algemeen nieuws- en advertentieblad voof. zeeuwsch-vlaanderen.
No. 6236.
Donderdag 17 Juni 1915.
55e Jaargang.
Schoolgeld.
Schoolgeld.
De Oorlog
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 33.
Dit Blai versclijnt Maandag-, Woensdag- en Yriidagayond, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. TAN DE SANDE te Ter Henzen.
BINNENLAND.
Per 3 maanden binnen de stad 1—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland f 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer f 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Qrootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 liur op den dag der uitgave.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 15 Juni 1915.
Na aanneming van verschillende wets-
ontwerpen, waaronder dat betreffende eene
bijzondere regeling nopens ontheffing en
vrijstelling van personeele belasting in
verband met de in 1914 plaats gehad
hebbende'mobilisatie van land- en zeemacht,
kwam in behandeling het
Eedsvraagstuk.
De heer Van den Berg bespreekt de
juridische zijde van het eedsvraagstuk en
stelt .de vraag, of de kwestie z'oon haast
heeft, als de regeering tracht te betoogen.
Hij meent, dat de regeering door het be-
oordeelen der gemoedsbezwaren te'ver gaat.
Menig rechter zal, vooral in strafzaken,
huiverig zijn een getuige tot den eed te
dwingec. Langs een omweg zal de eed
dus toch facultatief worden. Het tempe
rament zal vaak den doorslag geven en er
zal ontstaan rechtsongelijkheid.
De heer Van den Biesen meent, dat van
eedsdwang geen sprake meer zal kunnen
zjjn, naar zijne meening is dit wetaontwerp
niet te verdedigen. Hij meent dat de eed
dan maar heelemaal moet worden afgeschaft,
daar spoedig een groot deel der menschen
niet meer tot een kerkgenootschap zal be-
hooren, als men nagaat dat het aantal dier-
genen van 6500 in 1869 de laatste volks-
telling gestegen was tot 291,000. Spreker
oppert ernstige beginselbezwaren en begrijpt
niet, dat het wetsontwerp niet werd inge-
trokken, waar de Regeering wist dat er
bier ernstige beginselbezwaren tegen bestaan.
De heer Reekers bestrijdt bet ontwerp,
dat hij het slechtste van alle stelsels noemt.
Voor de geloovigen wordt de eed gehand-
baafd en de atheisten worden vrijgesteld.
Als de eed wordt gehandhaafd, moet dat
volgens hem voor alien geschiedeD.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 15 Juni.
Voorzitter de beer Goeman Borgesius.
Aan de orde is de voortzetting der be
handeling van de interpellate Van Vuuren
tot den Minister van Kolonien aangaande
de uitgifte der Indiscbe leening.
De beer Van Deventer zegt volgens bet
verslag der H. Crt., dat de mondelinge
toelichting van den Minister van Kolonien,
bij de behandeling van bet leeningsontwerp
gegeven, niet in alien deele gelukkig was,
doch dat veel door de latere opbelderingen
is goedgemaakt. De Minister zou onver-
antwoordelijk bebben gehandeld, wanneer
hij onder de buidige omstandigheden de
leening niet aan een consortium bad opge-
dragen.
Wei verdient het aanbeveling, dat bij een
volgende Indiscbe leening de regeering zich
rechtstreeks tot 't volk wendt, wanneer de
leening op deze wgze kan slagen. Als dit
laatste 't geval zal zijn, vergete men niet,
dat het voor een groot deel te danken is
aan dezen Minister, die in zware crisis-tgden
een eerste krediet van IndiS heeft kunnen
vestigen.
De heer Fock betoogt, dat de Minister
lichtvaardig bad gehandeld, als hij geen
contract met de financiers had gesloten.
Spreker bad vanaf het eerste oogenblik,
dat hij van de leening had gehoord, be-
grepen, dat de Minister een contract in
den zak had. Als hij niet had gecontrak-
teerd en de 14/g percent commissie had
bespaard en de leening ware mislukt, zou
men den Minister dit laatste hebben ver-
weten. Het gaat niet aan, nu de leening
een schitterend succes is gebleken, aanmer-
kingen op's Ministers handelwijze te maken.
Het beroep op de patriottische gevoelens
der natie door den Minister was niet mis-
plaatst. Er was immers wel degelijk een
groot belang der Kolonien betrokken bij
het welslagen der leening. Bovendien was
het beter, dat de kleine spaarders op de
leeniDg inschreven dan dat ze tot de bankiers
beperkt bleef.
Op gene wijze werd de band tusschen
Kolonien en Moederland versterkt. Met het
oog bierop is het ook aan te bevelen, de
bepalingen voor inschrijving door minder-
jarigen gemakkelijker te maken. Ook de
beer Fock zal geen motie van goedkeuring
indienen daar de bestrijders van den Minister
weinig in aantal en zijn verdedigers talrijk
zijn. De beer Van Vuuren, die zulk een
scherpen aanval heeft gedaan, doet beter
met een motie van afkeuring te komen.
De heer Bogaerdt zet uiteen, dat voor
hem bet groote bezwaar is, dat de Minister
een antwoord heeft gegeven op sprekers
vrage-% betwelk onjuist was.
De Minister van Kolonien, de heer Pleyte,
erkent, dat hij de koopkracht van Indie
heeft onderscbat. Als een sehrijver zijn
boek voor de tweede maal doet uitgeven,
oefent hij zelf kritiek op bet werk en geeft
er een verbeterde uitgave van.
Zoo zal de Minister bij een volgenden
keer doen, gesteund. door de ervaring, die
hij nu heeft gekregen, die niemand voor
hem kan deelachtig worden en waarvan
men zeker kan zijn, dat bij ze zal ter
harte nemen. De Minister heeft ook van
zijn politieke vrienden gehoord, dat bij zich
heeft uitgedrukt op een wijze, die tot mis-
verstand aanleiding heeft gegeven.
Hij betreurt dat en verklaart, dat geen
oogenblik bij hem de bedoeling heeft voob6-
gezeten, de Kamer te misleiden of volk en
volksvertegenwoordiging iets te ontbouden.
De beer Bogaerdt bad den Minister ver-
geleken bij den jongen chirurg, die, als de
operatie is afgeloopen tot de familieleden
zegt,/de operatie is gelukt, maar de
patient is overleden". De Minister had
toen aan het Fransche dichterwoord gedacht
/■/L'homme que vous croyez pendu se porte
assez bien'".
Bij de tripliek merkt de heer Van Vuuren
op, dat de heer Patijn meende, dat men
moest toonen, de finaneien te vertrouwen.
Echter zal binnenkort van dezen zelfden
Minister van Kolonien een voorstel worden
behandeld tot bet aangaan van een contract
met de Zuid-Perlak, in het bestuur waarvan
door een eereraad, waartoe twee leden dezer
Kamer behoorden, getroffen zijn. Zou de
heer Patijn nu ook zeggen, dat men deze
heeren maar moet vertrouwen
Spreker wijst op Minister Pierson, die
bij de behandeling eener leening de Kamer
volledig en openbartig inlichtte. De Minister
heeft feitelijk erkend, dat de zaak anders
bad moeten worden aangevat. Overigens
bandhaaft spreker al zijn bezwaren, hoewel
hij meent, dat de interpellatie effect heeft
gesorteerd.
Ten aanzien van punt een zijner vragen,
betreffende de bezwaren der regeling van
bet preferentierecht, is spreker feitelijk in
het gelijk gesteld. Spreker had echter ge-
boopt, dat mannen als de beer Patijn hem
zouden hebben gesteund in plaats van be-
streden en dat de Kamer meer onafhanke-
lgkbeid tegenover de groote financiers zou
bebben betoond.
Toch meent spreker, dat de interpellatie
baar uitwerking in de toekomst zal doen
gevoelen. Spreker's opmerking omtrent een
motie van goedkeuring, voor te stellen door
medestanders van den Minister, heeft als
een verkenningsmiddel voor de stemming
der Kamer goede diensten bewezen.
De heer Vliegen legt er den nadruk
op, dat hij niet heeft bedoeld, van eenigerlei
corruptie te spreken, en dat een motie
van afkeuring alleen recht van bestaan
zou bebben, als er van corruptie sprake
was.
Wel is het te hopen, dat voortaan de
Kamer zich vrger zal toonen van de macht
der grootfinanciers.
De Voorzitier verklaart vervolgens de
interpellatie voor gesloten en dankt den
Minister van Kolonien voor de aan de Kamer
verstrekte inlichtingen.
Aan de orde is de behandeling van het
wetsontwerp tot afkoop van den tol Haagscbe
Schouw.
De verbreeding van den Rijksweg van
'sGravenhage naar Amsterdam, die, voor
zooveel betref't het gedeelte 's Gravenhage-
Leiden, in uitvoering en gedeeltelijk reeds
voltooid is, vordert opruiming van de in
dien weg gelegen en voor het verkeer zeer
hinderlijke tolbrug aan de Haagsche Schouw,
onder de gemeenten Voorschoten en Oegst-
geest. Het voorstel strekt tot verhooging
der Waterstaatsbegrooting met 83.000
voor onderboud, herstel en verbetertng van
wegen en bruggen en daarbij beboorende
werken in Zuid-Holland.
Na eenige opmerkingen der heeren
Smeenge, Visser van lJzendoorn, die pro
vinciate bijdragen voor verbetering van
wegen, enz. bepleitte, en Rutgers, die met
een kort woord door den Minister van
Waterstaat. den heer Lely, worden beant-
woord wordt het wetsontwerp z. h. s. goed-
gekeurd.
Aan de orde is de behandeling der wijzi-
ging van art. 49 van het regeeringsreglement
voor Nederlandsch Indie strekkende, dat
voortaan de gouverneur-generaal bet recht
krijge, benoemingen en ontslag van ambte-
naren in bepaalde gevallen aan anderen
over te laten.
De heer Bogaerdt stelt den Minister van
Kolonien de vraag, of geen moeilijkheden
bij benoeming en ODtslag bet gevolg zullen
zijn, welke vraag Minister Pleyte ontken-
nend beantwoordt.
De beer Rutgers licbt een amendement
toe, bepalende, dat bet ODtslag aan ambte-
naren, die met verlof of redenen van dienst
buiten Indie vertoeven door den Koning
wordt verleend.
Minister Pleyte verk.part, dat de Regee
ring bet amendement tffierne'emt.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd.
Aan de orde is de verhooging der be-
grooting van Suriname en van Hoofdstuk
XI der Staatsbegrooting voor 1915 (zieken-
buis Parimaribo). Na ampele bespreking
van den heer Van Yuuren en Minister Pleyte
wordt bet ontwerp goedgekeurd.
Verschillende wetsontwerpen werden zon-
der bespreking goedgekeurd.
Aan de orde is de wijziging der regeling
van den dienst en het gebruik der spoor-
wegen. Het wetsontwerp beoogt, zooveel
mogelijk zekerheid te verschaffen, dat alien,
die omtrent een buitengewoon ernstig
spoorwegongeval inlicbting kunnen geven,
inderdaad werden gehoord. Daarvoor is
noodig oplegging der verplicbting om te
verschijnen en getuigenis af te leggen.
In verband met een vraag van den beer
Beumer verklaart de Minister van Waterstaat,
de beer Lely, openbaarbeid van bet onder-
zoek in bet algemeen wenschelijk te achten.
Goedgekeurd.
Wijziging der wet,houdende buitengewone
maatregelen tot afwending van eenige be-
smettelijke ziekten en tot wering barer
uitbreiding en gevolgen.
Na ampele besprekiDg goedgekeurd even-
als de wijziging in de opleiding van aspirant
machinisten en het verbod om sommige
artikelen te laden in of te vervoeren met
visschersvaartuigen.
Na afdoening van eenige kieinere wets
ontwerpen en van conclusion van commis
sion deelt de Voorzitter mede, dat morgen-
ochtend het afdeelingsonderzoek van eenige
wetsontwerpen zal aanvangen. Na dit onder-
zoek gaat de Kamer voor eenigen tijd op
recesde Voorzitter kan nog niet zeggen
voor hoe lang, maar denkt tot in Juli.
De vergadering wordt gesloten.
Geinterneerde jEngelsche
officieren.
Naar het ,/Gron. Dagblad" verneemt
zullen de Engelsche officieren, die in den
laatsten tgd te Groningen zijn ge'interneerd
alien vliegers of waarnemers Gronin
gen moeten verlaten. Zij worden door de
Britsche Admiraliteit verplicht hun gegeven
eerewoord terug te nemen en zullen daarom
onder bewaking worden gesteld te Wiericker-
Bchans of op XJrk.
Het mijnengevaar.
De in IJmuiden binnengekomen stoom-
trawler A/Trio" was, volgens het Hbl., bg
Terschelling aan het visschen, toen men op
een gegeven oogenblik bemerkte tusschen
de mijnen te zitten. Een uitgezette boei,
waaromheen de schepen geregeld visschen,
heeft men toen met de scheepsboot terug-
gehaald omdat men met bet schip niet verder
durfde. Men kon nog ongehinderd tusschen
de mijnen uitkomen en aanvaardde dadelijk
de terugreis.
De trawlervloot, welke beden naar zee
zou gaan, zal voorloopig nog in de haven
blijven liggen. De verschillende vakvereeni-
gingen hebben het plan, eerst bg den
Minister van Buitenlandscbe Zaken eene
audientie aan te vragen ter bespreking van
haar verzoek tot bekendmaking van de
nieuwe mijnenvelden, indien ten minste de
Regeering die deze mijnen liet strooien, dat
ook voor de andere naties zal willen weten.
De algemeene toestand,
Het wordt langzamerhand duidelijk
aldus schrjjft bet Alg. Hbl. dat de
Oostenrijksch-Duitsche troepenmacbt in
Galicie alle krachten inspant, om zoo spoedig
mogelijk Lemberg te bezetten, en dus de
tweede belangrijke plaats in Galicie, die de
Russen hadden genomen, weder bun te
ontrukken.
Van drie zijden zijn nu de Duitsche en
Oostenrijksche troepen de rivieren overge-
trokken en kunnen zij den opmarsch naar
Lemberg aanvaarden. In het noordelijk
deel van het gebied, beoosten Przemysl,
stond Mackensen, die aanvankelijk zijn
pogingen om de Wisznia over te trekken,
zag mislukken.
Maar bij een herbaalden aanval op de
daar geplaatste Russiscbe afdeelingen heeft
bij meer succes gehad. Ten Noorden en
ten oosten van Przemysl gingen de Duitsch-
Oostenrijksche troepen vooruit. Bij Jaroslaw
trokken zij over de rivier de Lubaczowka,
en slaagden erin aan de overzijde vasten
voet te krijgen. Tegelijkertijd werd de
nanvrl hernieuiyd op Mosjika. en werd daar
de Wiszina overscbreden, waarbij volgens
de Duitsch-Oostenrijksche berichten 16000
Russen werden gevangen genomen.
Daardoor is de derde colonne, die in
oostelgke ricbting op Lemberg aanrukte,
haar doel eveneens meer genaderd, en wordt
de positie der Russen in Oost-Galicie wer-
kelijk bedreigd. De legers van VonLinsingen
toch, die bij Zoerawno den Dnjester over-
trokken, rukken eveneens vooruit, en
Pflanzer-Baltin, tusschen Zozawa en Zales-
zycki den Dnjester overgetrokken, komt uit
bet zuiden opdagen.
Gemakkelijk gaat bet niet en overal
stuiten de oprukkende Duitsche en Oosten
rijksche legers op krachtigen tegenstand.
Wordt de oprukkende macht te sterk, dan
trekken de Russen terug, zonder dat zij
den vijand gelegenheid geven, hen te ver-
slaan. Want dit is de kracht van bet Rus
siscbe leger, dat het, nadat het verslagen
is, nog moet worden omvergeworpen. Fre-
derik de Groote had dit reeds ondervonden
en de Duitsch-Oostenrijksche legerbevel-
hebbers ondervinden het nog iederen dag.
Zoodat bet oordeel van een Duitscb staf-
officier, weergegeven door den vneutralen
opmerker" die voor de //Times" een reis
door Duitschland maakte, luidt//Zoo de
intendance en het transport in Rusland de
tactische bekwaamheid en de gevechtswaarde
van de Russiscbe troepen evenaardden, zou
een gebeel andere bladzijde in de wereld-
geschiedenis worden geschreven."
Bovendien moet men rekening bouden
met de voortdurende aanvulling der Rus-
sische legers. Duizenden worden gevangen
genomen, bonderdduizenden gedood, en toch
zegt de bedoelde stafofficier, heboen wij
niet het gevoel, dat wij de Russen hebben
verslagen Hoe meer er gedood worden,
des te meer blijven er over om hunne
plaatsen in te nemen."
Toch zal de opmarsch naar Lemberg door
de Duitscb-Oostenrgkers, nadat zij reeds
Przemysl hebben hernomen en de Russen
uit bijna geheel Galicie hebben gedreven,
een diepen indruk maken, ook buiten de
beide Midden-Europeesche mogendheden.
Is Lemberg hernomen, dan is bijna het
geheele ge'oied der Monarcbie van Russen
bevrijden volgens de //Temps" zou dat
voor het oogenblik het boofddoel zgn van
den Duitschen generalen staf.
Dan zou in de tiende maand van den
oorlog het Duitsch-Oostenrijksche gebied
bgna geheel van vganden bevrgd zgn, en
zou tevens de indruk zijn gevestigd, dat
Duitschland's macht niet alleen de ge-
allieerden in het westen in evenwicht kon
houden, maar tevens in staat was in bet
oosten ook Oostenrijk zoo krachtig te
steunen, dat de verliezen van de eerste
maanden ook werden teruggewonnen.
In het westen is van eenigen vooruit-
gang van beteekenis geen sprake. Wat
vandaag wordt gewonnen, wordt morgen
of overmorgen weer verloren. Van een
overwegend succes, een beslissenden slag, is
nog steeds geen sprake. Het bljjft bij
partieele successen, en evenmin als de
Franschen of Engelschen slagen de Duitschers
er in hunne aanvallen door te zetten.
De meening van onzen berichtgever aan
het Franscb- Belgische front, dat de Franschen
zoo weinig profijt kunneD trekken van hunne
overwinningen, omdat de Duitschers bet
voordeelhebben van goede artilleriestellingen,
een overmachtige artillerie en bovendien
over strategisch aangelegde spoorwegen
kunnen beschitken, zal in hoofdzaak wel
juist zgn.
Het is dezelfde overweging, die in de
landen der geallieerden er toe geleid heeft
de aanmaak van geschut en ammunitie te
regelen, op een wgze, die voor het uitbreken
van den oorlog als onmogelijk zou zgn
beschouwd. Maar daarin zit het niet alleen.
De geheele positie-oorlog, die daar wordt
gevoerd, met zgn reeksen stellingen en
loopgraven, mgnen en contramijnen, maakt
elke doorbreking aan beide zijden, zooal
niet geheel onmogelijk, dan toch uiterst
bezwaarlijk. Want ondanks de voordeelen
toch, die de Duitschers, volgens de boven-
aangehaalde meening, nog zouden bezitten
boven de geallieerden, zijn zij er evenmin
in geslaagd op eenig punt den tegenstander
zulk een nederlaag toe te brengen, dat
daarvan een belangrijke wijziging van de
stellingen bet gevolg moest wezen.
Een algemeene terugtocbt, als resultaat
van bet doorbreken der vijandelijke linie,
zooals in Galicie plaats bad, is in bet westen
vooralsnog ondenkbaar, zoolang geen nieuwe
en tot nog toe onbekende factoren in het
gevecbt worden gebracbt. Een //ernstige
nederlaag" der Franschen, Maandagnamiddag
door de Duitsche ofificieele berichten mede-
gedeeld, bleek dan ook beperkt tot het
afslaan van een aanval, zonder dat van een
vervolging, een doorbreking der vijandelijke
linien, een beslissing sprake kon zgn.
Het blijft daar, als elders, een voortdu
rende strijd om terreinvoorwerpen, die
dagelijks duizenden menschenlevens vraagt
maar waarvan voor de beslissing niets te
wachten is.
Het is wel opmerkelgk, dat de „Times",
in het reeds aangehaalde artikel er op wijst
dat niet alleen de doodende weermiddelen,
kanonnen en ammunitie, de macht uitmaken
van de Duitsche legers, maar de officieren.
Het blad zegt: //Er kan niet worden
ontkend, dat de Duitsche officieren groote
bekwaamheid toonen. Een geheele yerande-
ring is op te merken bij de Duitsche offi
cieren in actieven dienst. Een groot aantal
bunner zgn vervangen door reserve-officieren
gedeeltelgk als gevolg van de zware ver
liezen die het officierskorps heeft geleden.
Maar zelfs de veelgesmade //Junker" heeft
zijn //Schneidigkeit" afgelegd.
Niet alleen als gevolg van den ernst van
den veldtocbt, maar ook als gevolg van de
z/wetenschappelijke" atmosfeer, die tbans
de militaire zaken in Duitschland omringt.
De officier begint te begrgpen, wat hij te
danken heeft aan zijn //collega's" van het
laboratorium, en komt onder den indruk
van de geheimzinnigbeid der groote orga-
nisatie, waarvan hg slechts een onderdeel
uitmaakt."
Dit, zegt de //Times"-correspondent, doet
ons begrijpen, waarom de Duitschers tot
dusver zulke successen hebben behaald.
Want als wij nagaan, dat Duitsche officieren
het bevel voeren over de legers die opereeren
van de Noordzeekust tot aan de Vogezen,
van Libau tot de Karpathen dat zij alleen
verantwoordelijk zjjn voor de successen in
Galicie behaald, zoowel als voor den tegen
stand dien de geallieerden op het schier-
eiland Gallipoli ondervinden, dan zal de
omvang van de taak, die zg volbrengen,
voor ieder duidelijk worden.
Zulk een oordeel over den tegenstander
is wel waard in het licbt te worden ge
steld.
Tot dusver hebben de Italianen nog niet
veel kunnen doen, om hunne eisehen aan
Oostenrgk met eenige kracht te berhalen.
Hunne aanvallen moesten zich bepaien tot
de eenige vlakte aan hun grens, het gebied
van de Isonzo, waar zij de stad Gradisca
hebben bezet. en den spoorweg bebben
vernield. In het hooge Alpenland, waar
de dicbt aan een gesloten bergen militaire
bewegiDgen bijna onmogelgk maken, is
van een eenigszins uitgebreide actie niet
veel te bespeuren.
TER NEUZENSCHE COURANT
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
brengen ter kennis dat het kohier No. 2 van het
schoolgeld voor het middelbaar onderwijs in deze
gemeente over het tijdvak van i Mei31 Augnstus
1915, in afschrift, gedurende vijf maanden op de
secretarie der gemeente, voor een ieder ter lezing
is nedergeiegd.
Ter Neuzen, den 14 Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
brengen ter kennis dat het kohier van het school
geld voor het openbaar lager onderwijs in deze
gemeente, over het 2e kwartaal 1915, in afschrift,
gedurende vijf maanden op de secretarie der ge
meente, voor een ieder ter lezing is nedergeiegd.
Ter Neuzen, den 14 Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
