LandbGuwbericfiten.
"gSeIooe B£BICHTEN*
•de kans. De Oostenrijkers dwongen de
Russen tot den terugtocht en bezetten op
17 Februari 1915 Tsjernowitz weder op
26 Maart van dat jaar was de Boekowina
geheel door de Russen onlruimd.
Maar ia 1916, toen de Oostenrgkers in
Mei den opmarsch hadden ondernotnen in
Noord-Itaiie en Asiago en Arsiero hadden
liezet, gingen de Russen plotseling tot het
kraehtige offensief over, dat leidde tot de
inneming van Tsjernowitz op 18 Juni 1916
en spoedig weder tot de bezetting van de
geheeie Boekowina, waardoor de Oosten
rijkers ook genoodzaakt waren hunne troepen
ait Noord-Italie terug te trekken.
'Thans is voor de vierde inaal in dezen
ooriog de stad door de bezetting ontruimd,
door de tegenpartij genomen. En de Boe
kowina, die de Russen thans voor de t-weede
maal weder moesten verlaten, is bijna ge-
keel door de Oostenrijkers hernomen. Kim-
poloeng is door de Russen ook weder ont
ruimd, en de troepen die aan de Moldawitza
streden, zijn teruggetrokken en strijden nu
nog aan de Bistritza worden zij ook hier
verdreven dan is de geheeie Boekowina van
den vijand bevrijd.
De Oostenrijkers melden, dat in den
Drielandenhoek de westelijke oever van de
Boemeensche Bistritza, die hier de grens
vormt tusschen Hongarije en Roemenie,
bereikt is.
De eisch van een minaerheid der Fran-
ache socialisten, dat de sociaal-democratische
vredesconferentie in de allereerste plants
zich zal hebben bezig te houden met de
quaestie betreffende het ontstaan en de ver-
antwoordelijkheid voor den ooriog, is een
eisch, die in staat is het toch al precaire
werk van de sociaal-democratische groepen
volkomen te doen mislukken. In de eerste
plaats zou daarvoor een onderzoek moeten
plaats hebben van alle archiefstukken, ge-
publiceerde en geheime, in alle oorlog-
voerende landen.
Want er zijn tal van redenen, die een
der oorlogvoerenden kunnen geleid hebben
tot het toebrengen van den eersten slag,
het gebaar waardoor de strijd ontketend
werddoch men zou alle voorafgaande
phasen van de verwikkeling moeten kennen,
voordat men met eenige kans op zekerheid
de schuldvraag zou kunnea oplossen.
Maar bovendien is het voor het oogen-
blik meer de vraag, hoe aan den ooriog
«en einde kan worden gemaakt, dan wie
de schuldige is voor de uitbarsting. Het
vonnis, dat over den schuldige zal worden
geveld, door de geschiedenis, ontgaat deze
toch niet.
De vraag echter, die de socialistische
ieiders te Stockholm thans willen oplossen,
«n waarvoor zij hun actie begonnen zijn,
is niet de schuldvraag, maar wel die, hoe
«r een einde kan worden gemaakt aan den
strijd. Eerst moeten de wapens worden
neergelegd, en moet de toekom3tige regeling
Tan Europa worden vastgesteld. En wan-
neer dan de strijd is geeindigd, de kalmte
geleidelijk teruggekeerd is, de door harts-
tocht verhitte hoofden en harten zijn be-
daard, en de mogelijkheid omtot een onpar-
"tijdig onderzoek te geraken is geopend,
kan eerst worden overgegaan tot het onder
zoek naar de schuldvraag, die zeker niet
zoo gemakkelijk zal te beantwoorden zijn,
als de Fransche socialisten meenen.
In plaats van de conferentie tegen te
werken moeten de Fransche en Eugelsche
regeeringen liever luisteren naar den ver-
standigen raad van de //Westminster Ga
zette", die uiteenzet dat het publiek belang
eischt, de conferentie te aanvaarden en te
vergem akkelij ken
UIT ANTWERPEN.
Omtrent de slechte bevoorrading te Ant-
werpen scnrijft Het Vlaamsche Nieuws
Donderdag 2 Augustus. Geene aard-
Appelen voor de bevolking. Is er iemand
die aan het hoofd staat van den bevoor-
radingsdienst die ons kan ingeven met wat
wij ons vandaag moeten voeden De be-
waking aan de poorten is zoo streng dat
ge met geen kilo aardappelen binnen de
stad kunt komen; brood genoeg hebben
we niet, en rijst, het eenige dat de aard
appelen nog zou kunnen vervangen, bekomen
wij sinds maanden niet meer. De burgers
die zelf pot koken kunnen toch van de
BOO gram rantsoen per dag en per persoon
{zonder de dagen dat er geen zijn) geen
aardappelen in de soep doen, en het ware
juist dat die dan ten minste wat rijst zouden
hekomen.
■Met de koffie is het al even droevig
gesteld, hij staat in de winkels geteekend
tegen 42 fr. de kilo en meer. Wie kan
dat besteden Zijn dat geen woekerprjjzen
<en moest niet al de koffie die voo'rhanden
is aangeslagen worden om in de komiteiten
uitgedeeld te worden Het is toch niet
met de 75 gram per rantsoen die we alle
twee maanden bekomen en de enkele gram-
men slechte beetwortelpoeder daarbij dat
we dagelijks eens tas koffie kunnen drinken.
De koffie die nu tegen zulken woekerprijs
verkocht wordt in de winkels dient alleen
om een paar Antwerpenaren schatrijk te
maken ten nadeele der zoo beproefde bevol
king. 't Is een schande 1
Over de bedeeling van vet wordt ook
seer fel geklaagd. Boter mogen en kunnen
we niet koopen deze maand; nu het tot
hiertoe heete dagen waren, krjjgen we 100
gram spek per rantsoen, doch voor patatten
te bakken en groenten te stoven zullen we
•daartoe maar water moeten gebruiken.
Als de heeren die de bedeelingen regelen
Meze maand eenige dagen geen aardappelen,
dunne soep, slechte of geene koffie, droog
brood en afgekookte groenten zonder boter
of vet te eten krijgen, zal het voor de
bevolking toekomende maand wel beter zijn,
iLaat ons hopen.
ANTWERPEN BEBOET.
<?,Les Nouvelles" meldt, dat de Duitschers
eenigen tijd geleden de stad Antwerpeu
hadden opgsdragen de door den ooriog be-
sehadigde gebouwen af te breken. Het
gemeentebestuur had dit geweigerd, waarna
de stad zwaar beboet was geworden. Het-
zelfde doet zick thans te Luik voor. Yoor
korten tijd had het Duitsche bestuur de
stad gelast de verbrande gebouwen van de
Quai des Peeheurs af te breken, hetwelk
beslist geweigerd werd door het gemeente
bestuur. De Duitsche overheden zijn thans
zelf begonnen met het afbreken der ge
bouwen van de Quai des Peeheurs en de
Rue des Pitteurs, maar heeft tevens de
stad een boete van 500.000 frs. opgelegd,
die binnen een korten termijn moeten be-
taald worden, terwijl indien dit niet geschiedt,
gijzelaars zullen moeten worden genomen.
KON1NG GEORGE OVER HET HERSTEL
VAN BELGIE.
Koning George heeft het volgende tele
gram aan Koning Albert der Belgen ge-
zonden„Op den derden verjaardag van
den dag, waarop mijn land zijn troepen
afgezonden heeft tegen de schenders van
de onzijdigheid van Belgie, wensch ik aan
awe majesteit mijn ODwankelbaar vertrou-
wen uit te spreken in het definitieve her-
stel van Belgie in zijn rechtmatige positie
onder de vrije landen van Europa. De on-
verzwakte moed van het Belgische volk
onder het smartelijke ly den, dat zijn vijanden
het aangedaan hebben, zal voortgaan de
gezamenlijke pogingen van de verbonden
landen tegen de natie, die de vrjjheid van
Belgie vertrapte, te bezielen."
DE BEZETTING VAN CZERNOWITZ.
De Duitsche Keizer heeft, op verzoek van
Hindenburg, uit vreugde over de Duitsche
successen in het oosten, bevel gegeven om
in Pruisen en in het Rijksland saluutschoten
af te vuren en de vlag uit te stekeu. Met
de bezetting van Czernowitz (de hoofdstad
van Boekowina, 90.000 inwoners) is bijna
geheel Galicie van vijanden gezuiverd. De
opmarsch der Duitschers en Oostenrjjkers
begon op 19 Juli en de afgelegde afstand
van Kalusz naar Czernowitz bedraagt 170 KM.
NIEUWE VREDESPOG1NGEN
De Daily-News" verneemt uit Washing
ton Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
hebben weer den weg voor vredesonder-
handelingen geopend. De Amerikaansche
regeering weigert die voorstellen in over-
weging te nemen, omdat zjj onoprecht zijn.
De United Press maakt melding van
stellige geruchten, dat Oostenrijk-Hongarije
in het geheim door bemiddeling van de
Vereenigde Staten pogingen heeft aange-
weDd om tot een afzonaerljjken vrede te
geraken. Ook Duitschland zou daartoe
weer pogingen in het werk hebben gesteld.
Het besluit van senator Stone, om een
redevoering ten gunste van den vrede te
houden, heeft groote ontstemming gewekt.
Men gelopft, dat het plan van de oppositie
een gevolg is van Duitschland's pogingen
om Amerika's militaire toebereidselen te
vertragen. Het smalen van Duitschland,
op de futloosheid en onbekwaamheid van
Amerika is een ernstige slag voor de sta-
kingsbeweging, aangezien zoowel de regee
ring als het publiek daardoor wakker is
geschud en meer en meer zijn wil toont,
om thans onmiddeliijk tot krachtiger maat-
regelen over te gaan.
TEB NEUZEN, 6 Aug. 1917.
Het weerbericht van het meteorolo-
gisch instituut te De Bildt van heden luidt
als volgt
Hoogste barometerstand 768.0 Hernosand.
Laagste barometerstand iets beneden 760.0
Midden-Duitschland.
Verwachting tot den avond van 7 Aug.
Meest zwakk-e veranderlijke wind, zwaar
tot half bewolkt, behoudens onweer weinig
of geen regen, zelfde temperatuur.
Eind-examen H. B. S.
Bij het te Goes gehouden eind-examen
voor de H. B. scholen met 5-jarigen cursus,
is o. m. geslaagd de beer P. J. Buyze,
vroeger alhier.
Waterschapsbesturen.
Bij koninklijk besluit zijn benoemd tot
gezworene van den Van Dunnepolder de
beer Th. J. M. de Clerck te IJzendijke
tot gezworene van den Paulinapolder de
heer J. Buysse te Biervliet tot gezworene
van den Kruispolder de heer P. F. Ver-
eecken te Hontenissetot gezworene van
den Van Lijndenpolder de heer J. de
Feijter te Zaamslag tot gezworene van den
Clarapolder de heer P. F. Geeraert te IJzen
dijke tot gezworene van den Hertogin
Hedwigepolder de heer C. F. de Deckere te
Clingetot gezworene van den Nieuw-
Othenepolder de heer J. de Feijter Pz. te
Ter Neuzen tot lid van het bestuur van
het waterschap Nol-tusschen-den-koude-en-
den-Lovenpolder de heer P. Jansen te Hoek.
Reglement voor het kanaal
GentTer Neuzen.
Het St.blad No. 490 bevat een Kod.
besluit van den 18den Juli 1917, tot vast-
stelling van een reglement voor de scheep-
vaart ter beveiliging van de beweegbare
spoorwegbruggen der Zeeuwsch-Vlaamsche
Tramweg-Maatschappg over den Oost- en
Middenkanaalarm te Ter Neuzen en den
Midden- en Westkanaalarm te Sas van Gent
van het kanaal van Gent naar Ter Neuzen.
Vroege aardappelen.
De Minister van Landbouw, Ngverheid
en Handel heeft zgne beschikking van 20
Juni 1917, waarbij aande ljjst van groenten,
waarvoor consenten tot uitvoer kunnen
worden afgegeven, zijn toegevoegd vroege
aardappelen, ingetrokken.
Petroleum.
In verband met den slechten aauvoer
van petroleum zal de distribute van 50
op 40 °/0 worden teruggebracht.
Benzine.
De Toewijzingscommissie voor benzine
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat, daar de in den laatsten tijd gerezen
ernstige scheepvaartmoeilijkheden volstrekte
onzekerheid nopeos nieuwen aanvoer van
benzine hebben doen ontstaan, de commissie
mede in verband met de geringe voor dis
tribute beschikbare voorraden, in overleg
met de regeering heeft besloten, de dis
tribute voor particuliere doeleinden voor-
loopig opteschorten.
De gasrantsoeneering.
De Rijkskolendistributie deelt mede
De gasfabrieken gebruikten in Juli
2.880.000 kubieke Meter meer dan was
toegestaan, wat in Augustus moet worden
ingekaald door de gasfabrieken die in Juli
te veel gebruikten. Voor Augustus is toe
gestaan in totaal 26.983.000 kubieke meter
gas, tegen 25.300.000 in Julibeide maan
den gebaseerd op 32 kubieke Meter per
aansluiting.
De Rijkskolendistributie is voornemens,
ingaande October een voor het geheeie land
geldende gas- en electriciteitsrantsoeneering
in te voeren. Aan de gas- en electriciteits-
bedrijven zullen gegevens gevraagd worden
om daarop de rantsoeneering te baseeren.
Onder de gasfabrieken, die in Juli te
veel verbruikten, behooren in Zeeland
Goes, Hulst, Vlissingen, Wemeldinge, Yer-
seke en Zierikzee.
Buitengewone regenval over groote
uitgestrektheid.
Van Dinsdagmorgen 8 uur af tot Don-
derdagmorgen 8 uur is in de omgeving
van Amersfoort veel regen gevallenin
Amersfoort zelfs 148, te Woudenberg 146,
te De Bildt 70 mM. Ook in audere deelen
van ons land kwamen naar we ook hier
wel weten tusschen 31 Juli en 1 Au
gustus zware regens voor, meldt het Me-
teorologisch Instituut. Vlissingen, Aarden-
burg en Goes melden 54, 56 en 55 mM.
Roggel, Gemert, Bakel, Oudenbosch, Hoo-
gerheide en Dordrecht 53, 55, 50, 70, 62
en 73 mM.Hoenderloo en Winterswrjk
68 en 51 mM.
Wel werden in Augustus dikwijls der-
gelijke en zelfs grootere hoeveelheden af-
getapt, maar dan volkomen plaatselijk, als
gevolg van onweersbuien en niet zooals nu
over groote uitgestrektheid. Veel regen-
stations geven hoeveelheden tusschen 10
en 40 mM,
Teekenen, die op verbetering van den
weerstoestand wijzen, zgn zwak.
Uitgewezen.
Door den commandant der stelling van
de monden der Maas en der Sehelde is het
verblijf in zijn gezagsgebied ontzegd en wel
wegens bet betrokken zijn bjj den smok-
kelhandel aan
Florence Marie Hooft, geboren den 13
Februari 1867 te Maldeghem (B.), wo-
nende te Eede, van nationaliteit Belg
Julianus Taeye, geboren den 28 Fe
bruari 1864 te Maldeghem, wonende te
Eede, van nationaliteit BelgRene van
Hoecke, geboren den 20 September 1899
te Maldeghem, wonende te Aardenburg, van
nationaliteit BelgAlfons Impens, geboren
den 4 October 1895 te St. Laurens (B.),
wonende te Eede, van nationaliteit Belg
Petrus Meloen, geboren 31 Maart 1896 te
Selzaete (B.), verblijf houdende te Sas van
Gent, van heroep werkman, van nationali
teit BelgJohannes Hollebrand, geboren
19 December 1899 te Cadzand, wonende te
Waterlandkerkje, van beroep werkman en
van nationaliteit NederlanderRene de
Rijbel, geboren den 11 Februari 1888 te
Stekene (B.), wonende te Clinge, van be
roep cafehouder, van nationaliteit Neder
lander Aloisius de Beijn, geboren den 18
November 1872 te CliDge wonende, aldaar
van beroep werkman, van nationaliteit
Nederlander; Chare! de Rijbel, geboren 14
November 1886 te Stekene, wonende te
Clinge, van beroep arbeider, van Dationaliteit
Belg Carolus Ludovicus Janssena, geboren
den 1 Juli te Belcele (B.), wonende te
Clinge, van beroep kleermaker, van natio
naliteit Nederlander Johannes van den Gucht,
geboren 4 November 1897 te Clinge (B.),
wonende aldaar, van beroep koopman, van
nationaliteit BelgPetrus Meijer, geboren
den 13 Februari 1873 te Clinge (B.), wo
nende te Clinge, van beroep arbeider, van
nationaliteit BelgTheophiel de Block,
geboren den 14 September 1895 te Clinge
(B.), wonende aldaar, van beroep werkman,
van nationaliteit BelgLeopold Meer-
schaert, geboren 22 Januari 1868 te St.
Gilleaard (B.), wonende te Clinge, van be
roep werkman, van nationaliteit Belg
Franciscus Hooft, geboren den 1 April 1891
te Clinge (3.), wonende aldaar, van beroep
arbeider, van nationaliteit BelgCamilles
Bogaert, geboren den 28 Juli 1893 te
Clinge, wonende aldaar, van beroep werk
man, van nationaliteit Nederlander Pros
per Vercouteren, geboren den 24 Maart
1898 te Clinge (B.), wonende aldaar.
Verlof tot terugkeeren.
Aan de volgende vroeger uitgewezen
parsonen is door den commandant van de
stelling van de monden der Maas en der
Sehelde vergunning verleend terug te kee-
renA. Janssens en A. C. de la Ruelle,
beiden te Westdorpe en N. Augusteijn te
Rilland-Bath.
STOPPELDIJK.
De heer H. J. Castenmiller, thans in
garnizoen te Amersfoort, legde met gunstig
gevolg te 's Gravenhage examen af in de
Fransche taal.
HONTENISSE.
Voor de betrekking van hoofd der school
in de Molenstraat hebben zich weer slechts
twee sollicitanten aangemeld, zoodat eene
benoeming nog lang zal uitblijven.
Intusschen Igdt bet onderwijs geducht
in de laagste klassen wordt met halve dagen
school gehouden het onderwijs in de
Fransche taal is gestaakt.
LAMSWAARDE.
Het fietsfeest, Zondag door onze Wiel-
rgdersvereeniging //Wilhelmina" gehouden,
was zeer druk bezocht. Er waren 488
deeinemersonder dezen werd een fiets
verloot, die ten deel viel aan no. 101 te
Hoek, de regulateur werd gewonnen door
no. 306, zijnde A. v. Dorselaar te Lams-
waarde.
Onder de deelnemeDde clubs werd ook
een fiets verloot, de club //Prins Hendrik"
van Graauw was de gelukkige.
De prijzen voor verstkomend werden
behaaldle prijs door Siuiskil, 2e prgs
door Nieuw Namen, de p;gs voor de grootste
elub viel ten deel aan Koewacht met 39
leden, de 2e prgs hiervoor aan Graauw
met 32 leden.
De volgende spelen werden gehouden
Ringrijdenle prgs J. Weemaes te
Schuddebeurs, 2e, 3e en 4e prgs respec-
tievelgk door E. Mel, M. Jansen en P. v.
d. Veeken, alien te Boschkapelle.
Kwade Trienrgdenle prgs Jud. Bal
te Lamswaarde, 2e prijs Jac. Hermans
te Boschkapelle, 3e prijs //De Zwaluw"
van Kloosterzande, 4e prgs J. Totte te
Lamswaarde.
Enveloppeu trekken voor dames le prgs
J. Buijsrogge, 2e prgs V. Kindt, 3e prijs
8. v. d. Borght, 4e prgs M, v. Leemput
alien te Lamswaarde.
De prijzen voor elk spel bedroegen respec-
tieveljjk 4,—, 3,—, 2,— en 1
Alles liep in de beste orde af.
Gewassen van oogst 1917.
De Minister van Landbouw, Nijverbeid
en Handel maakt bekend
dat hij in het bezit heeft genomen of
zal nemen, op het igdstip waarop het oogs-
ten is aangevangen of zal aanvangen, de
totale opbrer.gst van de navolgendo ge
wassen van den oogst 1917, ook voor zoo-
ver deze reeds bij handelaren of fabrikanten
is opgeslagenkoolzaad, raapzaad, boter-
zaad, dederzaad, blauwmaanzaad en lijnzaad,
benevens de verwerkingsproducten daarvan
dat in elke provincie een regeerings-
coramissaris voor de Rgksgraanverzameling
belast is met de inbezitneming en verzame-
iing van genoemde producten
dat hij belanghebbenden met nadruk er
op wgst, dat hij het verbruik of de af-
levering van deze producten aan andere
personen dan bedoelden regeerings-commis-
saris voor hen de meest ernstige gevolgen
na zich zou kunnen sleepen en zij zich
blootstellen aan strafrechteriijke vervolging.
Een zuinigheidsketeltje.
Men meldt uit Amsterdam aan de
N. R. Crt.
Wij hebben heden een demonstrate bijge-
woond met een waterketeitje, waarin zonder
gas, eiectriciteit, spiritus, enz. in een mini
mum van tijd water kan verwarmd worden.
Twee kegelvormige buizen, die evenwijdig
aan elkaar loopen, bieden ruimte voor
een liter water. Het middengedeelte is
hoi gelaten, terwijl bovenaan eveneens ruimte
is om zuurstof tot het verbrandingsproduct
te voegen.
Als brandstof kan dienen papier, een
oude krant, als anderszins, die onder het
keteltje wordt aangestoken en wanneer die
is opgebrand het water heeft doen koken.
De door ons bijgewoonde proef slaagde.
Gedood. 4
Bij het rangeeren op het station Emmen
is Vrijdagavond een arbeider tusschen de
buffers bekneld geraakt en gedood.
Verdronken.
Vrijdag js te Alphen aan den Riju de 28
jarige B. B. bij het visschen verdronken/.
Te Nieuwkoop is Vrijdagmiddag liet
4jarig zoontje van den heer J. van Zoest
vlak bij de ouderlijke woning te water ge
raakt en verdronken.
Het stoomsehip Noordam."
Vrijdagnamidd,ag is het stoomsehip „Noor-
dam" van de Holt and-A in e rib: al ij ti op de
thuisreis zijnde, in de Noordzee op een mijn
geloopen. Het stoomsehip is drijvende ge-
bleven, en lieeft, begedeid door sleepbooten
en in de territoriale wateren komende ook
door schepen onzer marine, op eigen kracht
tot voor den mond van den Nieuwe Water-
weg kunnen komen. Het stoomsehip lag /ech
ter te diep, om deze te kunnen hinnenvaren.
Sleepbooten Jiggen langszijde om te pompen
en fichters zijn vertrokken, om de lading
pver te nemen. Het schip heeft 6000 ton
graan in.
De passagiers waren alle overgebracht op
de sleepboot „Thames", die het stoomsehip
was tegeinoet gevaren, om het door de vrije
vaargeul te begeleiden. Die passagiers zijn
door de sleepboot in den Helder aange-
bracht, waar een extratrein gereed storid om
hen vender te vervoeren.
Een der passagiers verhaalde aan den cor-
resp. van de N. R. Crt. het gebeurde als
volgt:
Het was smerig weer toen de Noordam
Donderdag in het laantje (de vrije vaargeul)
aankwam. Rij het vuurschip Doggersbank-
Noord wachtte de groote sleeph. de Thames,
die ons ter assistenlie door het gevaarlijke
gebied zou vergezellen. Wij voeren achter |de
Thames aan. Het weer was zoo slecht, dat
er in twee dagen geen bestek kon worden
gemaakt. .Den eersten nacht waren er al
tladelijk vele zenuwachtige mensclien, som-
migen hleven in de rookkamer overnachten.
Midden in den nacht begon het hard te
waaien, zoodal het schip lievig schommelde.
Van tijd tot tijd was de storm zoo hevig,
dat de sleepboot niet meer kon varen, en
wij moesten jiijdraaien.
Vrijdagniorgen Jinapte het weer op, of-
schoon *de lucht nog bedekt was. De passa
giers begonnen te pakken in afwachten van
het hinnenloopen, dien avond aan den Hoek.
Ik zat na het noenmaal, zoo omstreeks half
3, met vier andere passagiers aan den rech-
terkant van het schip een sigaret te rooken,
Plotseling weerklonken 'in de laagte tus
schen de ©erste en de tweade klas, twee
hevige onlploffingen met een paarseconden
lusschenruimte. jDaarna Twain een hevige
stortzee binnen boord, die het dek over-
stroomde en neerplofte als een warmemas-
sa schuim. De sloep aan de rechterzijde
werd aoor de lieviglieid van de ontploffing
totaal verhrijzeld. De Noordam helde on
middeliijk naar rechts over, maar zonk niet.
Kapitein Van Walraven lilies vijfmaal op
de stoomfluil om de Thames te waarschu-
wen, 9at hij 'zich gereed moest houden voor
het verleenen van hulp. De passagiers zoo
wel als de bemanning gedroegen zich prijzens-
vvaardig kalm. Wij gingen rond en zeiden:
Kalm aan maar; er is alleen een hoot weg-
gesiagen, antlers niet! Daarop echter kwam
het Level in de sloepen te gaan. De oude
zeewel: vrouwen en kinderen eerst! werd
zonder uitzondering toegepast. De eene sloep
na de andere werd kalm gestreken en roei-
de onmiddeliijk weg van het schip, omdat
men aanvankelijk meende, dat ide Noor
dam plotseling zou zinken. Er stond een
ruwe zee, en het was zeer moeil'ijk de sloe-
pen van boord weg te krijgen.
Ook is het voorgekomen, hoe wel zonder
iemands scliuld, dat sloep 8 bijna op sloep
6 gestreken werd, maar de drie laatste wan-
hopige trekken aan 'de red iter riemen wend-
den liet gevaar af. Toen begon het werk om
naar de Thames te roeien, hetgeen bij de
hevige zee en wind niet gemakkelijk ging.
Sommige sloepen deden er 21/2 a 3 uur
over. Om den gang er in te liouden hebben
de malrozen telkens een zeemansliedje ge-
zongen. Het overbrengen van de passagiers
op de Thames was uiterst bezwaarlijk. De
voile sloepen dreigden tegen de leege sloe
pen pan te hotsen en daaroni was menver-
plichl telkens met een zeetje een passagier
aan boord van de Thames te hijschen en die
werd daar dan door de sterke handen van
de Thames-matrozen vastgegrepen. Het lie-
lioeft geen hetoog, dat ook nu weer de
vrouwen en kinderen het eerst geholpen wer
den. Er gebeurde slechts een ongeval.
Een matroos ging door een zeetje
overboord, maar op onverklaarbaar handige
wijze was liij met het volgend zeetje weer
hinnenboord.
Op de Thames, de beroemde sleepboot van
de wereldreizen met droogdokken, lagen de
passagiers, vrouwen en kinderen en mannen
door elkaar. Wie hulp noodig had, werd
zoo goed mogelijk geholpen, en hier
moet de naam geroemd worden van me-
vrouw Versteeg'h die terugkeerde van een
reis naar San Francisco en opgeruimd en
vroolijk jle menschen toesprak, ten einde
ieder zooveel mogelijk op zijn gemak testei-
len, Ook de jongere generatie van de dames
gedroeg zich voorbeeldig.
Als jnevrouw Verwaaven niet op uiterst
kalme wijze met een mes de dikke touwen
van haar stevig tegen de Noordam slaande
reddingsboot had doorgesneden, dan zou er
van -dat vaartuigje met de zich daarin be-
vindende vrouwen en kiifderen niet veel te-
recht zijn gekomen.
Onderlusschen dreef de Noordam weg.
Kapitein Walraven, die eerst rustig een pijp
had gerookt en nu de pijp door een sigaar
had vervangen, ging van de brug af door
den sclieepsroeper kalm zijn commando's
geven. Onopgehelderd is gebleven, het uit
blijven van hulp van de zijde van de Neder-
landsclie marine. De N.oordam en de Tha
mes (Seiuden draadloos naar alle zijden en
men ontving het antwoord, dat 6 torpedo-
hooten op weg waren ten einde assistenlie
te verleenen. Wij wachtten 2, 3, 4 'uur, maar
Vergeefs. De hartelijke ontvangst in het ma-
•rine-inslituut in den Helder, hedenmorgen,
en net goede ontbijt, dat daar. was klaar
gezet, hebben echter weer veel doen ver-
gelen.
Van de Noordam waar de kapitein en
de voornaamste officieren gebleven waren
werd nog met lichtsignalen te kennen ge
geven, dutt de stokers en het overige 111a-
chinekamerpersoneel, die naar dc Thames
waren overgebracht, paar de Noordam moes
ten terugkeeren. Van de Noordam heeft men
drie sloepen met levensmiddelen, wollen de-
kens enz. naar de Thames doen roeien.
Er waren ook twee dokters aan boord, de
heeren van Loon (een ander dan onzezegs-
manj pn Lichtenstein, die hielpen warn- hulp
noodig was, ook twee kopvaardij-kapiteins,
die de reis als passagiers hadden medege-
maakt, hoden de behulpzame hand.
Zij hielpen den kapitein van de Thames
het gezag handhaven, ook onder de 40Clii-
neesclie stokers, die als passagiers mee-
voeren.
Inderdaad, het was op deze kleine arke
Noachs uitstekend geregeld.
Gisleravond 10 uur is de Thames van de
Noordam weggestoonld naar de Hollandsche
Fust. Het weer was buiig, telkens zweeple
de heftige wind stortregens neer en nienige
golf plaste over het dek van de sleepboot.
Men „sliep" voor een deel op het glibberige
en natle dek in doorweekte dekens (de
vrouwen en kinderen natuurlijk zooveel mo
gelijk .beneden) en ondanks alles bleef de
stemming uitmuntend. Drie passagiers en
een steward hadden zich zelfs zoo. goed aan
de pmstandigheden aangepast, dat zij tegen
den morgen een partijtje poker gingen spe
len. De steward was er juist in geslaagd de
partij te winnen, toen de eerste boeien van
het Heldersche zeegat in zicht kwamen.
Het was toen kalm geworden, de zeezieken
knapten wat op, men reinigde zich zoo
goed en zoo kwaad als het ging en zij be-
wonderden den geoefenden looppas van de
Heldersche bevolking, die op den dijk met
de Thames meeholde en ons met spontane
hoera'tjes begroette. In bet Koninklijke Ma-
rine-Instituut stond waschgerei gereed, als-
mede flinke oorlogsboterhammen met on-
beperkte koffie en thee.
Kiort stopte de trein in liet Centraal Sta
tion, dat yolstond met ongeruste famili'e-
leden bn vrienden van de opvarenden. Ge-
lukkig vond ieder er zijne vrienden en ver-
wanten terug.
