ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTiEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6446.
Dinsdag 24 October 1916.
56e Jaargang.
ilimiJI HSIiPT.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTlEN:
TeleSoon 25,
Bit Blad verschijnt Maaitlag-, Woensdag- en Yrijdagavond, uitgezsndsrd op Fssstdagen, bij tie Firma P. J. YAN DE 8ANDE te Ter Ksnzen.
BINNENLAN P.
F E UIL i. Jsi' 0 H.
ysna
Per 3 maanden binnen de stad 1—Franco per post voor Nederland 1.10.
0i| Vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bi} de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bi] ctir^crt^ opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 tmr op den dag der uitgave.
Grondwetsherziening en troonopvolging
In den Amsterdammer wijst prof. J.
A. v» Hamel op den door den oorlog op
nieuw in het licht gestelden persoonlij-
ken invloed van de gekroonde hoofden
en van hun familiebetrekkingen op de
politiek van hun eigen land.
Dit leert ons, hoe gezegend Neder
land is met het bezit van ons oud en aan-
geerfd Koningskuis, met zoo sterke ban-
den aan Nederland en aan Nederland al
leen verbonden, dat niemand, ook de
vreemdeling niet, de raadkamers der
Kroon voor andere dan enkel Nederland-
sche belangen toegankelijk houden kan.
Maar prof. v. Hamel meent toch aldus
te moeten waarschuwen:
Geeft men er zich wel voldoende re-
kenschap van, dat volgens onze op het
oogenblik geldende grondwettelijke re-
geling der troonopvolging de achtereen-
volgens na Prinses Juliana tot den troon
geroepenen alien prinsen zijn van Duit-
sche geslachten, meerendeels officieren
in het Duitsche leger, natuurlijk alien
met hart en ziel verknocht aan de Duit
sche politiek en aan deze politiek, ook
aan de toekomstpolitiek, vastgelegd.
Monarchale samenkoppeling door een
prins, die bezwaarlijk iets anders dan
een keizerlijke zendvorst zou zijn en tot
wien men van uit't buitenland zou kun-
nen en durven zeggen: „Gij behoort u
als een braaf Duitscher te gedragen";
van wien men bovendien, naar't woord
van Tellegen, te onzent, niets anders
Weet dan dat hij op ons land niet de min-
ste betrekking heeft, ware voor de ko-
m,ende tijden een zeer bedenkelijk geval.
De Oranjeboom bloeit, Gode zij dank;
en bloeit voort met een frissche en hoop-
volle loot. Maar wijdvertakt bloeit hij
niet. Een enkel, gezegend afgeloopen,
ongeval, dat voor korten tijd de Konin-
gin en de Prinses te zamen heeft be-
dreigd, maakt het voelbaar, dat onze
troonopvolging buiten de directe lijn op
het oogenblik geregeld is op een wijze,
die niet meer voldoet aan de hoogste be
langen van den Staat.
Een der grondregels van dit.belang is
immers, dat Nederland zoo vrij mogelijk
moet gehouden worden van elken band,
dus ook van elken dynastieken band, met
eenige der aanliggende groote mogend-
heden.
Dat het hier eeh teedere aangelegen-
heid geldt, zal een ieder erkennen. Doch
het uiterst groote naticmale belang, dat
er mede gemoeid kan zijn, maakt het
eenvoudig tot een duren plicht, daar-
voor toch niet terug te deinzen.
Een Grondwetsherziening komt thans
aan de orde. Dit is de eenige gelegen-
heid, waarbij ook de regeling der troon
opvolging in nadere overweging kan
worden genomen. Het initiatief daar-
toe behoort bij de Regeering.
Zal mem dit verst-strekkende van alle
punten stilzwijgend voorbijgaan?
Geen deserteur?
Naar de Resb. verneemt, heeft het
vertrek naar Oostenrijk en het dienst-
Nu nam men in de wagens plants. Hans
kwam naasl lord A Ivor te zitten. Op de
bank voor hem lagen twee buksen, prach-
tige W in ch es ter geweren.
De lord was opmerkelijk stil. Het viel
Hans nu nog meer dan gisteren in het oog,
dat hij er'zoo sleeht uitzag.
- Voelt u u niel wel, mylord? Was het
niet beter geweest, dat wij.thuis waren ge-
bleven? vroeg Hans bezorgd.
Lord A Ivor jschudde ontkennend het hoofd,
De frissche lucht zal mij wel weer op-
knappen, over ,een uurtje zal ik wel veel
beter zijn.
Men trok naar het noorden. Eerst ^loor
de nauwe slraten van de stad Bhuj en ver-
volgens door een nauw dal langs een stroom.
Eindelijk wa>s de Weg niet meer geschikt
voor rijluigen. men steeg uit. De olifanten,
dip men voor de jacht gebruiken zou, slon-
den reads gereed, adi I prachtige dieren,
die op !iun rug de jachtmand en op hun
nek den drijver drocjgen. Deze, de mahout
genaamd, droeg een tulband op het hoofdi
De rao besteeg met een zijner adjudanteU
nemen aldaar van den luitenant G. A.
Mallinckrodt geleid tot de ontdekking
van een groote nalatigheid bij het leger-
fiestuur in de eerste dagen der mobili-
satie.
Daar de in Albaneeschen dienst over-
gegane officieren hadden opgehouden
Nederlandsch officier te zijn, zouden zij
bij het weder intreden in het leger hier
te lande opnieuw den eed of ,belofte heb-
ben moeten afleggen. Dit nu schijnt niet
te hebben plaats gehad, zoodat het nog
een groote vraag is of de van hier ver-
trokken officier zich aan desertie vol
gens de wet heeft schuldig gemaakt.
De Tubantia.
De heer B. Nierstrasz, lid der Tweede
Kamer, heeft de volgende vragen ge-
richt aan den Minister van Buitenland-
sche Zaken:
1. Is de Regeering van oordeel, dat
in de zaak van de Tubantia een voorloo-
pige bevredigende uitkomst is verkre-
gen?
2. Is de Regeering bereid de over-
eenkomst met de Duitsche Regeering,
waarvan in de dagbladen melding is ge
maakt, openbaar te maken?
3. Heeft de Regeering zorg gedra
gen, dat. het bewijsmateriaal van Neder
landsche zijde in behoorlijken, authen-
tieken, onaanvechtbaren vorm is vast
gelegd, met name wat betreft o.a. de ver-
klaringen van alle getuigen eh deskun-
digen
4. Heeft de Regeering zich ervan
verzekerd, dat het Duitsche bewijsma
teriaal evenzeer in zoodanigen vofm is
vastgelegd, en zoo ja, op welke wijze?
Duikbooten in Nederlandsch
rechtsgebied.
Het Nederlandsch Correspondentiebu-
reau in Den Haag meldt:
Wij vernemen, dat het bekende me
morandum" van de geallieerde mogend-
heden in zake de toelating van duikboo
ten in de neutrale wateren, eenigen tijd
geleden ook aan de Nederlandsche re
geering is overhandigd. De regeering
heeft in haar antwoord van 14 dezer
doen uitkomen, dat, bij gebreke van spe-
ciale bepalingen ten aanzien van duik
booten, de regelen, in het algemeen voor
oorlogsvaartuigen voorgeschreven, ook
op de oorlogsduikbooten van toepassing
zijn.
De regeering heeft er verder op ge-
wezen, dat, krachtens de neutraliteits-
proclamatie, de toegang tot de Neder
landsche territoriale wateren, havens en
reeden aan alle oorlogsschepen der belli-
geranten dus ook aan de oorlogsduik
booten is ontzegd, en dat slechts in
de, in voornoemde proclamatie uitdruk-
kelijk vermelde uitzonderingsgevallen
een verblijf binnen het Nederlandsche
rechtsgebied wordt toegestaan.
Wat de handelsduikbooten betreft,
heeft de regeering opgemerkt, dat geen
enkel volkenrechtelijk beginsel haar in-
terneering zou rechtvaardigen.
Wordt een duikboot in het Nederland
sche rechtsgebied aangetroffen, dan is
het, evengoed als zulks het geval is bij
niet-ondefzeeers, mogelijk, door een on-
den eensteri olifant, lord Alvor en Hans den
tweed en. De overige gasten de andere. De
husuri Kaluba scheen den maliout zijn be-
velen reeds gegeven te hebben en de stoet
zelte zich in beweging.
VoormI gipg het in de groene jangles, in
den schijnbaar ondoordringbaren chaos van
struiken en bamboesriet. Geen menscbelijke
voeL zou deze wildernis hebben kunnen be-
treden, maar de logge olifanten baandien
zicii met hun zware licliamen overa'l een
weg. Wel tien minuten draafde de olifant
door idje jungles, toldat de mahout hem liet
slilstaan. Hij had de plek bereikt, die men
hem als zijn standplaats had aangewezen.
Toen Hans zich in zijn korf oprichtte, zag
hij op eenigenafstand aan weerskanten de
andere olifanten istaan.
Lord Alvor en Hans namen terstond hun
geweren tea' hand en knielden in de liouda,
de jachtmand, neer.
Hoe gaat het u, mylordvroeg Hans
nog eens met een bezorgden hlik op liet
vale gelaat van zijn vriend.
Niet hijzonder goedmijn jongen, ant-
woordde deze. Maar ik den'k, dal het wel
beler zal worden!
Uit de verte klonk liet lawaai, dat de
dragers maakten, die aangesteld waren om
het tijgerpaar ,uit zijn sehuilhoek op te jagen.
De Inidische vorslen ontzicn zich niet om
zdiider plichtplegingen de bewoners van de
derzoek met zekeriieid vast te stellen,
of het schip het ka. 'akter van een oor-
logsschip of van een handelsvaartuig
heeft.
De volledige tekst van dit antwoord
zal in het eerstvolgend Oranjeboek wor
den opgenomen.
Aanvoer van cacao stop gezet.
Naar het Hbl. verneemt, is de aan
voer van cacaoboonen voorloopig geheel
stop gezet.
De N. O. T. heeft aan de Kon. Neder
landsche Stoomboot Mij., Kon. Holland-
sche Lloyd en Kon. West-Indische Mail-
dienst verzocht, tot nader order, geen
cacaoboonen, resp. van Portugal, Brazi-
lie en West-Indie naar Nederland te ver-
voeren, ook niet die partijen waarvoor
reeds vergunning was gegeven. Daar de
Nederlandsche fabrieken het ruwe pro
duct in hoofdzaak uit deze landen be-
treklten, Worden deze door den geno
men maatregel zwaar getroffen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Aan de Sdmtne regenweer. Toch he-
vige strijd. Artilleriegevechten en in-
fanterieaanw^len. Ditmaal van Duit
sche zij de.AHef* Duitsche bericht zegt,
dat een aanv^l ojadernomen werd tegen
de Engelsche^jftellingen, die op 18 Oc
tober werden- ^roverd. Bij dien aanval
werd een deel "der yerloren positie, langs
den weg Eaucourt I'.AbbayeLa Barque
door de Duitschers hernomen. Het En-
gelsche bericht weet van niets. Een po-
ging der Duitschers, seinde Sir Douglas
Haig, om ten westen van het Schwaben-
reduit een aanval te doen, werd afge-
slagen.
Het Duitsche bericht meldt verder,
dat de Engelschen aanvallen onderna-
men ten N. van Courcelette en ten O.
van Le Sars, die eveneens mislukten.
Het FraiijSche bericht spreekt slechts
van artillerie-actie, vooral bij Sailly-Sal-
lisel, ten N. van de Somme, en bij Berny-
en-Santerre, ten Z. van de rivier.
Aan het oostelijk front eveneens he-
vige strijd. Ook Duitsche aanvallen, bij
Swistelniki, aan den westelijken oever
van de Narajofka; het Russische bericht
meldt, dat de strijd nog voortduurde,
het Duitsche, dat een Russische hoogte-
stelling met aansluitende linies, werd ge
nomen, waarbij 14 officieren en 2000
man gevangen genomen werden. Russi
sche tegenaanvallen werden afgeslagen.
Russische aanvallen in de streek van
de Siniawka en van de Stochod, nog
steeds in de richting van Kowel, mis
lukten.
In de Karpathen, die met sneeuw be-
dekt zijn, werd gevochten bij Dorna
Watra, waar de Duitschers offensief op-
traden en de Russen verdreven. Ook bij
Rusului werden Russische stellingen ge
nomen.
Het Russische bericht meldt, dat bij
Moentelos de Russen een reeks hoogten
in bezit namen, gevangenen maakten en
vier mitrailleurs buit maakten.
naburige doi-pen daarloe op te roepen, die
dan onder aanvoering van den shikaris, den
Ojgerjager, met fluiten en kleppers aanruk-
ken. Weldra fladdeadien een menigte opge-
jgagde bonte pauwen luidruchtig door de
jungles, hier en daar brak ook reeds een
hyena door de keten, die de olifanten
vormden.
Deze diertjes zijn vandaag veilig voor
de buksen van de jagers dezen is liet
nu om edeler wild te doen, merkte lord
Alvor op.
Weer verliepen er vijftien minuten in
ademlooze spanning.
Daar hoorl men eensklaps een dof, mor-
rend geiuid, dpt. ver in het rond klinkend
voor een ooigenblik het- helsche lawaai1 van'
de kleppers, fluiten en tamtams overstemt
en tot zwijgen brengt. Uit de diepte van
de jungles komend, bereikt het dreigend
luid de ooren van ide jagers, die in de houda
van de olifanten tronen. En niet alleen, dat
de spieren van dC mannen- zich onwille-
keurig sterker spannen en hun handen de
buksen vaster omklemmen, oqk de zware
lichamen van de olifanten, die aan dergelijke
jachten g'ewoon zijn, schokken en sidderen.
Opgewqnden zwcepte het dier waarop Hans
en dp lord zaten, zijn zijden rn^t zijn snuit
en wierp stralen van water over buik en,
rug. Onafgebroken sloeg de mahout met zijn
ijzeren hooka op den kop van het kolossale
Aan de Roemeensche grens wordt in
het Randgebergte, in de passen, hevig
gevochten, en op enkele punten konden
de Roemeniers, naar luid hunner berich-
ten, de opdringende Duitsche, Oosten-
rijksche en Hongaarsche afdeelingen te-
genhouden; maar op verschillende pun
ten is de strijd reeds op Roemeensch ge-
bied overgebracht. In de „Victoire", het
blad van den vroegeren anti-militairist
Herve, wordt op hartstochtelijke wijze
aangedrongen op spoedige hulp voor
Roemenie. De militaire, financieele en
moreele beteekenis van een Roemeen
sche catastrofe, zegt Herve, maken het
ondenkbaar, dat de geallieerden niet de
krachtigste pogingen zullen doen, om
Roemenie te helpen. Men redt echter
Roemenie niet door krachtsontwikkeling
op verschillende fronten, Roemenie kan
alleen geholpen worden in den Balkan.
De Russen kunnen het best en het snelst
hulp brengen, maar ook de anderen moe
ten offers brengen
Het is juist Herve, die voortdurend
aandringt op krachtiger optreden van
Sarrail. Deze anti-militairist, die gevan
gen gezeten heeft voor zijn artikelen
tegen den dienstplicht en voor den so-
cialen oorlog, is thans de grootste voor-
stander van krachtig offensief optreden
aan alle fronten. Hij verwijt den geal
lieerden voortdurend, dat zij en op mili-
tair en op politiek gebied te kort schie-
ten.
In de Dobroedsja gingen de Duitsch-
Bulgaarsch-Turksche troepen tot het of
fensief over, met het gevolg, dat op den
linkervleugel de Russisch-Roemeensche
troepen in noordelijke richting moesten
terugtrekken.
In Macedonie werden de hevige Ser-
vische aanvallen aan de Tsjerna en den
spoorweg MonastirFiorina voortgezet.
Een Reuter-bericht uit Saloniki meldt,
dat de Bulgaren in wanorde werden te-
ruggeslagen uit hunne stellingen, doch
het Bulgaarsehe en Duitsche bericht, er-
kennende dat de Serviers in den boog
van de Tsjerna een hevigen aanval deden
waarin zij vooruitkwamen, melden, dat
bij tegenaanvallenjiunne voordeelen ver-
loren gingen. Het Bulgaarsehe bericht
zegt, dat aanvallen in de richting van
Tarnova werden afgeslagen.
Ook bij Kenali, aan den spoorweg,
wordt hevig gevochtende Serviers,
door Fransche artillerie gesteund, doen
daar krachtige aanvallen, maar een re-
sultaat van dien strijd is nog niet te mel
den.
In Albanie hebben de Italiaansche
troepen aan den weg van Janina naar
Koritza, in de Iskerische bergen, Ljas-
kowiza, ten noorden van de Wajoesa, be-
zet, een plaatsje, dat 50 K.M. oostelijk
van het reeds vroeger door de Italianen
genomen plaats je Tepelini ligt. Hier
breiden dus de Italianen hun front ten
noorden van de Wojoesa uit.
DE OOSTENRIJKSCHE
MINISTER-PRESIDENT VERMOORD.
De minister-president graaf Stiirgkh
is Zaterdag tijdens het middageten dood-
geschoten.
Graaf Karl Stiirgkh was den 30en Oc-
dier en Irapte met zijn voeten tegen zijn
ooren om liet te beletten op de vlucht te
gaan. Nadat het dier van den eensten schrik
bekomen was, gehoorzaamde het weer.
En nu hoorde men nog eens, maar ditmaal
veel dichlerhij, het dreigend gebrui van den
manne tjes-tijger.
F.inidelijk kwam hij voor den dag. Krui-
pend, met ingetrokken staart, kwam liet
dier juist op den olifant af, waarop lord
Alvor zat.
Houd u ferm, fluisterde de lord Hans
toe.. Ik zal sclneten.
Een oo,genhlik verdween liet dier weer
in de struiken, toen kwam het opnieuw
te vooriscliijii, vlak voor den olifant.
Luid en schetterend kloilken de tamtams,
de fluiten en kleppers van de drijvers.
De tijger bukte zich. Hij zweepte een
oogenblik den grond met zijn staart daarna.
richtte hij zich op, gereed voor den sprong.
Opgepast.
Lord Alvor heeft de buks reeds tegen zijn
•wang g
;elegd. Zijn schot loxalt door de
jungles, midderiin zijn sprong zakt de tijgea-
in het voorhoofd getroffen, ineen. Luid
-jubelt de mahout:
Sahib,, sahib, hij is dood!
Lord Alvor had goed geraakt, nog een-
maal riclitte het dier zich op, toen viel het
dood neer, onder het uiten van een dioor
merg en been dringend gehrul.
tober 1859 te Graz geboren, waar hij ook
zijn academische studie in de rechten
en staatswetenschappen voltooide. In
1881 in staatsdienst getreden, werd hij,
na in verschillende functies werkzaam
te zijn geweest, in 1891 door het graaf-
schap Stiermarken tot lid van den Rijks-
raad gekozen, waar hij deel uitmaakte
van de groep der groot-grondbezitters.
In 1909 werd hij tot minister van onder-
wijs en eeredienst in het kabinet-Bie-
nerth benoemd, 2 jaar later tot minis
ter-president.
De aanslag is gepleegd in het hotel
Meissl und Schadn. Terwijl graaf
Stiirgkh daar aan tafel .zat, kwam de
schrijver Friedrich Adler op hem toe en
loste snel achter elkaar drie schoten op
den minister-president, die, in het hoofd
getroffen, dadelijk dood was.
•Over den moord op graaf Stiirgkh
verneemt de Wiener Allgemeine Ztg. van
een ooggetuige de volgende bijzonder-
heden
Graaf Stiirgkh zat zooals elken dag in
de eetzaal van het hotel Meissl und
Schadn, ditmaal in gezelschap van baron
Aehrenthal, de broeder van den overle-
den minister van buitenlandsche zaken.
Drie tafels verder zat de Weensche
schrijver Dr. Friedrich Adler, een zoon
van den afgevaardigde naar den Rijks-
raad Dr. Viktor Adler. Plotseling stond
deze op, deed drie stappen in de rich
ting van de tafel waaraan Stiirgkh zat,
en loste drie revolverschoten op hem.
Graaf Stiirgkh zakte ineen; hij was ter
stond dood. Een schot, dat miste, wond-
de baron Aehrenthal aan den voet.
Baron Aehrenthal ving graaf Stiirgkh
in zijn val op en liet dadelijk geneeskun-
dige hulp halen.
Toen de schoten vielen ijlden de aan-
wezige O.-H. en Duitsche officieren op
den dader toe en trokken hun sabels.
Adler gaf hun zijn naam op en zeide:
„Pardon, heerenIk weet wat ik gedaan
heb en zal mij zonder verzet laten aan-
houden."
Op de vraag van een officier, waarom
hij den aanslag had gepleegd, qntwoord-
de hij„Dat zal ik voor het gerecht te
verantwoorden hebben."
De inmiddels aangekomen geneesheer
kon slechts den dood van graaf Stiirgkh
vaststellen. Enkele minuten later kwa-
men de leiders van het ministerie van
binnenlandsche zaken en van handel,
stadhouder Bleyleben, landmaarschalk
prins Licbtenstein en de president van
politie Gorup de zaal binnen. De dader
werd in hechtenis genomen en naar het
huis van bewaring overgebracht.
Het bericht, dat door bulletins van de
bladen spoedig in de stad .bekend was,
maakte overal de verontwaardiging over
den zinneloozen moord gaande. Alge
meen bleek, hoeveel sympathie de bevol-
king voor den vermoorden minister-pre
sident koesterde.
TABORA.
Het Belgisch Dagblad schrijft:
Men is geneigd het spreekwo.ord poets
wederom pbets aan te halen bij de verovering
van Tabora door onze dappere troepen.
Wij staan thans voor het feit. dat de
Belgiscbe .so Ida ten zonder land, in Afrika een
De mahout dreef den olifant voort, totdat
hij vlak voor den tijger stond. Het leek wel
alsof het verstandige dier zich eveneens ver-
heugde over het gelukkige schot. Hij bo-og
zich over den tijger, keerde met zijn snuit
het doode lichaam om en om en stiet een
beesch gehrul uit, dat bijna klonk als trom-
petgaschal,
Hans was reeds op het punt de touw-
Ladder, die van de houda van den olifant
beneden liing, af te klimmen, toen een door-
dringende kreet van den mahout hem legen-
hield.
Het wouwtje!
En waai'lijk, daar baande de tijgerin zich
mei geweldige sprongen, hevig bruilende,
een weg door de jungles.
hen oogenblik scheen het, alsof zij aar-
zelde, toen zij den olifant gewaar werd;
daarna echter dook zij in elkaar, nog een,
twee gewelchge sprongen.
Lord Alvor had zich opgericht en dp
tijgerin, wier oranjegeel, prachtig zwart en
wit gestreept vet duidelijk door het groene
loof schemerde, tot mikpunt gekozen. Ook
Hans liief zijn buks op.
Nu!
De lord schoot, maar. hetzij dat zijn hand
heefde van opgewondienheid of dat zij min
der vast was door de koorts, die hem
kwelde, liij schoot mis.
(Wordt vervolgd.
TER NEUZE
COURANT
osrzxmimr&r?,
