GEMENGDE BERICHTEN
te oefenen. Onder de gemleraeerelen bevond
zich ook de moeder van den minister-presi
dent Rratianu, die echter op verzoek van
Peter Carp, op bevel van generaal-veU-maar-
sdialk Mackensen. weider in" vrijlieid werd
gesteld.
AVONTl URLIJKE VLUCHT.
Het Madrileetische blad Liberal'' bored
het verhaal van .de avontuurlijke vlucht van
20 Duitsehe officieren, die in Spanje ge-
interneerd waren. De officieren hadden een
gfobt zeilschip ^ehuurd, waarmee zij op
18 October heimelijk uit Vigo uTtvoeren. "Zij
hadden de- Hollandisclie vlag gehesclien en
bereikten na een vaart van I weken de
Eagelsclie kust Hun bedoeling was om
Schotland heen te gaan en een Duitsehe
Aa\en binnen te loopen. Tengevolge van
slormweer zagen zij zich echter genoodzaakt
de route door het Iyanaal te kiezen. Zij wer
den echter door een Engelschen torpedo-
jager ontdekt en naar een Engelsche haven
opgebracht. Op nog met opgehekierde wijze
schijnt het aan sommigen dezer officieren
gelukt te zijn nogmaals te ontkomen.
LA-re..:-: .iZi'SZ: -
NI Ell W J A ARSDAG VAN HET FRONT.
In de Daily Chronicle- schrijft de oorlogs-
correspondent Philip Gibbs:
,.Yoor zoover ik kan nagaan, begon de
dag heden de eerste dag van het nieu
we jaar, opvallend rustig, de kanonnen, die
anders zulK een geweldig lawaai malcen,
vvaren vreemd slil.
Een witle mist lag over het lands chap
der slagvelnen, zoodat voor de artitLerie-
waarnemers slecht zicht was en ook de
vliegtuigen konden geen dienst doen.
Slechts enkele batterijen waren aan liet
werk en het geluid harer schoten klonk
dof en gedempt.
Des te beier voor de. mannen in en achter
de linies, die er nu juist niet naar smach-
ten om het nieuwe jaar met een „strafe"
in te wijden. Velen van lien Jachten, dien
ochtend aan de feestmalen. die voor hen in
oude schuren en jongedames-pensionaten
(men kan zich niet voorstellen, dat er eens
binnen die door granaten doorboorde mu-
ren mooie jonge meisjes muziek en mo
ra al gelcerd hebben en in kerken, waar
stukken van het hoogaltaar en orgelpijpen
en een lGe eeuwische spreekstoel dooreen-
liggen, gereed gemaakt wordt.
Er zou extra socp, vieeschpastei met
aardappe'.en, gebra len varkensvleesch, Kerst-
mis-plurripudding, ananas uit de bus, vijgen-
en pruimencompote, rozijnen met amandelen
en een massa bier zijn.
Voor mannen, die vijf van de zes dagen
gestoofd, gedroogd vleesch eten, is zulk
een feeslmaal iets om van te droomen of
over te denken in een eenzaine loopgraaf
of in een ge delete schuilplaats met een dak
met >een garantiebewijs van izekerheid tegen
whizz-bangs", maar niet tegen 15 c. M.
granaten.
Er waren ook een aantal flinke solda-
ten, meestal Schollen, die een sentimenteel
gevoel hadden. Achter de linies. was Hog-
m&Hav voigens ae oude overleveringen ge-
vierd, tenminste voor zoover de plaatselijke-
en iijdsomstandigheden dat mogelijk maak-
ten.
Yeel whisky hadden zij niet voor de feest-
viering, want aic drank is in Frankrijk even
moeilijk te krijgen als het eclile levensdixer
lenzij men tliuis vrienden lieeft, die hem
sturen.
Maar zelfs in zeker klein arm kapotge-
scholen sfttdje hadden de mannen van Iiun
edelaardige kwarliermeester twee flesschen
gekregen en daarmee wis fen die scliotten,
met hun met modder gedrenkte „kilts", die
het Oua-Sehotsche Aula Lang Syne' en
het soidalenlicaje „Beer, beer beer said the
private tzongen, het een eind ver te brengen;
zij nam en maar kleine beetjes te gelijk.
Verleden jaar had ik de eer, in het ge-
vaar, van met een kolonel der Argyll en
Sutnerlands, de divisic, die bij Loos zoo
aapper gevocnten lieeft. mee te mogan gaan,
om net nieuwjaarsbezoek af te leggen.
Hij was een langp, magere door het weep
gebruinde man, met een gezieht, dat mij
aan een Norniandischen rldier deed den
ken, hard en strak, maar met een vriende-
lijke uildrukking-in de oogen, toen bij zijn
glas oplichtte, zijn manschappen geluk
wenschte met het nieuwe jaar en Jaar levens
bij zeide, dat Schotland groole diugen van
hen verwachtte.
Na mijn bezoek aa'n het zevende of achtste
kwartier, verdween ik onopgemerkt want
Jiel is de gewoonte, dat men mede drinKt
op de gezondhei'd der mannen
Dit jaar hebben de kolonels der Schotsche
bataiilons opnieuw hun manschappen ge-
lukgewenscht. opnieuw de korle ceremo-
nieele bezoeicen gebraclil en Nicuwjaarsreue-
voeringen gehouden.
In den geheeleu Somme-slag hebben de
Schotsche troepen, evehals hun Engelselie
kameraden. met grooten nioeJ en taaie vol-
harding gestreden
In vele Fransche dorpen zingen van daag
de Schotsche doedelzakken het Nieuwejaar
in, en uit hun zangen klinkt Iriomf, maar
ook een kreei van smart om hen, die in
het oude jaar gevallen zijn en nu rusten op
de slagvelden zoo vele dappere Scliotten
als de bloeihen van liet veld of de blade-
ren van liet afgefooperi jaar.
Yandaag hoorde ik de doe.Ielzakkcn in
een oude schutir, lijdens het feeslmaal niei
ver van een plaats, waar onze kanonnen nu
en dan door aen mist heen vuui de i en ik
moest weer mede eten van alles tot zelfs
van de plumpudding om te bewijzen, dat
ik goede vrienden met hen was.
O, die pudding!
Maar tocli was het goed nier te zitten
te midden dier slille hekie i. wien geen roem
wacht, de mannen van den t.'ansportdienst,
die ieaeren naclil muni tie en levea middelen
naar liet front brengen onder levensgevaar-
lijke omstandigbeden.
Zoo werd in dc Schotsche kwartieren het
Nieuwejaar gevierd en vanavond zullen de
mannen den zwaarddians uit voeren. zoo
behen.iig als Nijinski, met kousen aan dc
voeten, en de oude Schotsche liederen zul
len nice cdragen worden op den wind in
Frankrij tusschen die nachtmerrie van den
oorlog, waar mannen uit liet geheele En
gelsche rijk zijn liijeen gekomen en langsde
gevechtsllnies wacnten op de bloedige ge
vechten, die zeker zullen komen, terwijl het
Nieuwejaar nog jong zal zijn.
IN I)E LOOPGRAYEN ONDER VLT R.
Een medewerker aan de Daily News"
zegt in eene besclirijviing van het leven in
de loopgraven in de vuurlinie aan helweste-
lijk front o. a. het volgende:
„Als je maar een randje van een menscn
laat zien, blazen ze je dadelijk naar de het',
zei een gemoeJelijke baas, terwijl hij aan-
dachtig een stuk gedroogd vleesch bekeek,
alvorens het op te eten. Oulangs lieeft een
van de j on gens bier op de D uitschers staan
vloekcn, da-Lide lucht .eiyzoo ,voJ van was, dat
zij het zien konden.
Dc twee officieren," die in zijn gra-
naaltrechler gekropen waren, keken voor-
zichtig over den rand. De ,grond liep glooiend
af naar de Duitsehe linies en dan weer op,
in de rich ling van Thiepval en den adder
'de stad gelegen heuvel, waarop de vijande-
lijlve kanonnen slonden.
,,t)aar ergens moeten een vier-, vijfdui-
zend Duitschers lig'gen", zei een van de
qfficieren. „Waar is je kaart? I/iai eens
zien."
Een paar minuten lang trachtiei zij de
verschillende posities te herke'nnen, maar
piotseling werd de rust verstoord en be-
gonnen de Jcanonnen aan beide zijden te
donderen.
,,Dat is net als bij de honden in een dorp.
Ze beginnen allemaal tegelijk te blaffen",
merkte de oudsle officier op. Binnen een
ntinuut krijgen we een Strafe" deze ricn-
ting uit Ze kunnen met hun kanonnen best
terecht!"
Nu was er geen sprake meer van waarne-
mingen. Aan beide zijden fouldercten de vuur-
monden. In de lucht gilden, gicrden en
steunden de projeclie'en. De lucht was piot
seling vol wild:- geluiden, die hier en daar
uifknalden en de aarde tot een-wolk \ran
stof en jbrokken sloegen. En toen klonk door
al dat geweld heen het geluid, dat de sol-
daten zoo spoedig leeren herkemien.
Zij ismeten zich plat tegen den rand sran
den kuil heer, jdiist op het oogenblik, dat
een granaat een paar meter van lien af
uitec-nbarisUe.
,.Ze hebben ons ontdekt", zei een van de
officieren, (die even ovdne'nd gekomen was en
nu weer snel neerhurkte.
Tien Iminuien lagen zij Idaar zoo, vast tegen
den gronct gedrukt, terwijl de.granaten om
hen been barslten en fonteinen van aarde en
steenen en rook omhoog joegeh.
„We mocslen maar een eindje vcrder
gaan", zei ten slotte een der mannen; maar
de under, die eigeulijk nog een jongen was,
bewoog jzich iniet. Hij was to leek ien huivcrdc.
,.Kom jongen", zei zijn makker. ,.Yooruit'
anders zijn We niet voor theelijd thujs".
De jongen keek verbaasd op, staarde naar
zijn vriend en toen naar den oorlogsorkaan
om hem heen. De oudere.man glimlachte.
..Ze vinden 'tzoo vervelend als we te laat
komen", zei bij.
,.Goed", zeide de jongen.
Zij kropen uit hun schuilplaats te voor-
schijn, liepen een kort eindje hard, telkans
dekking zoekend in ee:n kuil, terwijl granaat-
splinters met snelle doffe tikken om hen
heen in den gronil boorden. Ei.ndelijk von-
den zij een eind loopgraaf, die vol mannen,
de measten gewond, was.
,,\Ve zijn hier al vijf dagen", zei een man,
die er als een vogelversclirikker uitzag. Zijn
gezieht was zwart, bedekL met haar en vuil
en zijn kleeren waren smerig en gescheurd.
Men kon in liem moeilijk een officier lier-
kennen. „\Ye zijn er tamelijk zat van. Ben
bijna al mijn mannen kwijt. En zulke flinke
jongens. Hel spijl me wel, maar ik kan jul-
juilie jniels te firinkeai (gev en. We hebben zelf
niels. Wat voor nieuws is er?"
Zij praatten een poosje over den toestand.
„Ja, hel gaat good'zei de vogelversclirik
ker. „De Duilschers krijgen er duclitig van
langs; maar ik zou mijn jongens nu wel
graag wat rust geven. Ze liebben 't moeilijk
gehad. Wat vocr "je hier uit?"
',rSlal"', zei de oudei"e man. „Verkennings-
vverk. We "moeten voort. *\'eel geluk."
„Yeel geluk," zei de vogelversclirikker, „en
denk vanavond nog eens aan me als je in
bed ligt. Goeden dag!"
„Dien officier ken ik nog van gezieht van
vroeger," zei de jongen. „Hij lieeft juist vmor
de- oorlog uitbrak van zijn vader een half
millioen pond geerfd.
De loopgraaf was pas door de Duit
schers krachtiig onder vuur genomen, toen zij
er in kwamen. In een vroegere Duilsclie ge-
dekte schuilplaats zagen zij een officier lig-
gen, Eeu soldaat paste hem op en praatte
met hem alsof hij een baby was.
„Deze officier", schreeuwde die soldaat-op-
paiSiser nijdig, ,,is de dapperste man.van bet
geheele leger. Hij is dapper als een leeuw."
„Dal welen we", zei de oudste officier.
„PaiS maar goed op hem, dan komt -hij wel
weer in oixie."
„Hij is de fiinkste officier ter wereklzei
Je soldaat, wat minder opgewonden. „Maar
hij werd door een granaat begraven en nu is
hij een beetje van streek. Let U maar niet
op wat hij zegt."
„Breng hem vanavond hier vandaan",' zei
Je officier. „Hel zal wel gauw wat rustiger
werden. Wees maar kalm."
Zij zetlen hunnen mansch Voort door de
loopgraven, telkens hardloopetiJ van kuil
tot kuil, nu eens een grapje wisselend met
ie soUaten, die zij ontmoetten, dan weer
helpend om de gewonden op een veiliger
plaats te brengen en in de rustige oogen-
blikken de posilie opnemend.
Geleidelijk werd de loopigi-aaf beter, het
vuur minder hevig. Zij bereikten een ver-
bindingsloopgraaf, waar de gewonden, die
zich tot (hier hadden .voortgesileept en nu niet
verder konden, den doorgang belemmerden
Herhaaldelijk 'zagen zij gesneuvelde dragers
liggen naast het lijk van den man, dien zij
gelracht hadden te redden. De paar Roode
Kruismannen, die' nog in leven waren, ver-
bonJen de zwaarste gevallen en gebruikten
daarbij iedere gedekte schuilplaats als veld-
hospitaal.
He!" zei de jongste officier ten slotle.
..ik igeloof, dat wij eriiit zijn."
„Voo.r vandaag is liet genoeg gevveest, jon
gen,' zei die anJer. ,,Maar het is toch heer-
lijk als je weer voelt dat je leeft."
De Reyeeringsfllm.
In de Residentie-bioscoop werd Dinsdag-
avond voor het eerst de „Re.geeringsfilm"
vertoond. die in opdracht van den Minis
ter van Oorlog door Alberts Freres is -ver-
vaaidigd van lal van verrichtingen van
ons leger en onze vloot.
Deze voorstelling, die werd bijgewoond
door de Koningin, Prims llendrik, den op-
perbevelhebber, de Ministers en ander'e
lands-, provinciate- en plaalselijke autori-
teilen, droeg het karakter van een uitnoo-
digingsavond, docli liet sproekt vanzelf, dat
hierna deze film haar beslemming pas zal
krijgen, want dan wordt ze afgeJraaidl
voor 'tpubliek en doet dan haar eigenlijken
diensl: belangstelling wekken in ons leger
en onze vloot.
Wij gelooven, zegt liet Hbl., dat deze voor
stelling, ^.al duui't ze misschien een weinig
te lang (de film zelve heeft een .tangle van
3 K. M.)'en al zou er hier en daar iets kun
nen worden gesclirapt, uitermate geschiid
is voor het heoogde .Joel. Er. zijn praclitige
opnamen bij, zeer nierkvvaardige, zeer in-.
drukken.Je en ook herhaaldelijk grappige.
Hoogst interessant was o. a. het letlerlijk
doorzagen van een boom door mitrailleur-
vuur, het schitlerend JiinJernisrijden in oe
najuur van de cavalerie, het verbijsterentl
rij.ien van motorfietsen dvvars door de dui-
nen, het vuren op. een doelbatterij, liet ga-
loppeeren der houwijserbatterij en voorts
bijna al de vlootfilms, waarin liet vaak
vvilde water steeds een bijzondere actie
bracht.
Wij twijfelen er niet aan, of deze film
voorstellingfen zullen het beoogde doe.1 be-
reiken,
Ze zullen beler dan duizemd kranten-
artikelen, liet volk doen meelevein met on
ze jongens aan de grenzen en op zee.
En dat is juist wat wij in dezen tijd hoog
noodig liebben.
Bij liet verlaten van de zaal betuigde de
Koningin nadrukkelijk Haar voldoening
tegenover den opperbevelhcbber, en deed
mede Haar tevredenheid blijlcen over de
uilvoering. Id. 51. ri ddle ook vieiende vvoor-
den in cden zin tot den heer Mullens van
de firma Alberts Freres, Den kapitein Yan
den Aidcer, die de leiding van de opname
had, beluigde II. M. Haar tevredenheid over
de keuze van de tafereelen.
Veronjjelukf.
Terwijl kindenen te Zwollerkerspel zich
aan den oeVeti" van de rivier de Vecht be-
vonden, werd doofr een van lien een flesch
Jrijven.Je in de Yecht bemerkt. Na de flesch
er uit gehaald en stuk gestagen te hebbeJn
iaar zij orimogelijk op andere wijze open
te krijgen was, hleek deze een b'riefje te
bevallen, waarop met po'dood vermei j stond
Heden den Jen Aug. 1916 vergiugen wij
op de Noomizee met den schoener „De
Yrouw Geeriruida". God zij onze zie'.en ge-
nadig. Piet Jansen, A. Vitus, G. Blom, M.
Staal."
D® diiizendjes voar het oprapssi.
In de Grootestraat te Waalwijk vonden
twee kinderen een porlefeuille, met ruim
35.000.
Door de politie is de portefeuille in be-
slag genomen.
Dal was een meevale:\
Toen een politic-agenl te RoermonJ zijn
ronde deed, bemerkte hij plotseluig 3. per-
conen, die zich achter een boom poogden
te verbergen Naderbij -gekomen, bemerkte
hij, dat hij met 3 uit Duitscliland ontsnap-
te Russen te doen had, die heetamaal nog
niet wisten, dat zij in Holland vvaren.
Een slaehEiOfl'Vir van ilea drank.
Door jenever bedwelmJ layeerde een
vrouw, gel®id (door haar zoiontje dioor Fygcls-
hoven (Limburg).
De lierbergier B. bad meJelijden met de
vrouw en bood haar zijn scliuur als nacht-
verblijf aan. Na middernacht is ze echter
in den j.eneverwahn- gestikt. De half gevul.de
jeiieverflesch lag naast liet lijk.
Een (gaed g' )J: oeerde poliiiehond.
Op den eersten Januari 1.1. werd mij den
gemeente-veldwacliter P. Snoep te Terbreg-
ge (gemeente Hillegersberg) aangifte gedaan
van faiefjstal van .een paar zoo goed als nieuwe
sclioenen ten nadeelei van W. Vente aldaar.
De schoenen stonden aan de achterzijde van
het huis en waren in een onbewaakt oogeai-
blik verdwenen, vvaarsdiijnlijk door een
nieuvvjaarvvenscher mede genomen.
Aangezien iedene aanwijzing ontbrak, liet
Je veldwachter S. zijn goed gedresseerden
poliliehOhd op de plaats, waar de schoenen
gestaan haJJen, lucht nemen. Een oogen-
blikje snufT.el.de het dier en hold© toen langs
de Rotte tot hij circa uur verder tegen 2
jongens van circa 13 jaren opsprong en
daar bleef staan tot zijn baas bij hem was
en werkelijk bleek bij fouil,leering, dat ieder
van deze jongens eeu der gestolen schoenen
onder de jas geborgen had. Bovendien had
den deze jeugdige dieven uit een sc'nuur
nog een rijwiellantaam ontvreemd, die zij
eveneens onder die jas verborgen hadden.
Predikant en kerkvoogd.
Ds. C. Boerendonk, Hervormd predileant
te Oudendijk, beklaagt er zich in de Hoorn-
sche Ct. over, dat hij ten huize van den
kerkvoogd, den lieer P. Bierman, in den
rneest letterlijken zin van liet woord, van
Je istoep is gesmeten, zoodat hij gevaar lieeft
geloopen, annen en beenen te breken.
Hij lioudt er zich van overtuigd, dat hij
door den heer Bierman en zijn aan.hang
in de gemeente als een raar en lastig indi-
vidu zou zijn voorgesteld, die geen an.aere
behandeling verdient en slechts door du-
vven en uitsmijten tot een fatsoenlijk predi
kant naar den smaak van Oudendijk kan
worden opgevoed.
Openbaarheid in de bladen acht de heer
Boerendonk liet meest geschikte middel om
zich tegenover blaam en nog in net zout
liggende schoppen in veiligheid te stellen,
want uit den omgang met dergelijke lieden
die hij krachtens zijn ambt niet kan vermij-
den, weet hij, dat ze van openbaarheid in
de kranlen even bang zijn, als, naar men
vroeger zeide, „de duivel van wijwater".
Voor vennaning in de preek zijn ze ge-
lieel onvatbaar, want zij blijven eenvoudig
weigj en het kleine publiek, dat nog in de
kerk aanvvezig is, wil zulks- II®ver niet hoo-
ren, uit vrees ook nog voor de machtheb-
bers.
Ds. Boerendonk verklaart om geen andere
reden deze behandeling te hebben opgeloo-
pen, dan om Jat hiji naar den zin van ge-
noemden kerkvoogd geen behoorlijk Kerst-
verhaal op het Kerstfeest der Zondagsschool
zou verleld hebben (het was n.l. het bijbel-
sche verhaal.)
Na den radden vloed van standjes te heb
ben aangelioord, verdedrgde bij zicli met
de opmerkingj, dat he! niet netjes was. ie-
mand zoo rmv te bejegenen. Deze manier
van zich verdedigen vond dc kerkvoogd
blijkbaar zoo brutaal, dat hij den predikant
op staanden voet de learner uitdreef, de
kamerdeur achter zicli Moot, Je buitendeur
opende en hem van de s'oep den tuin in
bonjourde naar idem weg toe, onder ruwv
sclielden.
De predikant heeft in de kerk van papier
een verklaring voorgelezen omtrent het ge-
beurde, waaibij liij ook uit voorzorg den
Rijksveldwachter als toelioorder en Lecedigd
geluige had genoodigd.
Dijk verzakf.
Naar in en aan het ,,N. v. d. D." mededeelt,
is tusschen Durgerdam .en het Kinselmeer de
Zuiderzeedijk over een lengfe van 25 M. ver-
zakt, vermoedelijk ten gevolge van het spui-
ten van zand achter den dijk. In de.n dijk
zijn in de tangte op die pick twee scbeuren
ziclitbaar. Een ploeg werklieden is tlians
bezig met den toestand van den dijk te
veroeteren.
Ilel fcijgelftaf van don inbreker.
Toen liet hoofd der .school te Westerland
op Wieringen van zijn uitstapje met de
Kei stvacantie thuis kwam, vond hij ae kast,
waarin hij ongeyeer J 80 en een paai- effec-
len bewaarde, geopend. Het bleek, dat een
inbreiver voor ongeveer /30 gestolen had.
Ook andere lcasten waren nagezien, maar
daaruit werd niets vermist. Uit een kast
in de school was het geld verdwenen uit
eeu doosje, waarin de onderwijzer liet geld
bewaarde, lieslem.d voor de bibliotlieek, maar
in een ander doosje met geld, waarmede dc
twee grafkransen voor overleden schoolkin-
deren inoeslen worden beta aid, was met
een rijksdaalder vermeerderd.
Vermoedelijk heeft de dief tengevolge van
een bij.geloof op Wieringen, dat geld, voor
overledenen beslemd, overal veilig mod zijn,
deze waarde onaangeroerd gelaten, ja haar
zelfs vermeerd. De politie lieeft de hand
getagd op een paar leerlingem der school,
die, naar het schijnt, in de Kerstvacantie,
toen de school werd schoongemaakt, binnen
zijn geweesl zo,o>a!s hel jtieette, om liun lessen
le leeren.
Hel igra&lsle bosk van de werekl.
In No. 18 van Der Welthandel staat een
afbeeldimg van het grootste boek ter we-
reld. Het lieeft ongeveer de afmetingem van
een piano en het rust op een metalen onder-
stel met een adelaar met gespreide vleu-
gelen aan elk der vier hoeken.
In dat boek zullen alle bericliten geplakl
worden, die in alle dag-, week- en maands
bladen der werelid zijn verschenen of zullen
verscliijlien over de reis naar Amerika van
den Duitsclien handelsonderzeeer „Deutsdh-
land".
Het is een kostelijk, met zilver beslagen
stuk werk, dat in Amerika werd uitge-
voerd. Nadat bet inpakken gereed is, zal
het boek gesclionken worden aan de Ko-
ninklijke bibliotlieek te Berlijn en daar zal
bet, niet alleen als list grootste boek van de
wereld, een merkwaarJige oorlqgsbeziens-
waardigheid wezen.
Olie uit koren.
Het is de Duitsehe welenschap gelukt
jaarlijks tienduizend ton die te winnea uiL
stoffen, die tot nu vo.or hel grootste gedeel-
ie verloren gingen voor menschelijke voe-
Jing Karl Wackwitz doet in het tijischrifl
Prometheus me leJeelingen om treat het lialen
van oiie u'it graaukiemea. Niet alleen de
kiemen van mais, die men in Amerika reels
eenigen tijd verwerkt om er olie uit le krij
gen, kunnen gebruikt worden, doch ook de
kiemen van brooJkoren, gerst en tarwe. En
hiermede houden zich nu in Duitscliland en
Ooslemdjk de verschillenJe oorlogsliclianien
voor olie, vet en voederstoffen bezig.
De Amerikanen verwerken de mais in
lioofdzaak voor slijfselproductie en de mais-
olie gebruiken zij in de zeep-, kleuren- en
verniis-industrie. De inaiskiemen hevatten on
geveer 25 o/o ,olie,.e.u dit oliegehalte dat onge
veer 5 o/0 nitmaakt van den geheelen korrel,
kan kumstmatig verhoogd worden. Om oiie
te produceeren in.oet eerst de vrUclit out-
kiemd worden, hietgeea in Duitscliland en
Oor-.lenrijk gesehiedt, zonder dat daaraan bij
zondere kosteri verbondeu zijn. Wat er na
de olieproductie overblijft, krijgl de boei
voor veevoeder zoodat er weinig voeder ver
loren gaat. Bij de rogge kan het ontkiemen
gescliieden door de moiens.
Bij de tarwekorrels zijn ecliter speciale -
loestelien noodig en de Duilsclie liiolem
hebben zich bereid verklaard, deze aan tt
scliaffen. Tot (nu. Joe sclionk men in Duilseli
land weinig aaadachl aan de korenkiemen
Zij gingen bij het malen geJeeltelijk in bet
in eel, gedeeltehjk in den afval over. Men
had vroeger de olie uit deze kiemen met
noodig. De kiemen uit zuivere rogge en
tarwe echter hevatten 12 procent vet, 35 pro
cent eiwiit en koolhydraten. VeronJerstell
men, dat van de 15 millioen torn graan, Ji,
in Duitscliland jaarlijks verinalen worden
twee denden slechts ontkiemd worden voor
de olieproductie, dan leveren deze korrel
jaarlijks 10 duizend Ion olie en daarnaa.d
no" 90 duizend ton ci- en vleasch-rampla
fab len, hetgeen wat beteekent voor een be-
voIking van 70 millioen.
Het graanolie is te zuiveren van ouaange
name velzuren en van groote waarde. a!
slaolie of als grondstof voor de margarine
bereid ing.
Zieklen ©ji kegeis.
De medisdie correspondent van de „Ti
mes" selirijft:
„In het laatste ver,slag van sir Doug],a:
Haig komt een verklaring voor, die zekei
de meesf sensationeele is, welke ooit door
een opperbevelhehber is afgelegd. Hij zegl
nl.:
„De gezondheidstoestand der troepen is
zeer. bevredigend en geJurende het tijdperk
waarop dit bericht betaekking heeft, zijn er
zoo goed als geen verliezen 'tengevolge van
zieklen, die verme ten lia Idiem kunnen wor
den, te hetreuren geweest".
Deze verklaring is zonder weet-ga in de
wereldgescliie .enis. Slechts lien jaren gele
den zou het als een bewijs van geesteszwajk
te gegolden hebben zoo iemand verklaai-
had dat ziekten, die voorkomen kunnen wor
den, indendaad bij een leger ondmlrukt zijn.
Vroeger werden oorlogen altijd gevolgd door
allerlei uitbarstingen van besmeUelijke ziek
len; de geschiedems der oorlogen is levens
die van iiekten; deze twee gingen onafschei-
delijk samen, Geheele legers werden wegge-
vaagd door den onzichlbaren vijand en nie-
mand was daar verbaasd om; de epidemies
waren altijd meer Le \rreezen en veel krach-
tiger dan die aanvallen van den vijand.
Wij behoeven zelfis niet ver terug te gaan
in de gescliieden is, om voorbeelden van de
dubbe'.e ellenJe vail oorlog en ziekte te vin
den. In den Spaansch-Aiiierikaanse.lien oor
log werden dnizenden jonge mannen door
tyfeuise koortsen wegge.sleept. Tijdens den
Boeren- oorlog vernietigde dezelfde ziekte
geheele bataljons. Wij wensclilen ons zelf
er toen geluk mede, dat' wij het vraagstuk
der hygiene te velde met succes hadden
opgelosit en toch waren van iedere honderd
man .lie stierven slechts 20 door den toen-
maligen vijand geJood. De onziclitbare vij
and had 80 pCt. der verliezen op zijn ge-
weten.
De Japanners liebben tijdens hun oorlog
met de Russen door zorgvuldigheid en voor-
zorging Je verhouJing juist omgekeerd. Zij
verloren slechts 20 pCt. door ziekten, maar
zelfs dat is nog een zeer hoog percentage.
In de Balkan-oorlo,gen waren alle lessen,
die de Japanners de wereld hebben gege-
ven, weJer vergeten. De wetanschap had in
die woeste tijden niet veel in te brengen,
zoodat, evenals vroeger, ziekten met de le
gers meelrokken en de strijdkrachten van
den slerksle sloopten.
Yergeleken oij den -huidigen oorlog, gelij-
ken alle andere oorlogen 'onlieteekenend
Tocli is deze oorlog, waarin ziekten kon
den verwacht worden, die een algeheele
verniet-iging der strijdkrachten zou veroor-
zaken, wat hel westelijk front betreft, geen
broil van besmettelijke ziekten geworden.
De ou Je vijanden hebben zich een voor een
vertoond, maar zijn ook een voor een ver-
slagen geworden. Nieuwe'vijanden van dien
aard zijn opgestaan, maar ook dezen zijn
aan,gevallen en vernietigd.
Dit is het werk van de mannen der we
lenschap gevveest.
INGEZONDEN STUKKEN.
Mijnheer de Redacteur,
Er wordt wel vreemd met het openbaar
onderwijs omgesprongen in onze gemeente.
Het schoolgeld wordt niet meer geheven
als vroeger, naar den hoofdelijken omslag.
Neen, men heeft een andere wijze van
heffing toegepast.
Door den burgemeester is deze stadhuis-
uitvinding in den Raad voorgesteld als eene
administratieve vereenvoudiging en toen de
heer Lensen zich bezorgd toonde, dat. ver-
hooging voor velen het gevolg zou zijn, gaf
de burgervader de meest geruststellende
verzekering.
Telkens en telkens verneemt men even-
wel klachten, dat onnoodig verhoogd is.
Zeker, in plaats van per kwartaal, heeft
nu de heffing per 4 maanden plaats.
Dit zou dus op het billet eene verhooging
met 1|3 beteekenen, terwijl over het geheele
jaar de aanslag dezelfde zou moeten zijn.
Maar zoo is het niet. In tal van gevallen
is er de helft, drie kwart of nog meer bijge-
komen.
Verschillende personen, die vroeger vrij
waren, zijn er het laatste jaar (zeker van-
wege de gunstige tijdsomstandigheden) op
gebracht.
Dit heeft reeds verlies van kinderen op
de openbare school tengevolge gehad en
dreigt nog meer verlies te brengen, tenzij
de voorstanders der openbare school in
onzen Raad eens met beslistheid hiertegen
optreden en de oude heffing herstellen.
De bureaucratie begint op ons gemeente-
iijk kapitool aardig hoogtij te vieren.
Is het soms de bedoeling het aantal leer-
lingen bij het openbaar onderwijs op deze
-wijze te doen dalen?
Vindt men, dat er nog eene school te
veel is?
Die vraag mag gesteld worden. In onder-
wijzerskringen is men van oordeel, dat een
vijftal bij de nieuwe salarisregeling onbillijk
behandeld is.
Ik stei me in dezen geene partij, maar
ook voor den minst ingewijde springt de
onbillijkheid ten opzichte van een sterk in
het oog.
Dat betreft den len onderwijzer aan
school B. Hem wordt niet alleen de vergoe-
ding voor acte Fransch onthouden, maar
ook de bezoldiging voor verplichte hoofd-
acte.
Nu is dit wel het gekste, dat men ieder
jaar kirtderen van school B afneemt, om
die te verplaatsen naar school A.
Dat dit ook een maatregel is niet ter be-
vordering van het openbaar onderwijs,
moet ieder in het oog springen.
Tot nog toe zijn de ouders nogal ge-
willig!
Waarom die overplaatsing voor 15 Ja
nuari?
Dan wordt het aantal op school A zoo-
danig versterkt, dat men voor een onder
wijzer meer de volledige subsidie bekomt.
Nu gunnen wij dit douceurtje gaarne
de gemeentekas, maar een onderwijzer
wordt er voor 100 per jaar het slacht-
offer van.
Dit jaar werden van school B, 12 1eer-
lingen afgenomen, verleden jaar 14, hoe-
veel in '15 is mij niet bekend.
Maar de kans is groot, dat zonder de
zen maatregel de onderwijzer met ver
plichte hoofdacte aan school B, zou noo
dig geweest zijn.
Door een maatregel buiten zijn schuld
mist dus die onderwijzer 100 gulden per
jaar.
Voelt men dat onrecht niet?
Zijn er nog voorstanders van het open
baar onderwijs ten stadhuize?
Dat men dan hierin de billijkheid be-
trachte!
Me^ dunkt, zelfs de tegenstanders van
het openbaar onderwijs moeten deze on
billijkheid voclen.
Met dank voor de plaatsing,
Een voorstander van goed onderwijs.
