ALGEMEEH NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUW8CH-VLAANDEREN.
6541
Zaterdag 9 Juni 1917.
57e Jaargang.
ABONNEMENT:
ADVERTENTlfiN
B IN H E nUUUL~'
Telefooti 25.
Bit BM verscliijnt MaaMap, Woensdag- en Vrijdagavond, nitgezonderd op Feestdagen,
Firma P. J. VAN DE 8ANDE to Ter Henzen.
Uitbetaling vergoeding wegens kost^
winnerscliap voor landweer
herhalingsoefeningen.
mm®.
Per 3 maanden binnen de stad ft.—. Franco per post voor Nederland 1.10.
BIJ vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65.
overig Buitenland 2.
i abonneert zich bij da Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij cfliopgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tvveemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tariei
Inzending van advertentien voor 1 imr op den dag der uitgave.
De Burgemeester van TER NEUZEN
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
de uitbetaling van vergoeding wegens kost-
wiDnerschap aan de betrekkingen van land-
weerplichtigen die voor herhalingsoefeningen
onder de wapenen zijn geweest, en die dit
ter Secretarie hebben opgegeven, zal plaats
hebben op D i n s d a g 62 June 1867)
des namiddags 2 uur op net Gemeentehuis.
Ter Neuzen, 8 Juni 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. HDIZINGA.
Gedenkteeken Mr. Goeman Borgesius.
Naar het Vad. meldt, heeft het hoofdbe-
stuur van de Liberate Unie een commissie
uit zijn midden benoemd om de oprichting
van een blijvend gedenkteeken voor Mr.
H. Goeman Borgesius voor te bereiden.
Deze commissie, bestaande uit de heeren
W. P. Kops, A. Roodhuijzen en Mr. H.
Smeenge, is reeds eenigen tijd aan het werk
en binnenkort hoopt zij met hare voorstel-
len te komen.
De scheepvaart.
Reuter seint uit Londen:
Naar wij vernemen, zijn de volgende con-
cessies dezer dagen aan Nederland gedaan
ter vergemakkelijking van het vervoer van
gewettigde levensmiddelen voor het ge-
bruik in Nederland.
Toegestaan werd de vaart voor 28 Neder-
landsche schepen in ballast naar de Ver-
eenigde Staten, onderzoek te Halifax in
plaats van in het Vereenigd Koninkrijk. Aan
deze en een aantal andere schepen, op weg
naar Nederland, werd een onderzoek in Ha
lifax toegestaan, met het resultaat, dat in
deze maand aan 41 Nederlandsche schepen
is vergund naar Nederland te varen zonder
het Vereenigd Koninkrijk aan te doen voor
een onderzoek, waardoor dus het zgn. Duit-
sche versperde gebied werd vermeden. 31
schepen hadden levensmiddelen en veevoe-
der aan boord, 6 meststoffen, 4 geraffineer-
de petroleum.
In aansluiting hiermee is, tijdelijk han-
gende zekere onderhandelingen met de Ne
derlandsche regeering, machtiging gegeven
Nederlandsche schepen te laten onderzoe-
ken, op uit- en thuisreis, in havens buiten
Groot-Brittanje.
Evenzoo zijn faciliteiten aan Nederland
sche schepen gegeven om van Gibraltar
dadelijk naar Nederland te gaan.
Een andere bijzondere concessie, gege
ven bij bijzondere overeenkomst met den
vertegenwoordiger van de Nederlandsche
regeering, is, dat tien Nederlandsche
schepen met gemengde ladingen voor Ne
derland, van Groot-Brittanje mogen uitva-
ren boven en behalve de schepen uit Brit
sche havens vrijgelaten, bij de aankomst
van dergelijke schepen uit Nederland.
Dinsdagavond vertrokken van IJmuiden
de stoomschepen Koningin der Nederlanden
en Riouw van de maatschappij Nederland.
Beide scjiepen neinen naar Indie de noorde-
lijke route.
Bij het vertrek van de Koningin der Neder
landen was de belangstelling aan de groote
sluis enorm groot. Voor de eerste maal deed
een muziekkorps de passagiers en beman
ning uitgeleide. Het stoomschip Riouw,
reeds vroeger van Amsterdam vertrokken,
had te Buitenhuizen oponthoud gehad.
Ons broodrantsoen.
Het Ned. Corr.-bureau meldt:
Het binnenkomen van verschillende schepen
met tarwe en bloem voor de regeering zal
bij de bevolking w-aarschijnlijk de verwach-
ting opwekken van een grooter rantsoen of
we! van brood van uitsluitend tarwemeel
gebakken.
Aan deze verwachting kan geen gevolg
worden gegeven omdat de algemeene posi-
tie van den Amerikaanschen uitvoer he
steeds mogelijk maakt dat de tarweaanvoer
met ongestoord en in de benoodigde hoe-
veelheden kan blijven doorgaan. Niettegen-
staande dat in de laatste weken belangrijke
hoeveelheden tarwe en tarwebloem voor de
regeering zijn btnnengekomen, gebiedt dus
de voorzichtigheid het rantsoen niet te ver-
grooten.
Men zal zich herinneren, dat de maatre- j
gelen der Duitsche regeering tot meedoo- j
genlooze voering van den. duikbootenoor-
log het onderzoek van onze schepen in een
haven van Groot-Britanie, gelijk tot dusver
krachtens overeenkomst tusschen de BrU-
sche regeering en de Nederlandsche Reeders
geschiedde, onmogelijk hadden gemaakt,
omdat die schepen, in het door Duitschland
versperde gebied komende, een wissen on-
dergang te gemoet zouden gaan. Onze tar
weaanvoer en mitsdien onze volksvoeding
waren dus door de bedoelde maatregelen
van Duitsche zijde in hoogst bedenkelijke
mate bedreigd.
De daarop tusschen de Britsche regeering
en de N. 0. T. gevoerde onderhandelingen
leidden er toe, dat genoemde regeering de
Nederlandsche scheepvaart aanmerkelijk te-
gemoet kwam door te bepalen, dai in het
vervolg het onderzoek onzer schepen zou
plaats hebben in de overzeesche Britsche
haven van Halifax in stede van te Kirkwall
of Falmouth, beide gelegen binnen het ge-
vaarlijk gebied.
Gelijk bekend, werden echter de aldus
toegestane faciliteiten eenigen tijd later, om
bijkomstige redenen, opgeschort en tal van
schepen te Halifax aangehouden. De hier-
door ontstane belemmering in de aanvoeren
van tarwe en meel, gepaard aan de onze-
kerheid omtrent toekomstige aanvoeren
maakten inkrimping van het broodrantsoen
noodzakelijk. De Britsche regeering heeft
inmiddels de zooeven bedoelde faciliteiten
voor onze schepen hersteld. Onze graan-
aanvoeren hebben thans zonder belemme
ring van Britsche zijde plaats. Dit neemt
niet weg, dat, gelijk boven gezegd is, ook nu
nog op spoedige verhooging van het brood
rantsoen niet gerekend mag worden.
De crisis aan „Oorlog".
Naar de Haagsche correspondent van het
Hbl. verneemt, zal de leiding van het Depar-
tement van Oorlog binnen niet te langen tijd
weder aan een afzonderlijken Minister wor
den toevertrouwd. Er zijn zekere teekenen
die er op wijzen, dat de Regeering inder-
daad niet voornemens is om het interimaat
langer te bestendigen dan gewenscht schijnt
voor het regelen van sommige interne ver-
houdingen.
De nieuwe Zegelwet.
De Arnhemsche vereeniging voor Handel
en Nijverheid heeft besloten, aan den Minis
ter van Financien te vragen, of koopbriefjes
van koopmansgoederen moeten worden ge-
zegeld; zoo, ja, of ook de afschriften moe
ten worden gezegeld en met welk zegel, en
op welk artikel dit berust. De ambtenaren
zijn het hieromtrent niet eens. Indien werke-
lijk koopbriefjes met de afschriften moeten
gezegeld worden, werd dit een groot na-
deel voor den handel geacht.
Ook zal worden gevraagd, of cassabons
die toch een bewijs van betaling zijn,
moeten worden gezegeld, en zoo ja, op
welke wijze dit zal moeten geschieden.
Lichtbesparing.
In verband met de lichtbesparing heeft
de Minister van Waterstaat aan de colleges
van Ged. Staten verzocht, hun gevoelen te
doen kennen omtrent eventueele invoering
van bepalingen, dat rijwielen eerst een uur
na zonsondergang tot een uur voor zonsop-
gang licht moeten voeren en bij heldere
maan geen licht behoeven te voeren, en
tevens omtrent toepassing van denzelfden
maatregel voor melk-, hand-, hondekarren
en dergelijke.
TER NEUZEN, 8 Juni 1917.
Besmettelijke ziekten.
Van 30 Mei5 Juni zijn de navolgende
besmettelijke ziekten in Zeeland ter kennis
van den Centralen Gezondheidsraad ge-
komen
Roodvonk 1 geval te Goes, Middelburg,
Ylissingen en 2 te Wemeldinge.
Diphteritis 8 gevallen te Middelburg.
Valsche zilverbons.
De Minister van Financien brengt ter
kennis, dat opnieuw valsche zilverbons,
bijna alle van 2.50, zijn aangetroffen.
Deze valsche bons, waarop de handteekening
Ant. van Gijn voorkomt zijn gemakkelijk
van de echte te onderscheiden door den
slechten onduidelijken, minder scherpen druk.
Bovendien zijn ze van eenigszins andere
kleur, terwijl het watermerk of geheel ont-
breektof zeer gebrekkig op de bons voorkomt
-
Aangezien valsche zilverbons niet door 1
het rijk worden vergoed, zal het publiek,
ter voorkoming van geldelijke schade, goed
doen nauwkeurig op de hem aangeboden
bons toe te zien en deze, indien zij ken-
merken van vervalschiag vertoonen, te weige-
renof wel zoo veel mogelijk met inlichtingen
omtrent de herkomst bjj den agent van bet
ministerie van Financien te Amsterdam
(Korte Spinhuissteeg no. 3) of bjj een der
betaalmeesters aan te bieden.
AXEL.
Woensdag werd alhier ten huize van den
beer J. de Lozanse de gewoae jaarlijkscbe
vergadering gehouden van de stembevoegde
ingelanden van den polder Beoosten- en
Bewestenblij. Van de 63 ingelanden waren
er 51 vertegenwoordigd.
Na behandeling van tal van ingekomen
stukken werd met 44 stemmen herbenoemd
tot gezworen de heer Hyp. Verhelst. Op
voorstel van een paar ingelanden werden
de jaarwedden van den dijkgraaf en de ge
zworen verboogd mei 25, van den ont-
vanger-griffier met f 50 en van den polder-
bode met 25,
ZAAMSLAG.
In de kom der gemeente liep een meisje
tusschen de rails in de richting van den
aanstomenden tram zij bield, wegens den
wind, haar hoed ver over het hoofd ge-
trokken, waardoor zij hem pas merkte, toen
hij vlak bij baar was en nog voortreed,
ofschoon de machinist zooveel mogelijk
remde.
De toeschouwers pieenden haar te zien
vermorzelen, maar zij had de groote tegen-
woordigbeid van geest een staaf der ma
chine te grijpen, terwijl zij op zijde sprong,
en tegelijkertijd haar beenen op te trekken,
zoodat zij nog een eindweegs ongedeerd
mede voortreed, en gelukkig met den schrik
vrijkwam.
BOSCHKAPELLE.
Op Koekebakkersboek stortte de gevel
van een oabewoond huis onverwachts om-
ver een paar kinderen, die vlak bij speelden,
waren pas even te voren beangegaan.
De werkliedenvereeniging #St. Deus
Dedit" heeft voor hare leden eene onderlinge
spaarvereeniging opgerichteen dertigtal
personen traden reeds toe en deden bunne
eerste stortingde gelden worden belegd
op onze Boerenleenfeank.
Het doel is om voor gezamenlijke reke-
ning brandstoffen en levensmiddelen aan
te koopen.
Er begint hier groot gebrek te komen
aan watervan vele woningen is de regen-
bak leeg, en van de kerkebak is reeds een
gedeelte verbruikteen spoedige flinke
regenbui is zeer gewenscht.
Woensdag jl. was bet 10 jaar geleden,
dat de heer J. Truijman tot burgemeester
dezer gemeente werd benoemd.
Verschillende nuttige gemeentezaken kwa
men onder zijn bestuur tot stand, o.a. werd
de school flink en afdoend gerestaureerd,
en werd er een gemeentehuis gesticht, welke
beide gebouwen ook veel grootere gemeenten
tot sieraad zouden strekken.
KOEWACHT.
Dinsdag werd hier een openbare ver
gadering van den gemeenteraad gehouden,
waarop alle leden tegenwoordig waren,
behalve de beer Aug. de Blieck. Inge
komen was een adres van de afdeeling
Ter Neuzen van den Bond van Nederlandsche
onderwjjzers, verzoekende verhooging der
jaarwedden van de openbare onderwijzers
in deze gemeente.
Algemeen was men van gevoelen, dat
bet oogenblik niet aangebroken is om een
blijvende definitieve regeling vast te stellen,
daar wij in abnormale omstandigheden
leven. Hoogstens kan wenschelijk worden
geacht een duurtetoeslag te verleenen, die
echter niet gevraagd wordt en die bovendien
onlangs pas aan alle onderwijzers verleend
is, behalve aan den heer J. Naessens, die
toen bier nog niet in diemst was. Met
algemeene stemmen wordt besloten bet
verzoek van de afdeeling Ter Neuzen a:
te wijzen, docb aan den beer J. Naessens
alsnog een duurtetoeslag te verleenen van
40 gulden.
Verder was ingekomen een schrijven van
de Gezondbeidscommissie te Hulst, verzoe
kende maatregelen te wiilen nemen tegen
het rcolcen door kinderen. Besloten wordt
in een volgende vergadering daaromtrent
voorscbriften vast te stellen. Met het oog I
op de nieuwe tijdregeling was door de
loofden van scbolen een wijziging voorge-
steld in het leerplan. Deze wijziging wordt
goedgekeurd. Tot leden van bet stembureau
voor eventueele stemming voor lid van de
Tweede Earner en leden van den gemeen
teraad werden benoemd de heeren A. Dierick,
Th. Persjjn, C. van Dorsselaer en E. de
Vleeschouwer.
Schietoefeningen,
Roompot, Oostgat, reede Vlissingen.
Schietoefeningen zullen worden gehou
den
a. in den Roompot op een of meer-
der dagen volgende op den lOen Juni a.s.
Onveilig is het gebied iDgesloten door de
lijnen toren V-rouwepolder Zuid Z.W. wrak
Baidir Oost Z.W., steenen toren Westka-
pelle Zuid Z.W. en de kust van Walcheren.
Een uur voor den aanvang der schietoefe
ningen zullen op den kerktoren te Vrouwe-
polder, Oostkapelle en Domburg roode vlag-
gen balfstok worden geheschen, welke bij
den aanvang der oefening worden voorge-
bescben en na afloop neergehaald.
b. in het Oostgat nabij Westkapelle op
een der dagen volgende op den lien Juni
a.s. Onveilig is bet watergebied langs de
kust van Walcheren vanaf Domburg tot
Zoutelande tot op een afstand van 3 zm.
uit de kust. Een uur voos, den aanvang
der oefeningen zal op den kerktoren te
Westkapelle een roode vlag halfstok wor
den geheschen, welke bij den aanvang ge
heel wordt voorgebesehen en na afloop'
neergehaald.
c. ter reede van Vlissingen op een der
dagen volgende op den 12den Juni a. s.
Onveilig is het gebied "ingesloten door
de lijn Westelijk havenhoofd buitenhaven
Vlissingen-booge licht Nieuwesluis, de lijn
kaapduinen kruishoofd en de kustlijnen
van Walcheren en Zeeuwsch-Vlaanderen.
Een uur voor den aanvang der schiet
oefeningen zal aan den toren van Vlissingen
een roode vlag halfstok worden geheschen,
welke bij het begin der oefening geheel
wordc voorgebesehen en na afloop neer
gehaald.
d. in het Oostgat op den I3en Juni a.s.
of eren der volgende dagen. Onveilig is
het gebied ingesloten door de lijnen toren
Zoutelande Oost Z.W., lichtopstand Zuider-
boofd Noord Z.W., fort de Nolle Oost
Z.W. en de kust van Walcheren. Een uur
v6or den aanvang zullen op den kerktoren
van Zoutelande en op fort de Nolle roode
vlaggen halfstuk worden geheschen, welke
bij den aanvang zullen worden voorgehe-
schen en n* afloop neergehaald.
e. ter reede van Vlissingen op den 13den
Juni a.s. of een der volgende dagen. On
veilig is bet watergebied iDgesloten door
de lijnen toren Middelburg en toren Rittbem,
booge licht Nieuwesluis West Z.W., de
lijn, welke het Oostelijk havenhoofd der
buitenhaven van Vlissingen verbindt met
den toren van Breskens en de kust van
»Walcheren. Een uur voor den aanvang
der schietoefeningen zal aan een der W.
mijlpalen een roode vlag halfstok worden
geheschen welke bij bet begin wordt voor
gebesehen en na afloop neergehaald.
Het is verboden gedurende de schiet
oefeningen in de hierbovengenoemde on-
veilige gebieden te varen, te ankeren of
te visscben.
BIERVLIET.
Men schrijft ons:
Ter voldoening aan de door het bestuur
van het waterschap voor de uitwatering der
polders te Biervliet verstrekte opdracht, lui
dende:
„een onderzoek in te stellen naar de mid-
delen, welke kunnen strekken tot verbete-
ring van de afwatering van het water
schap",
heeft de heer J. J. van Leeuwen, civiel-in
genieur, vroeger te Ter Neuzen, thans te
Goes, een zeer uitvoerig en doorwrocht rap
port ingediend.
Aan dit rapport wiilen wij de voornaam-
ste punten ontleenen:
lo. In de inleiding, aanvangende met
1874, worden de oprichting van het water
schap, de reglementen en andere historische
gegevens besproken.
2o. De Zuidwaartsche verplaatsing van
de ten Nobrd-Oosten en Oosten der zee-
sluis gelegen zandplaat heeft ten slotte ge-
leid tot den toestand van den voor de uit-
wateringssluis gelegen vooroever, zooals
wij- deze thans kennen.
3o. De bestaande toestand, bij persoon
lijke waarneming in het najaar van 1916,
wees aan, dat het zeewater niet lager afliep
dan 1,75 M. boven den sluisvloer aan de
zeezijde, zoodat toen ongeveer 1,6 M. op
den slagdrempel bleef staan.
Tot de middelen ter verbetering van den
bestaanden toestand worden door den des-
kundige genoemd:
a. Bemaling.
Een kunstmatige loozing door een stoom-
gemagl is te beschouwen als een uiterste
redmiadel, waartoe men hier zijn toevlucht
niet mag nemen.
b. Nieuwe uitwateringssluis in den zee-
dijk van den Koninginnenpolder.
Een loozing, andermaal in den Braakman,
verdient z. i. met oog op mogelijke verzan-
ding, volstrekt uitgesloten te zijn.
c. Nieuwe uitwateringssluis nabij Nol
no. 7. (Hoofdplaatpolder).
Dit middel, n.l. rechtstreeksche verbinding
met de Westerschelde, zal voor onbepaal-
den tijd in de afwatering van het waterschap
deugdelijk voorzien, doch is buitengewoon
kostbaar.
d. Verbetering der uitwatering door de
bestaande zeesluis.
De afwatering avn deze zou dan geleid
worden naar de stroomgeul in de Wester
schelde.
Dit vierde punt, bij d. genoemd, wordt
dan ook met.opgave der redenen, door den
heer Van Leeuwen in overweging gegeven
aan de algemeene vergadering van het Wa
terschap voor te stellen, daartoe te beslui-
ten.
De hooge sommen, die deskundige bere-
kening geraamd heeft, t. w. a. 152000,
b. 158000; c. f 284000 en d. f 150000, heb
ben de leden van het Waterschap uitermate
doen afschrikken, wat, gevoegd bij de ab
normale tijdsomstandigheden, ongetwijfeld
tot uitstel zal leiden.
De nood dringt echter tot verbetering.
De verzanding buitendijksch heeft in het af-
geloopen winterseizoen de sluisdeuren be-
leikt, van waterloozing is derhalve geen
sprake meer.
Hierin wil men verbetering brengen door
vergraving of uitbaggering,*en al zijn hier-
voor ook eenige duizenden guldens benoo-
digd, er worden daardoor tienduizenden
guldens bewaard, die anders door water-
schade verloren zouden gaan, en tijd ge-
wonnen is veel gewonnen bij de tegenwoor-
dige duurte der materialen, zoo deze al vol-
doende te verkrijgen zijn.
Schrijver dezes is geen deskundige, ja
heeft nimmer een uitwatering van nabij in.
werking gezien.
Met mijn leekenkennis zou ik aan een
stoomgemaal de voorkeur geven, wijl dat
mij het goedkoopst toelijkt in normale tijds
omstandigheden en dat een raming van
f 152000 later met circa honderd duizend
gulden verminderd kon worden.
De stichting van gemalen in Duiveland,
Tholen en Zuid-Beveland o.a. is men
bezig aan een bemalingsinrichting voor het
Waterschap „De Piet" bij den Schengepol-
der ter afvloeiing ook van zeven polders
deed mij- vragen, of die stichting ook hier
niet voldoende zou kunnen zijn.
De beste stuurlui staan aan wal, wordt
dikwijls gezegd. Maar volgens mijn idee
moeten die op het schip.
Zoo denken de heeren K. Lippens, civiel-
ingenieur, en de heer A. Hendrikse, burge
meester van Waterlandkerkje, er ook over.
Deze beide heeren hebben in een brochure
aan de Ingelanden (waarom niet aan het
Bestuur van het Waterschap?) het meest
grootsche, het meest kostbare plan aanbe-
volen met de bewering, dat de uitvoering
minstens ton goedkooper kan, en het
ander aanbevolen plan gewaagd moet
heeten.
Een half jaar en langer geleden heb ile
aan belanghebbenden 'reeds gezegd, of ne
ver gevraagd, waarom zij onzen deskun-
digen afgevaardigde niet eens polsten. Men
was bang een politieke tint aan de zaak te#
geven, heette het. Alsof hij door zijn steun
aan rechtschen en linkschen niet voldoende
getoond had, dat hij een vertegenwoordiger
van het gansehe district wilde zijn.
Overigens weet ik niets af te dingen of
aan te merken op den inhoud van het rap
port en de daarin gegeven adviezen, en of
schoon leek zijnde, heb ik het rapport met
groot genoegen doorlezen.
De heer Van Leeuwen mag zich, al komt
het werk eerst jaren later tot stand, de ver-
dienste toerekenen, dat hij de belangheb-