r
GEMENGDE BERIGHTEN.
Laatste Benchten.
TEE NEUZEN, IS Oct. 1916.
Het weerbericht van het meteoroio-
gisch instituut te De Bildt van heden luidt
als volgt:
Hoogste barometerstand boven 765.0 Zuid-
Duitschland.
Laagste barometerstand 756.2 Vlissingen.
Verwachting tot den avond van 19 Oct.
meest matige winden uit Zuideiijke rich-
tingen, betrokken1 tot zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaring, waarschijnlijk regen-
buien, zelfde temperatuur.
Uitvoering Stuwadoorswet.
Met ingang van 1 Nov. is, zooals wij
reeds in ons vorig nummer meldden, be-
noemd tot onder-inspecteur van den ha
venarbeid de heer A. J. M. Nolet, Rijks-
havenmeester te Ter Neuzen.
Hij is bevoegd tot het stellen van na-
dere eis.chen als bedoeld in art. 12 en
tot het geven van bevelen als genoemd
in art. 21 der Stuwadoorswet, met be-
paiing, dat deze bevoegdheid mag wor
den uitgeoefend in Ter Neuzen, West-
dorpe en Sas van Gent.
Eva mens vrije en ordeo-efeninyen
- der gymnasiiek.
Gistercn zijn te Breda o.m. geslaagd de
dames C L. Waelput van Zuiddorpe en K
van Houte van Axel.
W interaardappelen.
Oftieieel wordt aan de N. R. Crt. het
volgende bericht: Wanneer in gewone
omstandigheden (in vredestijd) de oogst
van aardappelen, geschikt om te worden
gegeten, niet groot is, dan is dit slechts
ten deele een bezwaar, omdat in dat ge-
val, door aanvoer Pit het buitenland in
het tekort hier te lande is te voorzien.
Nu ons land rondom is ingesloten door
oorlogvoerenden, kan die aanvoer nie';
plaats hebben en zijn wij op onzen eigen
voorraad aangewe?en. En hiermede
dient rekening te worden gehouden, n u
de oogst van eetaardappe-
len dit. jaar zeer te wen-
schen overlaat.
Zooals niet onbekend is, onderscheidt
men twee hoofdsoorten van aardappelen
en wel: die welke verbouwd zijn op klei-
gronden en die, welke verbouwd zijn op
zand- en veengronden. Over het alge-
meen kunnen de aardappelen van den
kleigrond, Bravo's, Blauwen, Bonte
Blauwen, Frisia's, de Wets en Industrie
h£t langst bewaard worden en zijn zij
midden Juni nog goed.
Zandaardappelen (als Eigenheimers,
Groninger kronen en Roode Stars) zijn
minder houdbaar, waarom het als van
zelf spreekt, dat deze laatste soorten dus
nu het eerst moeten worden gegeten,
ook door hen, die in normale jaren an-
dere aardappelen gebruikten.
Indien het publiek zich in het komende
voor jaar (als de meeste zandaardappe
len ongeschikt voor de consumptie zijn
geworden) veel moeite en last wil bespa-
ren, dan moet het er zich in schikken
om thans eerst die aardappelen te eten,
die de regeering bis eetaardappelen be-
schikbaar stelt.
Deze aardappelen kunnen tot Febru-
ari a.s. voor winterprovisie worden op-
geslagen, en zij die gewoon zijn hun
♦voorraad voor den winter op te doen, zul
len goed doen, thans ook tot Februari
a.s. van de beschikbaar gestelde zand
aardappelen hun provisie op te slaan.
Daarna worden de kleiaardappelen in
consumptie gebracht en kan men voor
de rest van den tijd dan daarvan inslaan.
In verband hiermede heeft de regee
ring het noodig geoordeeld een verbod
uit te vaardigen om bovengenoemde klei
aardappelen van de eene plaats naar de
andere te vervoeren en zullen verzoeken
(die reeds menigvuldig inkomen), om
van de winterprovisie elders bestelde
aardappelen te mogen ontvangen, steeds
worden afgewezen, zoolang dit vervoer-
verbod niet is opgeheven.
Wanneer het publiek medewerkt, zal
alles zijn vrij normaal verloop hebben.
Werkt het bij de aardappelvoorziening
evenwel niet mede, dan zal het einde zijn
last dragen, maar dan zal er ook geen
enkele reden zijn om klachten te laten
hooren.
Hollandsche schoener verongelukt.
De stoomtreiler Anna Josina IJM 169
heeft Dinsdagavond" te IJmuiden aange-
bracht de zes opvarenden van den Hol-
landschen schoener Pacific, die thuis be-
hoorde te Groningen, kapitein A. Gou-
mare," uit Stad aan 't Haringvliet, van
de reederij Muller te Dordrecht. De
schoener was Vrijdag jl. met een lading
anthraciet van West-Hartlepool naar
Christiania vertrokken en werd Zater-
dag door een geweldigen storm overval-
ien, die aanhield tot Maandag. Toen wa-
ren de zeilen aan flarden geslagen, en
door de hevige golven, die over het schip
sloegen en in de piek en in de ruimen
waren doorgedrongen, was het schip in
zinkenden toestand geraakt. Maandag-
middag werd de noodtoestand van het
schip, waarvan ook de scheepsboot on-
klaar geraakt was, opgemerkt door de
bemanning van den IJmuider stoomtrei
ler, die met eigen scheepsboot de in nood
ver-keerende bemanning van het wrak
geslagen zeilschip haalde en na goede
verzorging te IJmuiden' aanbracht.
De geredden zijn kapitein Goumare,
stuurman A. J. Voerman, uit Philip
pine, Klaas Vos, uit Assen, De Noren
Soren Karelsen, uit Frederikstadt, en
Petter Olsen, uit Moss, en de Zweed John
Andersson, uit Uddavalle.
Bang voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het is opvallend, hoe men zich ook in
sommige kringen in het buitenland nog
steeds ongerust maakt over het lot van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Een sterk staaltje van die onrust is
wel het volgende:
Verleden week kwamen wederom 50
kinderen van Nederlanders uit Duitsch
land.
De vertegenwoordigers van het R.-K
Huisvestings-Comite, die deze kinderen
brachten, hadden van verschillende
ouders opdracht, de kinderen niet te
plaatsen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ofschoon zich uit Zeeuwsch-Vlaande
ren verschillende pleegouders hadden
aangemeld, moesten deze van de lijst ge
schrapt worden.
Men is dus daar ginds wel erg bang
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
(Voorhoede.)
Van wie is de hond?
Ze werkten zoo schrijft men aan
Zel. samen op het land. Een van hen
had voor de gezelligheid zijn hondje
meegebracht. Na een poosje op de jas
van zijn eigenaar gedut te hebben, ging
het diertje ter afwisseling wat heen en
weer loopen, snuffelde rechts en links,
tot zijn hondenneus de reuk van een
haasje opving. Er kwam leven, er kwam
vuur in ons hondje en kwispelstaartend
volgde Ami het spoor van het haasje,
tot hij eindelijk langoor gevonden had
Deze koos natuurlijk...... het hazenpad
■en de hond er keffend en blaffend ach-
terna. Aardig, echt lollig om te zien!
Een jachtopziener, die in de nabijheid
surveilleerde, was evenwel van een an
dere meening en richtte daarom zijn
schreden naar het troepje werklieden.
De eigenaar van het hondje was met
„de grap" ietwat verlegen en wilde daar
om afspreken, om alien te zeggen, dat
het hondje aan niemand hunner behoor-
de, dat het hun vreemd was.
Dit vond een van hen kinderachtig
dwaas. Hij dorst best zeggen, dat de
hond van hem was en zei zulks ook, toen
de j'achtopziener vroeg van wien de hond
was.
Een verzoek, een vermaning, om den
hond bij zich te houden en hem in het
vervolg niet meer mee te brengen, volg
de, doch deze kalme terechtwijzing viel
niet in den smaak van den „nieuwen
hondenbaas", die erg brutaal zijn mond.
roerde en ten slotteproces-yerbaal
kreeg met het gevolg, dat hij zich zag
veroordeeld totf 25 boete. Van
wien is de hond
PHILIPPINE.
Het vervoer van mosselen naar Gent
per schip blijft nog steeds verbo-
den. De Duitsche overheid staat nu ech
ter toe, ze per schip tot Selzaete te bren
gen. Zoodra het vaartuig aldaar aan-
komt, wordt de bemanning naar de mili-
taire wacht geleid en blijft daar onder
toezicht. Ondertusschen worden de mos
selen in een ander vaartuig overgeladen,
dat ze onder militair toezicht verder
naar Gent brengt. Is het overladen afge-
loopen, dan wordt de bemanning naar
boord gebracht en moet het schip onmid
dellijk Selzaete verlaten. De kooper en
verkooper van de mosselen spreken el
kaar niet; de betaling geschiedt door
tusschenkomst der Duitsche autoritei-
ten.
OVERSLAG.
Eenige Belgische landbouwers, wonen-
de aan dezen kant van den electrischen
draad, zijn door de DUitschers beboet,
omdat ze hun eieren naar ons land uit-
voerden. Tegelijk is hun aangezegd om
enkele wagens voederbieten te leveren.
In een paar weiden op de Oudburgsche
Sluis hebben de Duitschers meerdere
stuks jong vee loopen; mogelijk zijn de
voederbieten daarvoor bestemd.
KAPELLEBRUG.
De Wielrijderswedstrijd, die Zondag
door de club „Willen is Kunnen" van Ka-
pellebrug werd gehouden, is, niettegen-
staande het ongunstige weder, door een
druk bezoek vereerd geworden.
Niet minder dan 650 kaarten werden
voor den wedstrijd uitgegeven. De pre
mie voor de grootste club en die der
verstafgelegene werd gewonnen door
De Grenswacht" van Heikant en
„Noord en Zuid" van St. Jansteen
(Dorp), respectievelijk met 80 en 60
man.
De prijzen der wedstrijden bekwamen:
Ringrijden: le prijs, Colvenaar,
Schuddebeurs2e A. Blommaert, Clinge
3e Th. v. d. Broeck, Clinge; 4e Club
Heikant; 5e Vercouteren, Clinge.
Rad der fortuin: le prijs Jos. Smit,
Hulst; 2e Th. Vercouteren, Clinge; 3e
L. Colman, St. Jansteen; 4e en 5e Club
Heikant.
Kwade Trienle prijs, F. Draaima-
kers, St. Jansteen; 2e Ch. Crabbe, Ka-
pellebrug; 3e H. Picavet, Kapellebrug;
4e K. v. Looy, St. Jansteen; 5e Ver-
berckmoes, Hulst.
Zondagavond ontstond een buren-
twist te Heikant, die zoo hoog liep, dat
de messen te voorschijn kwamen. Goed
dat de gemeente-veldw. in de buurt was,
die de vechters al spoedig heftig aan-
pakte en tot kalmte bracht. Een had
reeds een steek in het „achterwerk" be-
komen, den ander kwam met bebloed
gezicht en gespheurde kleeren uit den
strijd.
Proces-verbaal werd opgemaakt.
IJZENDIJKE.
De padvinders alhier hebben een vaan-
del gekregen, hun geschonken door
Z. K. H. Prins Hendrik. Het is hun Za-
terdag overhandigd, met eene toespraak
door den burgemeester. Hun vroegere
leider, de kort>oraal J. Kijne, was voor
deze gelegenheid overgekomen en sprak
een woord van dank.
Zaterdagmorgen had onder groote
belangstelling de ter aardebestelling
plaats van den de vorige week zoo jam
merlijk verongOlukten beambte van de
Zeeuwsch-Vl. Tramwegmaatschappij, A.
Boerj an, te Pyramide. Het lijk werd
door beambten van de Tramwegmaat
schappij grafwaarts gedragen.
TWEEDE KAMER.
Grondwetsherziening'.
De heer De Savornin Lohman ver-
klaart, dat de Christelijk-Historische
partij bij de le lezing der Grondwetsher-
ziening, artikel 80 en artikel 192 ieder
op zichzelf zullen beschouwen. Zij er-
kennen echter, dat hier politiek verband
bestaat tusschen beide. Dat komt ech
ter bij de tweede lezing niet in aanmer-
king. l
Dan zullen de Christelijk-Histori-
schen, omdat Grondwetsherziening niet
alle dagen geschiedt, waarschijnlijk ad-
viseeren: geen herziening zonder art.
192: alles of niets!
Wat het kiesrecht betreft, dat is bij
de verkiezingen zoo herhaaldelijk ter
sprake gebracht, dat deze kwestie moet
worden opgelost, dat uitbreiding van het
kiesrecht eene politieke noodzakelijkheid
is. Daarom aanvaarden spreker, en de
meesten zijner partij genooten, uitbrei
ding van het kiesrecht.
Dat is, betoogt spreker verder, niet
in strijd met de continuteit van er
de beginselen van de Christelijk-Histo-1
rischen.
De bedenkingen tegen een grooten
toeloop van ongeorganiseerde kiezers
naar de stembus zijn thans vervallen,
bij de versterkte partij organisatie en
stemplicht bestaat er geen gevaar voor
overheersching van den volkswil, dat
hangt van de Staten-Generaal zelf af,
en niet van de meerdere of mindere uit-
gebreidheid van het kiezerskorps.
Spreker ziet geen bezwaar in het toe-
kennen van het kiesrecht aan de zelf-
standige ongehuwde vrouw, maar wel
heeft hij overwegend bezwaar om dat
aan de gehuwde vrouw en de inwonende
dochter toe te kennen, daar dan door de
politiek het huisgezin gevaar loopen kan,
vooral bij de minder gegoeden.
Stemplicht moet voor de vrouw alleen
gelden, voor zoover zij zich als kiezer
aanmelden en zich daarvoor bevoegd
verklaren. Dat alles moet echter ter re-
i
ROXD- ANTWERPEN.
Naar de Grondwet meed-celt. zijn d-e Duit-
schers. na loopgr'aven te hebben aangelegd
aan de zuid- en de westzijde van Antwerp-en,
thans ook aan de noordzijde daarmede be-
gonnen Be omen worden omgehakl; o-ok een
dozijn woningen zal met den grond worden
gelijk gemaakt.
BE A A R D APPELEX IX DUITSCHLAND.
In den Duit-schen Ilijksdag is een inter-
pellalie gehouden over den aardappelnood",
die vooral in West-Duitschland nijpend zou
zijn.
Balocki, de chef vanhot voedingsdepar-
tement, gaf te kennen 'dat de onrust over
het aaj-dappelvraagstuk begrijpelijk en ge-
reclitvaardigd is. Een i-eder moel er van
s-chrikken dat er in October aardappelge-
brek is. De reden as,, voor een groot deel,
dat de' oogst in Duitschland door schaarsch-
te van menschenhandep en paarden eep
paar weken ten achter is, en de aardappel-
schaarschte, die in begin September ge-
woon, did jaar ©erst nu intreedt. Dit ligt
echter hoofdzakelijk tocli aan bet sledhte
weer van de laatste acht weken. Alles moet
gedaan worden voor de verbetering. Zoo
mag bet met voortgaan en tevens moet
voor den wintervoorrdad warden gezorg-d.
Ik heb Woens-dag met de Pruisische re-
geeringspresidenten 'gesproken en op grond
van- dat onderbouid zijn reeds gister de
maatrege'len ontworpen, die nu zullen wor
den uitgevoerd.
Balocki geeft dan een overzicht van de
hteele lijdensgeschiedenis met de aardappe
len en verklaarde vervolgems dat de aard-
appeloogsst niel guns tig was, niet heslist
sleeht, maar klein. Er moet zeer spaar-
zaam met de aardappelen word-en omge-
sprongen Het legerbestuur zal voor het
volgend jaar met het voedingsdepartement
ten volte samenwerken.
De fabrieken zullen voortaan slechts het
hoognoodige krijgen. De spiritus-bran-de-
rijen moeten blijven bestaan. Ze zijn on-
ontbcerlijk voor "bet leger. Zoo staat het
ook met de bierbrouwerijen. Er zal een
aardappel-rantsoen uitgevaar-digd wordien,
onder.,cheid makend tusschen menschen die
zwaren handenarbeid hebben te verrichtem
en de anderen. Krijgsgevangenen zullen zoo-
veel mogelijk bij den oogst worden gebruikt.
Stakke^s.
Door de politie U- Vlissingen is aange-
houden een 50jyrige Hollander,, bewoner van
een G-eldersclie g-emeente, -die zonder vol-
doen-de middielfen en paspoorten naar hier
was gekonien om. zooals hij voorgaf, naar
Engeland door te reizen met het d-oel z;ich
te kunnen vo-egen bij den ho-spitaaldienst der
geallieerde legers, en le Irachten door woord
en -daad een einid te maken aan den werel-d-
oorlog.
Daar de man voortdurend wartaal. sprak
en alle mogelij-ke onzinnig-e verhandelingen
over den oorlog hield, bleek hij al spoedig
geestelijk abnormaal te zijn en is zorg ge
dragen dat hij weder naar die echtelijke
wohTng kon ierugkeeren.
--"Een Zaterda-g uit Engeland gekomen
Belgische vrouw wierp Maandag van uit
haaf hotel brieven aan vOorbijgangers, welke
brieven gericlit waren aan de politie en
waarin om hulp werd verzochl. Zij schreef
van haar vrijheid te worden beroofd en dat
men haar naar het leven- stond.
Een dadelijk ingesleld onderzo-ek bracht
aan het licht dat ook deze vrouw door die
doonstanc ellende in geestelijke abnormalen
toes land verkeerde, waarom zij naar Breda
is geleid, alwaar familie van haar bjeek te
vertoeven.
Nog is Maahdajgavond uit het water
nabij de Keensluis te Vlissingen door een
loods en brugpersoneel een vrouw gered, die
daar in was geraakt doordat zij, zooals zij voor
gaf, uit vrees Voor de tram te ver was uit-
geweken. Deze vroutv, aan wier versLande-
lijke vermogens ook snoet worden getwijfeld,
werd huiswaarts geleid. (VI. Crt.)
Vergif'aging?
Naar „D-e Zeeuw" meedeelt zijn te Wol-
faartsdijk de koopman A. Pot, zijn bij-na
oojarige echtgenooteen hun 32jarige docli-
t-er Jacoba Hendrika-iu het laatst der vorige
week'plotseling ernstig ongesteld geworden;
d-e beide yrouw-en zob ernstig, dat zjj reedis
zijn overled-en.
Omtrent de oorzaak verkeert men nog
in bet onzekene. De vrouwdlijke patienten
konden niel spreken en ook -de man en vader
kon nog geen verklaring gev-en.
Toen de te Wolfaartsdijk wonende gehuw-
de -doch ter van d-en heer P. gewaapschuwd
werd, trof zij, in -de woning haars vad-ers
gekomen, de idrie menschen in hoogst heden-
k-elijken toestand aan. Ze ppogden tevergeefs
eenig gelui-d voort te breng-en, en dedien niet
and-ers -dan naar -de keel wijzen.
De echtgenoote i s reeds in d-e.n nacht van
Zat-erdag op Zon-dag Zondagoehtend zeer
vroeg overleden, terwijl Zondagavond de
-dochter na wees-elijk lijden is bezweken,
D-e uitwerpselen zijn ter onderzoek naar
Utrecht op-gezon-den, met welk resultaat is
officieel niel hekend.
Men draikl aan vergiftiging tengevolge van
h-et eten van gesterelis-eerd-e spinazie. D-e
toestand van d-en heer P., schoon iets ver-
bet-er-d, blijft bed-enkelijk. De Vrees schijnt.
ni-et ongegrond idat. zelfis bij hers telling, de
heer Pot blind zal blijven.
Blijkens een nader bericht is nu de man
zelf o-ol-z overled-en.
S
Logger gestrand.
D-e logger A-driana Sch. II van' den reeder
W. -den Dulk Gzn. le Scheveningen is Maan-
dagochtend, toen men het vaartuig zeilende
de Scheveningsche visscliershaven wilde bin-
n-en brengen, door de zwrare branding bezui-
dCn de haven op het havenhoof-d geslingerd.
De bemanning, beslaan-de uit 13 personen, is
van boord a en a aid.
Het scnip, -dat -een lading (valnt 9 last haring
h-e-eft, wordt verloren geacht.
Treiler opgebracSit.
JM-en maakte zich te IJmuiden ongerust
rer de stoomtreilers Hercules IJM 196,
E-en-dracht I IJM 130 -en Oceanic 'IJM 258,
di-e geruimen tijd te laat zijn. Hedenmorgen
werd telegrafi-sch bericht ontvangen van d-en
Mini-st-er van huitenlan-dsclie zaken, dat de
stoomtreiler Ee^-di-acht I IJM 130 naar Dun
dee in Schotland is opgebracht. De beman
ning i-s wel. Van de andere schepen is echter
nog ni-ets beken-d. Vermoed wordt, dat bok
deze zijn opgebracht.
Spionuage.
Zalerdagmiddag b-emerkle -de beer G. H. S.
uit Haarlem, -dat een medereiziger in den
spoorwegcoupe, -die Duitsch bleek te spre
ken, onderweg aanteekeningen hield van al-
lerlei dingen, -die op en aan de spoorlijn zijn
xvaar te nernen. Daar hij aan spionnage
dacht, werd te Leiden de stationswacht ge-
waarschuwd, waarop de teekenaar te's Gra-
venhage is aangehouden.
Belasiiagbiljet onjnist ingevuld.
De r-echlbank te Lfeeuwarden heeft een no-
taris wegens het opzettelijk onjuist, ..allhans
onvolledig invuilen van het aansllagbiljet
voor d-e Rijlvsinkomstenbelasting, vero-oixleel-d
tot f 2000 bo-ete, suhsidiair 1 maand
hechl-enis.
De leisch was f 3000 of 3 maanden (het
maximum).
Een belangrijke vond si.
Door werklieden is naar F. in de „N.
Snecker Ct." mel-dt op Nijekloo-ster, onder
Scharnegoutum, een zel-dzaam fraaie collectie
oud-e kun-slvoorwerpen gevonden. Op slechts
geringe diepl-e vond men op een hoop bijeen
eenige altaarstukken in bijzonder gaven toe
stand. De -coll-ectie hevat o. m. twee onge-
veer 10 c.M. ho-oge koperen wiero-okvaten,
twe-e koperen' kan-delaars, -een sierlijke kroon-
Luchler en een paar beel-djes, waarondea- een
zeer fraai en gaaf .Mariabeeldje.
Ter plaat-se, waar de voorwerpen werden
gevonden. werd in 1230 d(oor abt Dudio
een klo-ostcr gesticht, dat o-orsprQnkclijk den
naam „Aula bu" of „Godshof" droeg. Het
behoonde aan de orde -der Cisterciens-ers en
werd bewoond -door adellijke jonkvrduwen.
De abt van Oldeklooster (bij Rots ward) be-
stuurde het. Later (wanneer?) werd het ver-
an-d-erd in een aanzienlijke boerderij.
De voorwerpen dagteekenen waars-c'hijn-
lijk uit de 13e eeuw. Ilet waren toen booze
lijden voor Friesland. Niet alleen bedreig-
den beurtelings de graaf van Holland en
de bisschop van Utrecht de vrijheid der
Friez-en, ook de twi-sten der Schierhigers
en Vetkoopers brachten h-et land in re-p
en roer. Geweldige watervloeden teisterden
op schrikwekken-de wijze deze streken.
Schrik en ontzelting gree-p d-e bevolking
aan, zoo-aat menigeen zijn schatten verkocht
ofverborg, om zijn li-eil te zoeken in
de vlucht naar veiligdr oo-rden. Hoe menig
een ke-erde nooit naar zijn erve terug. En
de schatten bleven in de aarde verborgen
tot nijvere werklieden ze, 6 eeuwen later,
plotseling te voorschijn halen.
De scljipbrenk van de „IJmuiden 2G4".
Omtrent het -stranden van de „IJmuiden
264 wordt uit Texel aan „De Tel." gemeld:
De Zaterdag nacht was stormachtig en de
wind was 'even benoo-rden Jlnet west-en, zoodat
de golven de stran-den beukten en het lillend
-schuim opstoof tot boven den buitensten
duinrichel.
Te halfvier Zateixlagmorgen kon de IJmui
den 264, genaamd ,.Englina", van den ree
der Van Olssendorp, het op de Noohdzee niet
meer u'ithouden en na-derd-e het strand, tot
ze vastzat bij paal 24, tusschen het dorpje
Ivoog' en -den Kleinen Slufter. Hevig sloe
gen wel-dra de golven over het benarde vaar
tuig met zijn 13 koppen aan boord. Weklra
-sloeg het iover -de derde bank, om tegen d-e
tweede bank -spoedig onwrilvbaar vast te-zit-
ten. 6 personen bereikten wel-dra zweim-
men-de het strand, waar ze liefderijk ver-
zorgd werden.
De z-even op den logger aehtergeblevenen
durfd-en zich niel in de kokende golven wer-
pen. Reeds eerd-er deed men alle moeite om
kenbaar te maken, dat men in do-odsgevaar
verkeerde. Vei-e voorwerpyny als d-ekens en
anderszins had men in brand gestoken, om
iioodiseinen te geven. En aan den wal wilde
men zoo gaarne helpen. doch de bemanning
van de rpddin-gbo-ot deb Noord- en Zui-d-Hol-
lan-dsche Red-dingmaatschappij te Ko-og woont
li/2 uur van de strandingspiaats, zoo-dat uren
moesten verloopen eer de reddingboot t-e
water gel a ten ton warden. D-e .aan. boord ge-
blevenen hadden op den boeg van hun schip
achter -een -stuk zeil eenige beschutting ge-
zocht. waar ze doornat hun lot verbeidden en
gedurig den dood voor oog-en had-den. Inmidl-
d-el-s nad-erde ide boot, die redding zou kun-
geven, doch ho-e) -de bemanning ook
kampt-e tegen h-et woeden-de element, men
kon -d-en (logger niet bereiken. De reddingboot
slo-eg terug. Even later werd. opnieuw ge-
po-ogd, -doch wederom moest men het opge
ven F.-p.n -derde poging mislukte evene-ens
en de veege manschap van d-e ,,Englina' zag
wederom haar hoop vervliegen. Doch de
r-edde-rs, krani-ge visschers, gavpn het niet
spoedig, op, zoo-dat men dan ook, voor
vierde maal den kamp aanvaard-de.
Intusschen had men' van het strand af
door midd^l van vuurpijlen getracht
m-eenschap met het gestrande vaartuig te
verlcrijgen, doch de eene lijn brak af en de
andere viel bezijden -den logger. En aan den
wal vreesde men. dat gin-dsclie sehipbr-euke-
lingen jliun jeinde nabij Waren, want blijkbaar
was bet schip gebroken. D-e reddingboot
gevolg-d door aller oogen, hielid vol en kwam
vender.' God-dank, ze bereikte than-s haar
do-el en kreeg voeling met den 1-eikant van
het veege sch-e-epj-e. Met vreugde zag men
van het strand, dat de schipper van den log
ger, Michiel Propk, en zijn lotgenooten langs
het boord kro.pen. om in de reddlingb-o-ot
nieerigelaten te worden; de schipper het laatst.
D-e to-cht naar het strand was spoedig vol
brachh Daar gevoel-de men diep medelijdien
.met -de niannen, -die zoo bange rn-en haddten
do-orslaan en, waarvan er nu uit de boot
gedragen moesten worden, omdat ze d-i
kracht misten zich op te heffen-; maar ook
was men trotsch op de ko-en'e redders, te
Ou-desr.hild woonachtig, die na zoo veel in-
spanning hun doel hadden bereikt.
D-e scliipbreukelingen zijn onmidd-ellijk
naar de Koog gebracht, waar ze van al liel
noodige zijn voorzien en liefderijk zijn ver-
zorgd g-p.worden.
Het schip, dat 26 last haring in heeft, is
gebroken -en vermoedelijk verloren. Voor
dri-e weken was men ter vischvangst uitge-
gaan en nu op de tliuisreis.
Schrifi op v-erkooid papier.
Het Orgaan der leeraren in het Sehoon-
-schrijven vermeldt (overnemende uit „de
Pers", zonder nadere bronverrpelding):
„Na een brand te Ivrisliania is men er
in geslaagd schrifi op ,vei"kool-d papier weder
om leesbaar te maken door het te bestrijken
met bloedl-oogzout. De niet verko-olde ijzfcr-
verbindirigen van -den inkt vormen met het
bloedloogzout Berlijnsch, blauw, waardo-or
het is-chrift leesbaar wordt".
Dat is iets om1 te onthou-den, het zou le
pas kunnen kom-en.
New-York—Louden in 30 uur.
In de Am-erikaansehe stad Wilmington is
ieen maatschappij .voor luchtverkeer opgericht
die over den Atlanli-schen oceaan een lucht-
verbin-ding vo-or post- en passagiersverkeer
wil openen. Het verkeer zal onderhouden
worden door geweldige watervliegtuigen, die
in de onmid.dellijke nabijheid van New-York
gebouwd worden. Deze aeroplanes hebben
.machines van 300 P.Kj en kunnen per uur
150 z-e-emijlen afl-egg-en, -dus -drieniaal zooveei
als een sneltrein. Ieder vliegluig weegt 4500
kilo en moet in staat zijn 1500 kilo brand-
stof mee te nemen. D-e -draagkracht zal
12.500 kilo bedragen. Behoudens onvoorzieaie
omstandigheden, izal |d-e eerstc overtocht reeds
ein-d October of begin November plaatsi
hebben
Slille kraclit.
Men isch-rijft aan het „Bat. NbL":
H-et gebeurde erg-ens in West-Java.
E)en -echtpaar, uit Holland gekomen, had
zich te K. gevestigd, een huis gehuurd, ge-
nieuhil-eerd en gevo-elde zich in het koele
klimaat heel isenang.
Mevrouw occupeerde zich met den tuin,
de eehtgenool had een vrij drukken werk-
kring. -
Het achterarf van het huis grensde aan
de kampong. was daarvan gescheiden door
een slo-ot en telkens kw,am-en kippen en
h'aneri beri)CKen "brengen aim de i>erkjes.
Mevrouw liet ae -do-or de bedienden weg-
jagen, maar een paar brutale kemphanen
Irokken zich van de steenworpen en het
gejaag der bedienden weinig aan. D-e huis-
heer liet er een paar vangen, kortwiekte de
vl-eug-el-s, zooaat ze niet meer over de sloot
konden vliegen.
Van dat moment af hegint de misere.
Elken avond werden er kleinigheden ge-
stolen; nu een paar vazen, dan eenige schil-
derijtj-es; geen nacht, dat er niet, iets ver-
dween. D-e politie bewaakte een paar nacli-
ten ,het huis en de dieven bleven weg,
maar to-en de wacht weer werd ingetrokken
be-gon h-et gest-eel opnieuw. Zelfs verdwenen
op een nacht alle sleuteLs van het hijgebouw.
De huis,heer, een stevige gezonde man,
vo-elde zich onlekker, het werd erg-er en
erger: de dokters constateerden dysfrntcrie;
zwakker en zwakker werd de papem n hd
was niet alleen het lichaam, dat ziek \vas_,
doch ook de ziel. Wel-dra moest de man,
die pas in Indie was, naar het krankzin-
nigengestiebt "worden overgebracht, waar
men hoopt, dat hij, zoodra hij weer op
krachlen komt, ook weer geh-eel genezen zal.
To-en h-eL zoo ver gekomen was, kreeg
mevrouw een anoniem schrijven: ,',Den haan
h-ebben we te pakken, de hen zullen we
ook wel krijgen."
Zoodra haar -echtgenoot naar Europa ver-
vo-erd kan worden, verlaat het gezin Java.
Een treurig verblijf in liet mooie zonne-
land. Is het wonder, dat men hier hoort
mom pel-en dat men hier te doen he-eft met
een geval van stille kracht?
