ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
ONDERHODDSGBIND.
No. 6355. Dinsdag 21 Maart 1916.
56e Jaargang.
200 M3. Prnisische of Hollandses
De Oorlog.
ABONNEMENT
ADVERTENTIEN:
Bit Biad yerschjjnt Maandatp, Woensdag* en Ynldagayoad, nitgezoiidera op Feestdajen, la\j de Firma P. J. YAN DE 8ANDE te Tar WfiiuRiT
8INNENLAND.
Telefoon 25.
Burgemeester en Wethouders van HOEK
zullen op Vrijdag 24 Maart 1916,
des namiddags drie uve, ten raadhuize
aanbesteden de levering van
van I tot 3 c.M.
De levering geschiedt voor 1 Juni 1916,
franco op den wal op aaD te wijzen plaats
aan den nieuwen wesleljjken kanaalarm
te TerNeuzen. De meting geschiedt na
lossing bp den hoop. De betaling heeft
plaats na de levering. Gezegelde in-
schrijvingsbiljetten geteekend door den
inschrijver en twee borgen kunnen tot op
het uur der besteding franco ten raadhuize
worden bezorgd.
Hoek, 3 Maart 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. WOLFERT, Burgemeester.
J. M. DREGMANS, Secretaris.
Zeemilitie Iiditlng 1909.
Gevolg gevende aan den bp de behan-
deling in December j.l. van het wetsontwerp
tot het langer in dienst houden van inge-
iijfden bij de militie in uitzicht gestelden
maatregel, heeft thans de Minister van
Marine bepaald, dat de zeemiliciens, die in
normale omstandigheden op 1 Augustus
1914 recht op ontslag zouden hebben ge-
kregen, in hoofdzaak dus zij die behooren
tot de lichting 1909 in den loop der maand
Juni a.s. met voorloopig klein verlof, huis-
waarts gezonden zullen worden. Dejuiste
datum zal nader worden vastgesteld.
De zeemiliciens-kustwachten dier lichting
zullen eerst met half September 1916 met
zoodanig verlof gezonden worden, op welk
tijdstip de kustwachters der lichting van
dit jaar voldoende zullen zpn opgeleid.
Het ligt in de bedoeling belanghebbenden
die zulks wenschen, toe te staan in werke-
lijken dienst te blpven en ook de gelegenheid
niet uit te sluiten om op te kennen gegeven
verlangen op een later tijdstip dan het
vastgestelde met verlof te mogen vertrekken.
De Tubantia.
Uit het Alg. Hbl.
De toestand is zeer, zeer ernstig. Niet
alleen voor ons land, ook voor audere landen.
En wp vragen ons af: is er eenige poging
tot samenwerking gedaan, niet alleen met
Amerika daarover zeiden wp reeds iets
maar ook met andere neutrale landen
Ernstiger is de toestand ook voor de
Vereenigde Staten geworden. De verzeke-
ring van de Duitsche regeering, dat uit-
sluitend gewapende handelsschepen zonder
waarschuwing getorpedeerd zouden worden
is, op zijn zachtst uitgedrukt, een verzeke-
ring gebleken, die op een misverstand moet
berusten. De handelwijze met de ,/Tubantia"
en met het Noorsche schip ^Sirius", de
poging tot torpedeering van het Fransche
passagiersschip ,/Patria" en nog zooveel
meer, bevestigen dit.
Welke houding Amerika zal aannemen,
nu duidelpk blpkt, dat in de officieele regee-
ringsverklaringen mededeelingen voorkomen,
die in strijd met de werkelpkheid zpn
Wp kunnen daarover geen oordeel bebben,
doch slechts hartelijk hopen, dat het der
groote Republiek moge gelukken, zonder
den oorlogsjammer te vergrooten, de Duit
sche regeering tot beter inzicht van haar
plichten tegenover neutralen te brengen.
En wp herhalen van de Nederlan dsche
regeering, die mede verantwoordelijk is voor
de wijze waarop Nederlandsche" schepen
behandeld worden, moet geeischt worden,
dat zij alles doet om de Vereenigde Staten
in dit streven te steunen.
komen, maar dan heeft er een internationaal
misdrpf plaats gegrepen, dat voor geen
verontschuldiging vatbaar is.
Natuurlijk zal eerst de Regeering van het
land, onder wiens order die torpedo- of
duikboot stond, gehoord moeten worden,
om vast te stellen, wat plaats heeft ge
grepen. Met dat al schijnt het reeds nu
reeds vrp zeker, dat 't casu de Duitsche
Regeering was, die zich te verantwoorden
zal bebben. Doch welke uitlegging of ver-
klaring ook van het jammerlpk geval mocbt
kunneD gegeven worden, de schuld is niet
uit te wisschen.
Ook al is 't nog zoo aannemelpk, dat
de commandant van de torpedo- of duikboot,
ten deze tegen de bedoeling van zpn regee
ring in, op zoo schuldige wijze is te werk
gegaan, die commandant is dan toch door
zpn regeering aangesteld, en had van zijn
regeering zpn orders ontvangen.
En nu van tweeen een.
Nu is of de aanstelling en die gegeven
order niet te verantwoorden, of de com
mandant heeft lijnrecht in strpd met de
hem verstrekte volmacht gehandeld.
Het commando over zulk een vernietigend
vaartuig is uiterst precair, en mag daarom
nooit anders gegeven worden dan aan eeh
man, die bekend staat als kalm, nadenkend
en rustig zijn besluit nemend.
We zullen van dit alles nu wel nader
hebben na ontvangsi van het bericht van
het vergaan van de 1 ubantia een grondig
onderzoek ingesteld.
Nadat alle in aanmerking komende zee-
strpdkrachten naar hare stations waren te-
ruggekeerd, is dit in onderzoek voltooid
kunnen worden. Als resultaat staat vast,
dat met betrekking tot de torpedeering van
de Tubantia geen sprake kan zpn noch
van een Duitsche onderzeeboot noch van
een Duitsche torpedoboot.
Bovendien zpn iD de nabpheid van de
plaats van het ongeval van Duitschen
kant geen mpnen gelegd.
E«n officieele Engelsche verklaring.
Renter seint ons uit Londen
Met betrekking tot de officieele Duitsche
verklaring, dat de Tubantia niet door een
Duitsche duikboot of een Duitsche mpn
gezonken kan zijn, verklaart de secretaris
van de Britsche admiraliteit, dat op het
tijdstip, 3at de Tubantia gezonken is, geen
Engelsche duikboot in die buurt is geweest.
(N. R. Ct.)
De Standaard schrjjft
Wat met de Tubantia geschied is, maakt
den indruk van een gruwel, die niet te ge-
doogen is.
Blpkt 't waar te zpn, dat dit prachtschip
van groote afmeting, terwijl het vol pas-
sagiers, bij de Noord-Hinder, onder neutrale
vlag, voor anker lag, zonder zweem van
aanleiding en zonder eenige waarschuwing,
met een kleine vierhonderd man aan boord,
door een Duitsche boot getorpedeerd is,
dan baat geen verontschuldiging, en dan
geeft 't niet of er al schadevergoeding moch
vernemen.
Weike torpedoboot of duikboot deed het
Wie was de commandant? Welke orders
waren gegeven En hoe heeft hp zich bp
zpn regeering verantwoord
Doch hoe nu ook de uitkomst van dit
onderzoek uitvalle, hier kan geen erkente-
nis van schuld, noch aanbod van schade
vergoeding de zaak afdoen.
De gruwel die plaats greep, roept luide
om de zekerheid, dat herhaling er van zich
zelf uit zal sluiten.
De Noordzee en het Kanaal worden, ge-
lijk het nu toegaat, verpest. Ze houden
op bevaarbaar water te zpn, en vooral ons
land lijdt er op doodelijke wijze onder,
want afsluiting van de zee is voor een land
met kolonien en wereldscheepvaart, kortweg
de vernietiging van zijn zelfstandigheid.
Het is nu tot het uiterste gekomen.
Zelfs waar het een schip van den vijand
j gold, zou 't volkenrecht zulk een daad met
een passagiersboot niet kunnen gedoogen.
Maar vooral, nu het, gelijk thans, een
mailschip, en een mailschip uit een neutralen
staat was, wordt zulk een toestand onduld-
baar.
Wolff seint het volgende officieele be
richt uit Berlpn
Naar aanleiding van de officieele bekend-
making van het Nederlandsche ministerie
van marine over het zinken van het s.s.
Tubantia, dat blijkens onder eede afgelegde
verklarjngen van den eersten en den vierden
stuurman en den uitkijk de bellebaan van
een torpedo duidelpk is gezien, wordt hier
vastgesteld dat een Duitsche duikboot niet
j in aanmerking komt, aangezien de plaats,
waar het ongeval is gebeurd, minder dan
30 zeemijl van de Nederlandsche kust is
verwpderd en bjjgevolg binnen het gebied
ligt, dat blijkens de bekendmaking van 4
Febr. 1915 als voor de scheepvaart niet
gevaarlijk is aangegeven.
Yoorts kan worden verklaard, dat daar
geen Duitsche mijnen zpn gelegd.
Van de passagiers van de Tubantia wordt
alleen nog vermist de 42 jarige, ongehuwde
Russische koopman Alexander Fuchs, uit
Petersburg, passagier 2de kl., die op reis
was naar La Coruna, in SpaDje.
Wolff's Bureau seint uit Berlpn:
Verscheiden bladen knoopen aan de ver
klaring van de Duitsche admiraliteit, dat
geen Duitsche duikboot en geen Duitsche
mijn bij het zinken van de Tubantia be-
trokken is, dat de torpedeering van de
Tubantia door een Engelsche duikboot, die
vervolgens het ruime sop koos, als waar-
schijnlijk moet worden aangenomen.
De Deutsche Tageszeitung zegt, dat er
lang dergelijke voorvallen zpn geweest,
waarbp het hoogst waarschpnlijk Engelsche
vaartuigen waren, die onzijdige handels
schepen vernieJden. De Koinische Volks-
zeiting en de Koinische Zeitung spreken
over de tegenwoordigheid van een Engelsche
duikboot in de buurt van den Noord-Hinder
ten tijde van de ramp.
Het Duitsche gezantschap te 's Graven-
hage deelt ingevolge een officieele opdracht
medeDe Duitsche marine-autoriteiten
De strijd tegen Nederlandsche
handelssehepeh.
Het Alg. Hbl. schrjjft:
Het bericht van het torpedeeren van den
Rotterdamsche Llovd-stoomer //Palembang"
bevat nog te weinig bijzonderheden om
reeds met zekerheid te kunnen aannemen,
dat hier inderdaad opnieuw een Nederlandsch
schip is getorpedeerd. Mocht het, voor
loopig nog uitsluitend uit Engelsche bron
ontvangen, bericht juist zijn, dan zouden
daaruit bedenkelijke consequeDties te trek-
ken zijn laten wp dus blpven hopen
dat dit niet het geval is.
De toestand is voor ons land zoo ernstig,
dat het ons ongewenscht voorkomt in het
openbaar een bericht als dit te bespreken,
voor het onomstootelijk vast staat dat het
juist is.
Het Duitsche marine-bericbt, waarin ver
klaard wordt dat geen Duitsche onderzee
boot de misdaad op de „Tubantia" bedre-
ven kan bebben moet klaarblijkelijk berus
ten op een onderzoek ingesteld voor de in
de Noordzee ageerende onderzeebooten ge
hoord konden worden. Wij zpn overtuigd
dat een werkelijk en degelijk onderzoek tot
een ander resultaat zou leiden.
Immers het staat vast dat de ,/Tubantia"
is getroffen door een torpedo, afgeschoten
door een der onderzeebooten die torpedo's
op handelsschepen afvuren.
Het staat vast dat Duitsche onderzeebooten
vaak en haast als regel zonder onderzoek
naar de nationaliteit torpedo's op handels
schepen afvuren.
Het staat vast, dat een nieuwe en krach-
tige actie van Duitsche onderzeebooten was
aangekondigd en, zooals een Duitsch offi-
cieel bericht luidde, reeds aan den gang was.
Het staat vast dat de Duitsche marine
het in Duitschland's belang acht zooveel
mogelijk de op de wereld beschikbare Jaad-
ruimte te verminderen. Omdat ook de ver-
mindering der neutrale scheepsruimte de
proviandeering van Engeland moeilijker
maakt, en omdat de relatieve positie van
Duitschland's handelsvloot na den oorlog
daardoor beter wordt.
En het staat vast dat de Duitsche regee
ring zich door geen sentimenten of gevoe-
ligheden heeft laten weerhouden, en zooals
officieel verklaard is, zal laten weerhouden,
I om in dezen oorlog te doen wat in Duitsch-
t land's belang is.
De mededeeling van de Duitsche regeering
moet bedoelen te doen aannemen dat niet
een Duitsche doch een Engelsche onderzee
boot de misdadiger is.
Is het nog noodig aan te toonen, dat de
onwaarsehijnlqkheid daarvan zoo groot is,
dat wij wel van onmogelijkheid spreken
kunnen
Een vermindering van de neutrale scheeps
ruimte is in directen en flagranten strpd
met Engeland's belang.
Zelfs indien men de mogelijkheid aan-
neemt en wij weigeren pertinent aan
die mogelijkheid te gelooven dat een
Engelsch oorlogsschip een groot Neder
landsch passagiersschip in den grond zou
boren, alleen in de hoop dat tusscben
Duitschland en Nederland moeilijkheden
zouden komen, dan is het nog niet aan te
nemen, dat zij daarvoor een groot passa
giersschip zou kiezen, de ,/Lusitania"-mis-
daad plegen zou, zonder eenige verzach-
tende omstandigheid.
Indien zoo iets duivelachtigs in het brein
van een Engelschman zou opkomen, zou
ij wel zorgen zpn slag beter te slaan en
een Nederlandsch schip kiezen, waarop
talrijke Amerikaansche onderdanen waren.
Maar nog eens, wp achten de mogelpkbeid,
dat eenig verantwoordelijk staatsman of
vlootvoogd zulk een middel, even laag, klein
als dom, zou toepassen, geheel uitgesloten.
Dom zou de maatregel zpn, ongeloofelijk
dom.
Want indien inderdaad geen Duitsche
onderzeeboot de misdaad begaan heeft, is
niets gemakkelpker voor de Duitsche regee
ring, dan om dit de Nederlandsche regee
ring te bewpzen, beeedigde verklaringen
van commandanten te verstrekken, journa-
len, desnoods Nederlandsche officieren zel-
ven een onderzoek te laten instellen. Over
menig formeel bezwaar zou de Duitsche
regeering zeker heenstappen om de vol-
strekte zekerheid te geven, dat geen Duit
sche onderzeeer de schuldige was. En hoe
zou dan de positie van Engeland zpn
Daarom zpn wjj overtuigd, dat een nader
en beter onderzoek zal doen blijken, dat
hier een Duitsch onderzeebootcommandant
in strpd met zijn instructies heeft gehan
deld.
Toch zien wij iets bevredigends in de
officieele mededeeling nit Berlpn. Dat de
Duitsche regeering niet openlijk voor het
plegen van deze misdaad wil uitkomen,
wpst op een gemoedsstemming die ons ver-
neugt. Wij blpven ons vastklampen aan
de hoop op de mogelijkheid dat de fout
slechts bp enkelen heeft gelegen en dat in
de toekomst het herhalen van zulke daden
door enkelingen onmogelijk gemaakt zal
kunnen worden.
Militaire rondvlircht.
De eerste prijs is toegekend aan luitenant
Palthe met luit. Oramwinckel als waar-
nemertweede prijs aan luit. Coblijn met
ritmeester Hekkema, waarnemerom den
derden en vierden prjjs moet worden over-
gekampt tusschen luit. Thomson met luit.
Flesman, waarnemer en luit. Koppen met
kapit. Jhr. R. van Driel, waarnemer.
Dure geneesmiddelen.
De Duitsche Chemische Industrie heeft
ook hare geneesmiddelen-levering stopgezet,
zoodat een ongekende duurte is gekomen
in de kali-soorten. Onder meer moet de
z/Bromelum natricnm" die voor den oorlog
een paar gulden kostte, thans met veertig
gulden worden betaald. Gelukkig zpn wij
van geneesmiddelen niet geheel afhankelijk
van Duitschland, daar in de meeste gevallen
brom-natrium vervangen kan worden door
een aftreksel van valeriaan-wortel en dito
tinctuurHoffman's druppels en aspirine
door Kina-preparaten enz.
De Nederlandsche vereeniging voor genees-
kruidtuinen, Schenkweg te den Haag, be-
ijvert zich onze genees-kruiden weder op
te heffen en aan te bevelen boven al die
moderne kali's enz., enz.
Regeeringsviseh.
Men meldt uit IJmuiden aan de N. R. Crt.
De rijks-commi8sie van toezicht op de
Zeevischvereeniging alhier heeft besloten,
drie-vierde der aanvragen om regeerings
viseh van die gemeentebesturen, welke zelf
visch als volksvoedsel distribueeren, in den
vervolge preferent te doen zijn. Deze maat
regel heeft men moeten treffen, om een einde
te maken aan het ergerlijke geknoei van
sommige kleinhandelaren te IJmuiden met
regeeringsviseh.
Verbod van uiivoer van oliezaden,
k ra eh I v oed erkock en enz.
Het Stbld. No. 134 bevat een Kou. besluit
van den 17den dezer, waarbij wordt bepaald,
dat de eerste alinea van het eenig artikel
van het Kon. besluit van 24 September
1914 (Stbl. no. 461), gewijzigd bij Kon.
besluit van 12 November 1915 (Stbl. no.
468), wordt gelezen als volgt
De uitvoer van mosterdzaad, lijnzaad,
kool- en raapzaad, andere oliezaden (uit-
gezonderd karwijzaad en blauwmaanzaad),
meel van rijst en rijstafval, meel van peul-
vruchten, lijnkoek en lpnmeel, raapkoek
en raapkoekenmeel, grondnotenkoek en
grondnotenmeel, katoenzaadkoek en katoen-
zaadmeel, andere krachtvoederkoeken, als-
mede meel en afval daarvan, alle pulp,
gedroogde spoeling, bostel of bierdraf en
vleeschmeel is verboden van den dag der
afkondiging van dit besluit.
Tegen bet smokkelen.
Met ingang van 1 April zullen nieuwe,
nog strengere bepalingen tot beteugeling
der smokkelarij in werking treden.
De handhaving dezer nieuwe bepalingen
zal komen ten Jaste der Rijksambtenaren,
geassisteerd door nieuw aan te stellen
soldaat-kom miezen. Ook de afgifte van
geleidebiljetten zal dan geschieden door
Rpksambtenaren en niet meer door mili-
tairen. Hbld.
Onze graanvoorraad.
Onze tarwevoorraad is den laatsten tijd
geducht aan het verminderen (schrjjft het
Hbld.) Wel bestaat er voorloopig nog
geen kans, dat we voor een tekort zullen
staan, maar in bevoegde kringen wordt
toch aan het feit alle aandacht geschonken.
De oorzaak ligt voornamelijk in het op-
onthoud, dat onze schepen hebben, ten ge-
volge van de herhaalde aanhoudingen, waar-
door het gebrek aan scheepsruimte in be-
langrijke mate verergert. De tarwe, die nu
nog aankomt, wordt van uit Rotterdam
rechtstreeks over de fabrieken gedistribueerd.
Yerschillende schepen met tarwe zpn thans
onderweg en met de lading daarvan hoopt
men den reserve-voorraad in ons land te
vergrooten. Is eenmaal de schepenwet in
het Staatsblad verschenen waardoor de
Regeering bevoegdheid heeft aan het uitvaren
bepaalde voorwaarden te verbinden, dan zal
zelfs de mogelijkheid van een dreigend te
kort zpn verdwenen.
DE DUIKBOOT-OORLOG
EN HET AFTREDEN VAN TIRPITZ.
Uit Berlijn wordt officieel gemeldDe
centrum-groep in den Rijksdag heeft voor-
gesteld dat de Rijksdag de volgende ver
klaring aan den rijkskanselier zal afleggen
Aangezien de duikboot een doeltreffend wa-
pen tegen Engeland's oorlogvoering is ge
bleken, spreekt de Rijksdag de verwachting
uit dat, daar het vraagstuk van het gebruik
van het duikbootwapen in het volkenrecht
nog niet is geregeld, bij onderhandelingen
met buitenlandsche staten de vrijbeid van
het gebruik van dit wapen wordt erkend.
De nationaal-liberale afgevaardigden stel
len voorDe Rijksdag, overwegende dat
Engeland niet alleen oorlog voert tegen de
gewapende maeht van het Duitsche rijk,
maar tegelijkertpd, met brutale krenking
van het volkenrecht en verdrukking van de
onzijdigen, de meest onmeedoogende maat-
regelen heeft getroffen om de voorziening
van Duitschland met levensmiddelen en
grondstoffen te verhinderen en het Duitsche
volk door honger te overwinnen
overwegende voorts, dat omgekeerd
Duitschland in staat isomdooreenonbeperkte
meedoogenlooze voering van den duikboot-
oorlog het Engelsche gebrek aan scheeps
ruimte zoozeer te vergrooten, dat een toe-
reikende voorziening van het Engelsche
volk met levensmiddelen en grondstoffen
buitengewoon bemoeilijkt, misschien zelfs
onmogelijk wordt gemaakt, en dat Duitsch
land daardoor den oorlog sneller tot een
zegevierend einde kan brengen, den rijks
kanselier te verzoeken, geen overeenkomsten
met andere mogend'neden aan te gaan, die
ons in het onbeperkte gebruik van het
duikbootenwapen zouden kunnen belem-
meren, maar het daarheen te leiden, dat
door Duitschland in de oorlogszone van het
duikbootwapen, ook in den handelsoorlog
afgezien van uitsluitend voor personen-
I vervoer dienende passagiersschepen - het
gebruik wordt gemaakt't welk met de tech-
nische eigenaardigheid van het wapen over-
eenkomt.
Een voorstel der conservatieven luidt
De Rijksdag moge besluiten de volgende
verklaring aan den rijkskanselier te doen
toekomen„In verband met de poging
van Engeland, ons volk door afsluiting en
uithongering te overwinnen en de daaruit
voortgevloeide uitbreiding van den oorlog,
buiten de gewapende macht, tot de geheele
bevolking, is de niets ontziende aanwenaing
van al onze militaire machtsmiddelen tegen
Engeland geboden, om het ook van onzen
kant in zijn voorziening met levensmiddelen
en zijn volkskracht te bevechten.
Het onlangs door de rijksregeering be
kend gemaakte besluit over den duikboot-
oorlog is slechts als een voor dat doel ge-
schikte maatregel te beschouwen, als de
praktische en doeltreffende handteering van
het duikbootwapen verzekerd is."
De eerste zware crisis.
Het aftreden van von Tirpitz is, zegt de
z/Koln. Ztg.", de eerste zware crisis, die
de oorlog aan Duitschland heeft gebracht.
Ook wat de gevolgen aangaat. lederDuit-
scher, zegt het blad, moet het geval met
ernst beschouwen.
IPer 3 maanden binnen de stad f 1Franco per post voor Nederland 110.
SiJ vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1^ tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
COURANT