ALGEBEEN NIEUWS- EN ADVERTENTiEBLAD VOOF. ZEEUWSCH-VLAANDEREN,
"TT¥Fe¥l"aTdT"
No. 6544.
Zaterdag 16 Juni 1917.
57e Jaargang.
w
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEH
6EMENGDE BERICHTEN.
Telefoon ^£5.
Bit Blad versciiijnt laandag^, Weensdag- en Vrpagavond, uitgezonderd m Feestdagen, bij de Firma P. J. YAH BE 8ANDE te Ter Neuzen.
EISQKiSTJaa BLAD-
Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10.
®i| vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bi] de Uitgeefsfer, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en BrievenbushouderSc
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bi] direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt d®
prijs slechts tweemaa! berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
mxs&uum
Een burger-Minister.
Een burger-Minister vail Oorlog: dat is
voor Nederland werkelijk een rariteit,
schrijft de Haagsche correspondent van de
Tel.
Kolonel Jhr. L. M. A. von Schmid is lan-.
gen tijid genoemd als de aangewezen man
om Bosboom op te volgen. Maar in den
laatsten tijd daalden zijn papieren. Men
scheen hem met aan te durven. Hij is knap
genoeg zoo werd er gemompield daar-
aan mankeert het niet, maar hij is te zelf-
standig, ihij heeft een eigen wil, hij zal niet
goed met de Kamer kunnen omgaan.
En hij wondit het dus niet.
Wie het wel wordt, weet men nu: Jhr. Mr.
B. C. de Jonge, een hoofdambtenaar (admi-
nistrateur)van het departement van Oorlog.
Dat is een verrassing in zeker opzicht
laat het ons ro.nduit erkennen een aange-
name. Het doet op zichzelf goed aan, dat
we nu eens niet een bejaard generaal krij-
gen, maar een b u r g e r, een man in de
voile kracht van zijn leven (42 jaar). On~
getwijfeld zal deze benoeming in het leger
sensatie wekken. De echte militaire sabel-
sleepers en goudkragen zullen nu denken,
dat Nederland al half verloren is. Een bur
ger aan het hoofd van Oorlog, dat is iets
verschrikkelijks. En inderdaad is het voor
ons land een unicum. Als feit op zichzelf,
brekend met een tradi.tiq. die aJLL>"~
sleur was geworden, juichen wij dus deze
benoeming toe.
Maar
Er zijn igeen rozen Bonder doornen, en
onze voldoening dat een burger zich tot het
ambt geroepen ziet, wordt zeer getemperd
door de omstandigheid dat heteen.
ambtenaar is.
Wij willen geen kwaad van ambtenaren
zeggen, maar men wandelt niet ongestraft
onder de palrnen en men iblijft gewoonlijk
niet vrij van bureaucratische en departe-
mentale infectie als men vele jaren hoofd
ambtenaar van Oorlog is geweest. Men
moet het ons dan ook niet ten kwade duiden
als wij vreezen, dat deze benoeming, hoe
juist naar principe ook, practised wel eens
een tegenvaller kon blijken te zijn. nen Ka-
merlid zei ons vanavond: „De premier heeft
dus iemand gezocht om den iboel gaande te
houden." Zou dat inderdaad juist zijn? Is
de basis van deze benoeming: dat de Re
geering iemand moest hebben, die geduren-
de de crisis het geheele beleid heeft mede-
gemaakt? van alles op de hoogte is? ,en
heeft zij daarom dezen ihoofd-ambtenaar
gekozen? Een man, die naar ons weten,
geen enkel antecedent op het terrein, waar
hij nu vooraan komt, in zijn voordeel heeft?
„De oplossing van de crisis" zoo. sprak
Minister Cort van der Linden op 22 Mei
„eischt de nauwkeurige overweging van
verscheidene gewichtige vragen, zoowel
van politieken als van militairen aard, die
in een korten tijd o'nmogelijk kan worden
ten einde gebracht."
Best.
Maar zijn die groote vragen voldoende
opgelost, nu een ambtenaar van het depar
tment tot het -Jnisterschap is geroepen?
Bleef de positie van den opperbevelhebber
ongewijzigd? Er is vaak wrijving geweest
tusschen Snijders en Bosboom, maar bezit
de uitverkoren ambtenaar genoeg kracht om
zich tegenover den chef van het leger een
zelfstandig Minister te toonen, die het par-
lement datgene geeft waar het recht op
heeft? Is hier werkelijk een regeerder
benoemd of slechts en hier hebben we
typisch genoeg den rang dien Jhr. De Jonge
als ambtenaar behaald had een a d m i-
nistrateur?
Al deze vragen doen ons eenigszins ge-
reserveerd staan tegenover deze benoe
ming, hoezeer we in beginsel toejuichen, dat
met den sleur om een militair te benoemen,
gebroken is. Maar het kon wel eens zijn,
dat hier met de sleur van het principe
is gebroken om de sleur van het depar
tement te handhaven.
Laat ons afwachten.
Het zou ombillijk zijn tegenover den nieu-
wen Minister om ree^s nu zijn benoeming
volledig at te keuren. Maar zij zegt ons
weinig en daarom moeten wij zien, wat er
in de practijk van tereoht komt. Moge het
meevallen!
Rijwielvervoer per trein.
Naar de Tijd meedeelt zullen met ingang
van 1 Juli bij de S. S. de treinen, genum-
merd tot en met 199, on bij de H. S. M. de
treinen, genummerd tot en met 299 (dat
zijn in het algemeen de sneltreinen) geen
rijwielen vervoeren, anders dan tegen be-
taling van een gulden per rijwiel, ongeacht
'den afstand.
Koffiedistrlbutie.
De N. O. T. heeft het volgende schrijven
aan de koffiehandelaren gericht:
Met het oog op den beperkten koffie-
voorraad dient althans zoolang deze niet
door nieuwe aanvoeren is aangevuld het
verbruik van koffie-'te worden verminderd.
Wij zullen derhalve bij het verleenen van
goedkeuringen tot aflevering van ruwe kof-
fie voorloopig de hoeveelheid op de helft
moeten brengen van het gemiddelde ge-
bruik gedurende de tweede helft van 1916.
Ten einde dus te voorkomen, dat u ge
durende zekeren tijd zonder koffievoorraad
zoudt kunnen zijn, zult u, naar wij meenen,
onmiddellijk na ontvangst van deze circu
late tot dienovereenkomstige beperking
van de afleveringen aan uw afnemers moe
ten overgaan.
Zoodra de voorraad weder een ruimer
verbruik zai toestaan, zullen wij u daarvan
onverwijld mededeeling doen.
Binnengekomen schepen.
De volgende schepen zijn Dinsdag en
Woensdag hier te lande aangekomen:
te Amsterdam op 12 Juni de Hollandia van
den Kb# Holl. Lloyd van Buenos Aires
(Vigo), geladen met wol, vet, koffie en
cacao, de Vesius van de Kon.^Neil Stoom-
iiinkoeken voor de Regeering, de Hector,
■van dezelfde maatschappij, van New-York,
met 158813 bushels tarwe en op 13 Juni de
Oluf Maersk, een Deensche boot van New-
York via Halifax met 1923 ton mout en de
Saturnus, van de K. N. S. M. via dezelfde
route, met. 21128 zakken lijnkoeken voor de
Regeering.
Te Rotterdam zijn aangekomen: de Al-
genib van de Nievelt Goudriaan, van New-
York met 25000 quarters tarwe voor de Re
geering, de Westerdijk, van Solleveldt, Van
der Meer en Van Hattem's Stoomvaart-
maatschappij van Philadelphia, met 4767
ton tarwe voor de Regeering, de Poeldijk,
van de Holland—Amerika-lijn, van New-
York, met stukgoederen, en Sloterdijk van
dezelfde maatschappij, van New-Orleans,
met 36000 bushels tarwe, 64894 balen meel
en voorts geladen met katoen, ijzer, duigen,
sigaren en sigaretten.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De Koning van Griekenland heeft afstand
gedaan. Wie zal er zich over verbazen?
schrijft de N. R. Crt. Van vrijwilligheid is
bij dezen afstand geen sprake. Het komt
er niets op aan, of men den Koning al dan
niet heeft gezegd: „Doe afstand, anders
zullen wij u afzetten." Als men iemands huis
in brand steekt, dan is het niet vrijwillig
als hij het verlaat, onverschillig of men hem
nog een afzonderlijke bedreiging toevoegt.
De „beschermende" mogendheden ,,her-
stellen de eenheid van Griekenland." Er is
geen eenheid, omdat een deel des volks de
partij van de Entente heeft gekozen, de an-
dere helft (vermoedelijk meer dan de helft)
den Koning trouw heeft willen blijv-en, die
niet meer dan een voor de Entente welwil-
lende onizijdigheid met het belang van zijn
volk vindt stroken.
Nu herstellen de beschermende mogend
heden de eenheid op een even radicale als
eenvoudige wijze: Koning Konstantijn moet
heengaan, zijn aanhang wordt met buiten-
landsch militair geweld onder den duim ge-
houden en de zaak is gereed.
Het is niets anders dan de verdere vol-
trekking va-n het vonnis, dat al lang geleden
over Griekenland was gestreken, gedeelte-
lijk ten uitvoer gebracht ook al.
Het Grieksche leger was reeds naar den
Peloponnesus bestuurd, welk schiereiland
alleen door de landengte van Korinthe met
het overig Griekenland is verbonden. Een
bedreiging voor de troepen van Sarrail was
dus al uitgesloten. Ook had de Entente
reeds aan Griekenland te kennen gegeven,,
dat zij van plan was in de golf van Korinthe
troepen te ontschepen. Met andere woor-
den, heel Middel- en Noord-Griekenland
was als etappeterrein voor de troepen te
Saloniki bestemd. Voor alle veiligheid
moesten de Grieksche troepen naai den
Peloponnesus geamoveerd.
Nu is Jonnart als een geVolmachtigde be
noemd, om deze militaire maatregelen ten
uitvoer te leggen. De landengte van Ko
rinthe is met troepen der geallieerden be-
legd. De flesch, waar de Grieksche troepen
in zijn opgesloten, is dus stevig toegekurkt.
Jonnart heeft verder troepen tot zijn be-
schikking om zoo noodig „de orde" te
Athene te handhaven.
Uit militair oogpunt uitnemend te moti-
veeren maatregelen. De aanvoer van troe
pen en alle benoodigdheden voor het leger
van Sarrail moesten een langen weg over
zee maken. Behalve lang, was die weg door
duikbooten onveilig. Door een landings-
haven in de golf van Korinthe te kiezen,
zou het gevaarlijke gedeelte van den weg
aanzienlijk worden bekort. Nog gemakke-
lijker en nog veiliger is het echter om de
voorraden, die Sarrail's troepen noodig
hebben, uit Griekenland zelf weg te halen.
De Entente heeft Griekenland eerst door
een blokkade helpen uithongeren en neemt
nu zijn oogst onder console. Thessalie
wordt militair bezet en de „beschermende
mogendheden hebben besloten den oogst te
koopen", bij welken koop naar den wil van
den verkooper natuurlijk niet wordt ge-
vraagd.
Deze maatregelen zijn uit militair oog
punt misschien goed te keuren. Uit alle
andere oogpunten zijn het horribele uitin-
gen van het beginsel „macht boven recht"
tegenover een klein volk. En het is tegen
dat beginsel, tegen het motiveeren van on-
recht door militaire noodzakelijkheid", dat
daa-r alleen tegen, in zdm iM-nacu"iegeti-
partij zich er aan te buiten gaat.
Het is goed, dat ditmaal weer deze mili
taire maatregelen, waarmee een klein volk
onder den voet gaat, niet eens met „mili-
taire noodzakelijkheid" (die leus is niet
meer»populair) worden gemotiveerd.
Zoover gaat de eerlijkheid in het derde
jaar van den oorlog niet meer. Het is zui-
ver altruisme, de „beschermende" mogend
heden wiilen „alleen dat Griekenland sterk
en onafhankelijk blijft." Alleen!
De reden, -waarom Italie Janina heeft be
zet en Zuiidelijk Albanie tot Italiaansch pro-
iectoraat heeft verklaard (Leve het zelfbe-
stemmingsrecht der volken! Zouden de Epi-
roten ook mogen stemmen?) schijnt nu dui-'
delijk. Italie rook, of wist, wat de ,,bescnei-
mers" in het schild voerden en wilde bij de
verdeeling van den buit, waarvoor beschei-
ming niet anders dan een euphemisme is,
niet°achteraan komen; zeer tot ontstem-
ming van Engeland, dat eenvoudig ver
klaard heeft, dat de maatregel van Italie
nietig was. Men heeft hier met een intmcs-
sante mededinging van de Ententemogend-
heden onderling te doen, die voorloopig nog
in de kelderverdieping verborgen blijft.
De vergelijking van de theorie en de
praktijk van dit geval is een goede voor-
school voor de lectuur van de indeidaad als
zoodanig zeer geslaagde stijloefeningen, die
de Vereeriigde Staten, Engeland en Frank-
rijk dezer dagen aan de Russen hebben toe-
gestuurd. Als zij den tijd hebben om ze te
fezen (de correspondent van de Daily News
meldt, dat de verklaringen ongetwijfeld
meer indruk zouden maken, indien de Rus
sen het op het moment niet zoo druk met
hun eigen' zaken hadden) zullen zij er zich
ongetwijfeld in verheugen, dat Wilson eerst
een poosje geheim gehouden heeft, waarom
het hem eigenlijk met zijn oorlogsverklaring
te doen was. Indertijd meende men, dat
het geval in verband stond met den ver-
scherpten duikbootoorlog. Nu hooren wij,
dat het gaat om de vernietiging van de
autocratie. Toen Amerika den oorlog ver-
klaarde, zetelde de Tsaar nog op zijn troon,
en het was ten eenenmale onbekend, dat
idat nog maar voor kort zou zijn! Men
stelle -zich voor, dat die eens geweten had,
dat de oorlog, waar hij zoo krachtig deel
aan nam, eigenlijk vooral tegen hem zelf
igericht y^as!
ceerenin Australie echter dacht men er
anders over.
Den 8en Maart deelde de Minister van
Marine, de heer Cook, in het Australische
Huis van Afgevaardigden mede, dat inder
daad op 27 Februari een Duitschen raider
op de route Colombo-Aden heeft geopereerd.
Het was een groote koopvaarder met een
inhoud van ongeveer 4000 tons, bewapend
met kanonnen en torpedo-lanceerbuizen,
terwijl het schip ook een watervliegtuig aan
boovd had.
De Minister wees op de mogelijkheid,
dat de raider zich na een paar dagen op
een andere route zou vertoonen, misschien
wel op die, welke de Australische schepen,
die op Europa varen, gewoonlijk volgen.
Oppassen was dus de boodschap.
Waar de raider onschadelijk is gemaakt,
weten wij niet. Misschien vinden wij het
over een paar weken in de Australische
bladen vermeld. Men is daar te lande
minder geheimzinnig dan in de Straits en
te Colombo.
DE LAATSTE STUIPTREKKINGEN VAN
HET ITALIAANSCHE OFFENSIEF.
Volgens het Italiaansche stafberifeht is de
actie op het Zuidelijk front afgezakt tot
wat geschutsstrijd en enkele patrouiilege-
vechten. Weenen maakt nog melding van
de laatste stuiptrekkingen van het offensief
van Cadorna op het plateau der Sette Com-
muni's avonds liepen de Italianen nog
eens storm in het gebied van den Monte
Zebio, van den Monte Forno en van de
veriiezen teruggeslagen.
Het Oostenrijkscbe legerhericht maakt
een toespeling op den ongunstigen weers-
toestand, waarachter de Italianen zich weer
verschuilen, nu hun offensief geen enkel
succes meer oplevert. Woensdag was t
weer 't heiiige weer, dat zijn kanonnen het
rich ten belette.
ALLE ENGELSCHE SCHEPEN
GEWAPEND.
De Minister van munitie in Engeland
heeft medegedeeld, dat de regeering voor-
nemens is alle koopvaarders met een of
twee kanonnen te bewapenen. Indien dit
juist is, zullen geen Eugelsche schepen de
Nederlandsche wateren meer kunnen be-
varen.
NIEUWE TERUGTOQHT DER
DUITSCHERS
De Matin verneemt van de Zwitsersche
»rens, dat de Duitschers de musea der
overweldigde steden in Noord-Frankrijk van
hun kunstschatten berooven, hetgeen schijnt
aan te toonen, dat een nieuwe terugtocht
wordt voorbereid.
Van 1 tot 15 Juli zullen 100.000 perso-
nen over Zwitserland worden teruggezonden
naar Frankrijk. Hieruit blijkt, dat de
Duitschers zich willen ontdoen van de on-
nutte monden.
De veenbrand in Drente.
EEN DUITSCHE RAIDER IN DEN
INDISCHEN OCEAAN.
We lezen in de N. Soer. Ct,"
Men weet, dat er einde Februari en begin
Maart geruchten liepen omtrent de aan-
wezigheid van een Duitschen raider in den
lndischen Oceaaneen paar koopvaardij-
schepen zouden door hem in den grond
zijn geboord. Lang heeft de raider zijn op
vernieling gericht bedrijf niet kunnen uit-
oefenen, want medio Maart kwam het be-
richt, dat hij onschadelijk was gemaakt.
De bladen te Singapore en Colombo
hebben niets over deze zaak mogen publi-
Herhaaldelijk is ernstig geklaagd over de
ergerlijke houding, bp den grooten veen
brand in Drente door een groot deel der
bevolking aangenomen tegenover de ijverige
blusschers, die van elders waren toegesneld
om te helpen.
Een vaandrig, die tot deze laatsten behoort,
schrijft in het //N. v. h. N. o. m.
Terwijl onze jongens aan de brandspuiten
stonden, kwamen er meerdere veenarbeiders
een kijkje nemenmet de handen in de
zakken stonden ze daar de soldaten uit te
lachen- en hun opmerkingen toe te voegen
als: //Ik zou 'tverd. (vergeef dit
onparlementaire woord, ik citeer) om voor
23 centen per dag me lam te pompen
en //Jelui moesten er vunr inspuiten
in plaats van water
Medelijden met de slachtoffers van den
brand hadden zij niet, neen, als hun doel
maar bereikt werd. (De schrijver doelt
hier op de werkstaking van veenarbeiders).
En dan die grenzelooze onvoorzichtigheid
van die lui, meer dan ergerlijk. Terwijl
wij met alle macht den brand in zijn vooit-
gang trachten te stuiten, rookten lustig de
koffie-vuurtjes van de nog werkende arbei
ders in't kurkdroge veen. Een wervelwj
die 3aar blpkbaar veelvuldig voorkomeil
zou in staat zijn om een herhaling van aen
ramp te veroorzaken. Was het wonder,
dat we meermalen onze woede iuchtten
Wij hebben geen medelijden met die dwars-
drijvers, ook al ware hun have en goed
verbrand.
Wel moet men dat hebben met de kleine
boeren, wier weilanden, koren- of aardap-
pelvelden werden verwoest, en met de
onschuldige slachtoffers.
Er zijn evenwel, wat de antipathieke
houding van de bevolking betreft, uitzon-
deringen, erkent de schrijver. KMeerdere
arbeiders, die onverdroten medewerkten om
het vernielend element te keeren. Voile
medewerking hadden we van den rijksveld-
wachter Tjjssen van Odoorn, die ons steeds
met vaad en daad terzijde stond."
De Groningsche politie-geit.
Aan de Nw. Groninger Crt. ontleenen we
het volgende verhaal van een Groningsch
burger, die een geit met een politiehond
verwarde.
Het beest liep deze week op een avond
laat, heelemaal alleen te kuieren in de
Poelestraat. Een agent van politie kreeg
meelij met het dier, nam het mee, om het
in verzekerde bewaring te stellen. Bokkie
moest mee naar den schutstal.
Vol belangstelling had een eerbaar stad-
genoot „de arrestatie" in het donker gade-
geslagen, en daaruit een wijze conclusie ge-
trokken. De man trok de stoute schoenen
aan en ging op den agent at, sprekende in
het onvervalscht Groningsch dialect.
,,'n Mooi baist!"
„Jao 'n mooi baist!"
,,'n Hail mooi baist!"
„Jao 'n Hail mooi baist!"
Dmir zon'n nelifde hnnd?"
ten!
„ZooIs ie goud ofleert?
„Nee dat nait!"
„Maor, kiek ik wait nait, of 'tibaist bai
is, maor aanders, kiek nou't moezen is mit
Patterwolde, nou ze de moordenaor nait
kennen vinnen, nou 'n guije pelisie-hond
an 't waark zett'n, jong ie kennen nooit
wait'n
,,Nee, ie kent nooit wait'n
Maar onderwijl -waren en politie-agent
met burger, en „bokkie" de Oosterpoqrten-
brug genaderd, en daar begon de geit haar
eigen °lof te verkondigen, blerde 't uit van
beh, beh
Wezenloos en verpletterd staarde de eei-
bare Groninger den agent'en „bokkie" aan.
Toen klonk uit z'n mond als vnendehjke
atscheidsgroet:
MWel verdikkeme! 't Is maor n
bokkie!"
Entreevijf dollar en een aardappel.
Het is vreemd maar de aardappel-
sohaarschte schijnt een ibacil te te zijn, die
nog harder voortwoekert dan het ordinair-
ste onkruid. Nu h^eft men waarachtig ook
al in de Vereenigde Staten gebrek aan aard-
appelen! Te Brooklyn schijnt in ieder geval
onder de arme bevolking groote nood te
heerschen. De upper-ten te Brooklyn, wier
papa krantenjongen is gewpest, of schoe-
nenpoetser, bulken van dollars en hebben
daarom een fancy fair opgericht waar con-
certen door de voornaamste artisten wor
den gegeven enz., en kleine snuiterijen voor
minstens tien dollars verkocht \voiden.
Doch wijl er aardappelengebrek is, heeft
men de entree-prijs gesteld op vijf dollars
en een aardappel.
Aangehouden.
De rivierpolitie heeft op de W aal bij
Tiel de sleepboot CarlSchroers aangehouden,
met 20 kisten van 50 kilo zeep, tot uitvoer
bestemd.
Smokkelend treinpersoneel.
Ter beschikking van de justitie werden
te Roermond aangebracht een machinist
en een leerlingmachinist van de o.o. Zig
werden door ambtenaren te Venlo aange
houden wegens vervoer op hun machine
van bloedworst en varkens, terwyl laatst-
genoemde, behalve wegens smokkelanj ook
terecht zal moeten staan wegens het doen
van pogingen tot het toebrengen van licba-
melijk letsel aan ambtenaren in de recht-
matige uitoefening hunner functie. Toen
u.L de ambtenaren zich op de locomotiei
bevonden, voor het verrichten hunner visitatie,
hield hij op hen de stoomslang, waaruit
stoom ontsnapte, gericht,- zoodat ze zich
alleen door gebruik van hun vuurwapens
te maken, tegen het oploopen van ernstige
brandwonden hebben kunnen vrij waren.
Kinderzeep voor Serenissimus.
De landgraaf van Hessen had kinderzeep
noodig, 20 stukken tegelijk. Serenissimus
zond zgn lijfjager naar Ber.lijn om daar jacht
■SMHHMKli
