ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. No. 6289. Dins dag 19 October 1915 55e Jaargang. De Oorlog. ABONNEMENT ADVERT EN TIEN Telefoon 25. Bit Blad verschijnt laandag', Woensdag- en Vrjjdagafond, nitgezonflerfl op Feestdagen, hij de Firma P. J. VAN DE SANDE te Ter Nenzen. SINN E N L A N 0. ggam Per 3 maanden binnen de stad 1—Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65, overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0.10. Bij direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertentien voor 1 UUT op den dag der uitgave. Het nieuwe Tweede Kamerlid W. O. A. Koster. De heer W. O. A. Koster, te's Gravenhage die bij enkele eandidaatstelling door het kiesdistrict Assen ter voorziening in de vacature ontstaan door het overiijden van Mr. Van Deventer naar de Tweede Kanier is afgevaardigd, is een van onze jongste Parlemenisleden, want de heer Koster is eerst 31 jaar oud. Hii werd 30 April 1884 te Utrecht geboren. Een schenking aan den Staat. De Minister van Financien maakt bekend dat een inwoonster van 's Gravenhage aan den Staat ten geschenke heeft gegeven zeven schuldbekentenissen van f 1000, in de 5 pCfc.'s vrjjwillige Staatsleening 1914, met alle daarbij behoorende nog niet verschenen coupons, als tegemoetkoming in de door het Pajk gedane buitengewone uitgaven ten gevolge van de bijzondere tijdsomstandig- heden. Verbod van uitvoer van tin. Het Stbl. no. 429 bevat eeri Kon. besluit van den 15den dezer, houdende verbod van uitvoer van tin. De Kroon behoudt zich voor, dit verbod tijdelijk op te heffen of in bijzondere ge- vallen daarvan ontbeffing te doen verleenen. Uitvoer van vet ten. Naar de Telegr. verneemt, zal spoedig een verbod van uitvoer van vetten, behalve margarine, worden afgekondigd. Peulvruchten. Het Nederl. correspondentiebureau in Den Haag meldt Naar wij vernemen, ligt bet in de be- doeling der regeering, dat ook een regeling voor peulvruchtenvoorziening zal worden getroffen, zoodat het koopen tot de tbans geldende hooge prijzen aan winkeliers wordt ontraden. Beschikbaarstelling van levensmiddelen. De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel brengt ter kennis van belang- hebbenden, dat aanvragen van particulieren om beschikbaarstelling van levensmiddebn van binnenlandscb verbruik eventueel be- hooren te worden gericbt tot den burge- meester hunner gemeente. (St.ct.) Rijkscommissie van toezicht op het centraai administratiekantoor voor de dislribulie van levensmiddelen. Bij Kon. besluit van 13 dezer is inge- steld een Rijkscommissie van toezicht op het centraai administratiekantoor voor de distribute van levensmiddelen en zijn tot leden dezer commissie benoemd de beeren R. P. Bontbuis, secretaris der sub-commissie uit befc Koninklijk Nationaal Steuncomite 1914 voor de voeding van mensch en dier, te 's GravenhageDr. A. G. Breen, rijks zuivelconsulent, tijdelijk te 's Gravenhage, J. Das Dzn., voorzitter van den Bond van Cooperatieve Inkoopvereenigingen voor den Middenstand Nserlandia, te Utrecht; A. J Doornbos, te Delft Mr. J. C. A. Everwijn, administrateur, chef der afdeeling haudel van bet Departement van Landbouw, Nijverheid en Hande! Dr. J. D. Filippo, directeur van het gemeentelijk laboratorium te 's Graven hage S. Haringsma, directeur-secretaris van de Cooperatieve Groothandelsvereeriging De Handelskamer, te Rotterdam P. van Hoek, directeur-generaal van den landbouw C. van Lennep, secretaris van den Nederlandschen Tuinbouwraad, te's Gravenhage Mr. J. Th. Lintborst Homan, voorzitter der sub-com missie uit bet Koninklijk Nationaal Steun comite 1914 voor de voeding van mensch en dier, te 's GravenhageO. Reitsma, secretaris van den Algemeenen Nederland- schen Zuiveibond (F. N. Z.), te 's Graven hage. Bepaald is, dat in voormelde commissie mede zal zitting nemen een lid, aan te wijzen uit en door ieder der door den Minister van landbouw, nijverheid en handel te beuoemen rijksc.ommissien van toezicht op de beschikbaarstelling en den uitvoer van levensmiddelen. Actie voor dienstweigering. Aan Het Volk wordt gemeld, dat door het geheele land op last van den procureur- generaal de officieren van justitie een onder zoek instellen bij de onderteekenaars van bet manifest der dienstweigering, in de eerste plaats bij ben, die als leider worden beschouwd. De Zeppelins boven ons land. Het Haagsche Corrcspoi:ideutiebnr,eau meldt Naar men ons mededeelt bebben de her- baalde gevallen van sehending van Neder- andsch gebied door Puitsche luchtschepen, die zich in den laatsten tijd bebben voorge- daan, onze regeering tot even zoo vele protesten auolefding gegeven. Zooais bekend is heeft in bet bijzonder bet geval van de twee Zeppelins, die den SsteD September jl. over ons land zijn getrckken, tot een ernstig vertoog barerzijds bij de Duitsche regeering geleid. De Duitsche regeering heeft daarop baar levendig en oprecht leed- wezen over drt vooral betuigd. De Duit sche militaire overbeden bebben wijdeis de voorscbriften, welke bet overtrekken van onzijdig gebied streug verbieden, aan alle lucbtscbippers in hermnering gebracht en aan diegenen onder hen, die zich aan over- treding daarvan bebben scbuldig gemaakt, eene terechtwijzing toegediend. fse toestantf, Het was Vrijdag een goede dag voor den oorlogsgod, sc.hrijft het „Alg. Hbl." Twee oorlogsverklaringen tegelijk, die bovendien nog' -eenige andere doen voorzien. Servie heeft de oorlogsverklaring van Bulgarije met een oorlogsverklaring aan dit land beant- woo-rd en Engeland heeft evenaens in de oor logs verklar ing van Bulgarije aan Servie en de aansiuiting van het eerstgenoemde land bij de centrale mogendlieden aanlei- ding gevonden zich in staat van oorlog met Bulgarije te verklaren. Het is te verwachten dat nu oo.k de andere geallieerden zich wel- dra formeel bij die andere oorlogsverklarin gen zullen aansluiten. Althans eenige van hen want het merkwaardige in dozen weneldoorlog is,, dat de verschillende geal lieerden nog altijd eenig onderscheid maken tusschen hunne vijanden, zoodat de fictie blijft bestaan, dat staten, tot een der oorlog- voerende groepen behoorend, niet in oorlog zijn met staten tot de andere groep behoo rend. Men denke bijv. maar aan Italie, dat no,g altijd niet formeel met Duitschland in oorlog is maar zich bepaald heeft tot oorlogsverklarmgen aan Oostenrijk en Tur kije. Practisch is dat, voorloopig, natuur lijk van geen beteekenis. Bij bet verband tusschen de actie der bondgenooten die tot de beide verschillende groepen behooren, is het van geen militair belang misschien kan bet belang bij de latere vredesonderhan- delingen blijken hoe nu formeel de groe- peermg der vijanden onderlbig is. Men kan deze fijne onderscbeidingen der dipLomatie bij de beoordeeling van den tegenwoordigen toestand gerust elimineeren en groep tegenover groep stellen. Wij vinden dan thans aan de eene zijde: Duitschland, Oos tenrijk-Hongarije, Turkije en Bulgarije, een nieuw viervoudig verbond, en aan de andere zijde: Engeland, Frankrijk, Rusiand, Italie, Belgie, Servie, Montenegro en Japan. De militaire positie dezer beide groepen veran dert niet door een oorloigsverldaring meer of minder. Zij zou alieen wijziging ondergaan, door de toetreding van nieuwe bondgenoo ten te eener of te anderer zijde. Natuurlijk wordt nog steeds in deze richting gewerkt, maar voorloopig ziet het er niet naar uit, dat deze pogingen sucoes zullen hebben, nu Griekenland door een merkwaardige uilleg- ging van zijn bondsverdrag met Servie in de Bulgaarsche oorlogsverklaring tegen dit land geen reden tot oorlog ziet en nu Roemenie dat de gunstige gelegenheid waarschijnlijk heeft laten voorbijgaan, 't veiliger acbt, een afwachtende bonding te blijven aannemen. Wat het aantal bondgenooten betreft is Duitschland verre in de minderlieid, maar qualiteit vergoedt hier in zoo verre quanti- teit, dat de bondgenooten van bet Duitsche Rijk in nauwere samenwerking zijn met dit rijk. In de Duitsche oorlogsgroep, zooals men gemaksbalve zou kunnen zeggen, is werkelijk Duitschland de opperste leider, en de actie dezer bondgenooten de indruk hiervan is althans zeer levendig wordt volgens een machtig algemeen plan uit be- stuurd. Dat verhoogt natuurlijk ten zeerste de militaire kracht van deze groep. In de oorlogsgroep der Entente schijnt een verband, gelijk Duitschland met zijn bondgenooten wist tot stand te brengen, niet te bestaan. Het verband is niet zoo nauw en men schijnt niet steeds, at wordt voor bij zondere omstandigheden overleg gepleegd, en worden bepaalde gemeenschappelijke rege- lingen geh-offen, voldoende samenwerking tusschen de operatien op de verschiLlende ooriogstooneeien te kunnen verzekeren. Wat de geallieerden missen, gelijk trouwens in Fransche en Engetsche bladen in den laat- sten tijd herhaaldelijk is opgemerkt, is een algemeene leiding, die in staat is van de militaire krachten der onderscheidene bond genooten te geschikter plaatse gebruik te maken. Onder de geallieerden wordt nog te eel de overtuiging gemtst dat een groot ge- meenschappelijk doel allereerst moet wor den bereikt, en nog 'te veel worden bier, door enkeie der bondgenooten aithans, de eigen kleinere beiangen, die bij de algemeene vre- desouderhandeiingen behartiging zouden moeten vinden, op den voorgrond gesleld. Men behoeft hierbij dan nog niet eens te den-ken aan Japan, dat na de vermeeste- ing van Kiao-tsjau zich uitsluitend bepaalt tot de, zeer voordeelige, rol van leverancier van oorlogsbehoeften. Het zijn eigenlijk al ieen de Franschen, die hoop bad den en den wensch koesterden, dat ook Japan op het Europeesch oorlogstooneel aan den strijd zoude deelnemen. Elders is men op de actieve deelneming van deze Oostersche na- tie, wegens mogelijke verstrekkende conse- quentien, minder gebrand. Men late dus beter dezen lialven bondgenoot buiten re- kening. Het gemis aan samenwerking ech- ter bilijkt vooral als men denkt aan de rol van Italie, dat zich tot dusver slechts be paalde tot een actie aan de Oostenrijksche grenzen en ondanks de oorlogsverklaring aan Turkije tegen dit land nog niet bet minste ondernam. Men zou verwachten dat nu de nieuwe actie der Entente ter onder- steuning van Servie den krachtigen steun van Italie zou hebben, dat, het dichtst gc- tegen bij het nieuwe oorlogstooneel, het best in staat was als Iroepenreservoir voor dit oortogsterrein te dienen. Een uitlating van den Franschen Minister Viviani scheen er op te wijzen, dat dit ook het geval zou zijn, maar uit een Vrijdag ontvangen telegram blijkt, dat Italie aan de landing te Saloniki geen deel zal nemen. Wei stelt de „Giornale dTtalia" in uitzicht, dat Italie de Balkan- actie op andere wijze zal steunen. Maar lioe dit zal geschieden blijkt niet, at zou men uit de voorafgaahde beschouwingen van bet genoemde blad kunnen opmaken, dat deze hulp alleen zou blijven bestaan in een pressie op den vijand in de Alpenlinie, die volgens de Itatiaansche opvatting immers reeds van zoo groot nut i,s geweest voor de militaire positie der andere bondgenooten. Het is echter mogelijk dat Italie toch ook nog andere plannen heeft. Wellicht een actie in Albanie? Die zou dan althans het voordeel hebben, dat men zijn eigen directe voordeelen tegelijkertijd zou kunnen behar- tigen. Of echter zulk een versnippering van krachten het groote doel iievordert, blijft de vraag. Maar de indruk blijft, dat aan de samen werking der geallieerden iets ontbreekt, en dat de tijd verloren gaat met overleg en onderhandeling, terwijl intusschen de Duit- schers en hun bondgenooten duchtig toe- slaan. Zeker, het is geen militaire wande- Ling, die de Duitschers in Servie onderne- men. Aan de Noordelijke grens van dit land hebben ze ongetwijfeld succes, uit de Duit sche berichten blijkt echter toch ook, dat bier in hoofdzaak achterhoedegevecblen wor den geleverd, dat de Serviers wel voet voor voet den vijand het terrein betwisten, maar zich geleidelijk terugtrekken in het berg- achtige binnentand, zoo uitnemend voor de verdediging geschikt, en dat de zwaarste laak den Duitschers dus bij verderen op marsch staat te wachten. Maar de Bulgaren dringen uit het Oos ten op en bedr eigen de Servische commmiicatielijnen de „Times meldt reeds de vernieling van den spoorweg ten Zuiden van Nisj en van weerskanten dus bedreigd, bevinden zich de Serviers in een benarde positie. En intusschen kampeeren de geatlieerde troepen te Saloniki, in afwachling van ver sterkingen en blijven de Italianen zich be paten tot de „pressie" op bet Alpenfront en in de Ivarst, een pressie, die, hoe kraclitig dan wellicht ook volgens de Italianen zeif, Duitschers noch Oostenrijkers heeft belct om de invasie in Servie te ondernemen. Het is in deze omstandigheden te begrij- pen, dat men in Engeland, waar men de militaire tekortkomingen duidelijk inziet, ge tuige bijv. de ernstige critiek door lord Mitner in het Hoogerhuis op de Dardanel- lenactLe geoefend, meer waarde hechl ,aan het karakter van dezen oorlog als uitput- tingsoorlog en liet eindelijke resultaat ver- wacht van de uitputting van den vij:md wiens persoontijke en economische verliezen bij voortzetting van den oorlog zoo groot zouden moeten worden, dat hij ondanks alle militaire mspanning ten slotte tot wijken en toegeven zou worden gedwongen. In lioe- verre de Engelsche verwachtingen te dezen aanzien gerechtvaardigd zijn, zal de toe komst moeten leeren. Maar in dit verband zij gewezen op de groote beteekenis van de actie der Engelsche duikbooten in de Oost- zee. Terwijl de kracht van den Duitschen duikbootenoorlog in de Noordzee schijnt te zijn verslapt voor een groot deel waar schijnlijk door de uitnemende afweermaat- regelen van de Engelsche marine zijn thans de Britsche onderzeesche booten de Oostzee, tol dusver onbetwist Duitsch ter tein, binnen gedrongen en bedreigen ze hier de Duitsche scheepvaart met Scandinavie. At is het niet te verwachten, dat de duik- bootenoorlog in de Oostzee op het handels- verkeer meer belemmerend zal werken dan hij dat deed in de Noordzee waar die werking onbeteekenend was. en at moet hij dus meer beschouwd worden als een re- presaiile van Engelsche zijde, eenig nadeel wordt den Duitsch-Scandinavischen handel toch zeker toegebracht. En Duitschland, van alle zijden afgesloten, zal dit nadeel, dat een der weinige verbindingen met het neu- trale buitenland treft, zwaarder gevoelen dan die staten, die nog in onbet-emmerd ver- keer met de heele wereld staan. In Oost en West is de toestand vrijwel onveranderd. 'toestand op het OosteSijk front. Uit Petersburg wordt gemeld Op het Russische front dat, behalve een kromming tusschen Riga en Dunaburg, een bijna rechte lijn vormde, loopende van de golf van Riga tot aan de Roemeensche grens, wordt de toestand met den dag gunstiger voor de Russen. De aanvallen van den vijand hebben het karakter van geconcentreerde operaties op een punt verloren. De Duitschers zoeken thans ten noorden en ten westen van het dorp llioeks, op 17 K.M. afstand van Dunaburg, vergeefs het een of ander zwakke punt van het Russische leger. De toestand van den vijand in de streek van Pinsk is zeer gevaarlijk. In Galicie, waar de Duischers belangrijke versterkingen moesten aanvoeren, beginnen de operaties gerekt te worden en nemen zij een voor het vijandelijk leger ongunstig karakter aan. De hoop van het Duitsche hoofdkwartier dat het den loop van de vijandelijkheden zou kunnen verhaasten en dat tegen Kerst- mis de zaak in orde zou zijn, is voornamelijk verijdeld door de gebeurtenissen aan het Russische front. Uit Tsjernowitz wordt aan het //Berl. Tagebl." geseind, dat de pogingen der Russen om door het front Bessarabie Boekowina te breken, thans als volkomen mislukt beschouwd kunnen worden. Be halve een groot aantal manschappen, ver loren de Russen ook het belangrijke steun- punt in het gebied van Dobronowitsj, van waar zii de rechterfiank der Duitsch- Oostenrijksche troepen bedreigden. Dit steunpunt werd door de Duitsch-Oosten- rijksche troepen stormenderhand veroverd en is thans vast in hun bezit. Het fasaede Zeppelin bezoek aan Londen. Het Engelsche departement van Oorlog maakt bekend, dat een vijandelijk eskader luchtschepen de oostelijke graafschappen en een gedeelte van Londen en omgeving Woensdagnacht bezocht, waarbij bommen werden geworpen. Het afweergeschut kwam in actie. Men heeft gezien, dat een lucbt schip op een zijde overhing en eenigszins moest dalen. Vijf vliegmachines stegen op maar tengevolge van de gesteldheid van den dampkring slaagde slechts een er in nabij een luchtschip te komen, maar kon het niet inhalen, voordat het in den mist verdween. Eenige huizen werden beschadigdver schillende branden ontstonden, maar er werd geen ernstige schade aangericht aan militair materiaal. Alle branden waren spoedig gebluscht. In het geheel zijn 15 miiitairen gedood 13 gewond burgers 27 mannen gedood, 64 gewond 9 vrcuwen gedood, 30 gewond 5 kinderen gedood, 7 gewond. Te Londen werden 32 personen gedood, 95 gewond. f^edieHsmdersi die onjgget&u'g© waren, De schipbreukelingen van het Ned. s.s. ,/Texelstroom", dat op een mijn liep en zonk, die per s.s. //Maasstroom" te Amster dam werden aangebracht, hebben in den laatsten nacht van hun verbiijf in Londen het jongste Zeppelinbezoek aan de Engel sche hoofdstad medegemaakt. De tweede machinist Wasch deelde eenige indrukken van dat bezoek mede. ,/lk loop liever op een mijn, dan dat er een Zeppeiin boven me komt", zeide hij. ,/Na een mijnontploffing ga je in de booten en dan voel je je weer veilig, maar zoolang er Zeppelins in de buurt zijn, kan je je nooit gerust gevoelen, omdat het nooit te bepalen is, waar de bommen zullen vallen." De machinist had in het Zeemans'nuis gelogeerd, in het East-End. In de onmid- dellpke omgeving van dit gebouw had een bom een Belgisch logement vernield. De ramen van het Zeemanshuis verbrpzelden zoo goed als allemaal en de loge's vlogen ontsteld in groote verwarring op. In het vernielde logement lagen vermoedelijk 6 rnenschen onder het pnin begraven. Een aantal vrouwen viuchtte het Zeemanshuis binnen. De Zeppelins waren ongeveer 10 uur in den avond boven het Zeemanshuis. Te middernacht brachten zij een tweede be zoek aan de stad, diimaal meer aan het Zuidelijk gedeelte. Herhaaldelijk werden de luchtschepen met zoeklichten heschenen en aanhoudend vuur- den de Engelschen op de ongewenschte gasten, die echter ongedeerd konden terug- keeren. Richten de Zeppelins echter veel schade aan, een paniek veroorzaken zij niet. De bevo'king, hoewel angstig, weet zich te bedwingen. ue Zeppelin aanvallen. Archibald Hurd, de medewerker voor marine-aangelegenheden van de Daily Tele graph, schrijft, dat de mislukking van het optreden der Duitsche luchtschepen blijkt uit het feit, dat hoewel zij vele bezoeken aan Engeland gebracht hebben, er weinig of geen schade aan militaire inrichtingen is toegebracht. Het kan zijn, vervoigt hij dat de bevolking, indien de zeppeiins en de duikbooten waren weggebleven, de betee kenis van den oorlog nooit zou hebben be- grepen. Een Nemesis zal Duitschland voor de daden der zeppeiins treffen, zooals dat land reeds ervaren heeft in verband met de piratenverrichtingen der duikbooten. Het mouopolie van de lucht heeft Duitschland niet. Wij mogen hopen, dat, zooals wij heden ljjden, dat rijk morgen zal lijden. Zijn voorsprong op het gebied der lucht- vaart heeft op het vasteland reeds opge- houden te bestaan en wij kunnen vertrouwen dat spoedig de dag zal aanbreken, waarop de oorlogswerktuigen der lucht tegen zijn eigen bevolking gericht zullen worden. De Daily News zegt in een hoofdartikel over den laatsten tocht der Zeppelins Een enkele goedgerichte granaat aan het front zou waarschijnlijk meer uitwerking gehad hebben, indien men militaire uitwerking beoogt, dan alle bommen van de Duitsche luchtschepen, die Woensdag in de Engelsche graafschappen zijn geworpen. De materieele schade was zoo gering, dat het vermogen van het land om den oorlog vol te houden er niet in het minst door geleden heeft. Voor de winsten, welke de Duitschers van deze bijzondere vertooning van verschrik- kingen verwachten, moet men letten op de inoreele uitwerking. Het is nutteloos daarover te twisten met een volk, dat, te oordeelen naar haar pers, volhardt in de overtuiging, dat wij sidderen uit vrees voor Duitschlands macht en beven uit ontzag voor Duitschlands gramschap. Het is waarschijnlijk, dat op het oogenblik zeer weinig Duitschers te bekeeren zijn tot het geloof, dat deze beide gevoelens den Engelschen, mannen zoowel als vrouwen,. bij de hedreiging door een Zeppelin geheel vreemd zijn. Er zijn nog zekere andere gevoelens. Welke die zijn, zal Duitschland op het daarvoor aangebroken oogenblik tot zijn nadeel ervaren. De Times geeft een lijst van Zeppelin- aanvallen op Engeland 19 met den laatsten mee en de slachtoffers die daarbij zijn gevallen. Er zijn dit jaar, sedert de aanvallen op 19 Januari begonnen, 167 menseken door Zeppelins gedood en 384 gewond, bijeen 551, waarvan alleen 170 bij den laatsten aanval. Door het Londensehe blad The Globe was tegen Donderdagmiddag een groote openbare vergadering beiegd ter bespreking van de Zeppelin-aanvallen. Ze werd bijna uitsluitend door mannen van zaken bij- gewoond. Er zijn, na opgewonden debatten, moties aangenomen, strekkende om aan de regeering een politiek van weerwraak te vragen ten opzichte van den oorlog in de lucht, door den vijand in zijn eigen land op gelijke wijze aan te vallen, voorts tot oprichting van een luchtministerie. Aan het slot der vergadering is een vechtpartij ontstaan, doordat een paar per sonen zich luide tegen de moties verzetten en men ben voor Duitschers hield. Onder gejuich zijn zp de zaal uitgezet. Tagen de Zeppelin aanvallen. Sir Arthur Conan Doyle, de bekende Engelsche schrijver, betoogt in de //Times" dat hij een middel heeft gevonden, dat Engeland van de Zeppelin aanvallen kan BflnHHCS

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1915 | | pagina 1