ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTfEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No, 8755.
Dinsda? 29 October 1918
57® Jaargang,
HeEtendmaStiags.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIfiNs
N H L A N D.
Telefoon
Bit BM verscliijnt laandag^, Wogasdag^ ea Yrydagavoscl, aitgszoMeni op Feestdagea,
Aardappelen.
de Fima F. J. VAN BE SANBE to Ter Neflzen.
Distributie Sago.
IS WS
Per 3 maanden bjnnen de stad 1.20. Franco per post voor Nederland 1.40.
Bij vooruitbetaling: voor Belgie en Ned.-Indie /1.80, overig Buitenland 2.—.
Voor NederlandPer jaar bij vooruitbetaling 5,
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alie
Boekhandelaren, Postkantoren en Hulppostkantoren.
Van 1 tot 4 regels 0.50. Voor elken regel meer 0.12%,
Grooterd letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, hetwelk
op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
Burgemeester en WethoucUrs van TER
NEUZEN meksn bekend, dat in de week
van extra mag war
den afgegeven
op kon No. 65b 2 K.G. aardappelen.
Ter Neuzen, 28 October 1918.
Burgemeester en Wethouders vooraeemd,
J. HUIZINOA, BurgsmeesUr.
L. WABEKE, Secreuris.
Burgesaeester en Wethouders van TER
NEUZEN maken bokend, dat vanaf
Woensdag 39 3 law. msg
worden afgegevea
op boa No. 66b 1 ons sago.
Ter Neuien, 28 October 1918.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZ1NGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
Burgemeester en
Wetbouders van HOEK
maken bekend, dat dejongens, die wenschen
deel te nemen aan het op 1 November a.s.
aan ta vangen herhalingsonderwijs
zich daartoe tot en met 31 deseeE31 bij
het hoofd der openbare school kunnen
aanmelden.
Hoek, 22 October 1918.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. WOLFERT, Burgemeester.
J. M. DREGMANS, Secretaris.
Ontlinlliug monument oud-miuistev
A. S. Talma.
Vrijdagmiddag half drie heeft te Benne-
broek de onthulling plaats gehad van het
monument op hat graf van wylen oud-
minister A. 9. Talma, waarvoor het inili»-
tief door een coramissie uit Patrimoniura
en de Chr. Nat, Vakweeniging. Ter by-
waning van deze plechtigheid wares uitgo-
noodigd de Commisssris der Koningin in
Zuid-Hotiaad, de voorzitters van de anti-
revolukionjwre «n d« Chr.-Historische Kamer-
fraetie en de vroegere ambtgenootsn van
wijlen ond-minisker Talma.
De hesr P vac Vliet Jr. bield in de kcrk
der NsSerlandsth-Hervormde gemaente ee»
kort inleidingswoord, waarna minister Th.
Heemskerfe sen gedaehtenisrede uitaprak.
D&arna had de onthulling plaats. De
gedenksteea bestaat uit een reebshoekig
stuk, gekreond door een driehoek, die het
hoofd in brons van den overledsn oud-
minister vertoont. Daarboven staat i »De
gedachten dea rechtvaardigen zal ons tot
zegenicg z$n."
Ondsr het relief staat te leses s Ds. A. 6.
Talma, gsborea 17 Febrnari 1864 te Ange-
ren, overleden 12 Juli 1916 te Haarlem,
predikant der Nederd. Herv. gem teste te
Heiisea*ord, Vlissingen, Arehem en Benno-
broek, minister van landbouw, haadel en
nijverheid, lid vaa de Tweede Kamer.
Het rschthoekig gedeelte van den steea
gsefs twee knielende arbeiders te zieu, van
wie de oudste een blxk naar beneden richt,
en de jongcte de oogen opwaarts heeft
Buurtetoeslag.
Naar men van bevoegde zjjde mededeolt,
zal de dnurtebijslag op pecsioenen en
wachtgeiden ten laste van de Nederlandsche
Staatsbegreoting over bet jaar 1918 worden
raitbetaald in twee termijnen, tegelijk met
bet pensioen over het 4e kwartaal 1918
en het le kwartaal 1919.
Rijwieibaudeu.
Maar wy vernemen is een nienwe distri-
butieregeling van rij wielbanden in voorbe-
reiding. Aanleiding biertoe is bet ernstig
tekort aan rij wielbanden tengevolge van
de oaistandigheid, dat de fabricage daavvan
in hooge mate wordt bemoeilijkt door gebrek
aan benzine en canvas, terwijl bovendien
de invoer van buitenlandsche banden thans
gebeel stopstaat.
VTijzigiBg der Eieswet.
Naar het Huisgezin" verneemt, zullen
binnenkort in de nieuwe Kieswet eenige
technische verbeteringen worden aangebracht,
waartoe reeds iniicbtingen zijn icgewonnen
bij de burgemeesters, waar de hoofdbureaux
zijn gevestigd.
Pasmuut.
De gemeente Enschede, die, om in de
behoefto aan pasmunt te voorzien, voorne-
macs was kassierbriefjea uit te geven, heeft
van de regeering de mededeeliog ontvangen,
dat daartegen overwegend bezwaar bestaat.
Het rijk heeft, om in het gebrek te
voorzien, een hoeveelheid kwartjes, dubbel-
jes en center afgezonden.
0a bnrgemeester van Dinxperlo heeft
aan. do regeering, die het verzoek van den
gemeenteraad, om wisselbons te mogen uit-
geven, niet heeft ingewilligd, verzoebtvoor
pasmunt "daar ter plaatse te zorgen.
Intrekking van watsestworpefi.
De minister van finaneien heeft, na be-
bomen maohtiging van de Keningis, dan
voorzi iter van da Tweede Kamar varzocht
aa« ham te doan send©* da ontwerpen van
wet tot haffiog van een pensioenbeiastiag,
een vlootbelastisg an een voornaaionbelas-
tiag.
Het betreft bier du* 1®. bet w.o. tot
heffing ee>aer bolssting als kijdrage in de
koaten van da toekenning vaa ouderdoms-
ranten. 2*. het w.o. tot hefflng eener
kelaating als bydrage in da kssten van de
vloot, insonderheid voor zoover daze strekt
tot verd»digi«g van Nederlandsch-Indil
en 8o bet w.o. tot heffing eener voorna-
m»n-balaiting.
Onzo graamcliepon.
De DelrlaDd cb de Kennemerland, van
den Kon. Holl. Loyd, zouden heden of
rnorgen van Amsterdam naar Amerika
vertrekken.
Yluekteiiftgen nit No0rd-Fr*»kr|k en
Belgie.
Uit Aardenburg wordt aan de Nieuwe Crt.
gemsld
Da Franscbe gezant heeft ky d« Neder
landsche regeering geinformeerd of de
terugkeer dsr Fransebe vlucbtelingen over
Sluis on bevryd Belgi§ na«r Frankrijk niet
mogelijk zoo zyn. Een onderzoek bracht
tan bet iieht, dat de reis door bevrijd
Be)gi8 voorloopig nog zoer bezwaarljjk zal
zyn. Alle bruggen zijn opgeblazen, spoor-
en trammaterieel is weggevoerd. Overwogen
worst denterugkeer per scbip te dosn plaats
kebbea.
Bs Schelderaart.
Nn het Bslgisehe leger on dat der bond-
genooten Antwerpen wederom nadert, ender-
vindt in da ententepers de vaart van Ant
werpen naar zee laags de Schelde weer
veel bslangsteliing. Dit is wel begrijpelyk
ni®t ecbter da dreigende toon, die deze
pereuitingen tegenover ons land soms aan-
semen deze kan slechts uit eene onjniste
voorstelling van den rsebtstoestand der
benedon-Sehaldo veartvloeien. Die ODjuists
voorstelling van zaken, bitrop neerkomande,
dat Nederland op de Westers«h«lde niet de
bass is en er most doorlatee al datgen®,
wat da Entente er wecscht door te senden,
kan men in de antsntepers sedert eenigen
tyd weer aantroff«n.
Ttgsnover dit stoken tagen Nedorland
is het goed, schrjjft de N. R. Crt., er nog
eens aan te herinnoren, welke de, overigens
ziot zoo iagewikkelde, reohtstoestand van
ds Schelde beneden Antwerpen is. Yan
doze groots havenplaata uitgaande komt
men dan eerst over een riviervak, dat zuiver
Belgisch gebisd is; evea boven Bathsnijdt
men vervolgens de gebroken grenslyn en
komt op hot riviervak, dat zaivsr Neder-
landsch gebisd is. Evenais dat alle,
meerdero staten doorstroemsnde, ^iue z.g.
internationale, rivieren het geval is, mag
geen der beid® oeverstaten do haudelsvaart,
do vaart die dus plaats beeft „sous 1c rap
port da commerce", op zyn etroonagedeelte
beletten. Yoorts is en dit is een by-
zonderhoid van het Schelderegime de*
botoEning, de bebakening, de vsrliehting en
het ioodswezsn beneden Antwerpen, dus
niet alleen op het Nederlandsche riviervak,
maar ook op het Belgische, aan een ge-
maenschappeiijk toezicht onderworpen.
De beperking vaa- de vrye vaart tot die
welke /jrsous le rapport du commerce"
plaats beeft, brengt mede, dat de oever
staten reeds in vredestijd ten opzichte van
da overiga vaart, b.v. die van oorlogs- of
troepenschepen, volkomen vry zyn daze
al of niet toe te laten, terwijl in een
oorlog, waarin een oeverstaat onzydig is,
op die /jrmilitaire vaart" toepasseiijk wordt
bet neutraliteitsrecbt, zooals dat in de
Haagscbe onzijdigh.ddstracfaten in 1907 en
in de binnen de perkea dier verdragen
afgekondigde neutraliteitsproclamatien is
seergelegd, en waarin met klem is uitge-
sproken, dat het zuiver Nederlandsche ge-
bied der Wostersclelde niet mag gobrnikt
worden voor mili'a s doeleinden der oorlog-
voersndsn. Die piicbt is onze regeering
zoowel tegenover de Entente als ook tegen
over de Centralen steeds gelijkelijk nags-
komen.
Uit het voorafgaande overzieht, dat
gebeel op duidelyke tractaatsteksten sttant,
die wy ecbter voorloopig weglaten, rooge
gebleken zy®, dat het ten dez« zeer steliige
internationals recht aan de belligerentan
verbiedt, militaire vaart" op onze Schelde
uit te oefenen, en ons gebieit pogingen,
die in die riebting tech, onrechtmatigerwyze,
mocbten worden gedasn, te verbinderon.
Is Antwerpen weer in Belgisch® banden en
kan dua^de Entente weer bandelsscheepvaart
op die haven dsen plaeds bebben, dan zai
de Nederlandsche regeering natunrlyk alles
doen, wat in hare macht ligt, opdat die
vaart //sous le rapport du commerce" weer
volkomen kan worden opgenomen, waarby
zy verplieht zal zijn het noodige toezicht
uit te oefenen teneiade~ta voorkomen, dat
onder den sehyn van handelsvaart feitolijk
gevaren wordt niet ffsous le rapport du
commerce." v
De Eatente zal dan tevens met, wellieht
zelfs eenigszins besebaamde, verbazing
kunnen zien, dat de Nederlandsche regsering,
ondanks do wainig haaie, doch wel siterst
kracbtige pogingen door de Entente in ds
Grindkwestie aangewend, oua ons te dvfatogaa
de vaart ^sous le rapport du commerce"
in oerlogstijd feitelyk te herleiden tot on-
geveer nul, aan bare eigen opvattiiag oh-
trent betgsen wel mag wordan doorgelaten,
zal vasthouden.
De meel- an broodprijzen verlaagd op
het oudo nlvesu.
De Minister vaa Landbouw heeft feepaald
a. dat met ingang van 28 October 1918
zal gelden de navclgenda maximum-tus-
schenhandelsprys rsgeerings bloem 30 per
100 KG;
b. dat met ingang van 4 November 1918
zullen gelden de navolgende maximBm-
kieinhandelprijzen regeeringsbloem f 0.38
per K.G.; tarwe-watsrbrood 0.36 per
K.G. (gebakken van regesringsfcloem)
O.l^/j per 400 grana per
200 gram idem (gebakken onder rabbinaa).
toezicht) 0.37 per Kg., 0.15 per 400
gram 0.071/2 per 200 gram.
Het melkrantsoen,
Oe Minister van Landbouw heeft een
zeer uifvoerige circulaire gericbt tot de
gemeentebesturen inzake de vaststelling van
bet melkrantsoen.
Per hoofd van de bevolking tocb zal,
zoolang de vooruitziehten vocr de vetvoor-
ziening niet verbeteren, geen grootere hce-
veeJheid melk verstrekt mogen worden daa
2/l('e liter per dag, in walks hoeveel
heid dan nog begrepen is de laelk
voor ziekan en kinderen; man
kaa aannemen, dat voor deze kategorie6a
de heft van den beschikbarec voorraad be-
noodigd zal zijn, zoodat het algemeeen
geidende rantsoen 1/10 liter per he#fd
en-per dag zal beeragen.
Evenwcl beoogt de Minister tegeriijker-
tijd een verkrygbaarstelling op r u i m e
schaai van melkproduetentcr
aanvuliing van het tekort aan melk, alg
zoodanig komen in aanraerkiEg taptamelk,
karnemeik, geeondenseerde taptemelk en
later ook taptemelkpoeder, eventueel melk-
poeder voor zoover dit laatste niet voor de
voedselvoorziening voor zieken henoodigd
is. Het ligt in 's Ministers bedoeiisg het
melkraatsoen aan te vullen saet zo®
mogelyk 2/10 liter taptemelk en/of kar
nemeik, daarsaast zal per hoofd, en per
week i/2 K.G., geeondenseerde taptemelk
bescbikfeaar zyn.
BE BELGISCHE REGEERING.
De Belgische regeering heeft besloten
zich niet te Brugge of te Ostende te ves-
tigen en vooralsuog haar zetel te behouden
te Havre. Zij zal te Brugge de noodige
administratieve inrichtingen overbrengen,
noodig voor het onmiddellijk herstel van
bet normaal leven in het bevryde gedeelte
van Belgie, versehillinde Ministers zullen
zich geregeld ophouden in deze streken,
maar de Ministeries blyven voorloopig in
de ingericht® l®kalen te St® Adresse by
Havre.
Moet dit een aanwyzing wezen dat de
regeering hoopt weldra te Brussel te wezen
LUDENDORF NEEHT ONTSLAG.
BERLIJN. Offieieel. Z. M. de keizer en
keaing heaft heden sea generaal der infan-
fanterie Ludendorff. eersten kwartiermeester-
generaal, in vrede eommandeur van de 85e
mfanterie-brigade, in gnnssige besehikking
op zijn verzoek om pntslag ter dispesitia
gesteld. Te geSyker tyd heeft Z. M. he-
paald, dat bet BenedeK-Rynschs faseliers-
regimsnt no. 39, welks chef d« geaeraal
reeds sinds geruiman tyd was, voortaan
den naar //General Lndendorf zal dragen.
ROEHENIE BEREIDT ZICH YTEDER-
OM TEN OORLOG VOOR.
Ds Berlynsche seeratarie van bat Roa-
meensehe gezantsehap verklaarde op zyn
doorreis aan Boedapester jeurnalisten dat
het bewind van Marghilomaa ten einde
loept. Bratianu zal weder aan bet bewind
komen. Deze is voor weder ieeineming
van Rosmenie aan den oerlog an erkent
aiet den vrede van Brest-Litewsk.
DE OVERIVEGING VAN BEN
WAPENSTILSTAND.
Kolonel House, Wilson's perseoniyke
vertegenweordigar, en admiraal Benson,
chef van de maritieme operaties, die te
Parijs is aangekomen zal de Vereeaigds
States vertegeawcordigen by de oVerweging
van Duitscbland's verzoek em ees wapen-
stilstand en vredesvoorwaarden.
PRESIDENT WILSON.
Op 1 November 1917 heeft de president
der Yereenigde Staten een half uur in par-
ticulier gesprek doorgebraebt Ket W. E.Rap-
pard, boogleeraar. ie Geneve, lid der com-
missie van drie leden, welke Zwitserland in
1917 naar Amerika bad uitgez»nden.
in zijn onlangs verscbenen boakje over
die reis (La mission snisse aux Etats-Unis)
vertelt de beer Rappard onder meer op
biz. 85 het navolgende OTer dit enderhoud
#Wat my bovenai trof, zoolang ons ge
sprek liep over het wsreldrdgime der toe-
komsi, dat was zijn toon, die een gloeienjje
ovsrtuiging en, als bet ware, eea innerlijke
opwinding verried.
,Het tot stand brengen van een volken-
bond", zei de president is in mijn oogen
veel meer een zaak van zedeiyke everreding
dan van jaridische orgaaisatie. Nooit beb
ik aan de vorming van esn bond van vel-
ken gewerkt met de bed®eling ^en der
greepen van oorlogvoerenden te bevoor-
deeien boven de ander®, maar alleen voor
het heil der vreedzame mensehheid in haar
geheel. Wanneer de manschen van goeden
wil, uit welk vaderland dan ®ok, hun wer-
kelyk gemeenscbapptlijk belang bebben
leeren inzien, dan za! van alle hindernissen
cp den weg naar eeB nieuwe wereldorde de
moeilykste acbter ®ns liggen. Dat is de
redan, waarem het myn vurigste wensch
is, dat deze o®rlog uitioope op een vrede,
waarvan iedereen de rechtvaardigheid erken-
nen moet. Wanneer wij ens eindelijk aan
vrsdesoadsrbaHdelingen zullenkunrmnzetten,
zal dat zyn met den vasten wil om niets te
vragen voor ons zeif en em alles te deen
teeeinde ieder, wie bet ook zy, te verhin-
deren om iets enrechtvaardigs te verkrygen,
wat bet 00k zij."
Elders uit het boekje blijkt, dat de hesr
Rappard de woorden van den president
heeft opgesekreven, zoodra by zich losge-
werkt had uit de handsn der journalisten,
aan het bek van bet Witte Huis.
EEN HONGAARSCH NATION ALE
RAAD.
BOEDAPEST. Zaterdag Is eeu eoufe-
reiitie tH8sch®n vertegeuwoordig^rs ran
de Karolyi-party, soe.-democirateii en
radicalen let de vorming van een Hon-
gaarselien Nationalen Raad besloten.
De Nationaie Raad vaardigde een preola-
matie uit, welke in 12 panten bat pro-
gramma van den Raad samenvat
Onverwijide opheffiug van bet huidige
korrupte parlementaire en regeeringsstelsel
onmiddellijke waarborging van de volko
men onafba»kelijkbeid van Bongarye, zoo
wel wat betreft de buitenlandsche politiek
als economisch ea militair
het leger uit de Hongaarsclielanden
moet uit het buitenland worden terug-
geroepen en vreemde troopen moeten terug-
gezonden de hopelooze oorlsg moet dade-
lyk worden bseiaiigd by h«t sluiten van
vrsde mogsa allee* de belangen van Bon
garye in bet oog werden gehouden onder
ophefBng van het verbend met Duitsch-
laud ostbinding van hat Huis van Afge-
vaardigden, nieuwe verkis.; cgsn aanvaar-
ding van het algemeene, geiyke gebeime
zich ook tot d© vroaw®D nitstrekkendo
kiesrechthet xelfbeschikkingsrecnt der
volken moet oogsnblikkelijk gewaavborge
werden voor de Biet de Hongaar&ehe taal
sprekenda volken in hat land volgens Wil
son's baginselan. Verdar bet recht van
veraeniging en rergadering, afsehaffing van
de censuur, persvrijbaid, amnasfie veor
politieke misdry venreratrekkende her-
vernaingen op het gebied van het grooi-
grondbezit en op soc.-politiek gsbied^
erkenniag van de lieuw gevormde
Oekrajiensehe, Poolseb®, Tsjechiscse, Z.
Slaviscbe en Duitsch-Oostenrfkscbe States.
Naar de algemeene vradeseonferantie moeten
ter vertegeswoordiging van Hongarye
rnannen worden gezonden, die onvoor-
waardelijke aanbangers van ontwapening,
verpliekte scheidsgerecbten en volkerenbond
zyn. Ten slotte Bistigrerklaring va?>de
Brest-Litovscb® en Boecharester vredea-
verdragen.
EEN MERKWAARDIGE OPROEP.
Merkwaardig is een oproep van Richard
Dehmel in de ^Vorwarts". Hij wil indien
de waEhoopsstrijd nog noodig moebt zyn,
aan bet front allsen laten da mannen die
lieTer willen starven, dan eon smadelyken
vredo beleven. Er zyn, zsgt hy, vcfen die
met tegenzis vecbten en dozen wii by laten
terugkearen er is acht«r ket frant werk
genoeg. Ea aekter hat front zyn ook
genoeg manneB, die willen stryden en die
d® flauwhartigea due in de strydlinie kunnen
vervangsn.
TER NEUZEN, 2S Oct. 1918.
Het weerbericht van bet meteorologisch
Instituut te De Biidt van beden luidfc ala
.oigt
Hoogste barometerstandboven 770 Zuid-
Duitsebland.
Laagste barometerstand: onder 760 Finland,.
Verwacbting tot den avond van 29 Oct:.
Zwakke tot matige winden uit zaidelyke
richtinge®, nevelig tot zwaar of na'f kewolki,
weinig of gsen regen, m®gelijk aachtvorsfe
in bet oosten, zelfsle temperatHur.
Tooueelaitvoeriug.
J.l. Woensdagavoud werd im het ^Hotel
de Commereo" albier de aangekondigde op-
voering gegeven van ffDrcnken Leen", door
een gezeiscbap uit Amsterdam, dat eldera
reeds herkaaldelijk met groot sucees is ge-
speeld. Er was groots belangsteliing, daar
de zaal vry goed bezet was. Uit bet ap-
plaus bleek, dat het spei der opvoerenden
algemeen vold«ed. De bijvalsbetuigen wa-
ren wel verdiand, daar de rollen uitsfekand.
werdon vervuld en ook het goede samen-
»p»l veel tot het suctes bydroeg, Het
meeit vieiea in den smaak de vroolijke
tafreeltjes uit bet Jordaanieven, ook inte-
ressant door bet onvorralscbt diaiect der
daarin optredande Jordaners.
Een bal hield na afioop valen der opge-
komesson nog eenigen tyd gozellig hyeea.
Aan onze grans.
Aan de resaltaten te bemerken, is de
strijd aan onzs grens vry wel op een dood
standpunt g®komen. Yoor zeover er ge-
streden wordt, bepaalt zich zulks tot
patrouillegevechten der achterhoede van de
Duitschers en voorposten van de Belgen,
waarby nu eens do eene, dan de andere
partij de tegenatanders weet te verscbalken.
Tijdens die schermutselingen aan de
Zeeuwsch-Ylaamscbe grens wordt bet be-
wak®n der grens door onza soldaten steeds
zorgzamer. Meermalen toeh komt het voor,
dat geweer- en mitrailleurkogels en scherveri
van granaten of shrapnalls aan deze znde
der grens neerkomen en meermalen moeten
onze militairen dekkiisg zoeben.
Naar we gisteren by een bezoek aan de
grens vernamen, is in den nacbt van Zater-
dag op Zondag een vaandrig en een soldaat
van ens leger gewond geraakt door stukken
van sbrspnells en naar bet siekenbuis te
Aardenburg overgebracbt.
De Duitschers meenden naar we hoordeu
ook redenen te hebben op te treden tegen
het dorp Middelburg, nabij onze grens, daar
zij een Duitsch soldaat die daar een post
had betrokken zouden bebben gevangen.-
W"V
mreswimi i n—i n— n i iiiibi i «i nn.-wwii