juistf- ts- iissi&f gevtd
len ait de gemeenten Hulst en Clings aldaajf
een onderzoc-k in te stellen, waarvan betrekke
lijlc beduidende uitgaven net gevolg worden,
zich thans schriftelijk tot burgemeebter en
wethouders hebben gewend en dat burgemees-
ter en wethouders naar aanleiding hiervan een
schrijven hebben gericht aan het gemeentebe-
stuur van Hulst, om te wijzen op den onge-
wenschten en tegenovef onze gemeente ook
niet llillijken toestand, terwijl deze omstandig-
heden ook zijn ter kennis gebracht van den
Minister van Arbeid. Hij meent, dat deze po-
ging voor het verkrijgen van verbetering toch
wel eenig resultaat zal hebben en dat we nu
den loop van zaken ipoeten afwachten.
Aangenomen voor kennisgcving.
u. De voorzitter heeft nog een verzoek te
doen namens het bestuur der Ambachtsschool.
Voor het geven van onderwijs in taal en reke-
nen zijn er in de school ook schoolbanken noo-
dig. Nu heeft het bg^uur gevraagd, om van
de gemeente eenige overcomplete schoolban
ken in bruikleen te mogen ontvangen, daar het
voornemen bestaat later de noodige school
banken te laten vervaardigen door de leerlin-
gen der school, zoodra die daarvoor voldoende
gevorderd zijn.
Nu zijn er schoolbanken van de school te
Slui idl welke niet gebruikt worden en er zijn
er dezer dagen ook teruggekomen van de H.
B. S., zoodat er wel geen bezwaar zal bestaan
het verzoek in te willigen.
Met algemeene stemmen wordt aldus be-
sloten.
3. Onteigenen van Domeingrond in het be
long der volkshuisvesting.
Burgemeester en wethouders stellen voor,
het volgende besluit te nemen:
De raad der gemeente Ter Neuzen:
overwegende, dat in het belSng der volks
huisvesting aanbouw van "woningen nog drin-
gend noodzakelijk is;
gezien zijn besluit van 27 October 1919 tot
vaststelling van een bouwplan;
overwegende, dat ter uitvoering van dat
bouwplan de grond moet worden aangekocht
van den Staat der Nederlanden;
overwegende, dat hiervoor onteigening krach-
tens de Woningwet in de eerste plaats in aan
merking komt;
overwegende, dat de te onteigenen gronden
de meest geschikte zijn om voor verbetering
der volkshuisvesting in aanmerking te komen;
overwegende, dat het plan van onteigening
van den 31 en October 1919 tot en met den
30en November 1919 op de gemeente-secretarie
alhier voor een ieder ter inzage heeft geleigen;
overwegendedat door belanghebbenden
geene bezwaren zijn ingebracbt;
gezien het advies der gezondheidscommissie,
zetelende te Ter Neuzen, dd. 22 December
1919 no. 256;
gelet op art. 77, 4e lid der wet van 23 Au
gustus 1851, St. 125, zoo als dat artikel is
gewijzigd bij art. 26 der wet van 21 Juli 1901
St. 158:
bes.l,uj,t:
ten name der gemeente Ter Neuzen te ontei
genen den grond op de hierbij behoorende
teekening in groene kleur aangegeven, bij het
kad'aster be ken d staande als gemeente Ter
Neuzen, sectie C no. 4669 (gedeeltelijk), ter
oppervlakte van 2810 c.A., en welke gronden
in de registers van het kadaster staan ten
name ^van Staat" (de), Gewone Domeinen
(departement van financien).
Aangenomen met algemeene stemmen.
4. Voorstel tot het in opstal aanvaarden
van te omeigenen Domeingrond.
Door het gemeentebestuur zijn, ingevolge be
sluit van'den gemeenteraad onderhandeling'en
aangeknoopt voor de ovemame van den Staat
der Nederlanden van den voormalie en vesting-
grond in de buurt Java waarop door de wo-
ningbouwvereeniging reeds 19 woningen zijn
gesticht.
Naar aanleiding daarvan is van den ontvan-
ger der Registratie en Domeinen te Hulst ont
vangen het volgende schrijven:
Ter voldoening aan den brief van den
t. ur der Registratie en Domeinen te Middel-
burg heb ik de eer U college te berichten, dat
de Minister van Financien bereid is om, nadat
de gevraagde voorma'ige vestinggronden nabij
de buurt Java te Ter Neuzen zullen zijn aange-
wezen ter onteigening ten behoeve van de
volkshuisvesting, die gronden aan de gemeente
te verkoopen zonder procedure en wel tegen
een koopsom van f 2,50 per c.A. Tevens ver-
zoekt genoemde Direc.teur mij Uw college te
berichten, dat de Minster het wenscheliik acht,
om in afwachting van de onteigening de gron
den, waarop reeds door de vereeniging „Werk-
mansbelang" woningen zijn gesticht, voor ui-
terliik drie jar en te rekenen vanaf 1 October
1919 in opstal uit te geven aan Owe gemeente
tegen een jaarlijksche canon van 12% cent
per centiare.
Aangenaam zal het mij zijn indien Uw
college mij spoedig zou willen berichten of
deze voorstellen en de hierbij gevoegde ont-
werp-akte van uitgifte in opstal aan de ge-
meent Owe goedkeuring kunnen wegdragen.
Het on twerp-contract luidt als volgt:
De ondergeteekenden:
I. Sjoerd Wilhelm Wegener Sleeswijk, ont-
vanger der Registratie en Domeinen te Hulst
in deze kwaliteit handelende namens den Staat
der Nederlanden als daartoe gemachtigd door
den Directeur der Registratie en Domeinen te
Middelburg bij brief dd. 12 November 1919 no.
7046 gegrond op de missive van den Minister
van Financien dd. (12 Juni 1918) lees: 10 No
vember 1919 no. 55 Dom.
II. Johannes Huizinga, burgemeester der
gemeente Ter Neuzen en Bernardius Ida Zon-
nevijlle, secretaris dier gemeente, beiden wo-
tiende aldaar als vertegenwoordigende het
college van burgemeester en wethouders, dat
namens de gemeente Ter Neuzen handelt ter
uitvoering van het raadsbesluit d.d.
zijn overeengekomen als volgt:
De Staat der Nederlanden geeft in opstal
uit aan de gemeente Ter Neuzen, die in opstal
aanvaardt ongeveer 2140 centiaren rijksgrond
te Ter Neuzen uitmakende een deel der voor-
malige vesting Neuzen, kadastraal aldaar be-
kend in secties C en D nos.
(Zooals in gele kleur is aangegeven .op de
aan het voor den Staat bestemde exemplaar
dezer akte gehechte, door partijmtegewaar-
merkte teekening) zulks voor den tijd van drie
achtereenvolgende jaren ingegaan 1 October
1919 en alzoo eindigende 30 September 1922.
De jaarlijksche canon bedraagt f 0,125 per
centiai'e en is alzoo groot f 267,50 te betalen
jaarlijks op 1 September eerstmaal 1920 ten
kantore van den Ontvanger der Registratie en
Domeinen te Hulst.
Geschiedende deze uitgifte verder op de na-
volgende yoorwaarden:
Artikel 1.
De bij deze akte in opstal uitgegeven op
pei-vlakte moet worden verkaveld en de ver-
dere uitvoering der werken op deze gronden
moet in overleg en volgens aanwijzing van den
tijdelijken opziener der Domeinen geschieden.
Artikel 2.
De gemeente mag zonder toestemming van
den Minister van Financien haar opstalrecht
noch voor het geheei noch voor een deel ervan
of conzijdlg afsttwn
Artikel 3.
Beide partijen hebben de bevoegdheid de
opstal te alien tijde zes maanden na opzegging
te doen eindigen.
De opzegging van de zjjde van den Staat
zal echter niet geschieden darr ingeval van
uiterste noodzakelijkheid, dit laatste ter be-
oordeeling van den betrokken Minister.
De kosten eener te doene opzegging komen
ten (koste) lees: laste van de g-emeente.
Artikel 4.
Indien de opstalcanon niet bir.nen 14 dagen
na den verschijndag is betaald, V"' i.r( de
opstalhoudster zonder dat eenige inverzuim-
st.elling noodig is eene boete van f 5,voor
ellce maand verzuim. Een gedeelte eener maand
voor een voile gerekend.
Artikel 5.
Alle kosten op deze akte vallende, al-s mede
die der ovorschrijving ten hypotheekkantore
te Goes zijn voor rekening van do (erfp.)
lees: opstalhoudster.
Aldus in duplo opgemaakt en geteekend te
Neuzen en Hulst den 1920.
Burgemeester en wethouders, in aanmerking
nemende, dat de grond reeds voor het bestem
de doel in gebruik is genomen, stellen voor,
bun college te machtigen deze overeenkomst
te sluiten.
De heer Nolson merkt op, dat de koopsom
voor den grond bepaald wordt op f 2,50, ter
wijl dit naar hij vroeger meende f 2,13 was.
Is daarvoor een reden?
De voorzitter geeft te kennen, dat vroeger
voor den grond verschillende prijzen golden,
doch dat het gemiddeld uitkwam op f 2,13.
Voor het omierhavige terrein heeft het depar
tement van Domeinen gemeend in verband met
de rigging f 2,50 te moeten vragen en burge
meester en wethouders hebben gemeend de
zaak daarop nigt te moeten laten afstuiten.
Het voorstel wordt aangenomen met alge
meene stemmen.
5. Voorstel tot het aanvaarden uit 's Rijks-
kas en te verleenen aan de vereeniging
Werkmansbelang" van een voorschot en
bijdrage voor den bouw van 32 arbeiders-
woningen.
Naar aanleiding van het verzoek der wo
ningbouwvereeniging- „Werkmansbelang" om
een voorschot vooi' het bouwen van 32 arbei-
derswoningen, stellen burgemeester en wet
houders voor, overwegende dat bier nog drin-
gende behoefte bestaat aan het bouwen van
arbeiderswoningen, te besluiten als volgt:
De gemeenteraad van Ter Neuzen;
gezien het adres d.d. 8 Dec. 1919 der wo-
ningbouwvereeniging „Werkmansbelang" te
Ter Neuzen, houdende verzoek:
1( om een voorschot, overeenkomstig de
bepalingen der Woningwet van f 169.000 of
zooveel meer of minder als noodig is ten be
hoeve van den bouw van 32 arbeiderswoningen
op de perceelen,- kadastraal bekend gemeente
Ter Neuzen sectie C no. 4651, 4667 en 4669.
2e. om dekking van het jaarlijksch tekort
op de exploitatie door het rijk en de gemeente
Ter Neuzen;
gezien het voorstel van burgemeester en
wethouders, d.d. 26 Januari 1920;
gezien het advies van de alhier zetelende
gezondheidscommissie d.d: 22 Januari 1920;
besluit:
le. aan te vragen en te aanvaarden uit
's Rijks kas, tegen eene, overeenkomstig de be-
trekkelijke koninklijke besluiten te bepalen
rente en aflossing in vijftig gelijke annuiteiten,
een voorschot groot f 169.000 voor de door de
Woningbouwvereeniging „Werkmansbelang" te
Ter Neuzen uit te voeren bouwplannen op bo-
vengenoemde terreinen;
2e. na ontvangst uit 's Rijks kas van het
onder le vermelde voorschot dit te verstrek-
ken aan de daar genoemde Woningbouwver
eeniging tot het voorschreven doeleinde, zulks
onder de volgende voorwaarden en benalingen:
a. bet voorschot zal verstrekt worden tegen
dezelfde rente en aflossing in vijftig annultei
ten als de gemeente aan bet Rijk moet betalen
en tegen terugbetaling" van het eventueel door
bet Rijk in rekening te brengen 0.1 pCt. van
het voorschot als vergoeding van kosten van
toezicht;
b. het voorschot moet uitsluitend worden
aangewend voor den bouw van woningen;
c. het juiste bedrag van het voorschot, de
uitkeering daarvan en de aflossing bij wijze
van annuiteiten zal bij nadere overeenkomst
door burgemeester en wethouders met de Wo
ningbouwvereeniging worden geregeld op den
voet van hetgeen te dezer. opzichte door bet
Rijk tegenover de gemeente zal worden be
paald
d. de Woningbouwvereeniging- verbindt zich
jegens de gemeente, op de voor de voorge-
schoten gelden verkregen onroerende goederen
eerste hypotheek te verleenen tot een aan het
onder le bedoelde voorschot gelijk bedrag.
Bovendien moet de Woningbouwvereeniging
voor al hetgeen zij te eeniger tijd ingevolge
het door de gemeente te verstrekken voorschot
aan deze mocht schuldig worden, hypotheek
verleenen tot een zoodanig bedrag en op dat
gedeelte d,er aan haar toebehoorende onroeren
de zaken, als burgemeester en wethouders
zullen noodig oordeelen:
e. tot waarborg- der betaling van de door
ae vereeniging aan de gemeente verschuldigde
annui'teit en alle andere aan de gemeente ver
schuldigde gelden zal een door burgemeester
en wethouders te bepalen bedrag, op door hen
vast te stellen tijdstippen en tegen door haar
te bepalen rentevergoeding, door of vanwege
de vereeniging bij den gemeente-ontvanger
moeten worden gestort;
f. bij faillisement of bij ontbinding der Wo
ningbouwvereeniging, alsmede indien een ,of
meer der voorwaarden, waaronder het voor
schot is verleend, niet worden nageleefd. zal
het voorschot of het onafgeloste gedeelte daar
van terstond opvorderbaar zijn. Heeft een
dergelijke opvordering plaats, dan zullen de
termijnen van het voorschot, tot welker be
taling de gemeente zich nog in de toekomst
bad veHonden niet meer verschuldigd zijn;
g. bij vervreemding of bezwaring van on
roerende goederen door de Woninbouwvereeni-
ging zonder goedkeuring van burgemeester en
wethouders, of. bij weigering, zonder die van
gedeputeerde staten der provincie Zealand, zul
len de leden van het bestuur der Woningbouw
vereeniging te zamen aan de gemeente ver-
beuren een som van een duizend gulden
(f 1000.waarvoor de leden van het bestuur
hoofdelijk, ieder voor bet geheei, aanSprake-
lijlc zullen zijn, onverminderd het recht der
gemeente om, zoo daartoe termen zijn, in
plaats van de geldboete schadeloosstelling te
eisehon en om de v°rvreemding of bezwaring
niet als geldig te erkennen;
h. de gemeente zal te alien tiide het recht
hebben met goedkeuring van gedeputeerde
staten der provjneie Zeeland, of, bij weigering
met goedkeuring- van H. M. de Koningin, alle
bezittingen met de daarop rustende lasten en
verplichtingen en alle schulden der vereeniging
over te nemen tegen een vergoeding ten be-
drage van het door de leden gestorte kapitaal,
benevens een som van hoogsiens f 1000,voor
1quidatiekosten
i. de balans en de winst- en verliesrekening
der vereeniging zijn aan de goedkeuring van
burgemeester en wethouders onderworpen;
It. de bouw moet geschieden volgens door -
burgemeester en wethouders voot-af in alle op-
zichten good Ur lteur»n planiMn m besteldten
de gunning van aanbestede werken Jeschiedt
niet dan.na bekomen goedkeuring van burge
meester en wethoudei-s;
I. de uitvoering zal gedurende den geheelen
bouw moeten geschieden volgens de aanwijzin-
gen door burgemeester en wethouders en onder
toezicht van een daartoe onder hun goedkeu
ring te benoerren dagelijkschen opzichter,
waurvan de kosten moeten worden gedragen
door do vereeniging;
m. de huurprijzen der woningen moeten
door den gemeenteraad worden goedgekeurd;
bovendien zal de gemeenteraad bevoegd zijn
een bedrag te bepalen. hetwelk de inkomens
der huurders ten tjide der verhuring niet mo
gen te boven gaan, behouclens door burgemees
ter en wethouders, voor elk geval afzonderlijk,
te verleenen goedkeuring;
n. het bestuui- der vereeniging is verplicht
aan burgemeesler on wethouders alle gevraag
de ialichting-en te verstrekken; daarenboven
-/.ijn burgemeester en wethouders bevoegd, zoo
dikwerf zij dit noodig oordeelen, hetzij in per-
soon, hetfjj door een door h-en aan te wijzen
nersoon, inzage. afschriften of uittreksels te
nemen van de boeken en bescheiden der ver
eeniging; het bestuur is verplicht die boeken
en bescheiden daartoe op eerste schriftelijke
aan-- age van burgemeester en wethouders op
door dezen aan te geven plaats en tijd ter be-
schikking te stellen;
o. de gebouwen moeten terstond na de op-
Wering tegen brandschade worden verzekerd
bij een door burgemeester en wethouders te
bepalen n-aatschappij en voor door hen goed
te keuren bedragen; de gemeente zal desver-
langd steeds den voorrang hebben op de assu-
rantie-penningen, hetgeen Mn dc polls moet
worden Vermel d;
p. Burgemeester en wethouder.. zijn te alien
tijde bevoegd den toestand der w oningen te
doen opnemen en op kosten der vereeniging
de door hen noodig geoordeelde hcrstellingen
te doen uitvoeren, indien bet bes'uur, na tot
het aanbrengen daarvan door hen te zijn aan-
"•eschreven, nalatig is aan die aanschrijving
hinnen den door hen gestelden termijr te vol-
doen;
q. alle rechten en kosten vallende op de
verleening van het bedoeld voorschot n op de
gevolgen van die verleening, zullen zondei^
eenige uitzondering voor rekening zijn van en
betaald worden door de vereeniging, teiwijl de
noodige akten verleden zullen worden oor een
door burgemeester en wethouders aan te wij
zen notaris; en
voorts onder de voorwaarden en bepalingen,
welke burgemeester en wethouders overigens
noodig zullen oordeelen.
'3e. aan te vragen en te aanvaarden uit
^'s Rijks kas een jaarlijksche bijdrage tot dek
king van het te kort op de exploitatiekosten
van de te bouwen woningen, welke bijdrage
ge'ijk zal zijn aan van het! versehil tus-
schen de huur, die op grond van de werkelijke
bouwkosten, alles inbegrepen, noodig wezen
zou om een sluitende exploitatierekening- te
verkrijgen, en de huur, die door de huurders
moet worden opgebracht. Het ov< i-ige ge
deelte zal door de gemeente worden betaald,
een en ander overeenkomstig de circulaire van
den Minister van Arbeid d.d. 25 Juni 1919,
Afd. Volksgezondheid No. 6658. Zulks onder
voorwaarde dat zoodra de vereeniging te eeni
ger tijd naar het oordeel van burgemeester en
wethouders door zoodanige verbetering der toe-
standen. in staat moet worden geacht de haar
verleende bijdrage geheei of gedeeltelijk te
restitueeren, de vereeniging op schriftelijke
aanvrage van burgemeester en wethouders een
zoodanig- bedrag- stort in handen van den ge
meente-ontvanger en tegen afgifte door dezen
van e'en behoorlijke kv.itantie, als zij zullen
bepalen totdat het geheele bedrag der bijdrage
zal zijn terugbetaald.
De heer Nolson wijst op het voorbehoud
dat gemaalct wordt in de voorwaarden onder
letters k en 1, en dringt er op aan, dat zal
worden gezorgd voor beslist voldoende toe
zicht. Met de uitvoering, van het eerste plan
is bet een groote misere geweest, men is nu
aan het tweede bezig en naqr hetgeen hij hier
en daar in den laatsten tijd omtrent de archi-
tecten gehoord heeft, dat hun toezicht te wen-
schen overlaat, omdat ze er geen tijd voor heb
ben, meent hij dat het zeker noodig is, daarop
vooral de aandacht te vestigen. Al is er een
goede dagelijksche opzichter op het werk. dan
ontslaat dit de architecten in geen enkel op-
zicht van hunne verantwoordelijkheid, dat het
geheei als goed werk wordt afgeleverd. Hij
vertrouwt, dat het dageljjksch bestuur zulke
eischen zal stellen, dat we niet nogmaals de
zelfde geschiedenis meemaken.
De heer Hamelink wil herinneren aan de
vroeger door hem uitgesproken wenschelijk-
heid, dat bepalingen in de bestekken zullen
worden opgenomeji, dat het den aannemers
niet mogelijk is met hunne werklieden over-
eenkomsten te treffen, waarbij de gunstige
voorwaarden die de bepalingen art. 1638 letter
c en d van het Arbeidsoontracf voor de werk-
nemers worden uitgeschakeld. Dit is misachien
niet zoo noodig voor de vaklieden, maar wel
voor de losse werklieden. Aan vakmenschen
is tegenwoordig gebrek, zoodat ten bunnen
opzichte niet zoo gemakkelijk dergeliike po-
gingen zouden gelukken, maar voor de losse
werklieden, is bet een ander geval, daar deze
zich wegens het gebrek aan werk, eerder zul
len laten overhalen om die afwijkende con-
tracten te teekenen, teneinde aan werk te kun
nen komen.
Ook acht hij het ten hunne bate:noodig, dat
eene bepaling zou worden opgenomen, dat voor
de werkzaamheden geen loon mag betaald
worden beneden het hier geldend tarief. Over
het algemeen is de loonstandaard hier hooger
dan in de omgeving en als den aannemers
hierin vrijheid wordt gelaten, beloopt men
weer de kans, dat werklieden uit de omgeving
die tegen lager loon worden aa.ngenomen,
terwijl bier een groot aantal menschen wer-
keloos blijven staan. Dat is voor de gemeente-
kas niet voordeelig in verband met den steun
aan de werkeloozen verleend, terwijl de ge
meente met beduidende sommen in het bou
wen der woningen bijdraagt.
Hij acht eene zoodanige bepaling ook mede
in het belang der Ter Neuzensche aannemers,
daar deze met de alhier betaalde loonen reke
ning zullen houd'en, terwijl aannemers van
elders dat niet doen.
Men ziet een sterk voorbeeld daarvan bij
de ambachtsschool, welke geheei door men
schen van elders wordt gezet, doch waaraan
menschen uit Ter Neuzen geen broodje kunnen
verdienen.
De heer Colsen verklaart zich geheei met
de woorden van den heer Hamelink te kunnen
vereenigen. Hij zou ook gaarne zien, als zulks
mogelijk is, dat de werkzaamheden in de eer
ste plaats moeten verricht worden door men
schen uit Ter Neuzen. Er loopen er hier veel
werkeloos rond en het is niet meer dan billijk,
dat die in de eerste plaats in aanmerking
komen, omdat de gemeente er ook zooveel aan
betalen moet.
De voorzitter geeft te kennen", dat, wat het
toezicht betreft, het bestuur der vereeniging
reeds heeft beraden maatregelen te treffen,
waardoor beter toezicht verzekerd wordt. Het
zal aan de architecten den eisch stellen, dat
deze een bepaald aantal uren per dag op het
werk aanwezig moeten zijn. Ook bet bestuur
meent, dat het z66 niet langer kan.
Voorts sad -*r w<»4w v»»r goed dagelijkscb
toezicht woniep gezorgd, tewlji het bestum*
om verzekerd te zijn, dat voor het metseien
de voorgeschreven grondstoffen in goede ver-
meng-ing worden gebruikt, ook een opzichter
bij de bereiding der specie aangesteld. In dat
opzicht waakt het dus ook tegen verkeerde
gevolgen.
Wat het maken van bepalingen betreft, dat
het werk moet worden vervaardigd door
menschen uit de gemeente, dit is niet zonder
bedenking, daar men vooral tegenwoordig kan
te kampen hebben met gebrek aan werk-
krachten, waaruit reeds is voortgevloeid, dat
de termijn voor oplevering der 19 woningen
eenigszins is moeten verlangd worden.
Wat het grondwerk betreft, door den heer
Hamelink al eens met name genoemd, is dit
iets anders. Daarop zou de aandacht van de
aannemers kunnen worden gevestigd.
Het is ook tevergeefs, wanneer het bestuur
op aandringen van den gemeenteraad bepa
lingen in het bestek opneemt, en de werklieden
weer schriftelijk verklaren van die voor hen
gunstige voorschriften afstand te doen. Hij
heeft als waarnemend kantonrechter een geval
te beooivleelen gehad, dat een werkman schrif
telijk verklaard had afstand te doen van den
opzeggingstermijn en met een dag waarschu-
wing- was weggestuurd.
De heer Hamelink is niet bevredigd door het
antwoord van den voorzitter. Door den voor
zitter wordt wel de wenschelijkheid van het
nemen van maatregelen toegestemd, doch hij
zou dienaangaande positieve toezeggingen
wenschen, of zou anders genoodzaakt zijn
daaromtrent een verkTSiring van den sremeente-
raad uit te lokken. Het is den werklieden niet
kwalijk te nemen, dat ze voor hen onvoordee-
lige yoorwaarden teekenen, om daardoor aan
werk te geraken. Er moeten vaste regelen be
staan. want als de raad zich met toezeggingen
te vi ell en .stelt, zou het bestuur der woning
bouwvereeniging nog altijd kunnen zeggen:
dat kunnen we niet doen.
(Zie verder het Eerste Blad).
GEMEENTERAAD VAN AXEL.
Vergadering van Dinsdag 27 Januari 1920,
des voormiddags 9 uur.
Voorzitter de heer L. J. den Hollander, Bur
gemeester.
Tegenwoordig de leden: J. M. Oggel, C. Th.
van de Bilt, A. E. C. Kruqsse, J. Weijns; J.
de Ivraker, J. Dekker. J. M. Baert, F. 1 dele-
man; J. de Feijter en M. W. Koster, ben. vens
de Secretaris.
Afwezig de heer Ph. J. van Dixhoorn, we
gens uitstedigheid.
(Vervolg.)
14. Wijziging begrooting gasfabriek dienst-
jaar 1920.
D-, oorzitter deelt mede, dat Burgemeester
en Wethouders en de gascommissie het noodig
achten, het personeel der gasfabriek uit te
breiden met een terreinwerker. De nachtdienst
behoort ook door twee personen te geschieden,
er kan iets gebeuren in de fabriek, of de men
schen kan iets overkomen en met het oog daar
op is het onraadzaam slechts een man in dienst
te hebben.
Als salaiis is daarvoor uitgetrokken f 19
per week.
Tevens wordt voorgesteld het weekgeld van
de stokers te verhoogen van f 21 op f 22 en
dat van de terreinwerkei's van f 18 op 19.
Men heeft dan in dienst 3 stokers en 1
terreinwerker, terwijl er bij aanneming van
het voorstel 1 bijkomt.
De heer De Feijter zou wenschen dat, als
er een man bijkomt, er dan ook eens de hand
aan zal worden gehouden, dat de boel aan de
fabriek wat beter wordt opgekuischt, want het
is een Janboel, zooals het er tot nu toe ge
weest is:
De heer Dg-gel: Het was ook het standpunt
van Burgemeester en Wethouders, dat, als het
personeel met een man wordt uitgebreid er
bij den directeur met meer nadrak op zou kun-
nm\ worden aangedrongen, dut hij de fabriek
wat beter in orde brengt.
Het voorstel tot uitbreiding- van het perso
neel wordt aangenomen met algemeene stem-
men.
Thans komt in bespreking het toekennen van
verhooging.
De heer Kruijsse is daar voor, doch zou er
aan willen verbinden een amendement, dat de
verhooging zal itgaan van af 1 Juli 1919. Hij
heeft het altijd onbiilijk geacht, dat de ver
hooging der gemeentewerklieden werden ge
rekend te zijn ingegaan met genoemden datum
en die voor het personeel der gasfabriek eerst
op 1 Januari 1920. Hij ziet niet in, waarom
de werklieden een voorsprong moeten hebben
boven de stokers.
De heer Oggel kan zich met dat denkbeeld
wel vereenigen.
De heer Dieleman acht, als hij let op de
gemeente werklieden, de voorgestelde verhoo
ging nog niet voMoende. daar de stokers toch
zeker zwaarder werk hebben als de gemeente
werklieden op de straten. Hij stelt daarom
voor de bezoldiging op een voldoend peil te
breng-en en de stokers f 23 en de terreinwer-
kers f 20 per week te geven.
De heer Koster maant aan tot voorzichtig-
heid; als men het personeel vermeerderd en
de loonen verhoogd. moet de gasprijs toch ook
weer naar boven. Wat nu door Burgemeester
en Wethouders wordt, voorgesteld kost reeds
een f 1300 a f 1400. Dat moet toch ook weer
gevonden worden op de gasverbruikers.
De heer Van de Bilt zou het ook niet on
biilijk achten de verhoogitjg te doen ingaan
met 1 Juli van het vorig- jaar. De gascommis
sie zal bij het doen van haar voorstel tot ver-
hoogino- toch ook wel degeliik rekening gehou
den hebben met de inkomsten der fabriek.
De heer Kruijsse vermoedt, dat zij er geen
erg in gehad zal hebben, dat de gemeente
werklieden reeds van af 1 Juli 11. verhooging
hebben gekregen.
Later is ook het salaris van het fabrieks-
personeel verhoogd, - doch dat ging maar in
met 1 Januari 1920.
Verder moet hij er nog op wijzen, dat de
omstandigheid dat het gas daardoor duurder
moet worden, geen reden mag wezen om aan
het personeel een voldoend loon te onthouden.
Die moeten betaald worden naar het werk dat
zij presteeren. Ik kan mij daarom ook ver
eenigen met de door den heer Dieleman voor
gestelde bezoldiging, dan gaat heel de scheeve
verhouding met de gemeentewerklieden te niet,
dan wordt de verhouding althans gunstiger.
De Voorzitter: DUs u wenscht de verhooging
te doen ingaan met 1. Juli?
De heer Oggel: Dat zal voor den terrein
werker niet kunnen, want die is pas met No
vember aangesteld.
De heer Dieleman wilde een hooger loon
voorstellen, omdat dit blijft en de menschen
daarmede, naar hii meent, meer gebaat zijn
dan met het doen ingaan der verhooging op
1 Juli 1919. Wil de raad het echter beide
doen, dan zal hij zich daar ook bij neerleggen.
De heer Oggel zou de verhouding beter
achten, als voor de terreinwerkers het loon
op f 20 werd bepaald en voor de stokers op
f 22, die verhouding is niet onbilliik.
De heev Dieleman: Maar de stokers ver-
richten nachtwerk.
De heer Oggel: De terreinwerkers ook, die
helpen de stokers, daarom wordt er een tweede
aangestejo, <>pciat. er ook des naehts een kan
zijn, D< stokeio worden maestal genomen u-t
de terreinwerkers, dat is gewoonlijk de eerste
stap om late, stoker te worden.
De heer Dieleman wist dat niet en wijsl er
op, dat de straatwerkers dan toch in elk ge
val beter betaald worden, want die doen.geen
nachtwerk. Daarmede is bij het vaststellen der
loonen geen rek^ing gehouden, en nachtwerk
komt in het algemeen voor de gezinnen ook
schadeliik uit. Nachtarbeid dient beter tf
worden betaald.
De heer Kruijsse geeft te kennen, dat hij
het voorstel van den heer Dieleman steunde,
ir, de meening' dat deze ook mede zou gaan
met terugwerkende kracht tot 1 Juli 1919,
tc-rwijl deze sprak over 1 Januari 1920. Dan
kan.hij het voorstel niet stevnen.
De heer Dieleman vereenigt zich in dit op
zicht met het voorstel van den heer Kinijsse
en ten slotte ook met de door den h(^r Oggel
voorg'estelde bedragenf 20 voor de terrein
werkers en f 22 per week voor de stokers.
Het aldus gewijzigd vojizstel van den heer
Dieleman wordt met algemeene stemmen aan
genomen.
Hierna wordt door Burgemeester en Wethou
ders in overleg met de gascommissie voorge
steld de hhlpfitter A. Lensen vast aan te stel
len en zijn weekloon te verhoogen van f 10
tot f 12.
Naar aanleiding eener vraag deelt de Voor
zitter mede, dat de directeur der gasfabriek
over zijne werkzaamheden tevreden is.
Het voorstel wordt aangenomen met alge
meene stemmen.
De Voorzitter deelt mede, dat de automa-
tische ontsteking voor de straatlantaams is ge-
arriveerd. De directeur wacht met het aan
brengen tot een nieuweii fitter is aangesteld,
waarna het spoedig in orde zal komen.
Met algemeene stemmen wordt besloten de
begrooting der gasfabriek te wijzigen door
verhooging dec uitgaafposten waarop de thans
genomen besluiten tot jaarweddeverhooging
enz. betrekWng- hebben en het bedrag der on-
voorziene uitgaven met een gelijk bedrag te
verminderen.
15. Omvraag.
a. De heer Dieleman verzoekt namens de
rechts h.. raadsfractie Burgemeester en Wet
houders eene wijziging van de verordening tot
hef Ling van een hoofdelijken omslag voor te
b< reiden, waarbij rekening wordt gehouden
met een aftrek voor Ievensonderhoud voor de
gehuwden van I 600 en voor de ongehuwden
van f 400 en kinder-aftrek.
De Voorzitter zegt toe. dat Burgemeester
en Wethouders dit verzoek zullen overwegen
en desgewenscht de volgende vergadering met
een voorstel zullen komen.
h. De heer Van de Bilt herinnert, dat, toen
hij het een vorige vergadering had over het
niet raadzame om aan de gasfabriek derrie
(of bruinkolen) te stoken, en dat die elders
ook niet meer werden aangekocht, heeft de
Voorzitter te kennen gegeven. dat in deze niet
op praatjes moest worden afg'e?la:m. Later is
echter gebleken, dat iedere directeur wel dege-
lijk eene circulaire heeft gehad, waarbij hun
(verd bericht, dat ze niet meer verplicht waren
bruinkolen aan te koopen. Spreker heeft nu
met .genoegen gehoord, dat men die ook alhier
niet meer nemen zal, want het blijkt een feit,
dat, als cr bruinkolen gestookt worden, men
siecht licht kri.jgt. En we zijn hier toch nog'
altijd een cent oi drie per M3. duurder dan
in andere gemeenten, hetgeen natuurlijk ver-
oorzaakt wordt door de stichtingskosten, maar
het is dan toch gewenscht, dat we goed licht
hebben. We zullen maar hopen, dat de prijs
later ook verminderen kan.
De Voorzitter geeft te kennen, dat de di
recteur heeft gemeend in het belang der fa
briek te handelen, door ook bruinkolen te sto
ken, hetgeen voordeeliger uitkwam. Hem is
nu evenwel gezegd, dat verder geen bruinko
len moeten worden aangekocht.
c. De heer Weijns heeft gelezen, dat de
Engelsche Regeering genegyn is de schade te
vergoeden, die door de bommenwerpers is aan-
gebracht, ook die geleden in de genieeitte Axel.
Hij wenschte te vragen of de Voorzitter ook
kan mededeelen hoe het daarmede zit.
De Voorzitter geeft te kennen, dat de schade
indertijd is opgegeven. Ook spreker heeft het
bericht gelezen, maar het is niet mogelijk dat
het gehieentebestuur afgaande op een cou-
rantebericht, officieel over die zaak zoude
gaan schrijven. Er wordt nu afgewacht, tot
baaromtrent officieel een kennisgeving komt.
De liist van beloopen schade ligt gereed, die
is aanstonds opgemaakt en door den luitenant
die hier toen het commando had" geteekepd.
Er kan natuurlijk wel eens officieus worden
geinformeerd. In elk geval geniet die zaak
de voile aandacht van het gemeentebestuur.
De heer Weijns dankt voor de inlichtingen.
De Voorzitter deelt nog mede, dat de parti-
culieren. die schade hadden, alles hebben uit-
betaald gekregen uit de daarvoor ingezamelde
gelden. Er is nog een bedrag over, dat op de
spaarbank is gezet, waarvan het boekje bij
spreker berust. Als nu de gemaakte schade
wordt betaald, kunnen die gelden terug in het
fonds worden gestort. Er zou dan aan de
gevers, waarvan de lijsten ook nog bij ons be-
rusten, kunnen gevraagd worden of ze de gel
den terugwenschen, dan wel of die voor een
ander doel kunnen worden besteed.
De heer Oggel: Voor den watersnood.
De Voorzitter vervolgt dat misschien in een
kwestieus geval. dat van P. Dieleman en
Koole geen uitbetaling is geschiedt, maar an-
ders zijn de rekeningen van ambachtslieden en
dokt.oren, ontstaan door de bommenschade,
betaald. Natuurlijk krijgt, als er schadever-
goeding betaald werd, ook de gemeente de
onkosten terug die zij voor herstel van schade
aan den gashouder enz. heeft moeten maken.
De heer Baart deelt als lid der commissie
mede, dat er ook nog menschen geweest zijn,
die vermoedeliik hunne schade niet ongegeven
hebben, doch die geen bijdrage aan het fonds
hadden gegeven, omdat zje zelf schade be-
loonen hadden.
De Voorzitter geeft te kennen, dat dezen
dan alsnog hunne schade zouden kunnen op-
geven
d. De heer Dieleman vraagt, hoe het staat
met de levering van het automatisch begraaf-
toestel
De Voorzitter deelt mede, dat gevraagd is,
hinnen hoevocl tiid dit kan geleverd worden.
Het in (te raadszitting besnroken nummer
was inmiddels niet meer voorhanden. Er was
wat te veel t'id verloopen tusschen de aan-
biedine en de besltssing.
De Voorzitter schorst de ooenbare vergade
ring, die overg-a'at in eene zitting- met geslo-
ten deuren.
Na heropening der vergadering komt in
behandeling:
16. Reclames in sake hoofdelijkeii omslag.
De Voorzitter deelt mede, dat naar aanlei
ding van ineekomen reclames in zalce hoof
delijken omslag aan R. de Smet afschrijving
is verb end over drie maanden tot een bedrag
van f 25,32, en dat M. de Fouw voor de com
missie zaj wo> (ten opgeroepen om zijn reclame
nqder toe te lichten.
17. Vaststellen suppletoir kohier van den
hoofdelijken omslag.
Het suppletoir kohier van den hoofdelijken
omslag wordt met algemeene stemmen vast-
gesteld op f 279,08, met 3 aangeslagenen.
De Voorzitter sluit de vergadering
