ALGESVIEEM NIEUWS- EM ADVERTEMTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREM.
No 7531
Vrijdag 16 November 1923
63® Jaargau^.
SOU ill.
BINNtNLMfl.
fjgPILLETOB.
BUITENLAND.
t
TWEEDE KAMER.
Venadering van Woensdag.
In de vergadering van W-oensdagm'ddag
heeft de h er Van Raves tey.i (comm.) ten
Interpellatl aangevraagd over bet v.vtrek
van den grwezen Dnitschen kroonprins
near Duitschland.
Over d. z - aanvraag zal later warden
besSist.
Bij de r.geljng" van wc-rkzaamheden is
besloten, na a {loop van dc ape-n bare ver-
gaderi,ng in de afde.-iinge i te onderzoeken
het initiagi f-vVetsvoorstil-F'eskens tot ver-
lenging van den duur van bet Schot nen-
wctje, en Woensdag 23 dezer in de afdce-
lingen te onderzoeken do wetsontwerpen
tot herzfening van het Ned.-Indisch r«-
geeringsregK meat en tot nadere wijziging
van de Indische Comtabi!iteitsw< f. Ce
openbare vcrgadering is daarna g-esloten.
NEDERLAND EN BELGIE.
De Brusselsche correspondent van de
N. R. Crt. seint,:
De Brusselsche correspondent van de
Matin selnde Dinsdag aan zijn blad, dat
de Belgische regeering vooracmcns zou
'zijn stapp. n te doen bif de geallieerden
ten oinde ten conferentia ije zicn bijcen-
noepen, waar de herziening dec tractaten
Van 1839 en voora! hetj regime van de
mondfng van de Schelde zoud-n vvor 'c.i
besproken. Ook zou Belgie vrije dcorvaart
eischen voor zijne ooriogsvloot, zoo\v>
jn vred s- alsin ooriogstijd. Van Ttide-ve
Belgische zijde wordt echter verzekerd, dat
het benefit in hetj Fransche blad allien
grond mist. De Belgische regeering heeft
zich den laatst n tijd met de Sc" e d'k v- s-
tie niet beziggehouden. In regeeringskrin-
gen i:s men trouwensl de meen'ing toege-
daan, dat het tfe berde brengen van dit
vraagstuk, nu de Internationale toestand
ingewikkelder is dan ooit„ absoluut on-
gewenscht zou zijn.
HET VERTREK VAN DEN GEWEZEN
DUiTSCHEN KROONPRINS.
De Times heeft, zooals Renter Dinsdag
a! heeft gemeld, op bezadigde wijze gtv
schreven over den terugkeer van den ge-
wezen Duitschen kroonprins naar Duitsch-
land. Wij ontlcc-nen hj< r haar artik-ehlj-e
in het gcheel in vertaling aan de Nu R.
Courant: I
De terugkeer van ex-kroonp fps Wil-
lem naar Duitschland heeft eenige natuur-
lijke, maar zeer overdre^en opgewonden-
hei;d gewekt. Na vijf jaar als uitgewefce-
ne op het eijland Wieringen in de Zuider
zee, te hebfcen doorgebracht, i'si liij naat
zijn landgoed i'n Silezie teruggeke. rd. Hij
vnoeg en verkreeg eenige* weken verlof
tot terugkeer van de Duitsche regeering,
di,e de voorwaarde stelae, dat hij zou
blijven op zijn landgoed en zich zou ont-
houden van actieve politiek. Een soortge-
lijke voorwaarde was prims Willem gesteid
door de Nederlandsche regeering, toen zij
hem het recht van asyl ver eenae; en, voor-
zoover we weten, is ze in acht genomen.
Deze beperking was echter -A. en het is
van belang ditt op te. merken door
Nederland aan zijn onwelkomen gast op-
gelegd, uitsluitend in zijn (Nederlands)
ejgen belang, en in overeenstemming met
de Nederlandsche wet. Zij was in geen en-
kel opzicht een international overeen-
komst. De Nederlandsche regeering aan-
vaardde geen verantwoordelijkheid tegen-
over de gealliterden of andere buitenland-
sche regeerimgen, dat zij! den prins onder
bewaking zou houden. Daarom is het jam
mer, dat de geani, erden het noodig mb-
ben geacht naar het schijnt op initia-
t|ef van Engeland in* Den Haag ce
Roman van Nederland gedurende
den ooriog,
door
CHARLES HUYGENS.
64)
Ik zal alles eerlijk terugbetalen, mijn-
heer, snikte de oude man. Maar mijnheer.
zegt u net can niemanu, en aan uwvj papa
in de eerstc plaats. Hij zou me wegjagen,
met schande wegjagen. Och, zi t u. voor
mij is dat zoo erg nog mo'ty miaar dad
kan i'k heelemaal niet mver voor de vrouw
en kinderen doen. En als ze mij doit noo
dig hebben gehad dam is het nu wel.
Oeef mij eens een hand Qovert, en kijk
mij eens aan. Voel je nipt, dat je eigealijk
het c-rgste teg mover jongenhter Fraiik heb
mtsdreven? Als jij er zoo beroud aan toe
was, hadt je dan niet genoeg vertrouwm
in mij, olm te begrijpen dat jongenheer
Frank je niet in den steek zoij nebben, ge-
laten, ai had hij zelf ook nog zooveel zor-
gen? Begrijp je dan nijet, dat er nog altijd
wel een oogeiib.i|kje voor jou was ge-
wecst, Qovert? Zie je dat vind ik eigm-
lijk het ergste, dat! je ni'et ten beege rneer
vcrlrouwen in mij hebt gehad. Maar dat
is nu voorbij. Ik begrijp heel goed waar-
om je ni'et bij mij kwam. Begin nop met
naar huis te gaan; laten wij er niet meer
over spreken, en vertel mij1 over een paar
dagen eens al je zorgern en wat iik voor
je doen kan. En denk er wel om, er is er
maar een dile er wat. van af wect, dati
lis mijnheer Van Laar; hij zal er waar-
plechtig verzoek tr dcen om' het vertrek
van prins Willem tc b^'ptt^n. Het was bij-
zonder ongelukkig, dat dit verzoek ge-
daan werd, een minuut of wat nadat hij
reeds de Duitsche grens was overgegaan.
De gealiieerden vroegen als het vvaro
zelf om een echec, e:i mm kan hua, evm-
min prijzen voor gezond verstand als vocr
handigheid in hun te late uifvoering van
een stap die indien zij maar gedur;-
de een mijnuut of vijf van te voien inlich-
tingen hadd n ingewonn n, zou. zijn ge-
bleken in iedcr geval ijdel te zijn. Rlijkbaar
hebben de gealiiieerderi niets gelterd van
hun smadelijke ervaring. bij het verzoek
tot ui'tlev, ring van den ex-Keizm in 929.
Zij blijven voortgaan met zich root te
stellen aan onnoodige vcrnejering, z owe)
iin de zaak van den ex-kroonprins als in
die van de her ratting van dm arbeid door
de Miissie voor de militaire Contro'e.
Het <s zeer zeker het beste, om, wan-
nt.r mtjt) officii el eischen steit aan ears j
buitenlandsche reg,ering, enke! zoouadge i
eischen te stel'en als kannen worden toe-
gestaan of waarvan hot toestaan 'door i
awang kan worden verzekerd.
i De pri,ns zal wederom een overdreven
besef van zijn eigen beiangrijkheid krij-
gen indien de geallieerden voortgaan met
op zijn uitlevering door Duitschland aan
te dringen. Veel drukte om hem te maken
zou hem mogelijk een tijdelijke popula-
riteit hergeven bij den grooten hoop van
zijn landgenooten. Zijn naam is, ongetwij-
feld, een leuze, onder sommgemi van de
nationalistische heethoofden in Pruisea, zoo
beschouwd in de groote proportie is zijn
terugkeer nauwelijks een incident.
Toen de groote Napoi-on op St. Helena i
was gestorven, riep cen dame, die. op een
diner te Parijs naast Talleyrand was ge-
zeteri, uitVfat een gebulirtenis."
,,<jeen gebeurtenis Mevr u .v", was tu t
siagvaardige antwoord vam 1 allleyr, nd,
(,erkel een n'.euwtjc".
Nog veel minder zoul da groote diplo- l
maai, ware hij heden ten dage nog onder
de levenden ge^eest, hebben toegegeve-
ven, dat de terau-kmr van, den cx-kroon- i
prins in Duitschland een gebvurle lis is.
Naar gem id wordt toont da op nba.e
meening in Frankrijk eeuige verstooi cimid j
jegens Nederland, omdat i:et den prins j
heeft toegestaan ,e vertrekken. Een derge- j
lijke kwalijknemendhcid is naar onzc
opvatting misplaatvt- Het vat mocilijk i
aan te n meny dat eei jonker" meer of
minder in Duitschland veel verschil kan i
maken. Slechts indien dc Duitschers in het j
veidcrf zullen worden geiei,d,zou het
waarschijnlijk zijn, dat zijf den ix-kroon-
prins als leider zouden kiezen. D beste i
polftiek die de geallieerden ten deze kun- i
nen volgen i|$, zich er buitui te hcuden.
E ii brief aan burgemeester Koiff.
Behalve zijn brieven aan de Wieringer
bevolking ein zijn vriend dm hce.smid, j
he< it de ex-kroonprins nog em afscheids- j
schrijven aa i burgemees.e Kolff g1- i
richt. Den tekst laten wij hicrancer volgen: j
Qeachte heer Burgememter,
Nu mij'n hartewmscii oik naar Duitsch- j
land terug te kun nen keerert ei'ndelijk in
vervuliing is gegaan en voor mij het uur
van afscheid van Wieringen heeft gesla-
gen, is het mij een diepgevoelde behoefte
U nogmaals langs dezen weg mijn hartc-
lijksten dank te betuigen voor alle mii be-
wezen voorkomendheid en alle voorzor-
gen, waarmede ik hier omringd ben ge-
weist. Mijn bijzondere dank geldt ook de
geheele bevoiking van het eiland met wie
ik deze lange moeilijke( jaren; in de beste
verstandhoudin|* sainengeiuefd hib en bij
wie ik steeds de grootste tegemoetkoming
en menschelijk medegevoel heb gevonden.
Deze vriendschappelijke houding der be
volking tijdens de eerstel jaren van mijn
werblijf en de toenmaljge ambtelijkei be-
aohtig niet over prate,n ais het niet noodig
is, maar als verder iemand het te weten
Komt, dan neb jij; er zelf over gepraat.
De oude man viel voor Frank haast op
be knieem. U bent veel te goed voor mij',
nijnheer. tk weet wei, ilk neb strai ver-
diiend, maar als jij zooveel geld noodig
hebt, en eikm; aag 'zi u liot ge.d tusschen
je vingers en je moogt iiet niet nouden,
het is zoo verleideiijk mijnheer.
Oa nu Go vert. Eik oog.nb .iiic kan or
iemand binnejnkcmen. Papa zeer zeker.
Mrax nu maar dat je wegfccml; ga thuis
kijkon hoe het is en ruse een paar uage.i
uijt Ivan de e mo lie. Vind't je het niet veel
beter, dat ik nu tenrninste maar alics weeu
Frank liet dm heer Van Laar nogmaals
bij zi.cii komen, ik| itdb de zaak met Qo-
1 vert geregeid, mijnheer Van Laar. Vpcir
loopfg wnt u eth volkom-en sii.zwijg.-n
bewaren. Later spreken wij er wel ovci-'
hoe 'wij cliie Jnregelmatigheden uit de
Boektn zullen weg helpen zonder dat het
aa'n het li'cht kom't. Het beste zal waar-
schijnlijk zijn, dat ik uit rnijn eigvu kas
het vers chit bijpas. Laat u dat maar aan
mij over.
Het was en bleef een onrustige ocntend.
Frank had nauwelijk! van de post kunnen
kehnis nemen of er kwam een boodschap
van zijn vader 'met verzoek of hij onmia-
dellijk beneden wilde komen. Hij voud er
I papa Van Ocsterzee met een paar kemmis-
sarissen druk in gesprek. Inaerdaad, <r
I heerschce onrust op de Bmrs. Ze zeggen
i aldus een der commissanssen, die een
i steunpidaar van de Beurs werd geheeten,
dat het er vanmidda,g geweldig zal tioegaan.
Hebt u dan het Vers:ag van de Tweede
Kamer gistcravond niet gelrzen, zoo,
vnoeg hij Frank, die eenigzins \erwondn d
opzag.
moeienis van den voortreffelijken burge-
meester P.ereboom, as gedurende de
ambtsvervul'ing van u v hoogg.eerden
vader dezelfde gebleven en is onder uvd
invloed tot op den huidigen dag gehand-
haafd. Zoo neemf ik dat afscheid, op de
heengegane jaren terugblikkende, in dat
opfeifcht met een dankbaar hart voor de
mij en mijne huisgenooten betoomde
vriendschappelijke gezindheid en met de
verzekerihg dat dit gevoel van dankbaar-
heid mij bij zal blijven zoo fang ik leef.
Ik verzoek U, geachte burgemeester,
ook de hi'erbij gaande afscheidswoord-en,
tevens 'met mijne afsckeidsgroeferiover te
willen brengen aan dgn, gemeenteraad en
de bevolkihg en veflftijf met de beste
wenschen voor het ga^tvrije Wieringen en
zijn bewoners
Uw dankbare
(w.g.) WILHELM.
DE STERVFNDEN.
Het Hoofdbestuur van het Neder'andsche
Roode Kruis vraart ons plaatsing van het
volgende:
Lie brieven, om hulp die wij de laatste
weken uit Duitschland hebben ontvangen
zijn ontzettend.
Met geen droge oog«n zijn ze to lezen.
Voorbeelden?
Een brief van een jofigen uit een arbei-
dersgi zin, werkzaam tail een advocaat
wij he'bben ntetsj meeWte eten; ai.es ver-
koc'nt, zend mij een gulden voor mijn
broertjes en zusjes.
Een brief van een 13-jarig meisje:.t.
Moeuer is van uitputiing gestorven.
Van een geestelijke: tk sia aan het lioofd
van een klein ziekennuis. Er zijn patientcn,
die in twee dagen ni ts meer I.-eboen ge-
geten.
Ui't een ander schrijven:... Wij gingen
een bekeride deiica esse,.zaak voorbij. Een
man bleef er voor siam en drukte zijn
gezicht tcgen d ruit. Piots-iing zakte hij
in elkaar -n als men it m wegbracht kon
hij slechts uitroepen: hongcr!
iemand uit Niewied naar Holland geko-
men, om hulp te halen yertelt: de tcestand
iis hier zoo, dat wanneer ik zonder iets
terugkeer, ik wel een kanon kan nemen
en alles doodschieten, omdat de menschen
uitgeput van honger, nietls meer te ver-
wachten hebben.
Nog een voorbeeld: Op het oogenblik
staan weduwen van h<i»ggeplaatste amb-
tenaren bij de banken en vragen aan hen
die ze verlaten om een aalmoes.
Een generaal schrijft: lk heb vandaag
mijn laatste paar laarzon verkocht voor
een stuk brood.
Het Nederlandsche volk moet steun ver-
Puitscbland", want dc hongerigen kunnen
met lang meer wachten..
DE R1JZINO VAN DEN DOLLAR-
I KOERSL
Sedert een maand is de dollarkoers m l
ongeveer 10 cent gestegen en de rijzing
houdt nog steeds aan. Voigens het Hpi.
moet deze bev.egi'ng worden toegeschre-
Ven aan de groote vrpag knaar dollai's
voor Londensche rekenfng. erwijl ook
Duitschland nog steeds koopt. Dsti'iging
he ft dus ei'genlijk wel nig met den guidon
zelf te maken.
u nen,
Wij zonden een vertegenwoordiger naar
Berlijn om met de Regeering en speciaal
met den Minister van Voedselvoorziening
alsmede het Duitsche Roode Kruis te over-
leggen Ihoe het beste t« helpen.
Wij stellen ons voor teneinde meer een-
heid in de hulpverleening te brengen de
vertegenwoordigers van bestaande Neder-
lanascne Organisaues, ui mans reeds nuip
in Duitschland bieden en waarvan wij hier-
bij om onverwijlde opgave van hare adi\s-
sen verzoeken, tot cen bond up ver een i gen.
En dit speciaai met het oog op een te hou
den algemeene openbaie collecte waarvan
de opbrengst in nader overleg tusschen
de verschillende cejrporatien zou zijn te
verdeelen.
Do eh in afwachting van her rapport
van onz-n verte'genwoordiger en het sa-
menstelien van een bond van de verschil-
lende organisancs, vragen wij U:
Stuurt nu reeds ge'ld aan het Hoofdbe
stuur van het Neder a idsche Roode Kruis,
Princessegracht 27 Den Flaag, onder aan-
duiding: Dtiiischland" of Neder andc rs in
lk lees bij voorkeur de verslagen van dc
Kamer niet. Er staat mij te wcinig nicuv/s
in en te veel, waaroveC ik mij erger in
dezen tijd.
U hadt gisteravond kunnen lezen, dat
Minister Loudon zich in de eerste Kamer
heeft uitgelaten over onzo veriiouding met
DuStschland. U weet, het is de brruchte
zand- en grintkwistie. Duitschland wil nu
eenmaal van de Limburgsche spur n ge-
bruik maken om zand en grint naar Bel-
gi'c te brengen, wij kunnen dat alleen tioe-
laten as het burgerlijk g brui's van dat.
zand en grint voor". alles vast sHiat. En
nu hecft Minister Loudon rondweg, met
een ikalm gezicht alsof het niets betee-
kende, vefklaard dat inderdaad de inter- j
nationale toes'tjand een zeer ernstig aan- j
zien vertoonde. Mijn heme], begr .pt de j
Minister dan niet wat hij daarmedc gcdaan
heeft. Van ochtend al hc 'itf de tc <on
bij jons niiet stilges'tean en straks zal er j
zoo iets van een paniek komen.
Hebt u eenige berichten uit Den Haag, I
zoo vnoeg Frank zijn vaacr.
Ik heb het Ministerie opgebeld, maar j
nog geen gehoor gekregen. De lijn was
cot minstens half een, toe met dringende
gesprekken bezet. terwijl t'al van Regee-
ringsgesprekken nog liggen te wachten. Wii
komen niets te weten voor vanmiddag.
Flet telegrafisch verkeer is al even prach-
tig. Wat doe je daar nu tegen?
Gelooft men hier werkelij'k aan de mo-
gelijkheid van een ooriog met Duitschland?
Frank's vader en de beide con.m.ssaris-
sen haalden de schouders op. Geiooven,
waaraan kan je ill den tegenwoordigen
tijd nog geiooven? Het voornaamste is dat
de to.scand opnieuw gespan.ien is. in den
tegenweordfgen tijd kun je b j g.spaonen
toestanden alles vcrwach.en, letter-
kiodat er aanleiding bestaat, om hicrbij
aan algemcene factoren ten aanzien van
de financieele \erhouding tusschen Europa
en de Vercenigde Staten te denken.
In Groot Brittannie was het aanvanke-
lijk de vrees voor een inflationistische po
litiek, en thans die voor1 cen heffing in-
eens, voor het geval de arbeiderspartij bij
de verkiezingen de meerderheid behaalt.
Een feift is hot,, datl zich onder den inJ
vloed van deze factoren, ook (n Engeland
een levendige handel in dollarbonds heeft
ontwijdceld.
Natuurlijk driift dit den dollarko rs op
en verscherpt het dus juiist' de rijzing/
waarvoor men zich bevreesd maakt. Het
is 'wel merkwaardig, dat het .Vverai|mde
Europa door deze aankoopen van Ameri,-
kaansche waarden feifelijk bezig is, nieu1
we voorschotten aan de UnLe te verleenen
geheel in tegenstelling met den verwachten
gang van zaken, welke Amerika als de
toekomstige bankier van Europa aanwees.
Wel gaan de Vercenigde Staten voort,
zij het ook i,n veel geringer omvang dan
een pf twee jaar geleden. Europeesche
leeniingen over te nemen. Hell is echter
de vraag, of iiiprdcor iitdeijdaad nicuv,
geld ft aar Europa; komt,, dan wel of men
eenvoudig met cen herbelegging heeft te
doen van de bedragen d.Kt mepi in de
Uni,e door den verkoop van Amerikaan-
sche waarden aan Europa ter beschijddng
krijgt.
Men laat zich in New! York voor het
overnemen van deze tcer:Li-<ein gucd be-
talen en tracht dan bovendien de Euro
peesche fondsen zoo spoedig mogelijk we-
der naar het land van oorspnong te loo-
zen. zoodat in laatste. instaude a.Ecu dc-
hooge corrmissie in de Veieenigde Staten
blijft hangen. Zoo is naar schatting r c-ds
30 pet. van de in het voorjaar gepiaatste
Ned. Indi,sche leening naar ons land (erug-
gevloeid.
Dat de regeering thans wederom voor
het piaats n eener Indische leeningj een
beroep Of/ de Am'rikaansche geldmaikt
he- ft geaaan, zal, behalve met het fei't,
dat eenigszins beteie voorwaarden kon-
den worden bedongen dan i,n Maart jl.
wel verband hebben gehouden met den
wensch, om opnieuw de beschikking te
krijgen over een belangrijk dollar-tegoed,
dat via de Nederlandsche Bank zal kun
nen worden aangewend, om b;n. eg za-
kere grenzan ean druk te kunnen oefenen
op den New Yorkschen wisselkcers.
TE DURE KANONNEN.
Begin van dit jaar verteit „D.- Avond-
pust" werd een onz r pantserschepen
van de lijst van bruikbaar oortogsmate-
riaai afgevoerd en ondergebracht in do
catagorie „oud-ro(st".
De schuii vie), na van het bruikbaar
materi^al te zijn ontdaan, in sloopershan-
den. Onder deze enorme hoeveelheid ma-
terjaal bevonden zich machtige kanonne.q,
welke gelukkig niir.mer dood e-i verderf
hebben gezaaid. Maar naast die zwan&
kalibeis was ook een respectabel; aantai<
kleine kanonnen. Nu wilde het toeval da.t
de landmacht er lucht van kreeg en vree-
selijk vtriegcii was om- dat klW.nc speel-
lijk alles. Voor u i>s belt zoo erg niety
de aandcelen van de scheepvaartmaatschap-
pijen zijn vast gebleven ook in 1914, maar
voor ons bankiers, wijf hebben we r een
nieuwe moeilijkhcid om het hoofd te bie-
den. En waariijk, mijnheer Van Oosterzee,
als de Regeering maar even te voien met
ons overleg pieegde voordat zij dergelijke
uitlatingen deed, zou het niet noodig zijn,
zou het niet behoeven.
Er werd medcdeeling gedaan, dat Den
Haag telefonische vcrbinding gaf. Flet
bleck het Ministerie van Landbouw, dat
dringend Frank en zijn vader had opge
beld. Een der hoogere ambtenaren was
namens d n Minister aan de telefoon. Wij
hooren hier, mijnheer Van Oosterzee, al
dus berichtte hij dat in Amsterdam enrust-
barende geruchten de ronde doen. Laat
:i U zegg n, dat de Minister mij heeft
opfgedragc-n U mede te deeien, ^at de
toestand wel ernstig is, maar dat naar
zijn oordeel alle acuut gevaar i/s uitge-
sloten. Doet U wat U, kunt om een pauuk
te helpen voorkomen. De woorden van den
Minister van Buitenlandsche Zaken zijn
geheel anders opgevat dan zij waren be-
doeld. D Minister achtte het noodig er
de aandacht op te vestigen,; dat de onder-
handeiingen met Duitsch a d, die na uurlijk
weer rechtstreeks uit! de Amerikaansche
scliep-.-nquaestie zijn voortgevlocid t i-t on-
vtrschil.ig mogen worden voorbljgegaan.
Maar ooriog... Wij hebben een leger
van 400.003 man en de beide oorlogvoe-
rende partijen zijn uitgepu,. M .1 zal zich
nog 'wel eens tweemaa! bedenkei. Het
ergste is inlussc'nen, dat Engeland van zijn
kant weer tegenmaatregrlen gart t eme.i.
Tegenmaairegelen? Vers la ik U goed?
Ja zeker, Engeland me nt dat wij al lang
de ondcrhandc-.ingen over mogelijk verve er
goed. Dips werd er een bod gewaag'd.
Waarom ook niet.
Het departemont van Ooriog v.endde
2ifch tot het Ministerie van Marne rr.ef
verzoc-k eenige excmplaren te mogen ^ver-
nemen. Drt verzoek viel nu niet direct,
ih igoede aarde op hef Lange Voorhout.
Het antwoord was* nog al kort. Er wend
een vergocdi'ng gevraagd voor eventu' e!e
ovc-rnamc.
Aan Ooriog was men ook niet mis. Daar
werd de prijscourant ean nieuw matcriaal
geraadpleegd en kwam men tot de con-
clusie, dat het oude materiaal, tcebehoo-
rende aan den Staat' d: r Nederlandeny
duurder was dan nieuw materiaal, bctrok-
ken van een buitenlandsche firma.
Van twee kwaden, het bes,te ki'ezen.
En 'zoo zi.en we dan den Minister van
Ooriog opdracht geven aan de directie
der Artillerie Inrichtingen, kanonnen in het
builtenland aan te koopen, omdat onze
Marijie te duur was.
Commentaar overbodig zucht 't blad.
DE TOESTAND.
Ofschoon het besluit tot parlemcntsont-
binding en nieuwe verkiezingen algemeen
bekend was, voor Dinsdag1 de zitting van
het Engelsche Lagerhuip begon, ne.rschte
er toch spanning, schrijft de N. R. Crt
toen Baldwi/i zijn korte verk'iaring aflegde
over de bewcegredenen; diip hem. tot een
beroep op de kitzers hebben gebracht.
De eerste Minister gaf openhartig! en zos.-
der eenigen slag om den arm, u.iting aan
zijn overtuiging, dat bescherming het; eeni-
nige middei is om de schroineiijk-e werke-
toosheid te keer te gaan. Een aangezien de
verleden jaar door Bonar Law1 afgeiegde
belofte, dat tijdens, het lev-en van diit par-
lement geen ingrijj.eide verandering zoi«
worden gebracht in de fiscale politiek, de
regeering bc.et dit inzicht dalden om:
te zcttcn, is cen parlementsv erkiezing, die
het volk gelegenhejd geeft, zich uit t i
spreken, noodzakelijk. A s rc-clen, waarom
hij daarmee zooveci haast maakty gaf
Baldwin op, dat hij, bija'dien zijn mardaat
wordt vernicuwd (m. a. w. als de conser-
vatieven de overwinning aan de stembus
behak-n) voornemens is in de staatsbe-
grooting voor het volgende jaar de maat-
Vegelen op te ti.emeir, d(e hij voorstaat. Aan
de opgeruimde stemming, die 'de oppo-
sitie na deze verkla.ing aan deh dag !eg-
de,, Iwas te merken hoezieeit zij zi-ch ver-
heugt, dat de conservatieven met de pro-
tectionistische vla,g in top de verkiezingen
tegemoet gaan.
Asqu'flh- die namens de lib ralen het
q'woord voerde ul het zwijgen van
Lloyd Oleorge blijkt, dat de hereeni|ging
feitelijk tot stand is gtkotneu herinnerde
aan de bewegimg voor beschierming i:\
1920,\ dj:e weldra on-der den druk de*-
krittiek bezweek en verklaard? zich ovei -
tuigd, dat het ditm^ial weer zoo zou gaan.
Ramsay Macdonald, de kilder der ar
beiderspartij bepaalde zich tot de kortc
mededeeiing dat hij bij het 'd.Oat van
Donderdag over de miotic, zijr.er parti);
het zijne zou zegg n over de parlcments-
ontbindirig. Intercssant was nog de v.rkla-
ring van den socialist Jones, dat hij ais
voorstander van beschermde miahegcl n,
die den arbeider tegen uitzuiging vrijwaren,
een tegenstander is van de planncn der
regeering, evenais trouwens van den libe-
ralen vrijhandel". „Wij willen, aldus deze
afgevaardigde, niet langer du'den dat dcz-
twee di.even de vruchten, van den arbeid
onder elkaar verdeelen".
Na dit voorpostgevecht zavfc d Le.ang-
stelling zoozeer, dat het Huis vrijwel leag-
liep, omdat de afgev aardigd n zich haast-
van miliitair zand en grint hadd a moctc.i
afbrek n. Eng. and eischt va:i is, clat wii
in geen geval zullen toegeven. Ei omdat
de onderhandelingen naar Engeland's zin
te lang duren, omdat de verzekeringen
die wij gegeven hebben, niet afdeeade wor
den geacht, zal waarschijnlijk de volgende
week door Engeland de heele iniercomu-
naie-telegraiisclie grmeenschap were'e1
stopgezet.
Zal Engeland ons beletten om met de
kolonien en Amerika te seir.eq?
Inderdaad. De Engelsche gezant heeft
heden mededeeling dicnaa gaande aan den
Minister gedaan. Wcest U zoo vri. nd 'lijk
en spreekt U daaro-ver niet. Wij trachten
de fun; ste gevolgc-n van dezen maatiege!
nog te voorkomen. Wat daarvan de betce-
kenis zou zijn, vooral voor onze vcrbindin-
gen met de kolonien, ik behoef U er niets
van te zeggen. Moeilijkhedt n, moeilijkheden
aan alie kantcn, mijnheer van O .skrz e,
het leven van ec-n Minister gaat hcusch
ni'et over rozen.
Het onze ook niet, aldus sloot Frank
het telefonisch gesprek.
In de dirc-ctiekamer zag men elkander
aan. Een dergelijken maatregel had men
nfet verwacht. Ik weet waarachtig nietj
zoo barstte Frank's vader losy wat de
menschen bezielt. lk ben een vriend van
Engeland, en ik zal altijd een vriend van
Engeland blijven, al was het alleen maar
om vrede in mijn, huis te houden, maar
dit moet ik zeggen, ze doen rare dingen.
De telegrafische gemeenschap stop zetten.
Maar mijn hemel wij hebben toch het
recht om met onze kolonien in vcrbinding
te blijven.
(Wordt vervolgd.)
iivee ae
i van Qed. Staten over het ond rzoek naar
yoorstc-I
zaak
genu ente
TER
RANT
^-njA
ce alio, re vontere i ui d^en.
iLiiimiuciiK, ii1 t iiinjwe waai- loonsien
