ALGEMEEN NIEUW8- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. BinnEntkun. No. 6444. Donderdag 19 October 1916. 56e Jaargang. Schoolgeld. Bekendmaking. De Oorlog. ABONNEMENT: ADVERTENTlfiN: Telefoon 25S, Bit Blait verschynt Maandafp, Woensflag- en VrijdagaYond, aiipzonderd op Feestdagen, Mj de Firraa P. J. YAM BE SANDE te Ter Menzen. Keuring jeugdige personen en vrotiwen. Belasting op het houden van honden. Per 3 maanden binnen de stad f\.Franco per post voor Nederland /1.10. SisJ vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65, overig Buitenland /2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10, Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertenfien voor 1 uux* op den dag der uitgave. Zangonderwijs voor de Prinses. De Koningin en de Prins hebben aan mejuffrouw Catharina van Rennes opge- dragen aan de Prinses zangonderwijs te geven. Hiertoe zal een kleine zangklasse worden gevormd. Het onderwijs zal be gin November een aanvang nemen. Tegen hui.ropdrijving. Een wetsontwerp tot het treffen van maatregelen tegen het opdrijven der wo ninghuren, is bij de Tweede Kamer inge- komen. De opstand in Djambi en Palembang. (Officieel). Van den gmiverneur-g'e- neraal van Nederlandsch-Indie is onder dagteekening van 14 dezer het volgende telegrafische bericht ontvangen: De gemeenschap tusschen Soeroelan- goen (Djambi) en Bangko is hersteld. De troepen patrouiileeren in de Tabir- streek, waar de bevolking vijandig is en de doesoms verlaten zijn. Volgens be- richten houden zich 300 opstandelingen op nabij Loeboek Kepagang (aan de Soengei Katj asoeng, rechter-zij rivier van de Tabir.) Een patrouille uit de Ajer-Itamstreek kwam in Brantanpandjang aan de boven Tabir aanongeveer 30 opstandelingen werden gevangen genomen. In Korintji zijn 12 ontevredenen, in Pamenang aan de Merangin 5 verzetsleiders gevangen genomen. Kolonel Kroesen vertrok naar Palem- bang. Eene patrouille onder luitenant De Quant, vergezeld door den assistent van de Palembangsche Benedenlanden kwam Zondag te Moera Roepit aan. Een patrouille onder kapt. Frankamp vertrok Zondag in auto's van Moera Klingi aan de Moesie naar Trawas (aan de Lakitan, linker-zijrivier van de Moesi). Op den 12den dezer deden 2000 op standelingen 'n aanval op Soeroelangoen Rawas, welke werd afgeslagen. De op standelingen verstrooiden zich na een verlies van 38 dooden. De leider Gerabit van Loeboek Roembai sneuvelde. De gouvernementsgebouwen zijn onbescha- digd gebleven, de passar van Soeroelan goen Rawas is gedeeltelijk verbrand, die van Moeara Roepit is geplunderd. De Iheeste aanvoerders der opstandelingen zijn bij name bekend. De opstandelingen beschikken niet over vuurwapens, daar deze eenige dagen voor het uitbreken van het verzet in de weerspannige doe- soens in beslag waren genomen. De con- troleur van Rawas bericht, dat de vrou wen en kinderen in de doesoens begin- nen terug te keeren. De Tel. teekent hierbij aan: Er blijkt uit dit telegram, dat er nog geen aanleiding bestaat ook maar in het minst van een meer bevredigenden toe- stand te spreken, al blijkt wel, dat men de zaak krachtig schijnt aan te pakken. De opstand schijnt thans het em- stigst te zijn in de streken ten zuiden van Bangko, in Djambi, tot aan de stre ken van de Rawas, in het noorden der residentie Palembang. Een goed ding is, dat men de politie- soldaten vervangen heeft door de mare chaussee. Het is namelijk gebleken, dat die poli- tie-soldaten (inlanders) niet vertrouw- baar zijn. Kort na het uitbreken van den opstand in Djambi liepen ze in massa's naar de Sarekat Islam over. Ook mag van belang geacht worden, dat thans te Palembang twee stations voor draadlooze telegrafie zijn opge- richt, waardoor onmiddellijke communi- catie kan worden verkregen met de „Ko- ningin Regentes", die in de buurt is. (Officieel). Bij het departement van Kolonien is 't volgende bericht van den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indie ontvangen De controleur van Djambi bezocht alle doesoens in het district Pemagoeng, waar hij den toestand gunstig vond, bij- na de geheele bevolking was terugge- keerd. De hoofden gehoorzaamden on- middellijk aan alle bevel en. Kapitein Snell bericht van Moeara Tambesi, dat van de veertienduizend gulden, die door de opstandelingen op 26 Augustus aldaar werden gestolen, meer dan achtduizend gulden zijn teruggebracht. Aan het westelijke front bepaalde de strijd zich Maandag naar het Alg. Hbl. schrijft voornamelijk tot artil- lerieactie, afgewisseld door plaatselijke aanvallen, die echter den toestand niet konden veranderen. De Duitschers deden een aanval op de Schwabenredou- te, die, volgens het Engelsche bericht, met zware verliezen werd afgeslagen; de Engelschen drongen bij Gueudecourt in de Duitsche loopgraven, doch werden er bij een tegenactie weder -uit verdreven, en de Franschen deden aanvallen bij Sailly, waardoor zij naar het Fran- sche legerbericht zegt hunne stellin- gen bij Sailly-Salfisel konden versterken, en namen ten zuiden van de Somme een klein bosch tusschen Genermont en Al- blaincourt. Ook in het gebied ten Z.-O. van Ype- ren deden de Engelschen aanvallen bij St. Eloi en Pioegsteert op de Duitsche loopgraven, hoofdzakelijk met het doel Duitschers te dooden of gevangen te ne men. Hieruit blijkt, dat de Engelschen op hun geheele frontlijn aanvallen op de Duitsche linie ondernemen, die voorloo pig nog van plaatselijken aard zijn, maar toch in een onderling verband staan, als 't "ware proefnemingen, tastbewegingen zijn, om na te gaan, waar de vijandelijke linie het minst krachtig is en waar de kans op succes bij een nieuwe offensieve beweging het meest gunstig zou kunnen zijn. Reuter meldt uit het Engelsche hoofdkwartier, dat het resultaat der jongste operaties de Engelsche posities heeft verbeterd en geconsolideerd en dat het nu zaak is, hem voortdurend te ver- ontrusten en hem niet de gelegenheid te geven zijn linies te verkorten. Op het oostelijk front is wat meer le- vendigheid ontstaan. Sedert eenige we- ken was het vrij rustig geweest, doch nu hebbe^de Russen opnieuw gepoogd, i ten W. van Loezk en meer naar het zui den bij Brody, in de richting van Lem- berg op te dringen, zonder daarin even- wel geslaagd te zijn. De krachtige aan vallen aan beide zijden vap den spoorweg BrodyLemberg werden door v. Bohm- Ermolii afgeslagen. En de aanvallen bij Satoerzi, ten W. van Loezk, die door krachtig artillerievuur waren voorbe- reid, mislukten evenzeer. Aan de Karpathen, waar Duitsche ba- taljons er in geslaagd waren de Smo- trec-stelling, die voor eenigen tijd verlo- ren was, te herwinnen, hadden hevige gevechten tegen die stelling plaats, evenals bij Kirlibaba en aan den Drie- landenhoek, bij Dorna Watra, waarin beide partijen zich de overwinning toe- schrijven, maar waarvan het resultaat in ieder geval niet den minsten invloed heeft voor de verandering van positie. Nog altoos waren de Russen niet in staat de Karpathen over te trekken en in de Hongaarsche vlakte te vallen. In Roemenie zal de toestand nu spoe- dig interessant worden, daar de centra- len nu ook in het oosten van Zevenber- gen vlak bij de gr'ens zijn gekomen, en dus dra zal moeten blijken, wat hun ver dere voornemens zijn. Zijn deze recht- streeks tegen Roemenie gericht, dan mag men met spanning afwachten, of de Entente dit land alleen met fraaie zin- nen en redevoeringen enz. of ook tijdig met troepen zal helpen. Aan de Roemeensche grenspassen wordt, naar de Roemeensche berichten melden, hevig gevochten, met afwisse- lend resultaat. Op sommige punten sloe- gen de Roemeniers de gedane aanvallen af, op andere moesten zij voor de aan vallen der Duitsche en Oostenrijksche troepen terugtrekken. Het is mogelijk, dat de New-York Tribune gelijk heeft, als dit blad zegtDe Roemeensche grens is gemakkelijk te verdedigen, maar moeilijk over te trekken in den winter. Het leger van Falkenhayn, dat tegen de Roemeniers in Zevenburgen oprukte, was, volgens deze mededeeling, oor- spronkelijk bestemd om de Russen aan te vallen, maar moest nu dit plan op- geven, om in Zevenburgen op te treden. Dit nu acht de Entente een voordeel, door de interventie van Roemenie ont staan, wijl daardoor een deel van het aanvalsfront aanmerkelijk werd uitge breid, en het gevaar voor Rusland ver minderd. Wat er in Macedonie zal gebeuren is voorloopig nog een raadsel. De Entente' heeft zoomin de voorloopige regeering te Saloniki, als de regeering van prof. Lambos te Athene erkend, doch ge- draagt zich in Griekenland als heer en meester. En juist nu schijnt ook een Duitsche strijdmacht, onder Macken- sen's bevel, zich naar Griekenland te zul len begeven, voor een offensief optreden tegen de daar aanwezige Entente-macht. Een andere beteekenis is niet te hecht- ten aan de proclamatie, door Mackepsen uitgevaardigd, en waarin gezegd wordt: „Maandenlang hebben wij ons buiten uw grenzen gehouden, lieten uw onafhanke- lijkheid en uwe rechten onaangetast" en verder: „Tusschen u en ons, die door het noodlot ^edwongen zijn uw grenzen te overschrijden, bestaat geen vijand- schap en wij koesteren geen nevenbedoe- lingen; zoodra wij ons werk yoltooid heb ben, zullen wij het Grieksche grondge- bied verlaten." Tot dusver waren het voornamelijk de Bulgaren, die in Griekenland streden tegen het leger van Sarrail, en die tot dusver belet hebben, dat dit leger de Grieksche grens overtrok. Wel zijn de Serviers, door Fransche troepen ge- steund, in staat geweest bij Fiorina eenige Bulgaarsche stellingen te nemen, doch de strijd aan de Tsjerna, en aan beide zijden vart den spoorweg Fiorina Monastir duurt nog steeds voort, zonder dat de Serviers er in slagen konden daar vooruit te komen. Aan de overige deelen van het Mace- donische front is een afwisselende arti.1- lerie-actie gaande, en aan het Stroema- front, waar de Engelschen thans voor Seres en de spoorwegverbinding met Demir-Hissar staan, worden slechts ge vechten tusschen verkenningsafdeebn- gen geleverd, die den grooten strijd moe ten voorbereiden. yHBOmSSSSSOBSB TPP I tlfli COURANT De Burgemeester van TER NEUZEN noodigt de jeugdige personen en vrouwen in deze gemeente, die zich aan een geneeskundig onderzoek willen onder- werpen, teneinde, bij goedkeuring, het a. s. seizoen in de handviasserijen werkzaarn te zijn, uit, daarvan aangifte te doen ter gemeente-secretarie, voor 21 October 1016. Ter Neuzeq, den 17 October 1916. De Burgemeester voornoemd, J. HUIZINGA. Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN, brengen ter kennis dat bet kobier No. Ill van bet schoolgeld voor bet meer uitgebreid lager onderwijs in deze gemeente, over het tijdvak van 1 Septem ber31 December 1916, in afscbrift, gednrende vijf maanden op de secretarie der gemeente, voor een ieder ter lezing is nedergelegd. Ter Neuzen, den 17 October 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. HUIZINGA, Burgemeester. L. WABEKE, Secretaris. Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN brengen ter kennis, dat het suppletoir kohier van de belasting op het houden van Honden No. 1 in,deze gemeente voor 1916 in afscbrift gedorende vijf maanden op de secretarie der gemeente, voor een ieder ter lezing is nedergelegd. Ter Neuzen, 17 October 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. HUIZINGA, Burgemeester. L. WABEKE, Secretaris'. Burgemeester en Wethouders van HOEK maken bekend, dat de jongens, die verlangen deel te nemen aan het op 1 November a.s. aan te vangen her haling sonderwija, zich daartoe tot en met 38 «fi@aeen bij het hoofd der openbare lagere school kunnen aanmelden. floek, 16 October 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, A. WOLFERT, Burgemeester. J. M. DREGMANS, Secretaris. TWEEDE KAMER. Vefgadering van 17 October. Utlbreiding Technische Hoogesehool. Bij een wetsontwerp, betreffende o. a. aan- koop van een peroeel aan het Oude Delft te Delft ter huisvesting der afdeeling decora- tieve bouwkunst van de Technische Hooge- schooi, verdedigl ide heer Bichon van IJssel- monde, vol gens de H. Crt., een aniendement tot sehrapping van dozen post, in verband met te betrachten zuinigheid, waarbij bij ge- steund wordt door den lieer Bongaerts en bes treden door de heeren Albarda, Van de Velde en De Visser, alsmede door Minister Cort van der Linden, die er op wijist, dfat de afaeehng decoratieve kunst sinds jaren en jaren gebrekkig is gehuisvest en er in de liuidige woning brandgevaar bestaat, te bedenkelijker door die kostbaarbeden, er in geborgen. Het amendement-Biclion wordt daarop met 50 tegen 11 slemmen verworpen; waarna het wetsontwerp wordt aangenomen. Onderwijs in tie hnidziekte. Bij een ander wetsontwerp zegt Minister Cort van der Linden naar aanleiding eener opmerking des heeren Van Leeuwen over weging toe der mogelijklieid van verplich- tendstellig van onderwijs in ide dennatologie, liuid- en peslach'sziekten. aan de Utrechtsche universiteit. Jan Pieicr AdolfsticSiting. Bij een voorstel om een. renteloos voor- schot van f 10.000 te schenken aan de Jan Pieter AdoIf|stichting, dringt de heer Ger hard er np-men-s die commissie van rappor teurs op aan, dat bet Rijk een rentedragendj voorischot zal geven, daar de commissie uit- gaat van Let beginsel, de vereeniging zielf te laten doen, datgene, waartoe zij in staat is. De heer Snoeek HenkemallS geeft den -Mi nister in overweging, het voorstel in zijn oorsp-ronkelijken vorm te herstellen, d. w. z. er ©en subsidie agn toe te voegen en dan het bed rag, groo t 20.000, te bestemmen niet all een jvoor deze enkele stichting, tnaar vopr algemeene hulp ban werkverschaffing j voor hedelaars, het doel, dat ook de J. P. A. stichting voorstaat. -Minister Cort van der Linden neemt het voorstel der commissie van rapporteurs over. JD en heer (Snoeek Henkem ans amiwoordt spre ker, dat er b eh a 1 vie de J. A. P.-istichting maar twee andere dergelijke stichtingen zijn, van een waarvan de statkken nog niet zijn ingediend. Is dit geschied, dan zal de Minis ter de zaak atsnog overwegen. De heer De Visser meent, dat ook aan de beide andere stichtingen, '„Pliilaidelphia" en „'t Hoogeland", subsidies behoorden te wor den gegeven. Er is geen enkele reden, hier- rneJe king te wachten gelijk de Minister doet. Het ontwerp wordt goedgekeurd. Aan de crtle zijn tie algemeene foesehomvin- gen over de wetscntwerpen inzake de grontilweSsherziening. Rede van ulen heer van Idsinga. De heer Van Idsinga beschouwt de rnemo- rie van toelichting bij het kiesrechtontwerp als een stuk vol ironie (beweging), maar in de memorie van antwoord spreekt een man met een ernstige overtuiging. Het doet spre ker leed, te moetep verschillen van meening met een bewindsinan, die in deze buileuge- wone tijden zooveel goied.s vhor het land doet, maar spreker zal zijn stem niet kunnen geven- aan liet kiesrech tvoorstel, dat liij niet kan achten in 's lands belang te zijn. De Minister heeft het aigemeen stemrecht een politieke noodzakelijkheid verklaard. De Minister zou beter liebben gedaan met te zeggen: .diet is voor mij en mijn kabinet de noodzakelijke politiek". (Gelach.) De Grondwet eischt kenteekenen van ge- ischik heid en jmaatschappe'ijken welstand, en de kieswet-van Houten was daarvan de uit- werking waarin naar sprekers oordeel, ue dooi; de Grondwet gestelde grenzen zelfs werden overschreden. In elk geval volgl mail lhans als men het standpunt dezer wet ver- laat igelijk de Minister doet de iijn niet langer, maar men breekt ze af. Men kan heweren, dat de gesfelde waarborg voor ge- schiktheiid niet deugt, maar 'tschijnt onwe- dersprekelijk, dat iemand, die een 'bepaal- den waarborg niet kan schenken, niet ge- lijkwaardig kan worden geacht, met iemand, Welke dit wel kan doen. Volgenis den Mi nister is het WQnschelijk, dat alle voiksge- nooten tevems Staatsburgers zullen zijn. Spreker 4 gaat vender en verklaai-t, dat dit niet alleen wenschelijk. maar behoorlijk is tenzij men aanneemt, dat alleen kiezcrs Staatsburgers zijn. Zijn vrouwen en per sonen under den kiezerslcefLijd djan geen Staatsburgers? Ieder volksgenoot is in ons land levens Staalshurger. De vertegenwoor- aiging word! altijd uitteraard door eendeel der volksgenooten samengesteld en wie 'tot dat deel beliooren, is geen vraag van recht maar van Staatsbeleid en Staatskunst. Het begrip, dat de .Minister aan woorden als „SLaatsburger" toekent, werkt verwarrend voop den ontwikkelde. Men schermt veel met het woord „demo- kratie", maar. zelfs indien wij leefden in een demokratie, zou het bij ispreker de vraag zijn, of kiesrechtuitbreiding in bet belang dier demokratie kan zijn. Docli wij leven buitendien in jeen constituiioneele monarchic, en al heeft de volksvertegenwoordiging een belangnjk deel in de Ilegeering, zij is niet Staatsbewind. Spreker betwijfelt zeeT, of door kiesrech Ls- toeken'ning aan het minst ontwikkelde en economiisch slechtste deel diea- natie de be- lemmering der |rechtsvorming zou verdwijnen, geiijk de Minister beweert. Integendeel zal rechtsvorming in den hoek worden gedron- gen door een bandeloos streven naar mate- rieei voordeel, waaraan men 't Staatsgezag wit dienslbaar maken. De klezers hebben tot hun eenig moge- lijke organ is a tie hun partij. Het pari^leven nu is een bederf voor liet land, Wanncer men niet, gelijk in Engeland, 2 groote partijen heeft, maar verschillende kleine, walker op- Ireden alleen kan strekken tot onderlinge liaat en verbittering,- doeh niet tot verzoe- ning en samenwerking, Kiesrechtuitbreiding zal bet partij leven slechts aanwakkeren. Spreker kan zich geen slechter samenstel- ling dan met aigemeen kiesrech t denkan va'n een college, waaraan men den naam vertegen- woordiging geefl en waaraan men theoretisch de verdere rechtsvormiiag zal to-everlrouwen. Theoretisch want piractisch zal er aan die rechtsvorming niet zooveel veranderen. Docli zelfs deze laatste overweging mag spre ker niet bewegen zijn stem te geven aan een stelsel, waarvan hij den gronidslag niet alleen onjuist, maar ook onzinnig acht. Wat belreft bet vrouwenkiesrecht, bet ar gument van ongescbiktheid der vrouw kan njel diengn voor de ontzegging van het kies- recht aan de vrouw. Zelfs zal de minst ge- ischikte vrouw altijd nog beter zijn dan de minst geschikte man. (Gelach). Maar men kan der vrouw liet kiesrecht niet geven, wijl zij een hooger zedelijke taak heeft te ver- vullen. Nopens bet passief vrouwenkiesrecht zou ispreker gevoelen voor lichamen, door en uit vrouwen gekozen, die het recht zouden heb ben wetisvoorstellen aan de Kamer te doen betreffende openbare zedelijklieid. gezond heid e. d. Die voorsteilen- zouden dan op dezelfide wijze hehandeid worden als die van ledsn der Kamer en in de Kamer ver- dedigd dioor De heer Schaper: De Koningin! (Gelach) De beer Van Idsinga: Door een der leden van het lichaam. Op deze wijze zouden de vrouwen meer ontvangen dan waarvoor ze nu ten strijde gaan. Aan 't ondenvijs-grondwetsartikel zal spre ker zijn stem wel kunnen geven, mits men van een richlige uitvoering er van verzekerd zij, doch spi-eker wenscht niet te treden in een compromis van kiesrecht eener- en on derwijs anderzijds. La si gar in diensi imulden van ingelijfden. Ingediend is een wetsontwerp tot het lar ger in didnst houden van ingelijfden bij die Militia. In de memorie van Loeiichling wijzen de Ministers van Oorlog en Marine er op, dat de dienstpl ich tigen, op wie dft wetsvoor- stel betrekking heeft, hoofdzakelijk liehooren: bij de bereden korpsen tot de lichtingen 1900, 1907 en 1908;- bij de korpsen pantserfort-artillerie en torpedisLen tot de lichtingen 1906, 1907,1908 en 1909; hij de jzeernililie tot de lichtingen 1909, 1910 en 1911. Indien de heerschende buitengewone om- standiglieden na 31 December a.s. voortd.u- ren, is bet, zoo zeggen de Ministers, noodig, dat deze groepen van "dienstplichtigen langer vim de militie deel tVlijven uitmaken. Landweer. Vender is ingediend een wetsontwerp tot het langer in dienst houden van ddepst- plichtigen bij de landweer. Dit wetsont werp heeft betrekking op de dienstplichtigen van de landweerlichtingen 1907, 1908, 1909 en 1910 (militielichtingen 1899, 1900, 1901 en 1902). Om gelijke reden als die, welke tot de wet van 29 Juli 1916 (Stbl. no. 3-19) hebben geleid, achlen de Ministers het noodig, er voorloopig niet toe over te gaan bovenge- noemde dienstplichtigen bij de landweer te ontslsan, als de heerschende buitengewone omstandigheden na 31 December nog voort- duren. Landstorm. Voorts is ingediend een wetsvoorstel tot verlenging van den duur van den dienst- tijd bij iden landstorm. De personen, te wier aanzien nadere ver lenging van den dienstplicht bij den land storm wordt voorgesteid, zijn die landstorm- plichtigen, die in het ioopende jaar het 4Qe ievensjaar vollirengeji of hebben volbraeht. Het zijn voornamelijk personen, die land- islormplichtig zijn geworden krachtens de wet van 11 Juni 1915 en in 1911 als dienst- plichtige van de landweerliehting 1901 (mi- litielichting 1896) uit den dienst zijn ontslagen. Dunen de heerschende buitengewone om standigheden einde -dit jaar nog voort, dan is bet volgens de Ministers noodig, dat be- doelde personen voorloopig tot den land storm blijven hehooren. DE ALGEMEENE TOESTAND.

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1916 | | pagina 1