schoolbelio-efien /600,;-aanschaffen en on-
derhoud schoolmeubelen 285,— kosten van
scho-oltoezicht 50,adverlentiekosten be-
treffcnde bet M. O. /7?-,—verdere kosten
betreffendc hei M. O. 60,-^; bibliothee-k
J 100,vergoeding aan den directeur voo r
het geven. van les in aardi'ijkskunde J 250r
samen 19521,33/g.
Rdntejn a 4 o/<j/per jaar van een kapitaal
van 60000,— per resto nog groot 590(K),
/2360,—reriten a 4/2 van een kapitaal
van 10000,— per reslo nog groot /8800,—
/390.—aflossing der leening van/60000,—;
600,aflossing der leening van 10000,—
400,—totaal 23277,33/,.
Nadeelig verschit 9177,353/2-
2o. Raining van de ontvangslen en uitga-
ven van de school vo-gr M. U. L. O. voor
1917:
Qntvangsten
Schoolgeld en /3300,jsubsidie art. 48 wet
L. O, 2250,samen 5550,^.
Uitgaven:
Jaarwedden 'der onderwijzers pensioenbij-
dragen 4300,—vergoeding voor bet gemis
van vrije waning 300,—instandhouden
van school lokalen j 200,aanschaffen en
onderh-ouden schoolmeubelen 125,—aan
schaffen en onderhouden van sclioolboeken
leermiddelen .en schoolbehoeften 500,
verlichting, Ver warming en scho-onho-uden
der lokalen 425,— jaarwedde van den
amanuensis-concierge 266,66/2; samen
6116,66?/2.
Nadeelig verschil f 566,66V2-
Burgeiiieester en wettio uders hebben ken-
nis genomen van liet buitengewone hoog be-
drag, dat de minister vraagt, maar zij zijn
toch van meening, dat op grond van dat
schrijven Vender behoort te worden o-nder-
handeld, -om te trachten den minister te be-
wegen een deel van zijn eischen te lalen
vallen en op die wijze tot overgave van de
school te komen.
De heer Nolson verklaart, in principe voor
overgave te zijn, maar dan moet dit gebeuren
op voorwaarden dat er geen nadeel voor
de gemeente uit voortspruit en naar zijne be-
rekening zal dit het geval zijn, als op de
voorwaarden van den minister woodt ing-e-
gaan.
.Als hel gebouw wordt .overgedaan moet
de gemeente loch dc daarvoor gesloten lee
ning aflossen en er de rente voor betalen.
Moet de rente betaald worden van liet voor
de uitbreiding noodig geachte kapitaal en
met de waarde van h-etgeen dan nog aan
bouwgrond moet worden afgestaan kunnen
de jaarlijksche kosten voor de gemeente op
een 15.000 worden geraamd, terwijl de
school thans aan de gemeente 10.000. We
zouden dus /5000 achteruitgaan.
Het is waar, er wordt zeer yeel misere met
de hoogere burgerschool ondervonden en de
slechle verbouding lusschen de directeur der
M. II. L. O. school en de leeraren der II. B. S.
die daarvan de oorzaak is, is een der rede-
nen dat het -beler is, dat we er van af zijn,
maar spreker meent, dat hel offer toch te
zwaar is, als dat aan de gemeente nog 5000
's jaars extra zoude moeten kosten.
Hij v.il even zijn berekening mededepten; is
zij foul, dan zal hij zijn heto-og gaarne lerug-
nernen. -
Volgens de door burgemeester en wethou-
ders (jvcigelegde berekening bedraagt hetna-
declig verschil op de exploitatie der hoogere
burgerschool over 1917 9177,33/2 en dat van
de school voior meer uitgebreid lager onder
wijs 566,66/2, laat men dus om een rond
cijfer te nemen zeggen f 10.000 te samen.
De minister vraagt nu van de gemeente
de rente aid 4 0/0 van een kapitaal van
39.000, wat een bedrag is van 1560, dan
eene jaarlijksche bijdrage van /5000, vo-orts
afstand van een stuk bouwgrond van onge-
veer 1000 M2., dat overeenkomstig den vast-
gest-eldcu prijs zou verkocbt worden voor
4,50 per M2., of 1500 in totaal, wat dus
00k eene rente veriegemvo-ordigd van 225,
dan nog inoet de gemeente een vo-eibalveki
van anderbalve Hectare aanleggen, en onder
houden en lietzij men dit koopt of huurt,
meent spreker dat de jaarlijksche loxsten
daar\ an 00k veilig op 600 mogen worden
geraamd.
Als de gemeente dan de school aan het
rijk heeft oveigegeven, is zij verplicht eene
nieuwe M. U. L. OYschool te boiuwen. Deze
mag zeker op 50.000 geraamd worden.
.Het rijk betaalt daarvan een vierde der kos
ten, zoodat er f 38.500 voor rekening der ge
meente blijft. Daarvoor zal eene leening
moeten worden gesloten ad 5 wat een
jaarlijksche uitgaaf vordert van 1925.
Daariiij dient dan nog 1000 voor aflossing
te worden gerekend, wat diaarop uitkomt, dat
dan de leening- na 40 jaar is afgelost.
Dan moet ook in het oog worden gehou-
den, dat thans het nadeelig slot op de- ex
ploitatie der school voor meer uitgebreid
lager onderwijs thans 566 bedraagt. Is er
echler een hoogere burgerschool met 5jari-
gen cursus, dan zullen vele leerlingen, die
nu de lias sen dier school vullexi, naar de
feoogere burgerschool gaan, zoodat de ge
meente het schoolgeld dier leerlingen moet
idler een en het tekort grooter zal worden.
Voorts zullen er, als de leeraren der H. B.
S. geen les meer geven aan de M. U. L. O.
school en dat wordt natuurlijk het geval
als de laatste in ©en nieuwe inrichting wordt
ondergebracht wel minstens 3 onderwij
zers meer moesten aangesteld worden. Het
rijk Ver good daarvoor wel is waar het mini-
mum-salaris,i niaSr men weet ook, dat men
daarvoor geen onderwijzers krijgt en dat er
zeker wel een 300 per oiulerwijzer bij anoet,
zoodat het tekort van 566 daardoor alleen
al zou stijgen tot 1500.
A1 die door hem opgesomde uitgaven vor-
men een jaarlijlcsch totaal van 11.810.
Dan echter hieeft de gemeente toch ook
nog te betalen de rente van de voor stich-
tihg der school gesloten leening van 60.000,
zijnde voor het loopende jaar 2360 en die
der leening van 10.000 zijnde f 396, waar-
bij dan nog komen de aflossingen, waarvoor
nu ook 1000 is uitgetrokken, zoodat men
konit op een rond bedrag van 15.000
*s jaars. Dit vindt spreker veel te veel en
het maakt op hem den indruk, dat dit voor-
stel gedaan wordt om het niet aan te nemen.
Het voorstel dat de minister doet, is voor
de gefneente te nadeelig. Hij zou dit onder
de aandaeht van den minister willen brengeu
en er op aandrlngen dat deze zijne eischen
veel lager slelt. Als bijvoorbeeld de elsch
tot betaling der rente van het uitbreidings-
kapitaal vcirdel zou het der gemeente nog
op een jaarlijksche uitgaaf van f 13.000 ko
men te staan.
De heer Waalkes geeft te kennen, dat de
kennisneniing van de door den Minister ge-
slelde eischen hem wel wat hebben doen te-
rugschrikken. Hij is daarop te ride gegaan
met de eischen, die in gelijke gevallen aan
andere e 1 ©entail zijn e leld. Zoo wordt v,,or
gesteld, met ingang van 1919 te Smallinger-
land ©ene rijks hoogere burgerschool testich-
len. Deze zou verrijzen te Drachten. Er
wordt daarvoor van wege het departement
van binnenlandsche zaken gevorderl het be-
schikbaar stellen vail een terrein vooropen-
luchtspeelplaats ter grootle, van 2 hectaren,
dat is dus" een halve hectare meer danhier
gevraagd wordt. Voorts wordt gevraagd liet
storlen van een kapitaal van 60.000, nadat
met bouv.en zal zijn aangevangen. Hier heb
ben we nu- een gebouw over te geven, dat
"meer waard is dan 60.000, en waarbij dan
de grond ook nog niet is inbegrepen. In dat
geval wordt dus Drachten veel tegemoet-
komender behandeld. Vender Is daar de be-
paling, dat jaarlijksch eene subsidie van
f 1000 per klasse moet worden betaald. Dat
komt dus overeen met de f 5000 subsidie die
ook van ons worden gevraagd.
Als de minister de voorwaarde tot het
betalen der rente van liet kapitaal noodig
voor uitbreiding en het bouwen eener wo-
nmg voor den concierge wild© la ten ver-
vallen, zouden de voorwaarden ongeveer ge-
lijk zijn aan die van Smallingerland. Op het
laten vervallen dier voorwaarde zoude kun
nen worden aangedroiigen, door aanvoering
van het zeker gegronde motief, dat wij bo-
vendien ook nog genoodzaakt zullen zijn tot
liet bouwen eener nieuwe school voor meer
uitgebreid lager onderwijs, al gelooft spreker
dat we daarvoor wel lets goedkooper zullen
terecht kunnen als door den heer Nolson is
berekend. Er kan Voorts ook gewezen op
de waarde van het over te geven geijoiuw,
en tbebeliooren, die zeker bij schatting aan-
zienlijkea hooger zoude zijn dan de van
Smallingerland gevraagde 60.000, vooral als
men in aanmerking neemt de thans
zeer dure bouwkosten.
Zooals het aanhod daar ligt, zou spreker
er niet voor zijn, het aan te nemen. Hij
aclit hel gewenscht eene commissie uit den
raad aan te wijzen, teneinde met den minis
ter nader overleg te plegen en er bij hem op
aan te dringen, voor het overnemen der
hoogere burgerschool niet zoO'n zwaren last
op de schouders der gemeente te leggen.
De heer Van Hasselt bespreekt de door
den heer Nolson gertiaakte berekening. Hij
rekent voor het bouwen eener nieuwe M. U.
L. O. school 50.000 en rekent, dan 5
rente. Spreker meent, dat die Wel zooveel
goedkooper kan geraamd worden, dat de
post voor aflossing kan vervallen. Dat maakt
het bezwaar al eenigszins kleiner. Dan het
bezwaar tegen liet beschikbaarstel 1 en van een
terrein voor openluchtspelen. Die uitdruk-
king is ook voor verschillende uitlegging vat-
baar en er valt thans nog moeilijk te zeggen,
of dit van de gemeente beduidende uitgaven
zal vorderen. Hij is dus omtrent bet aanbod.
van den Mhiister niet zoo somber gestemd,
al vindt hij den eisch ook lioog. Wat de
onder punt lo. bedoelde rente van het kapi
taal van 39.000 betreft zou hij willen vra-
gen hoe lang da gemeente dat bedrag moet
belalen, of de betaling dier rente b.v. ein-
digt na 20 jaren, als het bed rag is afgelost.
Hij stenit in met het denkbeeld van den
heer Waalkes, om eens met Zijne Excellen-
lie te gaan praten en te trachten van hem
te verkrijgen dat hij er niet een ldeinbeetje,
maar een heele boel afdbet.
Juist is het, wat door den heer Nolson
werd hetoogd, dat we ook met de M. U. L. O.
school zitten, die behoorlijk onder dak moet
worden gebracht. Over die inrichting spre-
kende, maakt spreker aanmerking op de door
burgemeester en well)ouders overgelegde be
rekening van kosten, daar zij de rente der
leening voor het. gebouw en de posten voor
alfossing, gebeel ten laste van de H. B. S.
brengen. Billijk zoude het zijn, dat een deel
daarvan bij de exploilatiekosten der M. U.
L. O. werd gerekend.
De voorzitter merkt op, dat de gemeente
toch hel geheele gebouw aan het Rijk moet
af staan.
De heer Van Hasselt erkent dat, maar geeft
hierop alleen willen wijzen, omdat nu eigen-
lijk het nadeelige verscliil van de exploi-
tatiekosten der M. U. L. O. school teklein is,
daar er ook nog de halve uitgaven voor de
lokalen er bij zouden moeten gqrekend wor
den. Nu worden de voile /3800 die daar
voor worden uiigegeven bij de. exploitatie-
koslen der II. B. S. gerekend, terwijl het in
werkelijk maar 1900 en het nadeelig saldo
der M. U. L. O. daannede zou moeten worden
verhoogd. Daaruit valt, te berekenen, dat de
kosten van eene te stichten nieuwe M.- U.
L. O. school niet zooveel hooger zullen wor
den als de heer Nolson voorspiegelde, wan t
deze brachL liet stichtingskapitaal in reke
ning en dat behoort dan ook bij de kosten
der tegenwoo rdige inrichting te worden ge
rekend. Dil maakt de overgave der H. B. S.
nog aannemelijker. Spreker zou er vQorzijn
nader overleg te plegen en den Minister
voorloopig dank te zeggen voor zijne geble-
ken bereidwilligheid.
De heer Waalkes meent, dat het gebouw
en de grond waarop het staat, benevens die
welke nog moet worden afgestaan, veilig
kan geschat worden op eene waarde van
honderd duizend gulden. Telt men daar-
bij dari de rente van het kapitaalj van
39.000 die hier gevraagd wordt, dan zal
Smallingerland 80,000 votordeeliger geliol-
peh worden, dan zulks met Ter Neuzeii het
geval zal zijn.
De neer Van Hasselt merkt op, dat men
ook gemakkelijker eene nieuwe school kan
stichten dan eene reeds bestaande over
nemen.
De lieer Waalkes wil dat toegeven, maar
moet er toch tegenover stellen, dat hier ook
bovendien nog een M. U. L. O. school moet
gesticht worden.
De heer Nolson houdt tegenover den heer
Van Hasselt vol, dat zijne cijfers juist zijn.
Het komt er niet op aan, bij welke school
de lieer Van Hasselt de 3756 wegens rente
eri aflossing rangschikken wil. Een feit is
het, dat de gemeente die jaarlijksch moet
blijven betalen en dat daarbij dan komen de
verschillende bedragen die aan subsidie aan
de gemeente moeten worden uitgekeerd, be
nevens de kosten voor eene nieuwe M. U.
L. O. school. Men moet toch het geheele
spulletje te samen tellen. Waarbij men de
uitgaven wil indeelen doet minder terzake,
daar het tolaalcijfer er niet door verandert.
Er is door den heer Van. Hasselt aanmer
king gemaakt, dat spreker voor de 38000
stichlingskosten eene rente berekende van 5
0/0. Goed, hij wil toegeven dat er mogelijk zal
kunrf&n geleend worden voor 4/> o/o, maar
goedkooper komt men toch niet terecht, voor
4 0/0, zooals voor den oorlog bet geval was,
zal de gemeente nu niet kunnen Leonen.
Die /200 die dit minder aan rente zou uit-
maken doeu aan de eindrekening weinig af
of foe.
De beer Van Hasselt blijft van meening,
dat eene leening op aninuiieit goedkonper zou
uitkomen als thans door den heer Nolson
wordt berekend.
De heer Nolson houdt zijn standpunt
staande, dat er niet goedkooper kan geleend
worden. Hij wil- editor nog wat toegeven en
enkele door hem genoenide bedragen in to
taal met /1000 vermindenen, dan blijven
de hoogere uitgaven toch nog 11.000, dus
f 4000 ineer dan thans hel geval is, in
plaats dat ze zouden verminderen.
De heer D. Scheele geeft te kennen, dat
ook hij tot de conclusre gekomen is, dat de
gemeente er, gezien de verstrekte cijfeis,
nog een f 5000 ineer dan thans het geval is
zal moeten hijleggen. In den eersten indruk
meende hij, dat het aanbod werkelijk niet
ernslig gemeend Was. Maar als mennagaat
de eischen die aan andere gemeenlen worden
gesteld, voor liet stichten eener H. B. S.
waarvan enkele correspondeeren met wat
hier gevraagd wordt, dan moet men tot de
conelusie komen dat het wel zoo is. Hij is
echter van meening, dat ze alleen op het
denkbeeld van overgave kunnen ingaan, als
liet de gemeente niet meer kost dan thans.
Als het echter zooveel meer moet gaan kos-
ten als volgens de berekening van iden'minis-
ter noodig is, kan de gemeente het ook zelf
wel blijven wagen. Hij begrijpt echter niet,
waarom nil juist een arm© gemeente als
Ter Neuzen, in deze zoo duur uit moet zijn.
Als de gemeente de zaak zelve blijft exploi-
leeren, kan ze ook, als het in het geheel niet
meer gaat, tot sluiting komen, al zou dit voor
de leerlingen te bejammeren zijn. Als het
nu Json gevonden worden, dat liet vooir de
gemeente wat goedkooper komt, is hij voor
overname en hij zou daai-over eens met
den minister willen spreken.
De heer Dees betoogl, dat het geval zich
voiordoet, dat de' leden van den gemeente-
raad reikhalzend uitzien, dat de /loogere
burgerschool door de gemeente zoo spoedig
mogelijk zal worden overgedaan. De rede-
nen voor dat verlangen zijn al gem een be-
kend, namelijk,- dat de verhouding van de
leeraren en den directeur der M. U. L!. O.
school niet zoo is als de gemeenteraad dat
graag zou zien. In den beg'inne was dit wel
het geval, doch na eenigen tijd was dit niet
meer het geval. Het spreekt vanzeTr, dat
dit nadeelig werkt op het onderwijs. Inge-
volge den door den raad uitgedrukten wensch,
hebben burgemeester en wethouders pogin-
gen aangewend, om de H. B. S. aan liet rijk
over te geven. De thans daarvoor ontvangen
berekening js niet bepaald gunstig, terwijl,
zooals jii "de vergadering reeds is. bpgemerlgt,
bij de verslrekle cijfers ook nog die komen
nioodig voior het stichten eener nieuwe'
M. U. L. O. school. Tocli acht spreker het
noodig, dat tot het overgeven der H. B. S.
aan het rijk wordt overgegaan, en wel o-p de
voordeeligste voorwaarden. Eene commissie,
die daarover met den minister zou onder-
handelen, zou in dit opzielil waarschijnlijk
nog wel wat gedaan kunnen krijgen.
-De heer 'Waalkds wijst er op, dat door
periodieke verhooging der jaarwedden de
koslen in de tofekouist ook hooger worden.
Hij zou willen trachten te verkrijgen, dat
dezelfde voorwaarden worden bedongen, die
aan andere gemeenlen worden gesteld.
De heer De J age r is het eens met den heer
Nolson, dal de toestand voor de gemeente
schadelijker zou worden dan lhans het geval
is. Ook bij zou gaarne willen weten, of die
rente van de 39.000 voor zekeren tijd geldt,
dan wel dat deze eeuwigdurend moet be
taald worden. Wordt op het aanbod van dieri
minister ingegaan, dan is het juist, dat voor
een waarde van j 100.000 wordt geschonken,
plus de rente van J 39,000 en voorts de ver-
plichting eene nieuwe M. U. L. O. school
te bouwen, waarvan de "kosten eerder tegen
dan mee zullen vallen. Hij meent, dat de
raad in deze zeer yoorzichtig moet zijn met
hel te nemen besluit.
De heer Nolson geeft te kennen, dat hij
bij het maken zijiier berekening, ook reke
ning heeft gehouden met verhooging van de
jaarwedden der fteranen, hij heeft daarvoor
echter geen hooger bedrag geraamd, omdat.
bij terugkeer tot normale tijden, verschillen
de thans beduidend gestegen uitgaven, als
(daar zijn voor verwarming, leermiddelen ehz.
weer zullen dalen, terwijl door een meervol-
tallig worden der klassen van de H. B. S. bij
hat bevorderd worden der leerlingen, de op-
brengst wegens schoolgeld ook hooger wor
den zal. In principe is spreker vbor over-
gave aart hel yijk, maar om dit te doen in
de omstandigbedien die de zaak voor de ge
meente nog duurder maakt, daar is hij
tegen.
De voorzitter stelt' in het licht, dat bur
gemeester en \vethouders den 'raad thans
naar aanleiding van het ontvangen schrij
ven van den Minisser hebben bijeeng-eroepen
om te beslissen over de vraag: zullen we
omtrent de overgave der H. B. S. voortyaren
of niet.
Als we die vraag bevestigend beantwoor-
den, moeten We dat niet doen, uit overwe-
glng dat dat het hoofd der school en die
leeraren lastige menschen zijn. Dat mag geen
motief wezen. Lastige menschen oritmoet
iedereen al eens op zijn weg.
De vraag moet zijn: zullen we 011s er al
dan niet kunnen uitslaan, wat de finan-
cieele zijde der zaak betreft. Wat gevraagd
wordt, koml der gemeente op een financieel
offer te staan, doch daar staat tegenovej;, dat
oolc gevraagd moet worden: kunnen we zoo
spoedig mogelijk verbetering brengen in
den toestand, in het belang der kinderen van
de ingezetenen.
En dan moet er, op gewezen worden, dat
het voorzeker eene verbetering zou zijn, als
zoodra mogelijk uitbreiding werd gegeven
aan het meer uitgebreid lager onderwijs,
door daaraan toe te voegen eene liandels-
cursus, dat vele ouders daardoor zouden
gebaat worden, Cvenals weer anderen dat
zouden zijn door de overname der H. B. S.
door het rijk, aangezien ,het schoolgeld dan
lager zal worden dan thans voor de meesten
het geval is.
In de tweede plaats moeten we ons af-
vragen: zijn we met het bedrag dat we nu
voor de inrichting uitgeven aan.de grens van
liet bedrag dat daarvoor ook in de toekomst
zal noodig zijn? Die vraag zal zeker ontken-
nend moeten heantwoord, en -als we dit dan
overwegen, zullen we gaan bedenken, uit
overweging van de kosten die de gemeente
zich toch voor de inrichting zal moeteY- ge-
troosten, dat we ook zoover kunnen gaan,
,dat we het aanbod van den minister voor
de overname aannemen.
Nu de vraag, gaan we duurdep of goed
kooper? In de eerste plaats moet daarbij in
aanmerking genomen worden, dat de ge
meente toch de rente en aflossing van het
gebouw moet betalen, dat blijft dus gelijk,
en kunnen we dat dus uitscliakelen.
Voor de jaarwedden van de leeraren, de
luilpmiddclpn enz. wordt 19,600 uii
gegeven, waarlegenover aan ontvangslen
Staat eene subsidie van 12.000 (die mis-
schien zou verhoogd - woirden met 2000) en
f 2000 schoolgeld, samen 14.000. Het na
deelig verschil is dus f 5600.
Nu is 'het ontegenzeggelijk, dat we staan
aan den voonavomd van salarisverhoogii%
van het personeel; niet alleen dat ze pei'io-
dieke verlvoogingen krijgen, maar liet zal ook
hiet lang meer duj-en of het maximum moet
worden verhoogd en daarmede zal allicht
een 2000 gemoeid zijn. Dan is er, sedert de
inrichting geopend is, nog-,zeer weinig' aan
lOnderhoud uitgegeven. Het kan niet ui(blij
ven, dat er binmenkort uitgaven voor ond.er-
lioud zullen komen, er< zal wel eens geverfd
moeten worden en dat nagaanide meent
spreker niet te ,veel te zeggen, als hij' liet
onderhoud van het gebouw op 1500's jaars
raaml, zoodat men met het nadeelig-verschil
dat er nu Vecds is zou konnen op een bedrag
van /8100.
Nu vraagl de Minister jaarlijks 5000, be
nevens ©en bedrag van ongeveer /2000 als'
rente eener leening van 39.000 (spreker
neemt maar een rond getal) want dat bedrag
zal, als men aan het bouwen en inrichten
gaat wel tot 50.000 klunmen en rekent men
dan nog 225 als rente van het bouwter-
rein dat de gemeente nog fnoet afstaan, dan
komt nien tot -een bedrag van /7225, wat
dus al minder is, dan het bedrag dat de
school in de 'toekomst jaarlijks aan de ge
meente^ z:d kosten, dan lioudt men al lets
over.
Dap liet s peel ter fein, dat we moeten aan-
wijzen. Daarin ziet spreker geen bezwaar.
Daar staat alleen, dat de gemeente dit moet
aanwijzen, maar niet, dat we het moeten koo-
pen, huren -of in orde brengen. De gemeen
te is niet in het bezit van zoodanig terrein
en de minister zal toch niet het oninogelijke
van de gemeente ver gen.
De heer Nolson wijst er op, dat> er staat,
dat de gemeente -dat speelterrein moet b e-
s c h i k b a a r stellen.
D-e voorzitter meent, dat deze voorwaarde
wgl zal tosjoopen. Voorts de M. U. L. O.
Het tekort dat deze thans -oplevert bedraagt
/566. Er is uitgerekend, dat met de uit
gaven voor de onderwijzers en de rente en af
lossing van het kapitaal daarvoor pl.m. 3000
'sjaai-s meer zal noodig zijn; dat wordt dus
/3566. Spreker denkt, dat die raming van
50.000 voor de stichting zeker voldoende
zal zijn. Het wijst er op, dat erg-ens
door hel rijk een H. B. S. werd gebo-uwd die
225.000 kostte. Wij hebben er hier maar
80.000 voor uitgegeven en daarnaar ziende,
meent hij, dat we hier wel een M. U. L. O.
sch-o-ol zo-udeu kunnen bouwen voor minder
dan 50.000. Ook behoeft deze niet aan-
stonds te zijn ingericht voor 6 klass-eil.
Burgemeester en weth-oud-ers zouden, op
den basis van de overgelegde cijfers, met
den minister wenschen te onderhandelen.
Wensclit de raad -dat niet te doen, dan
kunnen we om een mililair voorbeeld te
gebruiken evengoed zeggen: baj-onet af!
en stoppen er mede.
Wel acliten burgemeester en. wethouders
het ook noodig, te trachten den Minister
te hewegeu de gevraagde rente van ongeveer
2000 's jaars te laten vallen en de kwestie
van het terrein voor de gemeente uit te
schakelen, k-ortom, al het mo-gelijke tedoen,
om voo-r de gemeente voordeeliger uit te
komen.
Wat de verwijzing naar andere plaatsen
meer bepaald liet aanhalen van Smallinger
land betreft, mo«t spreker opmerken,dathel
gemakkelijker is een nieuwe school te stich
ten, "dan -een -oude over te- nemen. Men ziet,
het, het rijk staat dadelijk voor onkosten,
daar terstond 2 lokalen en een congierge-
woning jnoeteii wo-rden bijgebouwd. Wat
de omrastering van het terrein betreft, dit
zou de gemeente mettertijd toch zelf o-ok
moeten. doen. want zooals het nu ligt kan
het niet blijven. Als de gemeente die werken
zelf moesl uitv-oeren, zou dat o-ok al spoedig
ko-men op een uitgaaf van een duizend of
lien guldens.
Spreker is van meening, dat de gemeente
raad deze gelegenlield moet aangrijpen, om
te trachten de school over te geven en d-e
door den mhiister aangeg-even basis biadt
goede grondslagen voor een-e onderliand-e- -
ling. Zelfs wanneer de minister bij zijn eisch
bleof, zo-u hij nog zeggen, neem met het aan
bod genoegen, letten.de op de toekomst.
IIjj stell daarom voor:
ten eerstte in te gaan op het vo-orstel van
den minister;
ten tweede te benoemen eene commissie
uit den raad, om met -den minister te onder
handelen, -en
ten derde idle commissie maclitiging te ver-
leenen om te onderhandelen op den basis
van het door den Minister gedaan aanbod,
met opdracht -evenwel om te trachten van de
aan lie geme-ente gestelde eischen zooveel
mogelijk er af te krijgen.
D-e heer Waalkes merkt op, dat hij de op-
gegeven koslen voo;' de M. U. L. O. school
niet berekend is het bedrag ad f 2500 dat
deze na de aangenomen reorganisatie meer
zal k-o'sten dan vro-eg-er. Dal koant dus later
ook 111 liet v-o-ordeel.
D-e heer Nolson verklaart, dat liet hem
spijt, dat hij het nog eens mo-et zeggen, maar
hij kan zch met het aangevo-erde niet h-eele-
riiaal vereenigen. Er wordt gez-egd, in de
voor de H. B. S. o-pgegeven uitgaven zit een
g-edeelte van de M. U. L. O. school. Dat d-oet
ten slotte niets ter zake. Men (m-oet liet to-laal
bedrag tocli missen. Om met den ,lninis-ter te
onderiian-delen ,op den basis van zijn voor
stel, wat bedoelt de voorzitter daarmede?
Ten slotte, als de minister niet wil, alles toe
geven? Hij is van meening dat het niet meer
kosten mag dan thans, en is- -dus tegen dus-
danig vo-orstel.
Wat de school -ons in de toekomst kosten
zal? Dat zal moeten blijkien. Als dat nu
eens een /500 was, zou hij er zoo geen be
zwaar tegen hebben, maar als het erger is,
zou hij zeggen, laat ons de zaak dan nog
maar zelf aanli-ouden en daar mede voo-rt-
gaan en verheteren w-at we kunnen.^
De Peer Van Hasselt merkt op, dat de
cijfers. door nieinand betwist zijn.
Wel wil hij -opmerken, het do-or den heer
Nolson gen-o-einde bedrag vaii 50.000 voor
een nieuwe M. U. L. O. scluo-ol wel wat ho-og
te vind-en en hij acht dal men voor 40.000
wel klaar zou zijn. Hij erkent, dat men teg-en
5,50 .0/0 eene annuiteitsleenhig .sluitende, zoo
als die welke thans nog lo-opeiide is^ daar
voor jaarlijks zoude moeten betalen onge
veer J 2200, vo-egt men daariuj het tekort
dat de -exploitatie van de M. U. L. O. school
thans oplevert, ad /600, dan komt men op
een bedrag van f 2800. Tegenwo-ordig ko-st
ons de expl-oiiatie van de gezamenlijke in
richting 10.000, Irekt men daarvan de2800
vo-or de M. U. L. O. school af, dan schiet
er f 7200 -over, die ten las te der H. B. S. zou
den blijven en als men nu de verschillende
eischen van den Minister nagaat, de f 5000
subsidie, de rente -der 39.000 zijnde 1960,
benevens 210 als kosten voor liet speel
terrein, dap komt men ook op J 7200. Al
dus gegroepeerd, zouden de kosten der II.B.S.
dus piet hooger komen. Het een-e weegt
tegen het andere op.
Spreker is het dus eens met deik^vo-or-
zilter, dat het aanbod van den minister aan-
nemelijk is en de raad, -als hij niet anders
wil, w-el g-edwongen zal zijn er op in te gaan.
Het is dan -o-ok maar beter dit offer te brengen
en te zeggenik trek mij van de zaak af.
Hij zal dus vo-or liet vo-orstel van den voor
zitter stemm-en, al zou hij het natuurlijk
prettig vinden, indien de te benoemen comr
missie minder onvoordeelige voorwaaixlen
kan bed in gen.
De heer N-olson noemt de groepeering der
cijfers door -den heer yan Hasselt on juist.
Ijjij! vraagt, of onder de tegenwo-ordige om-
standigheden niet mag gezegd worden, dat
de prijs van alle bouwmaterialen ongeveer
verdubbeld .is. En wanneer men -dat toe-
stemt, zal men niet meer kunnen volhou-
d-en, dat het door hem vo-or het bouwen
eener M. U. L. O. school geno-emde bedrag
van 50.000 te hoog is. Zo-u iemand voor
minder dan f 25.000 in den normalen.. tijd
een volledige M. U. L. O. school hebben
willen bouwen?
Voorls zal de gemeente nog ondervindan
het tekort aan schoolgeld, daar toch zeker
wel pen derde der leerlingen, die anders
naar de M. U. L. O. scho-ol ko-men, alsdan
lerstond naar de H. B. S. zullen gaan.
Met h-etgeen zal moeten worden toegelegd
op de onderwijzersjaarwedden zal het na
deelig saldo zeker stijgen tot 1500.
Wat het sluiten eener annul teisleenin-g
aangaat tegen 5,65 0/0, spreker gel'o-o-ft niet
dat de gemeente daar thans voor in de ge-
legenheid zal komen. Eene renteberekening
van 5 0/0 is thans niet mispl-aatst. Eene
berekening van 1000 vo-or aflossing van het
kapitaal is ev-enmin te ho-og; bij o-verweging
van dit alles vallen de cijfers van den heer
Van Hasselt in het niet.
De heer D. Scheele merkt op, dat bij ex
ploitatie der H. B. S. door het rijk het school
geld heel wat zal verminderen. D-at komt
o-o-k ten bate der buitengemeenlen. Zqu daar
in geen aanleiding kunnen gevond-eri worden,
om die builengemeenten te vragen of ze er
misschien ook wat vo-or over hebben.
De Peer Waalkes: Die geven toch niets!
De voorzitter merkt o-p, dat de ervaring
in andere omstandighed-en Iefert,, dat daar
van weinig te wachten is. De .gezichtskring
gaat daar niet zoover, dat men geneigdheid
gevoelt, om vo-or zo-o iets subsidie te ver-
leenen.
De heer Van Hasselt merkt op, dat de af
te vaardigen commissie wel eenige mate zou
dienen te weten, in ho-everre de raa-d op het
denkbeeld van den Minister wenscht in te
gaan. Zij dient eenige machtiging te hebben.
Hij zou haar willen machtigen de overeen-
komst te accepteeren, wanneer haar blijkt,
-dat het aan de gemeente niets meer zal
kosten.
De heer Waalkes is van meening, dat aan
de commissie geen volmacht kan worden
gegeven. Eigenlijk is liet moeilijk nu te be
slissen, daar er -omtrent enkele punten nog
oplieldering noodig is. Daarentegen vraagt
de minister om liaast te maken met de be-
slissing.
De voorzitter beto-ogt, dal men toch ook
de commissi© niet kan bin-den aan eene be-
puliiig /dat de school hij overgave niet meer
zou mogen koslen dan ze nu kost. Wanneer
slraks zoude blijken, dat er een f 500 ver
schil was, zouden we dan daaro-p de omder-
liandelingen moeten lalen af broken?
De heer N-olson verklaart, dat hij o-p /500
niet zou zien, maar wel <op de 5000 die het
volgens zijne herekeniiig m-eer zal kosten.
De beer Dees merkt op, dat de .commissi©
toch po-k niet kan beslissen, de eindbe-
slissing koml toch bij den gemeenteraad.
De heer Van Hasselt steinl dat toe, maar
wijst er op, dat de commissie toch eeniger
mate den geest van den raad dient te kennen
en weten m-oeL, hoever ze gaan mag. Zij
moet z.i. volmacht to-t- handelen hebben.
De heer Dees is van meening, dat aan de
commissie geen volmacht to-t handelen kan
gegeven worden.
D-e vo-orzitter merkt op, dat men c-en
zek-er-e grens zoud-e kunnen aangeven, op
grond van hel schrijven van den minister.
Als men b.v. zou zeggen het mag desn-oods
een 1500 m-eer kosten, dan v-erviel de aan-
gegeven grens weer, zo-o-dra men rnaar
eenigszins daar/ov-eh few,am.
De heer Nolson blijft er bij, dat het in de
toekomst 15.000 zal kosten. Hij zou aan
de commistsie de o-pdacht willen verstrekken,
te trachten het van den minister op een
vo-ordeeliger basis gedaan de krijgen, om
daarna van de poging-en bericht te doen aan
den gemeenteraad. Eene volm-aclit verstrek
ken, daarteg-en heeft hij bezwaar, -dat zou
hij nooit willen do-en.
De lieer Dees geeft in overweging, geen
cijfers te no-emen, maar aan de commissie
op te drag-en, te trachten zo-o- voordeelig
mogelijk uit te zijn. Daarna k-omt de com
missie bij den raad voor -d-e eindbeslissing.
De "heer Van Hasselt blijft van gevoelen,
dat de commissie ook moet kunnen hande
len. Het gaat toch niet aan, dat, wanneer de
minister hij de onderhanid-elingen vraagt:
„wat denkt u daarvan", men bij i-eder punt
z-oude moeten zeggen „daarover moet ik
eerst met d-en raad spreken? De commissie
moet z.i. o-ok de volmacht hebben lets af te
