ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOFi ZEEUWSGH-VLAANDEREN.
No. 8400.
Zaterdag 8 Juli 1916.
56e Jaargang.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIfiN
Telefoon 25.
Bit Blad verschljat Maandag-, WGensdag- en Vrydagayond, nitgezonderd op Feestdagen, by de Firma P. J. YAM DE 8ANDE te Ter Nenzen.
BINNENLAN P.~
Per 3 maanden binnen de stad I.Franco per post voor Nederland 1.10.
8i| vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /I.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
van advertentien voor 1 our op den dag der uitgave.
Inzending
4 Die Grondweisfoerzieiimg.
Hct voorloopig verslag der Tweede Ka-
mersecties nopens de voorslelien tot her
ziening der Grondwet, ten aanzien van het
kiesrecht, is verschenen.
Wat de urgentie en opportuniteit der
Grondwetsherziening betreft, werd door vele
leden beloogd. fiat de rustige stemming, noo
dig voor een goede behandtfling der Regee-
rings-voorstellen, welke tot veel verscliil van
gevoelen aanleiding geven, thans wordt ge-
niist. Zeer veel leden konden Zich hiermee
echter niet vereenigen.
Verscheidene leden drongen aan op een
algemeene herziening. Vele andere leden
konden zich ecnter met de door de Re
geering gewenschle beperkte herziening ver
eenigen.
Vele leden opperden bezwaren tegen de
toelichling van het voorstel tot invoering
van algemeen kiesrecht. Zij verklaarden aan
het organisehe kiesrecht de voorkeur te
geven boven het iipdividualfstisChe. dat h. i.
onlleend is aan de beginselen der revoiutie
van 1789.
Onder de voorstanders van het Regee
ringsvoorstel vielen verschiliende slroomin-
gen waar te nemen. Er war en leden, die
meenden, dat het algemeen kiesrecht een
noiodz.akelij kheid is geworden. Vele anderen
achten de invoering ervan noodig, teneinde
dien invloed der geheele bevolking op de
richting van wetgeving en staatsbestuur te
versterken. Een derde groep van leden ver-
dedigde het algemeen kiesrecht op grond
van de sodaal-demokratisdie beginselen.
Sommige leden wenschten, dat de Regee
ring aan het voorstel tot invoering van
het algemeen kiesrecht zou toevoegen een
bepaling tot toelating van de uitoefening
van dat recht door gemachtigden.
Vrouwenkiesrecht.
Vele leden achtten de toelichling van het
voorstel der Regeering, om de Grondwelte-
lijke belemmeringen tegen invoering van het
vrou wen kiesrecht weg te nemen en aan alle
vrouwen het passieve kiesrecht toe te ken
nen, nog minder bevredigend dan die van
het voorstel betreffende het kiesrecht der
mannen. Deze leden betoogden, dat de door
de vrouwenbeweging, niet in 's Lands be-
lang, maar als strijdmiddel, verlangde volko-
men gelijkstelling der beide sexen met de
roeping der vrouw niet is overeen te bren-
gen. En dat aan de toeneming van den maat-
schappelijken arbeid der vrouwen een grond
voor de toekeiming van kiesrecht zou zijn
te oiitleenen, werd door deze leden ontkend.
Van de zijde van de vele leden, die voor
invoering van het vrouwenkiesrecht gestemd
waren, werd betoogd, dat het hier niet aan-
komt op de vraag of de vrouw in alien
deele met den man gelijk te stellen is, maar
alleen op de vraag. of aan vrouwen het
kiesrecht behoort te worden toegekend. Deze
leden ontkenden verder, dat er tusschen
manner en vrouwen een zoodanig verschil
van geaardheid bestaat, dat deswege ontliou-
ding van kiesrecht gerechtvaardigd zou zijn.
Eenige leden waren bovendien voor het
vrouwenkiesrecht gestemd op grond van het
klas&ebelang der arbeidsters.
Erkennende, dat de Regeering door haar
voorstel om liet passieve kiesrecht aan de
vrouw toe te kennen, verder ging dan haar
program, waarin alleen van opheffing der
Grondwettelijke belemmeringen voor het
vrouwenkiesrecht sprake was, meenden ver
scheidene leden, dat het gewenscht is, zich
ten aan/.iep van het actieve kiesrecht niet
tot het wegnemen dier belemmeringen te be-
palen. Doel men dit wel, dan zal het ge
volg zijn, dat het nog vele jaren zal kunnen
duren, voordat in de wet een regeling van
het vrouwenkiesrecht wordt opgenomen. De
kwastie zou dan een storenden invloed op
de verkiezingen blijven uitoefenen.
Deze beschouwingen vonaen bij anderen
tegenspraak. Zij waren van oordeel, dat het
vrouwenkiesrecht een meer persoonlijk en
subjectief lcarakter aan den politieken strijd
zou geven.
Dat een bruikbaar tusschenstelsel niet zou
zijn te vinden, werd door verscheidene leden
niet toegegeven.
Met de toekenning van het passieve kies
recht aan de vrouwen was men niet alge
meen ingenomen. Sommigen meenden, dat
dit recht in elk geval niet op eens aan alle
vrouwen behoorl le worden toegekend, en
dat de wet behoort aan te geven, aan welke
vrouwen het zal toekomen.
De uilsluitingen.
De uitsluiling der bedeelden werd door
verscheidene leden gerechtvaardigd geacht,
omdat personen, die niet in staat zijn in
eigen onderhoud te voorzien, niet de noo-
dige geschiktheid voor het kiezerschap be-
zilten. Vele anderen konden zich met de
schrapping van de uitsluiting der bedeel
den niet vereenigen. Zij betoogden, dat be-
deeling vaak niet het gevolg is van een
moreel defect.
Verscheidene leden aciillen uitsluiting noo
dig voor hen, die bun aanslag in de helas-
tingen niet hebben voldaan. Sommigen
wenschten de gef ail leer den uit te sluiten.
Vele leden verlangden ook de uitsluiting van
hen, die van de ouderlijke macht zijh ont-
zet, terwijl door enkelen werd aangedrongen
op uitsluiting \ran souteneurs, en bij invoe
ring van vrouwenkiesrecht, van prostitutes.
Leeftydgrens.
Verscheidene leden wenschten den mini-
mum-leeftijd voor het kiezerschap in de
Grondwet op -25 jaar bepaald te zien. An
deren wenschten den minimum-loeftijd op
21 jaar te stellen. Velen konden zich met
de ook in de bestaande Grondwet voorko-
mende bepaling van den minimum-leeftijd
van 23 jaar vereenigen.
Het evenredig kiasirecfil.
Zeer vele leden konden zich in beginsel
met de invoering van evenredig kiesrecht
voor de verlegenwoordigende lichamen ver
eenigen. Door enkele leden werden princi-
pieeie bezwaren tegen het stelsel geopperd.
Verscheidene leden waren, van oordeel, dat
de parlij-programma's, bij aanneming van
het Regeeringsvoorstel, nog inecr dan thans
het geval in die verkiezingen zullen gaan
beheerschen.
Verder "werd aangevoerd, dat de aanne
ming van het Regeeringsvoorstel de lokale
banden tusschen kiezers en gekozenen te
zeer zal verzwakken, en gewe/en op de
groote praklische bezwaren welke de voor-
gestelde toepassing van het stelsel met zich
brengt.
Verscheidene leden konden zich ook met
het door de Slaatscommissie voorgestelde
stelsel van verdeeling der zelels niet ver
eenigen, terwijl ook verscheidene leden van
oordeel waren, dat het voor de aanwijzing
der gekozen candidalen door de Staatscom-
missie aanbevolen stelsel te weinig invloed
aan de kiezers toekent.
Ook werd door verscheidene leden wen-
schelijk geacht, thans niet verder te gaan
dan tot wegneming der Grondwettelijke be
lemmeringen tegen het evenredig kiesrecht.
Slemplichl.
Verscheidene leden .achtten de meening
der .Regeering juist, dat de gewone wet-
gever bevoeigd is lot invoering van stem-
plichl over te gaan. Zij noemden daarom
de voorgestelde bepaling overbodig. Deze
meening werd echter door enkele leden niet
gedeeld.
Zeer velen achtten dadelijke invoering van
stemplicht met opneming van een daartoe
slrekkend imperatief voorschrift in de Grond
wet gewenscht.
De Commiissie van Rapporteurs heeft den
Minister van Binnenlandsche Zaken uitge-
noodigd tot het houaen van een mondeling
overleg. teneinde bij hem aan te dringen op
opneming van een dergelijk imperatief voor-
schrift in de Grondwet. De Minister heeft
zich bereid verklaard de zaak nader te over-
wegen.
Be Eersle Kamer.
Naar aanleiding van het voorstel der Re
geering om de bijzondere vereischten voor
de verkiesbaarheid der Eerste Kamer tedoen
vervallen (in verband met de invoering van
evenredig kiesrecht), belreurden sommige
leden, dat de Regeering deze gelegenheid
niet heeft aangegrepen, om een voorstel te
doen tot afschaffing der Eerste Kamer.
Vele andere leden waren echter van mee
ning, dat de Regeering terecht geen verstrek-
kende voorslelien ten aanzien van de Eerste
Kamer heeft gedaan.
Eenige leden wenschten de verkiezing der
leden van de Eerste Kamer niet aan de
Provinciate Staten, maar aan afzonderlijke
colleges op te dragen.
Er waren voorls eenige leden, die da
delijke invoering van e venredig kiesrecht
voor Staten en Gemeenteraden niet wen-
schelijk achtten.
De heer Drion heeft aan het verslag een
nota toegevoegd, waarin hij uitvoerig betoogt,
dat het voorgestelde stelsel van evenredige
verlegenwoordiging deels praktisch onuit-
voerbaar, deels om principieele redenen niet
te aanvaarden is.
Ouil-Minister Talma.
Naar de „N. R. Crt." verneemt, is de toe-
stand van oud-Minister A. S. Talma, die
sedert eenige weken in het Diakonesscnhnis
te Haarlem verpleegd Wordt, zeer zorgelijk.
De gomlvlowl!
De vorige week steeg de voorraad goud
aan de Nederl. Bank ineens met bijna 22
millioen, en bleef er, na uitgifte van 2G
millioen aan bankpapier, nog-een niet voor
dekking henoodigde hoeveelheid over van
433 millioen of 19 millioen meer dan bij den
aanvang der werkweek.
Bij dezen grooten metaalvoorraad zou de
Nederl. Bank gerechfigd zijn om, behalve
het reeds circuleerende bedrag van 637 mil-
•lioen aan bankbiljetten, nog 2167 millioen
uit te geven. Zij worden evenwel niet ge-
vraagd, omdat ze niet noodig zijn.
(Tijd.)
Geen inlandsclie granen voor Schiedam.
Op last der Regeering verzoekt de burge-
meester van Schiedam den branders drin-
gend om het koopen van binnenlandsche
granen (tarwe, gerst of rogge) na te laten.
Met kan niet worden toegelaten, dat, zoo-
als plaats heeft, inlandsche granen tegen
hooge prijzen worden opgekocht ten cinde
de producten van die granen buiten N.O.T.-
verplichting te kunnen verzendeu naar het
buitenland, terwijl dil met de door de Re
geering verstrekte granen niet het geval is.
De burgemeester is gemachtigcl onmiddel-
lijk tot inbezitneming over te gaan, tot door
de Regeering aangegeven prijzen en zal dit
ook zeker doen indien aan zijn verzock geen
gevolg mocht worden gegeven. Bovendien
zullen dan geen Regeeringsgranen meer be-
schikbaar worden gas teld.
Vlsschersvaartuigen opgebracht.
Blijkens1 bij de betrokken reederijen ont-
vangen bericht, zijn verscheidene te Vlaar-
dingen ihuis belioorende zeevisschersvaartui-
gen door Engelsche oorlogsscliepen naar
Kirkwall opgebracht.
Die verse her pie blokkade.
Hunt heeft, naar Reuter iseinl, in het En
gelsche Lagerhuis ge'vraagd, of de politick
der verscherpte blokkade, die nu in werking
is gelreden, bedoelt, dat alle schepen, die
do-or de marine op grond van het vermoe-
den,-dat zij goederen, die voor den vijand
bestemd zijn, vervoeren, aangehouden wor
den, door onze prijsgcrechten onderzocht zul
len worden zonder lusschenkomst van het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken of een
andere auloriteit, of dat in min of meerdere
gevallen dergelijke instetlingen nog steeds
tusschenbeide komeu?'
Lord Robert Cecil antwoordde en zeide,
dat het bij de inoderne wijze van oorlogvoe-
ren onmogelijk is om het recht van onder-
zoek der schepen voldoende op de hooge
zee uit te oefenen; daarom is net noodzake-
lijik alle of bijna alle schepen, die naar de
havens van aan Duitschland grenzende neu-
tralen. varen, en die de Britsche havens niet
uit eigen wil aandoan, naar deze havens te
brengen, ten einde onderzocht te worden.
Het onderzoek zal in deze havens geschie-
den; voor de beoordeeling zullen in aanmer-
king genomen worden: de aard van de la
ding, het karakter van de verzenders en
agenten, het bedrag van dezelfde waren, die
in den laatsten tijd in het neutrale land,
waar het schip op vaart, ingevoerd werden
en alle andere mogelijke inlichtingen van
geheimen aard. die in het bezit van de Brit
sche regeering zullen komen.' Al deze 'in
lichtingen zullen te Londen verzameld wor
den, derlialve zal le Londen uitgemaakt wor
den, of er termen bestaan om het schip,
de lading of een gedeelte der lading voor
het Prijzenhof te brengen. Alle schepen en
hun ladingen voor het Prijzenhof te brengen
zou noch biilijk noch verstandig zijn.
DE DUITSCHE PERS OVER HET
OFFENSIEF der GEALLIEERDEN.
De „Lokal-Anzeiger" zegt, dat dit Eransch-
Engelsche offensief niet onverwaclit komt
en dat hct Duitsche legerbestuur uit de vele
verkenningsaanvalien op bepaalde punten
ook wel heeft kunnen berekenen, waar het
zou worden ingezet. Na eene befchrijving
van het aanvaisfront gegeven te hehben, dat
volgens het Duitsche hoofdkwartier in drie
zones verdeeld kan worden, nl. een Engel
sche, een Engelsch-Fransche en een Fran-
sche, zegt het blad. dat de successen der
geallieerden niet zoo groot zijn, als ver-
wacht werd.
Het Duitsche legerbestuur \yist zeer goed,
dat een door hevig geschutvuur voorbereid
offensief, waarbij enorme reserves in het
veld gebracht worden, wel met aanvanke-
lijk succes hckroond kon worden en dat
het wel rioodzakelijk zou kunnen blijken,
de eerste linie te ontruimen. Het heeft
daarom tusschen de eerste en de tweede
linie versperringswerken laten aanleggen, die
hun doel schijnen bereikt te hebben.
Het publiek zal er rekening mede moe-
ten houden. dat de in de voorste loopgra-
venlinie ingebouwde verdedigingswapenen in
den sleek gelaten moesten worden, maar
die zijn van tc voren onbruikbaar gemaakt.
Het blad zegt vervolgens, dat liet voor-
loopige succes der geallieerden niet zoo
groot is als noodig om op den duur daa'r-
van voordeel te hebben.
Ook het Berliner Tageblatt" zegt, dat
liet offensief verwacht werd. In het Noor-
den staan de Engelschen, in het Zuiden de
Franschen; eene scherpe grenslijn schijnt
er niet te Destaan, wel eene grenszone, waar
Fransche en Engelsche troepen in een ver
band strijdep.
De belangrijkste plaatsen achter het En-
gelsch-Fransche front zijn Doullens, Amiens
en Albert. Het spoorwegnet, dat voor den
aanvoer van troepen, munitie en proviand
moet zorgen, is zeer gunstig gelegen en
heeft verschiliende zij- en verbindingslijnen
tusschen dc vleugels der opereerende legers.
Ook dil blad ziet in de resultaten tot
dusverre geen reden tot bezorgdlieid en
maakt uit de communique's der geallieerden
op, dat bet Duitsche legerbestuur op. de
juiste plaatsen de noodige reserves heeft
aangevoerd. om een verder doordringen der
aanvatlers le beletten.
DE DUITSCHE SOLDATEN TE GENT.
De jonge Duitsche soldalen te Gent wor
den naar van de Belgische grens aan de
„Tel" gemeld wordt flink geoefend op
het terrein bij Port'Arthur. De havenwijk
is vol troepenafdieelingen. De laatste oefe-
ningen dezer troepen gmgen met een heele
plechtighejid gepaard en werden door voor-
name officieren bijgewoond. Deze laatste
oefeningen beslonden in het leggen van mij-
nen, die men dan liet springen, zoodat er
den geheelen morgen onlploffingen genoord
werden.
Zaterdag zijn er te Gent weer veel troepen
aar.gekomen. Gedurende verscheidene uren
was het zeer druk op de slraat van de
Anlwerpsche poort naar de stad. Deze troe
pen worden hier met de jonge soldalen ban-
gevuld. Brugge is vol matrozen.
In veel commandanturen in Vlaanrieren
zijn de officieren van hun bureaux wegge-
roepen en naar- het front gezonden.
Het Engelsch-Fransch offensief is hier
reeds, overal bekend en vervult de bevolking
met nieuwe hoop. Aan de Yser en bij
Yperen wordt nog steeds hevig gebombar-
deerd. Er komen ook weer gewonden aan,
maar bepaalde feiten vallen er- niet te ver-
melden.
IIOE DE „BRUSSEL" AANGEHOUDEN
WERD.
Edndelijk kan ik nu aklus schrijft men
uit Brugge aan de „Tel." volledige inlich
tingen isturen van de „Brussel" van de Har-
wich-lijn. Te Brugge zijn veel passagiers
van deze boot aangekomen. De ,.Brussel
vertrok den 22en Juli, kwart voor elf van
Hoek van Holland; den 23en. Juli werd de
boot des morgens om 2 uur aangeliouden.
Er is geen. twijfel aan, of er is spionnage
in het spel geweest.
Aan boord bevond zich een persoon, cue
zich voor Amerikaan uitgaf, maar vermoede-
Iijk een Duilscher was.
Te Zeebrugge sprak hij 1) nits eh en overal
geiioot hij terstond voile vrijheid. Of het
waar is, dat hij op' het dek een lichtsein
heeft gegeven, is natuurlijk moeilijk te con-
troleeren. De man is in elk geval niet naar
bed geweest, maar blcef voortdurend op dek,
en, zooals wij reeds zeiden, bij zijn aan-
komst te Zeebrugge genoot hij terstond voile
vrijheid.
Ongeveer om twee uur lag plotseling aan
weerszijden van de „Brussel een Duitsche
torpedoboot, terwijl er nog lien andere in de
omgeving kruistem
De officieren dreigden met hun revolvers
en marine-matrozen met geladen geweren
sprongen aan boord. Ieder kende zijn rol
en zoo bagaf zich een groep onmiddellijk
naar de officieren en mansc.happen, die op
wacht waren, een andere naar de logics,
een derde naar de machinekamer en een
vierde naar de passagiers. Van tegenstanu
bieden kon geen sprake zijn. De passagiers
werden onmiddellijk onderzocht en de offi
cieren ontzagen zich niet ook de vrouwen
op brutale wijze te visileeren en te ohder-
VTagen.
Op barsche wijze \Toeg een der officieren
naar de verborgen brieven; hij beweerde, dat
er spionnen aan boord waren.
Een burger werd van zijn vrouw en kinde-
ren gescheiden, in een hok opgesloten, en
daar door twee schildwachten bewaakt. Er
bevonden zich 31 Russen aan boord, die uit
krijgsgevangenkampen in Duitschland ont-
snapl waren. De Duitschers begroetten hen
spottend; zij werden terstond op alles be-
halve zachte wijze op een torpedoboot ge
bracht. Ook een vrouw werd in arrest ge-
sleld. Overal zettie men gewapende posten
uit, op de commandobrug, het dek, in de
machinekamer en bij de passagiers. Daarop
stoomde de boot op eigen kracht en onder
leiding van de eigen bemanning verder. De
Britsche vlag werd neergehaald en de Duit
sche geheschen, waarop een gejuich van
de lorpedohooten opsteeg.
Tegen zes uur kwam Zeebrugge in het ge-
zicht, maar men stoomde door; de Duit
schers wilden met hun ibjuit .pronken en trok-
ken de haven van Oostende binnen. Onmid
dellijk slond de kade hier vol officieren en
matrozen; oversten kwamen in auto's aan-
gereden. Een luid gejubel en gelach barstte
los en muziekkorpsen speelden. Er werden
phototoestellen op de „Brussel" gericht. De
passagiers zaten op dek; de meeste vrouwen
en kinderen schreiden. Toen ze zagen, dat
de Duitschers photo's wilden maken, keer-
den velen zich om. Na eenigen tijd werd
de boot naar Zeebrugge gebracht, waar men
laat in den namiddag arriveerde. Hier stond
alles evenals te Oostende reeds vol Duitsche
matrozen, die luide hun vreugde te kennen
gaven.
Men trok terstond aan liet lossen; toen er
geslachte varkens naar boven kwamen, hie-
ven de matrozen een hoera aan: het voor-
uitzicht op een beter maal, dan ze gewoon
waren, la elite den mannen blijkbaar toe.
De Russische gcvangenen waren al vroe-
ger te Zeebrugge aangekomen. Zij stonden
treurig tegen een muur; op hun gezichten
was diepe teleurstelling te lezen; alle moei-
te en Onibering waren nu ten slotte loch
nog vergeefsch. De Duitschers bespaarden
hun spot, sclieldwoorden noch bedreiglngen.
De opvarenden van de .„Brussel" bleven
niet tang te Zeebrugge; in groote auto's
werden zij naar Brugge vervoerd. Eerst
vertrokken de Russen met de bemanning
en vier Belgen en ten slotte de vrouwen en
kinderen. De. Russen, de bemanning en de
Belgen werden te Brugge in de gevangenis
opgesloten; de vrouwen en kinderen moes
ten naar de commandantur, Waar men al
spoedig het gesehrei van de vermoeide las-
lige kteinen hoorde. Na een nauwkeurig on
derzoek en verhoor mochten de vrouwen
heengaan; zij, die middelen hadden, naar
een hotel, en de andere naar de inriehtingen
voor vluchtelingen. Den volgenden dag kre-
gen zij loestemming om naar hun wonin-
gen terug te keeren. De Engelsche beman
ning en de vier Belgen werden Zaterdags
per Irein naar Duitschland vervoerd, terwijl
de Russen nog in de gevangenis zitlen.
De Brus.se!' ligl nu in de Jiinnenliaven
van Zeebrugge; de lading is geheel gelost.
De inhoud is te Zeebruigge verbruikt of ver-
zonden. Er heerscnte zoo groote opgewon-
denheid over deze overwinning, dat soldaten
van de gelegenheia gebruik konden maken
en heel wat wegkaapten; zij verkoehten dit,
om hun onvoldoerade soldij aan te vullen.
De „Brussel" wTordt nu ingericht 0111 de
Duitsche vloot van Zeebrugge te versterken.
HOE BE RUSSISCHE TROEPEN
REISDEN.
Zooals men zich herinneren zal, is eeni
gen tijd geleden een aantal Russische hulp-
troepen te Marseille aangekomen. Het tijd-
schrift „Je sais tout" weet te vertellen, dat
deze mannen lachtig dagen noodig hadden
om da plaats hunner bestemming te berei-
ken. Zij vertrokken van Moskou, reisden
over land naar Wladiwostok en sclieeptcn
zich daar op twee groote Fransche stoom-
booten in. De eerste drie weken werden de
troepen ter wille van de veiligheid geescor-
teex-d door Japansche torpedojagex-s, later
namen Engelsche oorlogsscliepen de taak
over en nadat men in de Chineesche zee
een gewreldigen storm had doorstaan, land-
den de mannen begin Maart te Saigon, waar
hun een allerhartelijkste ontvangst werd be
reid.
Half Maart kwam men te Singapore aan,
eenige -dagen later te Colombe en toen ging
het door den - Indischen Oceaan, de Roode
zee en het Suez-kanaal naar de Middelland-
sche Zee met als voorloopig einddoel Mar
seille. t
HOE DORPEN VERDWIJNEN.
Een eoni-espondenl van de ..Daily Newrs"
schrijft uit het Engelsche hoofdkwartier:
Langs het geheele front zijn de vijande-
lijke stellingen aan een hevig artillerievuur
onderw-orpen. Van rnijn waamemingsplaats
kon ik een dorp zien, dat gisteren, in zijn
omlijsting van boomen, nog bewoonbaar was.
Het was d an ook in d en t a ad bewoond; wel-
iswaar was liet ons bekend, dat de burger-
bevolking reeds lang verdwenen was, maar
de Duitschers betrokken 't als kwartier, ook
voor den generalen staf. Heden bestaat het
niet meer als dorp. Zelfs het bosch, waarin
liet wegschool, bestaat niet meer. Iriplaats
daarvan riet men nog slechts een regiment
boomstronken, met hier en daar een ge-
scheurden tak, zoo bladerloos alsof het mid
den In den winter ware. Tusschen de kale
boomstammen liggen de puinhoopen van het
dorp zelf, een nauwelijks herkenbare massa
metselwerk.
Nu en dan viel hedenmiddag een onzer
projectielen te midden van die puinhoopen,
als om de Duitschers te herinneren, dat wij
lien niet vergaten en om te zorgen, dat zelfs
geen spoor van een schuilplaats voor de
troepen van den vijand bestaan bleef. Van
den rand van het dorp af waren de zich
naar_ Noond en Zuid uitstrekkemje loopgra-
ven, zoo wel die van den vijand als de onze,
duidelijk zichtbaar. Op sommige plaatsen
zijn ze niet meer dan zostig meter van el-
kander. Op andere, waar de aard van den
bodem dit noodzakelijk maakt, loopen zij
verder uit elkaar, zoodat er daar een strook
niemandsland van eenige liondenden meters
breedte ontstaan is. Wij zagen, hoe onze
artillerie met schitterende nauwkeurigheid
de vijandelijke loopgraven en de daarvoor
liggende draadversperringen vernielde.
Verder weg naar links wees een zwarte
rookmassa de plaats aan, waar een ander
bosch had gelegen, waarin zich dingen had
den bevonden, die vernietigd moesten wor
den. Maar rondom leek de geheele gezichts-
einder min of meer voortdurend in staat
van uilbarsting te verkeeren en het geluid
van de kanonnen om ons heen en achter
ons, gemengd met dat der ontploffingen in
de loopgraven en op den grond daaromheen
en meLliei geloei der over ons heen vliegen-
de projectielen, was soms oorverdoovend.