ALGEMEEN NIEUW8- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. BESTEDING. No. 6454. Zaterdag 11 November 1915. 56e Jaargang. Straatkli'nkers. De Oorlog. ABONNEMENT ADVERTENTIEN Telefcon 33. Bit Blad verschynt Maandag", Woensdag- en Vrydagavond, uitgozonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Nenzen. IOEBST® -JBJLtJLJD. 35.000 eenigszins getrokken BINNENLAHD. Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10. 8IJ vooruitbetalingvoor Belgie 1.40, voor NecL-Indie en Arnerika 1.65, overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10. Bi] dii*©ct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tariei Inzending van advertentien voor 1 liur op den dag der uitgave. Burgemeester en Wethouders van HOEK, zullen op Vrijdag 17 November 1916, des namiddags ilrie ure} ten Raad- huize aanbesteden de levering van De afmetingen moeten minstens bedragen 19,5 bij 8 bij 4,8 c.M. Bij de inschrijving moeten monsters worden getoond, die evenwel niet definitief worden gekeurd. Keuring heeft. plaats na de lossing op den wal. De levering geschiedt vrij op den wal op de losplaats der gemeentehaven voor 1 Maart 1917. Haven- en losgeld is niet verschuldigd. Gezegelde biljetten, geteekend door den inschrijver en twee borgen, kunnen tot op bet uur franco worden bezorgd ter gemeente- 'Secretarie waar verdere inlichtingen te be- komen zijn. De betaling heeft plaats na de levering. Hoek, 27 October 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, A. WOLFERT, Burgemeester. J. M. DREGMANS, Secretaris. Een Rubens? De „Msb." deelt mede, d,at zich in dje pastorie te Biervliet een oud schilderij be- vindt afkomstig uit Gentscli bezit, dat ge teekend is gebleken met de initialen P. P. R. De voorsteiling is een bijbelsche: „St. Petrus zijn verraad beweenend". Het stuk schijnt voor jaren hensteld en opgeknapt en zit dik onder vuil en oud vernis. De pasitoor der R. K. geineenle te Biervliet, \yaaraan het stuk behoort meent over een k-oms.t te hebben gevonden tusschen de Petrus-figuur op de schilderij en een op een gravure, den apos- tel voor s tell end, van Hendrik Goltznis, in het bezit. van ae abdij te Heeswijk. TWEEDE KAMER. Arlikel 192. In de avondzitting van j.l. Dinsdag her- innerde de heer De Muralt, blijkens het ver- kort vers lag, op 21 October de aandaclit te hebben gevestigd op de uitslpraak van den beer de Savornin Lohman, dat d'oor deze (revisie de bijzondere school regel en de openbare school aanvulling zal worden. Dit was niet om den vrijzmmgen vrees aan te jagen, dit kan-hij niet bedoelen, maar om venschillende elementen ter reclUerzijde ge- rus t te stellen. Maar velen ter linkerzijde die de openbare school liefhebben, zijn daar door veronlrust. Iedere concentratieman die in 1913 het luid heeft rondgedragen, dal de openbare school onverzwakt moet worden gehandhaafd, lean nu niet aanvaarden dat na deze revisie de openbare school aanvul ling -zou zijn. Spreker zeide, dat de besprekingen in die Commissie den heer de Savornin Lohman het recht moeten hebben' gegeven dit te zeg gen. Spreker had het recht dit te zeggen, gelijk uit de brochure van den heer die Savornin Lohman blijkt. Immers hij zegt, dat de regelnijzondere school regel, open- bare school aanvulling, ten grondslag ligt aan de door de Commissie voorgesteld|e for mulae, al wordt het er niet in uitgesproken, gelijk ook in het ontwerp-IIeernskerk niet het geval was. Nu vraagt spreker in gemoede, of het denkbaar is, dat iemand als de heer de Savornin Lohman zich zoo zou durven uiten, als de debatten in de ondierwijscommissie hem daartoe niet het recht gaven. De heer Ivetelaar: Zegt dan nu, dat die -deballen in de commissie aan den heer Lohman daartoe absoluut geen recht geven. De heer De Muralt is verheugd, dat zijn woorden tot deze opmerking van den heer Ivetelaar aanleiding hebben gegeven. Want de heeren van (de rechberzijde zullen later zich beroepen op de uitspraak van den heer do Savornin Lohman, die in 1916 al ver- klaarde, dal de openbare school aanvulling zal worden. Die nieening is niet gedesavou- eerd. De heer de Savornin Lohman noemie hedenmorgen de liefde van de vrijzinnigen voor de kinderen van confessioneele ouders verdachl. Die kwam voort uit den wensch om wat over tie bijzondere school te zeggen te hebben. Dat is begrijpelijk. Spreker is. echter pvertuigd, dat 80 pet. van die ouders geen bezwaar hebben tegen de openbare school; als men hun vraagt, waarom ze liun kinderen dan naar de bijzondere school zen- den, dan zeggen zedie pastoor of de dominee wil (bet. 'Wanneer jwij /in het land een geheim referendum hielden en de - predikan ten en de geestelijken kregen niet bet meervoudig stemrecht, dan' zou met overgroote meer- derheid de openbare school uit de bus komen. Wanneer wij met meer kracht vragen om waarborgen voor het bijzonder onderwijs, dan is dat, omdat liet ook ons eigen hachje geldt.. Dat vergal de heer de Savornin Loh man. Die waarborgen zijn in de toekomst van veel meer belang, ipmdat (de bijzondere school dan de meerderheid van ons volk zal om- vatten, als de voorspelling van den heer de Savornin Lohman uitkonit. De verhouding van 43 lot 7>7 percent, zal dan wellicht wor den: 1 Lot 8. De heer Duys: 8? De heer De Muralt: De heer Duys moet niet vergeten, dal als deze regeling d.oorwerkt, in Brabhnt en Liinburg de openbare school overal zal worden geconverteerd in de bij zondere school. Het grootste deel van ons vo'lk zal vrij- willig ol' gedwongen de bijzondere school bezoeken en daarom moet de deugdelijkheid te meer vaststaan, De heer de Savornin Lohman zocht de waarborgen in de wetsontwerpen- der* cotn- missie. Maar wal hebben wij aan die ont- werpen, die in vele jaren niet aan de orde zullen kunnen komen De beer de Savornin Lohman heeft in- tusschen in den breede over dievWaarborgen gesproken. Hij zei: wat maajkt gij u druk over die waarborgen? Wij willen immers) ook deugdelijk onderwijs!! De heer Rood- huyzen sehreef ook in dien geest over die waarborgen in „Het Vaderland"; hij meen- de, dat het bijzonder onderwijs zijn eigen doodvonnis zou teekenen. als men niet zorg- de, dat het onderwijs goed is. Het moettoch zijn leerlingen aan vakscholen en arndere scbolen afLeveren. Maar men vergeet een ding. Voor deugdelijk ondfcrwijs zal wel worden gezorgd op standenscholen en derge- lijke bijzondere schdlen. Maar waarvoor richt men confessioneele scholen op? Niet om liet onderwijs zelf, maar om godsdienst en kerklcer te onderwijzen. Het onderwijs^ is dan no. 2. En de vrees is niet ongegrond, dat het peil zal dalen, als er geen waarbor gen worden geeischt, dat het peil van bij zonder onderwijs niet zal dalen beneden Jat van het openbaar onderwijs. Dit laatste moet door ons, nu wij de financieele gelijk: sleJling lot stand brengen, ook nu in del Grondwet worden vastgestelid. Eigentijk moesten die waarborgen, als het kon, nu tegelijk worden vastgesteld. Gelijk oversleken, zou het moeten zijn. De heer Duvs: Koophandel! De heer De Muralt dorst het woond niet zeggen, maar het i s -koophandel. Het geld wordt door ons gevoteerd bij de Grondwet, maar de regeling der waarborgen geschiedt eerst later. De heer Ketelaar: Maar dan gebeurt eerst de regeling van het geld. De heer De Muralt heeft dat ook wel be- grepen, maar officieel wordt het geld nu reeds gegeven. De heer Ketelaar: Ze krijgen geen cent. De heer De Muralt: Maar ze hebben er recht op. Daarom kunnen in de Grondwet nu reeds de waarborgen worden vas Igelegd, zooals ons amendement wil. De heer de Savornin Lohman wees, er reeds op, dal gelijke waarborgen een on- redelijke. eiscli is. Gelijke eischen van deug delijkheid- wil niemand in. de Ivamer. De wensch van de voorstanders van de open- bare school is", dat hetzelfde quantum ken- nis, Ida! ,zij geeft, ook op de bijzondere school zal worden aangebracht. Daarvoor behoe- ven de lesrooster en het leerplan niet ge lijk te zijn, maar het resultaat moet het zelfde zijn. In ons. amendement komt de ult- drukking gelijke eischen" idali ook niet voor. We willen alleen evengoed goedkeuring van lesroostei* en leerplan voor de bijzondeilet ■school als voor de openbare. De eisch, dat de resultalen van het qndei*wijs even good moeten zijn, kan niet in de Grondwet wor den neergelegd. 'Het toezichl zal tot taak hebben na te gaan of het onderwijs even deugdelijk is. Een enkel woord uit sprekers practijk. Als ingenieur heeft spreker Wiel eens bruggen moeten keuren. Dan oordeelide hij niet over de isiamens telling der materialen, maar alleen of het resultaat van den bouw deugdelijk was. Zoo moet het keuren der bijzondere school door het toezicht worden opgevat. Niet meer en niet minder staat in liet amen dement. De heer de Savornin Lohman trachtte het voor te istellen, alsof liet leerplan van weinig waarde is. Maar juist in Christelijke kringen wordt daaraan thans meer waarde gehecht, gelijk blijkt uit een stuk in „De Christelijke Onderwijzer', waarin wordt gezegd, dat het staatstoezicht het bijzondere onderwijs geen belemmering in den weg legt, en dat de goedkeuring van het leerplan noodig is om den smaad van minderwaardigheid, die het bijzonder onderwijs ten onrechte treft, weg te nemen. Spreker beroept zich nog op den lieer J. Kuyper, hoofd eener bijzondere school le Leeuwarden, in „?t Corbespondentieblad". Ook deze bepleit het gewicht van een leer plan. De onderteekening van het leerplan door den schoolopziener was volgens hem reeds een slap vooruit, oindat voor de wet- Kuyper van 1906 op vele Christelijke scholen geen leerplan bestond, ja zelfs vele onder- wijzers niet eens wisten wat een leerplan is. De heer de Savornin Lohman" herinnerde ons aan, dat de liberalen na 1887 steeds zijn nagekomen de gedachte' van de pacifi- catie. Dat diende, naar sprekers meening, om aan le toonen, dat men wel vertrouwen kon koesteren in polilieke beloften. Spreker meent echter, dat daaruit het legended pioet worden afgeleid. Spreker sChakelt de Leer- plichtwet uit, doch later werd steeds gespot met de wenschen-van de „frontmakers" voor de openbare school. Doch als er een toe- stand kwam, dat de rechterzijde van die verminderde eischen misbruik zou willen maken tot benadeeling van het openbaar onderwijs, dan gelooft spreker, dat men zou stuiten op groot verzet. Veel vertrouwen in zijn tegenstanders heeft spreker niet; wel in zijn eigen partij, dat deze niet door het stellen van lagere eischen voor de bijzondere school de openbare in gevaar zullen brengen. De financieele gelijkstelling is liet eier- eten Van den heer de Savornin Lohman maag niet voor ons. Voor ons is het, dat voor het staatsgeld zoo goed mogelijk onderwijs wordtjgegeven. Men^ zegt, dal de opositie voortkomt uit anti-clericalisme. Spreker wil er gaarne voor uitkomen. dat hij anti-clerikaal is. Hij wil geen invloed van de kerk op het* staatsbe- stuur, en ook op het ^onderwijs betreurt hij dien invloed. Anti-clerlcaal, maar niet anti- godsdienstig. Niet geloofshaat voert ons tot oppositie, dal wijzen wij met verontwaar- digtng af. De oppositie tegen de financieele gelijk stelling beslaal. Spreker meent niet, dat die zal tocnemen. Wel tegen de revisie, zooals zij daar ligt. Verscheidene organi- saties haddeu geen tijd om in haar v ak- btaden deze' revisie te bespreken. Het zou echter dwaas zijn van de voorstanders van art. 192, niet rekening te houden met de bezwaren in bet land. Spreker is overluigd, dat bij eerste lezing weinig stemmen hier in de Kamer tegen 'de revisie izullen 'worden juitgebraclit. Zij, die de zaak werkelijk willefn, moeten trachten de agitatie tusschen de. eerste en tweede lezing te voorkomen, om niet voor onaangename) verrassingen te komen. -Door tegemoetko- ming aan de amendementen-Heeres-Eerd- mans en van spreker kan de grondwetsher- ziening geheel tot stand komen. Als de revi- sievoorslellen dan-komen en geen tegemoet- koming wordt verleend, dan kan men moei- lijk verwachten, dat spreker er zijn stem aan zal geven. Scliapenvlcescli. Blijkens de ingekomen rapporten heeft de proef met liet verstrekken van schapen- vleesch aan het leger goed voldaan, zoodat de Opperbevelhebber van Land-en Zeemacht heeft bepaald, dat voortaan eenmaal per week aan den troep schapenvleesch zal worden verstrekt. Pos'.erijen en Telegrafie. De directeur-generaat der posterijen en telcgrafie maakt bekend, dat ingaande 12 November 1916 de gelegenheid om, zonaer belaling van busrecht, op Zon- en feestdagen aangekomen .stukken van de postkantoreii af te halen, wordt opgeheven. Tevens zul len met iijgang van genoemden datum op Zondagen, den Hemelvaartsdag en op den eersten Kerstdag aan te teekenen en te adviseeren stukken, met uitzondermg van die waarvan expresse-bestelling wordt ver- langd, niet meer ter verzending worden aan- geiiomen. De IJmuider vloot naar zee. Woensdag zijn van de stilgelegde IJ muider vloot niet minder dan 40 schepen naar zee vertrokken, bij welke ook de vijf .schepen waren, die Dinsdag wegens den storm binnen gebleven zijn. Later keerden echter weer twee stoomkorders in de haven terug wegens lichte machine- schade, met het doel Donderdag opnieuw in zee te steken. Als bijzonderheid kan nog worden ver- meld, dat de groepen, welke gewoonlijk van 5 tot 10 schepen telden, Woensdag eene uitbreiding tot 14 en 15 schepen kregen, toen zulk een aantal van gelijke grootte en snelheid daartoe aanleiding gaf. Oorlogswinstbelasting. Naar bekend zal zijn, wordt bij de be- paling van iemands inkomen voor de oor logswinstbelasting niet in aanmerking genomen het bedrag, waar mede zijn ver- mogen door speculatie in effecten (an- ders dan in de uitoefening van een be- drijf), is vooruitgegaan. De vraag is in- tusschen gerezen of als deel van het in komen en in geval van vermeerdering van inkomen, als belastbaar is te beschou wen de opbrengst van kapitaal, dat ver- worven is door speculatie, als hiervoor bedoeld, in fondsen, die tengevolge van den oorlogstoestand groote koersveran- deringen hebben ondergaan. De minister van financien heeft naar aanleiding van die vraag onlangs aan de ambtenaren medegedeeld, dat de opbrengst van het nieuw gevormde kapitaal bij de bereke- ning van het inkomen moet worden me- degeteld en voorts, dat de vermeerde ring van inkomen, die dientengevolge wordt geconstateerd, als onmiddellijk ge- volg van den oorlogstoestand moet wor den aangemerkt en dat van die vermeer dering oorlogswinstbelasting verschul digd is. Oude melalen. In de Woensdagavond gehouden vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Maastricht is voorlezing gedaan van een brief van het Nationaal Steuncomite waarin er op gewezen wordt, dat de voorraad van oud koper en andere metalen in ons land niet onuitputtelijk is, en er maatregelen dienen genomen te worden, om dezen niet onnoodig te verkleinen en geen oude kunst- voorwerpen te loor te doen gaan. ledereen is verplicht hiertoe mede te werken. Dat de ernst van den toestand niet voldoende gevoeld wordt, bewijst de voortdurende stroom van aanvragen tot uitvoer van oud koper, om den wederinvoer van artikelen uit het buitenland mogelijk fe maken, zelfs voor die artikelen, welke in ons land kunnen worden vervaardigd of van elders zonder tegenlevering kunnen betrokken worden. Door er voor te zorgen, dat de leveringen hier in het land geschieden, kan daartegen gewaakt worden. Fruit en zuidvruchtcn. De naaml. vennootschap Albino-Maat- schappij te Groningen vraagt in een adres aan den Minister van Landbouw geheele stopzetting van den uitvoer van versch fruit pn de daaruit vervaardigde producten. Ze verwacht daarvan wegneming van de moei- lijkheden, welke Engeland Jen handel in zuidvruchten in den weg legt. DE ALGEMEENE TOESTAND. Regenvlagen, ontzettende regenvlagen, hebben, schrijft bet Alg. Hbl., in de laatste dagen de operaties aan het westfront be- lemmerd; regenvlagen, die de loopgraven tot beken, niemandsland tot modderpoelen maakten, die de borstweringen deden af- brokkelen en de troepen noodzaakten tot over de knieen ;n de slobberige modder te baggeren. Onder zulke omstandigheden is het moeilijk voorwaarts te gaan, met snelle en krachtige rukken, om vijandelijke stel- lingen te bestormen, die even groote mod derpoelen zijn. Het is dan ook begrijpelijk, dat de gevechtsactie niet heel groot was of, zooals het Duitsche bericht zegt, niet over matige grenzen ging. Slechts bezuiden de Somme rnaakte de Franschen van den toestand gebrnik, om den saillant, dien de Duitschers nog steeds badden tusschen Deniecourt en Cbaulnes weg te nemen. De Fransche linie liep van Deniecourt naar Chaulnes de Fransche aanvallen heb ben die gebracht langs den weg over Fres- nes, Ablaineourt en Pressoir, zoodat nu de linie loopt evenwijdig met den spoorweg ChaulnesDeniecourt— Marchelepot— Pe- ronne, en op 15 K.M. afstands van dien spoorweg. In bet midden gingen de Franschen nog verder voordit, door het bezetten van het kerkhof van Gomiecourt, dat ten O. van Ablaineourt gelegen is. Het Duitsche legerbericht erkent de juist- heid dezer voorsteiling door de mededeeling, dat de aanval plaats had aan beide zijden van Ablaineourtde troepen, die in het zuidelijk deel van Ablancourt waren opge- steld moesten worden teruggetrokken en het dorp Pressoir ging verloren, zegt het Duitsche bericht. Overigens werden aan het Westelijk nt slecht kleine gevechten geleverd, voor de regenvlagen en de modderbeken - y> elieten, Van het oostelijk front zijn de berichten in de laatste dagen zeer schaarsch. Slechts aan den Stochod en aan den Drielanden- boek, bij Dorna Watra, wordt noggevochten. Heviger woedt de strijd, voor zoover regen en sneeuw het toelaten, in de passen van het Zevenbergsche randgebergte. De Roemeniers, door Russische troepengesteuud, verdedigen zich krachtig in de passen, tegen de Duitsch-Qostenrijksche pogingen om daardoor Roemenie binnen te rukken. Vsn- daar hevige strijd, die op verschiliende punten wordt gevoerd. In den Tolgyes-pas, waar de Russen met groote kracht optreden, konden de Duitscb-Oostenrijksche troepen nog niet vooruitgaan. De pas, die aan- vankelijk door de Roemeenscbe troepen bezet was, en toen door de Oostenrijksche troepen werd genomen, werd in een Rus- sischen aanval hernomen, en tegelijkertijd als' bet ware in het Russische front inge- lijfd, dat daardoor bij Dorna-Watra met 40 K.M. werd verlengd. Maar aan de overige passen konden de Roemeenscbe verdedigers hunne stelliDgen niet hanahaven. En van een hevig gevecht wordt melding gemaakt aan de Clabucetu Baiului, waarin de Duitsche troepen van Falkenhayn de overwinning behaalden, zoo dat de tweede zeer sterke afsluitlinie in den Predeal-pas door de Duitschers werd ge nomen. De eerste afsluitlinie, op de grenshoogte aangelegd, viel met de inneming van Pre- dael op 23-October. De tweede linie steunde op drie, gemid- deld 1500 M. hooge, steile bergklompen, die links en rechts van de passtraat den weg naar bet dal afsluitenbet zijn de Clabucetu Azngii en de Clabucetu Taurului ten oosten van de Prahova en de Clabucetu Baiului ten westen van die rivier. De beide eerstgenoemde Clabucetu's waren reeds op 26 October door de flonveds, op 27 October door een Duitscb regiment genomen. Op 26 October was ook de strijd begonnen om de Bainlui, die zeer krachtig werd verdedigd, en tegen wiens steile hellingen geen frontaanvallen mogelijk waren. Op 31 October was de boofdtop in handen der Duitsche troepen, in de volgende dagen bezetten deze ook de westelijke daaraan sluitende hoogten. De Roemeniers waren in een kloof gedrongen, de eenige verbin- ding naar bet zuiden, die echter weldra door de Duitschers onder hun mitrailleur- vuur kon worden genomen. De weg naar Azuga lag toen voor de Duitschers open, die niet aileen deze plaats konden bezetten, maar ook de hoo^te La Omoe, zoodat zij jiu van twee zijden Sinaia, de zomerresidentie der Roemeenscbe konin- gen, kunnen naderen. Links van dit gebied in den TSmospas gingen zij vooruit op den Hohenstein en den Altschans (Predelas). De stellingen die de Roemeniers in den Bodza-pas hadden kunnen nemen, werden hun weder ontrukt. In de Dobroedsja scbijnen de Russen en Roemeniers een verdedigende stelling te hebben bezet, 45 K.M. ten noorden van de lijn Tsjernawoda Constanza, waar zij de Duitscb-Bulgaarscbe aanvallen thans zul len afwacbten. Hoe die nieuwe verdedi- gingslinie loopt, wordt in de berichten niet vermeldhet telegram uit Petrograd zegt slechts, dat zij in een streek ligt, die door een beuvelachtig en boschrijk terrein voor de verdediging zeer gescbikt is. Voorloopig luiden de berichten van daar echter nog steeds, dat de toestand ongewij- zigd is. Van een aanval op die Russisch- Roemeensche linie is nog niets gemeld. Waarschijnlijk heeft Mackensen andere planner;, die meer in verband staan met het bezit van den spoorweg^over den Donau, als straks de legers over bet randgebergte in de Roemeensche vlakte gedrongen zijn UIT GRIEKENLAND. De Entente zou volgens de Secolo voornemens zijn om de Grieksche vloot aan de Venizelistische regeering te Sa- loniki uit te leveren, ten einde haar jacht -op duikbooten te laten maken. DE DUITSCHE TERREUR IN BELGIfi. 21.090 Burgers uil Antwerpen woggm oerd. 't Schijnt wel alsof met de zoolang ge- vreesde wegvoering van alle weerbare mannen uit Belgie, zoo schrijft men-van de grens aan de Tel. d.d. 8 Nov. 'n begin wordt gemaakt. Niet 5000 burgers, zooals we eerst meldden, maar 21.000 mannen uit Antwerpen werden reeds als slaven naar Duitschland gedeporteerd. Een ware paniek Jreelt do Antwerpsche TER COURANT

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1916 | | pagina 1