0
ALGEMEEN NIEUWS- EH ADVERTENTIEBL
AD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 8809,
Donderdag 6 Maart 1919.
59e Jaargang
Earner van Koophandel en Fabrieken
Bekendmaking-
M0
ABONNEMENT:
Telefoon 12&.
ADVERTENTIfiN
Openbare Vergadering
Mt Blad wntWlit laaidag-, Waaasdag- u frtJdagaYMi, nltgezenderd op Feestiagen, mi ds Firma P. J. VAN _D_E SAgDBJaTsrjten.
De Belgen en Wij.
a 1 N N E M L A N 0.
i
1
Ipisd
1
/?er 3 maanden binnen de stad 1.20. Franco per post voor Nederland 1.40.
Bij veeruitbetaling: voor Belgie en Ned.-Indie 1.80, overig Buitenland 2.—
Vo©r Nederland: Per jaar bij vooruitbetaling 5,
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij aile
Boekhandelaren, Postkantoren en Hulppostkantoren.
Van 1 tot 4 regels 0.&0. Voor elken regel meer 0.1
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, heiwdfc
op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
te Tet* ffeuzeiii
ap Yrijdag 7 Maart 1919, 's avonds
8 nur.
H. W. R. KRAMER, Voorzitter.
N. J. HARTE, Secretaris.
De Burgemeester van ZAAMSLAG maakt
bekend, dat de nitreiking der Brood»
kaarten, geldende voor het 23ste tjjdvak
(periode) zal plaats hebben op vertoon van
de daarvoor bestemde rantsoenneerings-
kaart voor de nummers
1—500 op Dinsdag 11 Maart,
501—714 op Woensdag 12 Maart.
De Burgemeester voornoemd,
JOB. DE FEIJTER.
INGEZONDEN.
(V e r v o 1 g 14.)
Den 27sten December bleef geen plekje
in en om de Bjjloke onbezet. Na stilte
geboden te hebben, ontvouwde Van Arte-
velde het tafereel, dat Gent in den laatsten
tjjd had opgeleverd, het treurige lot van den
ambachtsman, die door de twister* tusschen
vreemde vorsten van de middelen tot onder-
houd van zich en zjjn gezin was verstoken.
Vervelgens wees hpj op de privilegien,
welke in vroeger tjjd den steden waren
verleend, en thans ingetrokken waren of niet
meer in aanmerking genomen werden.
vHet is noodig", sprak hjj, //dat wij met
Engeland op eenen goeden voet blijven.
Dat wil niet zeggen, dat wjj aan den oorlog
tegen Frankrjjk moeten deelnemen, maar
wij moeten onzijdig blijven. De koniug
van Frankrjjk heeft thans zoo de handen
vol, dat hij het wel laten zal, ons aan te
valien. De Hennewieren, Brabanders, Hol
landers en Zeeuwen zullen zich bij ons
schareD, want zjj hebben dezelfde belangen
als wij. Met onze stamverwanten vereenigd,
zullen wij niets te Ijjden hebben van den
bloedigen oorlog, welke thans Engeland en
Frankrjjk teistert."
Het volk luisterde met gespannen aan-
dacht naar de woorden van den deken.
Het was het met hem eens, dat de Vla-
mingen met hunna Nederlandsche naburen
»tevk genoeg waren, om alle vreemde
machtsoverscbrijding te weren, dat het met
Vlaanderens belangen volslagen in strjjd
was, het zwaard ten behoeve van Frankrgk
aan te gorden en dat de goede verstand-
houding met Engeland moest worden hersteld.
Den 3den Januari 1337 moesten nieuwe
hoofdlieden der burgervendels gekozen
worden. Met eenparigheid van stemmen
viel in de parochie van St-Jan de keuze
Jacob van Artevelde, waardoor de
opperdeken bjjna volkomen over de verde-
digingsmiddelen van Gent beschikken kon.
De maatregelen, welke hij nam, ver-
zekerden de stad orde en veiligheid.
Het volk ontving al zjjne verordeningen
net eerbied, maar, ongerust over de hou-
diag der stedeljjke regenten, omringde het
zjjnen aanvoerder met een sterke Ijjfwacht
niet minder dan 1200 burgers kwamen da-
gelijks naar den Paddenhoek, om over
hunnen hoofdman te waken.
Lodewjjk van Nevers riep Van Artevelde
ten hove. De hoofdman van St.-Jan liet zich
op den burcht niet wachten maar hij ver-
scheen, vergezeld van zijne gewone Igf
wacht. De graaf beproefde eerst, hem door
beloften te winnen, daarna, door bedreigingen
te verschrikken.
#IIeer graaf" antwoordde Van Artevelde,
z/met Gods hulp hoop ik tot welzijn van
het Gentsche volk te volbrengen, wat ik
mjj voorgenomen heb niets zal mjj daar-
van terughoaden". Dit gezegd hebbende
groette hij Lodewijk en verliet de zaal.
De raadslieden van den graaf drongen
er op aan, dat men Van Artevelde uit den
weg zou ruimen, maar het volk hield te
goede wacht, en de verfoeilijke aanslagen,
gesmeed tegen eenen man, dien men reeds
algemeen als den redder des vaderlands
bsschoawde, hadden niets anders dan eene
hevige verontwaardiging ten gevolgealle
burgers droegen witte kaproenen, het ken-
teeken van de leden der gemeente, wanneer
zij zich onder hunne banieren verzamelden.
Zelfs de graaf zag zich gedwongen, er eene
aan te nemenwijl kg vreesde, dat men
hem te Gent gevangen zou houden, gelijk
vroeger te Brugge, begaf hij zich te
midden van een feest, eene jachtpartjj voor-
weudende, jjlings naar het kasteel van Male.
Daar Lodewijk in die oogenblikken niet
al te veel op den steun van Frankrijkkon
rekenen, riep kg de hulp der geestelijkheid
in. De bisschop van Kamerijk noodigde
de magistraten der Vlaamsche steden tot
eene samenkomst te Eecloo uit. Hjj be-
loofde bun, uit naam van koning Philips,
de Fransche greuzen voor den Vlaamschen
koophandel open te stellen, a!s zjj hunnen
graaf in alles gehoorzaamden en zich van
iedere verbintenis met den Engelschen
koning onthielden.
-De afgevaardigden antwoordden den kerk-
vorst, dat zjj de Engelsche wol niet konden
ontberen, dat geene macht hun het noodige
kon schenken, indien Engeland hun geene
wol versckafte. De bjjeenkomat bleef
zonder gevolgen voor Frankrgk.
Jacob van Artevelde liet graaf Reinoud II
van Gelder, Eduards vertegenwoordiger in
de Nederlanden, weten, dat, hoe ook graaf
I Lodewjjk mocht handelen,het volk van vlaan
deren slandvastig zou bljjven in zjjne vriend
schap voor den Engelschen koning, wanneer
het weder, als te voren de noodige wol uit
Engeland mocht halen. Graaf Reinoud wees
hem den weg, om reeds dadeljjk geheele
sckeepsladingen der verlangde grondstof naar
Vlaanderen te laten komen. Er lag te
Dordrecht een overvioed van Engelsche
schaapsvachten, waarvan de aankoop niet
verhinderd zou worden. Gent deed nu groote
iukoopen, waardoor de stilstand in de we-
verjjen eensklaps door eene vrooljjke
drukte werd vervangen. Het volk was
uitgelaten van vreugde en trompette
dm lof van den grooter. staatsman Jacob
vai*-Artevelde.
De Fransche koning ried zijuen leenman
aan, geene toegevendheid meer tegenover
de stoute poorters zjjner hoofdstad te toonen,
maar hen door strengheid tot de vroegere
orfderworpenheid terug te voeren Op last van
Philips VI liet graaf Lodewjjk den schoon
vader van Jacob van Artevelde in het slot
te Rupelmonde onthoofden de beul vol-
trok het vonnis, ofschoon lichaamszwakte
den grjjsaard aan het bed gekluisterd hield
denzelfden dag kwamen de bisschop van
Senlis en de-abt van St-Denis te Dcornik,
om de gansche burgerjj van Gent in den
ban te doen.
Koning Philips zag zich in zjjne ver-
wachtingen bedrogen de Gentenaren kwa
men niet in onderwerping. Hjj beraamde
een ander plan. Een troep Leliaards, die
zich na de nederlaag op Cadzsnd in het
kasteel van Biervliet had teruggetrokken,
moest medewerken aan de onderneming,
welke hjj voorbereidde. Den llden April
1338, den dag voor Paschen, vertoonden
zich eenige vjjaiideljjke ruiters voor de
poorten van Gent. Het luiden op den
Belfroed kondigde den burgers de nadering
van gevaar aan ieder kende het opsehrift
der groote klok
Ik heete Roelant. Als ik kleppe, dan ist brandt.
Als ik luije, dan ist storm in t Vlaenderlant.
Gent maakte zich onmiddell jjk tot tegen-
weer gereed.
Tien dagen verliepen, zonder dat koning
Philips, te langzaam in het nemen van een
besluit, bevel gaf, voorwaarts te rukken.
Den 22sten April deelde Van Artevelde den
verzamelden burgers mede, dat hjj de brug
van Deinze, welkedeFranschenmoestenover-
trekken, had laten afbreken, en dat Gent niets
meer van de toebereidselen of de bedreigingen
des vjjands te vreezen had. Hij stelde hun
voor, tegen het kamp der Leliaards te
Biervliet op te trekken. Den volgenden
dag stegen de schepenen der stad de hoofd
lieden der parochien, de dekens der ambach-
ten te paard, gevolgd door de Witte Kaproe
nen, onder aanvoering van Boudewijn Wene-
mare, door het gilde van Sint Joris, onderbe-
vel van JaD Uutenhove, en door oorlogswerk-
tuigen, welke moesten dienen voor de be
storming van het kasteel van Biervliet.
Zjj trokken uit, (omme te helpen settene
't land in rusten, in wette, in payse, in
vrieden ende in neriughe." (Rekeningen
der stad Gent.)
Onder de muren van Biervliet stieten zij
op de Franschgezinde edelen en hunne sol-
denieren. In korten tjjd was het pleit be-
slecht." De Gentenaren zegevierden de
Leliaards, die de slachting ontkwamen,
zochten hun heil in de vlucht.
De graaf van Vlaanderen meende van
het bSgenblik, waarop de Gentenaren over
Assenede naar Biervliet togen, georuik te
moeten maken, om de burgers van Brugge
geheel aan zjjn gezag te onderwerpen. Den
25sten April verliet hij met eenige ridders
het kasteel van Male en ging zjjne banier
planten op het marktplein maar de gansche
gemeente, de voilers het eerst, vloog te
wapen, om de vrgdommen der stad te ver-
dedigen, en dwong den graaf naar Male
terug te keeren. Op het eerste gerucht
van dezen aanslag verhaastte Jacob van
Artevelde, na de overwinning te Biervliet,
zjjneg. marsch naar Brugge. Het verbond
tusschen de beide wedjjverende gemeenten
werd er afgekondigd, en in eene plechtige
bjjeenkomst in het klooster te Eeckhout,
welke d# afgevaardigden van Yperen en
van het Vrjje bjjwOonden, werd besloten,
dat de drie goede steden van Ylaanderen
gemeensehappeljjk het bestuur voeren en
ieder drie afgevaardigden kiezen zouden,
die bestendig voor het beheer des lands
zouden zorgendit waren de drie leden
van Vlaanderen.
Den 29 April 1338 begavea de vertegen-
woordigers van alle Vlaamsche gemeenten
(de stad Brugge zond 108 afgevaardigden)
zich naar bet kasteel van Male, en daar
ontvouwde Jacob van Artevelde den graaf,
wat in het klooster te Eeckhout was vast-
gesteld. Lodewjjk van Nevers zwoer, dat
hjj voortaan de vrjjheden van Vlaanderen
zou bandhaven, gelijk zg vroeger waren
geweest. Weinigt d»gen later berhaalde
hg denzelfden eed' op de algemeene ver
gadering te Oostkamp.
Zoo was, dank zjj. het streven van Jacob
van Artevelde,^ de vrede des land in minder
dan vier maanden hersteldalle najjver,
alle haat was gestild, en men zag in de
maand Mei 1338 eene afvaardiging, be-
staande uit Jacob van Artevelde, Willem
van Vaevnewijck, Hugo van Lembeke,
Hendrik Goethals, Jan Breydel, Jacob de
Schotelaere en andere burgers, aangewezen
door de steden Gent, Biugge en Yperen,
geheel Vlaand'ren doorkruisen, van Belle
tot Dendermonde, van Ninove tot Duin-
kerken, //om eens te makene de goede
lieden van den iandg met minen heere van
Vlaenderen, 'tsire eere ende te sinen p^o-
fyte ende ter ruste ende payse met sinen
ghemeene lande". (Rekeningen der stad
Gent.)
(Wordt vervolgd).
Lophem een onderhoud met koning Albert
heeft ge'aad, waarbjj de heeren Max, Fran-
qui en Van Vollenhoven, de Nederlandsche
minister-resident te Brussel, tegenwoordig
waren. De burgemeester van Gent heeft
zicla toen tot tolk van zjjn gemeente ge-
maakt en aan den koniDg den wensch te
kennen gegeven, dat het kanaal van Ter
Neuzen een Belgisch kanaal zou worden.
Burgemeester Braun verzekert, dat de heer
Van° Vollenhoven, die bjj deze mededeelicg
aanwezig was, geen enkel bezwaar inbracht.
De Belgische vrijmoedigheid.
Men meldt uit Brussel aan de N. R. Crt.
Burgemeester Max heeft eergisteren in het
stadhuis voor een talrjjk gehoor een rede-
voering gehonden, waarin hg o.m. gezegd
heeft
Op dit oogenblik wordt er over de toe-
komst van Belgie te Parijs beslist. Het
is er niet slechts om te doen te weten of
Belgie vergoeding zal krjjgen voor de schade
die het geleden heeftof het de materieele
en geesteljjke huip zal krjjgen die noodig
is om zich weer op te richtenof de on-
meteljjke opoffering, die het zich voor de
zaak der menschheid en het recht vrijwilUg
getroost heeft door daden of slechts door
woorden beloond zal worden.
Het is er ook om te doen uit te maken
of Antwerpen van de zee, Gent var. de
Schelde gescheiden zal blgven door de be-
lemmeringen van een steisel, waarvan men
alle bezwaren heeft kunnen nagaan of de
gebieden die in 1815 aan de oude Bel
gische provincies zjjn afgenomen om Prui-
sen te vergrooten aan Belgie teruggegeven
zullen worden of onze Limburgsche en
Luxemburgsche broeders, die in 1839,
ondanks hun protesten, met geweld van
Belgie zjjn afgescheurd, vergunning zullen
krjjgen hun billjjke aanspraken te volgen.
De burgemeester van Gent, BrauD, heeft
met een vertegenwoordiger van de Flandre
Liberale een gesprek gehad over de haven
van Gent en volgens dat blad, betoogd,
dat het, voor een goede ontwikkeling van
de haven van Gent, coodzakeljjk was, dat
het voor Belgie belemmerende en ver-
nederende tractaat van 1839 afgeschaft werd.
De thans voor de Schelde en het kanaal
van Ter Neuzen geldende bepalingen zjjn
voor de ontwikkeling van de haven van
®ent een ernstig beletsel.
Burgemeester Braun deelde voorts aan
den vertegenwoordiger van de Flandre
Liberale mede, dat hij in November j.l. te
De Independance Beige heeft het over
wat zjj de agitatie in Nederland noemt.
Zjj schrjjft
Deze moet ons niet bjjzonder warm
maken. Wjj zouden eerder geneigd zjjn
te glimlachen om zulk een nieuwe
onstuimigheid. Nieuw, zeker, want zjj uitte
zich niet toen de Duitsche troepen door
Limburg trokken.
Wij b'jjven kalm. Wij hebben verzocht
te praten met de mogendneden en met
Nederland. Laten wjj die bespreking kalm
afwachten. De mogendheden weten, dat
wjj, die onstuimig wisten te zijn toen het
moest, wenschen, dat die bespreking
vreedzaam zjj, sleehts door billjjkheid
ge'inspireerd.
Uit een artukel van De Nieuwe Gazet,
z/Ongezonde agitatie" geheeten
Nederland dat zich vier jaar iang van
Duitsche zgde iedere vernedering, ieder af
front heeft laten welgevallen, is al bjj
zonder slecht geplaatst om tegenover ons
een zoo hoogen toon aan te slaan. Dat
Deemt echter niet weg, dat voor onze re-
geering de hoogste tgd gekomen is, om
met open kaarten te spelen.
Het is zeerjuist, dat de Vredesconferentie
over onze desiderata en eischen uitspraak
moet doen, maar daarom kan ons gouver-
nement eindeijjk wel eens duideijjk zeg
gen, hoe deze desiderata en eischen woor-
delijk luiden.
Andeizjjds mocht de regeering in den
Haag wei het „air" lateD vareD, alsof zjj
aan de nieuwe wereldorde teiteljjk geen
enkel offer verschulaigd is, eu zij desnoods
slechts uit goedwilligheid in enkele wjjzi-
gingen aan de bepalingen van het tractaat
van 1839 zou toeatemmen.
Voor beide onze landen zjjn er aan een
verbreking van onze goede betrekkingen
slechts kwade kanten.
Ook de (Brusselsche) Standaard, het blad
van Van Cauwelaert, is over de houding
van de Nederlandsehe regeering niet te
spreken
Als de Nederlandsche Regeering de zaak
verkeerd wil laten loopen, dan moet zjj
maar voortgaan in deze richting en wg
zien reeds de drjjvers hier en ginds zich in
de handen wrjjven over de stemming die
haren Minister van buitenlandsche zaken
en zjjnen collega van oorlog voor een
werkeljjken twist tusschen Belgie en Neder
land maken.
Wjj hebben in voile vrjjheid onze mee-
ning gezegd omtrent den ongelukkigen in-
zet van deze kwestie door Minister Hymans.
Wjj hopen dat er boven den Moerdjjk ook
stemmen zullen opgaan om de onbezonnen
voortvarendheid van de Nederlandsche regee
ring te betreuren.
Een zoo hooge borst, als deze welke
deze week in de Nederlandsche Tweede
Kamer door haar werd opgezet komt hier
niet van pas. Aan deze zgde wordt in de
ernstige kringen geene geweldpleging boe-
genaamd gewenscht tegenover Nederland
en het is duidelijk dat Belgie in geen ge-
val, eenige eisch zal stellen zonder de in-
stemming van zjjn bondgenooten. Dat weet
de Nederlandsehe regeering ook en daarom
had ze veel beter gedaan tegenover Belgie
geen krjjgshaftigheid te toonen, waarvan
zjj tegenover Duitschland zelfs den schjjn
niet heeft gehad wanneer Nederland toeh
het slachtoffer was van de grootste rechts-
schennissen.
De Nederlandsche regeering weet, even-
zeer als de onze, ervoor te waken dat zjj
zich niet laac be'invloeden door de felheii
van sommige harer persorganen en herinnere
zich bjjtjjds het woord van de den dichter
,/De geesten die ik opriep geraak ik niet
weder kwjjt."
geen rekenschap geeft van den rechtstoe-
stand, die er tusschen de beide landen ont-
staan is. Indien de betrekkingen Ussehen
Nederland en Belgie moeilgker worden,
dan heeft de Nederlandsche regeering,
door herhaalde onvoorzichtigheden, daar
in de eerst plaats aanleiding toe gegeven.
Men meldt uit Brussel aan de N. R. Ct.
Minister Hij mans heeft in den minister-
raad de groote ljjnen uiteengezet van
de Belgische actie te Parjjs. Hjj heeft
verslag nitgebracht van den raad der groote
mogendheden, waarin de Belgische afvaar
diging haar verzoek uiteengezet heeft, strek-
kende tot herziening van de tractaten van
1839 en tot het openen van onderhande-
lingen daartoe, waaraan de verbonden mo
gendheden en Belgie en Nederland, onder-
teekenaars der tractaten, zouden deelneinen.
De schending dezer tractaten, zoo heeft
minister Bijmans gezegd, is de oorzaak
van den oorlog tusschen Belgie en Duitsch
land geweest. De gebeurtenissen hebben
de grondslagen dier fractal en doen ineen-
storten. Het is er thans om te doen de
I bepalingen ten opzichte van Belgie in over-
eenstemming te brengen met den nieuwen
staat van zaken in Europa en de voor-
waarden voor zjjn economische toekomst
en zjjn veiligheid vast te steilen.
Het verzoek van Belgie is onderworpen
aan het onderzoek van een commissie van
negen afgevaardigden der groote mogend
heden, wier rapport binnenkert wordt in-
gewacht.
De minister heeft gezegd, dat men het
er over eens is den arbeid der conferentie
te verhaasten en njj heeft er bjjgevoegd,
dat deze Belgie en zjjn afgevaardigden met
een goedgunstige atmosfeer omringt.
Reuter seint uit Brussel
Naar aanleiding van de uitnoodiging van
het partjjbestuur der 8. D. A. P.
het bestuur van de Belgische socialistiEche
partjj besloten, aan de algemeene vergade
ring dier partij voor te stellen, de uitnoo
diging tot samenspreking o?er de quaestie
van de herziening van het verdrag van 1839
te aanvaarden.
Wfjziging in de samenstelling der margarine-
melanges.
In vcrband met ihet voprnemen vaJil den
Minjster van Landbouw, om in Mei de vet-
disli'ibutie op te beffen. zullen reeds met
ingang van 16 Maart wijzigingen in de sa-
menslelling der vetmelanges worden
gebracht.
Naar bet Hbl. meldt, zal de tegenwoordig®
melange A in iliet geheel geen melange meer
zijn: de 25 pcf. boter die er Zjoh mi in
bevindt verdwijnt er uil en wat er over-
blijft, wordt, in tegen,stelling met de nnr-
maal-dilo, supra-margai ine genoemd. De
samenstelling der beide soprten versdhilt niet
veel; nocblans zal de supra-margarine even
duur zijn als de melange A en dus 40
pet. duurder dan de normaal-margarine.
Melange B wordt melange A Niet wat
den prijs betreft, maar wat de kwalileit
aangaat; zij zlal in de toekomst slechts
25 pet. (inplaats van 50) boter bevatten,
maar Jietzelfde koslcn. Men weet dat Je
kaarten niet meer mogen worden omge-
ruild; zij die op bun melange A-kaart ii»
16 Maart margarine krijgen, van ongeveer
dezelfde samenstelling als de normaal-dihx,
zullen zicb wel miu of meer bekochl voe-
len. Evenals trouwens de bonders van de
taelange B-kaartf, die niet de belli, doch
slechts ecu vierde boter nntvangen.
De Belgische eischen ingewilligd?
Boland de Maref meldt uil Parijs aan de
Independance Beige:
Ik nuen te weten, dat de arbeid van de
commissie, die zicb in hel bijzjomdcr tnet
de Belgische eischen bezighoudt, in een
voor onze belangen absoluut gunsligen/ zin
vooidgang ncfimt. Binnen^enkele dagen zal
arbeid zijn beeindigd en Andre i'ar-
dieu, die deze commissie presided!, zal
hare conelusies aan den raad van tien vver-
leggen.
Alles laal vocrzien., dat deze concliosies
op de herziening van het verd mg van 18.v9
zullen neerkoanen, zppals door de Belgisdhc
delegalie is gevraagjd, zoodat de dour geheel
open zal zijn voor onze eischen en wij de
grootste kanseai hebben, op alle punten vol-
doening te krijgen.
Waarschijnlijk zullen de conb'iusies in het
begin van de volgende week aan den Raad
van Tien worden lovergebracbt.
De XXe Siecle is, naar aanleiding van
de uitlatingen van de Nederlandsche Ministers
van oorlog en buitenlandsche zaken, van
meening, dat de Nederlandsche regeering
een zeer gevaarljjk 3pel speelt en dat uit
alles bljjkt, dat men in Nederland zich
Zonder nadere bevestiging zal men
sehrijlt de Tel. in Nederland venstandigj
doen. idtt beridht met de noodige reserve
te aan.vain.xlen. De Independamce Beige en
speciaal de lieer Roland de Maresi, zijn de
ziel van bet annexionlsti|sch drijven geweest.
In be! groote nieuws, dat Roland de Mares
llians meldt, zal de vurige wensch wel in
fflBEMBSHKQBaaEaESKSBBHWBE
as
1
