ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. No. 6272. Donderdag 9 September 1915. 55e Jaargang. De Oorlog' ABONNEMENT ADVERTENTIEN Dit Blad nerschijnt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, hij de Flrma P. J. TAN JE SAHDE te Ter Neuzen. 8INNEHLAND. Per 3 maanden binnen de stad 1—Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65, overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Telefoon 25. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0.10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertentien voor 1 UUl* op den dag der uitgave. I let Huis van Oranje! Naar aanleiding van den verjaardag van onze Koningin geeft V. in den „Nederlan- der" een historisch overzicht van de betee- kenis van het Oranjehuis voor heel Europa: Niet alleen in Nederland, maar ook in het buitenland heeft het altijd hooge eer genoten. De meeste regeerende vorsten van Europa, en met name de Keizer van Duitseh- land, zijn afstammelingen van onzen Prins Willem en zij zijn er trotsch op. In Berlijn zijn tat van standbeelden voor Oranjevor- sten opgerichl en Duitschland zelf her- denkt nog steeds Adolf van Nassau, die in de dertiende eeuw, na Rudolf Van Habs- burg, Duitsch Keizer werd. De groote keurvorst van Brandenburg was indertijd zeer vereerd, toen liij een dochter van on zen Frederik Hendrik ten huwelijk kreeg. Ook stadhouder Willem V en diens zoon, Koning Willem I, zijn met Pruisische ko- ningsdochters gehuwd geweest. Toen dan ook onze Koning Willem III, bij gelegenheid van het huwelijk van Prins Hendrik, met een Pruisische prinses Berlijn bezocht, werd hij daar aan het hot buitengewoon harte- lijk ontvangen, en dat dankte hij niet alleen aan het feit, dat hij zelf met een prinses van Wurtemburg gehuwd was geweest. Ook in Engeland is ons Oranjehuis steeds in groot aanzien geweest. Stadhouder Wil lem II en diens zoon waren met Epgelsche prinsessen gehuwd. Tweemaal heeft een Maria Stuart de hand gereikt aan een Ne- derlandschen stadhouder en later trad; ook de stadhouder Willem IV met een Engel- sche koningsdochter in het huwelijk. Ook onze erfprins, de held van Quatre-Bras en Waterloo, was aanvankelijk bestemd voor prinses Charlotte, die later met Leopold den eersten, Belgischen Koning, in het hu welijk trad, maar zij weigerde ten slotte. Eerst heeft hij mij mijn vrouw ontnomen, zeide, met het oog daarop, later onze erf prins, en toen mijn land; maar zijn schit- terend huwelijk met Anna Paulowna van Rusland, stelde hem schadeloos. De Tsaar van Rusland stelde er prijs op de hand van zijn zuster te geven aan een prins, die op jeugdigen leeftijd reeds zooveel had gedaan en sedert dien is ook in Rusland ons Vor- stenhuis hoog in eere gebleven. Toch was onze erfprins in Engeland zeer populair. Hij, die als Engelsch generaal onder Wel lington in Spanje had gevochten, en bij Waterloo grootendeels Engelsche troepen had aangevoerd, was de beveling van het Engelsche volk. Niemand echter is in Engeland nog steeds meer geeerd dan onze stadhouder Willem III die volgens het getuigenis van meer dan een Engelscben geschiedschrijver de groolste koning is geweest, die ooit op Engelands troon heeft gezeten. Hun vrije constitutio- neele instellingen kregen zij van hem. Van het absolutisme der Stuarts heeft hij Enge land voor goed verlost. De Bank van En geland is grootendeels zijn schepping en terwijl wij nog steeds geen standbeeld voor dien grootsten van al onze OranjevOrsten hebben opgericht, vindt men er in Engeland verscheiden. In het algemeen kan men zeggen, dat onze Oranjevorsten een internationale be- teekenis hebben gehad. Zij behooren aan de menschheid en niet alleen aan Neder land. Ver buiten de grenzen van him eigen land hebben zij hun invloed doen gelden. Tal van groote veldheeren, die later in Eu ropa een rol hebben gespeeld, zijn in hun school gevormd. Tot tweemaal toe hebben onze Oranjevor sten Europa verlost van het Fransche ge- vaar, dat eerst onder Lodewijk XIV en later onder Napoleon dreigend was gewor- den en reeds vroeger hadden zij het Huis Habsburg helpen knotten, dat niet minder de rust en het evenwicht van Europa be- dreigd had. De groote gebeurtenissen in het Huis van Oranje hebben dus voor heel de wereld beteekenis en terecht heeft eens een Duitsch geschiedschrijver opgemerkt, dat de ge- stalte der wereld nu heel anders zou zijn, als onze vijf groote Oranjevorsten nooit hadden geleefd. aigemeeiae toestand. Hoewel de tegenstand der Russen op alle deelen van het oostelijk gevecbtsfrout zeer krachtig is en de Russische legers overal en telkens weer offensief optreden, gaan de Duitsche legers, zoo schrijft het Alg. Hbl., zij het ook lacgzaam, overal vooruit. In het Noorden is de Dwina overschre- den, bij Friedrichstadt en bij Lennewaden, zoodat thans de verbinding tusschen Wilna Dunaburg en Riga ernstig bedreigd wordt. Sedert veertien dagen werd er in de rich- ting van Friedrichstadt gevochten, en in de laatste week werd met groote kracht, J door een ontzettend artillerievuur, gepoogd de overgangen over de Dwina te beruach- tigen. Voor dat vuur moesten de Russen wijken twee overgangen over de Dwina werden vermeestetd en daar de spoorweg van Duna burg naar Riga slechts een mijl oostelijk van Friedrichstadt loopt, is het ondenkbaar, dat deze lang kan worden verdedigd, wijl de Duitschers met hun geschut aan de Dwina gemakkelijk dien spoorweg kunnen beschieten. Tegelijkertijd met dit offensief tegen de lijn DunaburgRiga rukten de Duitschers op tegen Jacobstadt, aan de spoorweglijn MittauKreuzburgdit is het punt, waar de beide lijnen samenkomen. Bier pogen de Duitschers zich meester te maken van de Dwina tusschen Linden en Jacobstad, waardoor de spoorweg dan op twee punten zou worden genomen. In verband met deze pogingen houden de Duitscbe legers tegenover Wilna, tus schen de Swenta en de Wilija, zich rustig zij kunnen met succes den opmarsch be- ginnen tegen Wilna, wanneer deze plaats door de afsnijding der spoorwegverbinding met Riga rijp is voor de ontruiming door de Russen. Het Duitsche centrum heeft tbans een lijn bereikt, die zich van den Njemen, ongeveer 100 K.M. oostelijk van Grodno, in een groote boog uitstrekt over Mosty, Wolkowysk, Selez, Chomsk naar Drogitsijn. De afstand van Brest-Litowsk tot Selez is ongeveer 110 K.M, die van Brest tot Drogitsjin 100 K M. De boog is dus van Brest te trekken, van den Njemen tot aan de moerassen van den Pripjet en snijdt de spoorwegen BjelostokWolkowysk—Slum m Brest—Kobrin—Minsk en Brest—Kobrin Pinsk, de drie verbindingswegen naar het oosten. Daardoor is de geheele streek tusschen den Njemen en de Pripjet afgesloten. Maar het Russische centrumleger schijnt gelegen heid te hebben gehad bijtijds naar het oosten uit te wijken, den slag te vermijden en slechts achterhoede-gevechten te levereu. Bet wordt nu moeilijk voor het Duitsche leger nog veel meer oostelijk te gaan, tenzij het zich naar Moskou begeven wil. Want het komt nu weldra in de moerassige streken benoorden den spoorweg naar Pinsk, waar de verbindingswegen schaarsch en slecht zijn. Het zuidelijk leger, dat Luzk reeds ge nomen had, heeft vandaar krachtige po gingen gedaan, om naar Dubna en Rofno te komen, ten einde den geheelen vesting- driehoek te bezetten, en de Russische legers in Oost-Galicie te beletten naar het noor den, zoo mogelijk ook naar het oosten, uit te wijken. De Russische troepen hebben zich achter de Sereth, die evenwijdig met de grens van Podolie loopt, versterkt, en sloegen daar de aanvallen der Duitsche legers af, welke in de ricbting van die grens en naar het noorden oprukken. Wei is het Russische leger nu in drie deelen verdeeld, tusschen welke de coramu- nicatiemiddelen steeds moeilijker en minder worden, maar de vernietiging van een dier legers is niet bereikt. Zij trekken terug naar de drie groote puntenPetersburg, Moskou, Kjef. Ea voor den Duitschen 'Generalen Staf zal het nu de vraag zijn, welke richting moet worden ingeslagen. Bet is duidelijk, dat de staf wel een plan zal hebben voor het vervoig van den veidtocht in Rusland, ai is dit voor leeken nog niet te doorgronden. Maar steeds meer wordt de meening uit- gesproken, dat nu de moeiiijkheden pas be ginnen. Waarschuwend herinnert prof. Bruhmans in de Amsterdammer" er aan dat bet nu juist een jaar geleden is. dat de zegevierende Duitsche opmarsch in Fran- krijk aan de Marne werd gestuiten hij verheelt niet, dat een herhaling daarvan in Rusland evenzeer mogelijk is. Deltaliaansche strateeg Barone. veronderstelt eveneens, dat de Duitsche legers in Rusland hun uoodlot tegemoet loopen, een dat dan het oogenblik gekomen zal zijn voor de geallieerden op het westelijk oorlogstooneel om hun slag te slaan. Uit de mededeelingen over de bijeen komst te Petersburg, waar maatregelen werden beraamd om den oorlog voort te zetten, bleek wel, dat de toestand in Rusland niet, zoo is, dat men spoedig een afdoende hervatting van het offensief kan verwachten Maar zooiaag de Russiche taktiek van den vooitgezetten terngtocht slaagt, en het Russische leger, ondanks de groote ver- liezen die het vechtende en terugtrekkende lijdt wij hebben al eens gewezen op het woord van Napoleon over de groote verliezen die een terngtrekkend leger altoos moet ondergaan toch nog flinke sterkte behoudt, is het steeds te verwachten, dat het aangevuld en van nieuwe ammunitie voorzien, de kansen van den strijd nogmaals onder de oogen zal willen zien. Voorloopig echter zijn dit alles slechts redeneeringen, hypothesen zonder eenigen grond. Niemand weet, wat het Russische leger heeft verloren, aan gevangenen, dooden en gewonden niemand weet wat er van dit leger nog is overgeschoten en in welken toestand het verkeertniemand weet, hoe het met de regeling van den ammunitie- aanmaak in Rusland gesteld is. Wat daar- over in de bedoelde bijeenkomst werd gezegd en naar buiten bekend gemaakt, is natuur- lijk voor de buiten wacht bestemd, en zooals de Chineezen zeggen om het gezicht te redden". En daarom is het onmogelijk na te gaan, of het waar is, wat van verschillende zijden beweerd wordt, dat het voor de Duitschers in Rusland op een //debacle" moet uit- loopen. Het is beter den uitslag van dezen strijd maar aan de toekomst over te laten. Yoor- spellingen te doen is altoos gevaarlijk tenzij voor Mad. de Thebes dat is in dezen oorlog herhaaldelijk gebleken Een duitsche duikboot ge« zonken. De Duitsche admiraiiteit meldtVolgens mededeeling van een onzer duikbooten, die op zee de ffU 27" heeft ontmoet, heeft de laatste omstreeks den lOden Augustus een vrij ouden Engelschen kleinen kruiser ten Westen van de Bebriden, in den grond geboord. De „U 27" zelf is niet terugge- keerd. Daar zij sedert langen tijd op zee is, moet men baar als verloren beschouwen. Den 18den Augustus, om 7 uur 's Da- middags, is wederom een Duitsche duikboot door een Engelsch passagiersschip met kanonnen beschoten. De onderzeeboot had gepoogd, een in het kanaal van Bristol aangekomen stoomschip te laten bijdraaien. Schending van het volken- recht. Het Belgische gezantschap te 's Gra- venhage deelt mede, dat de Belgische re- geering heeft vernomen, dat de Duitsche overheid de nationale maatschappij van Buurtspoorwegen heeft aangeschreven, dat zij 14 lijnen moet opruimen. Dit is in strijd met de Haagsche conventiereden waarom de Belgische regeering tegen de schending verzet aanteekent. Aanvallen of afwrachten In de ffPreparazione" (een Italiaansch militair tijdsehrift) schrijft de Italiaansche kolonel Barone, medewerker van de //Temps", die onlangs een bezoek bracbt aan het Fransche front en het hoofdkwartier Er zijn lieden, en tot hen kan men den Franschen opperbevelhebber rekenen, die meenen, dat men in de gegeven omstaudig- heden zonder bezwaar het oogenblik van het groote offensief op het westelijk front kan uitstellen teneinde de aanval, wanneer hij wordt ingezet. ook ineens en afdoende kan doorzetten. Daartegenover staat een ongeduldige minderheid aan wier hoofd eenige leidende politieke pei-sonen staan die van oordeel zijn, dat onmiddellijk moet gehandeld worden. Wie heeft het bij het rechte einde Kolonel Barone meent de eerste groep. Duitschland ni. loopt, zijn offensief in Rus land voortzettend, zijn ongeluk tegemoet. Bet is beter dat ncodlot zich te laten vol- trekken en zich intusschen gereed te houden in het Westen voor den genadeslag. Van dien kant, zoo eindigt kolonei Barone, meen ik dat generaal Joffre de zaak bekijkt. En ik durf hieraan toe te voegen, dat de Russische opperbevelhebber, verre van zich aan zich zelf overgelaten te achten, even eens den toestand op die wijze beoordeelt. De ongeduldigen in Frankrijk en elders behooren dus aan den verantwoordelijken persoon de keuze van het gesehikte oogen blik over te laten. De Fransche opper bevelhebber slaapt ongetwijfeld niet en hij verdient het meest volkomen en meest cnbegrensde vertrouwen. Oe misSiikte graanoogsi irs Frankrijk. Tengevolge van de regenachtige maan den Juni en Juli, is de graanoogst in rankrijk zoozeer mislukt, dat er 15 tot 20 I millioen centenaren tekort komen. Zoowel de Economiste Europeen als de Matin be- rekenen, dat daardoor een gouduitvoer van ongeveer 700 millioen francs noodig zal worden om het noodige graan aan te koopen, dat voldoende is tot 1916. Beide bladen raden de grootste spaarzaamheid aan overal waar deze maar mogelijk is, zonder de lands- verdediging te schaden. Een tweede 1812. Een Russisch offfcier, die den geheelen terngtocht van het Russische leger heeft meegemaakt, zegt, dat de terngtocht een meesterwerk is van verschrikkende, sys- tematische verwoesting. Een onmetelrjke zee van vlammen duidt de lijn van den terngtocht aan. Mijlen en mijlen ver zijn de straatwegen met brandende huizen ge- flankeerd. By Sokal vond de vijand een hoop schoorsteenen, op de plek waar eens een groot hospitaal had gestaan. De ge wonden waren weggevoerd en niets dan een puinhoop bleef over. Het leger van generaal Mitsjenko wordt overal gevolgd door een troep kozakken, die ten taak hebben alles achter het leger te verbranden. Zij brengen die taak zonder medelijden ten uitvoer. Toen de Hongaarsche troepen Krylow binnentrokken, stond de heele stad in brand. De hitte was zoo groot, dat de troepen om de stad moesten trekken. Zoo brandden ook Wladimir-Wolynski en Werba en daarachter woedde een zee van vuur over de vlakte van Kowel. Dagenlang wisten de O.-H. troepen niet waar ze zich bergen moesten. Bovondic n zijn de wegen in zoo'n verschrikkelijken staat, dat zij gewoonweg onbruikbaar zijn. De proviandeeringswagens komen op deze wijze minstens anderhalven dag te laat, terwijl duizenden soldaten noodig zijn om de spoorwegen, die eveneens zijn opgebroken, te herstellen. IHevrouw Carton de Wiart uit de gevangenis outslagen, De correspondent van //De Tijd" te Havre bericht onder dagteekening van 4 Sept. Zooeven is de Minister van Justitie, de heer Carton de Wiart, naar Zwitserland vertrokken om zijn echtgenoote tegemoet te reizen, die heden uit de gevangenis te Berlijn is ontslagen. Mevrt^uw Carton de Wiart had den straftijd, h'aar door het Duitsche gerecht te Brussel opgelegd, nog niet volbracht, doch hare invrijheidsstelling had plaats ingevolge stappen, door den koning van Spanje rechtstreeks bij de Duitscbe regeering gedaan. Het zal mevrouw Carton de Wiart ver- boden zijn, nog in Belgie te verblijven zoolang het land onder Duitsche bezetting blijft. Een nieuwe Zeppelin. Aan de Temps" wordt het volgende ge- meld over een nieuwe Zeppelin, welke boven het meer van Constance manoeu- vreerde. Het luchtschip, dat zich zeer gemakkelijk en snel bewoog, heeft een sierliiker model dan de Zeppelins, welke voor den oorlog werden gebouwd. De roeren zijn grooter, waardoor sneller boch- ten kunnen worden genomen. Tot nu toe was de doorsnede voor en achter gelijk. Het nieuwe luchtschip heeft een vischvorm en de voorzijde eindigt in een punt. Het omhulsel heeft een zilvergrijze kleur en schutert niet in de zon. In een wazigen dampkring is het luchtschip niet te onder- scheiden en op geringe hoogte is het reeds onzichtbaar. Kesn gpsfriMikogel isu hei hart, Een eigenaardig geval heeft zich voorge- daan bij een gewonde van het Oostelijk oor- logsterrein, die een schot in de lever kreeg en na veertien dagen eerst in Hamburg ge- opereerd kon worden. De granaatsplinler werd gemakkelijk uit de lever verwijderd, echter merkte men bij onderzoek met X- stralen, dat er in de rechterhartkamer van den soldaat voortdurend een stuk rnetaal met elken hartslag op en neer danste. Men beslool tot de operatie. De borstkas werd opengelegd,- de hartbuidel opengesneden, het hart te voorschijn geliaald, waarin men da- delijk een hard, rond en verschuifbaar voor- werp voelde. De hart-spier werd openge sneden, de kogel er onmiddellijk uitgehaald, waardoor natuurlijk een zware stroom bloed meekwam en in pen oogwenk had men de snede weer toegenaaid, waarna het hart niet meer bloedde en weer op zijn plaats gelegd kon worden. De kogel woog 12 gram. Hij heeft den soldaat eerst een schampschot langs het bovenlichaam toegebracht, daar- na is hij afgekelst op de patroontasch, het lichaam door de lever biimengedrongen en heeft daarna zich in een ader gestort, die den kogel meesleepte tot in het hart, waar hij gevangen bleef. De gewonde was vier weken na de operatie alweer op de been. De houding van BuSgariJe. Uit Sofia wordt aan de „Voss. Ztg." ge- meld, dat alle bijzonderheden in de samen- stelling van het Turksch-Bulgaarsch ver- drag nn vastgesteld zijn; dank zij de staats- manswijsheid van de gezaghebbende Tur- ken mag men de betrekkingen tusschen Bulgarije en Turkije als verzekerd beschou wen. De uitvoering der overeenkomsten is gebonden aan de overweging van gebeurte nissen, waarop niet lang meer zal behoeven te worden gewacht. Uit Geneve wordt aan het „Berl. Tage- blatt" gemeld, dat volgens een bericht uit Dedeagatsj de Bulgaren met koortsachtigen ijver werken aan versterkingen aan de Bul- gaarsch-Grieksche grens, nieuwe reeksenvan loopgraven werden gemaakt aan de zijde van Nevrokop. Bulgaarsclie officieren van hoo- gen rang vertrokken naar die streken, om de nieuwe werken aldaar te inspecteeren. Clemenceau geeft in het blad „L'Homme Enchaine" een beschouwing over den Bal kan. Hij begint met toe te geven, dat hij er niet veel van begrijpt. Zeker is, dat Bul garije op het oogenblik de beslissing in han- den heeft. Het heeft na den tweeden BaL- kan-oorlog een leelijk oogenblik doorleefd en het is duidelijk, dat het thans wraak wil nemen. .Als feitelijk hoofd van dit senti ment moet men Koning Ferdinand beschou wen, terwijl zijn ministers slechts tusschen- personen zijn. Of het verdrag met Turkije al dan niet geteekend is, valt niet uit te maken, zeker is het, dat de Bulgaarsche censuur alle telegrammen, die daarop be- trekking hadden, heeft doorgelaten, wat op zichzelf reeds veelzeggend is. Bovendien is het logisch, dat Turkije niet zooveel voor- deelen aan Bulgarije zou hebben overgela ten, indien het niet begreep, dat het ern stig door dit land zou kunnen bedreigd? worden. De geschiedenis zal later leeren, dat de Entente een kostelijk oogenblik heeft laten voorbijgaan. De terngtocht der Russen en de minder gelukkige opera ties aan de DarGahellen heb ben aan de centrale mogendheden gelegen heid gegeven om de sympatliieen voor zich te winnen. Echter is het niet te begrijpen, dat het Bulgaarsche volk er loe gebracht zou kunnen worden om tegen Rusland op te marcheeren. In dat geval zou het alle kans hebben opnieuw de overige Balkan- staten tegen zich gekeerd te zien en men moet toch aannemen, dat Koning Ferdinand na den laatsten oorlog bet een en ander geleerd heeft. Het Bulgaarsche volk zou dit ook niet wenschen. Aan te nemen is dus, dat Koning Ferdinand de lcat uit den boom kijkt en dat al de huidige bewegingen slechts schijnbewegingen zijn. Wat de oorlog fees*. Hoewel wij nog lang niet aan het einde schijnen te zijn, bedraagt thans reeds het totale bedrag aan oorlogsleeningen, door de geallieerden mtgegeven, in ronde cijfers 25.690.000.000, terwijl Duitschland, Oos- lenrijk en Turkije samen (de opbrengst van de thans aangekondigde Duitsche leening M. 10 milliard stellend) 18.000.000.000 aan oorlogsleeningen hebben uitgegeven. te- zamen vormend het reusachtige bedrag van 43.690.000.000. ganschelijk opgeslokt door het oorlogsmonster, dat lhans in totaal ge- middeld 132i/2 millioen gulden per dag eischt. Alleen de jaarlijksche rente op dit grooten deels weggesmeten geld, vordert a 5 pCt. gerekend, een weerkeerend bedrag vanruim twee milliard gulden. Duitschland is nu aan het bijeenbrengen van zijn derde oorlogsleening, en Engeland zal vennoedelijk in October ook een derde oorlogsleening aangaan van ruim 7 milliard gulden. Gaan de JapaniiBt's v*-sarkeiij,k E&srropa Er zijn verscheidene berichten, die er op wijzen, dat Japan zich ongerust begint te maken over den afloop van den oorlog en beseft, dat het niet langer meer werkeloos kan blijven toezien. Er zijn belangrijke rni- nisterraden te Tokio geweest en besprekin- gen tusschen den Minister van Oorlog en den Russischen gezant. Het heel, dat thans in begins el besloten zou zijn om troepen naar Rusland te zenden en dat de verschil lende gezanten van Japan bij de Entente opdraclit kregen om aan de regeeringen hun plan ter bespreking en goedkeuring voor te leggen. In ieder geval is het zeker, dat Japan, nu de oorlog met China niet meer dreigt, zich op nijverheidsgebied reeds ten behoeve van Rusland heeft gemobiliseerd. De munitie- werkplaatsen werken met dubbel personeel nacht en dag en ook de geweerfabrieken. Reusachtige hoeveelheden schietkatoen en I IHHW .IHilf —9 !33SfiaaSBBNV

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1915 | | pagina 1