ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6719.
Dinsdag 6 Augustus 1918
57e Jaargang.
Yerkrijgbaarstelling LeYensmiddclen.
De Oorlog.
ABONNEMENT
ADVERTENTlfiN s
B1NWENLAND.
B U 1 T E HLkUB.
Teleioon 33.
Bit BM versehiint Maandas-, Woensdag- en VrUdagaYca^ nitgezonfierd op Feastdagan, hi) de Flrma P.
J. YIN DE 8ANBE te Ter Neuzen.
Suikerdistributie.
mm sua
Per 3 maanden binnen de stad 1Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amenka 1.65,
overig Buitenland 2.—
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten lerNeuzeci ook bi] alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels f 0,40. :->• Voor elken regel meer f 0.10.
Bij tlircclc opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt ds
prijs slechts tweemaal berekend.
Orootere letters en cliches worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tafis£
Iazending van advertentien voor 1 tsur op den dag der uitgave.
De Burgemeester van TER NEUZEN
maakfc bskend, dat ten behoeve van kinderen
beaeden den leaffcyd van 1 jaar, op vertoon
van trauwboekje en rantsoenseringakaart
met ingang van heden isderen werkdag van
van
het te vormeu
1 Kamerleden, eerst en
op bet prensierschap
ministerie.
Daarbij stond by voor een nieuwe groote
mosilijkheidna de katholieke kwatn de
anti-revolutionaire party het eerst in aan-
merking en de leider ook van deze party,
de heer Kuyper, was evenzeer, waarom
veoral met het oog ,of wel, dat de samenwerkiug tussehen do Het vloekverbod ia den Zwyadrecbt-
verscbiiieade paviyen der rechterzijde zoo-
veel te wensehen laat, dat een parlecaen
tsir ministerie uit die party en niet is te
vormeu, of wel, dat hy ter reehterzyde
niet voldoende bekwame mannen heeft kun-
nen vinden, bereid in ees ministerie zit-
ting te neme*. Wat dan Vermoedelijk
zal dan de beer Cort v. d. Linden worden
0—12 our y m op het Levensmidd.len- boboeven wy niet te zeggen, ale premier zal. dan de heer Dort v d. Unden worden
Lit kinderTsuikerkaarten verkrijgbaar nitgesloten. Er was meer de heer Nolens, verzoeht, opni.uw;.eae«traparlem.ntair ka-
bureau
zyn
Voor de week van 5 11 Aug. is geldig
ben Ne. 1 der le serie, waarop mag wor
den afgegeren 1/4 K.G. suiker (Meiis of
bysoortan.)
Ter NeuzeD, 5 Aug. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Burgeraaester en Wetheuders van T1R
NEUZEN maken bekend, dai in de weak
van 5IS Aug., mag worden afgageven
op bon No. 66 1 K.G. Aardappelen.
Ter Neuzan, 5 Aug. 1918.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Sacretaris.
De Kabinetsformatie.
Van jdoorgaaas go«d ingelicbte "yde"
schryft men aan het Hbl.
Het groote publiek sehynt niet te be
grijpen. waarom de kabinetsfermatie, waar-
toa Hare Majesteit dan heer Nolens
opdraaht verstrekte, zoo moeilyk is. Toeb
kan men, zonder in de geheimen van de
studeerkamer van deD heer Nolens door te
dringen, wat trouwens voor buitenstaanders
volstrekt onmogelijk is, wel eeaige van de
redenen schterbalen, waarom de formatie
vam bet ministerie ditmaal zoo lang duurt
en waarom bet geenszins zeker is, dat de
heer Nolens daarin zal siagen.
Vooropgesteld zy, waaraan twijfel niet
mogelyk sohijnt, dat de heer Nolens niet
een gemeagd of z.g. nationaal ministerie,
maar een parlementair ministerie uit de
rechterzijde traebt te vormen. Daarby nu
stuit hy op enkele ernstige organische
gebreken in da rechterzijde, die zich ook
zouden doen gelden, waaneer de verkiezingen
haar eene krachtige meerderbeid hadden
gebracht, maar zich thans, nu zij slechts
50 stemmen behaalde, en zy zich niet ver-
plicbt aeht de regeeringsverantwoordelyk
beid te aanvaarden, in veil sterker mate
doen gevoelen.
Het eerste gebrek ligt in den beer Nolens
zelf. Deze is ongetwyfeld een man van
groote kunde en gezag, een bekwaam staais
man ook, zijne eerzucht is ook geen andere
dan als zoodanig grooten invloed op de
regeering en de wetgeving van ens volk
uit te oefenen, maar hij acbt zich niet
den man om zelf Minister te zijn. Wat
de reden daarvan i3, blijve in het midden,
in zyne geestelyke waardigheid ligt zy
niet genoeg is te weten, dat hij zich
zelf niet tot het ministerambt en dus ook
niet tot het premierschap geroepen acht
De katholieke party heeft dus een leider,
van wien vaststaat, dat hij al zyn gezag
als zoedanig wil doen gelden, maar tevens
dat hy vastbesloten is, nimmer een minis
iersportefeuille te aanvaarden. En tocb is
juist de katholieke party aangewezen de
leiding te hebben in bet kabinet.
Wat bare positie in dit opzicht nog
accentueert is, dat geen der andere Kamer
leden voor een premierschap in aanmerking
komt. Eigenlyk is er buiten den heer
Nolens slechts etfn, die voldoende gezag
daartce zou hebben, d. i. de heer Loeff,
maar deze kan om gezondheidsredenen de
fuuetie niet op zich nemen.
In de plaats dus, dat de heer Nolens,
hetzij door zelf als zoodanig op te treden,
hetzij door een der andere katholieke Kamer
leden als zoodanig aan te wyzen, aan ds
katholieke partij de haar toekomende leiden-
de rol in het kabinet in den persoon van
den premier kon verzekeren, stond hy on-
middellyk voor de keuze, of wel als for-
mateur terug te treden, of wel den pre
mier te zoeken onder de anti-revolutionaire
of ehristelijk-historische Kamerleden. Aan
het eerst, waardoor hij zich zelf zou uit-
schakelen, dacht hy niet, daarom moest
by in verbinding treden met de genoemde
uitgesloten
als leider van de grootste groep, vond geen
reden naar de Kanaalstraat te gaan om
Dr. Kuyp8r te raadplegen, Dr. Kuyper,
den heer Nolens verwijtende, dat hy voor
de verkiezingen niet het minste overleg
met de anti-revolutionaire party had gezoeht,
vond geeD reden naar de Prinsegracht te
gaan em met Dr. Nolens te spreken.
Overleg tasschen de beide leiders vond
dan ook Diet plaats, wal tussehen den heer
Nolens en andere leden der anti-rsvolutio-
naire party, op bunne beurt overleg
plegende met dr. Kuyper.
Hoe dacht dr. Kuyper over de oplossing
n de erisis leder west het uit zyne
artikelen in De Standaard. In 1908 was
tegen zijn wil een rechtsch ministerie op-
getreden onder leiding van den heer Heems-
kerkin 1909 was dit ministerie aange-
bleven zonder aan dr. Kayper do keuze-te
laten, een doer hem gevormd ministerie
in da plaats te stellen. Sinds dien heftige
brouille tussehen de heeren Kuyper en
Hesmskerk en vast besluit van aerstge-
noemde, dat, wat er ook moeht gebeuren,
een ministerie-Heeiaskerk niet tern tweeden
male zou optreden. Vandaar dadeliik na
de verkiezingen het betoog in De Standaard,
dat er geen rechts ministerie behoorie op
te tredenlater, toen verluidde, dat mr.
Heemskerk de portefeuille van buiten-
landsche zaken zou begeeren, de opmerking,
dat de anti-revolutionaire party belaas geen
diplomaten in haar midden kende, geschikt
om die portefeuille op zieh te nemen nog
later, toen blaek, dat de anti-revolutionaire
party wal wat voor een reehtsch ministerie
gevoelde, de beschouwing, dat de heer
Idenburg in zeodanig geval de van zelf
aangewezen premier zou zyn,
Zoo was dus de heer Heemskerk door de
Kanaalstraat geheel en al buitengesloten
Op de Prinsegracht wilde men al evenmin
van hem weten de katholieken hadden eene
zoodanige herinnering aan het miuisterie-
Heemskerk behouden, dat zy besloten, dat
van eene herhaling van de jaren 1908/1913
geen sprake zou zyn. Zoo moest dus de
heer Nolens zyn premier, zosken onder de
andere leden der anti-revolutionaire partij.
De heer Colijn wenschte zyne positie aan
de Bataafsche niet prijs te geven, zoodat
alleen de heer Idenburg overbleef, die zich
zeif nu juist niet den man gevoelt om in
deze moeilyke tijden de leiding van het
kabinet te voeren. Of hij reeds definitief
heeft geweigerd, durven wy niet zeggen,
maar de kans erop is groot.
De heer Nolens zoekt dus waarscbijulyk
nog steeds naar een premier voor het door
hem te vormen kabinet. Men heelt zelfs
wel als zoodanig den heer Lohman genoemd,
wat wel zonder grend zal zyn, maar bewijst,
hoe men met de keuze verlegen is.
Naast het premierschap bieden natuurlyk
ook nog andere portefeuilles moeilykheden,
in het bizender die van finaneife'n en bui-
tenlandsche zaken. Een crisisminister
schijnt gevonden in den persoon van den
heer v. IJsselsteijn, de andere departemen-
ten leveren geen bijzondere moeilijkheden
op, al schynt het groote publiek niet
steeds de juiste namen op het oog te hebben
Year de portefeuille van financiSn worden
wel enkele namen van katholieken genoemd,
maar de vraag is of deze zich in deze
tijden voor die moeilyke taak opgewassen
zulten achten.
Voor de portefeuille van buitenlandse'.e
zaken, en in zekeren zin geldt dit voor
het geheole ministerie, is ook met de ver-
houding tot de oorlegvoerenden rekening
te houdenj het feit, dat Duitschland, inaf-
wachting van het optreden van het nieuwe
ministerie, de economisehe onderhandeliDgen
heeft geschorst, zegt in dit opzicht genoeg.
Eene andere vraag is, of de geestelijke
sfeer, waarin over de kabinetsformatie
wordt beslist, voldoende waarborgt, dat
naar feeide zijden naar de met het oog op
onze buitenlansche verhoudingen best pas-
sende samenstelling van het ministerie wordt
gezoeht,
Slaagt de heer Nolens niet in da saiaea-
etelling van een rechts ministerie, dan zal
hij aan Hare Majesteit ruoeten mededeelen,
binet samen t8 stellen, welks opdracht deze
ongetwijfeid zal aannetnea; eenigeportefeuil-
les zallen dan aan Isdetu der reehterzjjde
worden toevertrouwd, in overleg met dea
heer Nolens, soodat deze ook dan zyn ia-
vlo^d niet zal missen.
Minister Posthuma naar Runrlo.
De Minister van Landbouw enz. is naar
Ruurlo vertrokken om het verdere verloop
van de crisis daar af te wachten.
Alle belangrijke stukken worden hem
daarheen ter afdoening nagezenden.
Geen vee naar Duitschland.
De Algemeeuc Nederlandsche Zuivelbond
(F. N. Z.) heeft een adres tot den Minister
van Landbouw, Nyverheid en Handel ge-
richt, waarin hy er op wijst, dat eenige
dagen gsleden in de groote bladen berichten
voorkwamen dat van Duitsche zijde by het
aangaan van nieuwe nandelsovereenkomsten
met ons land o. m. de levering van 60,000
koeiea zou zyn gevraagd. Dit bericht heeft
groote verontrustisg gewekt by de vee-
houders en het volk eu de commissie uit
den F. N. Z. die ingeateld is om de be-
a der bjj dezs organisatie betrokkea
veehouders te behartigen, heeft in haar
vergadering van 24 Juli de zaak onder de
oogen gezien. Zij komt eenparig tot de
conelusie den Minister elken uitvoer vau
rundvee te moeten ontraden, op verschil-
lende gronden. In de eerste plaats, omdat
sr in ons land by gebrek aan slachtryp-
vee bedryfsvee is mocten geleverd worden, j
hetgeen van nadeeligen invloed is op de
finaneieele uitkonasten van het veehouders-
bedrijf, vooral in de zandstreken. Voorts
omdat het de epmmissie dsn aangewezen
weg lijkt, om al het besehikbare rundvee
dat met het oog op den voedernood voor
den winter zal moeten worden opgeruimd,
af te slachten, tensinde tegemoet te komea
aan het nypend gebrek dat een groot dee!
van het volk te wachtea staat. En ook
omdat het met het oog op de mestproductie
dringend noodig is, vooral in de zandstreken,
zooveel mogelyk rundvee te houden.
De commissie heeft het niet noodig ge-
oordeeld de resultaten der inventarisatie af
te wachten, wijl deze, volgens haar, hoofd-
zakelyk ten doel kan hebben clandestine
afslachting te voorkomsn. Zij acht den
hierboven gewraakten vseuitvoer van zoo
groot belang, zoowel voor veehouders als
volk, dat zy meende reeds thans den Minister
haar meenieg omtrent deze zaak te moeten
doen kennen.
Yee aaar Duitsehlaud.
In verschillende biaden wordt medege-
deeld, dat binnenkort uitvoer Tan melk-
en kalfkoeien zal plaats hebbeD. Waar-
sebijnlijk is dit inderdaad zooals een econo
misehe overeenkomst met Duitschland tot
stand komt. Maar op dit oogenblik is er
van een dergelijken export geen sprake.
(Hbl.)
Het recht van onderzoek van convooieu.
In de //New Statesman" van 20 Juli
schrijft Leonard iVoolf naar aanleidiug van
de agitatie in Engeland over het Bollandsche
convooiEen feit is dat in 1854, tydens
den Krim-oorlog, Groot-Brittannie uit-
drukkelijk afzag van het reeht tot onder
zoek van schepen onder neutraal convooi,
wegens de raoeilykheid die anders iou
hebben bestaan voor het handhaven van de
maritieme samenwerking met Frankryk.
Het is van beteekeuis dat de »Times"
geen plaats kan vinden voor een briefje
van ongeveer 10 regels lengte, om op dit
feit te wyzen, waarachijnlyk omdat dit feit
de geheele kracht van zijn agitatie ter sake
te niet doet.
Hul^tgiug mr. H. Smeenge.
Te Hoogeveen heeft zich een voorloopige
commissie gevormd die per cireulaire be>
langstellenden fn vooral vereerders van mr.
H. Smeenge oproepen om over te gaan tot
het vormen van een commissie welke ten
doel heeft den heer Smeenge die 32 jaar
voor Drenthe in de Tweede Kamer zitting
had en niet herkozen is, te huldigen.
gcben Read.
Men sehryft aan *De Standaard" i
In de Woensdag gehouden Raadsvcr-
gadering stond o. ra. op de agenda ontwerp-
verordening tegen het misbruiken en
onteerea van Gods Naam op de epenbare
straat, waarin als straf genosmd wordt
hechtenis van ten hoogste z«s dagen.
Over deze aangelegenheid volgde een
drukke discussie. Scherp wsrd dit voorstel
bsstredea door den heer florgmas (S. D.),
die zeide voor volksveredeling en tegen het
vleeken te zyn, maar aan deze rerordening
eigenlyke distribute aangaat, kunnen wg
mededeelen, dat 5 sigaren per persoon en
per dag zullen worden vetstrekt. Ten einde
den zoozeer gevreesden kettinghandel in
het nieuwe artikel te voorkomen heeft de
directie van het Algemeen Sigaren-Syndi-
caat een zeer praktischen rnaatregel ge~
Momen. Aan icderen sigarenwinkelisr zal
een zoogenaamde dagkaart worden verstrekt,
waarop de winkdier dagelyks zal moeten
invullea de hoeveelheid A. S. S.-sigaren„
die hy van het A. S. S. onivasgt, en de
hoeveelheid die by per dag verkocht. Op
deze wijze zal het publiek zelf er zich van
zin ste» niet te tunner ge„n, omdat dit .yertmg.n, of de mnkeher nog
A een bevordering eon 4- A' S' S-sl«"» .™or.rMd he«ft'
klikkingssysteem". Het voorstel werd
kraehtig verdedigd door den heer H. Los Jr.
(Chr.-H.) en niet minder door den voor-
zitter, burgemeester Doom, die o.m. wees
op het ontzettende kwaad, dat inionderheid
by het Nederlandsche volk wordt gevonden.
Daar de overheid dienaresse Gods is, ea
altyd en overal voor de eere Gods op moet
komen, rust op haar de roeping ook de
zonde van feet misbruiken van Gods Naam
met al de haar ten dienste staarsde middelen
te bestryden.
Het voorstel van B. en W. werd daarna
aangenomen met 9 tegen 1 stemmen.
Een Nederlandsch schip la brand.
Een W. B.-telegra* uit Kopenhagen
meldt, dat de Nederlandsche gaffelschoener
,/Zwaantje Cornelia" op de reis van Brevik
aaar Hartlepool, met mynhout, op veer-
tig zeemylen van de Noersche kust door
een Duitsche duikboot in brand is gesto-
ken. Het schip is naar Christiansund ge
sleept. De bemaniDg is geland.
De Zaandamsehe kermis gaat dear.
Naar aanleiding van de cireulaire van
den Minister van Binnenlandsche Zaken,
waarin met het oog op het heerschen van de
Spaansche griep in overweging wordt gege-
ven en mede in verband met enkele inge^
komen adressen, werd door den gemeente
raad van Zaandam de vraag overwogen of
de kermis in de iaatste week zou kunnen
doorgaan of afgelast moest worden.
Na voorafgaande bespreking in besloten
zitting werd besloten de kermis wel te doen
doorgaan, omdat de tyd reeds te ver gevor
derd is, om de aaogegane eontraeten nog
tc verbrekeD.
Lichting 1919.
De opperbevelhebber hesft volgens de
#Msb." feepaald, dat er in verband met de
Spaansche griep gee* termen gevonden
worden om de opkomst der lichting in be
gin Augustus uit te stellen.
Waar deze lichting dus op het gewone
tijdstip op zal komerr, moeten er echter
maatregelen genomen worden dat de sol-
daten in kazernes en barakken ruim komen
te liggea, waartoe tydeiyk deelen van de
depots in nader aan te wyzen kampen zullon
worden ondergebraebt.
Tevens is bepaald, dai lyders aan Spaan
sche griep in afzonderlyke barakken zullen
worden verpleegd en niet meer tussehen hun
kameraden op de soldatenkamers mogen
blyven liggen.
Rundrlceschdistributie.
De rundvleesehdistributie, die op 15
Augustus beginnen zou, wordt naar wy
vernemen, vertraagd doordat deinventarisatie
nog niet geeindigd is. De rundvleeschdis
tributie zal een aanvang nemen in de periods
van 15 Augustas tot 1 September.
Yee uitvoer.
De N. R. Ct. verneemt dat er binnenkort
uitvoer van melk- en kalfkoeien naar Duit
schland zal plaats hebben.
Yet uit Amerika!
Naar yDe Jelegraaf" uit gezaghebbende
bron zegt te vernemen, worden deor de
N. O. T. pogingen in het werk gesteld om
van de Amerikaansehe regeering gedaan re
krygen, dat zy ons toestaat met de ^Nieuw
Amsterdam" een lading vet aan te brengen.
De mogelijkheid, dat men tot overaeastem-
ming zal geraken. is vrij groot.
De eenheidssigaren.
Over de eenheidssigaren verneemt de Tel.
van bevoegde zijde het volgende Door de
actie van de sigarenfabrikanten is de aan
vang van de distribute van de A. S. S.
sigaren eenigszins vertraagd. Daar de
quaestie vermoedelyk deze week zal worden
opgelost, kan in den loop der volgende
maand begonnen worden met den verkoop
van den zoogenaamde eenheidssigaar, die
oflicieel heetA. A. S.-sigaar. Wat de
ruptie is vrywel uitgesloten. Bovendies
zal vanwege het A. S. S. 08* flink aantsl
controleurs worden aangesteld, die een sees'
sterke controle op den verkoop zulleis
oefenen. Het uitgeven van sigarenkaarten
met bons acht de directie van het A. 8. S-
tegenover den feoveBgenoemden rnaatregel
beslist overbodig. Blykt later, dat
rnaatregel niet voldost, dan ban nog altyd
wordes overgegaan tot een kaartsysteem.
Het A. S. S. heeft zoodanige maatregelen
genomen, dat d8 distribute der A. S. S.
permanent zal kunnen gescfeieden. De
goedkoope sigaar zal dus niet, zooals met
zooveel andere artikelen het geval was,
spoedig na de distribute spoorloos ver-
dwynen.
Wy hebben monsters van ds eenheids
sigaren gezien. De qualiteit is uitstekend j
er zyn zelfs geen geplette stele* in ver-
werkt. Het A. S. S. zal speedig evergaan
tot de instelling van een keurings centrale,
waar alle sigarem direct van de fabrieken,
aan een strenge keuriDg zullen worden
onderworpen. Een keuringscommissie, be-
etaaede uit onpartijdige perssnen, is reeds
ingesteld.
De sigaren mogen niet a*n vreemdeliEgeR
worden veikocht. De winkelier zal dus
alleen aan zyn vaste blanten mogen ver-
koopen. Maakt de winkelier zieh schuldig
aan overtredieg van dezeu rnaatregel, dan
zal hy beboet worden.
De quaestie der Russiseh® staatsschald.
Yolgens te Kieff verschynende bladen
heeft de Oekraineesche miaister van hau-
del op de Russiseh-Oekraineesehe vredes-
conferentie by de behandeling van het
vraagstuk betreffende de verdeeling van den
sehuldenlast en feet staatsvermogen, yoer-
gesteld, dat als tijdstip van de afscbeiding
der Oekraina November 1917 diends te
worden beschouwd en dat de verdeeling
naar maatstaf van het aa*tal inwoners
zou moeten plaats hebben.
Op voorstel van de Russiscbe delegatus
werd besloten, alle gescfeillen aan het
Haagscbe of ee* ander scheidsgerecht ter
beoordeeling voor te leggen.
Het gezia vau deu ex-tsaar.
De Spaansche Minister-president Dato
deelt mede, dat de regeering zich op iaitiatief
vaa koning Alfonso tot de oorlogvoerendeo
heeft gewend om gedaan te krygen, dat de
weduwe en de dochters van den ex-tsaar
naar SpaBje zullen worden overgebraeht.
DE ERANSCHE LICHTING 1920.
De Fransehe Kamer heeft met 358 stem-
men tegen 61 de wet, betreffende de bea
ring en d® oproeping van de lichting 1920
aangenomen.
WAAROM MOET DE OORLOG NOG
LINGER SUREN?
De Beiersehe premier en Minister van
buitenlandsche zaken Yon Dandl heeft in de
Kamer van Afgevaardigden een rede gehou
den by het iutreden van het vyfde oorlogs-
jaar, waarin hy betoogde, dat, heeft ook
het Iaatste offensief niet aan alle verwach-
tingen voidasn, het took keeft aangetoond,
dat geen macht ter wereld ons ten onder
kan brengen en dat de vyand daarom goed
zal doen, met ons op den grond van overleg
(e komen, dien wy, zooals reeds bij her
balism is verklaard, bereid zijn te betreden.
Waarom moet dan de oorlog nog langer
duren Omdat Engeland ons wil ver-
nietigen.
Het wil Eurepa van de zee afsnijden en
voor zichzelf den zeeweg naar Indie verze„
keren, De door Esgeland gedurende den
oorlog bezette steunpunten alg Salonibj
T-fWi
VI60K6I1 I" hull) IXiMCil tXall f civzi uw O 0 J nrsnlzflliflV r>
