J
g1
I
LANDBOUWBERICHTEN.
GEMENaDE BERICHTENr
T<
11C
di
HET VATICAAN QAF MEER DAN 60
MILLIOEN VOOR WELDADIOHE1DS-
DOELEINDEN.
Naar het Journal uit Rome me'dt heeft
Pans Pius XI in het afgelooj;e.i jaar rneer
dan 21 millioen lire voor we'dadigheids-
do leinc'ei weggeschonken, ongerekend
nog hetgoe.i naar de Russische honger-
gehiede.i werd gezofide.i. De Agenzia Li
bera vult dit bericht nog aan met de me-
dedeeling dat Rusland meer dan 40 mil
lioen heeft gekrege.i waarVam 5 a 6 mil
lioen aan de slachtoffers van den oorlog
is gekomen. A1 deze bedrage.i zijn bijeen-
gebracht door colledles en openbare in-
schrijvingen onder de katholieken in de
gehcele weie'd en vooral in Amerika, zegt
het blad.
TER NEUZEN, 19 Oct. 1923.
MONO- EN KLAUWZEER.
Bij den aanvoer van het vee ter vee
markt van Woensdag te Oostburg, werd
door den veearts mond- en klauwzter
geoonstateerd bij een kalf, dat bij een
groep ce i paar dagen te voreu uit Utrecht
was aangevoerd in W. Ze.uwsch Vlaan-
deren. Onmiddellijk werd dat gedeelte van
de veemarkt ontsmet en de besmettje groep
van de markt verwijderd, terwijl de toe-
gang tot de veemarkt langs een andere
straat werd geleid. De besmette groep
was aangevoerd door den koopman A. B.
te Eede. Woensdag werd enn maximum
in het aantal aangevoerd vee bereikt, tot
een geial van ruirn honderd koppen.
SAS VAN GENT.
Men schrijft ons nader:
Dinsdagmiddag is vlak tegenover het
station alhier langs de tratnlijn een onge-
htk gebeurd, dat weer eens te meer aan-
toont, hoezcer voorzichtigheid gewenscht
is bij het passeeren van trams of treinen.
Een werkman uit Philippine afkomstig,
was met vele andere bezig met het inleg-
gen van een el'ectrischea kabel juist op
een punt waar tusschei de lijn en een vlak
daarbij staand hek niaar zcer weinig ruimte
overblijft.
Toen nu de tram van half twee uit de
rich ting Axel arriveerde posteerden zich
twee manner langs het hek, daar zij de
tusschen lijn en hek bestaande breedte
blijkbaar ruim genoeg achtten om den
tram langs zich heen te laten gaan. Een
der beiden verliet echter op het laatstje
oogenblik zijn gevaarlijke staanplaats.
En gelukkig voor hem. De ander even-
wel, de uit Philippine afkomstige grond-
werker, bled staan.
Toen nu de eerste paar wagens hem
voorbij waren, is de man blijkbaar door
het dreigende overhellen in zijn richting
zenuwachtig geworden.
De lijn maakt op genoemde plek nl. juist
een bocht, waardoor de buitenste rail
eenigszins hooger dan de binnenwaartsche
ligt en de wagens dus naar binnen over
hellen.
Dit heeft de.i man zenuwachtig gemaakt,
daar hij de kleine ruimte voortdurend heeft
zien kleiner worden.
Eene fceweging met een arm makende,
heeft hem een der wagens een
stoot gegeven, waardoor tegen den
grond geslingerd werd en met een voet
onder de tram geraakt is, zoodat hem de
teener werden afgereden.
Ook werd hij nog eenige meters ver
meegesleurd, waardoor hij hevige kneu-
zingen aan het onderlijf heeft opgeloopen.
Hadden zijne kameraden hem niet schie-
lijk gegrepen, dan zou hij zeker totaal door
den tram verpletterd geworden zijn.
Zijn toestand is evenwel bedeukelijk ge
noeg.
Nadat hem door onmiddellijk toegescho-
ten ger.e skundige hulp door dr. Puylaert
de eerste verbanden zijn gelegd, is hij
naar het ziekenhuis te Sluilskil vervoerd
geworden.
Zooals reeds gemeld, is de man over-
leden.
KOEWACHT.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de openbare
school aan den Ouden Mo!en is benoemd
de luer M. Nijsse te Wolphaartsdijk.
'Wegens te geringe de. lneming, zal
de cursus in landbouv/boekhouding dezen
winter niet doorgaan, wel zal de sodale
cursus vorig jaar gegeven, door den Wel-
eerw. he r kapelaan, thans vervolgd wor
den.
Door het voorloopig bestuur van
de op te rich'.en sijierenvereeniging zijn
dt stamtlen same lgesb'ld en deze zullen
.binaenkort in cen algemie.ie vergadering
nader besproken worden.
Door de R. K- Toonoeldub is be-
sloten op 23 en 26 December a. s. een
concert be geven ten voordeele van de
St. Vincentiusvereeniging. G-'spe Id zal
worden het groote drama in 6 bedrijven:
De onschuldig veroordeelde"', uit het
Fransch vertaald door den We-ecrw. heer
J. B. Wirtz. rector van het jjym nasi urn, te
Hecswijk.
GRONDBEWERK1NGSDEMONSTRAT1E.
Niettegenstaande het buitengevvoon
slechte we 'r en de zeer vochtige toes'.and,
waarin de bodem zich tevond, is de grond-
bewerkingsdemonstratie met mo tor 6 ekkcrs
op terreine.n der N.V. de Bathpolders te
Riliand en georganiseerd vanwege de Z.
L. M., Vrijdag jl. toch doorgegaan.
Deelgenomen werd door de machines:
Lanz Veldmotor van Lanz Verkoophuis,
Den Haag.
Fordson's trekker van W. de Schrijver,
Middelburg.
International trekker van Van Driel en
Van Dorsten, te Hoofddorp.
Eerstgencemde machine was van Duitsch
fabrikaat, de beide laatstgenoemde van
Amerikaansch maaksel.
Twee Engelsche machines ingevoerd
door de firma Landre en Glinderman te
Amsterdam moesten zich van mededin-
ging terugtrekke.i, terwijl de Stocks mo-
torploeg wegens eene staking in Duitsch-
land niet tijdig hier kon zijn.
Voor dat de publieke demonstratie plaats
vond, waren de machines onder leiding
van den directeur van het Instituut voor
Landbouwwerktuigen e i -Gebouwen te
Wageningen gecontroleerd op de geschikt-
heid tot het drijven van eene dorschmachi-
ne. Ever.eens werd het brandstofverbruik
gecontroleerd.
Begrijpelijk is, dat het aantal belangstel-
lenden niet bijster groot was. Dit memt
evenwe! niet weg, dat de demonstratie bui
tengevvoon interessant was; de tradjore.i
hebben nu enns de gelegenheid gehad, te
toonen wat zij onder de meest ongunstige
omstandigheden vermogen.
Waar de verschillende gegevens bij het
onderzoek nog moeten worden verwerkt,
zijn over de verschillende machines geen
nadere bijzonderheden te vermelden. Voor
loopig zal de demonstratie niet worden her-
haald.
MOND- EN KLAUWZEER.
Met ingang van 18 dezer is het vervce-
ren of doen vervoeren van herkauwende
dieren e.i varkens uit het overige gedeeltt
des rijks verboden naar een kring, om-
vattende de provincie Zteland. Wanneer
bijzondere redenen afwijking van het be
doelde verbod noodzakelijk maken, kan
zoodanige afwijking worden toegestaan
door den commissaris der Koningin, jn de
provincie Zeeland onder d door den in-
specteur van de.i veeartseuijkundigen dienst
te Middelburg aan te geven voorwaarden.
(Stct.)
PROEFNEMINOEN MET DE ENTSTOF
VAN PROF. PFEILER VOOR MOND-
EN KLAUWZEER.
We lezen in de „Veehandel" van de hand
van den heer Hoefnagel het volgende belang-
wekkende artikel:
Eindelijk is de tijd gekomen, dat hier te lande
zal worden aangevangen met het nemen van
proeven, betreffende de entstof van Professor
Pfeiler uit Jena. Na een langen tijd van voor-
bereiding is de zaak thans zoo ver gevorderd,
dat een hoeveelheid entstof, noodig voor de be-
handeling van 15 runderen, is afgezonden aan
Dr. H. W. Overbosch, dierenarts te Gouda, die
zich van den beginne af aan, levendig heeft
gei'nteresseerd voor deze enting. Vooraf moest
echter vergunning worden aangevraagd met
deze entstof te mogen werken, daar het ver
boden is met levende entstoffen dieren in te
spuiten zonder vergunning van den Burgemees-
ter der gemeente, waarin de te behandelen die
ren verblijf houden. Deze vergunning is thans
verleend, daar den directeur van den Veeartse-
nijkundigen Dienst terstond bereid was deze
proefnemingen te steunen.
De heer Overbosch nu heeft voor eigen re-
kening een vijftiental pinken aangekocht, af
komstig uit veebeslagen, waar t6t heden het
mond- en klauwzeer niet voorkwam. Deze die
ren werden door hem gestald in een stal te
Gouda.
Vrij zeker zal in den loop der volgende week
met de proefnemingen worden aangevangen.
Voor dit doel zullen de pinken achtereenvol-
gens met de antstof worden ingespoten, terwijl
vooraf ieder dier is gewogen en nauwkeurig
is gadegeslagen, waarbij ook v66r de inspui-
ting de liohaamstemperatuur wordt opge-
nomen. Na de inspuiting zal nauwkeurig wor
den nagegaan, hoe het dier op het toedienen
der entstof reageert en zal eenige dagen ach-
tereen de lichaamstemperatuur worden opge-
nomen. Het slijmvlies der mondholte en de
tusschenklauwspleet zal speciaal worden be-
keken, daar de mogelijkheid niet is uitgesloten,
dat na de inspuiting een min of meer iichte
vorm van mond- en klauwzeer ontstaat. Er be-
hoeft geen vrees te worden gekoesterd, dat in
dit geval nieuwe ziektehaarden, dus nieuwe
bronnen van besmetting ontstaan, daar de
veestapel in de omgeving van Gouda op tal
van plaatsen is aangetast. Ook is het moge-
lijk,*dat de dieren na de inspuiting met de
entstof absoluut niet reageeren.
Dit alles moet echter worden afgewacht.
Indien nu de dieren alle zijn ingespoten en
wederom geheel op hun verhaal zijn, zullen de
pinken op verschillende boerderijen onder dak
worden gebracht, alwaar het mond- en klauw
zeer heersahende is. Gesteld nu, dat de dieren
op de eerste inspuiting weinig of niet reagee
ren en later volkomen gezond blijven, wanneer
zij in een stal worden geplaatst, waar het vee
aan mond- en klauwzeer lijdende is, dan zou
dit zeker een aanmoediging zijn om de proeven
voort te zetten. Men zou dan misschien mogen
aannemen, dat de entstof aan de 15 pinken een
zekere onvatbaarheid tegen de ziekte heeft
gegeven. Echter begrijpt de heer Overbosch
zeer goed, dat uit een proefneming op kleine
schaal nog geen scherpe gevolgtrekkingen
mogen worden gemaakt en daarom bestaat het
plan, daarna de proeven op grooter schaal te
verrichten. Hiervoor zal waarschijnlijk spoedig
een gunstige gelegenheid worden gevonden
daar de heer A. J. Bos, wonende op het land-
goed „de Biezen" te Barneveld, heeft aange-
boden zijn geheelen veestapel, ten bedrage van
80 stuks, met de entstof van Prof. Pfeiler te
doen bebandelen. Voor dit doel heeft de heer
Bos reeds vergunning gevraagd aan den Bur-
gemeester der gemeente Eede, waaronder zijn
bedrijf is gelegen. Vrij zeker zal deze vergun
ning spoedig afkomen en dan kan een proef op
groote schaal worden genomen.
De heer Overbosch zal Prof. Pfeiler, die
spoedig zelf naar Holland komt, uitvoerig rap-
porteeren omtrent zijn bevindingen met de be-
handelde dieren, terwijl hij ook den Directeur
van den Veeartsenijkundigen Dienst hier te
lande op de hoogte zijner proefnemingen zal
houden.
Het geldt hier een streng wetenschappehjke
proefneming, welke een deskundige geheel op
eigen kosten verricht. Niet genoeg kan mijns
inziens zoo iets worden gewaardeerd, terwijl
het aantood van den heer Bos zeer zeker ge-
tuigt, dat deze bijzonder veel overheeft, om
de entproeven van Prof. Pfeiler te steunen.
Wij zullen nu moeten afwachten en ons geen
te groote illusies moeten maken, maar rustig
verder moeten arbeiden op het terrein van het
mond- en klauwzeervraagstuk.
HET ZWARE TREKPAARD IN EERE
HERSTELD.
In Engeland keert men langzamerhand,
althans voor zware vrachten over kcrte
afstanden tot het zware trekpaard terug
en laat de vrachtauto in den steek. De prij-
zen van goede shirepaarden zijn dan ook
stijgende. Voor extra beste zware ruinen
wordt van 105 tot 120 pond sterling be-
taald. En niet alleen in Engeland, doch
ook in Schotland begint men de brave
kolossen die stapveets hun werk doen,
weer te prefereeren. Voornamelijk ge-
schiedt een en ander om ezonomische re
denen. Paarde.i vormen de gcedkoopste
trekkracht.
INVOERVERBOD VAN VEE VOOR DE
PROVINCIE ZEELAND.
Het Dagelijksch Pestuur der Z. L. M.
besloot in verband met de emstige uit-
breiding van het mond- en klauwzeer in
de naar Zeeland vee-exporteerende pro-
vincien, met overgroote meerderheid van
stemmen zulks naar aanleiding van een
desbetreffend schrijven van he. Ministerie
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw,
te advisceren zoo spoedig mogelijk een
invoerverbod van yer voor de provincie
Zeeland uit J.e vaardigen.
In de vergadering waar dit besluit geno
men werd werd tevens ue wenschelijkheid
betoogd. het ve hetwelk deze week van-
uit andere provincien hier wordt ingevoer.d,
onmiddellijk na de aankomst bij kooper
gedurende 15 d^gen afzonderlijk te
stallen afgezonderd van het overige vee.
De ervaring leert helaas vaak, dat pas
aangekocht vee hetwelk alle kans heeft
besmet te zijn juist in ver afgejegen
weiden wordt geiaten waardoor de kans
op uitbreiding der zoo gevreesde ziekte
aanzienlijk wordt vergroot. Immers wan
neer dergelijke dieren de ziekte krijgen,
kunnen zij in vrij koften tijd hunne om
geving geheel besmetten terwijl zij niet
naar huis kunnen worden gebracht.
Wordt daarentegen het aangekochte vee
direct opgestald, dan is de uitbreidings-
mogelijkheid der ziekte tot een minimum
teruggebracht.
Hot is begrijpelijk dat wanneer onz©
veehouders deze week aan dit opstallen
niet behoorlijk medewerke.i een invoer
verbod als door het Dagelijksch Bestuur
der Z. L. M. bedceld een groot deel
van zijn doel zaf kunnen missen.
Te hopen is echter, dat de veehouders
hunne belangen in deze ^goed zullen be-
grijpen en met den wenk van heL Dage
lijksch Bestuur der Z. L. M. rekening zul
len willen houden.
SCHEVENiNGSCHE LOGGER
GEZONKEN.
Te Scheveningen is bericht ontvangen
dat de logger Sch. 33 van de reederij jac.
den Dulk en Zn. in de Noordzce is over-
varen en gezonken.
De bemauning bestaande uit den schip-
per K. Klein e.i elf ieden is gered en in
Bremerha\e.i aan wal gebracht.
De logger was 12 September van Sche
veningen uitgev'aren ter haringvisscherij.
Het schip was vijf weken op zee en
had een flinke lading visch aan boord.
Juist dezer dagen had de rceder nog van
een schipper vernomenj die de Sch. 38
ter hoogte van de Doggersbank had ge-
praaid, dat de logger een goede vangst
had gehad.
Over het vergaan zelf had de reeder
nog geen nadere gegevens bekomen.
Hoewel het schip verzekerd is, is het
verloren gaan voor de reederij toch een
belangrijke schadepast, daar de lading niet
verzekerd is.
Dat de ramp geen verlies aan men-
schenleve is heeft yeroorzaakt, heeft onder
de visschersbergtking natuurlijk alom
vreugde verwekt.
MISLUKTE POQING TOT
BRANDSTICHTINQ.
Een Europeaan te Palembang hi eft een
mislukte poging gedaan om in em liotel
brand te stichten. Hij dreigde de holelgas-
ten te vermoorden. De man v\®rd in hech-
tenis genomen en men zal hem naar Ba-
tavia opzenden.
GEMEENTERAAD VAN TER NEUZEN.
Vergadering van Dinadag 16 October 1923,
des namiddags 2 uur.
Voorzitter de heer J. Huizinga, burge-
meester.
Tegenwoordig de leden: J. J. de Jager, D.
van Aken, D. Scheele, P. van Cadsand. L. J.
GeeLhoedt, R. G. E. Nolson, C. J. Verlinde. F.
B. G. de Meijer, H. J. Colsen, N. A. Hamelink,
L. J. van Driel, B. van Dijke en I. de Ridder.
De VOORZITTER opent de vergadering en
stelt aan de orde:
1. Notulen.
De notulen der vergadering van 6 en 30
Augustus en die van 4 September 1.1. worden
met algemeene stemmen onveranderd vast-
gesteld.
2. Ingekomen stukken.
a. Een verzoek van het bestuur der Volks-
bibliotheek te Ter Neuzen om voor het jaar
1924 een suibsidie te mogen ontvangen van
200.
Burgemeester en wethouders stellen voor, dit
verzoek te behandelen bij de begrooting voor
1924- u
Met algemeene stemmen wordt aldus be-
sloten.
b. Het raadsbesluit van 30 Juli 1.1. tot het
aangaian eener geldleening van 7000 vooi
woningbouw, voorzien van het bewijs der goed-
keurlng door gedepntesrde staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
c. Een afschrift van een adres door P. van
Cadsand en 17 andere bewoners van Sluiskil
gericht aan den ingenieur van 's rijks water-
staat alhier, luidende als volgt:
geven met verschuldigden eerbied te kennen
Pieter van Cadsand, lid der gemeenteraad van
Ter Neuzen en Edmundus Petrus van Graef-
schepe, Rijksveldwachter, brigadier-titulair en
mede-onderteekenaren alien te Sluiskil, ge
meente Ter Neuzen, wonende aan de Oostzijde
van het kanaal Gent—Ter Neuzen, in den Coe-
g; rspolder;
dat hen van goedingelichte zijde is bekend
geworden, dat het plan bestaat tusschen het
bestuur van den CoegorspoLder en de directie
van de cokesfabriek te Sluiskil, bij name van
den directeur Felix Dehalu, wonende te Sluis
kil, gemeente Axel, om het vergiftigde water
afvloeiende van genoemde cokesfabriek, dat
thans in twee richtingen loopt 'in voormelde
Coegorspolder, in de toekomst te laten loopen
in de waterleiding van 's rijks waterstaat ge
legen aan de Oostzijde van het rijkskanaal
Sluiskil—Ter Neuzen, en ter lengte van onge-,
veer 4000 Meter langs een openbare weg loo-
pende, waaraan ondergeteekenden en meer
menschen Nvoonachtig zijn;
dat bedoeld vergiftigd water in kokenden
toestand van genoemde fabriek afvloeit en
steeds een heete damp en teerlucht opjaagt,
terwijl dit ongeveer Vijf honderd meter verwij
derd van genoemde fabriek voortdurend is te
constateeren;
dat adressanten zich door genoemde veran-
dering in groote mate zien benadeeld, wanneer
genoemd vergiftigd water langs hunnen wo-
ningen wegvloeit en deels sintels achterblijven
in bedoelde waterleiding, wat zij zeer gevaar-
lijk achten voor hunne kinderen, honden, kippen
en andere dieren, die als het ware dagelijks
langs genoemde waterleiding over den open-
baren weg gedreven of geleid worden;
dat adressant van Graefschaepe reeds het
nadeel ondervond van genoemd vergiftigd
water, doordat zijn politiehond ter waarde van
f 75 in een nachtelijk uur bij gelegenheid van
een surveillance een kleine "hoeveelheid van
bedoeld water had gedronken en tengevolge
daiarvan is gestorven;
dat meergenoemd polderbestuur gaame zou
zien, dat bedoeld fabriekswater in 's rijkswa-
terstaat's waterleiding werd afgevoerd, zal hun
zeker een financieel voordeel ziin, aangezien
zij thans ineerdere malen per jaar duikers en
slooten moeten laten schoonmaken om geregeld
den loop van bedoeld water te kunnen behou-
den, terwijl de verpachting van hun vischwater
meer geld zal kunnen opbrengen;
dat genoemd financieel voordeel volgens de
meening der adressanten niet onweegt tegen
de nadeelige gevolgen van bedoeld water, dat,
zij adressanten zouden ondervinden aan hunnen
woningen, in de woonkamers en in de slaap-
kamers bij Opening der ramen, alsmede de
groote zorgen van hunne kinderen en hun vee,
dat onmiddellijk is blootgesteld aan vergifti-
ging in genoemde waterleiding, terwijl de thans
bestaande toestand minder gevaar zou op-
leveren om reden bedoeld water niet langs
woningen, noch langs een openbaren weg wordt
afgevoerd.
Redenen waarom adressanten Uedelachtbare
heeren beleefd verzoeken Uwe medewerking
wel te willen verleenen, dat voormelde af-
vloeiing van bedoeld fabriekswater niet wordt
geleid door meer genoemde rijkswaterstaats
waterleiding.
Het verzoek dezes is verzonden aan den
weledelgestrengen heer ingenieur van 's rijks
waterstaat te Ter Neuzen.
Het rapport van den heer C. Westerhof,
leeraar aan de R. H. B. S. te Ter Neuzen aan
wie was verzocht het water afkomstig uit de
bluschinrichting van de cokesfabriek te Sluis
kil te onderzoeken, luidt als volgt:
Het monster is zeer troebel. Bij filtratie door
een gewoon papierfilter wordt evenwel direct
een helder filtraat verkregen, dat bruin ge-
kleurd is. Het residu op het filter ziet zwart
dus vermoedelijk wordt de troebelheid van het
water veroorzaakt door zwevende deeltjes
koolstof (bovendien vervluchtigd nagenoeg al
dit zwart bij gloeding).
Het filtraat reageert zeer duidelijk lakmoes
alcalisch. Daar ook Nesslersch reagens een
zeer positief resultaat geeft (er ontstaat zelfs
een neerslag) bereken ik de alcaliniteit op am
monia. Het blijkt, dat er ongeveer 0,28 gr.
ammonia per liter water aanwezig is.
Chloor gehalte bedraagt 3,9157 gr. per L., zoo
dat hiervan een belangrijke toename in het ge
halte valt te constateeren, want het water naar
de bluschinrichting bevat 2,9287 gr. per L.
Calciumgehalte van het water van de blusch
inrichting na'ar de leiding bedraagt 2,388 gr.
per L., dus ook hier een belangrijke toename,
want het water naar de bluschinrichting bevat
slechts sporen calcium.
Eenzelfde resultaat werd verkregen met het
sulfaatgehalte.
Het water, dat naar de bluschinrichting toe-
vloeit is nagenoeg lakmoes neutraal. Resumee-
rende ondergaat het water door het blusschen:
lste een belangrijke verhooging van arnmo-
niakgehalte.
2de eene belangrijke verhooging van chloor-
gehalte.
3de een belangrijke verhooging van sulfaat
gehalte.
4de een belangrijke verhooging van calcium
gehalte.
De bruine kleur van het filtraat verdwijnt
bij toevoeging van zuur, dit wijst op de aan-
wezigheid van organische gekleurde stoffen.
Of nu dit water gescliikt is voor drinkwater
voor vee is een kwestie die beter door een vee
arts kan worden beslist.
My lijkt het toe, dat het ongeschikt is en wel
op de volgende gronden:
lste daar het water alkalisch reageert zal
het 'een gedeelte van het magzuur onwei kzaam
maken en zoodoende slechten invloed uitoefe-
nen op de spysverteering.
2de het hooge zoutgehalte zal dorst opwek-
ken zoodat de dieren te veel zullen drinken.
Nu wordt dit water voor het door de dieren
gedronken wordt vendund door ander leiding-
water zoodat de bovengenoemde redenen voor
ongeschiktheid wel veel verminderd worden,
maar toch blijven bestaan.
Bij dit onderzoek werden vergeleken een
monster water van een naar de bluschinrich-
ting.
Burgemeester en wethouders stellen voor, dit
adres voor kennisgeving aan te nemen.
De VOORZITTER deelt mede, dat burge
meester en wethouders een onderzoek hebben
ingesteld; zij hebben ter plaatse een monster
genomen van het water, zoowel op de plaats
waar het in de sloot loopt als daar waar het
die verlaat. Die monsters zijn ter keuring op-
geeonden en het resultaat daarvan is meege-
deeld aan den ingenieur. Zij zijn nu in af-
wachting van een oplossing die aan deze zaak
zal worden gegeven.
De heer VAN CADSAND had toch van bur
gemeester en wethouders een ander voorstel
verwacht, dan om dit zoo maar voor kennis
geving aan te nemen en meende, dat het meer
op den weg lag om al het mogelijke te doen,
teneinde te voorkomen, dat het vergiftigde
water langs de woningen van adressanten
stroomt. Sommige deskundigen beweren wel,
dat het water niet vergiftigd is, maar wanneer
er klachten inkomen bij den Minister, dat de
visch op 5 a 6000 meters er van verwijderd
sterft, meent hij, dat er toch wel wat aan
hapert, en dat het minder gewenscht is, zulk
water in de onmiddellijke nabijheid van wonin
gen te laten stroomen. Het adres is in afschrift
aan den gemeenteraiad gezonden opdat ieder lid
er kennis van zou kunnen nemen, en er zich
van op de hoogte zou kunnen stellen, om daar
na al het mogelijke aan te wenden, om de be
woners te bevrijden van den walm die uit dat
water opstijgt.
De VOORZITTER merkt op, dat aan den
raad slechts is gezonden een afschrift van het
aan den ingenieur gezonden adres. Burgemees
ter en wethouders hebben het beschouwd, da.t
dit slechts als kennisgeving was bedoeld. Zij
hebben de zaak als zaak beschouwd. Zij zijn
daaromtrent natuurlijk wel belangstellend en
hebben er dan ook zooals tneegedeeld, hun aan-
dacht aan gewijd.
De heer COLSEN is van oordeel, dat Burge
meester en wethouders zich omtrent deze zaak
wat vroeger op de hoogte hadden moeten stel
len. Hij vreest, dat het nu al te laat is en de
kogel wellicht reeds door de kerk. Maar als dat
het geval is, dan zouden zij er op behooren te
timmeren, dat de sloot waar dat water door-
loopt wordt gerioleerd. Het zijn dan niet alleen
^.e personen, die op het adres geteekend hebben,
die er last van zullen hebben, maar ook nog
anderen, ook de heeren Van Wijck en Frans
Dekker en spreker kan verzekeren, dat het vee
dat dit water drinkt er van dood gaat.
De VOORZITTER geeft te kennen, dat, voor
zoover burgemeester en wethouders zijn inge-
Hcht, er ook reeds aan rioleering gedacht wordt,
indien het onvenmijdelijk zou zijn, het water
langs dezen weg af te voeren.
De heer COLSEN merkt op, dat het dan nu
geleid zal worden door een bevolkt deel der ge
meente, daar wonen wel drie a vier honderd
menschen, terwijl het nu wordt afgevoerd
langs een zijde waar niemand woont. Maar de
landbouwers van Axel willen het liever van
hun gebied houden, en dat kan men ze niet
kwalijk nemen, maar dezerzijds moet ook alles
in het werk gesteld worden om het buiten onze
gemeente te houden en desnoods zouden burge
meester en wethouders er voor op audie-ntie
'moeten gaan.
De VOORZITTER belooft, dat burgemeester
en wethouders deze zaak niet uit het oog zullen
verliezen.
d. Het verslag van den toestand der ge
meente over 1922.
Dit wordt voor de leden ter visie gelegd.
e. Een beschikking van de Ministers van
Arbeid, Handel en Nijverheid en van Finan-
caen, dd. 28 September 1923, in zake toekenning
van een bouw- en grondvoorschot voor den
bouw van 8 arbeiderswoningen door de woning-
bouwvereeniging „Sluiskil".
Blijkens dit besluit hebben genoemde minis
ters goedgevonden
le. alan de gemeente Ter Neuzen tegen een
rente van 6 voorschotten te verleenen uit
's Rijks kas ten einde die gemeente in staat te
stellen voorschotten van gelijke bedragen te
verleenen aan de woningbouwvereeniging
„Sluiskil" aldaar en wel:
a. een voorschot van ten hoogste vijftien
honderd zeven en tachtig gulden twee cent
1587,02) ten behoeve van het verkrijgen van
bouwterrein en
b. een voorschot van ten hoogste zevemtien
duizend gulden 17.000) ten behoeve van den
bouw van 8 arbeiderswoningen, met bepaling:
dat voor rente en aflossing van deze voor
schotten gedurende onderscheidenlyk 75 en 50
jaren een annu'iteit moet worden voldaan, groot
onderscheidenlyk 6.077 en 6.344 ten honderd
van de werkelijk verleende voorschotten, welke
annuiteiten voor de eerste maal zullen verval-
len op de dagen, nader door den Minister van
Financien te bepalen in verband met het tyd-
stip of de tijdstippen waarop de voorschotten
geheel of in termijnen zullen zijn uitbetaald;
2e. aan de gemeente Ter Neuzen behoudens
intrekking of vermindering overeenkomstig art.
18 van het Woningbesluit, toe te kennen:
een jaarlijksche bijdrage in de betaling van
de annuiteit over het onder 1 b bedoelde voor
schot tot een maximum van honderd acht en
twintig gulden drie en tachtig cent (/128,83);
met bepaling:
dat de Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid telken jare het juiste bedrag der bij
drage zal vaststellen in verband met de uit-
Komsten van de exploitatie der met het voor
schot gebouwde woningen;
3e. aan de verleening van de onder 1 a en b
bedoelde voorschotten en de toekenning van de
onder 2e bedoelde bydrage de voorwaarden te
verbinden, vermeld op de bijlage dezes;
4e. aian de gemeente Ter Neuzen voor kos
ten van toezicht ter zake van de onder le. be
doelde voorschotten voor eenmaal 0.1 pet. van
die voorschotten in rekening te brengen.
Het bedrag der bydrage is berekend op een
exploitatieraming dat de uitgavem wegens af
lossing van annuiteit voor bouw- en grond
voorschot, onderhoud, assurantie, belastingen,
administratie enz. zullen bedragen f 1717,68
per jaar.
De kostprijs der woningen is alzoo 4,13 per
week en per woning. Daarin wordt een maxi-
mum-bydrage verleend van 0,41, zoodat de
voorloopig op te brengen huur bedraagt f 3,72
per week. Het bedrag der berekende huren is
een minimum. Laten de inkomsten der huur-
ders een hooger huur toe, dan zal die moeten
worden bedongen.
Voorts worden aan het verleenen dezer by
drage de volgende voorwaarden verbonden:
a. Door de gemeente zullen aan genoemde
vereeniging gelijke voorschotten tegen gelijke
annuiteiten worden verleend.
b. Door de gemeente zal aan de vereeniging
worden verleend een bydrage ten bedrage van
vierderde maal het bedrag der bijdrage die door
de gemeente van het rijk genoten wordt, met
dien verstande, dat wanneer de bijdrage van
rykswege aan de gemeente zal ophouden of
worden verminderd, de bydrage van de ge
meente aan de vereeniging eveneens zal op
houden, dan wel een evenredige vermindering
zal ondergaan.
c. De vereeniging zal, behoudens afwyking
voor den duur van de tegenwoorddge buitenge-
wone omstandigheden, behalve aan personen,
die tengevolge van maatregelen tot verbetering
der volkshuisvesting hunne huisvesting ver
loren en niet in staat zyn den vollen prijs van
eene voor hun gezin gescihikte woning te be-
talen, hare woningen niet verhuren beneden den
prijs, welke voor woningen van de door haar
gebouwde soort in het betrokken gedeelte der
gemeente te bedingen is.
De woningen moeten worden verhuuid tegen
den prijs, dien de Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid vaststelt.
d. De vereeniging zal, wanneer zulks door
den Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid op grond van de uitkomsten van de ex
ploitatie der met de voorschotten gebouwde
woningen noodig wordt geoordeeld, over gaan
tot huurverhooging van alle woningen of van
een bepaald aangewezen deel van de wonin
gen, bij de vereeniging in exploitatie.
e. Eventueele batige saldi op de exploi-
tatierekening zullen worden gestort in een
fonds, dat zal worden gebezigd ter verbete
ring van de volkshuisvesting in de gemeente
Ter Neuzen en dat zal worden beheerd vol
gens door de Ministers van Arbeid, Handel
en Nijverheid en van Financien te geven
voorschriften.
f. Wanneer de eigendommen van de met
het voorschot verkregen gebouwen aan de ge
meente mocht zijn overgegaan, zal na aflos
sing van het voorschot een deel van de dan
te schatten waarde dier gebouwen, evenredig
aan het aandeel, dat het rijk, in den vorm van
bijdragen, in het tekort op de exploitatie der
woningen heeft gedragen, tot het bedrag en
op de wijze als door de Ministers van Arbeid,
Handel en Nijverheid en van Financien te be
palen, aan het Rijk zijn terug te betalen
de schatting der waarde te geschieden door
drie schatters, waarvan een door genoemde
Ministers een door de gemeente en de derde
door de beide anderen zal worden aangewezen.
g. Overeenkomsten ter zake van de met de
voorschotten verkregen woningen niet een
werkgever te sluiten en alle in dergelijke, ter
zake van zoodanige woningen reeds gesloten
overeenkomsten aan te brengen wijzigingen,
zullen aan de goedkeuring van den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid worden on-
derworpen.
h. In de met de voorschotten verkregen
woningen zullen alcoholhoudende dranken
niet ten verkoop in voorraad genomen of
verkocht worden.
i. Personen, die hun eigen woning vrij-
willig verkocht hebben, zullen als huurder
eerst in de laatste plaats in aanmerking ko-
men en dan alleen tegen een huur, die den
kostprijs der woning dekt.
j. Voor de uitvoering van het werk moet
een openbare aanbesteding worden gehouden.
Alleen indien dit wenschelijk blykt, zal het
op andere wijze mogen worden uitgevoerd.
k. Zoolang de Minister van Financien zulks
wenschelijk acht, zal een woning beschikbaar
worden gesteld voor en verhuurd aan een
rijksambtenaar of spoorwegambtenaar, die
