ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUW8CH-VLAANDEREN.
No 7504
Vrijdag 14 September 1923
63e J aargaxt*
'lipp
T WEED S BZLuA-'JD
~"~BINNENL AND.
PEUILLETOIf.
BUITENLAND.
—wiiniiiiiiiiiiiwium—iimwwiii i»iiw"hkiiih i iiiim i ninny mrr iimrwnmimiiMiiiiim—rrnnrammi—i
pn
y
HET JUB1LEUM VAN DE KONINGIN.
Naar het Nederl. correspondentiebureau
in Den Haag verneemt, ligt het in de bedoe-
!ing van de Koningin, nog in den loop van
deze maand ten paleize Noordeinde een
voor ieder toegankelijke tentoonstelling te I
iaten inrichten van alle geschenken, hulde-
adressen, jubileum-uitgaven enz., die de
Koningin bij Haar regeeringsjubileurn heeft
ontvangen.
DE ACHTURENDAG
Alg. werktijdverlenging gevraagd.
De Kamer van Koop'nandel eh Fabrieken
Tilburg heeft in tea adres aan den Minister
van Arbeid de bezwaren uiteengezet die de
fabrikaiiten or.dervinden van den bcp rkten
ahbeidsduur,
Naar de meening der Kamer is het sys-
teem van overv.erkvcrgunningcn ten cemn-
male onvoldoende om een industrie, die
door te hooge productiekoslen tot wcrk-
loosheid is gedoemd, weer in gang te
brengen,
Noodig is een langeie arbeidsweek als
nieuwe basis der kostprijslerekening, 't Is
voor een industri el ondoenlijk zijn prij-
zen te be;ekenen op de basis van en voor
eenige maanden vcrlcende overw rkvergun-
ning, die bovendien e.k oogenblik kan
word en ingetrokken, en wi r v rlenging af-
hankelijk is van het inzicht van buiten
de verantwoordelijl.e bcdrijfsleiding staan-
de ambtenaren,
En wat zal het gevolg zijn, indien het
buitenland ever.e ns den door ons bepleiten
weg van een langeren wetktijd inslaat?
In herinnering brengende, dat npg vele
landen, o, a, het groote industrieland der
Vereenigde Staten van Noord-Am rika, Ja
pan enz, den achturendag nog in het ge-
heel niet kennen, ontkennen wii ten st rk-
ste, dat wij hier g- en voordeel van werk
tijdverlenging zouden hebben, al mocht
ook het buitenland tot ten langeren werk-
tijd besluiten,
Het is bier niet op de eerste plaatfc een
kwestie van concurrent'e, van aclit rstand
bij het buitenland, De lanfeere arbeidsweek
zal ons in staat st' Hen goedkooper tje pro-
duceeren en daardocr de hoofdocrzaak der
huidige malaise, de onder-consumptie door
gebrek aan koopkracht, te \emiefigen, On-
ze artikelen zijn te duur, het publiek kan
ze niet koopen, vandaar de groote malaise
in het geh ele land,
Dit geldt niet all ten voor de prijzen
der goederen, evenz er voor de prijzen
der diensten, Door de ste ds vcrdere op-
drijving der tarieven van spoor- en tram-
wegen, van post, telegraaf en tdefoon,
is het gebruik dezer milddelen van ver-
keer voor het publiek steeds bezwaarlij-
ker geworden, In plaats van een reis naar
een zaken- of famikerclati|e schrijft men
een brief Men offert tcr wiiie der kosten
de snelheid op, en ziet af van telegram of
interlocaal gesprek, In de plaats zijner in-
woning laat men zjjn corrcspotident.e door
eigen persor.eel bezorgen, En terwijl de
gemeenschap aan bo\e.igeno mde ver-
keersmidide'.en steeds m er gIden ten koste
jegt, wordt het ger.ef dcrzelve voor het
publiek steeds geringer.
Het is op grond van het boven aange-
voerde, dat ae Kamer den Minist r met
desn mees en aandrang in overweging gceft
ora tot herstel der geschoktle N< derland-
sche welvaart het initiat'.ef te nemen tojt
eesi zoodanige l.erziening der Arbeidsv et,
dat deze niet langer een hinderpaal is, om
tot de noodzakelijke verlaging der pro-
ductiekosten in het bedrijfsleven hier te
lande te geraken,
Roman van Nederland gedurende
den oorlog,
door
CHARLES HUYGENS.
39)
Is het met opzet Frank, zoo vroeg l.ein
zijn vader, dat de torpedoboot hier blijft
Icruisen, Er zal toch geen sprake van zijn,
dat de Ministers ons gezelschap verlaten,
De mogelijkheid is niet uitgesloten pa
pa, maar ik geloof, dat het beter is er
nog' niet over te spidken,
Het waren g.en opv ekkende tijdingen
welke de pi emier aan zijn beide ambtge-
nooten mededeelde, De Minister van Bui-
tenlandsche Zaken had, naar hij Lerichtte,
uit absoluut betrouwbare bron, die hij
gevocd miende van Duitschen kant, de
meded eijng ontvangen, dat in Pcrtsmoutjh
de laatste hand word gelegd aan toebe-
reidselen, v.elke beoogden een landing ge-
deeltelijk op de kust van Walcheren, ge-
deeitelijk in Zeeuwsch Vlaand ren. De En-
gelschen waren er in geslaagd om aan het
waakzaam oog van de spionage ten paav
legcrkorpsen ie onttrekken, die ten do<l
hadden om een landing te teprocven op
onze kusten ten ejnde het Duitsche be-
zettings'eger in laande en in den rug te
kunnen aanva len. Weliswaar ontbrak, ^e-
lijk de Min'st r van Suite: landsc'.e Za' er
darraan toevoegde, ej e bevestiging en had
De Vereen. van Ned. Werkgevers.
In de rede, waarmede de h er C, F.
Stork, te Delft de alg, vergadcring van.
de bovengencemde ver eriging opende,
zej hij o, a, het volgende:
Gebleken is, dat de oppositie tegen den
bij de wet geregelden achturigen arieids-
dag voikomen g<motiveerd is geweest, Fa
45urige wefkw'.ek is verlaten, op de 48-
urige werkw ek zijn een aantal uitzonde-
ringen toegelatea en dit a an 161 zal ver-
groot worden; met de s'.raffe bepalingen
der wet moet in allerlei opzicht de hand
worden gelicht, De hoogs.e ambtenaren,
met de uitvoeriqg van de wet P lasty ko-
men er rond voor uit, dat belangrijke
principicele wijzigingen noodig zijn ge
bleken in verbana met den precairen tee-
stand der industrie, ^up ook in de eerste
plaats in het belang van de v. erkliedem
Vasthoudend aan het dogma van den
achturigen werkdag in a:le tedrijven, ver-
zetten de vak.ereenigingen zich thans nog
met hand en tand tegen de ing^voerde wij-
zigingen, maar in allerlei Ledrijven zullen
zij moeten toetoeven, dat een langere werk-
tijd dan 48 uur per week, om onze indus
trie te behoue'en ,voorloopig tenminste ze-
k'er noodig is. Men zal bovendien hoe
langer hoe mier faciliteiten moe.en t)oe-
staan bij de uitvoering van de wet, wat
overuren enz, beti-eft,
Z&6 zijn de voorspellingen der v'.rceni-
ging reeds in vervulling gegaan, Echter
is in den tusschentijd v> el onheil gesticht,
doordat de politiek, die zich van deze zui-
ver economische kv.estie mees'.er had ge-
nraakt, doof is gebleven voor al'e verma-
ningen van de zijde der industrie,
DE REGEERING EN DE AMBTENAREN
Het hoofdbestuur van den Centralen Ne-
derlandschen Ambtenaarsbond, in verga-1
dering bijeen op Zaterdag 8 September^
kennis genomen hebbende van de plan-
nen der regecring tot:
I,1 Intrekking van art, 40 van het Bezol-
digingsb; sluit burgerlijke Rijksamb,enaren
en de daaraan verbonden algemeer.e ver-
laging van de salarissen van het Rijksper-
soneel;
2, stopzetting van de periodleke v rhoo-
gingen
ovcrwegende, dat door de reg ering den
ambtenaren al aanzienlijke offers zijh op-
gelegd, doordat zij de pensioenbijdrage ad
8,5 pet. weer iavoerde, het aanvangssala-
ris voor gehuvvde ambtenaren met 300
gulden verlaagde, voor het tijdelijk pcr-
soneel de loone.i aanzjenlijk v rminderde
en de kindertoelage introk, enz, ejr ven
der den wekelijkschen arbeidstijd tot 51
uur verlengde;
overwegene'e vi rd r, dat \ei slochtering
van de classificaue van de ^e.n-valea uog
immsr dreigende is;
van oordeel, dat het inkomen van de
meeste grcepen d r ambten. een zoodanig
is, dat daarmede nauwelijks de uitgaven
van het noodzakelijk levensonderhoud kun
nen worden bestreden
constateerende, dat doorge huidige re
gecring bij rnonde van minis.er De G~er
uitdrukkelijk is veifclaard, dat de regee-
ring moreel verplicht was de sabrijssen
van het in dienst zijnde personeel 'e hand
haven, welke .erklaring daaena in artikel
40, zooals dit thans luidt, nadrukkelijk is
vastgelegd ter waarbcrging van verieregen
rechten
crkennende, dat de to.stand van 's lands
financien het noodig kan maken, dat de
regeering \eesJrekkende maatregelen neetnt
teneinde erbetering daarin te v rkeijgen
van meening, dat deie maatregelen dan
echter de gansche burgerij en led r, bur
ger naar draagkifacht dienen te treffen;
vcrklaart zich op al deze gronden tegen
•_ic door de rege ring vocdgi s'e'de rnaat-
gelen, elscht van haar nalevino; van doer
haar zelf in een Koninklijk besluit vastge-
men eerst lvedenochtend pogingen kunnen
ondcrnemen om die bevestiging te ver-
eijgen, maar het bericht was in zooda-
nigen vorm gcste'id, en bevatte zoodanige
juiste bijzond rhedeii, dat hij rreende, dat
men op a les voorbeieid m est zijn, Hij
had zich niet vcrantwoord geacht de e me-
dedeelingen telegrafisch te doen, maar
wel achtte hij het noodig, datt nog, dien-
zelfden middag en bui eigewone Minis-
terraad zou plaats hebben en dat onver-
wijld bispnkingen n.et l et leger- en vloot-
commando zouden worden gehouden,
Wij kunnen op d;t oogenblik weinig over
de zaak zeggen, Mijie He ren, aldus de
premier tot zijn beide ambtgenooten. Mij
dunkt, wanneer de Minis.er van Buiten-
landsche Zaken in zoodanigen slelligen
toon schrijft, zit er voor ons niefs andcrs
op dan zijn advies te volgen. Ik I'.ebt de
torpedoboot verzocht zich ten half uur
te onzcr beschjkking e houden; wij kun
nen daarmede over omstreeks anderhalf
uur in IJmuiden terug zijn, Het is moge-
lijk om per draadlooze extratrein of een
auto in gcrecdheid ;e doen brengen; ik
zou de voorkeur ge.en aan een auto, die
minder opzien wekt, zoodat wij om vijf
uur een buitengewo. en Ministcrraad kun
nen hebben. Het zou weilicht aanbeve-
ling verdienen, dat draadloos (evens be
vel werd gegeven, dat de ambtenaren van
onze drie Ministerien van Buitenlandsche
Zaken en van Oorlog voor hedenavond
blijven geconsigmerdy
De beide Ministers knik'.en ten teeken
van instemming. Wij kunnen ons geheel
met uw gevoelen vereenigen, waarde col-
lega, Er zal niet anders opzit.ea dan on-
i ze gasthe' i e,i vaarv.el te zeggen, al spijt
Iegde waarborgen eu b.sbit, in sam nv er-
king met de andere bij1 het A, C, O, P,
aangcsloten bonden, ecu krachtige act'e
te voeren tegen de dreigende positievch-
slechtering van het Rijkspersoneel,
DE TOESTAJvTD.
Een der medcvverk rsBvan de N, R.
Crt, heeft uit Berlijn ge^find, dat hij cr
vooral den indruk heeft gwrcgen, dat daai"
groote radelous'ieid wAht, Zulk ten
stemming is, schrijft het Alad, bekend uit
vroegerc episoden van d esc'ni' denis d r
Duitsche republiek. Het ts het koor van
stemmen, waarin vojor Lv-fangrijke beslis-
singen deze beslissingen g. lc'en thans
een zwenking! in het befeid (egenovet
Frankrijk en Belgie en le hcrvci-ming van
het munt- en belastingsljels'd de vraag:
Muss es sein? en het antwoord: Es muss
sein, gelijk in B.ethovenfs groote kwar-
tet tegen eikaar in klinken, zoolang tfat het
faatste hef gewonnen he.'ff, Het is daar-
door begrijpelijk, dat Wolff ten halfhartige
logenstraffing geeft van ,(.?e oerichten in
de buitenlandsche pe,-s" over ,,v rr.e.'nde"
ond> rhandeiingen fusscl.e.i Duitschland en
Frankrijk, in het bijzondcr over; bespre-
kingen, die tusschen den Franschen ge-
zant en den Duitschen rijkskanselier „zou-
den" hebben plaats gevoritden, Verder op
leest men echter: „Of uit mbgilijke, toeval-
Hge, officieuze _gespr>kk *n de mogdijkheid
van een offici'ele gcdachtenwissi ling zal
ontstaan, moet worden afgewacht" Hier-
uit begrijpt men genceg. Onze correspon
dent te Berlijn heeft inmidd Is de officieu
ze bevestiging geseind van de gedachten
wisseling, die tusschen den rijkskans. Ber
en den Franschen gezant is aangeknoopt,
Een rede, door den rijkskanseli r zelf te
houden, zou, dacht men, nade:e ophelde-
ring geven, Zulk en opht ldering kan op
Str semann's algeme ne program voor e n
regeling betrekking hebben, maar bijzon-
derheden over de nog zeer vrrtrouwe-
lijke en kiescl.e ondcrhand fingen zal men
er nauwelijks uit vernemen. Men zal op-
mefken, dat de voldeening over het op-
nieuw verkregen contact aan Belgischen
kant het sterkst aan den dag komt, Brus--
sel heeft in het schuitje van de Fransch.e
politick mee irtcefcn vartmaar zal in-
nig dankbaar zijn, indien het nu eindelijk
ergens aan vasten wal fcelandt.
Wat er over de leads gevcerde gedach-
tenwisseling verluidt, komt op Let vofgen-
de neer: Aan Franschen kant zou men
besef getoond hebben voor de mceilijk-
hejd in verband met de.i binncnlandschen
poiiiKKen tOcstaud in r^uifsCi.land, om n.
het openbaar het lijdelijk verzet in het
Rocrgebied van rege ringsv ege af te ge-
lasten. Van de zijde van Duitschland zou
bereidwilligheid getoond zijn om den
waarborgen, die reeds aan Frankrijk zijn
aangeboden, uit te breiden met de over-
dracht van 'een zeker percentage, maaP
bcncden de meerderhejd, van alle indus-
trieele aande I n aan Duitschland's her-
stel-credifeuren, Tegen het plan om hier-
over met Frankrijk en Belgie alleen te
onderhandelen, verzet zich een s'.rooming,
welke ook Engeland ei Italie als deell eb-
bers in de regeling wij betnkken, om zoo-
doende de gevaren voor de Duitscl e njj-
vcrhejd te \ermind ren. Men geeft toe,
dat ailes nog in de lucht hangt,
Wat de hervorming van het muntstels' 1
betreft, blijft alles ook bij vage plannen,
omdat hi»j het doordenken o .er rschiilen-
de ontwerpen e.'ds theoretisch ail rleimcei-
lijkheden in het gezicht komen,
i nog daargelaten wat de prakfische toepas-
sing voor veirassingen kan brengen, Met
het binnenkomen van J.en oogst moet noch-
tans de een of andere bestendige waarde-
het mij geducht, dat ik dit; aangename
uitstapje en de frissch.e eeiucht zoo spoe-
dig moet verlaten.
Het vcrtrek van de Ministers baarde op
zien, te inter, waar men wist dat zij zich
inscheepten op ee;i smlwarender schip en
waar men dus gissen kon, dat zij om t ere
of andere reden spcedig in de residentie
wenschten te zijn, De pi-emier had het
voorzjen en alvoreps te vertrekken ver
zocht hij Frank's vader bij hem te willen
komen, Mijnheer Van Oos.er ee, ik moet
een bcreep doen op uw mcdewerking}
Wij, mijn codega's en ik, hebfcei tijdingen
uit Den Haag ontvangen, die hef houden
van een buitengeworen Ministcrraad nog
hedenmiddag noodzakelijk maken, Ern-
stigs is niet geschied, ernstigs zal er mis-
schien niet geschieden, maar alleen dan
wanneer zoov el mogelijk vermeden wordt
opzien tc baren. Wij zijn h'er met enkele
honderden persor.en aan boord; ik he
grijp hoe moejlijk geh.elmhouding is in
een derfaelijk geval, te meer, waar de vcr-
tegenwocrdigers van de pers niet onttre-
ken, Maar ik verzoek u n.et den meesten
aant'rang om het gezelschap, (egelijk dat
u het onze verontschuldigingen aanbiedt
voor ons onverwacht vertrek, wel te wil
len doordringen van het groote fcelang
dezcr geheimhouding en alien, ieder voor
zich te verzoeken, over ons onverwacht
vcrtrek althans binnen de eerste vicr en
twin tig uur niet te w*illen spreken,
Ik zal gaarne aan uw wensch voldoen,
Excellentie, maar in hoesverre daarmede
het beoogde icsultaat zal worden bereikt
kan ik moeilijk zeggen,
Een oogenblik later stapien de drie Mi
nisters in het dobberende schuitje, dat on-
ccnheid Oevor.d:n worden, omdat de land-
bouwers geen graan me:r vocr waaede-
loos papier willen ruilen, Met de invoe-
ring van die eenheid hangt natuurlijk de
hervorming van het belastings.elsel tpn
nauwste samen, De grief van de groote
massa der arbeidees is, dat zij vrijwel de
eenige beroepsgroepen zijn, van wie fei-
telijk met behulp van den multiplicatjor
belasting geheven wordt, omdat tdkens
voor belasting tien percent van hun stij-
gend weekloon wordt jngehouden, ter
wijl andere groepen volgens en inmiddels
gedeprecicerden aanslag e'alen, Dit is
ypor hun gevoel ten voikomen ond- mocra-
tisch stelsel, af moge hef vele andere be-
lastingbefalers voor vofslagen ondergang
behoeden,
Maar er zijn nogi een aantal andere be
langrijke kanten aan de vraagstukken die
te Berlijn thans op ten beslissing wachten, j
Zoo blijkt de Beiersche reg ering een af-
wachtende houding aan te nemen om te
zjen, of de Roerpolitiek, de munt- en de
belastinghervorming op voor haar aanne-
melijke grondslagen geregeld worden,
Slaagt de wegcering van Stresemann er
bijvoorbceld niet in de capitulatie ten aan-
zien van het Roergebied op zulk en wii-
ze tot stand te brengen, dat zij voior de
gematigde partijen .er recht i-zijde te aan-
vaarden is, dan is er kans dat Beieren op-
nieuw tegen het rijk in opstand komt
en de separatistisch.e strooming de regee
ring te Munchen meefrekt, Dit is en van
de moeilijkheden van den binner.landscheli
politieken toestand bij de likWidatfe van het
Roerconflict, waarop hoogcr op is gedceld,
De Gezantenraad Le Parijs die Dinsde£-
middag bijeen zou gekomen zijn, om het
antwoord te vernemen dat ae Italiaan-
sche gezant had ontvangen op zijn tele
gram aan Mussolini, na de oijeenkomst
van den vorigen dag, waarin geinformecrd
was naar Italie's plannen voor de ontrui-
ming van Korfoe, is verdaagd moelen wor
den, omdat dit antwoord er nog niet was,
De Raad bes'.oot zijn bijeenkomst Woens-
dagochtend te houden, Tegelijkerfijd \er-
luidt uit Rome, dat die ontiruimjing haar
bislag niet zal krijgen vo/5r het ondcrzoek
naar de moorden bij Janina is afgeloopen
en de schuldigen terechtgesfeld zijn, Dat1
is minst genomen bevr©emdcnd, Italie heeft
eischen aan Griekenland gesteld en voor
hun vervuiling Korfoe en he aangrepzende
ejlanden als pand genomen, Het heeft daar-
na verklaard dat de eischen die de Gezan
tenraad later aan Athene in verband met
de moorden gesie'd heeft, zich met zijn
eigen eischen dekten, Zoodra dus Grie
kenland aan die eischen voldaan za' heb
ben, waartoe het terejd is, is cr geen
reden m er het pand in hand m te hovden,
De eischen zijn als \ervuld te beschouwem j
zoodra Grjekenland de \edangde cautie I
heeft ges'.eld, zijn vloot het saluut hqeft
gebracht aan de gealbeerde ocrlogssche-
pen, de verlangde mTlitaire en kcrkelijke
eer voor de slachtoffei-s is gebracht en
door de hoogste Grieksche militaire auto-
riteiten verontschuldigingen aan de gezan-
ten van de drie geailieerden zijn aange
boden,
Ten opzichte van het onderzoek ver-
langt de Gezantenraad siechts, dat de
Grieksche regeering „zich v.rjplicht met
bekwamen spoed de misdadigers op te
sporen en voorb eldig te straffen," (Vijfde
°isch) Als waarborg voor het behocrlijk
ten ejp.de brengen van dit onderzoek dient j
de zesde eisch: het houden van toezicht
op het onderzoek door een bijzond re com-
rn-ssie van gedeiegeerden van Frankrijk,
Engeland, Italie en Japan en het ste'Ien
van een termijn tot 27 September, binner?
wrixen net oncerzoeK moet argdoopen zijnf
Indien Italie dit niet als voldoende waar
borgen beschouwt en daarom Kcrfoe nog
voorloopig in handen wil houden, zou dit
der aan de groote trap van boord, die
in ail rijl was uitgezet, lag; de torpedoboot
nad rde zooveel maar mogelijk was, en
ze werden aan boord gebracht. Het was
geen buitengewoon mooi weer, er ston-
den hooge golven, en zooals meer dan een
in het gezeisc'nap lachepd tevve.rde, was
de mogelijkheid ^eenszins uitgesloten. dat
althans twee van de Lewindslieden behoor-
lijk zeeziek in 1 Jmuiden zouden komen,
Hoe weinig mogelijk was geweest de
gewenschte geheimhouding te bewaren,
bleek Frank en zijn vader, toen zij, laat in
dienzelfden middag, in de hoofd-
stad terugkwamen, Er was onder Let ge
zelschap aan boord, niettegenstaande de
geruststellende woorden van den premier
een sterke onrust merkbar.r. Wat wonder,
al deze gas ten van Frank's maatschappij,
zij waren inannen van aanzieni en tetee-
kenis; zou Nederland zijr.e onzijdigTeid
moeten opge\en, gelijk het eerste .was
waarvoor men vreesde,, dan '.ertegenwoor-
digden zij groote belangen, voor v elke zij
in hun woonplaats terug wenschte le zijn,
Mitsdien werd bij Frank's vader op Lekcr-
ting van den proeftocht aangedrongen, op
ontwikkelen van snell.eid zoo groot als de
kolenvoorraad maar gedoogde, Er v.erd
met flinke vaart naar IJmuiden gestoomd,
waar men zoodoende ruim twe> uren vocr
hA -.•■-rwacnte oogenblik aankwam. Dank
zij de draadlooze mcde.'e.lingen, ston-
den gcd eL.elijk de auto's, gededtelijk de
wagons van een extratiejn gereed om het
aanziemijk gezelschap verder te brengen,
En nog voordat de klok van de naburige
kerk haar vier slagen had doen hocren,
zat Frank met zijn vader en zijn Jnede-direc-
teuren in de raadkan.ee van et groofe ge-
bewijzen, dat het geen v rtrouvven stfelt
in het medetcezicht van de andere geai
lieerden of de bijbedoelingen heeft, die
het nu reeds aanoewreven worden in ver
band met de strategische positje van Kor
foe in een conflict met Zuid-Slavie over
Fiume, Het is in het belang van Italie
zelf, dat al gevaariijk1 spelj heeft gespeeld
met een moreele waarde als de sympathie
van de beschaafde volkeren-g meenschfip,
dat hot aan geen van teide ond. rst' llingen
voc-t geeft, Ceze gemeenschap dringt aan
op herroeping van de overijide daad en
het zou geen g.ede politick zijn, achteraf
op het feitelijk gegeven woord tot ont-
ruiming van Korfoe te gaan beknibtelen,
GOUDBILJETTENBlANK IN
DUITSCHLAND
Het vi aagstuk van de nieuwe gouduaar-
is Maandagavond eindelijk tot e n oplcs-
sing gitomen, Het kabinet e Berlijn
heeft na dagenlange tei-aadslagingen he-
sloten tot de oprichting van een goudbil-
jetfenbank, die geleel zelfstandig en on-
afhankelijk van de rijksfinancien, in ver-
linding met de rijksbank haar be 'rijf z J
uitoefenen. Met de vocrbere ding van de
oprichting van de goudbiljettenbank zal
tcrstond begonnen word: n, opdat Let nieu
we instituut in den kortst mogelijken ti;d
zijn bedrijf zal kunnen aanvangen,
Behalve het nieuv.e betaalmiddel, em-
trent de invoering waarvan hot kabi..et tpt
in den laten avond heeft beraadslaagd,
heeft de rijksbank beslo.en, cen conto-
mark uit te geven, welke echter niet! be-
stemd is vocr consumenfen- en k'ein-za-
ken-gefcruik, maar siechts voor het groc.e
vcrkeer. De conto-mark zal 10 dollar-
cents, d, i, dus 1/10 van een dollar b dra-
gen. Credieten op deze oonto-mark wor
den in de eerste plaats op bij de rijksbank
gcdeponecrde deviezen gegeven, Het
nieuwe betaalmidd. 1 komt s'echts voor
zeer groote bedrij\en in aanmeiJking, daar
toch het minimum-bedrag voor een eer
ste crediet op gcdeponeerde deviezen op
100,000 oonto-mark, d. i. dus 10 duizend
dollar, gesteld is, Bij den huldigen kcers
van 50 millioen voor een dollar, tntee-
kent dit dus een tegenwaarde van 500
milliard papiermark en het is duidelijk, dat
de rijksbank dergelijke Ledragen siechts
vcrv/acht van groot-industrieelen of ex-
portfirma's, Hun, die deviezen op oon
to-mark deponeeren, wordt de faciliteit
vcrleerid, dat zij tegelijk met de deviezen-
levcring 25 pet, van het bedrag in papler-
marken tot den doilarkoers van den dag
kunnen betalen.
Over het conto-markt-crediet kan s'.echts
doer middel van gireeren en het afgeven
van cheques werden beschikt. Een mi-
nirnum-crediet van 5 pet, moet echfer
steeds bij de rijksbank blijven staan. Voor
loopig werden giro-rekening. n op canto-
mark siechts bij de Berlijnsdhe central^
van de rijksbank geopend, Het ligt in
de bedoeling dit erst later uit 'e breiden
tot de. filialen.
JAPAN
Volgens berichten uit Tokio h e.scht in
de stad een vocrb eidige ordDe ntc-
liteiten worden door de 'r. epen l:rachtjg
g( steund om de crde e handhaven en e'e
noodlijdende bevc Iking te Lelpen; r zijn
echUr nog 135,000 menschen zontler on-
dcrdak, Er zijn drie keiz rlijke -vererde-
ningen verschenen om let misbruik ma
ken van den tegen woe dige.i toestand te
gen te gaan,.
De catastrofe zal vermoecelijk groote
politi ke gevolg; n ebb en, vocrai 't n op
zielite van de vloot, Japan is na de ca
tastrofe nief meer rie ze macht van voor-
heeo, Zek r is, dat een g deite van de
vloot crnstig beschadigd is. Twee groc e
schepen, de Aci en de Milkasa zijn doer
den springvlord verzwi;lgen,
bouw zijner maatschappij,
Er bleek in de hoofdstad, ook in de e-
sidentie en in ande e st"den van onS land,
reeds iets uit3eekt. De Minister van Bui
tenlandsche Zaken, bij afv.ezigheid \an den
premier als Vocrzitter van den Minis'.er-
raad optridend, had bespiekingen gehou
den met den opj.erbevelhebber, met den
chef van den Marinestaf en was met deze
beiden omstrieks den lunchtijd naar het
buitengoed van de Koningin aan Let Sche-
veningsche strand gereden. Op het Minis-
terie van Oorlog hcerschte groote drukfle,
Degenen, die zich langzamerhand uit
njeuwsgierigheid op Let Plejn daarvmr
verzamelden, zagen ordonnarsen te voet,
per rijwiel, per motor of per auto in groot
aantal naar binnen en naar buiten gaan,
Alt spoedig verschenen enkele bulletins;
sommige in zeer sensationeelen vorm ge-
gotm, andere ai'.een vermeidend, dat waar-
schijnlijk de avondi laden nadeie berichten
zouden brengen, Omstievks drie uur in
den middag werd het bekend, dat er een
buitengewone Minis,erraad zou zijn; te
zelfder tijd tuette het, dat de reg ering
reeds de hand had gelegd op alle spoor-
wegmateriaal. Die tijding Lereikfe ook den
Minister van Waterstaat, die ei- met zijn
collega van Oorlog over tdefonecrde,
maar het alsnog nog njet geracen vond
om het bericht tegen tfe sprcken,1 Want
al was het op het oogenblik niet waar,
beiden epkenden, dat in dezen stand van
zaken het over een paar uren waar zou
kunnen zijn,
(Wcrdt vervolgd)
