1
III fa
i
111
De krijgs'bedrijvea.
I HHlll
lii t I
De Oorlog,
111
Laatste Berichten
i; k
ii4\
||j ft
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het belangrijkste bericht van Maan-
dag is de verovering van Constanza, de
Roemeensche havenstad aan de Zwarte
Zee, en van een gedeelte van den spoor-
weg, die van Boecharest over Tsjerna-
voda, naar die haven loopt, door de
Duitsch-Bulgaarsche troepen van Ma-
ckensen, die, langs den Donau opruk-
kend, met snelle marschen Tsjernavo-
da naderen.
Nu de Duitsch-Oostenrijksche troepen
in het westen van het Roemeensche oor-
logstooneel over de grenspassen waar
zij hier en daar nog tegenstand ontmoe-
ten Roemenie binnenrukken, heeft
Mackensen in de Dobroedsja de verde-
diginslinie, die daar door de Russisch-
Roemeensche troepen bezet was, gefor-
ceerd en de verdedigers tot een Snellen
terugtocht gedwongen. Zoo snel, dat zij
in de lijn TsjernavodaConstanza, waar
zij op den spoorwegdijk door de Do
broedsja moesten terugtrekken, geen
stand konden houden, zoodat een ge
deelte van dien spoorweg en de haven
stad reeds in de handen der Bulgaren
vielen. Het was Bulgaarsche cavaleiie,
die Maandag Constanza binnenreed.
Tegen den avond was reeds de lijn Is-
lisme Tepe (16 K.M. ten N.-W. van Con
stanza)Alacapa (aan den spoorweg)
bezet, terwijl de troepen aan den lin-
kervleugel de linie Idris Koejoes (6
K.M. ten Z. van Medjidie) en de hoogten
ten N. van Koejoes Mamoet bezet had-
den.
De geheele verdedigingsstelling van
de Roemeensch-Russische troepen in de
Dobroedsja werd dus genomen; de Roe-
meniers zijn aan den rechtervleugei
reeds ver voorbij den Trajaanschen wal
en den spoorweg teruggeslagen, en aan
den linkervleugel naderen de Duitsch-
Bulgaarsche troepen den Donau-over-
gang bij Tsjernavoda. Wanneer die in
hunne handen valt, staat de weg naar
de overzijde, naar het eigenlijke Roe
menie, ook hier voor hen open, nadat zij
reeds de bruggehoofden bij Toetrakan
en Silistria hebben vermeesterd.
Een Russisch eskader, dat in de
Zwarte Zee met artillerie den strijd der
Roemeensch-Russische troepen steunde,
stoomde, nadat de stelling genomen was,
snel in noordelijke rich ting weg.
Van den strijd aan de Roemeensche
westgrens een juist beeld te krijgen, is
niet doenlijk, schrijft het Alg. Hbl. De
Roemeensche legerberichten bevatten
tal van namen van plaatsen, waarbij ge-
vochten wordt. Deze plaatsnamen, die
op geen enkele kaart te vinden zijn, wor-
den zelfs in de Hongaarsche Pester
Lloyd met vraagteekens aangegeven, als
een bewijs, dat de Hongaarsche journa-
listen die evenmin kennen. In het Berl.
Tageblatt zegt de majoor Moraht in een
overzicht van den toestand: „In zijn
nood gaat de Roemeensche staf er toe
over berichten te verzinnen, waarin
fronten en plaatsnamen voorkomen, die
nergens te vinden zijn."
Het Roemeensche leger wordt nu aan-
gevoerd door den Franschen generaal
Berthelot, die aan het hoofd eener mis-
sie van Fransche en Russische officieren
uit Rusland in Boecharest is aangeko-
men.
Het verlies van Constanza is voor Roe
menie een zware slag. N-iet alleen is
Constanza de groote in- en uitvoerhaven
van Roemenie, maar het vOTmt aan de
Zwarte Zee de voornaamste verbinding
met Rusland; over Constanza kon Rus
land versterkingen en vooral ammunitie
en materieel naar Roemenie zenden, die
dan langs den spoorweg Constanza-
Tsjernavoda naar Boecharest konden
worden vervoerd.
Thans is nog slechts de verbinding
over Sulina over, de eenige andere be-
reikbare haven in de Dobroedsja, die
echter slechts voor kleine vaartuigen
geschikt is, en vanwaar de transporten
over den Donau naar Galatz moeten wor
den vervoerd.
Maar tevens is door den opmarsch
van Mackensen's leger de inval in Bul-
garije, die door de Russisch'e en Roe
meensche troepen in de Dobroedsja was
ontworpen, mislukt. De bedoeling van
het Russisch-Roemeensche legercom-
mando' was, niet alleen de Bulgaren in
hun eigen land aan te vallen, maar zoo
mogelijk de verbinding van Duitschland
en Oostenrijk met Constantinopel te ver-
breken. Thans zijn de Russisch-Roe
meensche legers in Snellen aftocht naar
het noorden, en is hun aanvalsplan naar
het zuiden voorloopig verijdeld.
De strijd aan het oostelijk front ver-
flauwt geleidelijk. Ten Wr van Loezk
worden nog pogingen gedaan om door te
breken, in de richting van Wladimir
Wolinski, maar de kracht is er uit. Daar-
entegen treden thans de Duitsch-Oosten
rijksche legers aanvallend op aan de Na-
rajofka, waar zij de Russen geheel van
den westelijken oever hebben verdre-
ven. Tevens werden pogingen onderno-
rnen, om over de Boedoerka, een zijri-
vier van de Strypa, te trekken.
In telegrammen uit Petrograd wordt
de veronderstelling geopperd, dat de
Duitschers en Oostenrijkers hier, ten 0.
en ten N.-O. van LembeEg, een sterke
stelling zouden willen innemen, om de
Russen in bedwang te kunnen houden,
en dan al hun kracht te kunnen aanwen-
den voor den inval in Roemenie.
Op het westelijk oorlogsfront duurt
de strijd aan de Somme met groote he-
vigheid voort.. De hevige artilleriebe-
schieting, die steeds meer schijnt te wor
den opgevoerd, werd gevolgd door krach-
tige infanterieaanvallen, die echter zeer
weinig resultaat hadden. De Duitsche
troepen handhaafden zich bijna overal
in de stukgeschoten stellingen. Slechts
op enkele plaatsen konden de Engelschen
en Franschen .een kleinen vooruitgang
boeken. De Franschen bezetten ten
N.-W. van Sailly-Sallisel de hoogte,
waarop de Duitschers een versterking
hadden aangelegd; de Engelschen brach-
ten hunne linie vooruit tusschen Gueu-
decourt en Les Boeufs.
Ten zuiden van de Somme werden de
Duitsche aanvallen ten N. van Chaulnes
afgeslagen; dit mag men opmaken uit
de mededeeling in het Duitsche bericht,
dat de troepen, zonder ingrijpen van den
vijand, uit het bosch ten N. van Chaul
nes weren terggetrokken, naar een voor-
af in gereedheid gemaakte stelling. Op
andere plaatsen langs het westelijk
front hadden kleine gevechten en vlie-
ger-aanvallen plaats.
In Macedonie ten slotte wordt de strijd
met groote kracht voortgezet, zonder
dat er belangrijke wijzigingen zijn geko-
men in de opstelling der troepen. Slechts
aan de Tsjerna, in Zuid-Servie, waar de
strijd naar het Servische gebied werd
overgebracht, deden de Duitsch-Bulgaar
sche troepen aanvallen, in de richting
van Brod en Sliwitza, waardoor de Ser-
viers, volgens het Fransche legerbe-
richt, tot de verdediging hunner stellin
gen werden genoodzaakt. Ook hier zijn
dus de centralen, na geruimen tijd een
offensief-defensieve houding te hebben
aangenomen, tot het actieve offensief
overgegaan, om de Servisch-Fransche
troepen weder naar het Grieksche gebied
terug te dringen.
Gemeenteraad.
In de op Donderdag 26 October 1916,
des v.m. 10 ure, alhier te houden open-
bare vergadering van den gemeenteraad,
komen de volgende punten in behande-
ling:
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken.
3. Vaststelling der begrooting voor
1917 en in verband daarmede: a. Goed-
keuring van de begrooting voor 1917
van het bestuur der brandweer; b. be-
handeling van een adres van W. H. van
Doeselaar, houdende aanvraag van een
tegemoetkoming in een te sluiten pen-
sioenverzekeringc. behandeling van een
adres van den grafdelver De Rijk, om
verhooging van jaarwedde; d. behande
ling van een adres van de a;fd. Ter Neu-
zen van den Ned. Bond van Onderwij-
zers, houdende verzoek om verhooging
der wedden van Mej. v. d. Heijden en
Mej. Nijssen; e. goedkeuring van de be-
grootingen van de commissie tot wering
van schoolverzuim voor 1917f. behan
deling van een adres van de vereeniging
tot ziekenverzorging te Ter Neuzen,
houdende verzoek tot verhooging van
het subsidie; g. goedkeuring van de be
grooting voor 1917 van het burgerlijk
armbestuur en toekenning eener subsi
die aan het bestuur voor 1917h. goed
keuring van de begrooting voor 1917
van de Kamer van Koophandel en Fa-
brieken.
Verkooping van woonhuizen.
Heden werd alhier in het „Hotel Cen-
traal" door den notaris Le Nobel te Ter
Neuzen, geveild: een woonhuis en aan-
hoorigheden, gelegen aan de Brouwerij -
straat en de Markt, groot 1 are 27 cen-
tiar'en.
Hiervan werd kooper de heer P. J.
Scheele qq., voor f 5100.
2. Een woonhuis en erf in de Visch-
steeg te Ter Neuzen, groot 98 centia-
ren. Hiervan werd kooper de heer A. J.
Harte voor f 500.
Voorts werden 3 woonhuizen, gelegen
in de Vischsteeg, resp. groot 81, 83 en
82 centiaren, verkocht voor f 500, f 500
en f 450, aan den heer M. van Kerk-
voort te Ter Neuzen.
Ten slotte werd verkocht het recht op
3 vrouwenzitplaatsen in de Ned. Herv.
kerk voor f 125 aan den heer G. Ver-
linde qq.
Een tooneeluitvoering.
Jl. Maandagavond werd door de'Mili-
tairenvereeniging „Door mobilisatie ver-
eenigd" de aangekondigde openbare uit-
voering gegeven in het „Hotel de Com
merce" Er was veel belangstelling,
want de zaal was bijna geheel bezet. Na
het geen wij schreven in ons nummer van
Vrijdag omtrent de uitvoering van dit
programma in het gebouw der R.-K. Mi-
litairenvereeniging, behoeven wij daar-
aan weinig toe te voegen. Over het al-
gemeeh genomen had de uitvoering van
de verschillende nummers weer veel suc-
ces, en beloonde herhaaldelijk algemeen
applaus de uitvoerende militairen. De
uitvoering werd met een bal, dat zeer
geanimeerd was, besloten.
Examen vrije- en ordeoefeningen.
Bij het te Breda gehouden examen
zijn o.m. geslaagd de dames A. M.
Gerards en M. C. Th. Buijsrogge, leer-
lingen van de R.-K. kweekschool te
Etten, en M. C. Dankaart te Hontenisse,
en de heer P. A. de Smet te Stoppeldijk.
J. H. O. Dominicus. f
De heer J. H. O. Dominicus, burge-
meester van Kruiningen, voorzitter der
Zeeuwsche Landbouwmaatschappij, is
hedenmorgen, door gasverstikking, op
zijne slaapkamer overleden.
Schorsing vernietigd.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage
heeft de beslissing van den Raad v. Toe-
zicht en Discipline der Orde van Advo
eaten te Middelburg, waarbij Mr. F. B.
E., advocaat en procureur aldaar, voor
1 maand werd geschorst, vernietigd.
Het Hof kan er niets afkeurenswaar-
dig in vinden, dat bedoelde advocaat zich
op ongeregelde tijdstippen naar Goes be-
geeft om in een kamer van het Hotel
„De Korenbeurs" clienten, die hij voor-
af heeft ontboden, te spreken.
TWEEDE KAMER.
De heer Van der Molen bracht hulde
aan de Regeering voor de aan de orde-
stelling van artikel 192, dat voor de
anti-revolutionaire partij in hooge mate
urgent is. Vervolgens geeft spreker' een
historisch overzicht, waarin hij doet uit-
komen, dat het steeds de leuze der anti-
revolutionairen is geweest „Eenneid tot
vrijheid", doch er moet getracht worden
deze leuze om te zetten in Vrijheid tot
Eenheid", daar de vrijheid de eenige weg
is tot volmaaktheid.
Spreker zegt, dat de bijzondere school
de waarborgen van deugdelijkheid on-
voorwaardelijk moet afwijzen. Ook er-
kent spreker de mogelijkheid het artikel
anders te formuleeren met behoud van
dezelfde gedachte.
De torpedeering van de Fortuna.
De Kon. Ned. Stoomvaartmaatschap-
pij ontving een telegram van den con
sul te Duinkerken, berichtende, dat de
stoker G. Luijting, van het stoomschip
Fortuna, aldaar aangekomen is.
Westelijk front.
BERLIJN. (Officieel). Legergroep
Kroonprins van Beieren. In het noord-
oostelijk front van Verdun heeft een
aanval der Franschen hen tot aan het
dorp Douaumont gebracht, dat in vlam-
men staat.
Oostelijk front.
Legergroep van Aartshertog Karel.
Ten Noorden van Kumpolung maakte
onzen aanval vorderingen.
De Vulkaan-pas is door de Duitsche
en Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
stormenderhand genomen.
Legergroep Mackensen. De vervol-
ging van den vijand duurt voort. Vol
gens ons plan werd Czernavoda geno
men; bijzonderheden ontbreken. Daar-
door is het in de Dobroedsja opereerend
Roemeensch-Russisch leger van zijn
laatste spoorwegvefbinding beroofd en
is met deze bezetting een algemeen mili-
tair succes behaald.
R ECHTSZAKEN.
Gisteren werden voor de rechtbank te
Middelburg weder verschillende zaken wegens
verboden uitvoer of poging daartoe be-
hanield.
0. m. werd tegen A. J. L., schipper te
Ter Neuzen, wegens poging tot uitvoer van
verschillende artikelen langs Rilland-Bath
een maand gevangenisstraf geeischt.
n
PARIJS, 24 Oct. Het avondcommunique
bericht, dat op het front bij Verdun de
Franschen de Duitsche linie over een breedte
van 7 kilometers en eene diepte van 3
kilometers hebben ingedrukt en het dorp
en het fort Douamont veroverd hebben.
Voorts zijn genomen de steengroeven
Haudromont en de stelling langs den weg
Bras—Douamont bezet.
Er werden 3500 gevangenen gemaakt,
waaronder 100 officieren.
TEil NEUZEN, 25 Oct. 1916.
Het weerbericht van het meteorolo-
gisch instituut te De Bildt van heden luidt
als volgt
Hoogste barometerstand 773.2 Haparanda.
Laagste barometerstand 749.9 Vlissingen.
Verwachting tot den avond van 26 Oct.
matige tot kracbtige, tijdelijk wellicht storm-
achtige Zuidoostelijke tot Zuidwestelijke
wind, toenemende bewolking, waarschjjnlijk
eenige regen, zelfde temperatuur.
GEMEENTERAAD VAN AXEL.
Vergadering van Dinsdag 21 October 1916.
Vc-orzitter de heer L. J. den Hollander,
Burgemeester.
Aanwezig de leden: L. Lamaitre, A. E. C.
Kruijsse, F. van Dried, J. M. Oggel, F. Dek-
ker, \V. Dieleman, J. Smies, J. de Feijt-er en
M. Wolfert, benevens de Secretans.
Alwezig de heeren: P. Dregmans en P.
Dekker.
Na opening der vergadering worden de
notulen der vergadering van 29 Augustus en
van 1 September 1.1. met algemeene stem-
men onveranderd vastgesteld.
Daarna komt aan de- orde:
1. Medetdeeling van ingekomen slukken.
a. Missive van Gedepuleerde Staten van
Zeeland. dd. 25 Augustus 1916, Waarbij wordt
loegezonden ben afschrift van het Konink-
lijk besluit van 11 Augustus 1916, waarbij
aan den Burgemeester, den heer L. J. den
Hollander, tq't 1 Juli 1917, vergunning" wordt
verleend te Ter Neuzen te wonen.
Aangenomen voor kennisgeving.
b. Een besluit van Gedeputeerde Staten
van Zeeland, dd. 25 Augustus 1916, waarbij
-dit college heeft goedgevonden te bepalen,
dat de burgemeester van Axel, de heer L,
J. den Hollander, zoolang hij die b-etrekking
bekleedt en niet metterwoon in de gemeente
gevesligd is, in de gemeente voor de in-
gezetenen zal moeten te spreken zijn des
Maandags, Woensdags en Zaterdags, des
voormid-..ags van 101/212 uur, em'geduren-
de de maanden Augustus en September 1916
en Mei en Juni 1917, bovendien des Donder-
dagsavonds van 671/2 uur.
Aangenomen voor kennisgeving.
c. HeL raadsbesluit van 29 Augustus 1916,
tot wijziging der begrooting voor 1916, vo-or-
zien van hel bewijis der goedkeuring door
Gedeputeerde Staten.
Aangenomen voor kennisgeving.
d. Proces-verbaal van de door Burgemees
ter en Wethouders op 6 October 1916 ten
kantore van den gemeente-ontvanger gehou
den ka-sopneming. Daarbij is gebl'eken dat
was ontvangen over het jaar 1915 /61.912,061/2
en over het jaar 1916 f 271474,9IV2, samert
f 89.386,98, en dat was uitgegeven over het
jaar 1915 59.227,60 en over het jaar 1916
25.014.631/2, samen f 81.272,231/2 zoodat
meer ontvangen dan uitgegeven was een be-
drag van 5114,74i/2; het restant van het
goed slot over 1914, dat nog niet op deloo-
pende begrooting is gebracht bedraagt
1814,531/2, zoodat in kas moest zijn /6959,28,
wal overeenkwam met de vertoonde gelden
en geldswaardige papieren.
Aangenomen
e. E-ene missive van den Commissarisder
Ivoningin in Zeeland waarbij wordt bericht,
dat voor de jaren 19171920 zijn benoemd
tot zetters der rijlcs directe helastingen die
heeren Johannes Smies en Maart-en Wolfert.
Aangenomen voor kennisgeving.
voor kennisgeving.
f. Een adres van L. Faas, voerman te
Ax-ef, die daarin te kennen geeft, dat hij1
bij aanbesleding heeft aangeno-m-en het op-
halen van het straatvuil enz. binnen de kom
der gemeente en het verrichten van ander
voet'inanswerk ad 4 per dag;
dat onder dat ander voermanswerk, yolgens
mededeeling ook is begrepen het vervoer
van teer en sintels naar het Spuipadje;
-dat door hem bij "de aanbesteding evenwel
op zulk werk met is -gerekend;
dat in de voorwaarden van aanbesteding
is verm-eld, dat hij bij het ophalen van vuil
enz. dezelfde rusturen heeft als het perso-
neel van den reinigingsdienst;
dat hij evenwel die rusturen niet heeft
geb ad bij da I werk do ch, etenstijds daaraf
gerekend, geheele dagen heeft g-eireden;
dat hij, de sintels en teer heeft moeten
vervoeren over geploegd land en greppels,
0111 bij de plaats van bestemming te komen,
zoodat van hel personeel, paard en matcria-
len veel meer werd gevergd, dan bij liet op
halen van slraatvuil;
dat de voermansloonen tegenwoordig veel
zijn gestegen, omdat fourage en materiaar:
bijzonder duur zijn;
waarom hij verzoekt, aan hem voor de
dagen dat hij ritten naar het Spuipadje
deed ieen loon uit te 'betalen .van 6 per dag.
De Voorzitter vraagt, wat de leden hiervan
denken; adr-essanl baseert er zich voorname-
lijk op. dat hel werk betreft, waarop 'hi]
bij de aanbesteding niet heeft gerekend.
De heer Wolfert vraagt, hoeveel dagen dat
vervoer van -die sintels len teer igeduurd heeft.
De Voorzitter meent een dag of drie vier.
D-e heer Oggel is van meenin,g", dat het
billijk zou zijn, den verzoeker voor dat
werk, dat als buitengewoon werk mag aan-
gerekend worden, de gevraagd|e vergoeding
te geveii.
De Voorzitter acht het ook een groot
veiischil. of het werk in de gemeente wordt
verrichi, het ophalen van vuilnis, of dat
voermanswerk.
De heer Smies vraagt, of er niets van in
de voorwaarden staat.
De heer Kruijsse dee-It mode, dat in de
voorwaarden staat, dat hij voor de gemeente
alle voorkomende w-erk moet verrichten. Op
zulk werk is niet bepaald de gedachte ge
vesligd geweest; maar toch hebben Burge
meester en Wethouders gemeend, op grond
van de voorwaarden van aanbesteding geen
hooger bed ran te mogen uitbetalen, zonder
nad-ere machtiging van den Itaa-d. Hij is er
ook voor, om de gevraagde vergoeding te
geven.
Met algemeene stemmen wordt besloten
het verzoek in te willigen en aan adressant
voor de dagen dat hij materialen naar het
Spuipadje vervoerd lieeft een vergoeding te
doen uitbetalen van J 6 per dag.
g. Een schrijven van de Zeeuwsch-Vlaam-
sche Tramwegmaatschappij, die daarin met
het oog op het naderend winterseizoen de
vrijheid neemt, de aanlacht van den Raad
te vestigen op liet Ontbreken van verlichting
van den Kinderdijk van af dje eerste brug
tot aan haar emplacement aan de Drie,
Schouwen, waarvan het tram person-eel, doch
vooral het publiek, dat met een avondtram
aankomt of vertrekt, den last ondervin-dt.
Zij verzoekt mitsdien door het doen plaat
sen van enkele gas-lantaarns op bovenhedoel-
den weg, daarin te willen vo-orzien.
De Voorzitter deelt mede, dat Burgemees
ter en Wethouders ook van nie-ening zijn,
dat het noodig is, dat daar aan den Kinder
dijk in -de verlichting wordt voorzien. Het
plaatsen van de Ianlaarns op zichz-elf is
zoo bezwarend niet, imaar wiefl, dat er i-emand
heengezonden moet worden om ze aan- cn
uit te trekken.
Hij vraagt, omdat dit dient opgelo-st te
worden, of de leden misschien het ad'res om
bericht en raad in handen van Burgemeester
en Wethouders willen stellen.
De heer Oggel acht, met- het oog op de
zaak waarom het hier gaat, dadelijke be
handeling zeer geweruscht. We komen anders
hoe langer hoe dieper in den winter.
De Voorzitter mo-ei -die opm-erking beamen;
het'is zeker gewenscht, dat er daar in ver
lichting word 1 foorzien, want er wordt nu
wet verlichl op het emplacement van de
tramwegmaatschappij, maar niet op den weg.
Hij vraagt, of de Raad, Burgemeester en
Wethouders dan machtigen willen, aan de
tramwegmaatschappij te kennen te geven,
dat van gemeentewege voor het plaatsen van
lanlaar'nis zal worden gezorgd, onder voor-
waarde, dat zij de zorg voor de bedi-ening
op zich neemt.
De heer Kruijsse is tegen het stellen van
zoo'n voorwaar-de.
De heer Oggel is daar ook tegen; als de
gemeente hel nu doet moet het maar goed
gedaan worden.
De Voorzitter wijst er op, dat, met het oog
op den afstand, tl.e bediening van de lan-
taarns aldaar loch maar moeilijk aan het
personeel der gemeente kan worden opge-
dragen.
De heer Kruijsse vermeent, dat er wel
een acco-ord zou te treffen zijn met iemand
van het trainpersoneel, die daar in den
avond toch voorbij komen. Bovendien is
er steeds een jongen op den weg, die belasl
is met het schoo-nhouden van de rails. Die
zou misschien voor een kleine vergoeding|
wel voor de ontsteking en het-dooven van
de Ianlaarns te vinden zijn.
De heer Oggel oppert het denbeeld, er
met -den dir-ecteur van de 'I ramwygmaat-
schappij eens over te confereeren. Misschien
weel deze wel een oplossing, waarbij dan,
tegen eene vergoeding van wege de gemeente
voor de bedi-ening der lantaarns zal worden
gezorgd.
Met algemeene stemmen wordt alsnu be
sloten, Burgemeester en Wethouders te
machtigen in overleg met de gascommissie
deze zaak op de besproken wijze te regelen
en af te handelen.
2. Yerzoekschrifl van F. C. Zonncvijlle
c. a. em vermintlering van den prijs
van induslriegas.
Ingekomen is een adres van F. C. Zonne-
vij-ll-e en 10 anderen, luidende als volgt:
Ondergeteekenden, alien ktein-indusb'ieelen
uit de ^gemeente Axel, hebben de eer UvT
College te berichten, dat de prijs van 10
cent voor 1 M3. in-dustri-egas zeer hoog is,
en de onko-sten van ons bedrijf onnatuur-
lijk vei'hoogt.
Zij nemen de vrijheid er Uw College op
te wijzen, dat uit het verslag der zitting,
waarin deze quaesti-e bespr-oken is, ten dui-
delijkste blijkt, dat er volstrekt geen klaar-
lieid beerscht omtrent den financieelen toe-
stand der gasfabriek. Er worden to-ch drie
met elkaar in strijd zijnde meeningen ver-
kondigd. Zij 'meenen te mogen opmerken,
dat de hoofdoorzaak voor dit feit bestaat in
het totaal ontbreken van eene winst- en ver-
li-esrekening. Volgens hun bescheiden mee-
ning behoorl in elke onderneming Jaarlijks
een winst- -en verliesrekening te worded
opgemaakl. En nimmer kan op de verlies-
lijst geplaatst worden een post voor uit-
breiding der fabriek, zooals zeer eigenaardig
in Uw vergaaering werd gedaan. Zij vragen
U daarom dringcnd een dteskundig-e zoo'n
winst- en verliesrekening te doen opmaken,
opdat er meer klaarlieid komt in deze voor
onze gemeente zoo belangrijke quaestie.
Het is hun bovendien bekend, dat de gas
fabriek is belast met posten, die op de ge-
meenterekening thuis behooren. Zoo n 011-
ware belasting drukl natuurlijk de gasfabriek,
en -doet haar ifuancioelc to-estand zeer on-
zuiver zijn. Ook deze overweging spoort
tot ernstig onderzoek aan.
Bovendien merken wij u op, dat we als
klein-industrieelen door het in ruim-e mate
verschaffen van ai'beid, reeds belangrijk wer-
ken in hel algemeen belang, en het al een
zeer onzuiver standpimt is, ons als filantro-
pen te doen optreden voor de gemeentekas.
Wij vragen U daar-om dringend op Uw
besluit, belreffende den prijs van het indu-
striegas, t-erug te komen, na voldoend onder
zoek, en niet Ianiger onze uitgaven onna-
tuuriijk en werkeiijk onnoodig te belasten.
Het is niet hun bedoeling gas te gebruiken
op1 kosten van liun medeburgers. Zij zijn
gaarne bereid den kostenden prijs te be
talen, maar vragen U dan beleefd ons zoo'n
rekening voor te 1-eggen, waaruit we in
staat zijn den kostprijs te berekcncn.
De Voorzitter geeft te kennen, datdeadres-
s-eer-enden wel in de eerste plaats verlaging;
van den prijs voor liet krachtgas op het
oog henb-en, maar dat er in het request toch
ook uitdrukkingeli zijn ned-ergelegd, die nader
onder de 00,gen beliooren te worden gezien.
Er wordt daarin gesproken, als-of de ad,mini-
slratie en het beheer |der fabriek ,'ii.iet in orde
zonde zijn. Het adres is in vrij krasse be-
woordm,gen ;gesteld en daarom meenden Bur
gemeester en Wethouders, met het oog op
hetgeen omtrent het beheer is neergesehre-
ven, daarop nader te moeten ingaan.
Zij hebben daartoe alle onderteekenaars
uitgenoodigd in hunne vergadering te ver-
schijnen, teneinde eens nader toe te lichten
de b-eweringen die in het request zijn ge-
ischreven. Alle onderteekenaars, uitgezonderd
de heer Zonnevijlle en de heer P. Buijze, zijn
in de vergadering verschenen en toeji in
de gelegehheid g-est-eld zich nader te verkla-
ren, Zooals wel eens meer het geval is, is
ook thans dit .adi-es zoodanig geschreven, dat
men er aiies uit kan lezen. Er wordt niet
met duidelijkheid iets aangeto.ond. Aan de
verschenen onderteekenaars werd gevraagd,
nu bens duidelijk te zeggen wat bedo-ela
werd, en nadere ophelderingen te geven; en
aan te wijzen de po-slen die ten laste dor
ga-sfabneK Kvaren gebracht en op-de gemeente-
rek-ening behoorden.
Dit kon alleen slrckken ter inlichting van
Burgemeester en Wethouders, en -er ,zou nooit
ver-der op ingegaan kunnen worden, daar dfe
rekeningen van vi-oegere jaren reeds door
Gedeputeerde Staten zijn vastgesteld en daar
in nu geen verandering meer mogelijk is.
De rekening lag ook vroeger voor de inge-
zetenen ter inzage en dan zou het eigenlijk
de tijd zijn, 0111 daartegen bezwaren in te
brengen. Als de rekening tea- visie ligt en
men komt -er naar kijken, i-s men ter s-ecre-
tarie w-elwill end genoeg, om alle gevraagde
inlichlingen tc verschaffen.
Tot spijt van Burgemeester en Wetho-uders
konden de aanw-ezige adressanten niets naders
verklaren. Alleen kwam er ten slotte een
feit te berde. Er zou namelijk eene rekening
bestaan van hel jaar 1913 waarop de pos
ten door elkaar zouden zijn gehaspeld -en,
uitgaven voor de gemeente ten la-ste van de
gasfabriek zouden zijn gebracht.
Al kon een onderzoek hiernaar, zooals ge-
zegd, toch geen resultaat meer opleveren,
wilden Burgemeester en Wethouders weten,
wat daarvan waar was, daar dit het eenige
punt was. dat adressanten te berde konden
brengen. Toen bleek, dat dit een rekening
van leveringen betrof, ten bedrag-e van 59,88
en daarop zou een bedrag van 23,48 voor
komen, dat gebracht was ten laste van de
gasfabriek, terwijl de materialen waren ver-
werkt voor de gemeente,
De rekening' was ook voor gezien getee-
kend -door den directeur der gasfabriek.
Aan -den gemeente-opzichter werd verzocht
lii-erover inlichlingen te geven. Deze heriin-
nert zich die levering, doch meent te weten,
dat de steen. die hierin begrepen was en die
voor de gemeente was aangescfiaft, later aan
de gasfabriek is ver werk t.
Dat komt loch wel meer voor, dat mate
rialen die voor de gemeente zijn aangeschaft
worden verwerkt aan de gasfabriek,^ of ook
w-el omgelceerd. lie werk man IJ-sebaiert gaat
ook wel eens, op de gasfabriek werken, b. v.
voor het diehtmaken der ovens, maar dan
