Tsr Ueussnsclis Courant
iei8r tot f 10 boe"
g I N N E K U N Q.
B III TENL ANdT~~
GEMENGDE berichten.
Zaterfeg 3 Mei 19(9. No. 6833.
TWOSEIXDS BLAD,
De nieuwe iagcr-onderwijswet.
Bet nieuwe ontwerp-lager-onderwyswet
is bij de Tweede Kamer ingekomen.
In de memorie van toelichtirg verk/aart
de Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetensehappen, dat hp zich bp desamen-
stelling van bet ontwerp op bet standpunt
heeft gesteld, dat de voorstellen der bij
koninkiijk besluit van 31 December 1913.
ingestelde staatscommissie voor bet onder
wys den grondslag der uitwerking van
art. 192 der Grondwet behoorden te vormen.
De wijze, waarop de staatscommissie het
door haar aangenomen stelsel heeft uitge-
werkt, vindt bp den Minister instemming,
De waarborgen.
Met de beschouwingen, die de stantseom-
missie wpdt aan de vraag, ep welke wijze
de deugdelijdheid van het oaderwijs deor
he^geen zij voorstelt gewaarborgd zal zijn
en met het antwoord, dat zij op die vraag
gecft, stemt de minister everieens grooten-
deels in.
Met hsar maakt bp een cnderseheid
iusschen waarborgen, die gelijkelijk van
beteekenis zijn voor het openbaar en het
byzonder onderwijs, en die, waarbij inert
wel vau gelpkwaardige, niet van gelijke
waarborgen kan spreken, omdat de op-
voedkundige zelfstandigheid van het bij
zonder onderwijs^ dient te wovden geeer
biedigd.
Tot de eerstgcnoemde behooren
a. De betere verzorgirig van de oplei-
ding van de onderwijzers en de verzwaring
van de eischen van bekwaaralieid om ii.
de lagere schoien te mogen optreden.
b. De berzienicg van de inrichting van
het scbooltoezicht.
c. De betere salarieering van het onder
wijzend personeel.
d. Het optreden van een onderwijsraad
als conseil de perfectionnement voor de
zaken van het onderwps.
e. Gelijke regelen voor schoien van
openbaar en bpzonder onderwps, in bet
belang vau de gezondheid en van het. on
derwps, omtrent den bouw en de inrichting
der schoollokaien en het aantal daarin toe
te laten kinderen.
f. De gelijkstelling in iedere gemeeno-
tusschen hei openbaar en bpzonder onder
wijs ten aanzien van der leeftpd der toe-
lating van de leeriingen.
Tot in de tweede plaats genoemde waar
borgen, de zoogenaamde gelijkwaardige.
behooren
a. De benoeming van onderwijzers aan
bpzondere schoien na vooraf mot den school
opziener gepieegd overleg.
b. De verbetering der rechtspositie van
de onder wij zers.-
c. De vaststelling bij de wet van de
eischen, aan welke het Jeerplan heeft te
voldoen, met dien verstande, dat de aa. -
gpraak der gesubsidieerde bpzondere ssholen
op vergoeding, op grond van deondeugde-
lijkheid van het leerplau slechts dan wordt
verbeurd, wanneer de afdeeling lager onder
wps van den onderwysraad ui'maakt, dat
het len opzickte van de wetteipke eischen
tekort schiet.
d. De verscherping van de bepalirg
omtrent het minimumgetal leeriingen, het
welk een gesubsieerde school moet bevatten.
Zevende leerjaar.
Invoering van een zevenjarigen leeftpd
voor de algemeene volksschool is, volgens
den Minister bp een dergelpke herziening
onafwysbaar.
Bp de overgacgsbepalingen wordt voor-
gesteid, een overgar.gsttrinijn van drie
jaren toe te staan aan de gemeenten en
schoolbesturen om de schoien tot zeven
jarigen leeftpd uit te breiden.
Vervolgens komt het den Minister voor,
dat in ons onderwijsstelsel het U. L. 0.
zooals dat in de wet omscbreven is eigen-
lijk geen recht en reden van bestaan heeft.
Wat voor schoien M. U. L 0. geldf,
dat zij in een dringende behoefte voorzieu.
geldt niet voor de U. L. 0. schoien, zoo
als, zp georganiseerd zpn. Doze schoien
zouden dus uit ons onderwpssysteem mooter
verdwijnen.
In art. 3 van het wetsontworp wordt
nevens het gewoon en uitgebreid lager
onderwps als derde estegorie erkend af
zonderlijk onderwps voor kinderen die
wegens ziels of licea urngebieken of uit
maatschappeSpke oorzaak niet in staat zijn
geregeld en met vrucht het gewone on
derwps te volgen of wier gedrag het nood
zakelpk maakt bun buitengewosn onderwps
te doen geven. Bet is met den naarn van
//buitengewoon onderwijs" bestempeld.
Telegrafische postwissels
De directeur-generaal idler posjerijen en,
telegrafie maaiklt behead, dat h(et endossee-
ren van ;ixi jhet binneiniandsch verk'ejer gje-
wisselde teegrafische postwissjells, voor den
vervolg© is ,verboden.
Verhoogmg van het telegramtarief
Naar wij vernemdnj, zal met iri(gang van
1 Mei bet tarief voor het verzienden van
tcelgrammcTi warden /verbo]o<gd en. wet vol
gens onderstaaiKden jmaatstaf
Gewone binnejnlandsche teliegrannneni wor-
den [met 10 cents en| dri'ngende binmehlahd-
sche telegrammen rmeft 30 cteats pfer tele
gram verhoogd. De ikiosten voor het ver-
zenden van ,alte radio-telegrammjen, afkom-
stig van of gewisseld wooden door tus-
schenkomst der Pdjkskustkantoren worden
gebracht op 3 cant per wooed met een
minimum van '30 cents per telegram.
Het bedrag toekomende aan de Rfkskusl-
en Rijk'sscheepsStatio'ns, twordt verhoogd tot
20 cents per woord met een minpmum van
2.— per telegram.
De Nederlandsche-Duitsche pers.
De Londensche correspond qnt van de N.
R. Crt. seint:
De Parijsche correspondent van de Daily
Mail meldt: Er is reden om te gdooven,
dat (de Ra.ad van Drieen de aanjbeveling van
de centrale commissi© voor de grensregehnig
verworpen beeft, om in het definP.lieve vi£-
desverdrag een bepaling: pp te nprnen, vol
gens welke Duitschland ten beiioeve van
de geabieei-den afstand dewd vanj zijn rech-
ten pp KLeefi, Meui-s (Mors); GeidjSr (Gel-
dem), Kempen; jReesj en Barken; om de
geallieerden later jn staat te stellent dat
gebiea met goedkeuring van het volkerenp
verbond .aan Jtederlanb over te dragen. Het
denkbeeld van deze biepalinfg was, dat Bel-
gie, iets pan Nederland terug zou kunlne-n
geven voor de gebiedscpncjessies, die hpt
van Nederland ^n| Eimburg en. iaan dieni moud
van de .Schelde wenscht. De verwerpir.^
heeft de bezorgdhieid van Belgie vermeier-
derd, d,ie izich weerspiegplt in een toienemen-
de oinrust in Belgische parlemenjtaire krin-
gen.
NederlandBelgie
De redacleur ,te Bruspfel van de ,;Mab.'.*
seint:
Begin Mei ,zal de niemvie Nederlandsche
consul Spakler te Antwerpen aankomJenV Hij
is de eerste beriojepsconsul der Npder-
landen in Antwei'pen;
Naar de Ski. vcrneemt, heeft de Ne
derlandsche Regejering door deze beno(e-
ming ihaar wcnsch te kenneinf igpgieven, dat
tusschen Belgie pn Nedjerland nauwere
economische hetrekkingen zouden onlistaan
en dit .veriangeix' ook aan de Belgische re-
geering uitgednuk't.
De coi-respondent (yan de Etoile Beige op
de Vi'rdeseonferpntie meldf, dat Belgie in
voikomen gelijldieid met Zwitserland,
Duitsehlana en (Nederlanid de vrijje vaart op
den geheelen Rijm heeft vei-krpgn.
De herziening yan de verdragen van, 1839
zal opgedragen worden aan een commissie
bestaande uit een Blelg, eeni Franschman;
een Nederlanider en esn En^felschman. De
ze herzienilng ,za(l niet in de preILn|ir|ajreln
worden opgenomeln), (evjenmipi pis de kwestip-
Limburg, die ,nog niet eras tig is hehandield
en evemnin, pis de kwestie Luxemburg, wfel-
ke vioorloopig ,tot onze voikomen voldoe-
nipg geregeld is.
Men imeldt pit Brussel aan de Tel.: Ro
iling Albci-t verleende aan mevrouw van
Vollenhoven -van Pe .Pioll, de moeder van
den Nederlandschen1 zaakgelastigde, .de
Koningint-Elisabeifa-medaUle, voor bewezen
dienston ,aan Belgische vlucliiplingen,
De Belgische doorvoerhandel
Bij Koninkiijk besluit is bekend gemaakt,
dat v'oor den doiorvoer van ir tike len uit
Zwitserland, Spanje; Nederland; Deuiemar-
ken,, Zweden en iNiOor'wcgfen de goederen
moeten egeleid zijn van( een cerlificaat
van ooi-sprong en outvangersverklaring. In
deze veifklaring moet verir.pld worden, dat
de goederen ;noeh va;n- vijandclijkfen oor-
sprong zijn, noch dat de vijand bij het ver-
voeV hiervan voci'dael heteft.
De teruggaaf der gerequireerde schepen
Eeni gen, tijd geledctn/ :is gpm.eld, dat het
de bedoeling was), dat de onderhaildDlingen
vooi- de teruggaaf onzer door Amerika ge
requireerde schcijeii ite Londcn zouden wor
den vioortgeze't, aooidra de met hfet vopren
daarvan belaste Amerikaansche gad/elegeer-
de daai- zou zijn aangekomen^ Naar heL
Haagsche Confespondentie-Bureau vieim(eemt,
is bedoelde gede fegee rd e, de heer Pal en,
naar Rotterdam jdoorgereisd en hebb|eni de
onderhande.lii,'(i(io, die paai* plaats hebbpn
gehad, in lioofdzaak tpt .een bevredigjJltijl
resultaat geleid.
De bij Petten genomen Duitsche schepen.
De Imndaische Torrespan|dmt van h(bt Hbl.
seint:
Voor het Admiralijteitsb.af werd gisteren,
voor rechter Lord Sterndale, een aanvang
gemaakt rneft de behandeling van, bet ge-
diug tusschen (de NederlaiVdsche en de Brit-
sche regeering ©blreffende de vier Duitscbo
koopvaardijschepen, welke in den niorgon
van 16 Juli 1917 ter boogts van Petten war
den genomen .door een Britsche fioUitj©
De Nederlandsche Regeering heeft vrklaard,,
dat deze schepen onwejttig prijs zijn, g|?-
maakt, omdat zij zich in de Nederlandsche
territpriale wateren bevonden(. Het proces
woi*dt met belangstelling gevolgd d|Oor vete
i-echtsgeleerden.
Aanwezig (waren een; (aantal commandanlten
van 'Bi-i'tsche destroyers,, die de schepen nn-
menj, door jde Britsche regeering als getiu-
gen gedagvaard. Voorts (waren aanwezig een
twintigtal leden ider Niederlanjdsche kust-
wacht, die als getuigen zullen optredfdi f
evenals de luitenants ter zee le klasse G.
Duijkinck Sanders ienj (A. M. van Roosen-
daalf die in Juli 1917 coinmandai^'ten waren
van de ^edei-Iandsche kustwacht.
Voor de Nederlandsche regeering treden;
op de advocaten R. A. Wright, Kings Cour
se! en Mr. W. Roosegaarde Bissch.op, de
marine attach^ der Nederlandsche Iegalie
te Louden, koloufel Dujnlop is aanwezig als
maritiem adviseur :v,an Mr. Roosegaarde Bis-
schop.
Het geding werd geopeud door den so
licitor-general Sir prnest Pollock, die zeid,0;
dat ide gedaa.gde zou hewijzen, dat; ofschoon
de Duitsche ischepen naar de territoriale
watemi waren afgedrevjeo^ zij reeds feite-
Iijk genomen wared (joien dit gebeurde, en
daarom volgens (door hem aangehaalde pre-
cedenten wettig jprijs waren gemaakt.
De eerste (getuigje was de commandant van
den Britsche destroyer Gylpli, die een der
schepen nam en weide, dat het Duitsche
schip, toen bet door hem werd aangChou-
den, zeker vier of vijf mijl uit de kust
was. Een schot yan zijn destroyer was
aanleiding v,oor jde Duitsche bemaujuing om
in de booten te gaap ie(n heJt schip dreef
naar de ;kust af. Zijn enter-afdieeiing roei-
de naar bet schip toe, dat toen wellicht
tusschen een (mijl en ©en halve mijl van
de kust af was, legde het voor anker en
nam het later mee naar Harwich.
Helsche machines ontdekt.
De ambtenaren van', bet postkantoior te
Washington deeleai fnede, dat in de Lrieven-
maleh zeventien .jjielsche machines ontdekt
zijn, geadresseerd aan vooraaime officieele
personen; waaronldcr Jedan van het kabinet.
Een vennis-
Dc k'rijgsr.aad .van het groote iioofdkwar-
tier te Brussel veroorde-pide Coralie Baiert
tof 20 jaar dwangarbeid, wegens het aani-
brengen van (den N,ederlandschem kapiteim
Hang, gezagvoerder yan het stoomscliip Le-
coj-, dat correspondenjie van, den spion,-
nagedienst verv.oerde. Na, pen onderzio(ek
aan boord van de Lecor werden) 33 per
son en gearresLecrd, waarvani 15 dO'Oidgjescho-
ten en 18 npar Duitschland gedeportaerd
werden.
Duitsch goud te Brussel.
Woensdag. is ie Brussel een extra-treinj uit
Berlijn met goud aangekomefn vpor de bie-
taling van de levenjsmiddelen voor Duitsch-
Land. Duitsche soldaten heblien het uitgp-
laden. Het wai-hn 1750 zakken of 150.000.000
mark, die ,in de Nalionale Ban(k zijn onder-
gebracht.
Bovendien ware.n er 100.000.000 mark in
biljeften 'vain 1000 mark, ter inf.visscung te-
|in de ldeine coupures, waarmee de Bpl-
gen zijn loverstroioand.
Het succes van Wilson op de conferemtie.
De Matin ischrijfL dat de vier groote
vraagstukken, die jn den laatslen tijd de
vredesoonfecentie bezig hieldenf te welep
het Japansche l'assenvraagstuk, de aanspra-
ken van Belgie op den zetel van den Vol-
kenbond in 'idit lahd,, de miliiaire waar
borgen; van Franfcrij;. en het Monr.oevraag-
stal^ .alle geeindigd zijn met eeai( persoon-
lijke ovd'winnif^g .van president Wilson.
De L'Homme Libre schrijft, dat ondanks
belangrijke verschilpunien ,op de vijfde vol-
ledige zitting, geen iij'-idehten voorkwamcn.
De geallieerden jxebhen blijk gegevfin van
eenstemmig verlangen iqm[ een vredte tot
stand, te brengen', die alle partijen bevredigjt
De Belgische eischen.
Nadat de yertegenwoordigers van de drie
groote mogendheden (met Mak'njjo gesproken
haddenj, nameii 'z.ij dt eischen van Belgie
ter hand, flat; naar gemeld wordt; oi {'q-
vreden is, jomdat zijki eisctien ten <Jeele
niet ingewilligd ,zijn( ie|n er temkeele gfeen
beslissing over genomen, fs.
Naar verluidt, ,zal het; tenzij Belgie onl-
verwijld een predict van 1200 millio,en p.st.
krijgt, omnogelijk (zijn het lanld voor een
ramp te toewaren en zoftiden, de Belgische
gedelegeerden anders weigteren, hfjt vredes-
tractaat te leekenen.
Bc-lgie en het vredesverdrag.
De Belgen zijn optevrodpn. Daarover is
geen twijfel mogelijk, dat leeren de artikieleii
in de Belgische bladen, die volstnekt geeir
blad voor (den mand niemen als ze het over
de vrienden' (©n. bondgenooten hebben, dat
leeren ook ,de uilingqn van hen, die pffi de(el
bevoegd zijn .namenl; Belgie te sp,'ekeai. Dp
Belgsn verlangen vergoeding voor de offers
die ze voor de geimfmschappelijke zaak l.ub-
ben gebracht en achtem'zic'n te kort gedaan
door de groote bondgenooten!, die; naar ze
meenen, hun bekuigen wel wat van al te
ondergeschikten .aard jaelitent Dat Geneve
gekozen: is ,als zetel van den Volktenbond, in
plaatts v(an Brussel, gelijK men had gehoopt,
is al een zeer gi-oote teleurstelling in de
zitting van, (dan Sesiaat Woensdag is dat weer
duidclijk gebieken 'i— maar ook bijv. in
hetgeen. gescliiad q.s bij de keuzs van de basis
voor de jjxevoorrading en de aflossinlg der
ti-oepen in fielt bezeUie gebied van Duitsch
land, en jwaarbij ook Rotterdam een belang-
•rdjik aandeel |kre.eg in het nfiodige vervoer,
meent men .in jBelgie de achteruitzelifng te
mogen zien door de geaHitcrdr^, voor wie
Belgie dan toch maar, zooals men opmerkt;
de kastanjes uit het vuur haalde.,
Wat echter vooral de Belgen grieft, is de
regelingj van de finpneieeie kwestie. Belgie
heeft onder den o-orlog econiomisch geduoht
geleden en (het hp eft onfmiddieilijk geld noo-
dig om (den herbouw te kumnen aanvangen.
En fmi fschijinj men in Belgie vani oordeel,
dat met de Belgische financieele bielanfjen
niet voldoende rekenjjng wordt gehouden bij
de regeling ten aanfzian van de schadevier-
goeding met Duitschland te Ireffeai! In
vei-band hierinee zijn nu de Belgische pre
mier en eenige ar.fiiere ministers naar Parijs
gegaan Om (met de Belgische delegati© aldaar
overleg te plegen.
\'olgcns een Havas'bei-iclit zouden Woens
dag de Belgische gedeliegeerden mt Wilson.
Clemenceau en ,Foch cor^feveenen. Wat in
deze bijeenkomst .besprokjen is, wordt nlog
niet meegedaeld, maar blijkbaar zijn de
Belgen voorncmen(s (het voorbeeld van Italie
te volgen ,,als ze hun zin niet krijgen.
Dat leert alllhans het volgende telegram
uit Parijs:
Gemeld wordt, fiat, tenzij Belgie o run id-
deli ijk een credLet g(eopend wordt van 100
millioen p.st., ,het onmogelijk zai zijn het
land voor pen catastrafe te redden en dat
de Belgische (gede'pgqerden in dat gval zou
den weigeren (het viledesvterdrag te teefkemam
Dat ziet er wel zeer bar uit, maar z(al
vermoedelijk in werkelijkhpid wel zoo erg
niet zijn.
Het gaat bier immers slechts om ©en
kwestie van igela en zufk© kwpsties zijn1
gemakkelijker ,op je lossen, dan territoriale
kwesties, geLijk die wel,life Italie aanleiding
gaven zich yoorloopig terug te treklcen.
Men gelooft, dat bevredigende verziekerini-
gen zijn (gegeveni pan de Belgische gpdele-
geiciden door dien Raad van Drie met be-
trekking tot den Belgischen eiscli inzake
een icrediiet van 100 millioen pond sterling
om Belgie (Voor een ramp te behoeden. Lfc-
ze verzekeringen (zjijui mpeycxleeld aan d6
Belgische regeering.
De Senaat iberaadslaagde over het wels-
ontwerp belreffende de ooriogsscbadeviei-goe-
ding. De minister van economisclie zaken
spralk zijn voiivomen verirouwen: uit in bet
algeheel herstel van Belgie. Hij achtte dfe
onderteekening Vain Kien! vredesverdrag, waan-
in deze bepaling njet vevvat is, een onmogie-
lijidieid.
Onder dc wielen geraakt.
Te IJithuizen ,is het Sjarige dochtertje van
D..b dat op een wagen wilde kurxnen; onder
de wielen geraakt en op slag gedood.
Goederen in beslag genomen.
Aan boord yan de Duitsche radet'boot
Barbarossa, uit Keulen, welke gedemobiji-
seerden Engelschjen ,uit Duitsdiland n£iar
Rotterdam vervoerd had^ zijn, zoo meldt
men (ons, 'bij haar terugkomst te Lobith
o. m. 136 kistjes kwatta gevonden en nog
een jiarlij pndere gopderen, waarvan de uit-
v.oer verboden is, ongevetgr voor 2000.
Deze goederen behoorden aan een Enigdsch
off icier. Tegen Rem \Verd procesverbaal op-
gemaakt en de goederen zijn/ in beslag
genomen.
In een 24 meter diepesi put doodgevallen
Te Kerkrade viel dfe 26jarige ongehuw-
jde mijnwerken, (die als Duitsch soldaat den
geheelen oorlog ,had mjeegemaakt, in een
24 meter diepen mijnput. Mtet verbrijzel-
den schedel rwerd hij opgenomen. De on-
gelukkige wa's spas eenige weken in dienst.
Dit is pp de Dominiaie mijn het achtste
slachtoffer in vier maanden tijds.
Sinds November in voorarrest.
De onderofficier II., verhond/en aan het
kamp te Bei-gen, werd 25 November 1918
wegens het behulpzaam zijn hij het vluch-
ten van een Rusi, in! yoorarrest gpsteld.
Met een paar manschappen gebeurde het-
zelfde en voor twele maanden onjderging
ook! voor hetzelfde geval de onderofficier
R. hetzelfde lot. Te zannen hadden zij nl.
/30 van Iden. Bus gekregen.
N,og feteeds js het niet hekeud wannper
de zaak van deze mannen Jipj-eclit z(al
worden.
Baggermolen gezonken
Een le Ebsjerg aangekomfen N.ederlanil-
sche sleepboot .deielt mede, dat de door
haar gesleepte ibaggjermolen Beverwijk, 7
zeemijlen le noorden, Van Helgoland is
gezonken. De bemanmjing is gered; de bag-
gei-molen vertpgenwoordigt pen waarda van
800.000 rKonen.
Schietoefeningen in de kerk!
In de R.K. kerk te Hatert bij Nijiuegen,
werd len Paasclidag tijdens de godsdtienst-
oefening bekendgemaakt, dat zij; die wilden
leeren schieten ,(mann;e!n zoowel als vrou-
wen) (den 2en Paaschdag ter kerke diertrle
ie komen.
Deze Inededeeling ,had lot gevolg, dat de
toeloop van ,adspi rant-ischutters en nieuws-
gierigen \c.6o jgroot was, dat het kerkjgjSbouw
alien hij Jang na ifiet icon bevatten.
En toen gebeurde h'ct, dat op den 2en
Paaschdag!, in dit gebouw van geloof en vre-
de gewee.-scboiteri jweerklonken, als een,
waarschuwende stem yan 't.adres der re-
volutionnairen. Tel.
Een mijn aan boord.
Vi-ijdagnacht is je Rotterdam aapgekomen
de Scheveningsche vischtj-(eiler SCH 73, met
een mijn aan, boord, op zee buiten den
Nieuwen Waterweg in de netten opgehaald.
De schipper A. v.an den Berg bjeweerdd,
eei-st toen Jiij ter hoogte van Schiedam was,
lot de ontdekking te zijn gekomfen, dat
de mlijh ,zich ,in de netten; bfevond. Onder
geleide van de riyijsrpoiitie' is het vaai--
tuig met de mijn aan boord naar Hoek
van Holland teruggesioomd en daar ter b(e-
schilddng van fl-e maritieme autoriteiten ge
steld.
Het geknoei te Hoensbroek.
De brigade-commandant ficr mareehaussee
te Hoensbroek .haeft thaixs proces verbaal
opgemaakt wegens yalschheid in gescln-if-
te, tegen den wbthouder Vincken, aldaar
en een gemeente-ambtanaar, bplast met het
bijliouden der bevolkingsregisbers. Bij het
op last der j ustitie gehouden ondjerzoek,,
moet zijn vastgesteldi, dat op aanwijzing
van den wethoudei-j, die gedurende eiem^gen
tijd als waai-nemend burgemeester fungeer-
de, tientallen ingezfetenfu; die mperendeels
eerst in Novemben en December van hiet
vorig jaar- in de gemeebte woonachtig wer-
deiij als ikieziers voor den gjemeenteraad op
ue \ooi-loopige Ikiezerslijst zijn vermeld. In
verband hiermede waqeni in de losbladige
bevolkings registers folio's aangebracht,
waarop de datumb van vestiginjg e.6n jaar
vervroegd stonden aangegeyen. Verschillen-
de fstukken zijn ten raadhuize door de ina-
rechaussee in beslag genom|en.
Het schijnt, (dat wethouder Vincken dp
bedoeling had zich aldus bij de as. raads-
verkiezing vain1 pen aanfal stem men te ver-
zekeren.
Vanwege (de (R. K. li i esveroetiiging werd a'e
zaak bij de j usti tie aangegeven.
Uit de geschiedenis der steenkool
Het is zeker al wel twintig millioen
jaar geleden, Idat op de plaats/en; waar
wij nu de steenkolen delverf, de rausach-
tige steenkoolwouden gvpeiden. Door de af-
koeling der aarde ontstonden pljooiten in
het aardoppervlak, met moerassien; die vol-
groeiden met plant en. Later verzonJk dit
weder, een jbodtemlaagje bedaidje weer al-
les en bet spel Icon opnleuw begiM.ien.
Hierdoor wordt /de laagsgewijze bouw ver-
klaard.
Het gi-oote verbruik van stdenkool kon
eerst beginnen, (toen, de stoommachine zijn
intrede gedaan had. Toch werd op som-
mige plaatsen de stqenkool reeds sinds ja
ren gebruikt, Met fie Chineezeii behooren
zoo bijvoiorb&eld de bewon(;rs om Kerk
rade tot de oudsten, die steenkool als huis-
brand gebruikteni. In Zuid-Limburg werd
zeker in bet jaar 1100 tot dit doel reeds
kool gewonnen.
De groote topbloei van de kolea-winjuing
is ge/komen door de ontplooiing der groot
industrle na iden Frai\(;ch-Duitschen oorlog.
Eersf in 1893 werd .door tal vau boringen>
vastgeste'd, dat opk ons Zuid-Limburg rijk
is aan sieentoolen. Wel werd de Dominiaie
mijn (bij (Kerkrade sinds 1843 door buitenlan*
ders geexploiteerd, maar dip groote ontgin-
ninig dateert yan 1903 door het staatsmijirp
bedrijf. In oorlogstijd hebbeni we het he-
zit dezer pigen mijnen leeren waardteeren.
Gtaneimziunige knikkorregett.
Amsterdamscbe bladen geven een merk-
waardig verbaal vau een geheimziniaen
a nslag met knikkers op buizen in de Nieuwe
Kerkstraat aldaar. Van een onbekende
plaats uit wordt met knikkers gesehoten
als uit een mitrailleur, zeer ten nadeele
van rameo en glasruiten. Dat begon
Maandag jl. en sedert zjjn elken dag,°tot
gisteren, bonderden knikkers gevonden.
Bet is zoo goed als zeker. schrijft de
Til., dat de knikkers van de Prinsegracht
komen. Zjj ricocheteeren via een muuren
spatten van de steeren tegen de ruiten.
||De knikkers er zijn verschillende ver-
gulde, verzilverde en geruiten albasten bp
vertoonen soma witte plekjes van de kalk
van den muur. Een bewijs, dat ze met kracht
werden voortgedreven.
Hoe dit geb^urt, is nog niet vastgesteld.
Vermoedelijk gebeurt het met een soort
kannonetje met een trekveer. De afstand
is te groot voor den catapult en de kracht
te hevig voor het gooien met de hand.
Bovendien had men dat moeten zien.
En nergens was een open raam of wer
den personen op een dak aangetroffen. De
ontsteltenis der Kerkstraatbewoners is be-
grijpelijk groot. Men ligt den geheelen
dag en nacbt op den loer, ja men tuurt
met verrekijkers van de daken en uit de
ramen, in de hoop de daders te ontdekken.
Dezer dagen bleek, dat de geheimzinnige
schutter 's morgans zijn kanonnade weer bad
aangevangen, maar deze had doen eindigen
toen de politie kwam. Nauwelijks waren
de mannen weer in het buis of de hagel
kletterde weer op de bedreigde huizen.
Bljjkbaar dreigde de knikkervoorraai van
den onzichtbaren schutter op te raken, want
de projeetielen bestonden van dat oogenblik
af grootendeels uit kiezelstaenen, stukken
kalk, een paar scherp gesiepen steenen, be-
nevens een nikkalen kogel uit eeo kogel-
lager. De ontzettende kracht, waarroede
de projeetielen komen aanzetten, is af te
ieiden uit het fluiten en snorreu der
projeetielen.
Viijiag sloeg zelf een stuk lood door de
ruit van een kamer, waarin een kindje
lag te slapen. Gelukk'g weri de kleiue
niet door de schviven getroffen.
In bet ,/Schootsveld" tussehen de ge-
bombaideerde huizen en de buizen aan de
Nieuwe Prinseugracht staan twee steenen
huisjes, die als bergplaats gebruikt worden.
Tusschen die huisjes staat een boom en
het schijnt dat de takken nu en dan pro
jeetielen tegeDhouden. Er werden er ten-
minste een paar aan den voet gevonden.
Om zich tegen de fussillade te beschermen,
hebben de bewoners lappen en carton tegen
de stukgeschoten ruiten getimmerd.
In gezelscbap van de pohtie hebben ze
een onderzoek op de daken ingesteld. Ze
zijn in boomen geklommen en hebben daar
op de loer gelegen, den omtrek met verre
kijkers en zelfs nachtkijkers afspiedende,
zonder resultaat.
De politie, beeft een onderzoek ingesteld
in enkele huizen aan de Nieuwe Prinsen-
gracht. Men verdacht een der bewoners,
die niet wel bij het boofd zou zgn. Maar
de bewuste jonge man,' die niet gek is,
was bovendien de deur uit geweest op tijd-
stippen, dat er gesehoten werd.
Want dat er gesehoten w©rdt is zoo
goed als ztker. hi dea regel volgen acht
projeetielen acbter elkaar.
Een goede vangst
Gedurende enkele maanden hadden te
Boxtel en in de omstreken Liempde, Vugbt,
Best, Oisterwijk, Escb, iubraken eu dief-
.stallen plaats. Door een wachtmeester der
marechaussee's werd in verband biermede
een zekere v. K huzaar te Boxtel inge-
kwartierd, gearresteerd. In den Oommel
•mnd men dezer dagen potloodjps, afkom-
st-g van den heer van Ryekevorstel uit
Vugbt, die als reclame moesten dienen voor
e-n wijnhaadel ir. welkei, wa< ii g»*trro^n.
Dit gaf aanleiding tot onderzoek. en a,en
ond in het huis v. B. op de ,K >ppel"
allerlei voorwerpen, die men berkende als
aftcomstlg van inbraak en diefstal, o.a. mi
litaire dekens, vuile wasch, costuums, rjj
wielen en onderdeelen daarvan, drijfriemen,
leder, enz. Ook vond, men er een drietal
Brownings. Ook by andere personen werd
huiszoeking gedaan, docb zonder resultaat.
Een partjj leder werd echter gevonden
by zekeren K., waar genoemde huzaar in-
gekwartierd was.
Nachtvorst en sneeuw.
Maandagnaeht heeft in Friesland zoo ge-
vroren, dat er ys in de sloten lag. DinsdL-
rniddag van 2 tot 4 uur sneeuwde het er
flink. De weiianden hebben door de naeht-
vorsten zeer geleden de groene kleur heeft
voor een bruiue plaats gemaakt.
Verbeterd soort beton.
Destad Dortmund laat, by wyze van proef
een buis bouwen volgens 'de methode van
firmu Mannebach, te Berlyn, n.l. met een
verbeterd soort gewapend beton, waardoor
de huizen luchtig en niet vochtigzijn Bet
heele huis wordt gegoten in vooraf pasklaar
gemaakte plaatyzeren vormeD, die weer
uit elkaar kunnen worden genomen en
telkens opmeuw gebruikt kunnen worden
Het vervaardigen van een hnis voor twee
families duurt slechts 14 dagen, dab is bet
kant en k.aar. De proefneming wordt met
aandacht gevolgd door ryks- en staateautori-
teiten en verscbillendegrooteondernemingen
en als zy bevred.gd uitvalt, zullen groote
biokken dezer woningen gebouwd worden
ter voorziemng in den woningnood
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zitting van 29 April 1919.
Yeroordeeld wegens poging tot uitvoer
of veiboden vervoer.
h E' oq °ud 29 te Groede' A. J.
B., oud 23 j., te Waterlandkerkje en Th
tot 2 30 j" te IJze"dSke, ieder
tot J maanden gevang.
Th0QR''- 0ud 17 J''te nzendyke en A. G„
oud 23 j., te Watervliet, ieder tot 14
dagen gevang.
f° f°ld*s J; te Aardeaburg, tot
7 boete of 7 dagen beebt.
A. P oui 32 j., te St. Jansteen, J. W
to PLi-1" °ewacht' F- E-» oud 45 i.',
te Philippine en B Th. d. B., oud 44
to^vt/h L;' °rdnt23Jj-' te St- J^steen,
tot j 15 boete of 15 dagen hecht.
H. J. Vena.r wij kunnen verklaren, dat Ook de jv|rachteji van Java naar Neder- 1 den wiss©kloers ,le vterbeleren.
Duitschland.
VAN
I
uij vit* vtrrrning; van nm meiiwe
incm^uuicBBu, uc nnrrtSteiw liclzcu 'vuirriuu»
rend tusschen Parijs en Brussel, houdieE
