ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. De krijgs"bedrijven. No. 6317. Donderdag 23 December 1915. 55e Jaargang. DRANKWET. De Oorlog. ABONNEMENT ADVERTENTIEN Telefoon 25. Bit Blad verschijnt Maandag^, Woensdag- en Yrijdagayond, uitgezoMerd op Feestdagen, bij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Neuzen. BINNENLAND. Per 3 maanden binnen de stad I.Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie 1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65, overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10. Bij directs opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertentien voor 1 liur op den dag der uitgave. Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN, brengen ingevolge artikel 37, in verband met artikel 12, le lid der Drankwet, ter openbare kennis dat bij hen is ingekomen een verzoeksckrift om veriof tot den verkoop van alcoholhondenden, anderen dan sterken drank van MATHILDA VERSTRAETEN, zonder beroep, wonende te Ter Neuzen. in het benedenlokaal van bet perceel plaatselijk gemerkt 14 en gelegen aan de Markt, kadastraal bekend seetie L No. 78. Binnen twee weken nadat deze bekendmaking is geschied, kan ieder tegen het verleenen van het veriof schriftelijk bij Burgemeester en Wethouders bezwaren inbrengen. Ter Neuzen, 21 December 1913. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. HUIZ1NGA, Burgemeester. L. WABEKE, Secretaris. TWEEDE KAMER. Yergadering van 21 December. Binnenlaiulsclte Zaken. De heer Van Wijnbergen dringt er volgens het verslag der H. Crt. op aan, dat de vuorwaarde voor gesubsidieerde cursussen voor de hoofdakte, dat ieder tot de cursussen moet worden toegelaten, za! vervallen. Minister Cort van der Linden merkt op dat dit geen nieuwe voorwaarde is, docb een steeds gestelde, welke de Regeering in geen geval kan loslaten, omdat het subsidie gegeven wordt ten bate van het ouderwijs en niet ten bate van de een of andere ge- zindte. Ook tot de gesubsidieerde middel- bare scholen mag niemand toegang worden geweigerd op grond van godsdienstige be- ginselen. De heer Van Wijnbergen repliceert. Hij merkt op, dat hij niet het oog heeft op weigering wegens godsdieitstige beginselen. Tegen de betreffende bepaling heeft hij geen bezwaar. Wei echter dat ieder moet worden toegelaten, omdat bij gebrek aan plaats de geestverwanten moeten voorgaan. De Minister kan niettemin de voorwaarden niet weigeren. De heer Koster spreekt over de licha melijke opvoeding. Hij wenscht deze los gemaakt te zien van het militaire diploma en geheel te beschouwen als deel der volks opvoeding. Voorts moeten de inspecteurs van de lichamelijke opvoeding meer ver band houden met de sportorganisaties. Ook de hoog gesubsidieerde Nederland- sche Bond van Lichamelijke Opvoeding mist contact met de sportorganisatie. Hij organiseert enkele spelleiderscursussen, die het Rjjk zelf veel goedkooper kan geven. Daarom zou het veel beter zijn de sport organisaties te steunen, terwijl er ook een band moet worden gelegd tusschen school en sport en overal speelterreinen moeten worden ingericht. De heer De Visser keurt eveneens het verband af, dat is gelegd tusschen lichame lijke opvoeding en militaire vooropleiding. De heer Eland maakt eveneens eenige opmerkiDgen over de lichamelijke opvoe ding. Hp vraagt minder zware eischen voor het diploma voor militaire voorge- oefendheid. De Minister acht eveneens den band tusschen het militair diploma en de lichame lijke opvoeding verkeerd. De Minister van Oorlog heeft het echter te druk voor het voor wijziging noodige overleg. Ten einde te komen tot een beter stelsel van subsideering heeft de minister getracht tot een centrale organisatie der verschillende sport en gymnastiekvereenigingen te komen. He tijdsomstandigheden hebben evenwel een spaak in het wiel gestoken. Speelterreinen zijn duur, er zal daarom een wet noodig zpn ten einde Rijkshulp daartoe te verzekeren. De heer De Visser repliceert. De heer Van Wijnbergen betreurt het, dat op de begrooting niet voorkomt het subsidie van f 1000 voor den Nederland- schen R.-K. Schoolraad, hetwelk op de oorspronkelijke begrooting voor 1915 voor- kwam. De Minister verklaart geen aanleiding te vinden nader te overwegen of de post op deze begrooting moet worden gebraebt. De eenige grond daarvoor ligt in finan- cieele overwegingen. Wei wil hij over wegen of subsidie kan worden voorgesteld op de volgende begrooting of bij supple- toire begrooting. De heer Ter Laan wil reeds nu ver- klaren, dat hij zich tegen dien post zou verzetten. De heer De Stuers betreurt het dat de Minister zijn oude akademievriend, de af- deeling Kunsten en Wetenschappen, welke spreker met buitengewoon veel moeite tot iets heeft gemaakt, mishandelt. Er wordt veel te veel op bezuinigd en beknibbeld. De afdeeling wordt beschouwd als een weelde. Het vorig jaar werd op de be grooting 588.000 gulden bezuinigd en daar voor is van Kunsten en Wetenschappen 216.000 gulden gekaapt. Ea terwijl nu de begrooting wordt ver- hoogd met 1.689.000 gulden, wordt Kunsten en Wetenschappen nog verder verminderd met ruim 21.000 gulden. Spreker somt een aantal posten van de begrooting op, welke z. i. heel goed hadden kunnen worden gemist ol verminderd, in het belang van de kunst, die toch ook werk- zaam is in bet belang van industiie en handel. De heer van Sasse van IJsselt betreurt het, dat de Minister nog niet kan overgaan tot een wettelijke regeling van het archief- wezen. De Minister van Binnenlandsche Zaken, de heer Cort van der Linden, is er van overtuigd, dat wat heer Stmrszrgt, alleen is in het belang van de zaak en dat hp daarbij geon persoonlijke consideratie in aanmerking neemt. Als de heer de Steurs zich nog scherper had uitgedrukt, zou de Minister hem dat ten goede houden, omdat Zijne Excellence weet, hoe hp over bem denkt. De afdeeling „Kunsten" is mishandeld tm geplunderd, zegt deze afgevaardigde. Hp zelf heeft ontzaglijk veel gedaan voor de kunst en daarom mag bij die termen wel gebruiken.De heer Stuers wil, dat op andere posten worde bezuinigd, opdat voor de genoemde afdeeling meer kan worden uitgetrokken. „Op welke posten dan vraagt de Minister. De afgevaardigde van Weert had er op gewezen, dat de afdeeling met 21.000 is besnoeid. De Minister heeft dat noode gedaan, maar hjj heeft het gedaan ook op andere noodzakelpke posten als vakonderwijs, kankerinstituut, enz. Zoodra de omstandig- heden weer normaal zijn, zal een grooter bedrag worden uitgetrokken, ook voor de door den heer De Stuers verdedigde afdeeling. De heer De Stuers verdedigt een amen- dement, strekkende een post van 1000 gulden voor de uitgaaf der crisis-docu- menten door de Koninklijke Bibliotheek van de begrooting te voeren. De bedoeling is deze uitgaaf, waarover spreker ontevreden is, te staken. Zijn rede wordt herhaaldelijk door hartelpk gelach der zich om hem heen verdringende, luisterende leden onderbioken, maar is overigens zoo goed als volkomen onverstaanbaar. De heer Schaper verdedigt de uitgaaf die hij zegt, zeer nuttig te achten (Teekenen van instemmiog.) Minister Cort van der Linden spreekt ook ten bate van de voortzeting der uitgaaf, waarover het niet aangaat, geringschattend te denken. De heer De Stuers vindt het bijvoorbeeld dwaas, dat de documentatie aan het begin van den oorlog vermeldt, dat de Koningin op 25 Juli naar den Haag is gekomen, maar deze komst is volgens Zijne Excellentie een historisch feit, hetwelk ver- diende, te worden vastgelegd. De heer Visser van IJzendoorn verklaart zich als voorzitter der commissie van rapporteurs tegen het amendement, dat vervolgens met 49 tegen 9 stemmen wordt verworpen. De heer Bogaeit verzoekt verhooging van het subsidie aan de openbare leeszaal te Breda. De heer De Visser steur.t dit verzoek en geeft den Minister in overweging, het subsidie van 1000 op 2000 gulden te brengen. De overige artikelen worden goedgekeurd. Aan de orde is de bpgrooting voor de Landsdrukkerij voor 1916. De heer K. ter Laan brengt verschillende klachten ter sprake, in zake loonen en werktijd, waarra Minister Cort van der Linden overweging toezegt. Het wetsontwerp wordt goedgekeurd. NEDERLAND EN DE OORLOG. Verbod van uitvoer van wikken- en lupinenzaad. Het St.bl no. 515 bevateen Kon. besluit van den 18den dezer, houdende verbod van uitvoer van zaad van wikken en lupinen Verbod van uitvoer van oud papier. Het St.bl. no. 514 b<&vat een Kon. besluit van den 18den dezer, houdende verbod van uitvoer van oud papier. Verbod van uitvoer van kiaverzaden. Het St.bl. no. 516 bevat een Kon. besluit van den 18den dezer, houdende intrekking van de tijdelijke opheffing van het verbod van uitvoer van kiaverzaden. De hoofdredacleur van ,.De Telegraal" in vripieid gesteld. Hit Amsterdam meldt men aan de N. R. Crt. De heer J. C. Schroder, hoofdredacteur van De Telegraaf, is Dinsdagavond kwart voor achten uit zijn voorloopige hechtenis ontslagen, Da daarin twee en een halve week te hebben doorgebracht. Naar wij verna- men, hebben zijn beide verdedigers, Mr. Kappeyne van de Cappello en Mr. L. van Gigeh Jr., een request ingediend, waarin zijn invrijheidstelling gevraagd werd. Gelijk bfijkt, heeft de rechtbank heden op dat request gunstig beschikt. Nader meldt men De mare van de invrijheidstelling van den heer Schroder bad zich spoedig door Amsterdam verspreid. Vele rijtuigen en auto's brachten in den loop van den avond belangstellenden aan, die den heer Schroder de hand wenschten te drukken, doch door de telefoon en aan de deur heette het on- verbiddellijkde heer Schroder is voor niemand te spreken. De NedrjJandschc mail. Naar het Hbld. verneemt is opnieuw de Nederlandsche mail van een schip van de Holland-Amerika-lijn gehaald de Noorder- dijk, een vrachtboot van de N. A. S. M., heeft de mail in handen der Engelschen moeten achterlaten. Het Kolenbureau. Zooals bekend is, heeft de Minister van Landbouw,Nijverheid en Handel in de Tweede Kamer aangekondigd, dat eerlang een wij ziging te wachten is van het Kolenbureau. Naar het Hbld. meldt, is deze wijziging uitsluitend het gevolg van de uitdrukkelijke verklaringen van de thans bij het Kolen bureau aangesloten firma's dat zij, na een April a.s. niet meer bereid zullen zijn, verplichtingen aan te gaan, die niet voor alle producenten en importeurs gelden. Wil de regeering derhalve aan een regeling van de kolendistributie vasthouden, dan kan dit alleen door middel van een regeeringsbureau gesehieden. Zoowel de Minister als de Kolencommissie hebben reeds als hun wensch te kennen gegeven, dat rekening hondende met ge- noemden eisch (gelijke plichten voor alien) zoo weinig mogelijk vaD de tot dusver ge- volgde werkwijze zal worden afgeweken. DE ALGEMEENE TOESTAND. Het groote nieuws was Dinsdag, aldus schrijfl de „N. R. Crt." dat de geallieer- den op het schiereiland Gallipoli irun stel- lingen bij Soevla en Anzac hebben opgege- ven. Volgens de Engelsche voorstelling, is dit uit vrije verkiezing gebeurd en zonder dat de Turken lien noemenswaard hebben gehinderd; de Turksche lezing geeft te ver- slaan, dat het geschied is tengevolge van een algemeenen aanval van Anafarta (tegen over Soevla) en Ivari Boernoe (tegenover Anzac) uit. De eers.te voorstelling is ver- moedelijk de juiste. Want de Turken zijn er niet in geslaagd, zooals zij dikwijls al gedreigd hadden, bun vijand „in zee te drijven" of gevangenen te maken. Tot de onlruiming was, zoo vermeent men, na over- leg tusschen die Fransche en Engelsche sta- ven en ingevolge een voor eenigen tijd door het Engelsche kabinet genomen besluit, het plan opgevat. De geallieerden hebben dan bet guns tigs te oogenblik willen afwachten. Dit kwarn toen een dikke mist aan de West- kust van het schiereiland op kwam zelten. De geallieerden trokken van dien mist, die de verkenningen door de Turken onmoge- lijk maakte, partij om hun soldaten, arlil- lerie, ooriogsmalerieel en voorraden naar de schepen over te brengen en ondernamen tezelfder tijd, bij wijze van afleiJing, een hevigen aanval op de Turksche stellingen bij Sed-ul-Bahr, dat aan de uilerste punt van den toon van het schiereiland ligt. Ten slotte moesten de Tnrken wel gewaar wor den, dat de druk tegen hun front bij Ana farta en Anzac had opgehouden, en zij deden toen pas een aanval op de dioor den vijand verlaten stellingen. Maar het was toen al te laat. Wel konden zij, zeggen zij, nog een groolen buit aan oorlogsmaterieel maken wat de geallieerden vooralsnog ontkennen maar de vogels waren ge- vlogen. Het Engelsche Lagerhuis heeft het bericht van de welgesiaagde onlruiming met gejuich ontvangen. Diit is te begrijpen, omdat in den vreeselijken oorlog op Gallipoli de strijd aan de Soevla-baai en bij Anzac in een bij- zhnder luguberen reuk was gekomen. De Anzac-stelling had haar naam naar het A(uslralian) and N(ew) Z(ealand; A(rmy C(orps) ontvangen, dat daar maanden Lang nuttelooze en zeer groote offers heeft ge- bracht, om vooruit te komen. Aan de Soe- vla-baai hadden de Engelschen op 7 Au gustus nieuwe troepen geland, in de hoop zoover vooruit te zullen komen, dat zij de verbindingslijn in den rug van hun vijand op Gallipoli zouiden kunnen afsnijden. De heele tocht, waaraan de Franschen nietmee wilden doen, liep echter in dit opzicht op een jammerlijke mislukking uit. Wel wis- ten de Engelschen de waakzaamheid van de Turken te verschalken en konden zij voet aan land zelten, maar hun leiding daar was in zoo slechte handen, dat zij verzuimden de meer landinwaarls. gelegen hoogten te bezetten, waarop zich de Turken spoedig konden nestelen. In een moordend vuuig versmachtend van dorst, Lagen daar de Engelsche troepen, tot zij begonnen te wankelen en weer in de rich ling van de kust teruggingen. De officier, die de onder- neming zoo slecht geleid had, werd van zijn bevel ontheven en na dien tijd konden de Engelschen niets meer uitrichten, ter wijl de Turken hun stellingen steeds ge- duchter versterkten. Nu de verbinding van Turkije met de cenh-alen tot stand was ge komen, kregen de Turken nieuwen aanvoer van wapens en schietvoorraad en was de toestand vermoedelijk steeds hachelijker ge- worden, zoodat bet besluit tot outrunning van de met zoo veel bloed verkregen stel lingen genomen moest worden. Van de zijde der geallieerden wordt er nadruk op gelegd, dat zij hunne krachten thans op een veel minder verbrokkeld front kunnen concentreeren, maar de vraag is, of het op den duur toch nog niet tot een algeheel opgeven van de expedilie op Galli poli zal komen. Het is immers uilgelekt, dat generaal Munro, die daar kort geleden bet bevel over de Engelsche troepen van Ian Hamilton heeft overgenomcn, daartoe reeds vroeger geadviseerd had. Het Bal kan -schi erei I a nd heeft ongetwijfeld niets van zijn beteekenis als oorlogsterrein verloren, integendeel; maar het zou kunnen zijn, dat men gunstiger uitkomsten ver- wachtte van een aanval op den weg naar het Oosten meer naar het Westen toe; nu men in Satoniki nog altijd een steunpunt heeft, de Italianen in Albanie geland zijn en er nog steeds sprake is van een samen- trekking van Russisclie troepen aan de Roe- meensche grens. De „Daily News" verwacht intusschen niet anders, dan dat de geallieerdeii het houvast, dat zij nog in het Zuidehjkste gedeelte van het schiereiland bij Krithia, Kaap Helles en Sed-ul-Bahr hebben, niet op zullen geven, oin de Dardanellen geslolen Lc kunnen hou den. Voor de Turken is het met dit al een groot succes, dat de geallieerden op twee punten van het schiereiland hebben moeten wijken. Ook zij kunnen nu meer troepen tegen het andere front sainentrekken, zoo dat de geallieerden geen reden hebben om bijzonder voldaan te zijn over de omstan- digheid, dat zij hun krachten beter kunnen siaimentrekken. De eene concenlratie zal te genover de andere slaan. Nieuws van belang is overigens nog, dat de Russisclie generaal Roeski van het bevel over de Russische legers aan het Noorder- front, waar hij de aanvallen van Hinden- h urg's legergroep tegen Riga en de linie van de buna en Dunaburg totnogtoe ge- keerd had, is ontheven. Roeski heeft uitne- mende strategisclie eigenschappen aan den dag gelegd. Hij is ook de man geweest, aan wien het aanvankelijke succes van de Rus sische wapenen in Galicie le danken is ge weest. Toen het offensief tegen de Karpa- then begon, werd hij, naar het heel, door toedoen van grootvorst Nikolaas aan kant gezet. Zeker is, dat hij weder met het be vel over de Noorderlegers werd belast, toeri de groot vol's I op zijn beurt afgedaan bleek te hebben en naar den Kaukasus gezonden werd. Redenen voor Roeski's aftreden wor den niet opgegeven zelfs geen gezond- heidsredenen, die hem vroeger genoopt heet- ten te hebben, het veld te ruimen. GENERAAL DE WET IN VRIJHEID GESTELD. Generaal De Wet en 118 gevangenen, die, in verband met den opstand, van hoogver- l-aad beschuldigd waren, zijn op vrije voe- ten gesteld. De gevangenen zijn in vrijheid gesteld kraehtens de bepalingen, neergelegd in de redevoering van lord Buxton bij de opening van het parlement naar aanleiding van het betalen dei- boete, en daar zij beloofd heb ben, zich tc onthouden van het deelnamen aan de politiek, zoowel als aan eenige ppen- bare vergadering of bijeenkomst, en hun district niet zonder toestemming te zullen verlaten alvorens hun straftijd voorbij is. De Wet werd door Reuter's coirespon- dent geinterviewd voor hij naar zijn farm in den Oranje-Vrijstaat verlrok. Hij zag er uit als een loonbeeld van gezondheid. De voorwaarden, waarop hij in vrijheid was gesteld, belelten hem natuurlijk, over politiek te spreken, maar de quintessence van het interview was, dat De Wet wees op de noodzakelijkheid voor Hollanders en En gelschen, om in vrede en vriendschap met elkander te leven, en dat de oneenigheid van vroeger en het wederzijdsch wanbegrip geeindigd moeten zijn. De Wet verktaarde voorts, dat hij geen onganoegen had met Hertzog, dien hij als een der grootste mannen van Zuid-Afrika beschouwde. In alle kringen zal de invrijheidstelling van De Wet met zeer veel voldoening wor den vemomen. De oude Boeren-generaal heeft thans, met inbegrip van de preven- tieve hechtenis, ongeveer een jaar in de ge- vangenis doorgebracht. Met de beliandeling van zijn proves werd den 16en Februari een begin gemaakt en den 22en Jani viel de uitspraak, waarblj De Wet tot een boete van 24.000 gulden en zes jaar gevangenis- straf vcroondeeld werd. Een telegram uit Zuid-Afrika lieeft reeds het bericht gebracht, dat de aan De Wet opgelegde boete betaald was. De Westminster Gazette" sclirijft:De vrij- iating van De Wet en 118 andere rebellen zal menigeen in Engeland verrassen, maar een juist beset' zal ons zeggen, dat wij in deze en in andere aangelegenheden op Botha kunnen vertrouwen. Hij kent, als niemand bier te lande, de gevoelens en omstaudighe- den in Zuid-Afrika, is in nauw contact met de Boeren-bevolking in de geheele colonic en begi'ijpt, beter dan eenig Engelscliman dat kan, den geest onder de mannen die 13 jaar geleden aan zijn zijde en dit jaar tegen hem hebben gevochten. Laat ons hopen, dat in Zuid-Afrika een politiek van clementie en amnestic opnieuw rijke vruchten zal dragen. Wij ontleenen aan de „N. R. Crt." de vol gende telegrammen: WESTELIJK GEVECIITSTERREIN. PARIJS, 21 December. (Havas.) Officieel bericht van hedenmiddag: Het gesehutvuur is in den Loop van den nacht in Artois merkbaar verminderd. Ten N.-W. van lieuvel 140 hebben de Duit- schers een mijn voor onze loopgraven doen springen, die geenerlei sehade aanriditte. De Franschen bezetten den rand van den trechter. Tusschen Somme en Aisne zijn eenige ge- vecliten geleverd. Een Duitsche patroelje wend in de stneek van Lyhons door de. Fran schen onder vuur genomen en nam de vlucht met achterlating van eenige gewon- den. Op de hoogvlakte van SI. Lecoade, ten Z. van Moulin-sous-Touvent, hebben de Fran sche loopgraafmorlieren een Duitschen post vernield. In Lotharingen heeft de Fransche artil- lerie eenige welgerichte schoten atgevuui-d( op Avanc.ourt en Blamont, waar troepen- bewegingen waren waargenoanen. OOSTELIJSi GEVECHTSTERREIN. WEENEN, 21 December. (Wolff.) Officieel bericht uit het groote hoofdkwartier: Tegenover Rafalowka is aan de Styr een Russische verkenningsafdeeling uit elkaar ge- jaagd. Voor '1 overige liier en daar geschutge- vechten. ZUIDFXIJK GEVECHTSTERREIN. WEENEN, 21 December. (Wolff.) Officieel bericht uit het groote hoofdkwartier De arlilleriegevechlen op het Zuidelijk deel van het front in Tirol duren voort. Twee Italiaansche compagnieen, die in den afgeloopen nacht onze stellingen op den Monte San Micele trachtten te hesluipen, zijn vernietigd. TKll NEUZEN, 22 Dec. 1915. Het weerbericht van het meteorolo- gisch instituuf te l e Bildt van heden luidt als volgt Hoogste baromete-stand 778.3 Haparanda. Laagste harameteistand 758.1 Maastricht. Vprwachting tot den avond van 23 Dec. Zwakke tot mafige wind nit oostelijke ichtins. aan-ankeliik betrokken tot zwaar bewolkt. wpllicht nog eenige sneeuw, lichte mt matige vorst. in het noorden, in het zuiden om en bij het vriespunt. COURANT

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1915 | | pagina 1