Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
het sebrad" I b«ri«ht
asrss fc's*
I -ssr tzltz
~eL srlSf ssls
No. 6403.
Zaterdag 15 Juli 1916.
56e Jaargang.
0NDER20EK MELK.
IIIBILIJI flSMPT
lo'ts.
BEKENDN9AKING.
BINNENLAND.
Ds. A. S. TALMA, f
T W Jffl m DB BL AX).
FBPILLETOS
Onttrekken aan don openbaren dienst
ran Gemeentegrond.
Want Talma toonde zich al spoedig een
ciier jongere demokraten, die de partij van
Kuyper naar voren bracht. Hij trad naar
alle zijden op als chris ten-demokraat, vooral
ook in den bond ,,Patrimonium", van wiens
orgaan hij rcdacteur was.
Meer en meer kwara hij naar voren.
In 1901 candidaat gesteld voor die Twteede
Kamer in Tietjerksteradeel, wist hij daar
niemand minder dan Troelstra te wippen.
Z n m a id e n s peech in het Parlement in de
Hij had het uitgelokt, toen hij nog Kamer-
lid -Was: wat heeft hij zelf den geesel der
critiek toen gehanieerd. Talma is geweldig
bestreden. Hij ging er moedig en forsch
tegen-in. Anderzijds moest liij vechten te
gen het conservatisine in de rechterzijde.
en dit zal hem, democraat als hij was, veel
Iced hebben gedaan. En dat conservatisme
de kwaal, die hem ten grave sieepte, zich
meer ontwikkeld he.eft en zijn gestel ge-
schokt were!. Zijn sterke geest kende geen
rust cadat hij zijn zetel achter deze Re-
geenngstafel had verlaten, was hij terstocd
bereid, zijn vroegereD werkkring van voor-
ganger in het kerkgebouw te hervatten en
feon liij niet altijd overwimien, getuige de later nam hij den moeilijken dienst van
1 veldprediker 'en aalmoezenier waar. Er
was een zeldzame co'incidentie in dezen
man. Als prediker van het evangelic van
Christus werd hij door weinigen geevenaard
en verkondigde hij broederschap, vrede en
gereehtigheid.
Tevens was hij heftig politicus, die meer
punten van verscbil dan van overeenstem-
verwerping van de Bakkerswei.
Dit laatste is hem ongetwijfeld een sinnr-
telijke teleursteiling geweest. Wani Talma
meende het oprecht met z'n democratic,
maar memand meer dan hij heeft moeten
ervaren hoe er ook aan de rechterzijde sterk-
conservatieve krachten woelen. En het is
zeer de vraag, of het van de vrijzinnigen niet
verkeend en ondemocratisch is geweest, om
de Bakkenswet me.le te helpen verwerpen.
Men kent z'n hoofdwerk.
Het was t complex Verzekeringswetten.
De verdediging daarvan vormde een stuk
massalen arbeid. Maandenlang heeft hij moe
ten zwoegen, dagen en avonden achtereen, *v «,„c,
tegen de linksche oppositie. die hem on- *°"ter* ea gebreken als wp alien, maar niet, omdat er een nauw verband bestaat
barmharhg bestookte. Maar hij hield stand bad een sympathieke figuur, die in geze- tusschen dit ontwerp en de Distributiewet
wetten tot in het SlnntshlnH <re- Send aandenken zal hlhvon en KG j- smouuewei,
le klasse wordt aangesteld op denzelfden
leeftpd, waarop de Minister het is geworden.
De heer Jacsen (Den Haag) wil alleen
met het ontwerp meegaan ais proef en
zich niet verbinden, zijn stem voor de toe-
kcmst te geven. Eg betoogt, dat de zee-
officieren tegenwoordig meer mechanicien
zijn dan zeeofficier en noemt dit de oorzaak,
dat er zoo weinig animo voor de zeeofficiers-
positie bestaat.
Het ontwerp verworpen.
Het wetsontwerp wordt na replieken met
32 tegen 24 stem men verworpen.
Regeling van werkzaamheden.
Hoedgekeurd wordt, dat a. s. Dinsdag
ming zocht, maar bij den strijd vergat hij half 2nplaats heeft de 2e lezing van de
nooit den grondslag van zgn geioof. Hij Successiewet.
was loyaal tegenover tegenstanders, gelijk Van eenige zijden is den Voorzitter se
ook bleek uit de benoemmgen, waarbij hij vraagd, het 20 millioen-ontwerp aan de
t eerst op bekwaamheid lette. Talma had orde te stellen. De Voorzitter doet dit
en
bracht. Jngevoerd echter zijn ze nog steSs der de staatslieden van den lateren tjjd een zochtDe700^^3^ t
met. Dat heeft hij niet mogen beleven. eereplaats in - J Voorzitter hoopt en vertrouwt,
Talma heeft het overigens met de Verze- Minister Port van der T inde n da'de Kam,er de DirtnbuH—
i Minister Dort van der Linden verklaart, noodwet zal beschouwen, die
keringswetlen niet getroffen. Hij moesf ze I rI'.L.T" "C' TBr.Kiaar!:' I noodwet zal beschouwen, die voor het reees
lndienen en verdedigen in een tijd dat de vo(. g "ng onder den indruit is moet worden afgedaan, niet alleen omdat
idee van het staatspensioen meer en meer e sterven van den staatsman. Het naar 's Voorzitters oordeel 's lands belans
veld won. 'Schier icder had het gevoel, dat vac>erland kan mannen van zgn gave en het vordert.
hij iets stond te verdedigen, dal feilelijk toe-w0dmg noode missen en daarom sluit de De heer Hubrecht stelt namens de com
reeds tot het v^erleden behoorde, Maar hij Regeering ztch gaarne bi) de huldiging door missie van rapporteurs voor de dividend
deed het met .schitterendie bekwaamheid, met den voorzitter aan. pn tantiemehplnalin,, i amdend"
taaie volharding en met een bewonderens- De heer van der Voort van Zhn het !L,£ !ig /an ,de
waardiige kennis van zaken. Het had iets woord nemende hii he! Ip hphandol agenda af te voeren, omdat het eindverslag
tragisch,hem te zien worstelen tegen de ontwern rerkLrt vnnrlf I t J wets- hterover pas tot stand is gekomen en de
hnkerzijde, wier oplreden van een 'zekere P' dat de woorden wet van verstrekkende gevolgen is.
obstructie stellig niet vrij was. En als in vo?r.zltter en Minister door hem en De heer Tydeman stelt voor, het ont-
de oppositie van links ook een stukje poli- potitieke medestanders ten zeerste ge- werp betreffende economische voorlichtins
tiek was, dan was dit een kraehf, die Talma ^aardeerd worden. Spreker en de zijnen in het buitenland in de afdeelineen te
zelf had opgeroepen. Want phliticus is hij hebben met ontroenng van het overiijden onderzoek#n. Er is weinig tiid vnnr he
athjd geweest, scherp en tel. kennis genomen, omdat Talma een groote handeling noodig en het is urgent
ters-peridde is nog een brok actueele ge-
schiedenis en Iigt versch in het geheugen"
van ieder, die in de openbare zaak befang
stelt.
Toen 1913 de vat van liet kabinet-Heems-
lcerk bracht, werd Talma ambteloos burger.
Spoedig echter keerae hij tot z'n oude be-
roep terug. Hij werd predikant te Benne-
broek, en lijdens de mobilisatie veld-predi-
kant in algemeenen dienst. Trouwens, de
dominee is in hem nooit ondergegaan,' want,
Koretweek ran 1901 was opzienbartnd I klriae, 'rnTTjjlrU.kr.leVr Is'r,'r k.n op
succes. Smds trad hij herhaaldehjk, vooral
in sociale zaken, op den voorgrond. Vaak
Iiad hij met voorstellen sucoes: op zijn ini-
tiatief werd o.a. een onzer groote kruisers
plants in hun harten innam en aller liefde I De vdorzitter" deelt mede, 'dat volgens
cd om des werks wille. het oordeel der commissie van rapporteurs
Aspirantenschool voor de Marine. laatstgenoemd wetsontwerp niet op de
Aan de orde is het wetsontwerp betref- aSenda moest worden geplaatst, omdat
fende de aspirantenschool voor de marine. men v?or rec®s niet meer kan afdoen
De heer Van der Voort van Zijp meent dan strikt n°odzakelijk is.
dat ons volk wel degelijk sympathie gevoelt verband met een opmerking van den
voor de marine, maar de hoofdzaak is, dat beei\ Nolens, verklaart de Voorzitter dat
de toekomst der zeeofficieren beter gewaar- September wordt, voordat de Distribu-
borgd wordt. De Minister heeft een in- tie*et in openbare behandeling kan komen,
specteur van het onderwijs en officieren, ^nd^en. de ^-amer den gewonen weg van
die hem kunnen voorlichten waarom is hij afdeelingsonderzoek volgt en een uitvoerig
dan niet gekomen met een wettelgke rege'- vo°rloopig verslag doet opstellen. De Kamer
m hem. Het bewees, dat Talma, ofschoon ling van de opleiding in haar geheel ecbter behoort deze wet te beschouwen als
toch bij at z'n politiek de ver
kondiging van het Evangelie met vergeten
Ds. A. S. Talma, oud-Minister van Land-
bouw, Handel en Nijverheid, is Woensdag-
avond om- 7 uur in het Diaconessenhuis te
Haarlem, zacht en kalm overleden.
De dood van dominee A. S. Talma, schrijft
de Haagsche corresp.. van de „TeL", is voor
de anti-revolutionnaire partij een zwaar ver-
lies. Hij behoorde tot haar eersten en haar
besten. Wel stond hij sinds 1913 niet meer
in de actieve staatkunde en had hij 't woe-
Lige potitieke strijdperk van het Binnenhof,
zijn romping getrouvv, verwisseld voor den
kansel in het rustige Bennebroek, maar daar
was niemand in zijn partij, die piet hoopte
op een tweede periode van Minister
Talma. Die hoop is niet vervuld. Hij leek
een toonbeeld van mannelijke kracht, maar
de zware arbeid van zijn ministers-jaren
lieeft z'n gestel ondermijnd en geknakt, zoo-
als ook Bos en Troelstra hebben moeten on-
dervmden, dat men niet straffeloos de na-
tuur forceert.
Helaas
1 alma was in 1864 geboren in Angeren
niet overzien. i ^en kan met den Minister vooraf confe-
Tu™ Tr eea onzer S1"0016 kruisers was en het is een svmnathiek feit dat hii I De beer Duys verklaa^ zicb namens zijn reere°- waardoor de schriftelgke behandeling
SESl' I UJ<T z'n d™kl»' loch J waardoorjongens,
en toe nog in een ldein tokaaltje, verscholen n de kt'mende, dadelgb naar de voorstel der commissie van rappor-
terzifde znnw^i in Qi* io t ""i-I in een stadswflk, uit preeken ging. marine-opleiding overgaan en onde'r militairefevurst?t al'voering der dividend- en tan-
Hii had een striidlustiw Ili'i™, Ka,mer" Het stemt weemoedig, dat deze sterke, be- tucht geplaatst worden, zoodat zij uit het tlemebelasting van de agenda wordt zonder
ebgcSt on 3"?dT»SlE S "P mMighoogti!van zijn bjrgM-le.en wordan uitgeschabeld. K.amen goedgekeurd.
bij menig tournooi uitgcvoehien. In verkie- ocengaan. zi] daarin wel, dan zouden ze niet worden voorstel Tydeman tot afdeelings-
bekoord door het mooie pakje en te ver- onderzoek van het ontwerp nopens econo-
standig worden om het zeeofficiersbaantje miscbe voorlichting in het buitenland wordt
te begeeren. Dit te voorkomen is de af- met 48 teSen stemmen goedgekeurd.
keurenswaardige tendenz van de nieuwe Verandering van het brief port,
stichting. Aan de orde is het wetsontwerpver-
zingsdagen was hij een gezocht spreker en
doorkruiste het heele land. Zoo wend Talma
populair.
1908 bracht den vat van 't kabinet— De
Meester en het oplreden van het kabinet
Heemskerk. En Talma, die stellig naar een
minislers-portefeuille hjtd verlangd, trad als
de jonge, sterke democraat (44 jaar was hij
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag.
Herdenkiiig oud-Minister Taima.
Nadat voorlezing is gedaan van het be-
richt
richt van het overiijden van oud-Minister I Pr DfUymaer vaa Twist protesteert andering der wet op de brievenpostergen.
o o-r -Jaai was X11J Talma, spreekt de Voorzitter blijkens de Lt u I? b®IanSriJke zaak nu ?eze verandering strekt, te bepalen dat
pas) op aan het Jioofd Van hit departonent I H. Crt'., ongeveer de vMgende'red? ST die E' 1°^ een.t.radikale bet port bedraagt voor een brief 10 cents
van Landbouw, Nijverheid en Handel. Hij de Kamer staande aanhoort I ve,rbetermg Jn de zeeofficierspositiesdan boven 20 tot en met 100 gram. Voorts
nam de taak van Veegens over. 'Begonnen Hed(
ter?„r„rd ™b'eertiedTnekve.°n hS°dl vooj I wrt,r,,0T 'Pfker deBI 'oortmiiTe iSVm 20 tot eb msl
de nagedachtenis van den man die eerst I 1™ 6rU^ 6 ne.men en er te j gram en voor elk meerder gewicht
als volksvertegenwoordiger en daarna als doS ^1*™ meer g8meene GD af_ Vanf V0° ,gram °f deu, gedeelte daarvan 3
arbeidsminister verscheidene jaren zijn beste ATim'oto R h t- j j- daarbo7eri- herder zal het port van
krachten heeft gewijd aan wat hg ^s lands de^nmeX'n^ ^Tf ^8 8 1 T?* drakwerk 1 cent Per 50 gram of gedeelte
belamr anhD-e Ro Jn.vGzzvA u uu I ,0PmerklDg' dat bet moderne oorlogsschtp daarvan bedragen.
veelomvattend'p bn„,'a ,tQw I ?'®Cbe ™orberejding der jongelui nood- Postkwitanties zullen kosten bg vooruit-
Vijf-en-een-half jaar bleef hij het.
En die periode is voor Talma er een ge
worden van rusteloos zwoegen. Vermoede-
lijk heeft zij hem geknakt.
Meermalen hebben wij in onze Kamer-
overzichten getuigd van onze diepe bewon-
dering van de arbeidskracht en dien arbeids-
lust fan dezen jongen bewmdsman. Hij
\Nas sterk, groot, forsch, opgewekt van na-
cn dus eerst 52 jaar oud. Hii studeerde in i ti„,„ ..i, -7 -ro~
de theologie en betrad op jeugdigen leeftijd indruk dat Vh'VlL^mn "rt h U. maakte 'Ien
als nredikant van do I Uat "'J a"e moeihjkheden overwm-
als predikant van de Hervormde Iverk den
kansel van Heienoord.' Van hier werd hij
naar A lissingeu beroepen en van Vlissingen
naar Arnhem, waar hij als predikant hard
heeft gewerkl, zoowet op geestelijk, als op
sociaal terrein.
veelomvattende kennis der details, slagvaar- I zakeliik maoht cm Jo „T„ ut- i I u 1 i- w
digheid in het debat en buitengewone werk- voor^ VitSekend etlh kl™*nclihD8£ierr het^ 5 cents voor elk bedrag van 25
1 acht. I uitstekend geschikt zal zgn. Ze is en 10 cents voor bedragen daarboveu
Wg dachten, dat hij tot de weinige be- bet vrLs'tuTTnTet h °plo?81ng Van de, ^tbe,tali°g bovendien het recht
"—it- - I nit ,yraagstuk van het gebrek aan zee- schuldigd, vastgesteld door een postwissel
Bg
ver-
kracht
nen kon.
1 alma heeft als Minister moeten vechten I voorrechten behoorde, wier physiek door I officieren^ i i-i
naar twee fronten. Aan den eenen kant naar geen inspanning iets kan inboeten. Schijn De Minister what er 8 t A u FrJ bfdrag' V°0rts wordt bij de
echter misleidt. Niet te gewaagd is de derinV defzeJffle ook °P; dat de beyor- uitbetahng of teruggaaf der oningevorderde
veronderstelling, dat Talma te veel van zich den ooS^bnwmMl'wi kwttanties een recht geheven van 5 cent,
ge,ezgd, w»a,d„„r de Mem
links. De Iinkerzijde spaarde hem niet. Zel-
den, misschien nooit, is een Minister zoo
fel en zoo rusleloos bestreden als Talm'a.
H. BERTRAND.
den handel. Zoo nu en dan boden de man- i
nen zich ook aan om op de tabaksplantage een'-je| mboorlingen, die reeds
te werken, die ik had aarmelerl - zii hiol i r, miJ )verkten en miJ en den mijnen
den hel echter nooit lander dan'een na m ^rkelljk wel"ezlnd waren, waarschuwden
dagen uit en verdwenen dan spoorloos ik nkdV^V^ T°! S°hade letle
Na eenigien tijd sloeg de bedelarii over i a n waarschuwmgen, ik ver-
m r neaelanJ over I trouwde op het aanzien, dat de blanken
herinneringen.
Na eenigen tijd vervolgde hij:
de toekomst was te verschrikkelijk! Ik kendo
Zoo kwamen wij Wet (toT«i 1 Groot- I
gedeelte van den l„,ii Hior, '.t schijnbaar zich bui-
58)
m steeds brutaler wordende eischen en op I biPde"'wiiden^nol^fTn blanken I den berg opgesleept en men had het' hier
zekeren day versdyeen Tpr-Rarrarabay zelf, richlitm van hef s £n Tu .ln" ,n het grootste huis van het dorp, het zoo-
!f,J^0g!nWhijl,lijk np vrffindschappelijke ren nacht echter werden wT door Tor- @eTnaamde raadhuis- opgestapeld.
ste gedeelte van den buit, dien zij uit het gen onder' het juk van de himto i
station gehaald hadden, was reeds voor ons I wist vooruit, welk Iot de mijnen (Jn^van
?,pr*ken' aan den martelpaal
voor ons
~Ik dacht niet anders> da" dat ik op wees' hem nim'nf Jk Rarrarabay
Margaretenhohe volkomen veilie was ver- I or'ftiori ,„„i,.„r.j.
loppen katoen, SliS e„ "olke S' S" en ™ri>„gHo,hij op zeer bru-
len meer, die zij. lamjzamerhand door dc it.iT/'T een|j!e goweren en ammunitie.
handelaars hadden leeren kennen en on nriis .,r t fze" onb'esch.aamden eisch beslisf
slellen. Aanvankelijk zao ik niets veront fmiTa", alfl|cl voor een 'r""d'
Ik weet niet hoe het kwam, dat men
wees hem niet "af,"maar liet hemTijk be" I sS^rtenTw "v^vtkondm "ns ook ons hi«r in dit huis opsffiot""^
1 SleChtS korten l,,d veidediden e.n wenden I schijnlijk zouden wij eerst gedood widen
tijd verdedigen en werd en
toen gevangengenomen en gebeeid. He. I op een der feeskiagjn dr'iXoor"^"
station werd geheel iiitgeplunderd en ter-
wijl ik met Margaretha en Elsa aan den
zoom van liet bosch machteloos terneder
lag, omringa door de huilende en dansen-
de bruine duivels, moest ik mijn mij lief
geworden huis, waar aan wij zooveel moeite
besteed, dat wij met zooveel liefde
En dat was onze redding. Men had ons de
boeien afgenomen, men bewaakte ons niet
eens zoo nauwleltend, men begreep wel
dat het een onmogelijkheid voor o-ns was
om te ontvluchten Iangs de woeste bergen
tot aan Herbertshohe; het was nutteloos
verfraaid hadden, in vlammen zien ooraan wT i™ 6 oesteden aan de be-
Ik zag ons lot duidelijk voor ooaen- het dat ons alle idee. miJ T het Ujden'
wa^de^dood, de dood na afschuwehjke fol- fen en vrijwilligen dood TVotSmln
Luftjens zweeg, overweldigd door pijnlijke Ste m
Die
gedachte was een zware zonde, maar God
wachtte. oen ik daar nu zoo in dien hoek
ag en nadacht, toen ik Margaretha en Elsa
naast mij hoorde weenen en snikken, viel
mijn bhk plotseling op mijn have en goed
at door elkander op een hoop lag. En toen
kwam ik op een denkbeeld, dat slechts de
ertwijfeling iemand kan ingeven! Zonder
natuurhjk te weten, wat het was, hadden
he wilden een electriseermachine, die ik
voor mijn studien mee naar Margaretenhohe
iad genomen, de bergen opgesleept, bene^
vens twee Leidsche flesschen, die no« in-
gepakt waren. Verder zag ik eenige va°atjes
met kruit. Wat ik er mijzelf eigenlijk van
voonstelde. wat ik er voor plannen mee had
ik weet het niet meer. Ik weet alleen nog'
dat ik den vloer, waardoor ook gij gekropen
zyt openbrak en er de electriseermachine
het kistje met de Leidsche flesschen en twee'
van de kruilvaaljes door liet glijden, om
den vloer daarna weer zorgvuldig te sluiten.
(Wordt vervolgd.)
TER IEUZEJVSCHE COI RIYT.
Burgemeester en Wethouders van "TER NEUZEN brengen ter algemeene kennis den uitslag van het
onderzoek met Gerbes tocentrifuge van de rnelk, die aan de huizen der ingezetenen wordt afgeleverd
DATD .Al
NAME N
UITSLAG
van
der
WOONPLAATS.
van het
A A N M E R K I N G E N.
onderzoek.
Melkverkoopers.
onderzoek.
42 Juli 1916.
Jan Wisse
Ter Neuzen.
2.9+
-j- Cijfers 2,7 Tot 2.9 zuivere
id.
L. van de Wege
2.9
melk. Idem daarboven hooger
id.
Marinus Machielsen
Hoek.
3.0
vetgehalte.
id.
Abraham Koole
Ter Neuzen.
2.2
Idem daar beneden melk van
id.
Willem Frederik Kaijser
3.0
twijl'elachtigen aard.
id.
Cornells Maas
Zaamslag.
3.0
id.
Adriaan de Fouw
Hoek.
2.7
id.
Vrouw Joannes, Gerres
Ter Neuzen.
3.1
id.
P. J. Klaaijssen
3.0
id.
Jan van Uriel
3.0
id.
P. de Kraker
2.8
id.
Vrouw Liebens.
3.4
id.
J. P. Vercouteren
3.7
id
Levinus Dieleman
3.4
id.
Wed. Ch. van Wijck
30
id.
Arend Dieleman
i»
3.3
id.
W. Loof Mz
3.8
id.
Krijn Dees
2.7
id.
Erven P. Loof
3.2
id.
Wed. J. van der Meer
2.5
id.
Joh. van der Gouwe
2.7
id.
Adr. Meeusen
2.9
id.
Wed. P. Kouwijzer
3.3
id.
L. B. van Kerkvoorde
3.0
2.2
id.
H. Koekoek
id.
Erven Faas
2.9
id.
Abraham 'tGilde
3.0
id.
Franc. Dekker Az.
3.5
id.
Jan Dieleman Az.
3.7
id.
1. Klaassen
3.0
3.0
id.
P. Machielsen
id.
J. Meeusen
28
Ter Neuzen, 13 Juli 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE. Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
noodigen belanghebbenden uit van hunne bezwaren
tegen onttrekking aan den openbaren dienst van
een strook gemeentegrond ter breedte van ongeveer
8 Meter en ter diepte van ongeveer 17 Meter, deel
van de perceelen Ter Neuz.en sectie L. Nos. 1851 en
1853 en gelegen aan het Marktplein, voor 28 Juli
1916 aan hun College te doer, blijken.
Ter Neuzen, 1'2 Juli 1916.
Bnrgemeester en Wethouders van Ter Neuzen,
J. HUIZINGA, Voorzitter.
L. WABEKE, Secretaris.
r nnlr .4a IJJ1 i I
Wat zullen wij verder zeggen? Zn minis- niaafs m Bnn t>o*ton mnnm «nk-cj- t s
dominee's". toch hii at z'n nnliHpi.-*1 I i d^ Kamer ze j 1
F\ l *~v I vbouui n oi u V
.1 ill VZV/lll I ITTI I 4 I VHI'WI ri— I
TVciiil iiaax
DOOR
