Oorlog-
PREDIKBEPRTEK~
Donderdagl3 Mei (tfemelvaartsdag).
De algemeene toestand.
Vitvoerverbod van Engelsche
steenkolen.
Sluismeester.
Militaire verloven voor den
if ied- en Hooitijd en in den
Oogsttijd.
Mgr. J? olens nit Rome vertrokken.
Re Zaanstroom.
Op lie* Westelijk oorlogs-
terrein
Vernieuwing
b rug dek te Sas van Gent.
Automobielen uit Belgie.
in foe? OostsTi
JSe dadeiu.
liaiie aan den tweesp^ong,
Een ongeiooflijk hericht,
Belgen in baSlingscfoap,
Spreker vraagt den Minister oplieldering
inzake het ontsiag van den provincialen ad-
judant te Utrecht, Mansveld, en een specifi-
ceering der kosten, die in de eerste maanden
der mobilisatie zijn gemaakt. Jlet komt spre
ker voor, dat een goed administrateur wel
degelijk de legeradministratre in orde kan
maken.
Spreker noemt de maatregelen inzake lec-
tuur en vergaderingen uittermate onverstan-
dig en on-Noderlandsch. Men huldigt een
absoluut onliberale opvatting en geeft een
blijk van wafftrouwen in het volk. dat het
v°lk nooit minder heeft verdiend dan thans.
Spreker protesteert er tegen, dat de heer
ler Laan gebruik heeft gemaakt van ge-
heime circulates, door deze in de Ivamer
te bespreken.
De heer Schaper verklaart, dat men wel
de verschillende bijzonderheden in de Ea
rner moest vermelden, omdat men ze al dik-
wijls met den Minister ondershands had be-
sproken, waardoor echter geen afdoende ver-
betering werd gekregen. Spreker pleit voor
betere huisvesting in kazernes en kampe-
menten.
De heer Limburg vraagt, of de Regeering
haar meening wil doen blijken omtrent het
Staatsrechtelijk systeem, neergeiegd in de
circulaire van 27 Maart 1915, aangaande de
goedkeuring van alle waterschaps- en pol-
derbestuursbesluiten, door de militaire auto-
riteiten tijdens den staat van beleg.
De heer Van Hamel sluit zich hierbij aan
en tevens bij de klacht van den heer Kete-
laar, aangaande de slooping der huizen te
Naarden.
De heer Fruytier betoogt, dat de Zeeuw-
sclie dijken bij de militaire werken onge-
schonden moeten blijven.
De heer Eland betoogt, dat men van een
officier niet kan vergen, dat hij het onder-
scheid kent tusschen S. D. A. P., S. D. P.
anarchisten, tribunisten, Soepisten enz.
Minister Bosboom komt aan het woord
en breekt zijn rede af, waarna de vergade-
ring wordt verdaagd.
De Board of trade heeft den export van
steenkolen uit Engeland naar de neutrale
landen met ingang van 13 Mei verboden.
Het is echter mogelijk speciale uitvoer-con-
senten te verkrijgen. Het kolenbureau in-
gesteul door het Kon. Nationaal Steunco-
mite, hondt zich reeds met deze aangele-
genheid bezig, ten einde te verkrijgen dat
de uitvoer naar Nederland ongehinderd zal
kunnen worden voortgezet.
Tot nu toe komen in oils land ongeveer
Een blijde thuiskomst.
Sedert de mobilisatie in Belgie was door
mej. de Wed. H. alhier niets meer verno-
men van haren zoon Jan, die, te Brussel
verblijvende, voor den dienst bij het Bel-
gische leger was opgeroepen. In het ver-
loop van den oorlog kwamen geruchten dat
de jongeling gewond was geworden, doch
met zekerheid werd niets vernomen en men
w anhoopte er aan, dat hij nog in leven was.
Gisteren werd de moeder in kennis gesteld
met een telegram, dat de komst van' haren
zoon op Nederlandschen bodem berichtte
en des namiddags arriveerde hij alhier. Het
weerzien van moeder en zoon, zuster en
broeder, laat zich wel eenigermate denken.
Het jongemensch heeft, naar wij vernemen,
oolc heel wat ondervonden, eer hij in zijn
geboorlestad terug was.
Bij Kon. besluit van 10 dezer is aan
Ph. Haak, gewezen grafdelver te Ter Neuzen
met ingang van 1 Juni 1914, ingevolge de
Pensioenwet voor de gemeente-ambtenaren
1913, een pensioen verl'eend van 173.
Bij Kon. besluit van 8 dezer is, met
ingang van 16 dezer, J. Polderman Jac.-Zn.,
thans hulpsluismeester bij het kanaal door
Zuid-Beveland te Wemeldinge, bevorderd
tot sluismeester bij dat kanaal aldaar.
De Minister van Oorlog heeft, volgens de
„M. Crt. aan de Provinciale Bemiddelings-
bureaux verzoclit hem van advies te dienen
in zake de toekenning van landbouwverlo-
nen in den wied- en hooitijd en in den
oogsttijd.
Deze verloven kunnen worden verleend
aan hen, die in het bedrijf onmis-
baar zijn, onverschillig of het bedrijfslei-
ders, landbouwerszoons, landbouwersknechts
of arbeiders zijn. Het verlof zal worden ge-
noten op het door de belanghebbenden zelf,
in overleg met hunne superieuren te kie-
zen tijdstip, voor een door den Minister
van Oorlog, op advies van de bemiddelings-
bureau's te bepalen aantal dagen.
Door de plaatselijke afdeelings-bem. bu
reaux in Zeeland zullen lijsten opgemaakt
w orden van alien, die geacht worden voor
de bovengenoemde verloven in aanmerking
te komen. Het is dus niet noodig, dat de
betrokken personen zich tot het krijgen van
verlof wenden tot den Minister van Oorlog
of tot het Prov. Bern. Bureau te Goes.
Aangezien op de bovenbedoelde lijsten
voor iederen gemobiliseerde moet vermeld
30,000 ton steenkolen per week uit Enge- 'ie'; regiment, bataljon, compagnie of ander
land binnen, waarvan een zeer groot deel korPs en korpsonderdeel, waarbij hij dient
1i J 1 n i I pn A O r>lo n If 1. 1 i i
Nu hadden onze sluikers, die reeds arg-
waan hadden gekregen, zekerheid. Ze wier-
pen zich op den militair en zijn handlangers
en wat hleek? De z.g. militair was.?...
n berucht smokkelaar, die zich in een sol-
datenjas had gestoken, ten einde in de voor
smokkelaars beruchte dracht op een goed-
koope manier aan smokkelwaar te komen.
De schoten had hij uit een hondenpis-
tooltje gelost.
Een verwoede vechtpartij ontspon zich nu
tusschen bedriegers en bedrogenen. Zelfs
werd van het mes gebruik gemaakt en ont-
ving zekere V. een ernstige snede in de
hand en het zitvlak.
Het naspel dezer tragi-comedie zal zeker
\\el na verloop van tijd voor de rechtbank
worden opgevoerd.
SAS VAX GENT.
Hedenvoormiddag werd de arbeider O.
Troch in de fabriek „Zelandia" bij zijn
werkzaamheden gelroffen door een riem aan
het hoofd. Per militaire brancard werd de
getroffene, die veel bloed verloor, overge-
bracht naar de apotheek van Dr. Temmer-
man, van waar hij. na verbonden te zijn,
naar zijne woning is vervoerd.
ST. JANSTEEN.
Maandag bracht de Commissaris der Ko-
ningin alhier een bezoek aan de gemeente.
Aan de huizen wapperde de nationale drie-
kleur. Na een bezoek ten GemeentehuiEe
en de Openbare Lagere Scliool te Heikant,
begaf Zijne Excellentie zich naar de wo
ning van den heer Burgemeesler C. IJsebaert.
Het fanfarengezelschap „Opwaarts" bracht
des avonds aldaar Zijne Excellentie eene
serenade.
Ten nadeele van een klein landbouwer
alhier, die op Belgisch grondgebied een ak-
ker bezaait met rogge, is een stuk, de helft
van zijn oogst, door Belgische personen af-
gesneden. Wegens reclamatie is door de
Duitsche en HoIIandsche autoriteilen eene
bijeenkomst belegd.
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9 u., en 2 u., Us. A. Timmerman.
Sluiskil. 9 u. en 2 u., din-. L. Oek.
Zaamslag. 9 u., Us. G. van Dis.
Gereformeerde Kerken.
Ter Neuzen. 9 u„ Ds. J. F. van Hulsteijn Jr.
Axel, Kerkdreef. 9 u., Us. J. fi. Lanamertsina.
Axel, Stationstraat. Geen dienst.
bestemd voor de gasfabricage.
Mgr. Nolens is volgens het Centr. na een
nieuwe audientie bij den Paus, reeds Zaterdag
uit Rome vertrokken.
Blijkbaar is dit bespoedigd vertrek van
mgr. Nolens, die van zijn oorspronkelijk
plan, eerst deze week de terugreis zou aan-
vaarden, een gevolg van den kritieken poli-
tieken toestand.
Mr. Richard Jansen, raadsman van het
meerendeel der inladers van de Zaanstroom,
en de plaats, waar hij gedetacheerd is, ver-
dient het aanbeveling dat door alle gemobi-
Iiseerden, die meenen voor een verlof in
aanmerking te komen, voor 15 Mei a.s.
die gegevens per briefkaart gezonden wor
den aan de betrokken secretarissen van de
afdeelings-bem. bureaux; zijnde voor de af-
deeling Iholen en St. Philipsland jhr. J.
van Vredenburgh, Tholen; voor de afdee-
ling Goes (W. Z. Beveland) J. M. Slegt te
Goes; afd. Kruiningen (O. Z. Beveland") Joh.
Kooijman, Kruiningen; afd. Zierikzee (Schou-
wen en Duiveland) M. C. Mulock HouWer,
te Zierikzee; afd. N. Beveland J. G. v. d.'
Linde, Kortgene; afd. Hulst Fr. van Waes-
berghe, Hulst; afd. Axel W. Dieleman Pz.
Gereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat.)
Ter Neuzen. 9 u., leeskerk.
Olid-Gereformeerde gemeente
Ter Neuzen. 9 u. leeskerk.
(Vlooswijkstraat.)
onderzeeers verzamelde, met bevel dewacht
te houden langs den weg, welken het schip
vermoedelijk naar Liverpool zou volgen
De veronderstelling, dat het stoomschip' is
opgewacht en dat alle duikbooten, diedaar-
toe beschikbaar waren, waren verzameld
om het aan te vallen, kan aHeen 's vijands
succes verklaren. De snelste onderzeeer kan
ontler water nog geen 15 knoopen loopen
zoodat er geen sprake van kan zijn een
schip als de „Lusitania" in te halen. Het
zou ook doelloos zijn te trachten de prooi
aan de oppervlakte te naderen, daar, zoo-
cliu de periscoop van den onderzeeer zicht-
baar zou worden, de kapitein van een schip
met een snelheid als de ..Lusitania" kon onl-
wikkelen, onmiddellijk van koers zou kun
nen veranderen.
Een onderzeeer, die toevallig in den koers
zou komen van het reusachtige schip, zou
dit op een afstand van vijftien mijlen of
meer reeds onldekken, vooral op een helde-
ren middag, als het Vrijdag was.
De snelheid, waarmede het annc schip
gezonken is, bewijst, dat zelfs het best en
sterkst gebouwde schip niet tegen een tor
pedo bestand is. Heeft eenmaal een torpedo
op een vitaal gedeelte den romp getroffen,
dan is het lot van het schip bezegeld.
Een van de duikbooten, die aan de Ier-
sclie kust op de loer plegen te liggen, wordt
beschreven als van het nieuwste type-grijs
geschildei d, en. ruim 4(X) voet lang, met
zes torpedo-lanceerbuizen en een groot ka-
non aan dek.
Een boot dus van het grootste tjpe en
1000 ton groot. Deze booten kunnen eenige
weken zee houden zonder de voorraden te
behoeven aan te vullen en 1000 mijlen loo
pen. Dus kan de moderne Duitsche onder-
zeeboot van Liverpool naar New-Found-
land en teruggaan, zonder ergens aan te
leggen. Aan de oppervlakte is haar snelheid
ongeveer 18 tot 20 knoopen. Onder water
is deze snelheid aanmerkelijk minder, waar-
schijnlijk ongeveer 10 tot 12 knoopen. De
moderne U-booten zijn voorzien van Diesel-
motoren van duizend paardekrachten. Groo-
le voorraden olie worden geborgen in tanks,
welke zijn aangebraclit aan den buitenkant
van den romp. Men acht dit minder ge-
vaarlijk. Ook meent men, dat door de aan-
brenging aan de buitenzijde de stabilileit
van het vaartuig wordt verhoogd.
Wanneer de olie de tanks heeft verlaten,
wordt zeewater als ballast ingelaten. De boo
ten zijn zoo stevig gebouwd,' dat zij kunnen
duiken tot op een diepte van 150 voet, op
welke diepte de druk van de watermapsa
ontzaglijk groot is. Vaart zulk een vaartuig
aan de oppervlakte, dan lijkt het veeleer op
een kanonneerboot dan op een duikbo.ot.
De U-booten kunnen in 15 seconden on
der water verdwijnen en in 20 seconden
weer boven komen. Zij kunnen een gehee-
len dag en nacht, en zelfs wel langer, onder
water blijven.
blijft het nog steeds den oorlog der kleine
successen. Na het door de Duitschers bij
Yperen behaald succes hebben de Fransche
en Engelsche troepen eenig voordeel behaald
limuouuuui, N i-ugunure uucpeu eenig voorueei Denaaia
die zich oensdag j.l. naar Zeebrugge had ^stburg M. Lucieer, Oostburg, op de Duitsche stellingen ten Zuid-Westen
L?n fd" Walcheren C. Zwagerman, Middel- van Rijssel. Er is in die verschillende ge-
begeren, is heden weer teruggekeerd. Om
trenc de resultaten der door hem met de
Duitsche autoriteiten gevoerde onderhande-
lingen kan worden medegedeeld, dat een
schip met alle uit^cle Zaanstroom afkomstige
kennelijk niet contrabande goederen eerst-
daags uit Zeebrugge naar Nederland vertrekt.
De aanwezige levensmiddelen worden niet
vrij gegeven, het grootste deel hiervan was
trouwens reeds geruimen tijd door de Duit
sche troepen geconsumeerd.
Voor het prijzengericht te Hamburg zijn
procedures aankangig gemaakt ter bekoming
van schadevergoeding te dezey zake.
(N. R. Crt.)
TER NEUZEN, 12 Mei 1915.
Ter gelegenheid van het op Donder-
dagavond te half acht ure door het muziek-
gezelschap ,-,De vereenigde werklieden" op
de Markt uit te voeren concert, zal het
volgende program ma worden uitgevoerd
1. Volkslied.
2. Isabella, ouverture E. Erck.
3. Lentegroet, wals
4. Les echos de la Houille,
fantaisie L. Dervxux.
5. De Schelde vrg, pas
redouble L. Verjtaelex.
15 minuten pauze.
6. in het kamp, fantaisie
7. Souvenir d'Enfance,val3e,
8. Songe d'Amour, ouver
ture fantastique Jos. Bauwexs.
9. Hulst in actie, marsch De Roode.
10. Wilhelmus.
Colleete voor de noodlijdenden op Curacao.
De alhier van wege een comite gehouden
bus-collecte, ten bate van de noodlijdenden
op Curasao, heeft f 200 opgebracht.
A kte-exaniens lager onderwijs.
Gisteren slaagden te Middelburg o. m. de
heeren G. D. van der Peijl van Ter Neuzen,
A. A. W. Minjon en A. J. Platteeuw van
Axel, P. P. Blolc van Stoppeldijk, H. Ivens
van Hontenisse^, en J. J. Risseeuw van Re-
tranchement.
Voor het examen in de vrije- en orde-
oefeningen der gvmnastiek slaagde heden de
heer A. A. M. Minjon van Axel.
Heden werd te Middelburg aan het ge-
bouw van het provinciaal bestuur aanbe-
steed, het vernieuwen van het brugdek der
middenbrug te Sas van Gent, raming 2750.
Hiervoor werd ingeschreven door de hee
ren R. Verschelling te Ter Neuzen voor
2549, P. J. T. Bruggeman voor 2527.50,
G. J. Balkenstein Jr. voor f 2525 en G. A.'
van der Slraate voor 2185. Alle inschrij-
vers wonen te Ter Neuzen.
ft
burg.
Naar wij uit officieele bron vernemen,
heeft de ,/Algemeene Nederlandsehe Wiei-
rijdersbond" aan de Belgische Legatie, te
s Gravenhage, een afschrift overhandigd
van een schrijven van Z.E. den Minister
van Financien, waaruit blijkt, dat reeds
herhaalde malen is vastgesteld, dat Belgische
burgers, welke, ten gevolge van den oorlog,
I met hunne automobielen naar Nederland
zijn uitgeweken, deze voertuigen gebruiken
of doen gebruiken tot doeleinden, welke
hen geen recht meer geven op den vrijdom
der douane.
De aandacht van belaDghebbenden wordt
er op gevestigd, dat in het onderhavige
geval, de verkoop van deze automobielen
in Nederland, het uitleenen van deze aan
derden, tegen verbinding of kosteloos, het
verhuren voor het vervoer van personen,
tengevolge zal hebben, dat het bij de
Nederlandsehe douane gestorte bedrag zal
overgaan aan de schatkist.
Indien de invoer heeft plaats gehad op
een triptiek of een douane-passage-boekje,
zal dit document bij het verlaten van het
territorium niet in orde worden gebracht.
Bedriegers bedrogen.
Het volgende vermakelijke tooneeltje, dat
wel is waar in een ernstige vechtpartij ein-
digde, speelde zich dezer dagen, naar dfe
1. Crt.' meldt, af aan de Nederlandsch-
Belgische grens onder de gemeente Clinge.
Een drietal Belgen hadden om de schrale
inkomsten dezer oorlogstijden wat aan te
vullen, het plan opgevat eenige partijtjes
meel de grens over te smokkelen of zooals
dat daar thans luidt, over den draad te
wippen.
Des avonds te ongeveer elf uur togen ze
op pad, ieder beladen met een vrij belang-
rijke hoeveelheid meel. Het vrachtje werd
hun na eenigen tijd loopens wat te zwaar
en ze besloten wat rust te nernen. Doch ziet,
nauwelijks hunne welverdiende rust genie-
tende, ontwaarden ze in het helder maan-
licht een viertal personen, die lijnrecht op
hen aTkwamen en hun klaarblijkelijk had
den bespied, en waaronder ze een militair
meenden te herkennen.
Zich op eenigen afstand van hun smok
kelwaar in een sloot verbergen was voor
onze sluikers het werk van een oogenblik.
Ondertusschen was de militair met zijn
kornuiten bij het vrachtje aangekomen en
loste eenige revolverschoten. Die schoten
kwamen onzen sluikers Voor revolverschoten
wat zwak voor en ze besloten het verdere
verloop te blijven afkijken.
De aangekomenen namen het meel op den
rug en marcheerden af, op eenigen afstand
gevolgd door de rechtmatige eigenaars.
Weldra liet een hunner het gedragen
vrachtje vallen, zonder er zich verder om
te bekommeren.
yechten weer eenige verandering gekomen
in de opstelling der troepen, er zijn van
weerszijden bij de gevechten talrijke offers
gevallen, inaar van eenigen invloed op de
eindbeslissing is het niet.
Evenmin brengen daar toe bij de Zeppelin-
tochten naar Engeland, zooals er nu in den
nacht van Zondag op Maandag weer een
plaats heeft gehad. Er werden nabij Lon-
den, te Southend en te Westeliff braiidbom-
men geworpen. De branden werden spoe-
dig gebluscht, er werd, naar gemeld wordt,
voor ongeveer 6000 ponden sterling schade
aangericht. Ligt aan die tochten ook nog
een andere bedoeling ten grondslag dan het
werpen van bonnnen en het vernielen van
eenige huizen, dan is het een fiasco, want
een paniek heerschte er niet, de menschen
waren meer nieuwsgierig dan angstig.
lieeft de klap, dien generaal Von Mackensen
de Russen toebracht, lioewel ernstig, nog
niet de beslissende uitslag gehad, dien men
er aanvankelijk van verwachtte, daar de
Russisclie hoofdmacht er in geslaagd is,
zich aan de omsingeling, waarmede zij be-
dreigd werd, te onltrekken.
Het derde Russische legerkorps, onder den
Bulgaarschen generaal Radko Dimitrijef,
schijnt vrij wel te zijn uiteengeslagen, het
heeft de laatste dagen ongeveer 100.000 man
aan gevangenen verlof en, rekent men daar
nog een 50.000 gesneuvelden en gewonden
bij, dan is het een beteekenend verlies.
Ook het Beskidenleger heeft zware ver-
liezen geleden, waarsthijnlijk zal daarvan,
wijl het werd afgesneden van de in de berg-
passen staande afdeelingen, ook niet veel
overschieten. Het verlies van deze twee
legers, schonk de andere troepen in West-
Galicie echter gelegenheid zich terug te trek-
ken op een krachtdadige verdedigingslijn
aan de San. De verplaatsing der Russische
linie van de Doenajets naar de San, is dan
het resultaat dat daar door de Duitscli-
Oostenrijksche troepen bevochten is.
Tot verder teruglrekken zouden de Rus
sen genoopt worden, indien het aan de Oos-
tenrijkers gelukt, de omsingeling van den
Russischen linkervleugel, die aan de Dnjes-
ter staat, door te zelten. Dan zouden ook
Lemberg en Przemysl in gevaar komen en
moetdn ontruimd worden.
Omtrent de duikboot, die de „Lusitania"
heeft in den grond gejboord, verkeert men
vooralsnog in het onzekere.
De Daily Tel." meent op goeden grond,
dat aan dezen aanval een concentratie van
duikbooten aan de Iersc.he kust is vooraf-
gegaan.
Er is een periode geweest van betrekke-
lijke rust in de Iersche Zee en het Kanaal,
vermoedelijk het gevolg van de samentrek-
king der duikbooten voor een aanval op
den Oceaanstoomer. Waars.chijnlijk is dat
de Duitsche marinestaf, na de waarschu-
wingen in de Amerikaansche pers, een groot
aantal van de grootste en krachtdadigste
De berichten die ons van uit Ralie bereiken,
worden met den dag verontrustender, zoo
schrijft het „R. N.Er zijn teekenen, die
er op wijzen, dat de uitbarsting van den
oorlog aanstaande is, en als zoodanig wor
den die teekenen dan ook in Oostenrijk en
Duitschland begrepen.
In Triest en 1'iume lieerscht een groote
ongerustheid en verscheidene banken zijn
al geslolen, terwijl belangrijke archieven en
stukken naar Weenen worden vervoerd.
Uit Italie heeft een groote uittocht van
Duitsche, Oostenrijksche en Turksche on-
derdanen plaats. Het schijnt, dat alien van
hun consuls den raad kregen, het land te
verlaten. Trein na trein kwam aan de Zwil-
sersche grenzen aan. Ook zijn al de Duit
sche en Oostenrijksche correspondenten uit
Rome vertrokken; zij sloegen hun tenten te
Lugano op. Eveneens vertrokken de pries-
ters en de seminaristen, van wie de Paus in
het Vaticaan afscheid nam.
Het goederenverkeer tusschen Zwitserland
en de provincie van Venetie staat vrijwel
stil en ook heeft men gisteren 33 personen-
treinen minder Iaten rijden, om steenkolen
te sparen. Er is een koninklijk besluit af-
gekondigd, waarbij de regeering het recht
krijgt de telefoongesprekken te controleeren.
Te Bologna hadden hevige demonstraties
plaats tegen het Duitsche consulaat en ook
in andere steden werden betoogingen tegen
Duitschland gehouden, o. a. verbrandde men
te Quiurto een Oostenrijksche vlag voor het
nieuwe standbeeld. Door geheel Italie wor
den de Duitsche scholen en bibliotheken ge-
sloten.
Nadat dezer dagen reeds de Iichtingen van
1891, DO en '89 waren opgeroepen, zijn den
Sen Mei ook de mannen van de Ilchting 1888
onder de wapenen geroepen; zij moeten
zich binnen 21 uur aanmelden, de infante-
risten van '76, '77, '78, '79 en '80 op den 15
Mei. Het transport van de reeds opgeroepen
manschappen naar de Noord-Oostgrens,
duurt ononderbroken voort.
Ook ontving de Koning den Minister van
Oorlog in langdurig onderhoor.
Desniettegenstaande duren de onderhande-
lingen nog steeds voort. Wij zullen er geen
chronologische opsomming van geven, doch
willen volstaan met tc zeggen, dat voortdu-
rende bezoeken werden gebracht aan het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken, door
de gezanten van Duitschland, Oostenrijk,
Frankrijk, Roemenie en Rusland. De ge
zanten der onderling bevriende landen brach-
ten elkaar ook vele bezoeken en er schijnt
dus druk gewikt en gewogen te worden. Het
heet zelfs, dat de Oostenrijksche en Duit
sche gezant cigenhandige brieven van hun
Keizers hebben overhandigd aan den Koning
en aan den Paus. Een feit is, dat beide hee
ren gezamenlijk naar het Vaticaan gingen
en daar een onderhoud hadden met Bene-
dictus den vijftiende, dat een uur duurdie.
De ministerraad vergaderde opnieuw en
langdurig en buiten wachtte een ontzettende
menigte op den afloop. Den grootsten in-
druk heeft de nieuwe verdaging der Kamer
gemaakt. Het is duidelijk, dat de regeering
de volksvertegemvoordiging wil plaatsen
voor een voldongen feit en daar de Kamer
tot den 20en Mei is verdaagd, kunnen wij
dat feit voor dien datum dus nog verwach-
ten.
In het algemeen is de stemming der pers
vol vertrouwen in de regeering. Slechts be-
gint de socialistische partij zich te roeren
en die roering wordt in Duitschland met een
zekere blijdschap begroet. Voor de Duitsche
pers toch is zij een der weinige lichtpuntjes
in deze somber stemmende geschiedeiiis.
Want zoo wel in Weenen als in Berlijn is
men overtuigd, dat de gebeurtenissen thans
zoover gevorderd zijn, dat er van een terug.
treden van Italie geen sprake meer kan zijn.
Overigens is de voorgenoemde socialistische
roering maar een heel geringe. De „Avanti"
klaagt erover, dat een 100.000 arbeiders in
de provincie Friuli, die vroeger naar Oos
tenrijk en Duitschland gingen werken, thans
broodeloos zijn. De „Giornale d'ltalia' her-
innert aan het woord van Nelson aan den
vooravond van den slag bij Trafalgar en
zegt: Italie verwacht, dat ieder man zijn
plicht zal doen. Vele afgevaardigden en
spnM°ren, die voor de handhaving der on-
zijdigheid waren, hebben Rome verlaten,
waar zij zich niet meer veilig gevoelden.
De Oostenrijksche gezant heeft al af-
scheidsvisites gemaakt en verklaard, dat de
gebeurtenissen elkaar zoo snel zouden kun
nen opvolgen, dat hem mogelijk op het kri-
tieke oogenblik de tijd voor zulke bezoeken
zou ontbreken.
Zeker is het, dat na de laatste voorstellen,
door Oostenrijk gedaan, niet de minste wij-
ziging in de houding van Italie jegens de
Donaumonarchie is gekomen, en dat men
dus mag besluiten, dat deze niet voldoende
waren. Over den aqpd dezer voorstellen
gaan eenigszins uiteenloopende gissingen. 't
Heet, dat Oostenrijk heeft voorgesteld om
alle nationalistische wenschen van Italie te
bevredigen en Triest tot een internationale
stad te maken, ander Italiaansch gebied aan
Italie af te staan en zich geheel belangloos
tegenover de Albaneesche kwestie te plaat-
sen. De „Rjetsj" daarentegen weet te be-
weren, dat Italie eischt de geheele kust van
Dalmatie tot aan Spalato, benevens Istrie
en Triest. Die vues op het Slavische Dal
matie zouden zelfs in Servie eenige onte-
vredenheid hebben verwekt, waarvan de
Duitsche pers zich ook nog allerlei voor-
deelen belooft.
Indien Italie den oorlog verklaart, hoe
zal dit geschieden? Vooraf moet gaan de
opzegging van den Driebond. De „Secolo''
heeft een handigen draai gevonden, die wel
een grond van waarheid zal bevatten. Italie
zou het verdrag van Lausanne willen op-
zeggen. Daarin toch verklaarde Italie dan
eerst de twaalf Turksche eilanden in de
Egeische Zee te zullen onfruimen, wanneer
Turkije zijn troepen uit Libie zou hebben
teruggetrokken. Op grond van de Turksche
knoeierijen in Afrika zou men dan de eilan
den houden, wat An loorlog met Turkije ten- 1
gevolge zou hebben. De eilanden zouden
dan aan Griekenland worden aangeboden,
op voorwaarde, dat het deelnam aan den
strijd. De oorlog met Turkije sluit dien met
de Donaumonarchie en met Duitschland in.
Den Driebond zou men bp'zeggen op grond
van het feit, dat men in Weenen den oorlog
aan Servie verklaarde, zonder Italie om
raad te vragen.
In verband hiermede is het interessant dat
ook te Gonstantinopel besprekingen tusschen
den Italiaanschen gezant en den groot-vizier
plaats hadden, terwijl de Italiaansche scho
len er reeds gesloten werden.
Zoo wijst dus alles op den oorlog. Lang
zal de onzekerheid zeker niet meer duren.
Het olifbureau te Berlij^i ver«pt"©«U
volgende bericht:
Weken geleden werd herhaaldelijk uit
Noorwegen bericht, dat in de buurt van
Bergen in den nacht van; 7 op 8 April tus
schen Engelsche en Duitsche scliepen een
hevig zeegevecht plaats had gehad. Binnen-
gevallen handelsschepen berichtten, dat zij
een oorlogs-eskader hadden gezien en ka-
nonvuur en zoeklichten hadden waargeno-
men. Die berichten leken toen ongeloof-
waardig.
De oplossing is thans echter gevonden.
Een onderschepte Engelsche brief van 11
April aan den in de Dardanellen gevangen
genomen commandant van den Engelsciien
onderzeeer „AE 2" zegt over den slag in
de Noordzee in de week te voren, dat de
„Superb' gezonken en de „Warrin" in zin-
kenden toestand was.
Op 9 April liepen zwaar beschadigde krui-
sers, o. a. de },Lion", die vreeselijk was ge-
liavend, binnen. Het officieel bericht ver-
zwijgt alles, hetgeen zeer verkeerd is.
Betrouwbare berichten van neutrale zij-
den, spoedig na den slag onlvangen, zeiden,
dat een aantal zwaar beschadigde oorlogs-
schepen in reparatie de Engelsche havens
waren binnengeloopen, dat in de Firth of
Forth zwaar gehavende oorlogsscliepen wa
ren binnengesleept, dat een linieschip met
zware averij op de Tlieems was gezien en
dat te Dover een groot slagschip, dat aan
bakboord beschadigd was, binnen was ge
komen.
Thans is .te verklaren waarom de Noor-
sche censuur besprekingen van het telegram
over den herhaaldelijk waargenomen slag
moest onderdrukken, waarom "de Engelsche
admiraliteit steeds een zeeslag tusschen de
Duitsche en de Engelsche vloot loocliende.
Zij had gelijk, want de Duitsche vloot had
met den slag niets te maken.
Daar echter van neutrale schepen in deze
geen sprake kan zijn, moet er een gevecht
hebben plaats gehad tusschen Engelsche es-
kaders, die elkander in den nacht niet lier-
kenden.
Reuter seint, dat de Engelsche admirali
teit verklaart, dat er van dit bericht geen
woord waar is. Zij acht het echter een be-
langwekkend bewijs voor Duitschlands ver-
langen om in dezen tijd indruk te maken op
onzijdige staten.
Tot voor korten tijd werden de benoodig-
de uniformen voor het Belgische leger door
Belgische arbeiders op ateliers te Calais ge
maakt.
Met het oog op de werkloosheid in Frank
rijk in de kleeding-industrie zal de Fransche
Staat in het vervolg vopr de uniform-leve
ring der Belgische troepen zorgen. Deze
kleeding zal dan te Parijs gemaakt worden.
Als gevolg hiervan gaan een groot aantal
Belgische kleermakers naar Engeland of kee-
ren naar Belgie terug.
Behalve in die bedrijven en fabrieken, die
voor de legers der verbondenen werken,
worden in Engeland zoo goed als geen Bel
gische arbeiders meer in andere onderne-
mingen aangenomen. Het stelsel van het
verplichte lidmaatschap der vakvereenigin-
gen wordt in Engeland zeer streng doorge-
voerd en van nieuw toe te treden leden
wordt een lioog entr6egeld geheven. Zelfs
