De Oorlog.
8 II I T E N L A N D."
Maar dal was met voldoende en, op voor-
Stel van d"e lieeren Borsjes en Beumer, moest
•dit gebrachL op 51 cent, wat de gemeente op
songeveer 40.000 komt te staan.
Maar toen sprong burgemeester Ter Laan
Fecht en zeide, dat tzo>o niet langer meer
giJig-
Hij achtte liet oogenblik gekomen, om
eens ernstig zijn waarschuwende stem te
tioen booren.
"Wanned- de Raad zoo doorgaat", zeide
hij (volgens een verslag in de N. H. Courant)
,,zal Zaandam zeer spoedig een onbestuurba-
re gemeente worden." De belastinggelden
staan cp "bet boogste peil, en daar is dus
fiiets meer van te lialen.
De fern-gem ees ter was overtuigd en achtte
feel 3ijn plicht, den Raad in keimis te.stel-
len, dat Zaandam zijn bankroet onafwijsbaar
legem oat gaat. De aanstaande gemeente-be-
gnooling sluil op papier doch in werkelijk-
tieid is er een tekort van 200.000 en dat in
een jaah.
Daar raakte zeifs Duys van ontliutst.
Hij trachtte den burgemeester te kalmee-
ren hem onder het oog te brengen,
liet zeer ontactisch was om deze zaak zoo
publiek te maken, maar de heer Ter Laan
fiield vol, dat hij niet langer mocht zwijgen.
_De correspondent van de Rold. meldi Al
hier loopen hardnekkige geruchten, dat de
heer 1 er Laan, onze burgemeester, gevolg
.heeft gegeven aan zijn onlangs geuit voorne-
:men en zijn ontslag heeft gevraagd als burge
meester. De oorzaak ligt nergens andersin,
dari.dat de heer Ter Laan niet -langer dever-
•antwo-ordehjkheid op zich wil nemen, van-
wege de financieele toestand der gemeente.
Naar zijn meening bevindt zdch Zaandam
-aan den rand van een bankroet. De sociaal-
democratische meerderheid springt liier in
•den laatsten tijd nogal vreemd om met de
gemeentepenningen, o,a. een Centrale Keuken
van 50.000; Gemeenteblad, enz. enz.
De correspondent van het Hbl. te Zaandam
vro-eg den heer Ter Laan dienaangaande om
Inlichtingen. Deze ontkende zeer beslisl, zijn
lent.slag te hebben gevraagd, of daar zelfs'aan
te hebben gedacht en noemde het gerucht
cen allerdwaast verzinsel.
Staatsminister Woeste aangereden.
De Brusselsche correspondent, van het
Hbl. schrijft dd. 9 October
De tachtigjarigestaatsministergraafChar
les Woeste, de bekende en veel besproken
leader der oud-katholieke party, werd gis-
IteTennamiddag, terwijl hij zich huiswaarts
begaf, door een tram aangereden. Na in
een naburig hotel de eerste zorgen te heb
ben ontvangen, kon de heer Woeste naar
zijn woning, worden vervoerd. Zijn toe-
stand, schoon niet hopeloos, is zorgwek-
kend. Het Jaatsfce doktersbericht meldt, dat
de staatsminister een goeden nacht heeft
doorgebracbt, doch volstrekte rust behoeft.
Door het groote bloedverlies de heer
Woeste liep een zware wonde aan het
hoofd op zail da convalescentie, die men
toch nog hoopte, uiterst langzaam gaan.
En, zooals gezegd, graaf Woeste is, hoe
vlug te oeen nog een toonbeeld van
werkzaamheid ruim 80 jaar oud.
Vijf jaar geleden was de heer Woeste
reeds het slachtoffer van een tramtoen
werd hij aan het been gewond en stond
zijn leven, gezien^ zyn hoogen leeftijd, ook
al in gevaar. Zooals toen, draagt ook I
thans des heeren Woeste's verstrooidheid
de sehuld van het gebeurde. Dit blijkt
althans. uit een schrijven, dat de staatsmi
nister dadelijk aan de direetie der tram-
wegen heeft laten richten.
De kust is hoog en stcil, in het bizonder
aan de Noordwestzijde, waar de Duitschers
juist zijn geland (in de golf van Tagelacht),
maar het land is vlak. Hier en daar ver-
toonen zich bosschen. De bevodking telde
in 1867 ongeveer 35.000 zielen, in 1897 ectv-
ter reeds 61.212. Het eiland is eerst in 1721
definitief in Russisch bezit gekomen.
Uit de berichten blijkt, dat niet alleen de
landing, waaraan een aanzienlijke scheeps-
macht heeft deelgenomen, is gelukt, maar
dat de troepen, die aan w.al zijn gezet, snel
voortgang maken, zoodat het er naar uitziet,
dat de Duitschers liet heele eiland (dat
2618 vierkarite kilometer groot is) in hun
bezit zullen krijgen. Daardoor zullen zij
heer,en meester kunnen worden in de Golf
Riga en, zooals een Russisch bericht op-
rnerkt, dal zal niet zonder invloed hlijven
op de stelling van den Russischen rechter-
vleugel, immers een landing aan de Oostkust
van de Golf van Riga benoorden het punt,
waar de Russische vleugel op de zeekust
steunl, is dan alleszins waarschijnlijk. Dat
alles is echter geen kwestie van een paar
dagen, maar de landing op Oesel bewijst,
dat de Duitsche legerleiding in het Oosten
nog groote plannen heeft. Het bezit van
Oesel op zich zelf reeds,-' zonider een daarop
voigende landing op Esthland, zou de opc-
raties van den. Noordelijken vleugel der
Duitschers zeer vergemakkelijken, omdat het
den zeeweg van Duitschland naar Riga zou
verzekeren.
DWANGMAATREGELEN DER
ENGELSCHE REGEERING TEGEN-
OYER BEZET BELGIE.
Naar wij in de Toorts lezen, schrijft het
te Parijs verschijnende blad, Le Peuple
Beige, onder het hoofd: „Dwangmaatrege-
len der Engelsche regeering legenover bezef
Belgie".
„Sinds eenige weken mag op bevel van het
Engelsche gouvernement door Idie Relief Com-
missie geen vet meer in Belgie worden inge-
voerd. De Engelsche regeering meent tot dit
verbod gerechtigid te zijn, omdat de Belgi-
sche boeren hun vee aan de Duitschers ver-
koopen. Wij zijn van oordeel, dat de Bel-
gische regeering handelend moet optreden.
De bevoorrading van Belgie mag in geenge-
val verminderd worden. Wij eischen van
ons gouvernement, dat het maatregelen neme,
waardoor er meer voedsel naar Belgie zal
gaan, dan tot nu toe het geval was."
Het artikel eindigt met den vetgedrukten
zin:
sche pers, voor zoo.ver zij de kwestie be-
spreekt, zicli op het standpunt van de ter,pg-
gave van Elzas-Lotharingen als onafwijsbare
voorwaarde. Het onverzettelijke „neen,
nooit" van Von Kulilmann geeft Herve in
de Evenemenl het voigende in de pen: ,,In
1870 verldaarde Jules Favre: „Geen duim
van ons gebied, geen steen van onze vesfin-
gen.' Toch heeft Frankrijk eenige weken la
ter, toen het le Frankfort den vrede sloot,
tneer dan een duim en een s'teen moelen
afstaan. Ook Herr Kuhhnann zal hinnenkort
wet tcegeven, laat hem het einde van den
slag in Vlaanderen maar cells afwachten."
LORD NORTHCLIF1 E OVER
fJIERIKAANSCIIE HULP.
DE
de ALGEMEENE TOESTAND.
In VlaaiKieren zijn de Engelschen
sciirij.ft de N. R. Cjrt. - hij hun laatsten aan-
val van \rijdag inderdaad, zooals reeds uit
«e eerste berichten viel op te maken, niet
zoo ver gevordei-d dan de \rorige malen.
Nictfemin wonnen zij op het aangevallen
Jro-nt (tusschen het Houlhulstef- boschenden
spoorweg YperenS tadeneen 500 meter ter
rain.
(Be Frankfurter Zeitung verklaart de snel-
heid, waarmee de Engelsche aanvallen op
efkauder volgen daardoor, dat de Engelsche
artillerie ter voorbereiding van den aanval,
haar vuur op cen smalle strook terrein oon-
'centreerl. Gaat de infanterie ten aanval over,
dan wordt de strook een weinig naar voren
verlegd, maai- zij blijft even smal. Daar de
Bi itsche artillerie op deze wijze telkens veel
minder ver schiet dan zij vermag, kan zij,
wonder te worden verplaalst, verscheiden
partieele aanvallen achter elkander voorbe-
reiden. Hieruit moet, volgens de Frankfur
ter, worden verklaard, dat de aanvallen der
Britten elkander zoo snel opvolgen. Dit is
-al'een mogelijk, doordat de infanterie bij el-
ken aanval maar zoo n klein stukje opschiet
Desniettemin erkent de Frankfurter Zeitun»
dat men. zooals het nu in Vlaanderen gaat,
op zijn vingers kan nalellen wanneer de En
gelschen het kanaal van Brugge zullen heb
ben bereikl. maar, Iroost het hlad, men
moet strategische zaken niet hezien uit den
gezichtshoek van schematisme. Een geslaag-
de tegenzel kan den heelen sti-ategischen toe-
stand weer veranderen. Deze mogelijkheid
kan op zichzelf slellig niet worden bestredien
maar tot nu toe liebben de Duitschers met
dozen tegenzel (verondersteld dat zij hem
do-en zullen) geen haast gemaakt en zij zijn
oogenschijnlijk zonder zich te bekommeren
over hetgeea er in Vlaanderen gebeurt met
aueuwe ondernemingen in bet Oosten he«on-
sneu. Het bericht van de landing op Oesel
as namelijk officieel bevestigd. Tegen Dago
as bhjkbaar slechts een schijnonderneming
©ndCT-nomen.
Het eiland Oesel ligt met zijn langste zijde
dwars voor de Golf van Riga. Het steekt
.met een landtong, Sworbe genaarad, naar
net Zuiden uit. Tusschen die landtong en
de kust van Koerland (die in handen van
de Duitschers is) zijn nog 36 kilometer wa
ter Aan den legeno verges telden kant van
Sworbe, naar de zijde van de Russische kust
Esthland) dus, wordt het eiland door een
smalle zeestraal van bet kleinere Mohn ge-
scheiden. Tusschen Mohn en Estliland
taen door ,de Mohn Sund, die op zijn smalste
stuk ongeveer 10 kilometer breed'
„W elnu, wij eischen, en dat in naam van
onze verhongerde landgenooten, verbetering
in de bevoorrading van Belgie en ook van
invoer van vet."
IN BESLAGNEMING VAN KLOKKEN EN
KOPEREN VOORWERPEN.
Krachlens eene door de Duitschers uitge-
vaardigde verordening, worden in Belgie alle
koperen voorwerpen in beslag genomen, zelfs
deurknoppen, deurplaten, piano-ornamenten
en dergelijke ontsnappen niet aan dezen
maalregel.
Verder wordt gemeld, dat de Duitschers
reeds begonnen zijn, uit verschillende Vlaam-
sche plaatsen de klokken uit de torens te
halen en te verzendene- Dit zou reeds ge-
lieurd zijn met die van Iseghem, bij Rousse-
laere, en van andere dorpen in die omge-
ving en zelfs nil Brugge zouden er verzon-
den zijn.
De liondenbelasting is in Belgiii verhoogd
tot 40 fr. Een uitzondering wordt gemaakt
voor de ifekhonden.
ECONOMISCH IIERSTEL.
Men meldt aan het Hbl.:
Het nieuwe ministerie, dat in^opdracht
zou hebben te zorgen voor het economisch
herstel van Belgie en waarvan wij de a.s.
oprichting reeds een igen tijd geleden aan-
loondigden, is tot stand gekomen. Het Bel-
gische Staafsblad, den 13 October te Havre
verschenen, kondigt het Koninldijk Besluit
af, waarbij het den naam ontvangt van Mi-
nisterie van Economische Zaken en als ti-
tularis aan zijn hoofd krijgt staatsminister
Paul Hyrnans, leider der liberate partij en
laatst gezant te Londen. Bij het ministerie
is een Economische Raad gevoegd met als
voorzitter de minister zelf, als ondervoor-
zitters slaalsminister Cooreman, directeur
der Societe Generate, baron Ancion en ba
ron van Eetvelde, oud-gouverneur van Con
go; daarnaast zijn reeds vijf tig leden
gesleld, andere benoemingen zullen
volgen.
Uit genomen inlichtingen blijkt, dat deze
raad, in dezen noodtijd, nu de regeei'ing niet
geregeld in voeling kan hlijven met de- lei-
ders der economische beweging i» Belgie,
zal samengesteld worden uit zakenmen-
schen, die zich buiten Belgie bevinden. Na
den oorlog zal dit alles weer heringericht
worden. Hetgeen nu onder den druk der
omstandigheden moet gedaan worden, sluit
niet uit, dat, zoodra bet Belgiscb grondge-
bicd zal bcvTijd wezen, de Belgen uit het
bezette gebied de plaats zulleu kunnen inne-
men, die hun toekomt ih ltdt werk van de
herinrichting van het economisch leven
Belgie.
Do Engelsche biaden bevatten een uitge-
breid verslag van het interview, dat eSTI
vertegenwoordiger van de United Press
heeft gehad met den nog steeds in Amerika
vertoevenden .I.ord Northcliffe, Hij besprak
in den breede de officieele verklaring van
den Engelschen minister van scheepvaart,
Sir Joseph Maclays, volgens wien ,,militaire
prestaties der Vereenigde Stalen slechts dan
mogelijk zullen zijn, als de Vereenigde Sta
len het scheepsruimtevraagstuk vermogen op
te lossen door den bbuw van^ 6 millioen ton
per jaar."
Lord Northcliffe was van meening, dat
deze uitlating van den Engelschen minister
iederen denkenden Amerikaan moest wak-
kerschudden, want het gaat om niets, min
der dan hel transport over ©en afstand van
3000 mijlen water van tallooze kanonnen,
bommen, locomotieven, spoorrails, munitie'
vliegtuigen, waarnemingsballons., hospitalen!
ambulancen, convooien. artsen, verpleeg-
sters,, machinegeweren, handwerkers van al-
lerhandc soort, s.pooi-wegingenieuren, verta-
Ters, tolken, paarden, muilidieren, voerlie-
den, boekhouders, telefonische en telegrafi-
sclie- inrichtingen en een onafzienbare reeks
andere artikelen.
Sprekende over het gebrek aan scheeps-
ruimte, veroordeelde Lord Northcliffe op-
nieuw de Engelsche methode van verlieime-
1 ij king der scheepsverliezen. Hij noemde het
geheele systeem der weekberichten van de
admiraliteit misleidend en zeide, er van het
begin af aan tegen te hebben geprofesteerd.
„Ik geloof niet, dat men in den strijd tegen
de duikbooten ook maar eenigen voortgang
heeft gemaakt zeide hij. „Verleden week
werd ons officieel medegedeeld, dat de ver-
liezen aan Engelsche schepen tengevolge van
de actie der duikbooten kleiner rwaren ge-
weest dan ooit te voren sinds 1- Februari.
Maar reeds een uur na deze rcteenroode ver
klaring kwam er bericht uit Frankrijk, dat
de verliezen aan Fransche schepen in die-
zelfde week grooter waren dan ooit tevo-
r«n"
Widen de Ver. Staten de behoefte van En-
geland aar sclieepsruimte bevredigen, ein-
digde Lord Northcliffe, dan moelen zij ten-
minste een half millioen man voor den
scheepsbouw laten werken, dan moeten zij
driemaal zooveel bouwen als Engeland ooii
heeft gebouwd, of met anidere woorden, zes-
maal zooveel als de Ver. Staten ooit zelf
hebben gebouwd.
aan-
nog
DE TWISTAPPEL
ELZAS-LOTIIARINGEN.
Hetgeen Von Kulilmann ih'den Duitsclien
Rijksdag gesproken heeft betreffende een
eventueele teruggave aan Frankrijk van El
zas-Lotharingen, waaromtrent - hij zooals
men zich zal herinneren - ©en beslist „neen,
nooit" deed hooren heeft weerklank ge-
vonden zoowel in de Fransche Kamer als in
de Fransche pers.
In de Ivamer sprak Ribot er over. Eerst
was er beweerde hij in Duitschland
zooiets gemompeld, dat, als Frankrijk maar
tot overleg wilde komen, wij zouden kun
nen rekenen op de teruggave van Elzas-Lo-
Oiaringen, een onhandig gestelde val, wa-arin
wij ons niet hebben laten vangen. Daarom
verheugde hij zich nu over de openhartig-
heid van Von Kuhlmann, waar hij even ca-
tegorisch tegenover s telde, dat „wij de zege
wegdragen en Elzas-Lotharingen herwinnen
zullen."
Reeds is de bewering van Ribot tegenge-
sproken door den Duitschen onder-staats-
secretaris Von der Bussche, die aan een
vertegenwoordiger van het Wolff-bureau ver-
klaarde, dat de regeering er telkens, wan-
neer men haar polste inzake de vredes^mo-
gelijkheden, geen twijfel over het bestaan,
dat Duitsch grondgebted nooit liet onder-
werp van onderhandelingen met een huiten-
landsche mogendheid kon vormen.
Even beslist als Ribot stelt ook de Fran-
TER NEUZEK, 17 Oct. 1917.
Het weerberieht van het meteorolo-
gisch iaititnut te De Biidt van heden Inidt
ais volgt
Hoogate barometeratand bovan 770 Oost-
Duitsehland.
Laagite barometandand 759.1 Skagen.
Verwacbtiag tot dan avond van 18 Oct.
Matige tot krachtige Zuid-Oostelgke tot
Zuideljjke wind, gedeeltelgk bewolkt, aan-
vankelyk weinig of geen regen, iets zachter.
Kamer van Koophandel en FabrieVen.
Bij gisteren albier gehouden stemming
voor een iid van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken in de vacature ontstaan door
het overlijden van den heer C. N. van
Dijke, werd met 37 van de 45 uitgebracbte
stemmen gekozen de heer L. J. Geelboedt,
correspondent van de Nederlandsche Bank.
Verder verkregen de heeren J. A. van
Rompu 3 en W. Bedet 2 stemmen, terwijl
1 stem was uitgebracht op de heeren P. J.
Scheele, H. Sonnevijlle en L. J. van der
Lubbe,
Machinisten-exainen.
Bij het dezer dagen te 's Gravenhage
gehouden machinisten-examen slaagde o.m.
de heer P. V. A. Galle van Ter L\euzen.
Bono em (I lot hoofilonclerwijzer.
De heer J. Herrebout, thans hoofd eener
school in liet vluchlelingenkamp teNunspeet,
vroeger onderwijzer aan de bijz. school te
Leuzenhoek, is iienoemd tot hoofd der open-
bare lagere school te Gamcren (Gelderland.)
Uit de baekidrukkerswereld.
J.l. Ma an dag werd alhier in het „Hotel de
Commerce' eene openbare vergadering ge-
houden, uitgeschreven door de Christelijke
Grafisclie vereeniging. Behalve enkele aiito-
riteiten, die voldeden aan de tot lien gerichte
speciale uilnoodiging, waren een aantal per-
sonen, werkzaam in de drukkerijen, voorna-
melijk de .jongeren, ter vergadering aan-
wezig.
Dit heeft geduurd, tot ook de patroons, in
navolging vaai de gezellen een bond hebben
opgerichl om hun bedrijf en elkanders be-
langeii le hescliermen. Die patroonsbond
heeft voorts in samenwerking met de bonden
der werknemers een collectief arliehlscon-.
tract gesloten en dit beschermt zoowel pa
troons als arbeiders. De laatsten kregen
daardoor n loon dat hun een menschwaardig
bestaan en biedt en een rechlsposilic, ter
wijl een minimum-tarief de patroons tegen
kaar beschermd. Voorts verbonden de pa
troons zich geen knechts te nemen die niet
bij een bond zijn aangeslotejn, evenzoo de
knechts, dal zij niet bij een niet-aangesloten
pa I ro on zouden werken. Wat de prijss.tijging
aangaat. die van een en auder het gevolg
moest zijn, dil acht spreker geen bezwaa.r.
Als men nagaat hoe tegen woo rdig dioor het
publiek voor alles hooge prijzen belaid
wordt, is hel ook geen bezwaar dat voor
drukwerk meer Betaald wordt in vecband
met een liitgekeerd liooger loon. Op deze
wijze is 90 o/o der drukkerspatroons geor-
ganiseerd. Alleen in Ter Neuzeu Wil ten de
patroons, die hij persoonlijk bezocht, er niet
meer aan. Hij kan dit niet begrijpen. Toch
kan de Bond, dat niet gedoogen. Sluiten de
werklieden in het bedrijf zich aan, en dat
eielit hun belang, dan moeten de patroons
volgen, daar ze anders geen personeel kun
nen behouden.
Drmgend raadt hij de werklieden aan zich
te organiseejren, daar anders. de drukkerijen
benoorden de Schelde voor hen gesloten zijn,
en zij dan niet verder kunnen. Overigens
staan ook nog andere middelen den Bond
ten diensle, om de patroons te nopen toe te
treden, daar er alle kans is op liet sluiten
eener overeenkomst met de Ieveranciers van
materiaten en grondvsLoffen, waarbij deze zich
tegenover den Bond zullen verbinden, niet
meer aan niet-aangeslotenen te leveren. Ten
Islotte is er alle kans, dat een wetsontwerp
zal bepalen, dat |een Idrukkersbedrijf moet zijn
ingericht volgens het coilecUef contract. De
Minister van Landbouw lieeft reeds bepaald,
dat alle drukwerk voor zijn deparlement en
en onder liebbende commissies en personen,
voor zoover niet op de landsdrukker-ij ver-
vaardigd, alleen bij georganiseerden mag
worden uitgevoerd. Hij hoopte, dat de Raad
van Ter Neuzen dat voorbeeld zou volgen.
Vervolgens voerde het woord deheerWat-
tel, die aantoonde, dat in verschillende ge-
vallen de betaalde looneu hlijven beneden
die, toegekend bij het collectief contract en
dus te laa,g zijn. Ook acht hij den werktijjd
te lang.
Als de patroons zich alhier hadden aan-
geslolen, was de beslissing voor den ge-
meenteraad op het verzoek der vereeniging
gemakkelijk geweest. Hij zou wel niet op
eene verhooging van den post zien en het
drukwerk buiten de gemeente laten vervaar-
digan. Nu is de toestand anders. Hij hoopt,
dat de Raad thans zal bepalen, dat het druk
werk alleen zal vergund worden daar, waar
het bedrijf is ingericht volgens het collectief
contract, Dan wordt helzelfde doel bereikt,
want, is een bedrijf volgens dat contract in
gericht, dart irioeten patroons en werklieden
aangesloten zijn. Ten slotte sprak liij de ver-
wachting uit, dat, mocht het ook thans niet
gelukken in Ter Neuzen het doejl te bereiken,
dil toch in de toekomst wel het geval zal
zijn. Hij drong bij de werklieden
aansluiting bij zijn bond.
Nan de gelegenheid tot debat werd gebruik
gemaakt door den heer N. J. Harte, die door
zijn langdurige loopbaan in de verschillende
takken van het bedrijf, meende, over een en
ander wel tot oordeelen bevoegd te zijn. In
hetgeen door de sprekers in hun lange rede,
die natuurlijk voor den opzet van den avond
noodig was, zit wel goeds. Er bestonden en
er bestaan nog misstanden in het bedrijf.
Hij acht het volstrekt geen bezwaar, dat
werklieden zich aaneensluiten, om op die
wijze verbetering van positie te verkrijgen.
Maar men gaat z. i. in hetgeen de gezamen-
lijke bonden beoogen te ver. De korte in-
houd toch van dezen avond is dit, dat men
gevolg wil geven aan de woorden, liter voor
een vijf tad jaren door den vertrouwensman
van de Patroonsvereeniging tot een patroon
gericht: Mijnheer, we zullen u dwing'en
lid te worden yan onzen bond. Toen liet
de patroons niet gelukte met goed gevolg
te dwinge'n, heeft men het herhaaldelijk ge-
trachl zulks over den rug der bedienden le
doeu. En toen dit tot hiertoe geen resullaat
had, heeft men er den gemeenleraad voor
willen spannen.
De organisatie gaat te ver. Het is niet
mogelijk om bepalingen te maken voor liet
innerlijk bestuur en beheer der drukkerijen,
dat voor alle plaatsen en toestanden goed is.
Men dringt op deze wijze de zaken in een
te eng keurslijf. Bovendien, de Bond kan de
in deze geisoteerde streek werkende bedrij-
ven niet heschermen tegen de concurrentie,
die na den oorlog van bezuiden de grens
weer te wachten is. "Zij kan hier geen voor-
deelen bieden. Dat, en niet loonkwesties,
zijn oorzaak van den onwil der piftroons,
om zich aan te sluiten.
aan op
Er werd voo*ts nog gerepliceerd en ge-
dupliceerd lot ongeveer het sluitingsuui was
aangebroken.
Smokkelaars.
Te Rotterdam zijn volgens het Hbl,
gearresteerd een commissionair en een
koopman uit Tar Neuzen, die aan
zienlijke party en gerst, haver en tarwe
boven den maximumprijs hadden verkocht
aan stalhouders te Rotterdam, in plaats van
deze voorraden ter beschikking te stellen
van den regeeringscommissaris. Beide
Zeeuwen schijnen deze praktijken reeds ge-
ruimen tijd te hebben uitgeoefend.
Een partijtje vaa 53 zakken haver, dat
door da Rotterdamsche recherche werd aan-
gehouden, toen het naar een stalhouderop
het Haringvliet werd vervoerd, vormde
slechts een klein deel van het door hen
geleverde en aldus aan de voiksvoeding
onttrokken graan.
Uitge wezen.
De commandant der Stelling van de
Monden der Maas en der Seholde heeft het
verbljjf wegens het betrokken zyn bij den
smokkelhandel ontzegd aan
Remilee Charles Rammeloo, geboren 5
Augustus 1893 te Philippine, wonende al-
daar, visscher, Celma Louise Rammeloo
geboren 3 Mei 1895 te Philippine Prosper
Everaert, geboren den 21 April 1895 te
Bouchaute (B.) werkman, August Everaert
geboren den 3 Januari 1891 ts Philippine,
visscher, Jerone de Clarq, geboren den 17
Juli 1899 te Erwtegbem (B alien wonende
te Philippine, de eerste vier Nederlanders,
de laatste Belg.
Verlof tot terngkeer.
Aan de voigende indertijd uitgewezen
personen, is voorwaardelijk vergunning
verleend terug te keeren in Zeeland M. van
der Pas, C. van der Pas, beiden te Schoon-
dijke, P. Colpaert, H. Prins, beiden te Sas
van Gent en C. Boogaert te Clinge.
Bijslag op de toegekende vergoedingen.
De Minister ran Oorlog heeft den burge-
meesters k6nnis gegeven, dat, tot nadere
mededeeliDg zijnerzjjds, ten aanzien van het
verblyf in werkelyken dienst van dienst-
plichtingen en vrijwilligers, inplaats van
zooals tot op heden 15 pct.ingaande 16 dezer,
25 pet. bijslag mag worden verleend op de
toegekende vergoedingen, volgens de be-
staande besluiten en aansehrij vingen, dat ech
ter in geen geval, met inbegrip vau den
bijslag, de uit te keeren vergoeding hooger
mag zijn, dan het vastgestelde wettelyk
maximum van 2 per dag.
De 30ste Broodkaart. Beschuit.
De directeur van het Centraal Brood-
kantoor maakt bekend, dat de broodkaart
van de 30e week loopt van 16 tot en met
26 October.
Beschuit
De directeur van het Cantraal Brood-
kautoor vestigt er de aandacht op dat, met
ingang van 16 October, beschuit uitsluitend
mag worden verkocht en gekocht op bons
der- wittebroodkaart.
Het gewicht aan beschuit, dat op een
bon moet worden geleverd, bedraagt s/4
van het broodgewicht op de bon aangegeven.
HOEK.
vervaar-
De vergadering was belegd in verband met
het verzoek door de Grafische vereeniging
gericht tot den gemeenleraad, om liet druk
werk der gemeente alleen te laten
digen hij een georganiseerd bedrijf.
De vergadering werd geopend door den
heer Wattel, propagandist van de Chr. Gra
fische vereeniging, waarna het woord werd
gevoerd door den heer Beckers, boekdruk-
kerspatroon en lid van den patroonsbond
te Roermond. Deze gaf Iezing van een op-
stel van zijne hand, waarin geschetst wer-
den verschillende misstanden die in liet ver-
leden voorkwamen bij het werken in de mij-
nen en weverijen in het buitenland, die ook
bij verschillende induslrien in ons land voor
kwamen, waardoor men hoe langer hoe
meer is gaan inzien, dat de werklieden, die
v an de misstanden de dupe waren, moesten
worden beschermd, daar zij zelf daartoe
niet economisch krachlig genoeg1 waren. Ook
in liet boekdrukkersbedrijf kwamen verschil
lende misstanden voor. Ongebreidelde con
currentie en jongensexploitatie wai'en oor
zaak, dat de prijs van het drukwerk beneden
peil daalde en het mooie vak naar "beneden
werd gedrukt.
Op liet door spreker ontvangen convooatie-
biljet werden de typografen opgeroepen, om
zich als vrije mannen aan te sluiten.
Als men de sprekers nagaat, blijft er van
vrijheid niet veel over. Eerst worden de ge
zellen opgeroepen zich a^n te sluiten, ten
slotte worden ze bedreigd, voor het geval ze
het niet doen. Dan moeten idie gezellen hun
patroons gaan dwingen zich aan te sluiten
bij een Bond dien ze niet wenschen.
Wat iilijft er dan van de vrijheid? De Ne
derlanders hebben hunne vrijheid lief, doch
op deze wijze wordl alles aan banden ge-
iegd. Debater meende, vooruitsti-evende ge-
voelens te bezitten, maar met deze uitwer-
khig der democratie kan hij zich niet ver-
eenigen. Zij gaat z. i. veel te ver. Hij hoopt,
dat zijne jongere kameraden zich niet zullen
laten misbruiken, om hun palroon te dwin
gen tot iets, dat hij voor zijn bedrijf niet
wenscht en dat ook evenminjde gemeente-
raad zich zal lalen leenen om in te grljpen
in de drukkersbedrijven op eene wijze zoo
als de patroonsbond dat wenscht.
Naar aanleiding van dit laatste interrum-
peerde de heer Becker, dat o.m. een knap
man als Minister Treub 'daarover toch an
ders denkt, daar deze dc tijd voor liet indie-
nen van een wetsontwerp ter zake gekomen
acht, omdat reeds zoovelen georganiseei'd
zijn.
Debater liield hier tegenover zijn gevoeten
staande. (Zou de heer Treub zich in deze
hebben uitgesproken als va k man of als
econoom
had alhier de opening
plaats van de gemeentelijke electrische
centrale, voor welke gelegenheid de ge-
meenteraad ten gemeentehuize aanwezig
was, benevens enkele genoodigden, waar-
onder eenige autoriteiten en personen die
zich voor de totstandkoming der centrale
hadden geinteresseerd. Toen een en ander
voor de opening gereed was, hield de Bur
gemeester tot de aanwezigen eene toe-
spraak, waarin hij wees op een vorige ge
legenheid, toen door het Dagelijksch Bestuur
der gemeente in den gemeenteraad werd
gesproktn, over de oprichting van eene
gemeentelyke gasfabriek. Aangezien men
echter toenmaals op geen voldoende aan
sluiting kon rekeneD, bleef het verder
hierby.
En mogelijk zou, aldus vervolgde spreker,
ook thans nog niet over een dergelijke
verlichting gesproken worden, ware het niet
dat de oorlogstoestand ons op verschillend
gebied maar vooral op dat van verwarming
en verlichting in een moeilijke positie had
gebracht. Dit was wel de voornaamste
oorzaak, dat door Burg, en Weth. het
initiatief werd genomen, om de inwoners
aan een verlichting als de thans tot, stand-
gekomene te helpen. Voor' men echter
verder daarvan werk maakte moest eerst
het gevoelen van de inwoners daaromtrent
blijken, daar er bij te geringe deelname
natuurlijk met het oog op de hooge kosten,
geen spake van kon wezen.
Maar al te zeer bleek toen hoe er door
de inwoners naar eene goede verlichting
werd verlangd, en bleek het aantal aan-
sluitingen verre de verwachting te overteffen,
waarom de N. V, Electra uit Vlissfngen
werd opgedragen eene begrooting op te
maken, zoodat men dan een beter denkbeeld
kon vormen van inrichting en onkosten.
Door den Directeur van genoemde Maat-
schappij werd daarop in de gemeente alhier
eene publieke Iezing gehouden, waarbij
zooveel mogelhk een en ander aanschou-
welijk werd voorgesteld en men eenigszins
op de hoogte kwam.
Een en ander had tot resultaat dat een
kleine drie honderd perceelen voor aan
sluiting werden toegezegd, wat zeker met
het oog op de betrekkelijk geringe bevol-
king enorm mocht heeten en voor Burg,
en Weth. eene aansporing was om op den
ingeslagen weg voort te gaan. Door den
gemeenteraad werd daarop besloten tot de
oprichting eener Centrale, waarvan de
aanleg werd opgedragen aan de N. V.
Electra. Thans staan wij voor het feit,
dat opening van deze nuttige instelling zal
in
is.
