ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOft ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
6440.
Dinsdag 10 October 1916.
56e Jaargang.
IISBIMJE B1SSAPT.
De Oorlog.
De knjgsMrijven.
ABONNEMENT:
ADVERTENTSEN:
BINNENLAN D.
TeleSoon *23.
Bit Blad yerscliunt Maandag^, Woeasdag- en Yrydagayond, nitgezonderd op Feestdagen, liij de Firms P. J. YAH DE SANDE te Ter Nenzen
Regeeriugs-eieren
is deze week 9 cent per stuk,
kostelooze vaccinatie en revaccinatie,
P E WIL L t 0 H.
Per 3 maanden binnen de stad/1.—Franco per post voor Nederland /1.10.
Sij vc-oruitbetalingvoor Belgie 1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement teg en verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 not* op den dag der uitgave.
De PRIJS der
De Burgemeester van Ter Neuzen.
Geld slaan.
Voor het volgend jaar wordt gerekend
op de vervaardiging ten behoeve van
Nederland van f 400.000 aan kwartjes,
f 400.000 aan dubbeltjes, f 500.000 aan
stuivers, f 100.000 aan 2i/2-centstukken,
f 100.000 aan 1-centstukken en f 25.000
aan l^-eentstukken, terwijl voorts voor
rekening van NederL-Indie is besteld
f 5.000.000 aan guldens, f 2.000.000 aan
halve guldens, f 1.500.000 aan ^-gul
dens, f 1.500.000 aan l|10-guldens,
f 1.500.000 aan 5-centstukken, f 200.000
aan 21/2-centstukken, f 200.000 aan 1-
centstukken en f 100.000 aan i/2-cent-
stukken.
Djambi.
Uit Weltevreden wordt aan de Tel.
geseind
De militaire commandant van Djambi,
overste W. C. Gerlach, is van zijn post
ontheven, waarschijnlijk omdat men on-
tevreden was over zijn gebrek aan acti-
viteit.
De onrust in Djambi.
De correspondent van het Hbl. te Soe-
rabaja seint:
„De correspondent van de Locomo-
tief in Djambi beschouwt den resident
van Djambi, H. E. C. Quast en luitenant-
kolonel Gerlach als twee zondebokken.
De resident zou verantwoordelijk zijn
voor het uitbreken van den opstand en
de luitenant-kolonel voor de uitbreiding
daarvan.
Veertien dagen voor het uitbreken
van den opstand ontvangen waarschu-
wingen van aanhangers van het bestuur
te Moearo Tembesi werden in den wind
geslagen.
Controleur Walter had ook den resi
dent gewaarschuwd.
De Locomotief, die der Sarikat Islam
veeleer goedgezind is, zegt, dat het vol-
maakt zeker is, dat de Sarikat Islam
oorzaak was van den opstand."
Be Grondwetsherziening.
DE LOTGEVALLEN VAN EEN
„TANK".
De Times vertelt, dat door de ver-
overing van Gueudecourt, de geallieer-
den weei; in het bezit kwamen van de
„tank", die bij een vorigen aanval be
schadigd was blijven staan voor de
linies.
De vijfde Duitsche oorlogsleening.
In de gehouden zitting van de Cen
trale Commissie van den Duitschen
Rijksdag deelde de staatssecretaris der
rijksschatkist Von Rodren mede, dat op
de vijfde oorlogsleening voor 10.590 mil-
ioen is ingeschreven. In dit bedrag zijn
de inschrijvingen in het grootboek en de
buitenlandsche inschrijvingen nog niet
geheel begrepen. De to tale inschrijvin
gen op de verschillende oorlogsleeningen
overtreffen hiermede een bedrag van
46*4 milliard mark.
(Op de vierde oorlogsleening werd in
geschreven voor 10.768 millioen mark en
op de derde oorlogsleening voor 12.160
millioen mark.)
NOG EEN ZEPPELIN
VERON GE LUKT
Uit Esbjerg werd 4 October door Reu-
ter aan Engelsche bladen geseind, dat
Deensche visschers Maandagmiddag een
Zeppelin gezien.hadden, die gedeeltelijk
onder water dreef op 35 mijlen ten
noord-westen van List (op het eiland
Sylt).
Het luchtschip was omringd door
Duitsche torpedojagers en twee grootere
schepen lagen langs de zijde van het om-
hulsel, ten einde te trachten het drij-
vende te houden.
UIT AMERIKA.
VAN FRANSCHE ZIJDE.
In verschillende gedeelten van Ame
rika schijnt men naar Havas uit
Washington seint tot het inzicht ge-
komen te zijn, dat .represaille-maatrege-
len in economischen zin tegen de zwarte
lijsten der bondgenooten in strijd zou
den zijn met het recht en de internatio
nal conventies. De New-Yorksche Sun
meldt, dat de rechtsgeleerden van het
departement van buitenlandsche zaken
te Washington van oordeel zijn, dat elke
poging om de schepen vast te houden,
die weigeren koopwaren aan boord te
nemen van handelshuizen, welke op de
lijsten voorkomen, een direete schending
van de handelstractaten zou vormen. In
Zuid-Amerika is het verzet tegen repre-
saille-maatregelen tegen de zwarte lijs
ten nog duidelijker aan het licht geko-
men.
De officieele berichten van de ver
schillende fronten melden omtrent de
laatste dagen weinig of geen bijzonder
nieuws. Van het westelijk front worden
kleine voordeelen gemeld van de Fran-
schen en Engelschen, aan het oostelijk
front gaat de strijd voortdurend heen en
weer, evenzoo in den Kaukasus tusschen
de Turken en de Russen. Eenigen voor
uitgang maken de troepen der Entente
in Saloniki.
Omtrent hetgeen met den wereldkrijg
verband houdt, ontleenen wij de volgen
de. telegrammen aan de N. R. Crt.
DE STRIJD IN ZEVENBERGEN.
WEENEN, 8 October. (Wolff.) Off!
cieel: Oostenrijksch-Hongaarsche en
Duitsche troepen zijn gisteravond in
Brasso (Kronstadt) binnengedrongen.
Andere kolonnes bereikten ten Oosten
van het Geestenbosch het dal van de
Alt. Huzaren van den Hongaarschen
landstorm hebben Szekely Udvarhely
(Oderkellen) bezet. Ook in het Geor-
genygebergte wijkt de vijand voor de
Oostenrij ksch-TIongaarsche strij dkrach-
ten van generaal Von Arz.
EEN NIEUWE KABINETSFORMEER-
DER IN GRIEKENLAND.
ATHENE, 3 October. (Reuter.) Pro
fessor Lambros heeft zich definitief met
de vorming van een nieuw kabinet be-
last.
LONDEN, 8 October. (Part.) Naar de
Daily Telegraph uit Athene verneemt,
is professor Lambros een van de eerste
philosophen en archaelogen van Grieken-
land. Hij heeft nog nooit tevoren een
rol in de politiek gespeeld. Hij heeft den
naam pro-Duitsche sympathieen te koes-
teren, gemengd met Italiaansche neigin-
genv
Waarschijnlijk zal Alexandropoelos
minister van buitenlandsche zaken
zijn. Deze is vroeger gezant te Belgfado
geweest en .zaakgelastigde te Konstan
tinopel. Een ander vermoedelijk lid van
het kabinet, professor Adriados, is, even-
als Alexandropoelos, een voorstander
van de Entente.
De tegenwoordige machthebbers in
Griekenland zijn blijkbaar er op uit om
tijd te winnen, in de hoop, dat de ver-
wachte Duitsche versterkingen op den
Balkan zullen verschijnen en den toe-
stand zullen veranderen, waarop de Ko-
ning en de pro-Duitschers zullen kunnen
verklaren, dat de politiek van non-inter-
ventie nog altijd de wijste is.
DE EGBERDINA.
MALMO, 8 October. (Wolff.) De Ne-
derlandsche schoener Egberdina (van
Groningen)zonder loods zeilend van
Amsterdam naar Hernosand, is voor
Falsterbo in het oude Duitsche mijnveld
op een mijn geloopen. De bemanning is
bij Falsterbo aan wal gezet.
(De Egberdina was in 1913 gebouwd
en behoorde aan G. A. Spliethoff te Rot
terdam.)
EEN DUITSCHE DUIKBOOT IN DE
VER. STATEN.
NEWPORT (Staat Rhode Island, Ver.
St.), 8 October. (Reuter.) De Duitsche
duikboot U 53 is hier, na een reis van 17
dagen uit Wilhelmshaven aangekomen.
Het heet, dat de duikboot brieven voor
den Duitschen gezant te Washington,
Bernnstorff, heeft meegebracht.
De duikboot is na een vertoef van twee
uur te Newport weer vertrokken met
onbekende bestemmingzij had twee ka
nonnen, tien torpedo's en een inrichting
voor draadlooze telegrafie aan boord.
WASHINGTON, 8 October. (Reuter.)
De Engelsche gezant heeft een bezoek
gebracht op het ministerie van buiten
landsche zaken.
Naar men meldt heeft hij geprotes-
teerd tegen het feit, dat een duikboot
een Amerikaansche haven is binnenge-
varen.
NEWPORT, 8 October. (Wolff.) De
Duitsche duikboot U 53 is uit Wilhelms
haven hier aangekomen. Zij stak in 17
dagen den Oceaan over. De Amerikaan
sche duikboot D 2 begeleidde haar naar
de haven.
Rose, de commandant van de U 53,
heeft bezoeken gewisseld met konterad-
miraal Knight, den bevelhebber van het
marinestation. Hij deelde hem mede, dat
hij des avonds weer weg zou gaan. Twee
COURANT.
Bargemeester en Wethouders
dergemeente ZAAMSLAG maken
bekend dat op Woensdagen il en $8
Oct. a. S., telkens des namiddags te
2 uren, ten Raadhuize de gelegenheid zal
zijn opengesteld tot
van de ingezetenen die zich daartoe
ten gemeentehuize kunnen aanmelden, met
medebrenging van de z. g. trouwboekjes.
Zaamslag, 4 Oct. 1916.
Bargemeester en Wethouders voornoemd,
- JOH. DE FEIJTER, Burgemeester.
J. STOLE Lz Secretaris.
De Kamerleden Eerdmans en De Muralt
hebben als amendement op artikel 192 der
Grondwel voorgesteld de 5e alinea te doen
vervallen en de 6e alinea te lezen als volgt:
..Ilet bijzonder algemeen vormend lager
Eerst pa Iang wagen vernam bij van den
waard en de boys die aan tafel bediend
liadiden, ongeveer den juisten samenhang
van het gebeurde, natuurlijk op echt Oosler-
ische wijze opgesmulct en overdreven voor-
ges'.eld. Volgens bun verhaal zou Berger niet
alleen den gast van den vorst beseiiimpt,
maar ook den rao zelf op de grofste wijze
belecdigd liebben. En dan was dat niet
bet LrelTend.sk: bewijs van zijn schuld?
had hij zich niet lieftig verzet tegen zijn ar-
reslatie, die zeker door de geluigen van het
gelieele voorval bewerkt was? De waard
was de wanhoop nabij en bet seheelde' niet
veel of bij had den jongeman, als vnend
van den gevangene, eveneens overgeleverd
aan de handen van de met loffelijken ijver
bezielde Hermandad.
Wat nu? vroeg Hans weer en ditmaal
zeer ernstig.
Er bestond slechts een uitweg, slechts
een middel om rlen gevangene. uit den leer.
ondersvijs. uit de openbare kas bekostigd,
indieti bet aan de eischen van duidelijkheid
vokioet, voor bet openbaar lager onder
wijs, bij de wet gesteld. De vrijbeid
van rich ting van het bijzonder algemeen
vormend lager onderwijs wordt hierbij in
acht genomen.
De wet stelt de voorwaarden vast, waar-
op voor het bijzonder algemeen vormend
middelbaar en vo.oirbereidend hooger onder
wijs bijdragen uit de openbare kas worden
verleend'".
In bun toelichting biervan schrijven de
voors tellers:
De 5e alinea is ten deele een herhaling
van hetgeen in de 3e alinea wondt gezegd,
daar een regeling van het openbaar onder
wijs ook eischen van deugdelijkheid moet
.bevatten. Teneinde deze herhaling te ver-
mijden, verdi en t het aanbeveling de gedachte
van alinea 5. die geen herhaling is, in de
volgende alinea op te nemen.
De bedoeling van het hier voorgestelde
is vasf te stellcn. dat bij bet aangevdn van
de deugdelijkheid voor bet gelieele lager
onderwijs hel openbaar lager onderwijs als
norm zal dienen, zonder da I daarbij de op-
voedkundige zelfstandigbeid van hel bijzon
der lager onderwijs mag worden geknot.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het wit nog maar niet lukken, dat blijft
van dag tot dag de algemeene indruk. Er is
aldus^ sehrijft de N. R. Crt., nog geen kijk
op een besbssing door de wapenen.
De algemeenheid vail den druk op de
fronton der centralen moest uitwerken, dat
zij op een plaatis, waar (de tdruk tot een maxi
mum werd opge\ oerd, dezen niet meer door
concentratie van strijdkracbten konde 1 weer-
staan; dat zij, van alle zijden benard, op
een bepaalde plaats moesten zwicbten.
Passen wij dit algemeene denkbeeld op
den loestand van het oogenblik toe.
Het groote Engelsch-Fransche offensief aan
de Somme heeft nu meer dan drie maanden
geduurd.
Met groote krachtsinspanning hebben de
gealbeerden daar terreinwinst op terrein-
winst behaald. At bleef de gelieele vooruit-
gang ten slolte gering, zij waren toch op
het stuk van artillerie en getalsterkle kenne-
lijk in de rneerderheid, slechts met de uiter-
ste moeite konden de Duitscbers zich hand-
haven.
En nu kwam in het oosten een nieuwe
geweldige inspannTng van ue Russen.
Nu kon men toetsen of bet Somme-offe.n-
sief ovgreenkomstig liet boven omsctirevcn
algemeen3 plan e,en beslissende uitwerking-
op de weestandskracht der centralen had
gchad.
In dat geval moesten de centralen buiten
staat geweest zijn naar bet oostelijk front
genoeg troepen aan te vooren, om het nieuwe
offensief der Russen te weerstaan, 0111 van
een vermeerdering van bun strijdkracbten
tegen Roemenie niet te spreken.
Rlijkbaar is dat niet het geval geweest.
Het vorige offensief der Russen heeft den
centralen groote landslreken ontrukt, dit
maal brengt het geen vooruitgang en in
Zevenbergen komt het initiatief meer en
meer aan de zijde van de Oostenrijkers en
Duitschers.
Het groote Engelsch-Fransch offensief
lieeft nus wet terreinwinst en ook wet bnit
aan kanonnen eu gevangenen opgeleverd,
maar liet heeft niet kunnen verliinderen, dat
de centralen troepen naar het oosten hebben
gevoerd.
Men kan dus weer zeggen: liet wit nog
niet ihkken. Dat "aan den anderen leant de
centralen bet zouden kumnen winnen door
een van bun hoofdvijanden onder den voet
te krijigen, daar is op het oogenblik natuur-
ker te bevrijden. Hans moest lord Alvor
te spreken zien te krijigen.
Er bestond sleclits een uitweg, maar
de poortwachter weigerae Iiem norsch
den toegang. De mare van het gebeurde
was klaarblijkelijk reeds tot hierloe doorge
drongen. Eindelijk echter vernam Hans van
een der bedienden, die voor het palejs ston-
den te luienen, dat de rao en zijn Euro-
pee-sche gast zich niet in Jthuj zelf bevonden,
maar dat zij ter wille van de jacht, in het
kamp voor de stad verblijf hielden.
Nu was het voor Hans zeer eenvoudig
geweest om een paard te liuren en naar
het kamp te rijden. Hij kende echter de
Ooislersche zeden en gebruiken te goad om
niet te weten, dat ook het kamp emringd
zou zijn door wachtpoisten en de vorst en
zijn gast zelf door een leger van bedienden.
Hoe zou bet dus mogelijk geweest zijn hen
te bsreikenZijn beurs was bovendien niet
zoo goed voorzien, dat hij door middel van
omkooping, iets wat in liet oosten steeds
met goed gevolg wordt bekroond, tot zijn
doel zou kunnen geraken. Er bleef hem
dus niets anders over dan lord Alvor te
schrijven.
lijk heeleinaal geen sj ake van. Zij zijn de
verdedigende parlij.
Voor Zateixlag op bet westelijk gevechts-
terrein werkzaambeid vande artillerie, voorts
geen gebeurtenissen van beteekenis.
Wij hebben onlangs de vier punten opge-
geven, waar het nieuwe offensief der Russen
voornamelijk op is gericht.
Dihnaal zijn bet vooral de twee naar Lem-
berg gericlite aanvallende bewegingen, waar
zij nieuwe kracht acliler hebben gezet.
Zij wonnen slechts tijdelijk eenig terrein,
zoowel ten zuiden van Brody als ten zuiden
van Brzezany.
Een bericbt uit St. Petersburg heeft dezer
dagen de bewegingen om het bezit van. I.em-
berg en Wladimir Wolinski gescheiden van
die om het bezit Van Konstanlinopel.
Maar het is even goed in Wolhynie, GaliciS
en Zevenbergen, dat om het bezit van den
grooten wereldweg gesfreden woi-dt, als in
Dobroedzja, waardoorheen de kortste weg
an Rust and naar Rons tan tinopel gaat.
Want gaan de centralen in Galicie achler-
uit, dan loopen ze band gevaar Zevenbergen
te verliezen, daar dii gewest dan zijn ver-
dediging aan de noordzijde zou kunnen ver
liezen. En h.oe hel in Zevenbergen gaat, daar
liangt weer yeel. vanaf voor den strijd in de
B obroedzj a.
Ook nu reeds doen de Russen, enkel door
aan te vallen, al gaan zij ter plaatse niet
vooniit. in Galicie veel voor den sb'ijd om
den weg over den Bosporus en de Darda-
nellen, want zij houden een zeer gi-oote troe-
penmacht vast, die anders in Zevenbergen
en de Dobroedzja zouden kunnen worden
gebruikl.
in Zevenbergen heeft 'zich von Falkenhayn,
na zijn succes bij Hermannstadt, naar het
oosten gekeer-J en drijft nu het daar operce-
rende tweede Roemee^scbe leger nagenoag
over de lieele linie achteruit. Op zijn zuide-
lijken vleugel is dit tweede Roemeensche
leger benoorden Kronstadt tot aan den voet
van het Hargitagebergle teruggedrongen.
(Uit een Zondag ontvangen telegram blijkt
bet terugdringen der Roemeniers voort te
dm-en en is Kronstadt door de centralen
reeds heroverdP
Ook vender naar bet noorden moest dit
leger terug.
Als de Russen dus niet tijidig te hulp komen
(hetgeen bun wellicht kwalijk zou passen,
daar dit krachten zou aftappen van bun
leger, dat in de Dobroedzja aan de hoofd-
opcratie tegen Konstantinopel deelneemt) dan
loopen de Roemeniers een slap kansje
om tot lielden te worden gepromoveerd. Want
dat is Uiet lot van die kleine volken, die,
strijdend aan de zijde van groote volken,
tegen de vijanden van hun groote vrienden
liet onderspit delven.
In de Dobroedzja ondervindt het leger
van de centralen (Bulgaren, Duitschers en
Turken) een sterken druk op zijn reehter-
vleugel (aan den zeekant^ maar lioudt in
het algemeen nog stand.
Sbrail breidt zoowel links als rechts de
vleugels van zijn troepen uit.
Aan de Stroema hebben zich de Bulgaren,
na de gevtechten van de vorige week, uit
eenige plaatsen in het dat van die' rivier
teruggelrokken, met name uit het dorp Ne-
voljen.
Op den lmkervleugel scherpe gevechten
aan de Ts'erna.
Maar langs welben weg zou de brief in
lord Alvor's lianden komen? En hoelang
zou liet duren? En onderwijl Hans hui
verde terwijl hij er aan dacht zat Berger
in een of andiere eel vol vuil en ongedierte,
en stond misscbien bloot aan allerlei be-
leertigingen.
Dat alles ging den jongeman door het
hoofd, toen liij, bevend van opgewonden-
heid, van het paleis van den vorst naar
liet hotel terugsnelde om daar den brief
aan den lord Alvor te schrijven.
Voordat bij echter de karavansera had
bereikt, kwam hij een rijk, Europeesch, met
vier prachtige schimmels bespannen rijtui
tegen, dat zijn draai om den lioek van de
slraat zoo kort nam, dat het niet veel
scbeelde of Hans was overreden.
Op hetzelfde oogenblik, dat hij opzijde
sprong en zich tegen een niuur drukte
om voor den wagen uit te wij ken, slaakte
de persoon, die er inzat, een kreet en riep
„Halt!" De koetsier bield de teugels in en
de fraaie paarden stonden onbeweeglijk stil
als uit marmer gehouwen. En nu herkende
Hans ook den man, die alleen in de vorste-
lijke equipage zat.
Het was monsieur Richard PeiToquet, die
zich met nederbuigende beleefdbeid over
het portier been tot den jongeman wendde.
Ik ben juist op weg naar u, monsieur
Geeren. Mylord meende u gisiteren ber-kend
te liebben, maar was liieirvan niet geheel
zeker. Lord Alvor verzoekt u rnee te komen
naar het kamp; hij wit u voorstellen aan
Zijne Iloogheid den rao.
Dat was hulp in den no.od. Hans toonde
zich lerstond bereid om in den wagen te
springen en mee te rijden. Monsieur Perro
quel liicKi hem echter van zijn voornemen
terug ischuGde bedenkelijk zijn keurig gekapt
hoofd en rnerkte op:
O nfien zoo gaat dat niet, monsieur
Geeren! U moet tenminjste een zwarte jas
aantrekken. want wij bouden ons hier streng
aan de etiquette. Eliqiiette moet er nu een
maal zijn, overal in de wereld, waar voor-
name menschen zijn, al is bet bier dan ook
een etiquette van Oostersch model.
Hoezeer Hans er ook naar verlangde de
stad te kunnen verlalen, liet liielp hem niets,
bij moest terug naar zijn hotel om zich. ie
verkleeden. Hel beugelijke iieit. dat onderwijl
de welbekende vorstelijke equipage voor de
deur van bet hotel stilhield,' en de deftige
wijze, waarop monsieur Richard Perroquet
de eerbiedige buigingen van den waard en
bet holelpersoneel beantwoordde waren oor
zaak, dat men Hans niet pieer bp beleedigen-
de wijze behandelde zoo ids een uur geleden.
Daarna ging het in gestrekten draf door
de nauwe straten naar buiten, naar het
kamp. Gedurende den rit vertelde Hans den
kamerdienaar wat er was geschied. Dat was
koren op Perroquet's niolen. Met o una vol g-
bare grandezza richtte hij zich op, stak zijn
keurig gesctioeide hand tusschen de zijden
opslagen van zijn vest en riep uit:
Dat kon, niet uitblijven! Dat heb ik
reedis Iang verwacht! Deze man, deze sqj-
disant commissaris van de geheime politie
■uit Amsterdam, die Berger, was mij altijd on-
sympathiek! Ik waarschdw u, ik waarschuw
u, mijn beste monsieur Geeren! I.aat liem
slii bakken in de gevangenis en brand u
niet zelf de vingers door in de bres te sprin-
gen voor dezen onuitstaanbaren man!
(Wordt vervolgd.)
