k
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
6722
Dinsdag 13 Augustus 1918
57e jaargang'.
advertentiEn
De krijgsMrijvea.
Ter IT eusensche Courant
ABONNEMENT
B
Telefoon 33.
s
Dit Blad vamMJnt Haandag-, Woensdag- en Yrljiagavcad, nitgezonderd op Feestdagea, de Firma P. J. YAK DE SAHDE te TerHenzen.
Afsluitiug Driewegenstraatje.
Zaterdag 10 Aag. 1918. No. 6721.
.3X.r-A.rX
I
B I N H E fi L A N Q.~
Per 3 maanden binnen de stad I.—. Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland f 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders*
Van 1 tot 4 regels 0,40. h Voor elken cegel mee* J OM,
Bij direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt di
prijs slechts twee ma al berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend,
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
ktzending van advertentiSn voor 1 Misr op deo dag der Aiitgass.
J I
Kalkeieren.
De Minister vaa Landbouw heeft verbo-
den de by onderscbeidene eierkalkers in
voorraad zijade kalkkippeneieren, door heD,
hetssij voor eigen rekening, hetzij voor re-
kening van anderen, opgeslagen in een kalk-
inrichting of daarmade geljjketaande iaricb-
ting, te vervoeren ef te doen vervoeren.
Dit vervoer geldt zoowel voor vervoer
binnen als buiten de grenzen der gemeente,
waarin zich de kalkeieren beviaden.
De directeur van bet Rijkskantoor van
Pluimvee en Eieren kan in bijzondere ge-
vallen van dit verbod onfcheffing verleenen.
Raapolio.
Kolenbesparing in Iieeteluchtovens.
Het Bureau voor Mededeelingen in zake
de Voedselvoorziening meldt
De technische voorlicbtingsdienst van het
departement van landbouw heeft een onder-
zoek ingesteld naar de mogelijkheid van
besparing van brandstoffen in heete lucht-
bakkerijovens, smeltovens, lakovens e. d.
Daaruit is gebleken, dat door aanbrenging
van een luebtblaasinrichting onder bet vuur
LONDEN, 10 Aug. Offic. middagbericht r
Gisterenmiddag en avond is de opmarseh
van bet geaili.eerde leger langs bet heele
front van bezuiden Montdidier tot de Ancre
voortgezet.
De Fransehen hebben ten Z. van Montdi
dier aanvallend, 's middags L§ Tronquoy,
Le Fretoy en Assainvillers genomen en
bedreigen thans Montdidier van het Z. O.
uit. Ze namen in dit vak meer das 2900
vijanden gevangen.
Canadeeaehe en Australiiehe divisies
veroverden Beuchoir, Meharicouri, alsmede
Lihons en rukten Rainecourt en Proyart
binnen.
In dan avond vielen de Engelschen en
Amerikanen in den hoek tusseken Sorame
en Ancre aaa en slaagden dadelgk. By
het intreden van den donk.er waren alle
doalen bereikt, o. a. het dorp Morlancourt
en het hooge terrein ten Z. O. daarvan.
's Vjjands tegenaanvallen in dese seetaren
werden na vinnigen strijd geketst.
Het aantal gevangenen, sinds 8 dezer
den gealliserden in handen gevallen, gaafe
de 24,000 te boven.
Rnrffftmftp.st.or en Wethouders van TER NEUZEN
•ob ger«g«Ide distribute tan dit arfcikd gsen
sprake kan zrjn. Toeh asteat de Minister
dat. warn- bat artikal in mtara.- aMMeai.
het verbruik yan braBdsteffen aanmerkelgk sitie verke«r«n. De lauding d«r Eugelsehen
kan worden rerminderd en bovendien met j in Archangel heeft den toestand der S®vj«t-
allfii'iei mi»idarwaar:ii«a hrandatafFen kan I recreariniy ontzaofveliik varerirard t reeds was
np mnnTia arA n txt pd a x-i/nnrr-
YAN
GEMEENTERAAD VAN TER NEUZEN.
Vergadering van Donderdag 25 Juli 1918,
des voormiddags 10 uur.
Voorzitter de heer J. Huizinga, burge-
meester.
Tegenwoordig de leden: A. Visser, E. H.
T. van Borssum Waalkes, J. J. de Jager, E.
Sclieele, J. de Bruijne, M. Eijke, D. Scheele,
E. E. G. Nolson, L. J. Geelhoedt, G. de Bid
der, J. de Feijter en H. J. van den Ouden.
Afwezig de heer L. T. van Hasselt.
13. Behandeling van verschillende adressen
in zake afschaffing der kermis en het
toestaan van het geven van gelegenheid
tot dansen op vastgestelde dagen.
(V e r v o 1 g.)
Bij de stnkken wordt nog overgelegd:
een sciirijven van burgemeester en wethou
ders d.d. 8 Juli 1918, aan den commandant
der stelling van de monden der Maas en der
Schelde, commando Zeeland, waarin dezen
verzocht wordt mede te deelen, of tegen het
houden der kermis op de gewone wijze bij
hem bezwaren bestaan;
en een schrijven van den kapitein, com
mandant in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen waar
in deze, in antwoord op vorenstaand schrijven,
met het oog op militaire belangen, er zijner-
zijds. bezwaren bestaan tegen het houden der
kermis op de gewone wijze.
De voorzitter deelt mede, dat omtrent deze
zaak bij burgemeester en wethouders niet ge-
heel eenstemmigheid bestaat. De moerderheid
is van oordeel dat niet op het verzoek der
kerkeraden behoort te worden ingegaan, ter-
wijl de minderheid meent, dat de tijd is ge-
komen orn te overwegen de mogelijke geheele
afschaffing of wel inkrimping der kermis en
dus op het verzoek in te gaan.
De heer De Bruijne verklaart, geen prin-
cipieel betoogte willen houden over deze zaak
doch verklaart, dat hij gaame zou zien, dat
het verzoek der kerkeraden werd ingewilligd.
Hij acht dit thans daarvoor de geschikte tijd.
We hebben nu sinds de mobilisatie geen ker
mis meer geliad. Bovendien bleek zij de laat-
ste jaren toch maar een schaduw te zijn van
hetgeen ze vroeger was. Dit is een gevolg van
de omstandigheid dat de centen, die vroeger
voor de kermis werden opgespaard, thans
worden besteed aan het maken van een reis
naar een of ander oord. Het beste zou dus
zijn, om nu de oude juffrouw kermis maar
voor goed vaarwel te zeggen.
De heer De Jager wijst er op, dat, zooals
te verwachten was, op de actie, ondernomen
door de kerkeraden der verschi'lende gezind-
ten en gesteund door verschillende vereenigin-
gen in deze gemeente, om afschaffing der
kermis en inkrimping der publieke vermake-
lijkheden te verkrijgen, een tegenadres is in-
gekomen van de voorstanders van publieke
vermakelijkheden en van belanghebbenden bij
het voortbestaan daarvan.
Nu is dat zegt spreker geheel bun
goed recht, en we wenschen dan ook volstrekt
daaraan niets af te dingen. Uit het standpunt
van levensopvatting is dit te billijken.
Jammer evenwel, dat men op dat terrein
steeds een eenzijdige gedragslijn volgt, en
men het steeds doet voorkomen of tengevolge
het houden van publieke vermakelijkheden de
welvaart daarvan afhankelijk is.
Wanneer de heeren een niet te enghartig
standpunt innemen, zullen ze zeer zeker bij
nader inzien wel overtuigd zijn, dat dit ze
ker onjuist is.
Wanneer men het standpunt in ons vader-
land kent van verschillende vooraanstaande
mannen uit alle richtingen, meenen wij op
goede gronden te kunnen aantoonen, dat voor-
al de kermis, en wat deze gemeente aangaat
inzonderheid de publieke vermakelijkheden
die in vorm wel verschillen, doch in het we-
zen niet anders zijn dan kermisjool, ten zeer-
ste veroordeeld wordt.
Immers de volgende heeren spreken zich al-
dus uit:
Mr. J. P. Aalherse, lid der Tweede Kamer
is tegen de kermis, als zijnde een ontaard
volksfcest, dat voor velen aanleiding is tot
dronkenschap en wat daarvan het gevolg is.
Dr. Alp Ariens, pastoor, geeft gaame de
verzekering, dat hij zich oprecht verheugen
zal wanneer de kermis spoedig tot het ver-
leden behoort. 't Zou een gelukkige doode zijn.
Elke kermis beteekent een stuk volksverla-
ging.
Dr. F. B. Banning, bekend geneesheer, zegt
van de kermis: Haar schuldregister op zede-
lijk en stoffelijk gebied is zoo groot, dat de
dood door seniele aftakeling niet mag worden
afgewacht. De geldelijke voordeelen voor de
gemeentekas aan haar verbonden, zijn Judas-
penningen, waaraan bloed en tranen kleven.
Jhr. van Citters, commissaris der Koningin
in Gelderland, vindt de instelling der kermis
verouderd, en door de uitspattingen die zij
dikwerf vertoond, verderfelijk.
Dr. P. J. Couvee, predikant der Ned. Herv.
kerk meent, dat eenmaal een geslacht zal op-
staan, dat zich verbazen zal over het feit, dat
in dezen tijd een instelling kan worden ge-
handhaafd, waarop op zoo stuitende wijze aan
de. eischen van normaal en hygiene wordt te
kort gedaan.
Ds. W. Haverkamp, vrijzinnig predikant,
acht de kermis een gevaar voor goede zeden
en bovendien door allerlei ander genot over-
bodig.
Pater Hijacint Hermans, redakteur van de
Maasbode, acht het voortbestaan van de ver-
ouderde kermis volstrekt overbodig en juicht
elke beperking van soortgelijke levenslol zeer
toe.
Mr. Th. Heemskerk, oud-Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, wil het volk edeler ont-
spanning geven dan de wijze van feestvieren
die tot ruwheid en onzedelijkheid aanleiding
geeft.
Dr. Kuyper. Sinister van Staat, wil in
plaats van de kermis, die hij als verouderd
onhoudbaar acht, andere volksontspanning
geven.
K. ter Laan, burgemeester van Zaandam,
acht, dat het hoog nocdig tijd wordt, het in
zoo menig opzicht onzedelijk kermisvermaak
door iets beters te vervangen.
J. N. van Munster, voorzitter van het Da-
gelijksch bestuur van de Ned. Middemacht-
zending, noemt de kermis een hinderlaag,
waarin men de zonen en dochteren des volks
verlokt en overlevert aan vijanden, als dron
kenschap en ontucht.
Ds. J. Ossewaarde, predikant der Ned. Herv.
Kerk verklaart: Mijn ervaring is, dat de ker
mis nooit iets goeds uitwerkt, maar ontzag-
lijk veel kwaad.
Dr. H. Pierson, president-directeur der Hel-
dringgestichten, heeft bij ondervinding, dat
de kermis is een kweekplaats van ongebon-
denheid, ontucht en ellende.
Prof. A. Eijken verklaart: wat men op en
om de kermis waarneemt, vloekt tegen alles
wat eeuwen van godsdienst en beschaving in
ons veredeld is.
Jhr. A. F. de Savomin Lohman, Minister
van Staat, zegt o. m.: een raad die zichzelf
respeeteert, behoort de kermis af te schaffen,
al verliezen de leden van zoo'n college, door
daartoe mede te werkcn, bij de verkiezing de
stem van eenige minderwaardige burgers.
Jhr. M. O. Q. van Swinderen, cud-president
van de rechtbank te Groningen merkt op, de
kermis geeft tooneelcn van liederlijkheid en
schaadt de gezondheid. Gedurende de kermis
wordt de wet buiten werking gesteld.
Dr. J. E. Slotemaker de Bruijn, predikant
der Ned. Herv. kerk, noemt de verdediging
van de kermis een beleediging voor den ar-
beidenden stand, die men niet mag aanzien
als zoo laagstaande in smaak en idealen, dat
hij zulk een geriot voor zijn stand en kring
zou begeeren.
Mr. P. J. Troelstra, lid van de Tweede
Kamer, zegt: als middel om de bevolking ont-
spanning en genot te verschaffen, werkt de
kermis uitspatting en onzedelijkheid in de
hand; daar zij uitspanning en dat genot con-
centreert op enkele dagen, waarin ieder meent
te moeten uitgaan en plezier maken, hetgeen
aanleiding geeft tot een soort plezier, dat men
in gewone dagen zou afkeuren.
Dr. Th. de Visser, lid van de Tweede Ka
mer, noemt de kermis een genotmiddel voor
het volk, waardoor het wordt verwilderd en
ontaard.
Ziet daar, mijne heeren, een aantal uitspra-
ken die nog zouden kunnen worden ver-
meerd. Het was ons doel u te doen gevoelen,
dat het algemeen oordeel over de kermis ver-
oordeelend is, en wij gelooven wel te mogen
veronderstellen, wanneer eens deze uitspra-
ken nagegaan worden, ge bij u Zelven tot de
conclusie zult komen: Ge hebt gelijk, de ker
mis is verouderd, de oude juffrouw is zoo
verrimpeld, dat ze niet meer is om aan te
zien. Ze heeft geen recht meer van bestaan.
Laat ons zoeken naar een beter en edeler ver-
maak, dat het volk niet neerhaalt, maar op-
heft.
Op deze gronden, mijnheer de voorzitter,
meenen wij Antirevolutionaire en Christe-
lijk Historische raadsleden het voorstel te
moeten doen, de kermis voor goed af te
schaffen.
De voorzitter meent, nu geen der leden liier-
over meer het woord verlangt, nog even te
moeten lierinneren aan het zooeven door hem
medegedeelde standpunt van burgemeester en
wethouders, dat de meerderheid is voor het
behoud der kermis, doch dat hij fepreker
de tijd gekomen acht, om tot geleidelijke
afschaffing te geraken.
Hij meent te moeten uitspreken, dat we
dankbaar kunnen zijn, dat er in het hart
blijdschap is, eene stemming die zich omzet
in het verlangen tot feestviering, en daar-
naast is er zeker ook reden tot dankbaarheid,
hij gelooft het een gelukkig verschijnsel te
mogen noemen, dat er blijkbaar in onze ge
meente ingezetenen zijn, die redenen meenen
te hebben om feest te vieren.
Er is echter verschil in feestvieringen. Er
zijn spontane feesten op verschillende tijd-
stippen door omstandigheden ontstaan, die
over het algemeen ons aller instemming ver-
werven, doch er zijn ook gemaalrte feesten,
die als regel, zonder bijzonder aanleiding te-
rugkomen. Tot die behoort ook de kermis en
dan meent men te moeten feestvieren omdat
de tijd er nu eenmaal is.
Door de voorstanders wordt in bun adres
gezegd, dat de tegenstanders der kermis wel
elders gaan feesten. Spreker stemt dit toe,
dit bewijst, dat in ieder mensch de behoefte
bestaat om feest te vieren. Het hangt echter
af van de wijze waarop men dit doet. Men
kan zeer goed tegene de kermis zijn en toch
voor feestvieren.
Spreker wil niet onderschrijven alle aariha-
lingen over de kermis, zooeven door den heer
De Jager uitgesproken, maar hij wil er toch
op wijzen, dat niet denkbeeldig is het gevaar,
dat men bij het kermisvieren het evenwicht
verliest. Het zou raadzaam zijn, dat wij alien
zegt spreker zoowel de mannen van
rechts als die van links, eens te rade gingen,
wat men zou kunnen doen in het belang van
ons volk, om te komen tot een betere gele
genheid van festvie -en dan de kermis biedt.
In de kermis op zich zelf, de tenten en kra-
men die op de terreinen tijdelijk plaats vin-
den, daarin schuilt het gevaar niet, die vor-
rnen niet de eigenlijke kermis, maar wel wat
daar rond en bij komt en dat brengt het ge
vaar, en terecht wordt de kermis in het adres
der tegenstanders een kweekplaats van on
tucht genoemd, maar moet spreker toegeven,
dat van eene vferstoring der orde bij de fees-
ten in algemeen hier geen sprake is, althans
niet in zocdanige mate, dat men ontijdig lo-
kaliteiten moest sluiten of zooals in het na-
jaar in een naburige gemeente voorkwam.
Spreker wil zoowel aan de motieven van
de voor- als aan die van de tegenstanders
recht laten wedervaren, maar meent toch een
beroep te moeten doen op den geheelen raad,
om te overwegen, of niet de tijd is aangebro-
ken om tot iets anders te komen. Thans, nu
van alle zijden stemmen opgaan om de men-
schen door beschaving beter te maken.
De heer Waalkes: In den tegenwoordigen
tijd
De voorzitter: Ja, ik weet wel, dat in den
tegenwoordigen tijd die woorden hare betee-
kenis hebben verloren, doch ik wilde er op
wijzeh, naar aanleiding van de opmerking der
voorstanders in hun adres dat de meening
ten opzichte der kermis voortvloeit uit eene
bepaalde godsdienstige overtuiging. Dit is
volkomen terecht gezegd. Als we dan uit die
overtuiging levende, meenen, dat iets gedaan
moet worden in het belang der ingezetenen
van onze gemeente, dan doen we datgene
weg, dat niet opvoed.
Door de voorstanders wordt in hun adre3 er
enkele malen op gewezen, dat de feestvierin
gen strekken tot bevordering van de alge-
meene welvaart, terwijl de tegenstanders er
onder punten 5 en 6 van hun adres op wijzen,
dat het in deze buitengewone omstandigheden
door den wereldoorlog en de dure tijden thans
inzonderheid noodzakelijk is alles te weren
wat de wilde hartstochten van den mensch kan
ontketenen en het scheppen van bijzondere
gelegenheden voor brasserij en dronkenschap
onverantwoordelijk.
Wil men de algemeene welvaart van de ge-
meentenaren en van de neringdoenden in het
bijzonder bevorderen, dan zou ook te overwe
gen zijn, of dit niet beter op andere wijze kon
geschieden, b.v. door verbetering van het
marktwezen, nu door de vo'tooii'ng van de
Zeeuwseh-Vlaamsche tram de menschen van
alle zijden onze stad gemakkelijk kunnen be-
reiken. Op dit gebied is hier veel verzuimd en
straks zal dat kunnen verbeterd worden.
Dan zou in het leven kunnen worden ge-
roepen eene viering der jaardagen van het
Vorstelijk huis, het organiseeren van tentoon-
stellingen, zooals spreker het genoegen had,
dit ook reeds in eene aangrenzende gemeente
te doen.
Voorts het stichten eener vereemging tot
bevordering van het vreemdelingenverkeer.
Het heeft spreker steeds verwonderd, dat
men alhier nog niet tot het vormen eener
zoodanige vereeniging is overgegaan. Nevens
de bevordering van het havenbedrijf, in nor-
male tijd de grootste bron van inkomsten, zou
toch zoodanige vereeniging hier ook nuttig
werk kunnen verrichten door te wijzen op
Ter Neuzen als plaats voor het vestigen van
industrien en die vereeniging zou voor Ter
Neuzen en onderhoorigheaen evenveel recht
van bestaan hebben als b.v. te Amhem en
Nijmegen. Men zou verschillende maatregelen
kunnen nemen om het bezoek aan de stad
aantrekkelijk te maken.
De voorstanders wijzen er in hun adres op,
dat, wie dit niet wenscht, aan de kermis niet
behoeft deel te nemen. Dit is voor een deel
juist, maar spreker meent er op te moeten
wijzen, dat de kermis aan den weg plaats
masen DeKena, uac voor net
84— 23 Aug, geldig is, bon lOe
week voor Boter, Normaal-margarine, Me
lange A en Melange B.
Ter Neuzen, 12 Aug. 1918.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINQA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
De Minister van Landbouw bericht in
een eireulaire aan de Gemeentebesturen, dat
de voorraad raapolie zoo gering is, dat van
uitgeBOodigd, een ingenieur te zenden, die
het uitgekozen teriein in het Kootwijker-
zand zal keuren.
Wat de technische zijde betreft, weet
men, dat bestelling van bet station bij
Telefunken beteekent, dat het een inrichting
wordt, waarbij met z.g. ongedempte golven
zal worden gewerkt, die met een hoog-
frequentie-machine worden opgewekt. De
antenne zal in hoofdzaak worden gedragen
door een zestal getinde stalen masten van
ruim 200 meter boogte, waarbij de draden
zullen zgn berekend op het overspanneu
van afstanden van 400 meter. De energie
zal bedragen 400 kilowatt in de antenne,
evenveel als de nieuwe, sedert Januari
1918 in werking zijnde installatie van
Nauen. Aangeboden is indertijd, het ont-
vangstation te leveren drie maanden na de
bestelling, terwijl voor het zendstation een
levertijd van anderhalf jaar werd gesteld.
aTrrrrerie eu tre iinsiug uei luumsu jjuu.'acni
vernield.
Vooral in de lucht was de strijd ontzet-
tesd. Het Engelsche legerbericht, dat in
dit opzicht volledige inlichtingen geeft, toont
dat meer dan 100 vliegers zgn verongelukt.
Van de Duitsche luchtstrgdmacht werden
48 vliegtuigen neergeschoten en 17 tot dalen
gedwongenvan de Britscbe vliegtuigen
zijn er 51 niet naar hun basis teruggekeerd.
Het aantal gevangenen neemt ziender-
oogen toe. In elk volgend bericht werd
een booger cijfer genoemd. Het laatste
bericht van Sir Douglas Haig spreekt van
17,000 gevangenen en van 200 tot 800
buitgemaakte kanonnen, benevecs mitrail-
leurs, loopgraafmortieren en ander oorlogs-
tuig.
Aan de Vesle, waar de Amorikaansehe
troepen optreden zgn deze eok weder
eenigszins vooruitgegaan zg hebben er
Fismette genomen en daarbg een honderd-
tal gevangenen gemaakt.
De Duitsche gezant te Moskon, de op-
voiger van den vermoorden graaf Mirbach.
de staatsminister dr. Helfferich is, cauwe-
lijks ta Moskou aangekomen, weder naar
Berlijn ontboden, om over den toestand is
Rusland mondelinge mededeelingen te doen
aan de Duitsche regeering.
Het is nu wel duidelijk, dat de Bolsje-
wiki in Moskou in een zeer moeilijke po-
mm
scners, cetgeen voorai meruit ciym, wat
Duitsche troepen werden gevangen genomen,
terwijl zjj in 't veld werkten om den oogst
binnen te balen
De kenmerken van den nieuwen aanval zgn
het gebruik maken van honderden tanks,
die, zooals vroeger, dagen lang roffelvuur
de vijandelijke linies vernislen, voorte de
snelheid der vorderisgen, die gister reeds
ongeveer 20 KM bedroeges.
Engelsche blades bespreken met voldoe-
ning den nieuwen staat van zakea.
LLOYD GEORGE.
Nu het Lagerhuis verdaagd is neemt
Lloyd George elders de gelegenheid waar,
om zijn denkbeelden te verkondigen. Na
Zuid-Wales nu weer in Newport(Mommouts-
hire), waar hij sprak over de suecessen aan
het W.-front en een groot deel van den
triomf tcesehreef aan de eenheid van co-
mando. Tusseh«a de overwinningen aan
Marne en Semme namen de gealliserden
reeds 50.000 gevangenen en 8 >a 900 ka
nonnen. De strijd was evenwel nog lang
niet over.
Voorts sprak Lloyd George over de ko-
lenschaargchta en spoorde alien die met
de kolenproductie te maken hadden aan,
om deze zoo hoog mogelgk op te voercn,
ook ten bate van de bondgenooten Frank-
rgk en ltalie.
tgd hebben genomen, overschrijdt de 8000.
Onder den ontzaglijken buit aan materiaal,
door de Duitschers in den steak gelaten,
hebben de Franschen tot nu toe 200 kanonnen.
geteld.
