ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. Malingsonileryijs. No. 6269. Donderdag 2 September 1915. 55e Jaargang. Onderwijzer Bekendmaking. De Oorlog- ABONNEMENT: ADVERTENTlfiN Telefoon 25. Bit Blad verschijnt Maandag", V/oonsclag- en Vrijiiagavoiid, aitgezonderd op Fesstdagen, bij de Firma P. J. VAN DE SANDE te Ter Neuzen. GIFT. B1NNENLAND. FBTTILLETOW. Per 3 maanden binnen de stad 1.Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65, overig Buitenland f 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10. Bij ctirecte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave. Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN noodigen hen, die in aanmerking wenschen te komen voor eene benoemiog tot bij het herhalingsonderwijs aan school A, in de kom, uit, daarvan kennis te geven aan den Burgemeester voor den 6 Sep tember 1365. Ter Neuzen, 30 Augustus 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. HUIZINGA, Burgemeester. L. WABEKE, Seeretaris. Koninginnedag in Den Haag. De Koningin werd aldus schrijft de „H. Crt." heden 35 jaar. Evenals verleden jaar is haar geboortedag zonder het gebruikelijke feestbetoon voorbij gegaan. De tijden zijn nog niet zoo, dat aan een geheel onbezorgde viering van den jaar- dag van Hare Majesteit mocht worden ge- dacht. En aanvankelijk scheen 't zelfs een heel t r i q s t e dag te zullen worden. De regen striemde uit de lucht. Het was een echt najaarsweer. Doch tegen den middag klaar- de het gelukkig op, en voor de zanguitvoe- ring, hedenavond voor het „Huis ten Bosch", mogen we, als de teekenen niet bedriegen, het beste hopen. Geen parade en geen illuminatie dus heden, geen „kleine kennis" ook maar een feestelijk aanzicht had de stad, de bin- nenstad in 't bijzonder, toch door de vele vlaggen! Zij wapperden voor de gevels van het Stadhuis, de Rijks- en gezantschap&ge- bouwen, en van den Toren, en hier en daar zag men een feest-etalage in de winkels, met het borstbeeld van onze Koningin als middenstuk. In de verschillende paleizen werd in de felicitatieregisters druk geteekend, en in de Groote Kerk werd de verjaardag van H. M. in een buitengewone godsdienstoefening plechtig herdacht. „Ik vlucht naar grootvader Kruse, hij zal mij niet verstooten, en doet hij het, dan ga ik ergens als meid dienen!" „Je schrijft mij toch?" „Natuurlijk. Maar ik adresseer den brief naar uw breeders huis, ge zijt daar toch dagelijks." „Ja, dat is veiliger." „En nog iets, oom. Goldammer heeft mij bij gedeelten in de Iaatste weken driehon- derd mark voor de huishouding gegeven, be- taal hem die terug en ook den handkoffer. Ik kan hem natuurlijk niets schuldig blij- ven. IJ alles, mijn redder, mijn eenige vriend." Zij viel hem in een opwelling van dank- baarheid om den hats en kuste hem haas- tig- Geroerd beloofde hij, hare wenschen te vervullen. Hij zou wel een harden strijd met Goldammer, en ook met vriend Emil krijgen, maar voor haar zou hij zich in stukken hebben laten scheuren, en door zijn aansporing had hij medegewerkt om haar in dezen vreeselijken toestand te bren gen. De voorganger, ds. Schokking, sprak naar aanleMing van de woorden in 2 Samuel 18 vers 3 lOpgeleekend, door het volk Israel ge- s pro ken tot koning David, toen zijn zoon Absalon tegen hem opstond: „En gij zult ons zijn als tienduizend onzer." In verband met deze woorden sehetste spreker de aanhankelijkheiid van het Neder- landsche volk aan het Huis van Oranje en aan H. M. de Koningin, en smeekte hij 's hemels zegen voor Hare Majesteit en haar Huis af. Toepasselijke Psalm- en Gezang verzen werden gezongen, en waar daarin een zegenbede was vervat, zong de gemeente deze op uitnoodiging des voorgangers staan de, terwijl na den slotzegen het orgel de me- lodie van het Wilhelmus aanhief, en de aan- wezigen staande een der coupletten zongen De meeste kerkgangers droegen oranje op de borst. Het kerkgebouw was voor een groot deel gevuld. Ook in de R.-K. kerk aan de Parkstraat had hedenochtend, ter gelegenlieid van de verjaring van H. M., een plechtige dienst plaats. Te 9 uur werd er de Hoogmis opge- dragen, geleid door den hoofd-aalmoeze- nier bij het leger te velde, pastoor Evers, die geassisteerd werd door de heeren Van Beek, Kamnegieter en Franken, directeuren der R.-K. Militairen-Vereeniging alhier. Op het presbyterium was gezeten de ka- nuniek Wijtenburg, deken van's Gravenhage, terwijl op het altaar tijdens de consecratie door vijf grenadiers en vijf jagers het ge- weer werd gepresenteerd. De plechtighedd werd hijgewoond door den gouverneur der residentie, generaal Klerk de Reus; den inspecteur der infanterie, gene raal Buyze; den kummandant der brigade grenadiers en jagers, kolonel Habbema; den plaalselijken kommandant, kolonel de Vis- ser, en den kommandant van het regiment grenadiers, overste van Suchtelen van de Haare, met adjudanten. Het kerkgebouw was geheel gevuld met belangstellende geloovigen, onder wie een duizendtal soldaten. Het zangkoor zong verdienstelijk de plech tig klinkende liederen. Onder de Hoogmis heeft de hoofdaalmoe- zenier in het bijzonder de soldaten toege- sproken, hen gewezen op het groote voor- recht, dat het geboortefeest van H. M., aan wie het vaderland zooveel verplicht is, vrij en vreugdevol in ons land mag worden her dacht, en hen opgewekt om voor het heil van H. M. Gods zegen af te smeeken, opdat haar kracht en wijsheid uit den hemel worde geschonken, om in dezen moeilijken lijd het land te hesturen. De toespraak van den hoofdaalmoezenier maakte blijkbaar een buitengewonen indruk op de aanweziigen. Ds. A. S. Talma. Als reden, dat Ds. Talma ontslag gevraagd heeft als veldprediker, ncemt. de Tel., dat de heer Talma op last van zijn geneesheer gedurende de eerstvolgende weken absolute rust moet. nem?n. De patient is in hooge mate overspannen en moet het bed houden. Men brief van dr. Kit yper. Het „BerIiner Tageblatt" schrijft: „Dr. A. Ivuyper, die op het oogenblik een kuur volgt te Weisser Hirsch bij Dresden, laat zich aldus uit in een brief aan een van onze medewerkers: Zooals ik o. a. naar Berlijn aan die hoofd- redaclie van het „Berliner Tageblatt" schreef en ook aan u mededeelde, komt het mij, daar ik slechts om gezondheidsredenen naar De koets hield bij het station stil. Zij stapten uit, Hans betaalde en zij snelden naar het loket. „Naar Soltau, derde klas Nu naar boven naar het perron. Marie wist, dat de trein spoedig zou vertrekken. Voor dat Goldammer besloot, haar vlucht aan de politic mede te deelen of zelf in zijn trouweostume haar aan de stations te zoe- ken, kon er reeds veel tijd verloopen. Zoo was zij dus nu voorloopig in veiligheid, dacht zij. Maar ondanks alles beefde zij van angst en ongeduld. Eindelijk eindelijk staple zij in den wagon, wuifde Hans toe, en de trein zette zich in beweging. Met een zucht van verlichting, leunde zij tegen den wand. Het duurde ecliter nog uren, eer zij zich geheel in veiligheid ge- voelde, en aan hare omgeving eenige aan- dacht kon schenken. Het eene station na het andere vloog voor bij. Onbekende menschen, kale boomen, velden met smeltende sneeuw, alles onder een grauwen hemel, slechts nu en dan door zonnestralen verlicht dat was alles wat zij zag. Hoe zou het thuis wel gesteld wezen? Goldammer was zeker woedend. Men kon het hem ook niet kwalijk nemen. Of papa zeer boos op haar zou zijn? En die arme goede Hans, die zal wel bij alien de steen des aanstoots zijn; alien zouden hem voor den aanstoker houden! Hij en Jeanne Dresden ben gekomen, gewenscht voor, dat de pers van mijn aanwezigheid op Weisser Hirsch hoegenaamd geen nota neemt. Daar- bij moet ik blijven. Dat belet mij echter niet, op de twee practische vragen, die u mij gesteld hebt, in het kort op deze wijze te antwoorden: lo. dat de beweging, om Nederland er toe te brengen, zijne neutraliteit op te geven en zich bij de Quadruple Entente aan te sluiten, niets hoegenaamd te beteekenen heeft en 2o. dat het koloniale vraagstuk voor ons land eerst later kan opgelost wor den. Wat het eerste betreft, waren het slechts eenige tweede-klas Belgen, die ons trachtten mede te steepen. De hooger staande Belgen daarentegen begrepen van den aanvang af, dat zij onze gastvrijheid niet slechter kon- den beantwoorden, dan door onze neutrali teat in gevaar te brengen. De eerste-klasse Belgen deden dat dan ook op geen enkelc wijze en onzerzijds was er ook geen enkele staatsman, noch een persorgaan van eenige beteekenis, die niet tegen iedere schending van onze neutraliteit opkwam. Met het koloniale vraagstuk is het anders gesteld. De koloniale groote inogendheden plegen in hunne kolonies slechts een kleine vloot beschikbaar te houden. Over hare ko- lonien wordt in Europa beslist, niet in de kolonien zelf. Voor Nederland staat de zaak anders. Onze positie in Europa is niet van zoo- danigen aard, dat wij in Den Haag of in Amsterdam de beslissing omtrent onze kolo nien kunnen afwachten. Wij moeten ons in den Archipel zoodanig wapenen, dat wij elk offensief afweren kunnen. Voor de oor- log uitbrak, was dan ook het plan gereed, om een vloot van dreadnoughts voor onzen Archipel te laten bouwen. Nu is dit plan voorloopig uitgesteld. Eerst moet ook voor ons uitgemaakt wordien, of het duikbooten of dreadnoughts moeten zijn, waarmede wij onze kolonien moeten verdedigen. Hierbij zend ik u nog drie mededeelingen uit de Nederlandsche pers. De eerste is van mijn vroegeren collega aan het ministerie van kolonien, admiraal Ellis, die ook tijde- lijk aan het hoofd van het departement van buitenlandsche zaken heeft geslaan en die zich zeer pertinent uitspreekt. De tweede is van Mr. Van Houten, den vroegeren minister van binnenlandsche za ken in het kabinet Roell, een radicaal con- servatief, en de derde wijst op de vleierijen in de Fransche pers, die ons land voor zich wil winnen. Misschien zullen deze stukken u interesseeren. Niet ik deel u den inhoud mede, ik wijs u slechts op datgene, wat in de pers voorkwam. De oud-minister Van Houten laat zich in het artikel, dat dr. Ivuyper bedoelt, in dien zin uit, dat de Nederlanders in Europa geene machtverdeeling noch eene machtsvermeer- dering, hetzij voor Frankrijk en Engelandi, lietzij voor Duitschland wenschen, maar dal dit standpunt geenszins actieve sympathie voor Duitschlands tegenstanders aanduidt." De algetneene toestand. De vervolging van het Russische centrum wordt kraehtig voortgezet. Het Duitsche noorderleger bereikte schrijft het Alg. Hbl. op verschillende plaatsen den ooste- lijken rand van het oerwoud van Bjelowjesk, de legergroep van Leopold van Beieren streed gisteren nog in het bosch om een overgang deze zeker ook uit eigenbelang zouden ecliter beslist naar hun beste krachten voor liaar in de bres springen. Zoodra haar hoofd niet meer geheel ver- vuld was met liaar noodlot, was haar eer ste gedachte: wat is de wereld toch groot en leeg! Zij had nauweiijks de groote stad verlaten en alles, wat zij zag, leek haar vreemd en wekte in haar een gevoel van angst. Een smartelijk gevoel van verlatenheid overviel haar. Ten slotte kreeg zij honger, koeht in Ulzen een paar Jielegde broodjes, die langs den trein werden verkocht, en ver- wonderde zich er over, dat zij daarvan met zooveel smaak at. Steeds kaler en woester werd de streek, de bruine heide strekte zich langs beide zijden van den spoorweg uit, bier en daar een stadje, een gehucht, sporen van sneeuw langs de wegen en spiegelende waterplassen. Donkere dennewouden in de verte en daar- boven een grauwe hemel. De zon neigde reeds ten ondergang, toen de trein het station Soltau bereikte. Marie staple uit. verlieugd dat zij zich weer kon bewegen. Nu s.tond zij met de koffer in haar hand op het perron van het kleine station. Niet veraf lag het stadje, stil en eenzaam, alsof alles sliep. Zij vroeg een beambte, waar Haiddorf lag. Ongeveer een uur van het station verwijderd, en zoo lang zou het over den Boven-Naref, maar Von Woyrsch was reeds bij Soeehopol en Sjeresjewo, en naderde dus den spoorweg naar Minsk. Von Mackensen nadert Kobriu, en daar- mede den spoorweg naar Pinsk. Oveval worden hevige achterhoeden-ge- vechten geleverd, maar nergens kuar en de Russen stand houden. Maar door die ge- vechten wordt ook slechts gepoogd, den terugtocht te dekken. Het Zuiderleger, dat van de Zlota-Lipa op den vestingdriehoek Luzk-Rofno-Dubno terugtrekt, kon wel eens voor een Aerk- waardige verrassiug komen. Uit het Rus sische legerbericht blijkt, dat de Oostenrijk- sche legers, die aan den Boeg opereerden, bij Wladimir Wolynsk, den marsch naar het noorden hebben opgegeven, maar thans in oostelijke richting voortrukken naar Luzk. Het Oostenrijksche legerbericht meldt, dat overal in Oost-Galicie den tegenstand der Russen gebroken is, en dat zij in vollen terugtocht zijn. En nu sehijnen de in Wolhlnie opereerende Oostenrijksch-Hon- gaarsche strijdmachten een poging te willen doen, om zich op den terugtochtsweg van het Russische Zuiderleger te willen plaatsen door Luzk en Rofno te bezetten. Zij rukken daar snel vooruit, en hebben Swiniuchy en andere plaatsen reeds aan de Russen ontruktaan de Styr, een zijrivier van de Pripjet, die ten noorden van Luzk stroomt, wordt hevig gevochten. Het denkbeeld, in sommige kringen ge- opperd, dat de Oostenrijkers in het zuiden van hun positie zullen gebruik maken, om te trachten in de Oekraine door te dringen en Kjief te bereiken, is klaarblpkelpk on- juist. Zelfs de „Times"-correspondent erkent, dat het niet hun doel kan zijn om vjjandelijk gebied te bezetten, maar wel het vijandelijke leger te dwingen tot een gevecht onder omstanaigbeden, die het mogelijk zouden maken, dit leger te vernietigen of het ten minste een gevoelig verlies toe te brengen. Vandaar dan ook de poging, om Luzk en Rofno te bereikeD, waardoor het Russische zuiderleger in een zeer moeilijke positie zou komeu. Luzk is een bruggehoofd aan de Styr, waar twee bruggen over de rivier voeren en is het rechtervleugel-steunpunt van de Ikwa—Styr linie, die door de drie plaatsen Luzk, Rofno en Dubno wordt ge- vormd, en die een omvang heeft van 14 K.M. Voor den oorlog bestond het vestingfront van Luzk uit vier versterkte schansen, die waren ingericht voor eenige compagnieen infanterie en eenige veldkanonnen. Langs Luzk voeren de belangrijke straatwegen, die van het westen en het zuiden naar het oosten loopen. Rofno is een dubbel bruggehoofd, aan de Oestje, met zeven versterkte veldverschan- singen het dekt drie spoorwegverbindingen naar Kowel en naar Tomaschgrod in bet noorden, en naar Sdolbunof in het zuiden. Dubno is een permanent fort met dubbele omwalling, dat voor den oorlog bewapend was met 70 kanonnen, en met bomvrije onderstanden en kazematten was voorzien. Wat er in het noorden gebeurt, voor de lijn RigaWilna, is nog niet duidelijk. nog wel licht blijven, zei de man. Op dit niet zeer duidelijk antwoord vroeg Marie, of er iemand mee kon gaan, om haar den weg te wijzen en haar koffer te dragen. Het was niet noodig, heette het, zij kon volstrekt niet dwalen. Eerst den straatweg langs, en dan rechtsaf den veldweg, daar stond een wegwijzer, en Krusenhof, waar zij been wilde, was de naaste boerderij. Zoo laat had niemand lust om mee te gaan, haar handkoffer was ook zoo zwaar niet, en zoo'n jonge flinke vrouw als zij was, kon hem zelf wel dragen. Zij zou bij de bloedverwanten niet gaarne den indruk maken, alsof zij vervelend was, en daar zij zich uitgerust gevoelde, liet zij zich nog eenmaal den weg aanduiden en wijzen, en nam getroost den tocht. In het begin gevoelde zij zich rnoedig en bemerkte geen vermoeienis. Frissche, scherpe lucht waaide over de vlakte, die als met een wit taken bedekt scheen, waar uit hier en daar bruine heide en plekjes jong groen te voorscliijn kwarnen. De wind dreef grauwe wolken langs den bleekblauwen liemel. Berken, prijkende met jong loof en katjes, stonden in regelmatige rijen langs den reehten straatweg, waarop Marie voortschreed. Na. eenigen tijd moest zij den koffer in de andere hand nemen en haar schreden ver- kleinen. Een pijnlijk gevoel van honger kreeg zij, het speet haar, aan bet station I Wanneer het waar is, wat de Russische rain ster van oorlog beweerde, dat de Rus sische hoofdmacht om Wilna staat, dan zou daar een belangrijke strijd te wachten zijn. Maar waarschijnlijk is dit niet zoo. Als het waar was, zou de Minister het wel niet zeg- gen. De berichten over de ontruiming van WTilna en Dunaburg houden voortdurend aan. De Berlingske Tidende", te Kopen- hagen, die goede betrekkingen heeft met Petersburg, meldt //Wilna wordt ontruimd. Dagelijks komen stroomen vluehtelingen uit Kowno en het tusschengelegen gebied naar Petersburg. De vluehtelingen vertellen, dat de Russische troepen alles in brand steken." Dat dit zoo is, blijkt ook uit het verhaal van den Engelschman Dillon, dat in de //Daily News" voorkomt en waarin ver- baald wordt, hoe de Russen in het eigen land alles in brand steken, opdat de vijand bij het voortrukken niets kan vinden, wat hem zou kunnen van nut zijn. Wat er nu verder gebeuren zal is een geheim van den generalen staf. Het praten over //coming events", is alleen mogelijk wanneer zij hun schaduw vooruitwerpen. Maar terecht zegt de Times" „De meening der militaire critici, dat Brest Litowsk een krachtigen tegenstand zou bieden, werd beschaamd door de feiten, waaruit blijkt hoe weinig die critici het vertrouwen genieten van het legereom- mando." Evenzoo zal het wel gaan met de mede- deeling, die het blad zegt afkomstig te zijn van generaal Polivanof, over den toekomstigen slag bij Wilna. Het legercommando neemt geen dagbladcorrespondenten in zjjn ver trouwen, wetende dat dezen alles aan de groote klok hangen. Wat voor vertrouwe- lijke mededeelingen over toekomstige ge- beurtenissen niet altoos de meest geschikte plaats is. Pasmunt wan zink. Sedert maanden is er in Belgie gebrek aan nikkelgeld. De gouverneur-generaal heeft daarom, zooals uit Brussel aan het »Berl. Tagebl." wordt bericht, een veror- denicg uitgevaardigd, waarbij bepaald wordt dat pasmunt van zink zal worden geslagen. Er zullen stukken van 5, 10 en 25 cen times worden uitgegeven. Niemand zal echter verplicht zijn dergelijke munten tot een hooger bedrag dan vijf francs in betaling te nemen. Het nieuwe geldstuk vertoont een om- kransten leeuw en het opschrift Belgie" in het Fransch en Nederlandsch. Dultsch zeifvertrouwen. Wolff seinde dd. 26 dezer uit Berlijn aan het Alg. Hbl. Met Brest-Litowsk viel weder een sterk Russisch verdedigingspunt. Opnieuw is eea schakel van de Russische afsluitketen, en wel een der Iaatste, verbroken, opnieuw een voor de bijeentrekking en verplaatsing van groote legermassa's belangrijk punt den vijand ontnoraen. Sedert het begin van den oorlog hebben onze troepen als vestingbe- dwingers hunne gelijken niet. In het westen vielen negen vestingen in onze handen, n.l. Luik, Namen, Longwy, Montmedy, La fere, Laon, Maubeuge, Antwerpen en Rijssel. Bovendien namen wij de zes forten nog niet eens iets te liebben gegeten. Wat was hier alles stil en somber! De lucht, die steeds kouder en voch tiger werd, maakte de ademhaling moeilijker. Zij werd er benauwd van en al voortstappende kwam haar als in een droom voor den geest, wat zij in de Iaatste vier-en-twin tig uren had doorleefd. Zij zag zich aan de schrijftafel van haar nioeder, het was alsof zij zelf doorleefde, wat de dierbare overledene haar had mede- gedeeld. Was zij het niet, die nu ging, om haar vader vergiffenis af te smeeken? Ook zij zelf had haar vader zonder zijn toes lem ming verlaten. Nu reed zij in haar deftig trouwkleed met de drie mannen door de drukke straten. Zij stond voor het hekwerk, en werd door een vreemden heer toegesproken. Wat een brandende angst en vertwijfeling doorstond zij! Dan die verlossing. O Hans, trouwe goede Hans! Zij zag zich in het kleine kamertje bezig met toebereidselen voor haar vlucht, de vriendin hielp, weg weg! En nu die kale, vreemde streek, waar geen mensch te zien was. Waar zou zij terecht komen? (Wordt vervolgd.) cXJr De Burgemeester van TER NEUZEN brengt ter kennis, dat dezer dagen bij hem is ingekomen een gift van N. N., groot /500,voor het Koninklijk Nationaat Steuncomite. In verband met de verzonden circulaires zal dit goede voorbeeld, naar hij vertrouwt, worden nagevolgd, en zij die nog geen gift hebben gezonden hiertoe alsnog overgaan, terwijl hij hoopt dat zij die kunnen, hunne gift niet achterhouden maar aan hem zullen doen toekomen. Ter Neuzen, 1 September 4915. De Burgemeester voornoemd, J. HUIZINGA. Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN, brengen ter kennis, dat het te suppletoir kohier van den Hoofdelijken Omslag in deze gemeente voor 1915, in afschrift, gedurende vijf maanden op de secretarie der gemeente voor een ieder ter lezing is nedergelegd. Ter Neuzen, 31 Augustus 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd J. HUIZINGA, Burgemeester. L. WABEKE, Seeretaris. 23) i

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1915 | | pagina 1