II
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOF. 2EEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6326
Donderdat 13 Januari 1416
6e Jaargang.
De Oorlog.
IISIAH
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 33.
Pit B!ad Ter8Ghynt Maandag-, Woensdag- en Vrijjagavoiiii, nifgezomlsrd op Fsestdagen, by de Firma P. J. FAN DE SANDE te Ter Neuzen
aankondigingen van den
Provincialen Stoombootdienst op de
Wester-Schelde,
BINNENLAMO.
F8KILLET0
•Per 3 maanden binnen de stad I.—. Franco per post voor Nederland 1.10.
-BIJ vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland f 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij a!le
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van
Bij
1
tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0.10.
eiireete opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uup op den dag der uitgave.
van 15 Januari 1916 tot nadere aan-
kondiging.
Uit een en ander volgt, dat een definitief
ontwerp der commissie nog wel eenigen
tijd op zich zal laten wachten.
EEN OPROEP VAN DEN LORD MAYOR.
t i i I i i i 4 j M j
wm&mfammimwa-i* vysw'w&xatsssix.y,,
TER
•itH.^ars immiiwEamBm&m&xaimiMmaasiMmsimwsBumaixtiraima
OURANT
oit»oer.erbod van aariiappelen I. o.erwegeo. door E„gela,,d ,reel<„„digd« blokkade van
an Aar. £eett ate znn meernn£r te kennen. riat <de Duitsche kusi. die ten doe! had Dniterh-
en bierhuishouders en verdere onder-
nemers van voor het publiek toegankelijke bedrijven,
dat van af heden op het Gemeentehuis op de gewone
kantooruren GRATIS verkrijgbaar zijn
Ter Neuzen, den 1'2 Jannari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Minister Treub.
In het weekblad //de Haagsche Post" van
den jongsten Zaterdag, werd door //Een
Kamerlid" meegedeeld, dat er voor Minister
Treub //persoonlijke redenen" zouden be-
staan om zich, zoo eenigszins mogelijk,
spoedig //uit bet politieke leven terug te
trekken". Die gerucht liep in parlemen-
taire kringen al eenigen tijd.
De //Tel." heeft zich tot Minister Treub
gewend met de vraag, wat er van aan is.
De Minister antwoordde
„Ik kan a meedeeien, dat, welke ook
mijn persoonlijke wenschen mogen zijn, ik
mijn post niet zal verlaten, zoolang ik mij
daartoe niet om politieke redenen genoopt
gevoel."
De betasling op de oorlogswinst.
Men meldt uit Den flaag aan het Hbld.
Het Kamerlid Schaper heeft in zijn Kerst^
rede te Amsterdam gezegd, dat de staats-
commissie inzake een belastiog op de oor
logswinst binnenkort met een ontwerp zou
komen, dat eenige millioenen zou opbrengen.
Wij kunnen nader hieromtrent bet vol-
gende mededeelen
Een subcommissie uit de ruim dertig
leden tellende staatscommissie, welke sub
commissie uit de zes belastingambtenaren
bestaat, die deel der commissie uitmaken,
heeft een voorontwerp opgemaakt.
De memorie van toHichting van dir
voorontwerp is behandeld in de eerste
vergadering der commissie, welke half
December is gebouden. In die vergadering
bleek groot meeningsverschil te bestaan
omtrent het belastingobject.
Yerschillende leden der commissie hebben
na genoemde vergadering nota's ingediend,
waarin zij hun standpunt uiteenzetten. Het
voornemen bestond, dat de commissie in
den loop dezer maand weder zou vergaderen.
(N. R. Crt.)
Uitvoer van aardappelen.
Gisteren heeft het bestuur van de Rot-
terdamscbe Vereeniging van Fruit- en
Groenten-Exporteurs den Minister van
Landbouw telegrafisch verzocht de ver-
Adr. geeft als zijn meening te kennen, dat
een langere uitsluiting van den export niet
gemotiveerd kan zijn tegenover de bevoor-
rechting van de aardappelmee!fabrikan:en.
Aardappelen.
De Vereeniging van Exporteurs in Yeen-
koloniale Aardappelen, gevestigd te Gronin-
gen, heeft zich telegrafiscli tot den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Ilandel ge
wend, nadat zij nog geen antwoord ontvan-
gen had op haar telegram met betaald ant
woord van 31 December jl. Zij deelt den
Minister mee, dat nog dagelijks consumptie-
aardappelen voor diverse fabrieken hieraan-
konien uit Limburg en Brabant, om te wor
den verwerkt; dat die fabrieken nog bijkoo-
pen in DrenUie en in het Zuiden van ons
land; dat zij heeft vernomen, dat door en-
kele fabrieken aardappels gekocht worden
voor levering in Februari; waaruit zij con-
cludeert, dat Uwe Excellenlie zeer enkele
fabrikanten bevoordeelt ten koste van lion-
derden, ja duizenden andere belanghebben-
den; verzoekt daarom alsnog eerbiedig doch
dringend, behartiging barer belangen.
Uitvoer van vleesch naar Engeland.
Men schrijft aan de „Tel.":
Naar wij vernemen, heeft men van Engel
sche zijde den exporteurs van vleesch hier
te lande in overweging gegeven, voorlaan
niet al het beschikbare vleesch uitsluitend
naar Duilschland uit te voeren, maar min-
stens de helft voor Engeland te bestemmen.
Zijdelings is medegedeeld, dat zij, die niet
voldoen aan dezen wenk, er niet op beboe-
ven te rekenen, na den oorlog nog voor
levering aan Engeland in aanmerking te
komen. Er zijn nu over deze kwestie onder-
derbandelingen gaande, waarbij naar men
ons mededeelt, onze Regeering hare tus-
schenkomst verleenl. De moeilijkheid is ge-
legen in het feit, dat van Engelsche zijde
wordt verlangd, de levering te doen gescliie-
den op den ouden voet, nl. door de waren
in consigjiatie te geven op de Londensche
markt, terwijl d,e Nederlandsche exporteurs
wet zeer gaarne ook naar Engeland willen
verzenden, maar alleen dan, als de Engel-
schen evenals de Duitschers 't vleesch reeds
bier te lande aankoopen, zonder verdere
risico. Er wordt nu getracht, een optossing
te vinden, die zoowel de exporteurs als En
geland kan bevredigen.
de Duitscbe kust, die ten doel had Duitsch-
land uit te hongeren.
Of de Persia", het schip der P. and O.
lijn, dat ten Zuiden van Krela gezonken
is, door een onderzeeer is getorpedeerd, dan
wet op een mijn is gestooten, kon nog niet
worden vastgesteld, toen de nota aan graaf
Bernstorff werd verzonden. Voor het geval
uit een der rapporien van de bevelhebbers
der duikbooten blijkt, dat dit het geval is,
zal de betrokken commandant worden ge-
slraft.
Maar in Amerika meent men, dat de
verantwoordelijkheid voor het zinken van
de „Persia" wel niet zal kunnen worden
vastgesteld.
Hoe het ook zij, men meent, dat, door
de thans behaaldc moreele overwinning
aangemoedigd, de President der Ver. Sta-
len een „menschelijken code voor den duik-
Oost-Galicie blijkt wel, dat Tsjernowitsj, de
hoofdstad van de Boekowina, nog in handen
der Oostenrijkers is. Deze deden een poging
om ten Zuiden van die plaats, in de nabij-
heid der Roemeensche grens, door te bro
ken en daardoor tusschen de grens van Bes-
sarabie en de Russische legers. in Oost-Gali-
cie te kounen, een poging, die echter door
de Russen werd verijdeld.
Het is uit de berichten jiiet duidelijk op
te maken, of het leger van generaal Monro,
ria de Zuid-Westelijke punt van het schier-
eiland Gallipoli te hebben verlaten, naar1
Saloniki is gebracht, om de daar aanwezige
Entente-troepen te versterken, dan wel naar
Egypte, voor de verdediging van het Suez-
kanaal.
naar Italie, voor 20 millioen naar Frank-
rijk, voor 12i/2 millioen naar Rusland en
voor 71/2 millioen naar Nederland.
DE OORLOG EN DE STERREKUNDE.
In een brief #an de „Times" wijst de
beroemde Engelsche geleerde sir Oliver
Lodige er op, dat het Londensche publiek
tegenwoordig, door het voorldurend naar de
lucht te zien, om naar Zeppelins uit te
kijken, ook op de sterren is gaan letten.
Op het oogenbliik kan dit voor hen leer-
zaam zijn, want al de voornaamste plane-
ten zijn op het oogenbiik zichtbaar: Venus
aan den Zuidelijken hemel tegen zonsonder-
gang. Jupiter, ook in het Zuiden, wat la
ter, Saturnus, nog wat later bij het stcr-
rebeeld de Tweelingen, Mars tegen midder-
nacht in de Leeuw.
Nu de verbinding van Berlijn over Wee-
nen, Boedapest, Sofia, met Konstantinopel
is tot stand gebracht, en de treinenloop tus
schen de landen der centrale mogendheden
Afaar bij" d'e"zorg ^voor de menscheliiker I en Turksehe hoofdstad verzekerd is, ver- I volgenden oproep bekend gemaakt:
wijze waarop de duikbootenoorlog kan en W men m d® geaIlleerde landen, dat Jonge mannen van de vermaarc
moet worden gevoerd, heeft de regeering
bootcnoorlog" zal a/'kondigen, die door aile
oorlogvoerenden meet worden nageteefd.
De burgemeester van Londen heeft den
van de Ver. Staten ook oog voor de groote
benadeeling van de rechten der neutrale
staten door de wijze, waarop Engeland met
de handelsbelangen dier staten omspringt.
Dit is in de eerste ptaats natuurlijk een
..oratio pro domo" van de regeering te
Washington, maar (evens een zorg voor de
algemeene belangen der neutrale staten. Op
de nota, door die regeering tot Engeland
gerichl over de schending der belangen en
rechten van de neutralen, heeft de regee
ring te Londen echter tot dusver nog niet
geantwoond.
De
zijn bericht uit Washington, dat, hoewel er
cenige gevoeligheid heersclit over de Engel
sche method.es ter zee, dit niet al te ern-
stig moet worden opgevat.
De berichten van de oorlogsterreinen blij-
ven van weinig Taeteekenis. Mag men ech
ter de berichten gelooven van den Russi-
schen correspondent van de „Times", dan
naar den briefschrijver meent, van groot
belang zal zijn voor de geallieerden. Het
offensieve optreden in het Zuiden reeds acht
deze correspondent van groote beteekenis.
Terwijl in het Noorden, aan de Duna, ge
neraal Roessky de I) nils die legers moest
vasthouden, en generaal Evert aan de Prip-
jet, werd in liet Zuiden een leger bijeenge-
bracht, dat een krachtigen slag zou toebren-
nale recht na te leven, heeft schrijft het gen. Dit geschiedde zeer in 't geheim maar
1 cf IhTKI ,j AAn tx I ita. ii
noodzaakten Solloem, de bezette bavenplaats
aan de Middellandsche Zee, te ontruimen
en terug te trekken op Matroe, waar zij een
verdedigende stelling hebben ingericht.
Mag men de „Morning Post" gelooven
maar heel geloofwaardig is dit blad niet
is er aan Russische zijde spoedig een groote I dan zou>cien de lioofden der Senoessi geld
ommekeer te verwacliten. Een jaar geteden 611 wapenen liebben ontvangen uit Duitsch-
hadden de Russen zoo weinig ammunitie, I 'an(' en Oostenrijk, en zou hun modern in-
dat ieder kanon slechts een schot per dag gericht leger, met artillerie en approvian-
mocht Lossen. Thans is er ammunitie in I dceringscoIon 11 es toegerust, onder bevel staan
overvloed, en liet Russische leger is gereed I va 11 Miri-pasja, een broeder van Enver-pasja.
voor een nieuwe offensieve beweging, die,
vermaarde stad
Londen.
Uw kameraden trokken bij duizenden op
ten strijde. Hun namen schitteren in het
eereboek van den Roem. Yperen, Neuve
Chapelle en Loos vertellen van hun onver-
gankelijke glorie.
De namen van velen prijken in dat an
dere boek, het boek van de Eer.
Wij moelen de gapingen vullen. Wij moe-
ten de gelederen op sterkte houden. Het
is taak van iederen burger van Londen
hiertoe med.e te werken.
Ik heb ons Mansion House opengesteld
en ik zal daar iederen dag zijn am hen te
begroeten, die zich zelven aanmelden voor
den dienst van hun koning en Land.
Kom en doe uw plictrt; Gij zult worden
Arabieren van den stam der Senoessi, die, I ontvangen als waardige zonen van uw
uit Lybie oprukkend, de Engelschen reeds ou(®c stad.
een aanval zal worden gedaan op Egypte.
In hoeverre die verwachting juist is zal wel
nader blijkan. Maar uit verschillende be
richten blijkt wel, dat aan de verdedigings-
werfcen van het Suez-ltanaal krachtig wordt
gearbeid. De spoorweg, die van Aleppo naar
Rerseba of Bersheba loopt, en die uit de
laatstgenoemde plaats wordt verlengd door
den aanleg van een Decauville-spoorweg, is
nog een 40 K M. van het, kanaal verwij-
derd. Zoolang die l^jn niet gereed is, ver-
wachten de Engelschen van die zijde geen
aanval. Toch wordt het voorgelegen gebied
voortdurend zorgvuldig bewaakt en worden
T. geregeld verkenningsafdeelingen naar het
'if '0{;mSiK?ndcnt ZC'" €chter, in schiereiland gezonden.
-Ticht uit Wus^u^ton, dat. hoewel er I 1 w
uit het Westen dreigt een aanval der
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De Amerikaansche regeering, die met
nota's de oorlog voerende mogendheden
poogt te overtuigen van de noodzakelijk-
lieid, om de bepalmgen van het internatio-
,Alg. Hbl." van een zijde ten minste
een belofte weten te verkrijgen, die van
groot belang is.
Graaf Bernstorff, zoo wordt uit Washing-
Ion gemeld, heeft Vrijdag een nota aan
de regeering overhandigd, waarin Duilsch
land toezegt bij den duikbooten-oortog de
bepalingen van het internalionale recht te
de Duitschers kregen er de lucht van en
brachten troepen uit Servie naar de Roe
meensche grens. Dit moet dus worden op- I
gevat, dat door de offensieve beweging der
Russen de opmarsch der Duitsch-Oosten-
rijksch-Bulgaarsche legers naar Saloniki
moest worden opgegeven, zoodat Rusland
door dit optreden den troepen der geallieer-
DE AMERIKAANSCHE WAPEN-UITVOER.
Een opgaaf van het Zwitsersche gezant-
schap te W.ashington geeft weer eens een
kijk op den geweldigen omvang van den
Amerikaanschen wapen-uitvoer, die voor
altes onze vijanden ten goede komt, zoo
klaagt de „Koln. Ztg.". In de opgaaf wordt
geconstateerd, dat de waarde van in een
enkele week, eindigend 20 November, al
leen uit de haven van New-York uitgevoerde
goederen, rond 1621/2 millioen gulden be-
droeg, tegen '50 millioen in denzelfden tijd
in 't voorjaar, en 32i/2 millioen in 1913.
Daaronder bevond zich als aorlogsmateriaal
tot een verschepingswaarde van 5 millioen
gulden voor elken dag, hiervan waren voor
2i/2 millioen gulden hoog-explosieve stoffen.
bepalingen niet zijn nageleefd in den At-
lanlischen Oceaan en in de Noordzee, als
schilleDite aa»„-.gen oph.ffing het I -
te nemen voor de
nieuwe afdeelingen ,af te wachten.
Uit de officieele berichten over de ger
vechten aan de Roemeensche grens en in
DOOR
H. BERTRAND.
10)
De inbraak werd op groote schaal voor-
bereid en met veel overleg uitgevoerd. De
iubrekers hadiden een kelder, die onder de
kan lore 11 Lag, gehuurd en braken op zeke-
ren nacht uit dien kelder bij de Bank in.
Op hun doode gemak openden zij naar
alle regelen van de inhrekerskunst de hrand-
kasl en vonden niets. De hankier had
namebjk den avon-d te voren zijn Taatsle
contante geld medegenomen, nadat liij door
ongclukkige speculaties zijn vermogen en
de gelden, die dwaze menschen hem in be
waring had den gegeven, verloren had, en
was, evenals wij nu, op weg naar New-York.
Ge kunl u voorstellen, Hans, met welk een
woede de inbrekers na hun langen, ver-
moeienden arbeid voor de leege brandkast
hebben gestaan een woede, die zij ge-
lucht hebben op een snippertje papier, dat
ik den volgenden dag in het middenvak van
de brandkast vond. Berger lachte harte- I toria" acliter den rug had, en weldra na-
on het h,.Wfarent a 'TeC wo°!rden> die derde een klein postschip om de brieven
op het bnefje stonden: „Hoe gemeen!" Dit in ontvangst te nemen. Het duurde niet
onu'l snr,S °|rzaa d men den lnbrekers lans of de reuzens(ad zelf met haar vele
p bet .spoor kwam en ben .arresteerde, jwant voorsteden, strekte zich voor het oog van
Ik ZJ J?" 6" berkende het schrift. de reizigers uit - New-York, de groote te
heb da hp? -U I vro'e8er verteld stad van de Nieuwe Wereld, na Londen
is nm be^ een elfenaardigheid van dieven de beLangrijkste liandelsstad van de wereld.
op de plaats van hun misdaad het I Vol bewondering beschouwde Hans het
een of andere lierkenningsteeken achter te
laten, dat later tot hun ontdekking Teiden
kan nu eens een knoop, dan andermaal
een mes, ook \yel een afgescheurd stuk van
hun kleeren. Men zou bijna gelooven, dat
zij dal niet kunnen Laten, zoo geregeld komt
het voor. De Voorzienigheid, zorgL er voor,
dat bijna iedere misdaad hier op aarde
reeds haar straf vindi. En wilt ge wel ge
looven, Hans, dat ik dit steeds met groote
vreugdie heb opgemerkt in mijn moeilijk
en dikwijls misken.d beroep; dat het denk-
beeld, Gods vinger hierin te bespeuren, mij
steun geeft? Het oude spreekw.oo.rd h.eefl
gelijk: „AILes, lioe sluw o.ok bedacht, komt
vroeg of laat aan t lichi, al zouden de
kraaien het uitbrengen!"
Hans kon het bijna niet gelooven, toen
men hem op zekeren morgen vertelde, dat
men l)innen eenige uren Land in 't zicht
zou krijgen, dat New-York bijna was be-
reikt. Toch was liet werkelijk het geval.
Reeds kon men aan de drukte op het wa
ter bemerken, dat men de groote weretd-
stad naderde. Verschillende soorten van
schepen bewogen zich in allerlei rich tin-
gen over het water; groote stoomschepen
ondernamen de reis, die de „Augusta Vic-
beeld van de Vrijheid, dat Frankrijk aan
de Republiek ten geschenke Iieeft gegeven
en dat zich midden in de haven verheft
en met nog grooter bewondering keek
hij naar de dokken en werven aan de haven,
naar de buitengewone druk'te, naar de kaden,
welker sleenen en houten pieren zich als
beschermende armen uitstrekten in de gol-
ven, waaraan de voomaamsle stoomschepen
van de Engelsche en Fransche lijnen aan-
Ieggen en wachten op bevrachting. De Hot-
landsche, Hamburger en de Bremer lijnen I delaar.
voor 487.000 gulden vliegtuigen in een week.
Van de in de genoemde Novemberweek
verzonden goederen ging voor 50 millioen
gulden naar Engeland, voor 221/2 millioen
kiers, hier ziet men onophoudelijk de vracht-
wagens dreunend voorbijrijden, hier ziet
men de klerken en handelsagenten gejaagd
van het eene kantoor naar het andere Snel
len, hier hoort men voortdurend liet geroep
van de couranLenjongens. 's Middags tus
schen twaalf en een uur is het rumoer het
grootst en het wordt a vond eer het lets af-
neemt, om reeds 's morgens 0111 vijf uur op-
nieuw te beginnen. Rustelooze liaast, dat is
bet kenmerk van den Amerikaanschen Iian-
leggen hier niet aan. Het verkeer op deze
lijnen is zoo groot geworden, dat het haar
te eng werd tusschen de schepen van de
andere naties. Haar dokken be vi rid en zich
in Hoboken, legenover New-York.
En nu, Hans, zei Berger, nadat zij
zich hadden onderworpen aan het slrenge
onderzoek van de douanen, willen wij den
Europeaan tenniinste uilerlijk afleggen en
ons welgemoed in tiet merkwaardige en in
vele opzichten zoo interassante leven van
de Yankees begeven.
Zij waren -dus in New-York en Hans stelde
er zicli veel van voor, de groote stad, waar-
van hij reeds zoo.veel had gehoord, te lee-
ren kennen. Het hotel, waariri zij hun in-
trek genomen hadden, het Prescott-House,
was bij zonder gunstig gelegen; uit zijn ven-
sters kreeg men een indruk van het groote
verkeer van de handelsstad. Het stond aan
den Broadway, de hoofdstraat van New-
5 ork, die de eigenlijke handelswijk in haar
voile lengte do.orsnij.dt, Hier, op' den hoek
van den Broadway en de Wallstreet, vindt
men de kantoren van de makelaars en ban-
Reeds denzelfden dag, nadat Berger zich
in betrekking had gesstel.d met de politie,
maakten de beide vriend.en een tocht met
d.en .,EIevated Railroad". Dat was weer
eens iets geheel nieuws voor Hans. De
,,Elevaled Railroad" voerde hen over de
Eastrivier over de groote hangende brug,
die New-York met Brooklyn verbindt, liet
grootste wonderwerk misschien van geheel
N oor d-Ameri ka
Op een Zaterdagavond was de „Augusta
Victoria" de haven van New-York binnen-
geloopen. Den volgenden dag leerde Hans
een Amerikaanschen Zondag kennen. 0
llad ''cods in Engeland een Zondag I hotel en den volgenden dag naar Chicago
inoegeinaakt en er zich over verwonderd, was vertrokken. Dit bericht stemde Berger
hoe streng rneh zich hield aan de alge- aanvankelijk niet aangenaam. Hij wierp den
meene Zondagrust. Maar de Engelsche Zon- brief mismoedig op de tafel en begon de
dag was vrij vroolijk, vergeleken bij den kamer op en neer te loopen: Hans^ kreeg
Amerikaanschen. Alle openbare gebouwen vooreerst niets van zijn verdere plannen te
waren gesloten en het was niet eens mo.ge- hooren.
lijk een glas bier te krijgen. De vrienden
lieten zich naar Brooklyn rijden en door- I (Wordt vervolgd).
kruisten het fraaie kerlchof van Long-Island,
dat veel Iieeft van een boo.mrijk park, met
I w kameraden in de loopgraven roepen
11. Hoor en gehoorzaam hun oproep!
SERVIE NA DEN VELDTOCHT.
Dr. Steplian Steiner schrijft aan den
„Lokal Anzeiger"
Het landschap wordt, naarmate wij ons
verwijdercn van Semendria, steeds mooier.
Ver in het Oosten en Westen ziet men de
wazige omtrekken van het hooge gebergte.
De aorlog is ver weggetrokken. Overal op
de velden ziet men bonte kleuren. Dat zijn
de Servische boerinnen, die het land in
orde maken. Mannen ziet men bijna niet,
want mannen zijn nu in Servie zeldzaam.
In vier lange oorlogsjaren heeft de oorlog
bijna alles naar bet slagveld gelokt en wat
achterbleef zijn half opgesclioten jongens
of gebrekkige grijsaards. De aorlog is on-
barmhartig en toch is hij in dit door God
gezegende Morawadal, waar het grooLste ge-
deelte van de legers door been trok, barm-
hartig geweest. Het land ligt er onaange-
tast. Slechts zelden ziet men dat een loop-
graaf een groeve trekt in den zwarten grond.
Bijna _gcen plank ontlireekt aan een tuin-
schutting en de huizen, deze vriendelijke,
half Turksche, half Germaansche woningen,
liebben niet onder den oorlog geteden.
Ook het leven is langzaam naar dit land
teruggekeerd. Op de velden grazen groote
kudden koeien en schapen. En dit verrast
mij liet sterkst. ik daclit, dat wij op onzen
Snellen opmarsch door dit rijke dal alles
zouden moeten meeneinen, wat het land
bood. Doch nu zie ik, dat dit een vergissing
is geweest. Het land is nog steeds, rijk aan
uitgestrekte grasvelden en bloemperken, met
liefelijke meren en romantische rotsgroe-
pen. Langen tijd stonden Berger en Hans
op een lieuvel, van waar men de zee met
liaar vele eilanden kon zien, en lieten hun
oagen gaan over liet mastboseh in de haven
en de enorme huizenmassa s van de wereld-
stad. Hans gedachten vlogen over den
Oceaan naar de kleine woning van zijn
nioederstellig dacht zij nu aok aan hem,
evenals hij aan haar.
Berger meen.de zeker in New-York het
spoor van Mr. Smith, alias Mr. Pamber-
ton, terug te zullen vinden. Hij wist, dat
de havenpolitie .scherp let op de nieuw-
aangekornen passagiers en hij was er van
overtuigd, dat de lange magere Engelsch-
man, dien hij zocht, niet geheel aan hun
opmerkzaamheid kon zijn ontsnapt. Wer
kelijk had hij zich daarin ook niet ver-
gist. Den volgenden morgen kreeg hij ech
ter een brief van een collega uit New-
5 orlc, waarin hem werd medegedeeld, dat
Mr. Smith, alias Mr. Pamberton, inder-
daad 'net de ,,Star" was aangekomen, dat
iiij een nacht had gelogeerd in het Savoy-