Loop der bevolking van Ter Neuzen.
GEMENGDE BERICHTEfL
Laatste Gerichten.
Westelijke grens van Moldavie en tot aan
Predael is de toestand onverandiend,.
In bet Prahova-dal heeft de strij.d. gisteren
bijna den gelxeelen dag god nurd. Wij hen-
ben den vijand door tegenaanvallen ierugge-
dreven. -
In he streek van Dragoslavele hebben wij
een vijandelijke aanval- afgeslagen.
Ten oosten van de Olt duurt de sLrijd
voorl.
Ten westen van de Jiul blijven wij den
vijand vervolgen. Wij hebben veel caissons
en. een groote lioevoelheid oorlogstuig bait
geraaakt.
Zuidelijiv front: De toestand is onver-
anderd.
ST. PETERSBURG], 2 Nov. (P. T. A.) Offi-
cieel Op het Zeveiibergsche front lieeft
een kleine Roemecnsche afdeeling bij Bran
tocea, 35 werst ten Z. 0. van Kronstadt,
den yijand overrompeld, hem met zware
verliezen leruggedreven, gevangenen gemaakt
en een machinegevvcer alsmede een zoeik-
licht vermeeisterd.
In het Oll-dal duurt de strijd voort.
In het Jiul-dal blijven wij den vijand ver-
volgen.
Van liet front in de Dobroedzja is, afge-
zien van verkenningstochten, niets van be-
lang te melden.
TER NEUZEN, 3 Nov. 1916.
Het weerberieht van het meteorolo-
gisch instituut te De Bildt van heden iuidt
als volgt
Hoogste barometerstand nabij 765.0 Zuid-
Duitschland.
Laagste barometerstand 752.4 Hernosand.
f i Verwaehting tot den avond van 4 Nov.:
matige tot krachtige Zuidoostelijke tot
Zuidwesteljjke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk eenige regen, aan-
vankelijk iets zachter.
Verkiezing gemcenieraad.
Door Burg, en Weth. alhier is de ver-
kiezing voor een lid van den gemeenteraad
alhier, ter vervulling van de vacature ont-
staan door het overlijden van den heer
A. H. Donze, bepaald op Matyidag 20 dezer.
De stemming zal plaats hebben op Vrijdag
1 December, de herstemming zoo noodig
op Dinsdag 12 December.
Posterijen en Telegrafie.
De commies der posterijen en telegrafie
2e klasse F. C. Wijsbek is overgeplaatst
van Ter Neuzen naar Amsterdam.
Geslaagd.
Te Breda slaagde Dinsdag voor de vrije-
en ordeoefeningen mej. A. Verheijke, alhier.
S ch eep v aarlmaats eh a p p ijen.
De Stct. no. 256 bevat de acten van op-
richting der N. V. ,/Zeilschip Anny" en
z/Zeilschip Remke" beide te Ter Neuzen.
Zij stellen zich ten doel de exploitatie van
schepen in den ruimsten zin des woords.
Het kapitaal der vennootschappen bedraagt
voor elk 20.000.
Oprichters zijn de heeren H. W. R.
Kramer, cargadoor, P. J. Scheele en E, Th.
Hamerlinck, beiden kooplieden, alien wonen-
de te Ter Neuzen.
Groenten- en Frullveiling.
Bij een levendigen handel werden bij de
heden gehouden veiling de volgende prijzen
besteed
Witte kool 5.90 roode kool 6.
uien 14.Meirapen 3,50,
Ailes per 100 K.G.
Veiling van bouwland enz.
Heden word alhier in het „Hotel de Com
merce',door den notaris Van der Moor,
ten verzoekc van mevr. de wad. Fercken--
Leunis, in het openbaar verkocht een zuid-
westelijk deel van den dijk tusschen den
Zaamslagpolder en den Capellepollder, ge
meente Axel, groot ongeveer 2 hectaren ,72
cenliaren pf 6 gemeten en 34 roeden.
Hiervan werden koopers de heeren S. de
Klerk en Job. de Visser, voor J 510 jper
gemel.
Bij de ter zelfder plaatse vooraf gehouden
veiling van - bouw- en weilanden, door de
notarissen Van. der Moer te Ter Neuzen en
Hiebendaal te Delden word geen der percee-
len loegewezen.
Aan den draad.
Bp de Bouchautsche haven zijn een jonge
Belg en een Duitscher aan de electrisehe
grensversperring blijven hangen en gedood.
De oorzaak is onbekend.
Reroepen.
Dr. J. van Beek, predikant bij de Ned.
Herv. gemeente te Waterlandkerkje is
beroepen te Hoogwoud.
Bedanki.
Door den heer C. Brinkerink, cand. te
Bovenkarspel is bedankt voor het beroep
naar de Ned. Herv. Kerk te St. Kruis.
Tnein onfepoord.
Maandagnamiudag zijn van goederentrein
1486 nabij Kruiningen eenige wagens ont-
spoord, waardoor de avondtreinen voor
Zeeland meer dan een uur vertraging
ondervonder. Daardoor arriveerde ook des
avonds de Hollandsche post niet in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Frwien en stamboonen.
De islechtc oogstuitkomsten in Amerika
en de ongunslige vooruitzichten van den
graanoogsl in verschillende andere overzae-
ische landen, gepaard met de minder goade
resullaten van den oogxL hier te lande, zijn
oorzaak dat de toekom-stige voofziening in
de behoeflen van de volksvoeding steeds
meer zorg baart. Uit dien hoofde dringt
zich meer en meer de noodzakelijkheid op
om. van die arlikelen, wellce zich daartoe
leenen, zboveel mogelijk voorraden te vor->
men.
In verband hiermede zijn de beschikkingen,
welke betrekking hebben op den uitvoer van
peulvruchten, ingetrokken.
Ten einde te kmmen beschikken over de
peulvruchten, voor de distributie benoodigd,
worden die, welxe nog in de veemen te Am
sterdam zijn gedeponeerd, door de regeering
o\ ergenomen ten worden houders ,van diverse
soorlen erwten en stamboonen en zulks
ter vermijding van de bezwaren aan inbe-
slagneining verbonden uitgenoodigd, aan-
biedinigen oor levering van deze peulvruch
ten, igeschikt voor mcnschelijk voedsel, met
offgave van prijis en onder bijvoeging van
monsters, voor 15 November in te zenden
aan den directeur van het Centraal Admini-
stratiekantoor voor de disti-ibutie van levens-
middelen te '.s-Gravenliage.
Aan he Lzelfde ad res kuntien ook aanoic-
dingen worden gedaan voor de levering van
voedererwten. De voorwaarden, waaraan de
erwten en stamboonen voor menschelijk voe-
sel moeten voldoen, worden in de Staats-
courant bekend gemaakt.
Mochten op de hiervoor omschreven wijze
te weinig erwten en stamboonen voor men
schelijk voedsel ter beschikking ider regeering
kpmen, dan zal tot inbeslagneming moeten
worden overgegaan.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel brengt ter algemeene keunis, dat voor
15 November bij den directeur van het Itijks
centraal administratiekantoor voor de dis
tributie van levcnsmiiddelen te 's-Graven-
hage aanhiedingen worden ingewacht van:
groene erwten, capucijners en grauwe erw
ten, brume en witte stamboonen, geschikt
voor menischelijk voedsel.
Bij de aanbieding dient opgave te worden
gedaan Ivan den verlangden prijs per H.L.
of per 100 KG. inclusief zak, franco naaste
spooi'Nveg.station. [alsmede van het tijdstip,
waarop levering kan plaats hebben. Voorts
moet een monster worden ingezonden. De
erwten len hoonen moeten zijm van den oogst
1916, machinaal geschoond of met de hand
gelezen, puik kokend, droog en houdbaar.
Voorts kunnen aan hetzelfde adres aan
hiedingen worden gedaan van voedererwten,
eveneens met opgave van prijs en bijvoeging
van monster. Deze moeten zijn goed droog
en houdbaar. (Stct.)
AXEL.
Zondag werd Ds. J. H. Lammertsma van
Axel, der morgens door zijn zwager, Ds.
S. O. Los van Leerdam, als predikant
brj de Geref. gemeente te Appingedam be-
vestigd. De bevestiger had tot tekstvvoord
gekozen 1 Cor. 3 11-— 15. Des namiddags
deed Ds. Lammertsma zijn intrede. Hij had
tot tekstwoorden gekozen 2 Cor. 5 20.
Naar aanleiding van zijn intrede in de ge
meente Appingedam had hij dezen tekst als
volgt verdeeldjt 1. De beteekenis van mijn
ambt onder u 2. Mijn boodschap aan u en
3. Mijn verwachting van. u. Nadat Ds.
Lammertsma onder ademlooze stilte deze 3
punten had behandeld, sprak hij achtereen-
volgens onderscheidene personen toe. Aller-
eerst een woord van dank aan den beves
tiger Ds. Los, verder aan Ds Bos van Delf-
zijl als consulent. Vervolgens had spreker
zoo gaarne gezien, dat zijn voorganger Ds.
Geerds aanwezig was geweest. Nu deze
door een lichte ocgesteldheid niet aanwezig
kon zijn, werd hij evenwel niet vergeten.
Ds. L. sprak nog menig goed woord
voor de vele werdzaamheden door Ds. Geerds
in deze gemeente verricht. Ook de ouder-
lingen, diakenen, de leden van administrate,
het hoofd en het onderwijzend personeel der
Chr. school werden hartelijke woorden toe-
gesproken, evenals het college van Burg,
en Weth., dat aanwezig was. Ook zijn
aanstaande catechisanten vergat hij niet,
waarna ten slotte de gemeente werd toege-
sproken. Ouderling Broos sprak hierna
eenige hartelijke woorden en liet zingen
Ps. 134 3. Ds, Bos van Delfzijl sprak
namens de Classis Appingedam eenige be-
moedigende woorden. Het kerkgebouw was
beide keeren stampvol.
Woensdag werd alhier in de Ned.
Herv. kerk het lOOjarig bestaan van de
afdeeling //Zeeuwsch-Vlaanderen" van het
z/Nederlandsch Bijbelgenootschap" herdacht.
Een tentoonstelling van de bijbelkist met
verschillende voorwerpen en geschriften,
welke op de kerkgeschiedenis betrekking
hebben, werd gehouden. De tentoonstelling
werd door velen bezocht.
HULST.
Bjj de candidaatstelling voor een lid van
den gemeenteraad alhier zijn candidaat ge-
steld de heeren E. F. Schiffer, C. J. van
der Walle en S. Wegener.
CLINGE.
Onder den Hedwigpolder is de Duitsche
draadversperring zoover in de fcichelde ge-
spannen, dat zij slechts bij laag getij niet
in het water staat.
Toch is het in de laatste nachten aan
verscheidene jongelieden uit de aangrenzende
Belgische gemeenten gelukt, om met levens-
gevaar door slijk en water hier over den
draad op Hoilandsch gebied te geraken
zij waren bevreesd, dat zij naar Duitschland
zouden worden gezonden om er te werken.
RECHTSZAKEN.
Arrondissements-Rechtb. Middelburg.
De rechtbaDk heeft in hare zitting van
3 November de volgende vonnissen uitge-
sproken
V. A. d. L., oud 25 arbeider te
Koewacht, is wegens mishandeling veroor-
deeld tot f 10 boete of 10 dagen hecht.
J. B. D., oud 27 j., werkman te West-
dorpe, is wegens alsvoren veroordeeld tot
5 boete of 5 dagen hecht.
R. J. v. D. oud 20 j., slagersknecht en
J. F. v. D., oud 29 j., timmermansknecht,
beiden te Hontenisse, zijn wegens belee-
diging van een ambtenaar ieder veroordeeld
tot f 10 boete of 10 dagen hecht.
A. v. O., oud 40 j., koopman te Koe
wacht, is wegens alsvoren veroordeeld tot
f 10 boete of 10 dagen, hecht.
J. R, oud 37 j., veldarbeider te West-
dorpe, is wegens alsvoren veroordeeld tot
10 boete of 1Q dagen hecht.
F. d. H., oud 37 j., huisvrouw van F. D.,
zonaer beroep te St. Jansteen, is wegens
verboden vervoer en poging tot omkooping,
veroordeeld tot 15 boete of 15 dagen
hecht.
C. V., oud 31 j., klompenmaker en
P. V., oud 18 j., werkman, beiden te
Clinge, zijn wegens poging tot uitvoer,
ieder veroordeeld tot 14 dagen gevangenis-
straf, met bekrachtiging van het verstek-
vonnis.
Bij bevelschrift der Arrondissemonts-
Rechtbank te Middelburg is rechtsingang
verleend met last tot gevangenhouding en
verwijzing naar de terechtzitting tegen
K. S., oud 33 j., metaalslijper, zonder
vaste woonplaats, beklaagd van diefstal te
Breskens.
In de afgeioopen week hebben zich in
deze gemeente gevestigd:
J. Wittouck, landbouwersknecht, De
Feijterstaat 43, uit Zaamslag.
F. Janssens, loodgiefer, De Feijterstraat
43, uit Zaamslag.
D. E. Buijsse, landbouwersknecht, P 72,
uit Sas van Gent.
G. D. v. d. Peijl, onderwijzer, Vlooswijk-
straat 49, uit Hontenisse.
H. A'reeke, veldarbeider, Baandijk, uit
Zaamslag.
J. Bakker, onderwijzer, Nieuwediep, uit
Zevenhuizen.
J. Durinck, schipper, Nieuwediep 64, uit
Graauw.
W. Weeda, onderwijzer, Donze Visser-
straat 109, uit Alblasserdam.
P. van Doeselaar, zonder beroep, 2e
Kortestraat 3, uit Hoek.
J. L. de Putter, landbouwersknecht, P 68,
uit Hoek.
Vertrokken:
P. M. Pieters, zonder beroep, 0 201a,
naar Westdorpe.
S. P. Pladdet, klerk, Tholensstraat 120,
naar Krommenie.
P. C. Scheele, zonder beroep, Kersstraat
9, naar 's Gravenhage.
C. Bruggeman, onderwjjzer, Baandijk 1,
naar Yerseke.
M., E. Aerts, dienstbode, K. Kerkstraat
17, naar St. Jansteen.
J. I. Mejjer, bakker, Donze "Visserstraat
123, naar Middelburg.
P. J. Pleunis, arbeider, 2e Kortestraat
3, naar Stoppeldijk.
Bienstjubile's.
Woensdagmiddag had ten kantore der Kon.
Maatschappij //de Schelde" te Vlissingen de
uitreiking piaats van medaljes, getuigsehrif-
ten en gratification voor 40- en 25jarigen
dienst a$n een 29tal ambtenaren en werk-
lieden dier Maatschappij.
Bij deze plechtigheid was, behalve de
directie, hoofdambtenaren, afdeelingchefs en
bazen der Maatschappij »de Schelde", ook
tegen woordig het bestuur der afdeeling
Middelburg van de Maatschappij van Nijver
heid, welks voorzitter eemge toepasselijke
woorden tot de aanwezigen richtte.
Daarna werd door de directie, onder het
aanbieden van hartelijke gelukwenschen aan
de jubilarissen, tot de uitreiking overgegaan
van de gouden medaille en _gratificatie voor
40jarigen dienst aan 6 personen en de
zilveren medaille met getuigschrift der
Maatschappij van Nijverheid en gratificatie
voor 25jarigen dienst aan 22 personen.
Erustifl verjifligingsgeval.
De zusters der scholen aan de Leuve-
naarstraat te Breda, hebben Maandag ver
scheidene klassen naar huis moeten sturen.
Niet minder dan 22 zusters zijn er ziek.
Men schrgft, naar het Dgbl. v. N.-Br.
bericht, de oorzaak dezer ongesteldheid
toe, aan het eten van bedorven vleesch, dat
de vorige week door een slager is geleverd
en waarvan de herkomst wordt onderzocht.
Twee stukken zijn ter nader onderzoek naar
het Rijksserumbureau gezonden.
Het voornaamste is echter, dat de zusters
thans alien buiten gevaar worden geacht.
Zondag baarde de toestand van sommigen
groote zorg; Maandag echter leek het
gevaar geweken.
Er wordt gevreesd omdat de zusters
alien zeer zwak zijn dat het herstel niet
zoo spoedig zal intreden en de gedwongen
vacantie dus nog eenigen tijd zal moeten
voortduren.
Ook bij een vrouw in de Keizerstraat
hebben zich verschijnselen van vergiftiging
voorgedaan. De Gezondheidscommissie en
alle dokters zijn ge,waarschuwd. Verschil
lende stukken vleescn'zijn in beslag genomen.
Uil den Gemeenleraad van Schore.
De voorzitter (burgemeester) deelde mede
dat het jachtgezelschap //Zelandia" aan de
gemeente voor de nieuwe Raadzaal de zetels
der Raadsleden zal schenken.
De voorzitter zelf dacht daarbij een voor-
zitterszetel aan te bieden, de heer Glerum
een tweetal schilderijen voor wandversiering
en de ambachtsheer van Schore en Vlake
een gaslamp.
Het Raadslid Verhaagen verheugde zich
over deze schenkingen, doch wenschte te
weten of de voorzitter dit cadeau heeft ge-
kocht van de f 131, die hij het vorige jaar
aan gemeentebelasting heeft ontdoken, dan
wel of het een spontane gift is. Zoo dit
laatste het geval is, blijft de voorzitter nog
131 schuldig aan de gemeente.
De voorzitter noemde een dergeljjke vraag
grievend en vroeg den leden een voor een
hun oordeel.
De heer Bottier (welhouder) zei het erg
grievend te vinden.
De heer Verhaagen //Dat begrijp ik want
u hebt ook nog 156 van ontdoken ge
meente belasting in uw zak."
Alle leden keurden het door den heer
Verhaagen gesprokene af.
De heer Verhaagen //Zeker keuren de
heeren dat af, omdat zij er debet aan zijn."
Vad.
Door de Iram gefilood.
Te Beerta is Dinsdagavond door het te
vroeg uitstappen de vrouw van den arbeider
flendrik Zuidema door de stoomtram over-
reden en gedood.
CoIleeSe voor den doniinee.
Te Zunderdorp is wegens den duren tijd
en het lage salaris van den predikant, een
inzameling gehouden langs de huizen,
waarvan de opbrengst als duurtetoeslag, zal
worden uitgekeerd aan den dotninee.
Smokkelaarslrue.
Te Didam, het dorp dat zich, evenals
Zevenaar en Beek, een ware smokkelrepu-
tatie heeft weten te verwerven, staken vori
ge week eenige opgeschoten jongens wat
hoopen stroo en hout nabij een boerenhoeve
in brand. Het was een donkere avond en
bijgevolg waren in het bebouwde deel van
het dorp de hoogopslaande vlammen maar
al te duidelijk zichtbaar. Het leed bij de
dorpelingen dan ook geen twijfel of de
boerderij van een boer stond in lichtelaaie.
Daar moest dus hulp verleend worden. In
grooten getale trok men in de richting van
den steeds toenemenden vuurgloed. Eenige
surveilleerende hulpkommiezen waren ook
van. de partij.
Terwiji men zich beijverde het vuur te
blusschen, vonden de smokkelaars, die dezen
true bedachten, volop tijd om belast en be-
laden de grens over te trekken. (Hbl.)
Een dienstbotfe van «oiul.
Te Laag Keppel brak brand uit, midden
in den nacht. De dienstbode bemerkte dit
't eerst, doordat ze vreemd warm in haar bed
werd. Onmiddellijk ging ze haar baas en
zijn vrouw roepen, de kinderen uit bed halen,
de koeien los snijden en de varkens den stal
uit drijven en redde onder de hand zooveel
mogelijk het goed van de familie.
Van haar eigen goed, waaronder o a. een
geheel nieuwe fiets, die ze makkelijk er
uit had kunnen krijgen, heeft ze geen stukje
gered, de gedachte kwam eenvoudig niet in
haar op, wat ze zich later niet meer kon
begrijpen.
Natuurlijk is zjj ruim beloond geworden
voor haar trouwe diensten, welke ieders
bewondering en sympathie wekten vooral
in dezen tijd, waarin dienstbaren alleen
zichzelf en eigen voordeel zoeken.
Brug ingeslort.
Men meldt van de Belgische grens
Door een ongeluk is een breede noodbrug
over de Leie, zuidelijk van Gent, in de
nabij heid van het punt, waar de spoorweg
OudenaerdenThourout die rivier kruist,
ingestort. Bijzonderheden ontbreken nog.
Geen appelwijii in Duitschland.
In het geheele Duitsche rijk is het maken
van appelwijn verbodende goedkoope
appelsoorten zijn voor het maken van mar-
melade in beslag genomen. Een groote
industrie is door het verbod getroffen.
CORRESPONDENTIE.
Wegens plaatsgebrek moesten wij het
raadsverslag van Sas van Gent uitstellen
tot het volgend nnramer. (Red.)
Aanhoudiug Npderlandsche sloomschepen.
Wij vernemen, dat, tegelijk met het op-
brengen of liever eene poging daartoe, van
het Nederlandsche stoomschip //Oldambt",
door de Duitschers aangehouden zijn de
stoamschepen „Randwijk", #Brunswijk" en
z/Noordwijk", alien vsn de firma Erhardt
en Deckers, te Rotterdam.
De //Randwijk" is reeds onmiddellijk vrij-
gelaten, terwjjl de Brunswijk" en de //Noord-
wijk" naar Zeebrugge waren opgebracht,
maar intusschen ook reeds zijn losgelaten.
Naar het gebeurde met de //Oldambt"
zal een ambtelijk onderzoek worden inge-
steld.
De Zeppelin.
Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
meldt, dat de tijdelijke zaakgelastigde van
het Duitsche Rijk, in opdracht zijner Re
geering zich tolk van haar leedwezen en
verontschuldigingen heeft gemaakt, naar
aanleiding van het overvliegen van Neder-
landsch gebied door een Duitsch luchtschip,
op 22 Oct. 1.1.
De zaakgelastigde deelde tevens, op ver-
zoek van het Duitsche Algemeen Hoofd-
kwartier mede, dat de gebiedsschending
moest zijn begaan door een tot het leger
behoorende Zeppelin, die blijkens een door
het Hoofdkwartier ontvangen bericht, ten-
gevolge van een defect aan den motor en
aan de stuurinrichting, was genoodzaakt
geweest, 2 benzinereservoirs uit te werpen.
De com mandant van het luchtschip, die
blijkbaar volkomen oojuist georienteerd was
geweest, had gemeld, dat een en ander
boven Belgisch territoir was geschied.
Het Algemeen Hoofdkwartier zou reeds
terstond zijDe verontschuldigingen hebben
aangeboden, indien het zich eerder bewust
geweestr was, dat het luchtschip boven
Nederlandsch gebied gevlogen had
De Duitsche Regeering behoudt zich voor,
het door Hr. Ms. gezant te Berlijn tot haar
gericht vertoog te beantwoorden, zoodra de
volledige rapporten over het gebeurde haar
bereikt hebben.
Graan voor foranderijen.
Advies bureau. De Adviescommissie voor
de alcoholindustrie bericht dat voorloopig
weer wat graan voor de Schiedamsche
branderijen zal worden afgegeven. In hoe-
verre het mogelijk zal blijketi verdere stag-
natie in deze industrie te voorkomen is nog
niet met zekerheid te zeggen, de onder-
handelingen daarover worden echter voort-
gezet.
Sccre«ari s-generaal deparlenient
van Kolonlen.
Tot secretaris-generaal bij het departe-
ment van koionieo, zal, ter vervanging van
den heer Staal, die gouverneur van Suriname
is geworden, - worden benoemd Dr. E.
Moresco, thans waarnemend directeur bij
het departement van onderwijs en eere-
dieusten in Indie.
De nieuw benoemde gouverneur-generaal
van Suriname, de heer Staal, heeft heden
de residentie verlaten, ter aauvaarding der
reis naar de West.
Hij werd aan het station uitgeleide gedaan
door tal van autoriteiten, onder wie de
Ministers Loudon en Pleyte, terwiji .de
Minister van Marine door ambtsbezigheden
verhinaerd, zich deed vertegenwoordigen
door zijn adjudant, Mr. Jager.
Provinciale Stalen.
De Gedeputeerde Staten stellen aan de
Provineiale Staten voor, de termijn voor
het verleenen van een voorscho't voor den
aanleg van een tramweg van de Belgische
grens naar Breskens te verlengen tot 1 Juli
1918, maar af te wijzen het verzoek van de
tramwegmaalschappij Breskens-Maldeghem
om de subsidie voor die lijn te verhoogen met
10,000 en dus te brengen op f 278,667.
Verder wordt voorgesteld, de termijn
voor het verleenen van een voorschot aan de
Zeeuwsch-Vlaatnsche Tramwegmaatschappij
te verlengen tot 1 Januari 1918, daar de
lijnen Hoofdplaat-Pyramide en Philippine-
Ter Neuzen nog moeten worden aangelegd.
Ook wordt voorgesteld het steiger te
Walsoorden, te vernieuwen, met steun van
de beide betrokken tramwegmaatschappijen.
De kosten worden geraamd op 58.000
maar zijn thans hooger door de duurte der
materialen.
Aan de Provinciale Vereeniging tot be
striding der tuberculose, willen Ged, Staten
voor 1917, 1918 en 1919 1000 subsidie
geven, en stellen voor af te wijzen het
verzoek van den Alg. Ned. Wielrijdersbond
om bepalingen te maken voor het schoon-
maken der wielen van voertuigen voor zij
op den weg komen en het berijden der
rechterzijde van de wegen.
Ten slotte stellen zij voor aan te houden
het nemen eener beslissing over den ver-
bindingsweg tusschen de beide deelen van
Zeeuwsch-Ylaanderen, in verband met voor-
stellen van den Minister van Financien om
op de staatsbegrooting voor 1917 gelden
uit te trekken voor gedeeltelijke bedijking
van gronden in den Brakman, waardoor de
kosten voor de provincie in plaats van
60.000 zullen worden teruggebracht tot
33.000.
TWEEDE KAMER.
Gronilw elsherziening.
De Minister Cort van der Linden kwam
aan het woord. Hij verfelaarde, dat -eea
voorstel hetreffende nadere regeling van
de Troonopvolging van hem niet is te
wachten. Mededeelingen van de motieven
daartoe zouden niet zijn in's lands belang.
Wat de samenhang van art. 80 en art.
192 betreft, erkent spreker dat er geen
innerlijk verband bestaat, en beginselver-
zaking niet geoorloofd is.
Hiervan is echter bij de regeering geen
sprake. Zij acht beide voorstellen in's lands
belang en nu is scheiding theoretisch wel
mogelijk, practisch niet.
Mededeelingen van den Minister met be
trekking tot de totstandkoming van artikel
80 alleen of van art. 192 alleen zjjn niet
te wachten.
Het kenmerken-kiesrecht is langzamerhand
geworden een massaal kiesrecht en voor die
grenzen is er geen reden meer, dan moet
het kiesrecht algemeen zijn.
Bovendien oefenen de sociale verschijn
selen invloed uit, waaraan de individuen
zich niet kunnen onttrekken, terwiji het
gemeenschapsgevoel der ingezetenen zoo
sterk spreekt, dat de scheiding van het
volk in zake de vervulling van burger-
plichten onhoudbaar is.
Spreker bespreekt de wenschelijkbeid en
mogelijliheid van organisch kiesrecht, dat
trouwens in den vorm van huismanskies-
recht niet anders zou zijn dan individueel
huismanskiesrecht.
Wegneming van het grondwettelijk be-
letsel tegen vrouwenkierecht is noodzakelrjk,
omdat we staan voor een toenemende be-
weging, en het grondwetsartikel geruimen
tijd moet kunnen duren.
Toelating tot het kiesrecht is veelal niet
meer dan een erkenning van het feit, dat
reeds bestaat. En de vrouwen nemen thans
reeds aan het politiek leven deel.
Spreker blijft echter ontkennen, dat de
invoerjng thans reeds mogelijk zou zijn;
iedere poging daartoe verklaart hij onaan-
nemelijk.
Hij wenscht invoering van evenredige
vertegenwoordiging, omdat deze het parle-
ment meer maakt tot een juiste afspiegeling
van het volk en het aanzien van het parle-
ment daardoor versterkt.
Komende tot het onderwijs, betoogt de
Minister dat het voorgestelde art. 192 niet
het beginsel aantast dat de taak der over-
heid is voor het onderwijs te zorgen, en
ook niet het beginsel, dat het bijzonder
onderwjjs vrjj moet zijn.
Door het verleenen van subsidie erkent
de staat alleen, dat hij belang heeft bij het
bijzonder onderwijs. De consequentie daar-
van is financieele gelijkstelling.
Het voorgestelde art. 192 wordt inge-
geven door rechtvaardigheid en wijsheid.
In de ongebondenbeid van het openbaar
onderwqs is juist het bezwaar gelegen van
hen, die hunne kinderen reeds van-af hunne
jeugd in de leer eener kerk willen laten
opvoeden.
