ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAO VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
V A C CI IT ATIE
0NDEB10UDSGBI1ID,
No. 6349.
Dinsdag 7 Maart 1916.
56® Jaargang.
BimilTlBAAP.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
200 M8. Prnisische of flollandscfie
Telefoon 25.
Pit Blad yerachijnt Maandag-, Woensdag- en Vriidagavopd, aitgezonderfl ap Feestdagen, by tie Firma P. J. TAN DE SiNDE te Ter Neuzen.
BINNENLANO.
1 ms
iiMi
Per 3 maanden binnen de stad 1Franco per post voor Nederland /l.l 0.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland /2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts twee ma al berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders van HOEK
zullen op Vpijdag 24 Maart 1916,
des namiddags (trie ure, ten raadhuize
aanbesteden de levering van
wan I tot 3 c.M.
De levering gesehiedt voor 1 Juni 1916,
franco op den wal op aan te wjjzen plaats
aan den nieuwen westelijken kanaalarm
te Ter Neuzen. De meting gesehiedt na
lossing bp den hoop. De betaling heeft
plaats na de levering. Gezegelde in-
schrjjvingsbiljetten geteekend door den
inschrjjver en twee borgen kunnen tot op
het uur der besteding franco ten raadhuize
worden bezorgd.
Hoek, 3 Maart 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. WOLFERT, Burgemeester.
i J. M. DREGMANS, Secretaris.
Opkomsl militie en lands tor m.
Naar de N. R. Crt. verneemt, ligt het
in het voornemen. orn de dienstplichtigen
van de militie, lichting 1916, toegewezen
aan de lie bataljons of aan het tweede ge-
deelte van den genie-autodienst, ter inljjving
op te roepen in het tjjdvak van 16-20 April
e.k. De voorgeoefenden worden twee
maanden later ingeljjfd, Alleen om zeer
gewichtige redenen (ook studiebelangen)
kan uitstel van eerste oefening worden ver-
leend.
De dienstplichtigen van den landstorm,
jaarklasse 1911, zullen als volgt worden
opgeroepen
zjj, die bestemd zjjn voor de genie ten
deele omstreeks 20 April en vervolgens
omstreeks 31 Mei e.k.
zij, die bestemd zijn voor de infanterie
ten deele omstreeks 31 Mei en overigens
omstreeks 10 Juli e.k.
zij, die bestemd zijn voor den autodienst
omstreeks 31 Mei e.k.
zij, die bestemd zijn voor de vesting-
artillerie omstreeks 10 Juli e.k.
zij, die bestemd zijn voor de wielrijders
omstreeks 20 April e.k.
De uRgaven voor de Mobilisialie.
De Minister van Oorlog heeft daar-
omtrent aan de Tweede Kamer een Nota
overgelegd.
Voor 1914 zijn deze te stellen op ruim
77 millioen. Ruim 31/, millioen zijn er
interneerings-kosten in begrepen. In 1915
is ten laste van den dienst van dat jaar
bij de korpsen enz. van het leger uitgegeven
90.500.000 gulden.
De nieuYve Gouverneur-Generaal
voor Nederlandsch-Iadie,
graaf v. LimburgStirum heeft per s.s.
Insulinde reeds de Kaap bereikt. Hjj is
te Kaapstad van boord gegaan en per
spoor naar Pretoria gereisd. Verleden
week was hij de gast van Botha. In bet
gebouw van den Volksraad werd voor
Z Exc. een feestmaaltjjd gegeven. Van
Pretoria gaat de graaf weder naar Kaapstad
aan boord van de Insulinde.
Aclie onder de schippers.
Er is den laatsten tijd weder een actie
onder de schippers ontstaan, begonnen in
verband met den ongunstigen toestand in
j het bedrijf, door den oorlogstoestand. Het
is niet de eerste maal, dat een binnen-
schippersvereeniging ontstond, met het doel
verbetering van toestanden te verkrjjgen,
er ontstonden bonden, die op eens een
groot aantal leden telden, die een groote
macbt vormden, maar ze waren ook even
spoedig weder verdwenen. De schippers
bleken niet de ware vereenigingsmannen,
de bestuurders bleken, als ze eenmaal gang
in het vereenigingsschip gebracht hadden,
het roer geen meester meer te kunnen
bljjven en het schip strandde. Alleen de te
Rotterdam gevestigde Rijnsehippersbond
bleef het volhouden en wist, hoewel ook
zij crisissen doormaakte, zich te bandbaven.
Uit het Noorden is voor eenigen tijd
weer eene actie onder de binnenschippers
ontstaan. Te Groningen werd eene ver-
eeniging opgericbt, genaamd de Algemeene
Schippersbond, onder voorzitterschap van
den heer Vos, een bij de schippers bljjkbaar
geziene persoonlijkheid, die ook aan de
schippers te Amsterdam het vuur wist in
te blazen, waarna atdaar eene afdeeling
van den Bond werd opgericbt, die wist te
verkrjjgen, dat aldaar niet anders dan op
beurtlijst bevracht wordt.
Een gevolg hiervan is, dat aldaar eene
verhooging der vrachten is ingetreden, zoo
zelfs, dat personen in de schipperswereld
er bedenkeljjk bet hoofd over schudden en
van meening zijn, dat de schippers nu wel
wat te dikke hompen snjjden en dat hiervan
het gevolg is, dat veel vracht op andere
wjjze dan per vaartuig verzonden wordt,
wat naar zijn meenen, in de toekomst nog
erger zal worden.
Na vele vergeefsche pogingen is het ook
te Rotterdam gelukt de schippers in eene
vereeniging bjjeen te krjjgen. Daar gelukt
het echter niet om met de bevracbters
overeen te komen, omtrent eene beurtljjst.
Deze laatsten willen daar wel ongeveer de
hand aan houden, docb behouden zich vrjj-
heid voor, om er in soiamige gevallen van
af te wjjken.
En nu gaat het weer als bij de vroegere
schippersvereenigingen nu kan de stuur-
man, de beer Vos, het roer niet meer
houden. Tegen zijn advies in, besloot de
vereeniging te Rotterdam heden namiddag
4 ure te staken, docb over dat besluit het
advies der afdeelingen te Amsterdam en
Harlingen in te winnen.
De vergadering te Amsterdam besloot
met 224 tegen 73 stemmen de Rotterdamsche
staking te steunen.
De bondsvoorzitter, de heer Vos, heeft
als zoodanig zijn ontslag genomen omdat
hij voor dat besluit de verantwoording niet
wil dragen.
Ook in den Rijnsehippersbond is een
crisis in het bestuur ontstaan, naar het
schjjnt is de kalme houding van enkele
bestuurders, met name den secretaris, niet
naar den zin van enkele commissarissen.
Er zgn harde woorden gevallen. Blijken
van wantrouwen uitgesproken, en de secre
taris, de heer Timmermans, heeft. zijn man-
daat ter beschikking gesteld.
Zij, die de laatste dagen met bedenkelijk
gezicht de strooming zagen, waarin de actie
der schippers ging, voorspellen, dat nu
weer de laatste dagen der beweging naderen.
Of er in Rotterdam al of niet gestaakt
wordt, doet er voor den handel weinig toe
of af, daar de aanvoer de laatste weken
zeer slap is en men over een groot aantal
kantoorschepen kan beschikken.
Dezer dagen is getracht ook de schippers
te Ter Neuzen voor de beweging te winnen.
Chilisalpeter.
Het lid van de Tweede Kamer de heer
Bongaerts, heeft den 18den Februari de
volgende vragen ingezonden
1°. Is de Minister bereid aan de Kamer
mede te deelen, welke regeling door de
Kunstmestcommissie is getroifen voor de
verdeeling van de aankomende ladingen
Chilisalpeter over de onderscheidene streken
des lands, welke daaraan behoefte hebben
en daartoe de bestellingen hebben gedaan
2°. Geeft de regeling voldoende waar-
borgen, dat de gronden in het land, die
daaraan dadelijk behoefte hebben, naar
evenredigheid van de aangekomen hoeveel-
heden gdjjkelijk van die kunstmest worden
voorzien
3°. Zoo niet, 7indt de Minister dan
geen aanleiding in de vertraging, welke de
aanvoer over zee ondervindt, om billjjk-
heidshalve de noodige wijzigingen in de
getroffen regeling te overwegen of te be-
vorderen
De Minister van Landbouw, Njjverheid
en Handel heeft daarop den 2den dezer het
volgende geantwoord
1°. De Kunstmestcommissie heeft alle
landgebruikers in Augustas 1915 in de
gelegenheid gesteld op te geven, hoeveel
en welke kunstmest zjj noodig hadden
a. voor levering in het najaar 1915, en
b. voor de levering in het voorjaar 1916.
Door hen, die hun kunstmest vroeg in
het jaar beboefden, is, in verband met de
omstandigheid, dat de voorjaarsleveringen
tot in Juni 1916 doorloopen, meerendeels
najaarslevering 1915 opgegevenzg die
hunne kunstmeststoffen wat later in het
jaar wilden gebruiken, verzochten levering
in het voorjaar 1916.
Voor de verdeeling van de binnengekomen
ladingen werd het volgende schema gemaakt:
najaarslevering, geheel afgeleverd uit de
Andijkvoorjaarslevering eerst aan alle
bestellers 50 pet. Begonnen is in Groningen,
Friesland, Drente en Overijsel uit de Sama-
rinda en de Stella, terwijl uit de Gorredgk,
die nu reeds drie weken in de Duins wordt
vastgehouden, verder geleverd zal worden
het restant uit de Gorredjjk is voor Zeelanc
bestemd.
De commissie was van oordeel, dat het
practisch niet uitvoerbaar was op de vast-
gestelde regeling uitzonderingen te maken,
ook niet voor de enkele gevallen, die daar-
voor uiteraard in aanmerkiDg zouden komen,
terwijl een verdeeling van minder dan 40
of 50 pCt. practisch onuitvoerbaar were
geacht.
2°. Alle gronden in Nederland hebben even
groote behoefte aan de hoeveelbeid chilisal
peter, die voor hun bemesting is besteld. Alle
verbruikers, die dadeljjke- beboefte hebben,
hadden dadeljjke levering (najaarslevering
verzocht; dezen hebben 100 pCt. ontvangen.
8°. Er is geenerlei aanleiding, in de
vertraging, welke de aanvoer over zee on
dervindt, om wijzigingen in de getroffen
regelingen te overwegen. Het is niet tegen
te spreken, dat de sluiting van bet Panama-
kanaal de aankomst van de chilisalpeter
zeer aanzienlijk vertraagd heeft, docb hier-
mede is rekening gehouden door aan iedereen
eerst de helft van zjjn beboefte toe te be-
deelen.
Je kunt niet
Gel opbrcngen van de Batavier IV
eji de Zaanstroom.
Men zal zich nog herinneren, dat in het
voorjaar van 1915 twee Nederlandsche
schepen, de Batavier IV en de Zaanstroom,
door een Duitsche duikboot werden aange-
houden en naar Zeebrugge opgebracht.
De commandant van dien onderzeeer,
Kapitanleutenant Freiherr van Forstner,
wiens avonturen in den strjjd tegen Engeland
binnenkort in druk verschjjnen, geeft naar
het Hdbl. meldt, van het gebeurde in zijn
boek de volgende lezing
Het was een grauwe, nevelachtige ochtend
in Maart, een ochtend, waarop het der zon
slechts met moeite gelukt den wolkensluier
uiteen te scbeuren. Lang hadden wjj tever-
geefs op het naderen van vjjandeljjke schepen
gewacbt. Eindelijk, toen bet mistgordijn
vaneen ging, zagen wij op een afstand van
eenige zeemijlen een stoomer, waarop wij
onmiddellijk koers zetten.
Snel liep de boot voor ons uit, maar
reeds spoedig ontdekten wij, dat wij zelf
meer vaart hadden en zoo konden wjj dan
ook weldra onderscheiden, dat we met een
schip van de ons wel bekeude Nederlandsche
Batavier-ljjn te doen hadden.
De koers van de boot leidde echter naar
de Engelsche kust en toen wi) haar in haar
kielwater volgden, bleek ons alras, dat op
bet vuurschip in den mond van de Tbeems
werd aangestuurd. 't Was duidelijk, dat
we de boot moesten aanhouden en onder-
zoeken. Immers uit alles kon worden
opgemaakt, dat zij met een lading contra-
bande op weg was naar een Engelsche
haven.
De jacht begon. Van ons signaal om
te draaien, werd geen notitie genomen
integendeel, het schip vermeerderde zgn
vaart't slechte geweten natuurlijk
Wjj zagen spoedig, dat wij de boot ge-
makkelijk konden inhalen ook zonder waar-
scbuwingsschoten. Dus kan de munitie
gespaard bljjven.
Na een jacht van ongeveer drie kwartier
waren wjj den ander op dvuzend meter
afstand genaderd. De kapitein begreep, dat
aan ontvluchten niet te denken viel en ging
dus voor anker liggen. Op mijn bevel begaf
de eerste officier zich met de scheepspapieren
in een sloep, ten einde bij ons aan boord
te komen. Bemanning en passagiers keken
vol verbazing naar ons en ook wij namen
hen alien nauwkeurig op
weten wat er tusschen is.
Inmiddels was de eerste officier aan dek
gekomen. Uit de papieren zag ik, dat het
hier den Nederlandsche stoomer Batavier IV
gold, op weg naar Londen. De lading
bestond hoofdzakelijk nit levensmiddelen,
uit contrabande dus.
Wjj moesten ten spoedigste beslissen wat
er met de boot diende te gescbieden. Op-
brengen naar een der door ons bezette
Belgische havens scheen gewenscht. Wel
is waar had een onderzeeer tot dusver nooit
iets dergeljjks bjj de hand gehad, maar en
fin een moet de eerste wezen.
Wjj deelden den officier dus mede, dat hjj
een prjjsbemanning aan boord zou krijgen
en dat zjjn schip koers naar Zeebrugge had
te zetten.
De officier keek verbaasd, maar de geladen
kanonnen en de matrozen, die hun revolvers
nog eens bekeken, brachten hem waarschijn-
Ijjk op de gedachte, dat tegenstribbelen
weinig zou baten, dus aaavaardde bjj onze
verklaring met gelatenheid.
Ons opbrengcommando bestond uit een
zeeofficier en een matroos, meer menschen
kon ik moeilijk missenbovendien raakte
ik, als de Engelschen onderweg met een
groote strjjdmacht ons de boot afhandig
zouden maken, op die manier ten minste
niet te veel menschen kwjjt
Het duurde een poosje voor de officier
van het prjjscommando bet met den gezag-
voerder van de Batavier IV eens was. Onder
de bezwaren, dien hjj aanvoerde, speelde
ook de vrees voor Duitsche mjjnen in de
nabijheid van Zeebrugge een groote rol.
De officier, dien ik op de hoogte had ge
bracht, kon hem echter dienaangaande ge-
ruststellen en bovendien lag het in mijn
bedoeling met den onderzeeer de leiding te
nemen, zoodat zjjn schip geen gevaar liep.
Ook de gezagvoerder schikte zich in het
onvermjjdeljjke en de stoet zette zich in
beweging, wjj, trotsch weer eens iets nieuws
te hebben uitgevonden, de anderen allesbe-
halve pleizierig gestemd. Heel wat signalen
werden er tusschen ons en het prjjscommando
gewisseld. De gezagvoerder was groot in
het opperen van bezwaren, maar ik wist ze
alien te ontzenuwen en zoo bad de tocht
verder een rustig verloop.
Door onze kijkers ontdekten wjj, dat onze
officier al spoedig beste maatjes met de
passagiers van het prjjsgemaakte schip was.
I rouwens, zjjn eerste signaal, die wjj met
spanning in ontvangst namen, omdat hem
wellicht onheil kon dreigen, luidde reeds
kort en bondig Hier zgn een massa dames
aan boord". Gelukkige kerel, om met ver-
tegenwoordigsters van het schoone geslacht
in oorlogstjjd te kunnen spelevaren.
De laatste twijfel aangaande zjjn welzjjn
verdween, toen hjj ons het signaal mede-
deelde ,/We krjjgen een fijn ontbijt."
Een uur later ongeveer, toen ook op
het prjjsgemaakte schip ieder zich bjj den
stand van zaken bad neergelegd, stegen
plotseling aan bakboordszgde uit bet Oosten
komend weder rookwolken op. 't Bleek
een stoomer te zijn, die naar de Engelsche
kust koers zette.
Het vooruitzicht misschien nog
tweede boot te kunnen opbrengen, was
zeer aanlokkeljjk. Dus verlieten we in
vliegende vaart onze eerste prijs en stevenden
op de tweede af. Na een half uur konden
we het schip, dat de Bollandsche vlag in
top voerde, gelasten bij te draaien.
Op een tweede signaalbevel werd de sloep
uitgelaten en bij ons aan boord verscheen,
niet in rooskleurige stemming, de kapitein
met de scheepspapieren.
De lading bleek uit eieren te bestaan,
dus diende ook deze boot naar een Vlaamsche
haven opgebracht te worden.
Het commando stond reeds gereed, een
officier en een stoker, matrozen kon ik niet
meer missen. Het gezelschap vertrok. Om
zeker te zgn, dat de gezagvoerder trouw
aan mijn zijde zou bljjven, behield ik de
scheepspapieren, waaruit o.a. gebleken was.
dat ik te doen had met den Nederlandschen
stoomer Zaanstroom. Spoedig hadden wjj
onzen eersten buit weder op den anderen
roers ingehaald. Of de Batavier IV ver-
leugd was een lotgenoot te ontmoeten, ik
weet het niet. Ik weet alleen, dat beide
schepen uit vrees voor het niet bestaande
mjjnengevaar liefst de laatste in de vloot
wilden bljjven.
't Bezorgde mjj heel wat moeilijkheden,
doch dank zjj onze 12 kanonnen, waarmede
gedreigd werd, slaagde ik er in de anderen
tot rede te brengen en weldra verzekerde
I de tweede officier mjj het signaal, dat de
spiegeleieren aan boord van de Zaanstroom
voortreffelijk smaakten.
Zoo behoefden wjj dan nog slechts enkele
uren te wachten om veilig binnen het be-
reik der beschermende strandbatterijen te
zjjn.
Door vonkentelegraphie werd bg het
loodsendepot om loodsen voor de beide
vaartuigen gevraagd en het begrjjpen van
onze signalen was voor ons tevens de ge-
ruststellende verzekering, dat we goed ont
vangen zouden worden.
Hoe meer wjj de kust naderden, hoe
dichter de mist op het water scheen te
liggen. Wij zelf voeren met den onderzeeer
vooruit om de beide stoombooten te leiden
en bun te toonen, dat de vrees voor't mjjnen
gevaar ongegrond was.
Gelukkig liep alles van een leien dakje
en na een vaart van eenige uren begroetten
wij verheugd de Duitsche wachtschepen voor
de haven van Zeebrugge.
Toen gaven wjj de beide stoombooten
over aan het wachtcommando, dat de haven-
autoriteiten ons tegemoet gezonden hadden.
Ons werk was afgeloopen en met een ver
heugd gemoed stoomden wjj de haven binnen.
Elizabeth's dorp.
Voor de talrjjke gezinnen van de gei'nter-
neerden, die nabjj het kamp onder Soester-
berg vertoefden, is thans op uitmuntende
wjjze gezorgd. Er is nabg de stad Amers-
foort een geheel houten dorpje verrezen, dat
naar H. M. de Koningin van Belgie den naam
heeft gekregen van „Elizabeths-dorp".
Begin vorige week zijn de vijf regeerings-
barakken aan de Stomperd, halfweg Amers-
foortSoesterberg, betrokken door een hon-
derdtal gezinnen. De regeling is als te
Harderwjjk, waarover reeds is gemeld. Er
zjjn een kerlc en school bijgebouwd.
De tweede plaats, waar goede woning
wordt geboden is het Elizabeths-dorp, aan
de halte Vlasakkers der N. C. spoor, «en
kwartier buiten Amersfoort.
Reeds is vroeger over deze vesting ge-
sproken. Er is thans groote uitbreiding.
Een tweede tiental der schilderachtige lieve
buisjes is gereed om bewoners op te nemen.
Met een derde tiental is men aan het bou-
wen. Elke woning is voor drie of vier
gezinnen.
Deze lieve huisjes gaan na den oorlog
mee naar Belgie. Vermoedelijk is dit ook
het geval met de twintig, die verderop
staan en een meer eenvoudig uiteriijk hebben.
Zjj vorrnen een gift der Quakers. Deze
godsdienstige gemeenschap heeft ook in
anderen vorm huip gezonden. Miss Robbert
en twee helpsters zgn van Engeland naar
bier gekomen voor maatschappeljjk filan-
tropiscben arbeid. Nog drie dames zullen.
volgen.
Voorts is er een werkzaal gebouwd met
twee kinderzalen.
Het terrein van dit dorp ligt in de spoor-
vork N. C. S. en H. S. M.de grond is
door het rijk gratis afgestaan.
Voor het landbouwonderwjjs is een proef-
veld aangelegd.
De Amerikaansche Senaat heeft gesproken
schrjjft het Alg. Hbl. De motie van senator
Gore over de vraag, of de Amerikanen de
vrjjheid zullen hebben, om met gewapende
schepen der oorlogvoerende partjjen te
reizen, is voor onbepaalden tjjd van de baan
geschoven. En daarmede tevens, volgens
een Reuter-telegram uit Washington, alle
resolution, waarin op een vreedzame taktiek
jegens Duitschland wordt aangedrongen.
De stemming was nog gewichtiger voor
de regeering, dan aanvankeljjk werd geloofd.
De Democraten hebben natuurljjk voor de
politiek van den president gestemd, en vele
republikeinen sloten zich daarbjj aan; zooals
senator Reeds uiteenzette, is het dan ook
van het hoogste belang, dat alien inzagen,
dat het Amerikaansche volk eensgezind is
ten aanzien van de recbten der burgers.
Wanneer een der partijen een houding zou
hebben aangenomen, had de /^Times'' reeds
uiteengezet, die in strjjd zou komen met de
wenschen van den president, dan zou zij
zich hebben blootgesteld aan de verdenking,
een soort filiaal der Duitsche ambassadete
zjjn en zich niet hebben kunnen losmaken
van het odium, een verrader van de regeering
en van den president te zijn.
COURANT
De Bargemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Dnnderdae den maart 1»10, dee voor-
middags ten 10 ure.
Ter Neuzen, den 6 Maart 1916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Bargemeester en Wethouders van TER NEUZEN
Maken bekend, dat gelegenheid tot het nazien van de
gratis vaceinatie en revaccinatie door den heer
A. SPRUITENBURG, gemeentegeneesheer, zal bestaan
in de kom der gemeente op Donderdag 9
Maart a.s., in het lokaal bij school C op .lava,
'snamiddags ten half hvee ure, en te Sluiskil op
Vrijdag 10 Maart a.s., in een der lokaleu
van de openbare school, namiddags ten 2J ure.
Ter Neuzen, den 6 Maart 1916.
Burgemeester en Wethonders voornoemd.
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
