Vastgesteld werd de rekening der
Provincie over 1915, in ontvang op
jf 1.054.257,491/2, in uitgaaf /971.094,60 en
dus een voordeelig slot van 83.162,89%.
Goedgekeurd werden de wijzigingen der
begrootingen voor 1916 en 1917. Bij de
behandeling van dit voorstel kon namens
Ged. Staten op een desbetreffende vraag
worden geantwoord, dat de Regeering ver-
zocht heeft de. kosten van 'de Provinciale
sub-commissie in zake de voeding van
menscli en dier voorloopig te voldoen en
daf zij later zullen worden gerestitueerd.
Begrooting 1918.
Bij de algemeene beschauwingen vraagt
een lid, hoe het staat met de electriciteits-
voorziening en de invoering van den keu-
ringsdienst en een ander lid vraagt het-
zelfde omtrent de drinkwatervoorziening op
Walcheren.
_7en opzichte van de electriciteitsvoorzie-
ning zegt een lid van Gedeputeerde Staten,
dat dit vraagstuk nog bij Gedeputeerde
Staten in studie is. Professor Feldmann
heeft een uitvoerig rapport uitgebracht. Dit
gaf aanleiding tot vele vragen, die in een
nader rapport zijn beantwoord. Het ligt in
het voornemen van Ged. Staten, met Sep
tember aanstaande de zaak te behandelen,
waarvan mogelijk een of ander voorstel in
de Najaarszitting het gevolg zal zijn.
Ten opzichte van de invoering van den
keuringsdienst en de drinkwatervoorzie
ning op Walcheren zeggen de leden van
Gedeputeerde Staten, dat zij werkzaam zijn
maar dat het thans zeer moeilijk gaat om
lets te kunnen uitvoeren.
Bij hoofdstuk I afdeeling 1 artikel 3 der
uitgaven drukt een lid zijne teleurstelling
nit, dat, waar wel verhooging der jaarwed-
den van de ambtenaren van den Provin-
cialen waterstaat wordt voorgesteld, zulks
voor ambtenaren ter Provinciale griffie ach-
terwege is gebleven.
Een ander lid wenscht de bijzondere aan
dacht van Ged. Staten te vestigen op het
feit dat oude ambtenaren ter Provinciale
griffie alsnog in rang en tractement worden
verhoogd; hij betwijfelt zeer, of dit het
juiste systeem is om de verordening ter
regeling van de ambtenaren en bedienden
ter griffie toe te passen, terwijl het 00k aan
hem is opgevallen, dat tegenwoordig blijk-
baar geene klerken meer noodig zijn; alles
wordt bevorderd tot hoogere rangen.
Bij hoofdstuk II afdeeling I artikel 3 merkt
een lid op, dat het hem geschikt voorkomt,
cm op den weg van Schoondijke naar de
Belgische grens beplantingen aan te bren
gen.
Een ander lid acht het thans met het oog
op de hooge prijzen van het hout geschikt,
om de zware boomen nabij IJzendijke te
verkoopen, welk denkbeeld door eerstge-
noemd lid zeer zoude betreurd worden,
daar dan het lommerrijke van den weg ver-
valt.
Bij hoofdstuk II afdeeling I artikel 15
wordt door een lid gevraagd, of er reeds
uitvoering is gegeven aan het besluit der
Staten van 14 Juli 1916, om.een aanleg-
plaats voor veerschuiten te Camperland te
doen maken aan den verbindingsdam tus»
schen de raaien 8 en 10 van den Onrust-
polder.
Een der leden van Ged. Staten deelt
mede, dat met het oog op de tijdsomstan-
digheden nog geen gelegenheid is geweest
om dit werk te kunnen uitvoeren.
Bij hoofdstuk III art. 3 doet een lid de
vraag, of het niet gewenscht is om de
brandverzekeringssommen in verband met
de dure prijzen te verhoogen.
Bij hoofdstuk III artikel 8 der uitgaven
wordt door een lid aangedrongen op schei-
ding der iijnen BreskensVlissingen en
VlissingenTe'r Neuzen, ten einde betere
aansluiting op de spoortreinen te verkrijgen.
Een lid van Ged. Staten merkt op, dat
de niet-aansluiting een gevolg is van de
v/ijziging van den spoordienst; splitsing in
de bootdiensten zou hier weinig baten.
Een ander lid vraagt: is er voldoende
kolenvoorraad en is het niet te voorzien,
dat er kolennood zal komen? Mocht djt
laatste het geval zijn, dan vestigt hij de aan-
daciit van Gedeputeerde Staten hierop en
geeft 00k hij in overweging, om alsdan een
afzonderlijken dienst VlissingenBreskens
in. het Seven te roepen en zoo noodig
tie boot Vlissingen—Ter Neuzen te doen
vervallen. Deze boot is voor Breskens het
eenige vervoermiddel,. terwijl Ter Neuzen
nog andere vervoermiddelen heeft. Dat-
zelfde lid herinnert nog aan de indertijd
gedane toezegging, dat er een waarschu-
wingsdienst voor de booten Zoude ingesteld
worden op het station Vlissingen, te meer
nu men weder door de militaire machten
belet v/ordt direct op de.ponton te mogen
.gaan.
Een lid van Ged. Staten zegt, dat het Col
lege zooveel mogelijk voor kolenvoorraad
zorgf en drukt er zijne groote bevreemding
over uit, te vernemen, dat er thans weder
een schildwacht op de ponton staat, daar
de militaire autoriteiten hebben gezegd
dezen post te zullen intrekken.
Aan een 00k in eene andere afdeeling ge-
daan verzoek, om in de wachtkamer te
waarschuwen, zal door Ged. Staten worden
voldaan.
Bij hoofdstuk III artikel 9 wordt verzocht,
gedaan te krijgen, dat, wanneer de boot
Hansweert—-Walsoorden door het wachten
op den trein te laat wegvaart, de tram
Walsoorden—Hulst 00k zal wachten tot
aankomst van de boot.
Bij hoofdstuk III-artikel 11 wordt door
een der leden gewezen op de wenschelijk-
heid van een nieuwe los- en ladingstrap
bij de aanlegplaats der booten te Zierikzee.
Door een ander lid wordt in overweging
gegeven, de afvaart der booten te Zierikzee
te regelen in overeenstemming met het'getii
en niet steeds, zooals te doen gebruikelijk
is, op vasten tijd af te varen, waarvan het
gevolg meermalen is, dat de aankomst te
Goes en te Middelburg aanmerkelijk ver-
fraagd wordt. Ook wordt gewezen op de
wenschelijkheid, om maandlijstjes, vermel-
tiende de afvaart der booten, uit te geven.
Mocht het blijken, dat het niet mogelijk
is, voor de afvaart der booten rekeninc te
houden met het getij, dan wordt in over
weging gegeven, bij laag water de kapi-
tems met de boot tot het havenhoofd te
laten varen en daar eerst passagiers op te
nemen.
Bij de behandeling der inkomsten (hoofd
stuk II afdeeling I) doet een lid de vraag,
of het noodig is, dat er zooveel belasting
moet worden betaald, daar uit de cijfers
blijkt, dat er jaarlijks 40.000,meer
wordt ontvangen dan noodig is voor de ge-
wone uitgaven; hij zoude daarom in over
weging geven een lager belastingpercentage
te rekdnen.
Een ander lid zoude, ingeval Van even-
tueele belastingverlaging, dit alleen willen
vinden hi de personeele belasting, omdat dit
dan aan iedereen ten goede komt.
Nog een ander lid waarschuwt om niet
zoo spoedig tot belastingverlaging over te
gaan; in 1918 zal men het misschien wel
kunnen doen, doch in 1919, in verband met
de meerdere bedragen, benoodigd voor de
Zeeuvvsch-Vlaamsche tram, en verder met
den aanleg van den spoorweg in Zuid-
Beveland, zal men het weder niet meer kun
nen doen.
Het lid, dat de belastingvermindering ter
sprake bracht, zegt, dat er in de volgende
jaren ook minder uitgaven zijn te doen, om
dat er groote leeningen afloopen en subsi
dies eindigen.
Een der aanwezige leden van Ged. Staten
zegt, dat zij gaarne deze zaak zullen over-
wegen.
Alsnog vraagt een lid, hoeveel een opcent
zal bedragen op de Rijksinkomstenbelas-
ting.
Overigens vereenigen zich alle leden met
het voorstel van Ged. Staten.
Bij het desbetreffend artikel bepleitten de
heeren Gerlach en De Veer eene herziening
der jaarwedden van het griffiepersonee'l,
hetgeen de heer Fruijtier toezegde.
Het laatste voorstel, dat tot het heffen
van 41 opcenten op de ongebouwde, 33 op
de gebouwde en 28 op de personeele be
lasting, werd aangenomen.
Na afhandeling der voorstellen werd de
vergadering door den Voorzitter, in naam
der Koningin gesloten.
GEMEENTERAAD van TER NEUZEN.
Vergadering van Maandag 9 Juli 1917,
des namiddags 5 uur.
(V er vol g).
6. Omvraag.
a. De lieer De Ridde*- vestigt er de aan-
daciit pjl, dat nu ji. Zondag wear gebieken
is dat bij een betrekkeiij k Klein en regenval
een grant deel van de s lad lersloiud onder
water staal, een verschijnsel dat zicii vroe
ger jiiet in deze mate voiordeed. Hij vraagt,
pi het nieL gewenscht is, door een deskun-
dige een onderzoek te laten instellen naar
de oorzaak en middelen te beramen om
daarin verbetering Le verkrijgen. Er waren
huizen waarin het water 30 c.M. hoog stond
en dat is toch een treurige toesLand.
De heer Waalkes ineent, dat de riolen vol
inodder staan.
De iieer De Jager kan dat tegenspreken
hij is er van middag bij geweest en daar is
niets van te zien.
De voorzitter geeft te kennen, dat de om-
sLandigheid, dat binnen korten tijd meer
dere malen bij regenval de Laaggelegen stads-
gedeJten door een grooten watervloed zijn
getraffen, terwijl dat vroegere jaren niet, of
althans jiiet in zoo uilgebraiden ziu het ge
val was, lot het denkbeeld heeft geleid, dat
de riolen niet in orde zijn of althans ver-
vuild.
Oo,k in de vergaderingen van burgemeester
en wethouders zijn daarover belangrijke be-
sprekingen gehouden, omdat dit college, als
goed bestuur, heeft gelrachl datgene te doen
wat gedaan moet worden om verbetering in
den toestand te brengen. In de allereerste
plaats js toen order gegeven de verscliillen-
de putten uit le scheppen en voorts een on
derzoek in Le stellen om 11a te gaan waar
de schoen wringt.
Voorts moet ook in aamnerking worden
gen,omen, dat (de regenval builengewoon groot
was en dat, als wegens den stand van het
water jn de builenhaven het water niet uit
de riolen kan wegloopen, men eene op'een-
hooping van water krijgt, dat dan uit de
riolen op de straat komt.
Dal dit moeilijk anders kan, blijkt uit de
volgende cijfers. De riolen in de stad heb
ben eene lengte van 2500 meter, bij. een
diameter van 0,50 meter. In die ruimte kan
dus gehorgen worden eene iioeveelheid van
ongeveer 470 kubieke meter water. De op
pervlakte van het stadsgedeeite dat voor deze
berekening in aanmerking komt. bedraagt
22 H.A. In den naclit van den hoogen water-
stand in een regenval \vaarganomen van wel
20 c.M. Daaruit vloeit voort, daL er op die
oppervlakte gevallen is eene hoeveelheid van
44.OOO M3. Als men nu aanneemt, dat de
helft of zeg zelfs drie vierden van die hoe
veelheid een anderen uitweg vindt, bijvoor-
beeld in de regenbakken en door in den
grond te zakken, dan rest er nog eene Iioe
veelheid van 1100 M3. die een uitweg moet
vinden door de riolen. Hi era it blijkt, dat
de bergruimle in die riolen bij lange na niet
voldoende is, terwijl het water bij hoogen
walersland niet kan wegvloeien. De pomp
aan de haven verwerkt wel 300 M3. per uur,
maar er is dan toch, zooals uit de genoemde
cijfers blijkt een geraimen tijd noodig, om
die hoeveelheid water weg te werken.
Op gisleren, Zondagnamiddag, was de
regenval aanmerkelijk minder en toen is het
ook net zoo erg geweest met het water.
Als oorzaak dat het water niet zoo vlug
weg kan, kan ook genoemd worden de 0111-
slamlig'heid dat huizen van het uitlaalriool
aan de haven 50 c.M. hooger liggen dan de
uitmonding van het loevoeri-iool. Hieruit
vloeit voort, dat de riolen nimmer geheel
leeg slroomen.
De mogelijkheid is ook niet uitgesloten,
dat er een riool ergens is ingezakt. De
mogelijkheid is des te minder, indien men
nagaat, dat in "de Vlooswijkstraat de rio-
leering gedeellelijk onder de voorgevels der
huizen ioopt. In elk geval zal getracht wor
sen tot een beteren toestand te komen.
Spreker geeft nu verder het woord aan
den heer De Jager, die als ltd der commissi©
van bijstand een onderzoek der rioleering
heeft medegemaakt, om aangaande de resul-
Iaten cen en ander mede te deelen.
De heer De Jager geeft te kennen. dat zijn
eerste overtuiging was, dat er modder in de
riolen zat en deze met den ketel behoonden
te worden doorgetrokken. Hij heeft nu met
den bouwmeester een onderzoek ingesteld,
en daarij leek hem, dat in de riolen geen
modder stond. Wel stond er in de putten
van de Vlooswijkstraat, Dooze-Visserstraat
en Kone slraat ongeveer 20 cAL water, waar
geen trek in was, watei' dat dus niet weg-
loopt, omdat de riool die lvet water moet
uitlaten iels hooger ligt dan de riool die het
water daarheen voiert. Om die uitloozing ie
krijgen, zou men dus de rioleering aan de
uihnonding moeten laten zakken of wel het
Wooswijk opdraaien, welk laatste natuurlijk
heelemaal buitengeshken is.
Hij heeft den bouwmeester ook gevraagd,
wat naar zijn oordeel het afdoend inidiel
zoude kunnen zijn, om te voorkomon dat het
water op de straat blijfl staan. Deze meen-
d«, dat iiei dan noodig zoude zijn een greet
reservoir te maken, van een 300 M3. inhoud,
waar het water zou kunnen been slroomen
als het door de riolen niet kan wegloopen.
Wat de omstandigheden betreft, die nu
ondervonden zijn. moet in het oog worden
gehouden, dat de regenval zeer groot was
en dat er vroeger naast de Do.nze-N'isseir-
straal en de Grenulaan sloten lagan, waarin
ook heel wat water kon gehorgen worden.
Dan is daar aan de Grenulaan voor de Lram-
werken de dijk omgehaalJ, waardoor een
laag gedeelte, waar vroeger ook water been
shioomde, thans is opgeraimd.
Het water van de Nieuwstraat slroomt
ook nog allemaal naar de rioleering. in de
Dijkstraal, waardoor de aandrang van water
bij de uitmonding vergroot wordt. Door de
lhans uitgevoerde rioleeringswerken op de
Markt en omgeving. leideude naar den Smids-
wal en door den Arsenaalweg, zou het moge
lijk zijn het water van de Nieuwstraat in
plaats van naar de westzijde naar de oost-
zijde te leiden en dit zou. naar hij meenl,
ook al verbetering in den toestand brengen.
De voorzitter wijst er op, dat de heeren
nu een en ander van de bevindingem hebben
gehoord. Het spreekt van zelf, dat er stag
nate is bij de uitmonding, er overstrooming
komen moet. Wat nu de middelen betreft
ter verbetering, daaromtreut wil hij enkele
pun'ten aangeven.
^In de eerste plaats wordt dikwijls opge-
merkt. dat er veel van het vuil dat op de
straten zwerft, in de putten en vervolgens in
de riolen terecht komt. Er wordt ;Soros waar-
genomen dat |de menschen hum best jdoen, om
het straatvuil door de roosters op de putten
te bezemen. Geraakt de liocl verstopt, dan
kpijgt de bouwnieester de schuld. Om nu
daarin verbetering te brengen, zal het noo
dig zijn een man aan te stellen die dagelijks
in de gemeente op de straten het vuil bij-
eenveegt en opgaart, om te voorkomen dat
het in de riolen terecht komt.
In de tweede plaats zou de rioleering hij
Brevet in de Nieuwstraat kunnen verbeterd
worden, door reeds op eenigen afstand daar-
voor een put te maken met een deksel met
gaten, waardoor zal worden voorkomen,
dat liet water wordt tegengehouden doorhel
vuil dat zich nu op een oogenblik voor dat
rooster verzamelt, en dan de sti-aat over-
stroomt. Voorts zal men zich met den rijlcs-
walerstaat moeten verslaan, om de uitmon
ding van bet riool 50 c.M. lager te leggen.
In de derde plaats kan een deel van het
water uit de Nieuwstraat worden afgevoerd
door de rioleering van den Arsenaalweg,
waardoor de rioleering aan de westzijde
eenigei* mate wordt ontlast.
In de vierde plaats" meant spreker, dat het
noodig zal zijn, voor eene afdoende ver
zijn, dat dc riolen geheel
een duiker aan le leggen onder
beiermg,
door het kanaal, opdat men het water uit de
stad zoude kunnen laten wegvloeien naar het
lage land aan de westzijde. Daar kan het
dan under aile omstandigheden in greote
massa wegvloeien. Dit zou dienen ter ver-
vanging van het geopperde denkbeeld tot
het maken van een bassin, aangezien dit
laatste toch niet afdoende zou zijn voor het
bergen van de noodige hoeveelheid water.
Om zoodanig werk uit te voeren is echler
zoo'n grool kapitaal noodig, dal daarover
zeker voor het oogenblik niet aan gedacht kan
worden, evenmin als dat er voor het oogen
blik aan gedacht kan worden om eene groo-
lere pompmachine taan te koopen. Met eenige
mogelijk zou nu wellicht zijn, de duiker te
laten zakken.
De heer Waalkes wijst er op, dal er nu
door den Smidswal ook een riool loopi. De
rioleering van de Nieuwstraat zou daarop
wellicht tangs den Arsenaalweg reclilstreeks
kunnen worden aangesloten.
De heer D. Scheele merkt op, dat het
hem toch wonderlijk voorkomt, dat nu tel-
kens en telkens de Vlooswijkstraat onder
water loopt, terwijl dat vroeger niet voor-
lcwam. De heer De Jagefe heefl nu wel ver-
klaard, dat bij de putten niet te zien is
dat er inodder in de riolen staat, maar dat
bewijsl nog niet, dat er aan riolen zelf niels
liaperl, dat er hier of daar geen verzakking
heeft plaats geliad of wel dat zich ergens
een zandbank heeft gevorind. Hij acht een
nader onderzoek noodig. Een man om het
vuil van de straten op te vegen, ter voor-
koming dat het in de riolen komt, acht hij
nog niet noodig.
De heer Nolson denkt er ook zoo over.
De toestand is niet veranderd en ofsclio'on
men jaren en jaren geen overlast had van
het water, komt dit nu kort achier elkaar
driemaal voor. En wat de bui van jl. Zon
dag betreft, zulke buien komen er minstens
wel een keer of 10 per jaar voor. Hij zou
willen beginnen met de riolen heelemaal te
laten sehoonmaken. Al is uit het medege-
deelde wel gebieken, dat het stelsel van
rioleering niet in orde is, zoo moet er toch
voor liet gebeurde der laatste weken een
andere oorzaak zijn, daar dit in vorigc jaren
niet voorkwam.
De heer De Ridder wijst er op, dat
liet rooster aan den zinkput bij Brevet in
de Nieuwstraal' nog al eens verstopt geraakt
door fle blaren die er voor komen Hij
vraagt ook, of het niet mogelijk is, dat aim
de politie last wordt gegeven om er op
toe te zien, dat er geen vuil in de putten
wTordt geveegd.
Be voorzitter meent, dat dit niet geman-
kelijk zal zijn. In elk geval, hij zou het kun
nen zeggen, dal ze er naar moeten kijken.
De he-er Waalkes vraagt, of hot ook niet
mogelijk is, dat de riolen eens heelemaal
worden nagezien.
De voorzitter ant woord t, dat dit in de
bedoeling ligt. Er bestaat dezerzijds wel
eene overtuiging, dat het envel niet is tewij
ten aan een toevallig gebrek in de riolee
ring, maar or bestaat nil eenmaal bij velen
eene opinie dal de rioleering vuil zoude zijn
en daar valt niet tegen te praten. Ter ge-
rustslielling van de menscli en zal het dus
worden nagezien.
Be "heer Nolson: E11 begonnen wordt met
ze sclioon te maken.
De voorzitter: Dat is ons voornemen.
De Jieer De Jager geeft le kennen. dal
hem, voor wat de Vlooswijkstraat betreft,
gebieken is, dat het water van die straat
langs 3 kainden weg" kan.
De beer Dees merkt op, dat dit weinig
zoude lielpen, als b.v. het eerste kanaal ver
stopt bleek te zijn. Men zal toch in elk geval
moeten toeg§ven, dat er zich hier iels ab-
normaaJs voordoet.
De heer Dc Jager geeft dat toe.t Hij vraagt,
wat er nu zal gebeuren.
Dc voorzitter zegt toe, dat de riolen ieder
afzonderlijk zullen worden nagezien en
schoongemaakt. Hij vraagt, of de lieer De
Bidder zijn voorstel tot het instellen van een
deskundig onderzoek nog "handhaaft.
De heer De Ridder ineent, dat, na de toe-
zegging door den voorzitter gedaan, de zaak
wel kan worden afgewiacht.
De discussie over deze zaak wondt gesloten.
b, De heer De Ridder wijst op den trap
tu'sschien de woniugen van de heeren L. J.
de Vries en W. Reinlioud. Die trap is steil
en liet zoude volgens hem aanbeveling ver-
dienen. daar, evenals langs de trap in de
Pelmolengang pen Leuning" te nfaken.
De Voorzitter zal dit punt ter sprake
brengen bij burgemeester en wethouders.
e. De heer Waalkes merkt op, dat, als
het nu kermis wordt, er toch een markt-
meester zal moeten benoemd worden. Is
daaraan al aandacht gewijid.
De voorzitter zegt toe, in de eerslvolgen
de vergadering van 'burgemeester en 'wet
houders het doen eener oproeping ter sprake
te zullen brengen.
7. Afsehrljving school ;eld.
Overeenkomstig het voorstel van burge
meester en wethouders wordt besloten "a.
L. Rouw af te voeren ^un het kohier' der
schoolgelden voor het lager onderwijs.
De vergadering wordt gesloten.
eener parlementaire regeering der nationale
verdediging. Die zal ons den vrede brengen,
dien wij noodig hebben, om als vrij volk
onder vrije volken te kunnen leven.
,,Is dit doel eenmaal als juist erkend, dan
moet daarop worden aangesteund, met alle
kracht, zonder aarzelen, en zonder senti-
mcrifeele overwegingen.
,,De Rijksdag moet overwegen, dat op
den thans ingeslagen weg geen terugkeer
mogelijk is, slechts vooruitgang. Hij moet
overtuigd zijn, dat het gemakkelijker is iets
groots te bereiken, als iets kleins. Hij moet
het Duitsche volk den omweg besparen,
waarvan niemand weet, waarheen hij leidt."
BELGISCHE VLIEGERS.
Onder laatste eervolle vermeldingen in
het Belgische leger verleend, waren niet
minder dan vier vliegers. Daaronder is na
tuurlijk Jan Olieslagers,
De andere drie zijn: Edrnond Thieffry,
Andreas de Meulemeester en Joris Kervin
de Lettenhoven. Allen zijn jachtvliegers en
de Belgische soldaten noemen hen erg
waardig „Azen", zooiets dus als wij zouden
zeggen: aasvogels. Olieslagers schoot twee
vliegtuigen neer op 14 en 15 Juni 11.
TER NEXJZEN, 13 Juli 1917.
Het weerbericht van het meteorolo-
gisch instituut te De Bildt van b.eden luidt
ais yolgt
Hoogste barometerstand 770,0 N.-West-
Duitsehland.
Laagste barometerstand 763,2 Haparanda.
VerwachtiDg tot den avond van 14 Juli
Zwakke tot matige winden uit zuidelijke
ricbtingen, gedeeiteiijk bewolkt, waarschjjn-
lijk droog behoudens kans op onweer
vooral in het zuiden, aaDvankeijjk warm.
Onze riolen.
Gisternanaiddag werd door den gemeente-
bouwmeester in tegenwoordigbeid van meer
dere raadsledeu een proef genomen voor bet
controleeren van het doorspuiiDgsvermogen
der verschillende riolen. Ook de pers was
uitgenoodigd, om zich op de boogte te
stellen.
Bp verschillende riolen en putten is
waargenomen de werking van bet water,
VREEDZAME OMWENTELING.
Onder dezen titel be,v.at de Vorwarts een
artikel over de gebeurtenissen der jongste I na"Si,; ^00r apuiing is ingelaten
dagen, waarin het blad zegt: Tr
Wie de laatste dagen met open oogen de
gebeurtenissen heeft aangezien kan er niet
meer aan twijfelen, dat het Rijk op den weg
eener vr'eedzame omwenteling is. Nog is
dit onfwikkelingsproces niet afgesloten,
dreigen er storingen en moeilijkheden, die
het voor korten tijd tot staan zullen bren
gen, ja het uit de kalme baan kunnen bren-
g.en ,wat "iemand wenscht, wat ieder op
ztjn wijze moet trachten te voorkomen.
Maar tegen te houden is de omwenteling
niet meer.
„Wat noodzakelijk geworden is kan in
dagen, weken of maanden worden tot stand
gebracht, in eens, of stuk voor stuk. Maar
het geheel zal een omwenteling zijn, die tot u 1 r
de grootste historische gebeurtenissen telt, sthaal SlS later 1S waargenomen.
en het beeld van den wereldtoestand volko-
Voor een aantal riolen rees de meening,
dat, wanneer die steeds aldus worden ge-
spuid, er van verwyderen van het vuil
geen sprake kan zyn, doordat er te weinig
schot in zit; Toen ecbter ten laatste de
atroom door die riolen werd geleid, stroomde
bet water er ook Sink door.
De algemeene indruk is, dat van eene ver-
stopping in elk geval geen sprake kan zyn.
Waar de fout van het in den laatsten tijd
gebeurde zit, is niet gemakkelpk uit te
raaken. Oogenscbynlijk is alles in orde.
Daar tegenover staat de berinnering van
velen, dat tot voor enkele weken de over-
stroomingen zien met voordeden op eene
men zal veranderen.
,,Wie echter inziet, dat deze binnenland'
sche omwenteling onvermijdelijk is gewor
den, handelt misdadig tegenover de belan-
gen des lands, als bij haar poogt tegen te
houden in plaats van haar krachtig te steu-
nen. Tijd is thans niet alleen geld, tijd is"
bloed; offers die thuis niet worden ge
bracht moeten buiten met menschenlevens
worden betaald.
„Een meerderheid heeft zich in den Duit-
schen Rijksdag gevonden, die de grootste
poging ondernemen wil het Duitsche volk
de vrijheid en de wereld den vrede te ge
ven. De sociaal-democratische partij heeft
deze poging voorbereid, en zij werkt thans
daaraan mede. Maar zoo zij wordt onaer-
nomen, moet een geheele arbeid worden ver-
richt, mag die Rijksdag zich niet schuldig
maken aan dezelfde fouten, die hij terecht
in de Regeering heeft veroordeeld.
"Het gaat niet aan voor noodzakelijke
beshssingen aarzelend te blijven staan, hal
ve verklaringen af te leggen, hinkende over-
eenkomsten te sluiten, en overigens op de
toekomst te blijven hopen.
„Spoedige en geheele arbeid is noodig.
Na zooveel fouten en ontgoochelingen is het
zeker moeilijk hoopvol te blijven. De par-
tijen, op wie de verantwoording voor het
welslagen of mislukken van de geheele ac-
tie steunt, moeten het zich duidelijk maken,
welke noodlottige uitwerking het hebben
moet op het buitenland en op het eigen volk
als het ten slotte wederom was:
„Veel leven om niets of „tant de bruit
pour une omelette!"
"De oorlogszuchtigen in de vijandelijke
landen zouden daaruit het voor hem duide-
lijke besluit trekken, dat het arme Duitsche
volk nog niet in staat is zich zelf te be-
vrijden, en dat het geen andere keus heeft
dan het van buiten met granaten en gas-
bommen te hulp te komen.
,,Maar hoe zal men die wijziging in de
stemming verantwoorden tegenover de
volksmassa's die in de laatste dagen weer
een beetje hoop hadden gekregen en dan
eerst recht aan de bitterste teleurstelling
zouden worden onderworpen? Dan ware
het beter geweest, niet begonnen te zijn!
Wie bij de tegenwoordige' stemming van
het volk verwachtingen wekt om het later
teleurstellingen te brengen, handelt als ie
mand, die niet in staat is de gevolgen van
zijn daden te overzien.
„Wat zouden de gevolgen zijn? Wij zul
len die niet in de donkere kleuren schilde-
ren. Maar een ding is zeker: Voert de
crisis thans niet tot besliste, positieve re-
sultaten, dan zal zij zich spoedig in ver-
scherpten vorm heriialen. In verscherpten
vorm en met onaangename verschijnselen
gepaard gaande. Dit aan het Duitsche volk
te besparen is de plicht van alien, die zich
van hun verantwoordelijkheid bewust zijn.
,,Wat noodig is is eene verandering van
stelsel in de binnenlandsche en buitenland-
sche politiek. Of beter gezegd: de vervan-
ging van de bestaande stelselloosheid door
een stelsel.
En dit stelsel kan niet anders zijn, dan
het demokratisch-parl'ementaire stelsel naar
binnen, verbonden met een staatkunde van
vaste en omvangrijke geneigdheid tot vrede
'naar buiten.
,De ontwikkeling wijst op de vorming
Centrale keuken.
Sedert geruimen tijd was de aandacht van
besturende en belangstellende kringen al-
hier reeds gevestigd op de elders ingerichte
centrale keukens, waar tegen geringen prijs
een smakelijk en goed miadagmaal ver-
krijgbaar werd gesteld. De commissie van
bijstand in zake distributie van le'vensmid-
delen, de heeren De Jager en Nolson, na-
men destijds reeds elders een kijkje.
De daaromtrent bestaande voornemens
hebben thans meer vasten vorm gekregen.
Gisteravond vergaderden op uitnoodiging
van den burgemeester op het raadhuis
eenige dames en heeren om over deze zaak
te beraadslagen. Daarbij werd in aanmer
king genomen, dat de centrale keuken niet
alleen een voordeeliger middagmaal kan
verschaffen, dan wanneer ieder voor zich
z'n potje kookt, doch dat het in den aan-
staanden winter wel eens zou kunnen noo
dig zijn, dat voor een aantal gezinnen tege-
1'jk eten wordt gekookt, uit gebrek aan
brandstof om het elk voor zich klaar te
maken.
We waren niet in de gelegenheid bijzon
dere inlichtingen te verkrijgen, doch verna-
men als ,resultaat der vergadering, dat een
comite ik gesticht, dat de zaak tot uitvoe
ring zal trachten te brengen.
Bevorderd.
Bevorderd van de ie naar de lie klasse
Marnix Gymnasium te Rotterdam dejonge-
heer P. van Strien alhier.
Een bezoek.
Naar wy vernemen is het fanfare gezel-
schap jffScheldegalm" van Hanweert voor
nemens a.s. Zondag een bezoek te brengen
aan Ter Neuzen. Het fcal des namiddags
met den trein uit Hulst arriveeren.
Het Roode Kruis.
Aanstaanden Woensdag zal in Zeeuwsch-
Vlaanderen eene uitgebreide oefening worden
gehouden van Het Roode Kruis, waaraan
o.m. door de afdeeJiugen van Ter Neuzen
en Schoondijke zal worden deeigenomen,
benevens door een groot aantal militaireiK
De oefening zal aanvangen des morgens
ure, te Breskens. Extra trammen zuilen
rpden, terwyi voorts, zoo mogelijk gebruik
zal worden gemaakt van schepen en ook
voor andere vervoermiddelen is gezorgd.
Het vervoer van de daarvoor in aanmerking
komende personen zal geschieden over
Schoondyke verder over Hoofdplaat en
Biervliet naar den Braakman, waar
gumtig gety van transport te water zal
worden gebruik gemaakt en indien dit niet
mogelyk is, zal het vervoer verder plaats
hebben over Philippine en Sas van Gent en
zoo verder naar Ter Neuzen, waar in de
lokalen der hoogere burgersebool het eind-
punt der oefening gelegen is.
De oefening zal staan onder leiding van
Dr. Bjjsterveld, terwyi zij zal worden byge-
woond door den admiraal, kommandant der
stelling van de monden der Scbelde en
verschillende hoofdofficieren.
Vermoedelyk zal de terugreis van hier
naar Vlissingen worden gemaakt met een
der marinevaartuigen.
ook