De Oorlog.
I
IS,
T@
Aardf)ubm-» J*
xta
I Boe
on
1 wr if
ALGEMEENE TOESTAND.
Met Turkije is de wapenstilstand gesloten,
Let heeft de voorwaarden der geallieerden
sanvaard en ook Turkijes rol in dezen
oorlog is uitgespeeld, De forten aan de
Dardanellen en den Bosporus zullen worden
beset door de geallieerden en aan dezen zal
de geiegenheid worden gegeven hun vloten
naar de Zwarte Zee te zenden betgeen
voor ken van belang is voor de regeling
ran de Russische questie. Wei heeft de
gesekiedenis een merkwaardige loop ge-
aQB&eiii, want Turkjje dat in den oorlog
giag amdat het door de aansluiting bq de
eenisralen hoopte zich te kunnen handhaven
tegenover de imperialistisehe plannen van
shet Tsaristisch Rusland opent nu zijn zee-
engten voor de Westersshe vloten voor den
corlog tegen het bolsjevistische Ruslani.
Overigens brengt de voikomen capitulatie
van Furkije geen veranderiDg in den alge-
meenen toestand. De rol van Duitsehland
was in Turkije al uitgespeeld en sedert den
*al van Talaat en Enver en het optreden
van het nieuwe bewind te Konstantinobel
stond het al vast, dat Turkije als oorlog-
voereude factor had afgedaan.
Aileen staande, niet meer kunnende
vekenen op deu steun van Duitsckland, moest
Ttirkije wel militair ineenstorten. Het had
sleciits beteekenis in dezen oorlog zoo lang
de militaire kracht van Duitsehland nog
groat genoeg was om leiders, troepen en
anunitie af te staan. En in den beginne
ging dan ook alles naar wenseh. De plannen
der Entente stuitten af op den dapperen
weerstand der onder Duitsche lei ding
strijdende Turken. De aanval op Gailipoli,
snoest door de geallieerden worden opgegeven,
Let Suez-kanaal werd door de Turken be-
dreigd en ds door de Britsch lndische aato-
riteiten gebrekkig voorbereide expedifie in
Mesopotamia leidde tot de vermaarde
capitulatie van Koet el Amara, waar generaa!
Townshend zieh met zijn troepen aan den
vijand moest overgeven.
Ma&r de HeiSige oorlog van walker af-
kondiging misschien niet de Padisjah te
Konstantinopel zelf, dan toch zijn Duitsche
boadgenooten zich wonderen voorspeidsn,
Meek een mislnkking, zooals trouwens onze
groote kenner van de Islamitische wereld,
grof. Snouck Hurgronje al dadelqk voor-
spelde. Duitschlands macht en vermogen
bleken te beperkt om in dezen geweldigen
oorlog aan twee fronten ook nog aan een
Aziatisch front de noodige offensieve kracht
te waarborgen.
De aanvankelijke successen verkeeren in
nederlagen. Bagdad ging verloren, en
iPalestina, Syrie volgden ten slotte. En
thans is de voikomen ineenstorting gekomen
die aan het oude Turksche Rijk voor goed
«en einde maakt.
Sen einde is ook gekomen aan de heer-
lijkkeid der Habsburgers. Te Boedapest
as de revolutie uitgebroken. De nationale
xaad door graaf Karolyi uit radical en en
aociaal-democraten gevormd, heeft het be
wind in Hoagurije op zich genomen en
Karo'yi heeft als president van dien Raad
de regeering aanvaard, Zal hjj den toestand
meeater kunnen biijven of zal ook bier
gelgk in Rusland, nu de bartstochten esn-
aiaa! ontketend zijn, de revolutie scherpere
vormen aannemen Zal de anarchie die
sieh aireeds aan de randen van den staat
vertoond nog kunnen worden bedwongen?
En in Oo3tenrqk zet het ontbindingsproces
sich. voort. Te Weenen is de Duitsch-
Oostenrijksche republiek uitgeroepen en
een nieuwe regeering gevormd, waarin de
bekende sociaal democratischeleider Adler als
Minister van buitenlandsche zaken optreedt.
De oude regeering heeft voikomen afge
daan, De rol van Lammasch, is uitgespeeld,
gelijk die van Andrassy. En de Keizer-
Koning Karl, de jonge man, die bet zoo
goed bedoelde, maar de kracht aaiste en
#e goede raadgevers om de oplossing te
vinden, die de msnarchie nog had kunnen
sreideu, zal zich een paats moeten zoeken,
waar hy zal kunnen dromen van de heer-
Iqkheden die vergaan zijn, niet door zijn
sehuld, maar door de schuld van zqn staats-
lieden, die de teekenen der tqden niet ver-
mochten te verstaan,
.Een van deze is reeds het slachtoffer
geworden van de mislukking van zqn politiek
Graaf Stephan Tisza is te Boedapest door
soldaten gedood, Met hem is heengegaan
de man, die hoe groot ook zqn invloed in
de famr.enlaadsche politiek van Hongarije
was, toch vooral in de herinneriug zal blijven
leven als de leider van de buitenlandsche
jjoitiek der monarchic, die ten slotte tot
den val heeft geleid. Het was de Hon-
gaarsche minister-president Tissa, die het
awaariepuct der buitenlandsche politiek van
Weenen naar Boedapest overgebracht, het
was Tisza die in de politiek, die tot dezen
wereldoorlog leidde, een overwegende rol
speelde.
Haar mislakking is nu bloedig op hem
BELGISCHE DIENSTPLICHTIGEN
IN BEZET GEBIED.
Een Wolffbericht meldt uit BerlqnBij
de ontrniming van een gedeelte van het
vqandelijk gebied ziet de opperste leger-
leiding zich gesteld voor een buitengewoon
asoeiiijk vraagstnk, nl. dat betrefiFende de
Belgisehe dienstplichtigen, wier aantal in
de ontruimde plaatsen reeds ver over de
100,000 bedraagt. Zq kan deze Belgen
Met in vrqheid laten, omdat zij dan in de
•cgandelqke legera zouden worden opge-
aomen, maar zq wenscht hen ook niet te
Interneeren. Daarom is aan de Belgisehe
«n Fransche regeering medegedeeld, dat het
legerbestaur bereid is, de geheele bevolking
-van het cntruimde gebied, de weerbare
de
mannen inbegrepen, in haar woonplaatsen
te laten. Daartegenover verwacht zq eehter
de verzekering, dat alle mannen tusichen
18 en 35 jaar niet zullen worden ingedeeld
bq de Belgisehe, Fransche of geallieerde
troepen, ook niet indien zq zich vrijwillig
aanmelden. Men hoopt, dat de Belgisehe
en de Fransche regeering op dit voorstel
zullen ingaan.
KEIZER WILHELM.
De Duitsche pers wijdt veel aandacht aau
kwestie van het aanblqven of aftreden
van den Keizer. De Frankfurter Zeitung
heeft dezer dagen onomwonden te kennen
gegeven dat de Keizer beter deed om been
te gaan, terwijl de Vorwlirts zich zonder
meer op het standpunt stelt dat de Keizer
af'stand van de troon zal doen, rnaar dat
het nog twijfelachtig is, wanneer hij het
zal doen.
Daarentegen acht het orgaan van het
centrum zulk een stap Diet gewenscht, dus
zeker Diet noodzakeigk. De Germania z«gt
dat het Duitsthe volk met een verplette-
rende meerderheid monarchaal gezind is.
Dit vindt zijn grondslag evenzeer in zijn
historisch verieden, als in het feit dat het
in den Keizer en in de keizerlqke waardigheid
een symbool der Duitsche eenheid 'ziet.
Het blad gaat nog verder en onderzoekt of
er in de buitenlandsche politiek een reden
is te vinden, weike den Keizer tot aftreden
zou kunnen nopen. Het vindt die nergens
en voegt dengenen, voor wie het rekening
houden met Wilson den doorsiag heeft ge
geven om 's Keizers aftreden te wenschen,
toe dat de Amerikaansehe president dien
wensch nooit heeft geuit, hetgeen hij stellig
zou hebben gedaan, wanneer het bq hem
om den persoon des Keizers of de dynastie
zou gaan en niet, zooals het geval is,
slechts om de verhouding van de militaire
autoriteiten tot den volkswil. De Germania
is dan ook overtuigd dat met het heengaan
van Keizer Wiihelm de eenheid van het
Duitsche rqk zou worden prqsgegeven, zelfs
wanneer, zooals wordt beweerd, de Keizer
van de rgkskroon zou afzien en met het
koningsehap in Pruisen genoegen nemen zou.
Welke Duitsche vorst, vraagt het biad, zou
den moed kunnen hebben deze kroon te
aanvaarden en welke Duitscher zou kmnnen
wenschen dat wij het statige rijksgebouw
uit elkaar zouden laten vallen tot de kleine*
staten van weleer
De conservatieve Deutsehe Tageszeitung
is van meening dat het streven der soeiaal-
demscratische, vooruitstrevende en zelfs
centrumbladen om den Keizer tot den af-
stand te brengen, niet zoozeer een perso-
nenkwestie, dan wel het vraagstuk der
monarchie, en aldus een fundamenteele
kwestie voor het Duitsche rijk en volk
betrefc. Het blad zegt dat het de politiek
van Wiihelm II in tai van vraagstukken
niet kan volgen en herinnert er aan dat
het tegenover de rqkskanselieren Caprivi,
von Billow en von Bethraann Hollweg al-
toos in de oppositi# is geweest. Toch zou
met het prijsgeven van den Keizer aan de
monarchie een doodelqken slag worden
toegebracht en het verval van het Duit
sche rijk en volk zau het onvermjjdelqke
gevolg zijn, Het zou van snooden ondaDk
getuigen indien het Duitsche volk het
rustelooze streven des Keizers, waaraan
het Duitsche volk den ecoaomischen en
cultureelen bloei van voor den oorlog te
danken heeft, vergeten zou. Het zou
verachtelqk zijn om den Keizer in het
ongeluk smadelqk te verlatea en hem
president Wilson ten offer brengen.
De Frankfurter Zeitung twqfelt er niet
aan of geschikte en bevoegde persoonlijk-
heden hebben reeds stappen gedaan om den
Keizer tot het uiten van zqn wil te brengen.
De Borsen-Zeitung vindt dat hetschadelqk
is om met een daad, die wellicht toch moet
worden gedaan, al te lang te dralen.
De Yorwarts kenschetst den brief, dien
Scheidemann aan den Rijkskanselier heeft
geschreven over de wensehelijkheid van
het aftreden van den Keizer, als een
memorandum en zegt dat hq is geschreven
in overleg met het bestuur der sociaal-
democratische partij en der Rijksdaggroep.
Daarentegen acht het Berliner Tageblatt
het twijfelachtig of de publicatie van een
Keizerlqk besluit voldoende zou zqu om
wezenlijken invloed op den toestand uit te
oefeneD. Het oorlogskabinet heeft nog geen
bindend en eenstemmig besluit inzake deze
kwestie genomen. Wel staat algemeen de
meening vast dat de Keizer in dezen tqd
in Berlqn diende te vertoeven om betere
voeling te houden. Ook zq, die een spoedige
Keizerlqke beslissing wenschen, gelooven
niet dat deze op het verloop der vredes-
onderhandelingen invloed zou oefenen, maar
aileen zou uitgaan van overwegingen van
binnenlandschen politieken aard.
Het blad bevestigt dat de Keizer zich
niet aileen mondeling zonder voorbehoud
heeft geplaatst op den grondslag der nieuwe
verhoudingen in de binnenlandsche politiek,
maar ook schriftelqk, in een brief aan den
Rijkskanselier. Bq de ontvangst der staats-
secretarissen heeft de Keizer verklaard dat
het Duitsche volk het meest vrqe van de
wereld moet zqn.
EEN GROOT GEDEELTE VAN
OOSTENRIJK DOOR DE ENTENTE
BEZET.
Donderdag zijn onder luide toejuichingen
der Zuid-Slaven verscheidene honderden
Engelschen soldaten Leibach binnengetrok-
ken.
Viijdagmorgen werden nieuwe Engelsche
en Amerikaansehe troepencontingenten ver
wacht.
Te Triest, Pola, Fiume en de Dalmati-
kust zqn Amerikaansehe troepen ontscheept.
Ds stadhouder van Triest baron
Friesch en veraebeidene hooge ambte-
naren zijn in een anto te Leibach ge-
arresteerd.
De Duitsche matrozen en troepeD die
door Leibach trokken werden ontwapend.
De Italiaansehe vlool is te Fiume
biiiitengekomen.
Op aile schepen werden de Italiaansehe
en Amerikaansehe vlsggen geheschen. Te
Leibach is een Engelsch eonsuiaat ingesteld.
De Engelschen zijn voornemens het
Slowenische deel van Stiermarken en Ka
rintie te bezetten en naar het Noorden op
te rukken.
EES OOSTENRIJKSCfl SLAGSCHIP
GEZONKEN.
De marine-afdeeling van het ministerie
van oorlog deelt mede dat in den morgen
van 1 November na de overgave van de
vloot aan de Zuid-Slavische Nationale Raad,
Italiaansehe zeeofficieren in de have# van
Pola binnendrongen en het slagschip #We-
rita Onitous" door aanbrenging van een
mijn hebben doen zinken. De bemaning
werd grootendeels gered.
TER NEUZEN, 4 Nov. 1918.
Het weerbericht van het meteorologiseh
Lnstituut te De Bildt van heden iuidt als
i'olgt
Hoogste barometerstanct771.8 Haparanda.
Laagste barometerstand748.5 Skudesnaes.
Yerwachting tot den avond van 5 Nov.:
Matige aan de kust wellicht krachtige
zuidel. tot zuid-westelijke wind, toenemende
bewolking, later wellicht regen, zelfde
temperatuur.
Koiiinklijk bezoek.
Ter geiegenheid van haar bezoek aan
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft H. M. de
Koningin 300 gesebonken aan de alge-
meene armen te Ter Neuzen en Breskens
en 150 aan die te Axel, Hulst, Aarden-
burg en Sluis, benevens 100 aan het
ziekenhuis te Ter Neuzen e« 100 aan
Rozenoord te Sluis, terwijl aan alle zieken-
huizen in Zeeuwsch Vlaanderen nauiens
Haar bloemen zijn gezonden, benevens
haar portret.
Vergadering gemeenteraad.
In de op aanstaanden Donderdag des
voormiddags 10 uur te houden open-
bare vergadering van den gemeente
raad alhier, komen de volgende punten
in behandeling:
1. Notulen. i
2. Ingekomen stuk'ken.
3. Voorstel tot verleenen vergun-
ning v/h leggen van buizen in
gemeentegrond.
4. Adres v/d Ned. Bond van vak-
school-leeraren en leeraressen.
5. Adres v/d Afd. Zeeland v/d Ned.
Bond van Gem. Amb. om de bij-
dragen voor - pensioen der Gem.
Amb. geheel voor rekening der
gemeente te nemen.
6. Aanvraag om crediet van de com-
missie belast met het uitreiken
schoenenbonnen.
7. Voorsel inzake verpachting grond
bestemd voor algemeene begraaf-
plaats.
8. Behandeling salarisregeling bur-
gemeester nn secrearis.
9. Idem betreffende den gemeente-
ontvanger.
10. Voostel inzake adres mevr. de
wed. P. J. v/d Sande.
11. Benoeming leden stembureau v/d
verkiezing leden Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
12 .Voorstel inzake adres gemeente
werklieden om duurte-toeslag.
13. Mededeeling omtrent adres van
mej. Veranneman (verloflokaal)
14. Vaststelling der gemeentebegroo-
ting voor 1919 en in verband
daarmede
a. Behandeling voorstel om Ged.
Staten in overweging te geven
om de jaarwedden der wethou-
ders te brengen van f 600 op
800.
b. Wijziging /van de j aarweddere*
geling agenten van politie.
c. Goedkeuring begrooting der
brandweer voor 1919.
d. Idem v/d commissien tot wering
van scihoolverzuim.
e. Wijziging huishoudelijk regle-
ment dier commissien.
f. Verhooging subsidie a/d am-
bachtsschool te Hulst.
g. Toekenning subsidie aan de Chr.
'Bewaarschool.
h. Toekenning van eene toelage van
f 200 aan het muziekgezelschap
de „Vereenigde Werklieden".
i. Behandeling verzoek vroedvrouw
te Sluiskil om verhooging salaris.
j. Verhooging subsidie a/d vereeni-
ging tot Ziekenverzorging tot
f 1000 en toekenning.
k. Goedkeuring begrooting burger-
lijk armbestuur 1919 en toeken-
tning subsidie.
1. idem godkeuring begrooting Ka
mer van Koophandel en Fabrie
ken voor 1919.
m. Behandeling verzoek verhooging
salaris telefoonkantoorhouder.
Belgisehe vluchtelingen.
Heden arriveerden alhier met een extra-
trein ongeveer 1500 vluchteliDgen, welke
werden cndergebracht in den hangar en in
de gebouwen der staaifabriek.
Beperkte dienstregeling.
Wegens de veelvuldige ziektegevallen
onder het personeel der Zees wsch-Vlaamsche
Tramweg-Maatschappij is deze genoodzaakt
met ingang van 5 November tqdelijk een
zeer beperkte dienstregeling in te voeren.
Rykswaterstaat.
De hoofdingenieur-directeur van den
rijkswaterstaat de heer A. Th. de Groot is
belast met den dienst in de directie Noord-
Brabant, ter standpiaats 's Hertogenbosch.
I)e oorlog langs onze grens.
Tjjdens het afdrukken van ons vorig
nummer op Vrijdagavond snorde in de
duisternis onzichtbaar doch goed hoorbaar
eene vliegmachine van het Zuid-oosten naar
het Noord-westen. Aan het geluid te
hooren leek het een Duitsche machine, daar
deze meer geluid maken dan die der ge
allieerden. Er is ook alle vermeeden voor,
dat door dit vliegtuig later op Knocke
bommen zqn geworpeD.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
was de toestand op eens verandsrd. De
Duitschers, die nu reeds een paar weken
van af Eede stand hadden gehouden, hebben
het nachtelijk duister te baat genomen om
zieh zooals dat in hun oorlogsberieht-
geving heet ,/van den vijand los te
maken" en ontruimden met al hun hebben
en houden de geheeie grensstrook van Eede
tot Selzaete.
Zaterdagmorgen meldde men ons dac de
posten aan de Vrijstraat waren ingetrokken
en dat de grensdraad reeds was doorgesneden.
Wij verwijzen hiervoor ook naar het
bericbt van onzen correspondent te Sas
van Gent.
Toen wij in den voormiddag aan het
Staakje kwamen, ontwaarden wg aan de
grens, die anders zoo verlaten was, eea
levendige drukte. Er werd door Belgisehe
bewoners met kencissen die aan deze zijde
verblgven drnk over het gebeurde gecou-
fereerd en blijdschap was op aller gelaat,
omdat ffden Dutch" vertrokken was en men
zich vrij voelde van de banden die zoo lang
hadden gekneld en zaten ook velen in zorg
voor de mannen en jongens tusschen 35
en 17 jaren die door de Duitschers waren
meegevoer^. Te Assenede hadden deze
zich Vrijdagavond half 6 op de markt
moeten melden. Vele waren ecbter niet
gegaan en de Duitschers hebben ook niet
meer den tqd gehad hen nog op te zoeken.
In de laatste dagen was alle vee, paarden,
koeien en varkens opgeeischt, terwql daar-
voor bons werden afgegeven. Er bleek
eehter, dat nog velen kans hadden gezien
beesten weg te steken in schuren, tusschen
hooi en stroo. Er zqn Zaterdag ongeveer
150 beesten over onze grens gebracht.
Verder langs de Vrijstraat gaande, bleken
de Duitschers weg te zijn en waren vele
kinderen bezig met het afbreken van den
draad. In plaats van door Duitschers werd
nu de grens aan deze zijde bewaakt door
Nederlaudsclie militairen, die daardoor de
laatste dagen, wegens het groot aantal posten
een zwaran dienst hadden. Bq de Stuiver
gekomen zagen wq vele Belgisehe mannen
en vrouweu met kinderen en allerlei hebben
en houden over de grens komen. Bij infor-
matie bleek ons, dat ze ongerust waren in
verband met het verwachte laten springen
der groote brug en ook, dat er nog hevige
Jer.sehieting zou volgen van de geallieerden,
onidat de Duitschers ten oosten van het
kanaal voornemens zqn stand te houden.
Het ging nu aan de andere zijde der
greDS erg gemoedelijk Duitsche militairen
hielpan zelfs om huishoudentjes bij de grens
te brengen. Wij waagden het ook de grens
te overschfijdan, teneinde te zien, of we
iets konden bemarken van de verwoestin-
gen waarvan men ons had verbaald.. Of-
schoon we tot aan de voetbrugegingen,
was daarvan niet vee! te zien. All en kon
den we waarnemen dat men telefoon- en
telegraafpalen had laten springen. Voort-
durcfid hoorden we in de nabijheid aan de
andere zqde van Selzaete ontplofflngen, een
blijk, dat men regelmatig voortging alles
t« dynamiteersn, wat voor den vijand maar
eeiiigszins van beteekenis kon zijn. Met
eenige heeren kwamen wij langs een om-
weg bij het station, waarvoor wij verschil
lende Duitsche posten moesten passeeren,
die echter geen order kadden om iets of
iamand tegasn ts houden.
Het spoorwegemplacemest te Selzaete is
een waar kraterveld. Alle Iqnen, die daar
samenkomen, waren op verschilleude pun
ten vernield, eveneens het draaischijf, de
waterpompen enz. terwijl ook het dak van
het ate'iier er bedenkelqk bij hangt. In het
stationsgebouw zijn alle ruitenstuk. Onder
bevel van een cfficier waren Duitsche sol
daten jutst bezig ean op de eerste verdie-
ping geplaatste mitrailleur naar beneden
te halen waarna deze met een wagen werd
weggevoerd. Een oogenklik te voren was
ook nog een vrachtauto met sen aantal
manschappen vertrokken van ds suikerfa-
briek van de* heer Tydgadt, waar de dyna
mo heeft gewerkt, die den doodelqken draad
van stroom voorzag. In de meeste huizan
gslegen achter het station waran alls ruiten
verbrqzeld.
Aan verschillende opschriften op deuren
bleek, dat daar militairen gehuisd hadden.
Als men er binnen een kijkje in nam kon
men dat ook waarnemen aan den toestand
waarin die huizen verkeerden. Daar zal
wat in te bezemen vallen
Op dezen tocht konden we ook zien, dat
de Duitschers achterom het stations empla
cement in verbinding met het kanaal naar
Gent een kanaal hebben aangelegd, met
het doel daarmede het land in de omgeving
onder wattr te zetten. Aan dit voornemen
is geen gevolg gegeven, of wel den iagen
waterstand van het kanaal heeft dit belet.
Ware aan dit voornemen gevolg gegeven,
dan zoude achter ook de Poeipolder op ons
gebied niet vrij zqn gebleven, daar die nog
lager is gelegen.
Totn we naar ons laud wilden terngkeeren
hleek dat inm'ddels aan de pesten dusdanige
orders gegeven waren, dat dit bezwaren
ondervond. Gelukkig was echter de dienst-
doende luitenant juist in de omgeving, die
ons vergunning gaf weder den voet op
Nederlanschen bodem te zetten, zq het dan
ook niet langs den offieieelen weg.
We hadden met onzen terugtocht eenigs-
zins getalmd, om van meer nabg het sprin
gen der voetbrug te kunnen waarnemen,
dat tegen 3 uur Duitsche tijd voorspeld was.
Daar het zoolang duurde, begon het
verasoeden te rjjzen, dat daarmee nog ge-
wacht zou worden.
Te 3,50 eehter zagen we, weer naar de
grens teragkeerend, aan de brug een rook-
wolk opviiegen die de geheele emgeving
in damp zette, onmiddellijk volgde een
ontzettende knal en toen na ongeveer 5
minuten de rook was opgetrokken zagen
we de prachtige brug in het kanaal verzakt
liggen, terwij! het kanaal vol wrakhout dreef.
De spoorbrug was in den voormiddag reeds
vernield. Ia het kanaal drqft het ook vol
doode visschen, als een gevolg van de vele
raijuen die in het kanaal ontploft zqn.
Ook zagen wq sshijnbaar doeiloos hand-
granaten in het water werpen.
Het was nu onzen tqd den terugtocht
te aanvaarden. Nog steeds hoorden we
achter ons zware knallen. Het vernielings-
werk werd dus nog voortgezet.
Natuurlijk waren we gistermorgen be-
langstellend hoe de stand nu aan de grens
zoude zijn. In den loop van den voor
middag te Sas van Gent komende, was het
eerste dat we bemerktea een actie van
vliegtuigen en een sterke bezetting van
Duitsche soldaten aan de versterkingen ba-
oosten het kanaal. Onze grenswackten aan
De Stuiver waren allerminst op hun gemak,
in de vrees, dat ze daar inderdaad tusschen
2 vuren zouden komen te zitten. Indien
de strqdende partrjen dan ook de Deutra-
liteit van ons gebied niet eerbiedigen en
over Nederlandsch gebied been schieten,
wat zooals later blijken zal reeds
gister het geval was, is hun positie daar
niet benijdenswaard.
Toevallig maakten we gisteren onzen tocht
naar de grens in gezelichap van het lid
der Tweede Kamer, de heer De Maralt, die
herwaarts was gekomen, om omtrent de
toes'tanden aan de grens uit eigea aan-
schonwing een en ander waar te nemen,
en die vergezeld was van Dr. Van Barmen
't Loo, geneesheer van het Nederl. Roode
Kruis. Ter begeleiding had zich beschikbaar
gesteld sergeant Pennings, van het Nederl.
Roode Kruis.
Met genoemde heeren zouden wq, zooals
we de laatste dagen meer hadden gedaan,
een kijkje nemen langs de Vrijstraat, tot
aan het Staakje. In dat voornemen kwani
echter groote vrijziging. Bjj de plaats waar
de spoorbaan naar Gent de grens snijdt,
bleek ons, dat zich daar in een woning een
groep Duitschers hadden verschanst, die in
voile actie waren. Allen keken, zich ver-
dekt houdend, uit naar den anderea kant
van de Vrqstraat.
Van omstanders vernamen we, dat de
Belgen in de nabijheid vermoed werden.
En inderdaad zagen we na korten tqd
tusschen het geboomte eenige gestalten
zich van boom tot boom verdekt opsteliend.
Plotseling kwamen van die zqde eenige
Oostwaarts gerichte geweerschoten, die naar
ons bleek, waren gericht op een Duitschen
uitkijk, op de versterking ten Oosten van
het kanaal.
De dienstdoende Ned. cfficier, die in de
nabijheid was, heeft daarop spoedig onder
de witte vlag de Belgen bezoekende, dezen
verzocht, die schennis van ons gebied na
te laten. Di^ kwatn nadien ook niet meer
voor en de Duitsche uitkijk was verdwenen.
Het zag er aaar uit, dat ter plaatse bin
nen enkele minutea een lieltig treffen
tusschen de vqandelijke partjjen zou plaats
hebben. Om buiten de vuurlinie ts blijven
trokken wij Noordwaarts langs de spoor
baan, doch haddsn wel eenige vrees, dat
de Duitschers zouden doea wat enkele mi-
auten te voren de Belgea ook niet hadden
nagelatenschieten o,er onzen bodem,
waardsor wij juist er tusschen zouden
komeD.
Toen dan ook korten tijd nadien het
geweervuur tusschen de beide groepen ont-
braad was, mengde zich al spoedig het
mitrailleurvuur der Duitschers, die van de
Oostzijde van het kanaal de Belgen bestook-
ten, in dsn itrijd en vlegen de kogels
haven onze hoofien. Onze militaire bege-
leiders commaudeerden terstond *dekken".
Dat doet men zonder aarzelsn en zoo lag
spoedig het geheel gezelschap, met den
Edelmogende afgevaariigde iacluis, lang
uit nevens de spoortaan.
Zoodra het schieten ophield, zochten we
dekking achter de gebouwen der glacerie.
Ook daar was het nog niet veilig, daar een
uit den muur geschoten schilfer bewees,
dat ook van die zqde kogels gekomen waren.
Later wilden we trachten bq de Belgisehe
afdeeling aan de grens een kijkje te nemen
en begaven ons door een zqweg daarheen.
Bij de grens gekomen, werd hulp inge-
roepen, daar een aantal Belgisehe gewonden
in een woning aan gene zqde der grens
waren binnengebracht. Aanstonds was
dokter Van Barmen bereid hulp te ver
leenen, daarin ter zijde gestaan door sergeant
Pennings, terwql ook de heer De Muralt
zich Diet onbetuigd liet en handen aan het
werk sloeg, ons er op uit sturende om zoo
spoedig mogelqk opwekkende middelen voor
de gewonden uit Sas van Gent te halen.
We voldeden ten spoedigste aan die op-
dracht, wat echter nog bezwaren bleek te
ondervinden, daar een wachthoudende rijks-
ambtenaar niet terstond kon toestaan het
vervoer van datgene wat voor lijdende
menschen dringend noodig was. "i Was
een niet verwacht oponthoud, doch we willen
volgaarne aannemen, dat de man der wet
zqn plicht deed. In elk geval is die zaak
toch nog in orde gekomen en konden de
gewonden ten slotte ten getals van 7 worden
verkwikt, terwql er ook nog wat was voor
de gezonden. De gewonden lagen rustig
en
nader sluipsn, met KeF gewee* in rlii naml
