AL6EMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANPEREN.
i
No. 7501.
Vrijdag 7 September 1923
63e Jaargang.
Savonarola.
TWBBDH BLAD
Jubileum H.M de Koningin.
Kerkelijke Herdenking
te Ter Neuzen.
Het is zeker een bewijs van diep inzipht
en groote zelfstandigheid, dat Savonarola,
hoewel erkennend, dat in het algemeen de
monardhie als de ideale regteeringsvorm
moet gfelden. toch voor zijp eigen stad de
theocratische of christqe'ratiSche republiek
meedde ig moeten aanbevelen. Alle burgers
rnoefen v-olgens hem in vrede en eensgfezind-
heid met elkander leven, en ieder behoort
het welzijn der republiek te stellen boven zijn
eigen belang. „Een ri]k'j zegt hij ,,is
te vaster eh krachtiger, naarmate het zich
te inhiger aansluit aan God; met God kan
ePhter niemand gemeenschap hebben, die
geen vrede heeft met zijn riaaste." ,ln den
vrijen staat", zoo meent hij, „wordt niemand
door armoede of dwang tot het kwade ge-
dreven; met de aardsche bloeien ook de
geestelijke goederen onder goede priesters;
zulk een stad wordt een aardsch paradijs,
daar is een jubileeren en psalmzingen, de
kinderen zullen zijn als de engelen, evenzeer
tot een ehristelijk als tot een burgerlijk leven
opgeyoed."
De vergadering, waarin Savonarola dit
alles mgdedeelde, ging nit een ortder het ge-
roep: „Viva Ghristo, viva Firenze (Floren-
ee) 1" En dit was voortaan de leuze der
volkspartij. Wij zeiden echter reeds aan het
slot van ons eerste artikel: Democratic in
den nieuweren zin was dit zeer zeker niet.
„Men moet niet toelaten'', zegt onze held,
„dat het gemeene volk, het plebs, zich in-
dringt; want, wanneer men aan het plebsj
aandeel aan de regeering geeft, volgt er
niets anders dan verwarring." Onder ,,volk"
verstaat ihij dan ook niet de mass a der in-
woners, maar het geheel der „Citladini
der burgers,.die het voile burgerrecht bezit-
ten. Die vormen te zamen den grooten Raad,
bij wie de isouvereiniteit berust, terwijl het
uitvoerend bewind is - bij de Signoria Ook 1
zorgde hij voor vermindering van de druk-
kende lasten, voor werkverscbaffing, voor
iu2ameling van liefdetgaven, waartde ook|
kerk-sieradien mo est en worden omgesmatten
en tenslotte ook voor eeh bank van k-ening,
om jti'n dat-4-Odgn ti^en.te gaan.
Van dag tot dag klom zijn aanziqn. De
geZant van Ferrara verktaarde in 1495, datl
Savonarola's gezag waarlijk onbeperkt was.
Ieder vroeg hem om raad, en men kan zich
moeilijk een voorstelling maker* van het bui-
tengewoon zedelijk overwicht, dat hij een
tijdlang te Florence heeft geoefend. Verteld
wordt, dat in de'jonge republiek doodvijan-
den elkaar weenend in de armen vielen, dat
onreehtmatig verworven goed gewillig werd;
teruggeven, en er een gansche ommekeer
plaats had dp het gebied der zeden. Met
spel en dans, sChouwspel en harddraverij
was het gedaan. Men hoorde alleen geeste
lijke gezangen. Vele vrouwen ginger, narir
het klooster; het vasten werd een 'hartstocht,
en de biecht het dagelijkseh geestesvoedsel.
En het glanspunt van alles was wel het Car-
naval van 1497. Uit de jeugd had Savona
rola een kleine heilsarmee gevormd, die nu
zedeninquisiteurs zouden moeten wezen.
Vonden zij ergens godslasteraars of spelers,
dan moesten zij kaa-rten en dobbelsteenen
eenvoudig wegnemen. Op de kleeding moes
ten zij toezien. Gevolg waren krasse, maar
ook kluc'hti-ge tooneelen. Op heel geestige;
wijze teekent Gfeorg Eliot in haar mooie ro-
man ,,Romola" dit grappig element in de!
figuur 'van Monna Brigida, een gezet
wefeldsch vroiiwtje van omstreeks 50 jaar,
met Vlechten van dood haar en met geblan-
kette wangen, zwoegend onder het gewichf
van zware gouden kettingen en andere Ver-j
siersels. Op zekeren dag is Monna Brigida,!
eer zij het weet, op straat geraakt -onder de;
jonge inqUis-iteurs, die in haar een beste
prdoi zien. Een van de jongens spreekt haar;
toe met van Savonarola geleerde zinnen.
Een tweede e-venzoO, bewerend: ,,gij zijt otid,
geloof nrij, gij ziet er heel leelijk uit met die
roode verf op uw wangen, enz. Uw goede
engel treurt en verlangt het -blanketsei u van
ke-t gezidht t-e wassdhen." Eerst wordt het
vroiiwtje bops, maar spoedlg begint haar
hart week te wiuden, onder al die verma-
ningen en zij voelt nu werkelijk, dat zij
„ijdelheden" aan het lijf draagt, die gevaar-
lijk kilnnen worden voor haar zieleheil.
Monna Brifeida begint rftet siddereiide han-
den haar wangen te boenen. Dat is echter
nog maar het begin van de onttakeling.
Overitioe^ig geworden, maakt een andere
jongen e6n diamanten speld los. Alles valt
af, heel haar hoofdtooisel. Daar staat nu dej
van alle verf en sehijn ontdane matrone me»j
haat grijze haren, neerhangend over een
gelaat, met diepe groeven.
Kerstmis 1496 ontvangen dertienhonderd
kinderen beneden de 18 jaar ui«t Savona-?
rola's handen het Heilig Avondmaal, en als
naar gewoonte gaan zij strnks weer gedu-
rende het Carriaval cfbor al de wijken dir
stad om alles fe verzameien Wat een griiwel
is of scljijnt or'zou kunneri wezen. Op (fen
laatsten dag wbrcit een vreugdevuur do de
groote Piaz/a, het martkplein van Florence,
ontstoken waarbij op een groote pyramide-
vormi-ge stellage alle mogelijke weelde-arti-
kelert worden s. - men; ebraeht Wij zullen de
borite .verzameling niet noemen, maar men
begrij"pt het reeds: deze heele collectir
ijdelheden" is ten vure gedoemd. In adem-
1-ooze sfilte w >rdt het oogenblik verbeidJ
waarop alles zal worden aangestoken. Er
wordt bericiht, dat ook de schilder Fr;, B;ir-
tolomme's al zijn studien (van naakte fi-
guren) in de vlammen zoq hebben geworpen.
Een tijdgenoot zei: „Het geheele volk van
Florence scheen uit liefdc tut Christus dwaas
geworden te zijn."
En toch r-rr de tijd van zoo groote macht
en invloed van Savonarola duurde slechts
kort. Van het veranderlijke en vrij-wulpsche
Florence was dat trouwens niet te verwach-
tep.
Men heeft vijf vefschillende oplossende
elementen bijeengebracht, die gecomoineerd
Savonarola's trsgisehen ondergang hebben
voonbeceid- Wij wi iien ze hiar kort noemen.
Vooieerst bleven et te Florence d"ie par-
rijen wpelen en wroeten, die het maar niei
t- it evenwieht wisten te brengen. In de twee
de plaats was of werd paus Alexander VI
zijn vtjand. Eerst bood deze Savonarola een
kardinaalshoed aan met -het aartsbisdom
Florence. Deze weigerde echter. En teen
kwamen er uitnoodigingen, bedreig-ingen en
straffen, verdeeld over een tijdsbestek van
drie jaren. Er is beweerd, en het zal wel
juist zijn dat Savonarola nooit ..an het
pausdom zelve, maar wel aan dezen paus
heeft vertwijfeld. In de derde plaats wijzig-
den zich de staatkundige verhdudingen in
Italic heel sterk, en raakte Florence door het
trouw vasthouden aan Frankrijk.jl meer
geisoleerd. Dan ten vierdewerden in den
zomer van 1497 vijf aanzienlijke Florentij-
nen ter dood gebracht, die betrokken waren
in een samenzwen,, ten guriste van de
Medici. Sarvonarola i ich er buiten ge-
houden, en dat jn i erd hem later ten
kwade geduid. En dan is*er nog een vijfiie
reden en die is waarsehijnlijk en de crnstig-
ste en de diepst^: Op den duur kon aan
Savonarola een onbeperkte staatkundige in
vloed moeilijk onversdhlilig zijtf. Eliot zegt in
den reeds genoetnden roman ergens zoo
naar wa^irheid: Niemand heeft -ooit ge-
ijverd om zijn ntacht over een gemengde
menigte te behouden, zonder schade te lijden
aan ^ijn zedelijk ka.fakterEn Pr-rf. Van
Dijk schreef eens volkonien terecht: ,,Een
gtemlijst wnrdf kwalijk geredigeerd door een
prcrfetenhaho Savonarola is odk juist op
dit punt gestrhnd: hbt samengaan vnn een
hoog beginsel met praktische bemoeiingen
maakt voor.een grout deel het diep tiagisch
'ment van zijn ven.n t. Of men kan het
tJ z66 ze ,g: i Eerst s het Savonarola,
ak van God tot zijn zaak wilde
nor streed en worstelde
tiit was xyo oar-,
al L, maar haa'st
ar werd het: Savonarola's zaak
_aak van *JOd en toen ging het mis.
Vioral door den tegenstand zijner vijanden
wed zijn woord nogal eens bitter an sner
peid.
Cok zelf had Savonarola een min of meer
duiiter voorgevoel, van zijn ondergang. 18
Maart 1498 preekte hij deze woorden: Ik
ben op een diepe zee gekomen, en ik verlang.
naai de haven terug; overal staar ik rond,
maat ik zie geen mogqlijkheid om terug te;
keeren".
Herhaaldelijk had hij in den laatsten tijei
>p een bovennatuurlijlce tusschenkomst, dp
een goddelijk teeken gezinspeeld, waar.door
het recht zijner zendihg zou blijken.
Een monnik bood zich aan, om de vuur-
proef tegenovei iem te bestaan. Eerst wei
gerde Savonarol, maar het volk was be
lust op de gedathte a: ;.*n v-uurproet, en
200 waren dan .vet b. 1 lapels.ongericht
7 April, 's avoncw 6 il-flV Een. opgeworpen
twistvraag gaf t oi ^ewensoht uitstel,j
want intusschen d - de een zware plas-;
regen de vlamm m bn de laatste vonkeij
van geestdrift vo. r Savonarola in het hart,
van het volk. Alle schuld voor de misluk-'
king werd hem geweten. Een vreeselijk op-
roer breekt nog dien avond uit, en...... zijn
gevangenneming volgt. 't Was pas een jaaq
geleden van de pyramide der ijdelheden!
Even was zijn houding slap. Zijn tengeri
lictiaam kromp ineen voor de pijn der
marteling, waafaan hij onderworpen werd
De pijnbank perste hem bekentenissen af,:
dfe hij later (gelukkig) weer terugnam. Van
hooger hand was het bevel gegeven: Savo^
narola mqest sterven: ,,A1 ware hij Jnhan
nts de Dooper", was er gezegd „hij moet
dood". 23 Afci 1498 staat er weer een stel
lage opgericht op de groote Piazza, en drie
Sfroppen hangpn aan de galg, in den vorm
van een kruis, viior hem en twee t ton we met-;
gezellen.
Sommigen meenen nog deze uiting ge-i
hoord te hebben: „Wat heb ik u gedaan, o,
mijn volk" of -ook: ,,Wat zult gij voortaan
doen, Florence?" Een ander bericht zegf
edhter, dat hij zwijgend ges-torven is. He«
laatste zal wel juist zijn.
En wat nu te zeggen van Savonarola's;
groot en hoog ideaal der theocratie? Het zal
wel heel juist zijn, wat wij ergens over hem
lazen: „De zware, maar vergefelijke font van
Savonarola, en van vele edelen met hem is;
geweest, dat hij dit ho>oge ideaal heeft wil-;
len indrukken in een onbekeerd, onwederJ
geboren leven." Dus de -zonde van het
„voomitgrijpen" of om het met een
vreemd woord te noemen de zonde van
het anticipeeren; zeker een verleidelijk korte
weg, waar toch de beste en hoogste, maar.
ook diepste en lange weg is: de weg yan he!
kruis.
Gebcdsurc en herdenking in.de Ned. Herv,
K^erk.
Een talrijke schare'vulde Woensdagavond
het kerkgebouw der Ned. Herv. kerk. De
bijeenkomst werd g. >pend met het zingen
van Ps. 103 1 en oorlezing' van Ps. 150.
Na het votum en gebed, werd gezongen
Ps. 118 2 (hierin waren in den eersten
regel de irtten anohs huis" veranderd
in „Neerlands voll;
De Weleerw. h -r Ds. A. Timmerman
hield daarna de \olgende rede naar aanlei-
ding van:
Wij zijn hier in dit stille avo.",auur
saamgekomen in he huis des gebods, om
met dankbare harten te gedenken het 23j,-irig
regdeningsjubifeum \-an H. M. onze geeet-
biedigde en beminde Koningin.
Wat waren dat heeGijke dagen vol schoone
verwachtingen, die Septemberdagen van
1898, tben onze Koningin den troon besfeeg.
Wat eene vreugdef en bhjdschap heerschte
er toen in het ganscfle land, van den Dollard
tbt de Schelde, ja, tyt over de Schelde,
In dit Over-Jordaansche niet het minst
Als wij bedenken, hoe in die 25 jaren
vastgewortelde tronen van eeuwenoude*
vorstenhuizen zijn irjeengestort, schitierende
vorkje'nkronen zjjn ai'gevalien en hebben ge-
rold in het stof der aarde en machtige heer-
schers, koningen en keizers in balllngschap
zijn verdreven of gniwelijk vermoord, wat
hebben wij dan redenen van dankbaarheid,
als wij gedenken, hoe.genadig de fjleere onze
God, al die jaren ohze Koningin heqft ge-
spaard en gqzegend en tot een rijken zegen
heeft gesteld voor vc lk en vaderland.
En gaan wij met rtze gedaehten nog ver-
der achteruit en gedenken wij, hoe in
donkere dagen voor het Oranjehuis, doqr de
gebborte van onze Koningin het uitsterven
van het Oranjehuis voorkomen is, dan
wordt ons gedenken van Gods weldadigheid,
een danken, een aainbiddend danken.
Wat in hooger zin de Profeet vpn David's
huis profeteerdd, werd tben en nief Voor
het eerst aan ons orstenhuis vt-rvnld: l en
rfjfvke zal vinrr-fKomf n -tdV aeTr^tiff^-'e niwcr
stam en eeri schoot uit zijn wbrtel zal
vruchtdragen.
W'j, ouderen h^rinqeren '-t ons nog leven-
dig, welke donkere jaren het waren voor het
huis van Oranje, toen de eenige broeder van
den Koning, Prins Hendrik, stierf, en een!
half jaar later, de 39jqrige kroonprins uit
het leven werd weggerukt, zijn lijk uit den
vreemde werd herwaarts gebracht om, in den
Koninklijken grafkelder te worden bijgezet
In 1884 stierf de ziekelijke Prins Alexan
der, die meer treurde over pet verlies va.
zijne moeder, dan dat hij een koninkvijk.be-
geerde.
En toen iin 1890 Koning Willem 111 ge
storven was, werd de deur van den Konink
lijken grafkelder, waarin de geschiedenis
van ons land en Vorstenhuis als met doods-
beenderen is geschreven, nogmaals geopend
qm den laatste uit den mannelijken iijn van
het Oranjehuis te ontvangen.
Maar waar de Pr.jnsen en.de Koningen
worden afgesneden als halmen in den oogst,
de Koning der Koningen biijft.
Wij gedenken Zijne weldadigheid, 4at Hij
ons een Koningin heeft geschonken, die als
Prinsei? reeds de oogappel van ons Volk
was. dat toen met dubbelei^ nadruk bad|
0, God bewaar dn geleidt Gij Haar aan de
hand eener vrome en wijze moeder, updat
de'spruit eens een boom worde als vroeger,
en troost en sterkt beiden, vooral in deze
droeve dagen.
En de Heere God heeft getfoost, gesterkf
en haar geleid.
Onder vrome, moederlijke leiding groeide
Prinses W.ilhelmina voorspoedig op, werd
den 6 September 1898 als Koningin ge-
krobnd, en thans! heeft onze Koningin het
voorrecht, dat Zij, door God gezegend, haar
zilveren regeeringsjubileum mag viefen.'
En wij, die er van doordrongen zijn, wa|
een grooten zegen ons God in het Oranje
huis en irv onze Koningin geschonken heeft,
en die weten, dat God, Oranje en Nederland
een drievoudig snoer is, dat niet dari tot on
herstelbare schade kan verbroken worden,
wij gedenken, o, God Uwer weldadigheid in
het middbn Uws tempels.
Dan geven wij ook gehoor aan de dpwek-
king van d^n Psalmdichter (Ps. 72 15u),
niet enkel uit gehoorzaamhbid aan Gods
woord, maar ook uit den drahg des harten;
omdat het ons eehe behoefte is. Men zal
geduriglijk voor haar bidden.
Ja, dan dragen wij H. M. op de vleugelen
des gebeds om harentWil, om haar huis' wilj
om des volks wil, om onzentwil.
Dan scharen wij ons random deq trooiq
en blijven wij rond onzen vorste'ntroon ge-»
schaard, ook dan, wat God verh >ede —4
als vijandige of bolsjewistische stqrmerj
over ons Vaderland moclhten woeden. Ge-?
frouw aan ons Vorstenhui§ en aaq onze
Vorstin tot den Hedelzak toe.
Als wij gedenken aan Gods weldadigjieidj
met het oog op het 25jarig ambtsjubile van
onze Koningin, dan denken wij ook tevenS
aan Hare Koninklijke Moeder, die Hare
dochter zulk een wijze en vrome opvoeding
heeft gegeven, en aan wiie onze Koningin eq
ons volk zoo- onuitsprekelijk veel te danken
heeft.
Koningin Emma, de dochter van den Vorst
van Waldeck Pyrmont, was de eerste en
eenige Oranje-Vorstin, die dadelijk als Ko
ningin den Nederlandschen bodem betrad.
De laatste gemalin van een Orahje.
Welk yene blijdschap was er onder ons
volk, toen den 31 Augustus 1880, Prinses
Wilhelmina, onze tegenwoordige Koningin,
werd geboren.
Dus geen Prfns, maar eene Prinses uit
ons getiefd Oranjehuis?
Wij hebben ohze roemruchtige Prinsen en
Vorsten uit het Oranjehuis gdhad, die goed
en bloed voor bns volk hebben veil gehad,
diE in d-onkere jaren, toen de regeering rade-
Iqos, het volk redeloos'en het land reddeioos
was, door Gods hhlp'het land van een wis-
sen ondergang hebben gered.
Maar wij ifidgen' obk niet vergeten tot
welk een onschnfbaren zegen, de Prinsessen
van ons Vorstenhii-is voor Ons volk en vader
land zijn geweest.
Denk felechts aan Juliana van Stolberg,
de vrome moeder van Prins Willem 1 en aan
zijne gemalin Charlotte Van Bourbon, de
lelie van oiis Vorstenhuis.
Bij den doqp van Prinses Juliana, zeide
de hbfprediker, doelende op Juliana van
Stol'berg, wier naarh de Prinses draagt:
,,-In de handen eener vrome moeder heeft
God een goed" deel van het wereldbestuur
gelegd.
Zoader Juliana Vart Stolberg geen Prins,
die den vfijheidsoorlog voor Holland streed;
zonder vrijheidsOorlog geen ohafhankelijk
Nederland".
Wat zou Prins Frederik Hendrik zi: i f -
Weesf zonder de teedere zorg Van i ie
der Louise de Cbtigny en zonaer n voor-
treffelijken Stehn-van zijne begaafde gemalin
AmaJia van Solms.
En ook Louise Henrmtte van Branden
burg, dochter van Frederik Hendr^c, tie dich-
teres van het schoone Met! over de hope der
opstamjing, ons Gezan 26' M s een Prin
ses van Granje.
En dan onze Koningin-Mueder Emma, de
laatste gemalin van een Oranje, die in 'Ls
getoond h'eelt een echte Oranievur'v K
zijn, wat heeft zii door hnr-e trouw, haar]
liefde, lvaar geiqof en. hare toewfjdir 1 bij-
gedtagen a:an -het geluk en den vo'qrs;-ojed
van ons land en volk!
Met welk een trouwe liefde en toewijding:
heett zij haren kranken .GemdaL.verzorgd en
verpleegd!
Hoe blijkt haar geloof -en het geheim harer
kraeht, toen Zij tijdens de ktankheid van
onzen Koning,-het Regfcnt?<4mp aanvaardde
met deze w uifden: Ik zoek mijne
mijne wijshcid bij den Alntachfil
wijzen Gbd.
En de Almachtige en Alwijze
kracht en wijshcid geschonken
rouw en Hare regeering en in de opvoedin
van onze Koningin.
Als Konlngin-Regentes heeft zij. dd onuit-
wrschbare i-efde van hdt gansche Neder
landsche volk ver orven en verdiend.
Welk een uitstekende opvoeding heeft Izij
Hare dochter gegeven on Hare Majesteit te
bekwamen vbor de regeering van ons volk.
En waarvoor wij ook G« nogen daqken,
is, dat H. M. (te Koningin-A - ier 0-ok eene
^eloovige Vofstin was, die zich nie: schaam-
de haar geloof vrijmoedig te belsi ten.
Zij zelf gaf aan H. M. de Koningin het
eerste godsdiertstonderwijs.
Toen Koningin Emma 30 Augustus 1898
als Regentes aftrad werd Haar als bewijs
van dankbaarheid van het Nederlamdsche
Volk een som gelds aangeboden, welk ge-
schenk Zij aan rdde om het voor een Mef-
dadig doel te besteden, hetwelk Zij bestem-
de voor een sanato: um >r longlijders, iri
de eerste plaats ten Jmte van hen,, die de
middelen njissen in het buitenland hulp te
zoeken, op het landgoed Oranje-Nassau-
oord te Renkuhi.
Op God vertrquwende en met de bede", dat
Hij mij sterke aanvaard ik de R'egeering, zoo
sprak onze Koningin in Sept. 1898.
En nu 6 September 1923 is het't 25jarig
regeeringsjubileum van onze geSerbiedigde
Koningin Wilhelmina.
Den 24 Oct 1896 is onze Koningin al§
lidmaqt. onzer Kerk bev.estigd met deze
woorden: Openb. 2 10b: Zijt getrouw tot
den dood en lk zal U geven de kroon des
levens.
Zij weet het, dat die Kronn des levens
meer is dan eenige Koningskroon, dat die
verkregen wordt door trouw aan den Heer,
en dat Zijne trouw de laatste en vaste grond
onzer verwachting is.
In de eerste plaats onzen dank aan den
Heere onze God. die H. M. heeft gespaard,
Haren troon heeft geschraagd en Haar tot
een rijken zegen heeft gesteld voor ons Volk
en Vaderland.
God heeft ons gegeven een Koningin uit
het Oranjehuis, zulk eene Koningin, waar
voor wij Hem mimmer genoeg kunnen dan
ken.
Eene Koningin, die door Hare krachtig^
besliste liefde om den vrede te bewaren, in
Gods hand mede het middel is-geweest, dat
ons Vaderland, als een eilandje te midden
eener vuurzee, is bewaard gebleven voor den
vreeselijken oorlogsbrand, die zooveel ver-
woest en verteerd heeft.
Als -ons Oranjehuis eens uitgestorven
ware, -,en de- bolsj.ewisten naar de Regee-
ringsmacht, als in Nov. 1918, gegrepen had-
den, zou dan ons dierbaar Vaderland niet
een tweede Rusland gew-orden zijn, waar de
moeders niEt eens tot hunne kinderen over
God m-ogen spreken?
En wat zou er van ons land en volk in
die jaren van den wereldoorlog geworden
zijn, indie'n God ons Koningin Wilhelmina
.niej gegeven had!
Dan waren wij misschien onderworpen
aan de bloeddorstige, heerschzuchtige F'fqn-
schen. En wat dat zou zijn, dat hebben onze
voorvaderen bitter ervaren onder Lodewijk
XIV en onder Napoleon.
En nu wat onze Koningin betreit.
Ook zij gedenkt Gods weldadigheid iri liet
midden des Tempels.
Toen Zij Woensdag 31 Augustus J898
Haar 18e levensjaar bereikt had, werd de
feestdag met een godsdienstbefenjrig be:
gonnen.
Haar eerste gang in dit zOo ge-. fchtig
levensjaar, was een Kerkgang.
En aan. die goede gewoonte is zij' steeds
getrouw gebleven, niet alleen in ons land,
maar ook in het buitenland.
Toen de Koningin te Stockholm' (in Zwe-
den) was, woonde Zij des Zondags met "den
Pfins in alle st-ilte de godsdienstoeferiing.bfj.
Toen de Koninklijke Familie een reis naar
Noorwegen maakte met de „Batayiei' V"*, ,ij-
daar op uitdrukkelijk verlangen van de Km-
ningin,. gedurende die wekeri elken Zontlag
aan boord kerk gehotiden.
Zelfs toen zij in 1912 een o'fficieel be/ue(;
aan Parij.s bracht, ging 'zij des Zoifdags-
morgens naar een der weiriige F^rdtestcirit-
sche kerken, die daar zijn.
Wij hebben ee'ne biddende Koningin.
Ja, bidden met en voor haar'volk, dat,
deed de 18jarige, dat dpet nog.de 43jarige
Koningin.
Met een huisgodsdienstoefening worcjl .qe"
dag in het Paleis begonnen. -
Christus voor alles, dat is'de lens va'ifqqze"
Koningin.
Elken morgen vereenigt Zij de lqden van -
Hare hofhouding in een der vcrtfeKken. van
't Paleis, waar Zij zelve of Prins"Uchdri.L.
voofgaat in bidden en Bijbellezen cn'naa'r
aanleidi.ng van het gefezene eeri Koii
spreekt.
Zelfs op 25 April 1(109 (vijf da-;eri vin f
hare bevallirig) heeft de Koningin zelve a/)g
eene godsdienstoefening-gehopdeh en geleid
in Haar Paleis, in tegenwoordigh'efcT varf den
Prins en Hare hofhouding. J
,V. .art 1(109 gaf de Koriihgip Ha.ien
wensch fe kenrien, dat in;dien Cfe .bTfJdd gg-
beitrtenls plaats zou hebben op ..Gogden;-
Vrijdag" of op een Zondag, dat er J - - pp
hebben,
Dadelijk na het" bekend wordeii der-mo
bilisatje (Vrijdag 31 Jfuli .'14) heef; r?!\f
Majestgit zich begeven naar cfe jHniiyri.'.Vri'u-,..
•cd- gemob'diseenle troepen zitdr'VEhrit^rT'*'
in de gemeente (Scheveningen.
Daar te Schev«ningeii Juisterd'c/.r/jfl Ce.rxL
merkt een gesprgk.af van twee. Vw^ltftgr'3
vrouwen, die beiden zbons in" djri. krijgg^
dienst hadderi.
H. M. tikte die beide weenertde efUii'wGi
op de scfioudgrs. en zeide "bemoedigeiid:
Gij moet maar veel bidden (dor uWe zonen
en uw land, ik bid ook veel voo'i"rtitjn' vnilk
en mijn land.
Bekend is Hare tJelahgsteilirig p.fi,r vttpr
't Bijbelgenpotschap en .Zend'mgsi.ecktqn.
waarvoor H. M. herhaaldefijk' eeft nh'VVr.
lanligoejJeren wilde afstaan.
0 God,, onze Koningin eq ook" \yij -jeiieii-
ken Uwer wetdadigheidNri het midde;1. qeV,
Tempels. J T
En dit gedenken van God's weldadigheid.
wordt dan een danken, fen di'Tngt nris
voor onze geeerbiedigde Konmgin tfe, blddejr
En hoe onze Koningin niet atkeh op de
handen, maar ook op de vleugefferi'q'es ge
beds is gedragerr, dat is iriZonderi.,'d
bleken, toen in 1902 onze' gehefd'e^Kirifn^ih'
ernstig, zeer ernstig ziek wd.s,
In die dagen van- spanning en' beotfgd-
heid heeft ons volk, dat bidden 'gfelccrd lifeg: I,
ernstig gebeden om beterschap v.b/Jf'i r-'lu -
houd van onze Koningin.
En God heeft gehoofd en'toen fiebileii^wij
den Heer geloofd'gn gednrikt oa'-'in d'
bedehuis.
Waar de gelegenheid zichaanbifedi, gc-
tuigt H. M. over Haar Heer en wekt of tot
Zijn dienst.
Toen het Koninklijk Marine-JristitiiLil'"ie
Delft zijn 50jarig bestaan vi'ferde.'spi'ak' o'itze
KoninginOnze groote vloofvoogden nlfrifen
Gods Woord tot richtsnper van *'hu;7. leven
en beschouwden vroomhfeid als de grdptste
deugd. Toekomstige zee-ofticfCrfeT/Vdlgt
hiin voprbeeld!
Tijdens den oorlog, wijzend. op denTiougs!
ernstigen tijd, waarin wij lcefden.,en op
God, die ons voor de oorlogselk/nde l)e-
waard had, vroeg Zjj aan de.militairen, of
er ook waren onder hen, die dagelijks b.^den
voor zichzelven en voor het Vaderland,
Niemand antwoqrdde. Toen -vraagdg zij:
„W,ie wil beloven dit voortaan te do.eq?"
Nu werd als antwoord van heel d^n b' -cp
acht handen opgestoken.
Treurig verschijnsel onder hoiujerucd
manschappen, slechts 8 die bidden vv jdci.,
Onze Koningin leefde met qns ,volk mede.
Den 12 Maart 19Q6, werden groote deelen
van onze provincie averstro.omd/en,vcroftr-
zaakte dit groote schade en biltere ,"!cnde.
Onze Koningin ging dadelijk op cis .en
bezocht den 20sten Maart fholen, ,e.n op
Vrijdag 23 Maart met zijn.bjttere M. rkjcqe
-koude, ging H. M. naar Zeeuwsciv-VL^ajn-
deren om zich persoonlijk feovertuigeq van
den nood in dit O.ver-Jorda.ansche,
Later heeft onze Provincie en fe
west ineermalen de eer gehad"van een Ko
ninklijk bezoek, zooals o.a. de-zwaangslteis-
terde visschersplaats, -Bruinissv, ,t j i,rr jen
nacht van 30 September op 1 i0.ctob.er,.-een
vreeselijke storm had gewoed:
En in den mobilisatietijd ,en toen
nexatiegevaar ons bedreigde. hee'iHare
Majesteit weder ons gewest ?en on-e stad
met een bezoek vereerd. - - -
TER NEUZENSCHE COURANT
4
44, Hiud, wij geilehkert Uwer
weldadigheiil in het middan
nvs tempels. 1 's. 4s 10.
i HrZ..