ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR 2EEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6218.
Dins dag 4 Mei 1915.
55e Jaargang.
Aankondiging.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 25.
Bit Blad versshpt Maanilag-, Woensdag- en Yrydagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. YAN DE 8ANDE te Ter Neuzen.
wegen en Yoetpaden met de kunstwerken.
BINNENLAND.
Per 3 maanden binnen de stad /l.Franco per post voor Nederland jF 1.10.
Bi] vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buifen Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 UUP op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders der gemeecte
HOEK brengen ter kennis van belang-
hebbenden, dat te beginnen op 13 Mei 1915,
van wege de gemeente eene algemeene
opneming zal worden gehouden van de
Hoek, 27 April 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. WOLFERT, Burgemeester.
J. M. DREGMANS, Seeretaris.
De kleine Staten en het recht 1
Bet eenige wat ons wezenlijk interesseert
zegt de Nederlander is de handhaving
van het recht, niet alleen omdat in ons oog
het recht heilig is, maar ook omdat het
voor kleine staten de eenige stut en de
eenige veiligheid is. Terwijl ook voor groote
staten de erkenning van het recht het
eenige middel is om op den duur het voeren
van oorlogen te voorkomen.
Men behoeft niet veel historiekennis te
bezitten om te weten dat alle staten, geen
uitgezonderd, zich uitsluitend laten leiden
door hun eigenbelang, en wanneer dan de
een of ander ons erop wijst, dat dit of dat
land ons toch altijd genegeu is, of door
zekere banden aan ons Vorstenhuis is ver-
knocht, dan denken wij dat zal dan wel
in het belang gebeurd zijn niet van ons,
maar van zoo'n land zelf. Het kan zijn,
dat wij voor een buurman groote sympathie
gevoelen en toch zijn macht ongaarne zien
toenemen omdat hij, om deze of gene reden
er meer belang bij kan hebben dan anderen
om ons in zijn liefde dood te drukken en
wij willen ook niet door onze vrienden
doodgedrukt worden. Alle mogendheden
laten zich leiden door haar belang; en kan
dat wel anders Zal men een volk naar
't slagveld zenden, ter wille van een belang
dat dat volk niet raakt
Niet hoe wij over Duitschland of over
Engeland denken, maar hoe die landen en
hun regeeringen denken over ons, denken
over onze nationale zelfstandigheid, is de
quaestie die voor ons land van het grootste
belang is, doch die weinig of niets te
maken heeft met persoonljjke sympathieen.
Bet spreekt vanzelf, dat als de volken
zich laten leiden en moeten laten leiden
door hun eigen belang, het voor de zwakste
onder hen van het allergrootste gewicht is,
dat die volken zichzelven gehouden achten
aan het recht, zich dus niet gedragen als
machthebbers en overheersehers, maar als
leden van een gemeenschap die het recht
hoog houdt. Vertrouwen op sympathie is
bonwen op zand. Zien wij niet hoe zelfs
een volk, dat aanvankeljjk een alliantie
sloot met twee andere volken, niet alleen
den geallieerden in hun zwaren krijg niet
bijstaat waar iets voor te zeggen is
maar ze thans zelfs met oorlog bedreigt
Wat is vooral het verschrikkelijke van
den huidigen toestand Vroeger gingen
uitsluitend vrijwilligers ten oorlog en
moesten de tegenstanders wel uitscheiden
als hun strijdmiddelen tekort schoten. Maar
thans wordt geheel de bevolking ter slacht-
bank gevoerd, en wanneer haar gesuggereerd
is dat de oorlog dient tot zelfbehoud en
niet door de machthebbers is voorbereid en
gewild, beschikt de belligerent over het
vermogen ,van heel de natie, zonder dat
iemand ter wereld zich daartegen meer
verzetten kan.
Aan dien afschuwelijken toestand kan
slechts een einde komen, indien alle volken
en hunne regeeringen zich bewust worden,
dat een oorlog slechts gerechtvaardigd is
indien hij gevoerd wordt tot handhaving
van het recht.
Laat ons meewerken om ook onder de
leiders der volken de spreuk ingang te
doen vinden dat recht gaat boven macht
laat ons ook tegenover hem die ons anders
sympathiek is durven zeggen gij hebt het
geschonden laat ons niet nit sympathie,
rechtsschennis, goedpraten, of uit den weg
gaan voor de veelal juiste opmer-
king dat ook wijzelven aan rechtsschennis
ons vaak hebben schuldig gemaakt, laat
ons het waandenkbeeld, hoe oud het ook
zijn moge, bestrijden, dat een volk of een
statenbond geroepen is tot de wereldheer-
schappijlaat ons duidelijk maken aan
ieder die hooren wil, dat elk volk zijn
eigen roeping heeft, n.l. om zich naar zijn
aard te ontwikkelen, maar niet om een
ander volk door kraehtmiddelen ten onder
te houden laat ons zoeken naar regelen
waaraan de recbtsgelijkheid van alle staten
ten grondslag ligt en naar middelen om,
desnoods met geweld, de naleving dier
regelen te verzekeren. Dan kan ook een
klein land als het onze van beteekenis zijn
in de historie der volken.
Landbouwverloven.
De secretarissen der bemiddelingsbureau's
uit het Nederlandsch Landbouwcomite zijn
Zaterdag onder leiding van den directeur-
generaal van den landbouw, den heer van
Hoek, eD in tegenwoordigheid van den in-
specteur van den landbouw, den heer Lohnis,
in het gebouw bijeengekomen. Doel van
deze door den directeur-generaal van den
landbouw bijeengeroepen bijeenkomst is te
beraadslagen over de te treffen regelingen
voor de verdere landbouwverloven vanver-
schillenden aard.
Yerloven voor Industrie en
landbouw.
De opperbevelhebber van land- en zee-
macht heeft, volgens de N. R. Crt., op
verlangen van den Minister van Oorlog
bepaald, dat de gemobiliseerde arbeiders
van industrie en landbouw, die levensmid-
delen ten gebruike voor hun gezinnen
verbouwen, deze maand Let reeds voor
Pinksteren verleende verlof aan een stuk
zullen genieten, verlengd met een dag voor
den 15en Mei. De verloven van de overige
gemobiliseerden zullen zich daarnaar regelen.
Het gevolg daarvan is, dat de kleine
landbezitters bovenbedoeld 5 dagen tijd
hebben om hun grond te bewerken.
Gewetensgeld.
De Minister van Financien maakt bekend,
dat, ten behoeve van 's Rijks schatkist, van
onbekenden is ontvangen nit Amsterdam,
onder letters H. B. M., 120 aan bank-
biljetten en uit 's Gravenhage onder letters
N. N., 103,60 per postwissel, wegens te
weinig betaalde bedrijfsbelasting. [(St. Crt.)
Schadevergoeding
aan Nederlandsche treilers.
Een Wolff-telegram van uit Hamburg
meldt niet-officieel aan het Alg. Hbl
In de gisteren gehouden zitting van het
Preisengericht eischte de reederij van de op
22 Januari in de Noordzee aangehouden,
maar op 25 Januari weer vrjjgelaten Ne-
derlandsche visschersstoomboot /Bertha
Elizabeth" sehadevergoeding voor 58 ver-
loren vischuren, tot een bedrag van 885
gulden. Het prijsgerecht besliste, dat de
reederij recht had op een schadevergoeding
van 565 gulden, benevens 4 proc. rente
sedert 1 Februari 1915.
Wegens het opbrengen van de Neder-
landsche treilers //Sydney Albert" en „Pieter
Jan" waren eveneens eischen tot schade
vergoeding ingediend. Aan de reederij van
de (/Sydney Albert" werd een schadever
goeding van 4258, aan die van de //Pieter
Jan" een van 3598 gulden toegekend.
In zake den opgebrachten Nederlandschen
treiler //Haverkamp" werd de eisch afge-
wezen, daar er voldoende redenen voor de
opbrenging waren.
De dichter B. van Meurs.
Te Rotterdam is juist op zijn 80en verjaar-
dag overleden de alom bekende dichter pater
B. M. van Meurs. Zijne gedichten hadden
een ernstigen en jovialen tint. In de let-
terkunde had pater Fan Meurs grooten naam.
Loterijen.
Door het bestuur van het plaatselpk co-
mite voor de Katholieke Sociale Actie te
's Gravenhage is volgens de H. Crt. aan
de Ministers van Justitie en van Financien
en aan de Eerste- en Tweede Kamer een
adres gericht, waarin verzocht wordt maat-
regelen te bevorderen, waardoor particuliere
loterijen van privaat winstbejag algemeen
worden beeindigd, en, zoo noodig, de Staats-
loterjj eenigszins worde uitgebreid, het
laatste ter voerkoming dat het particulier
initiatief op andere wijzen den speeldrang
in erger banen leide.
De Eucht-raid. Bommen op
Thielt, Kortrijken Ingelmun-
ster. - Ypernsieg. - Handel in
oude paarden. Landbouw-
arbeid onder kanongebulder.
Uit Thielt wordt d.d. 30 April aan de
Tel. gemeld
Bij de laatste lucht-raid der verbondenen
stond ook Thielt op het programmahier
zijn 4 bommen gew -pen. Ze waren ge-
munt op de spoorlijn, doch kwamen op
een veld bij het station terecht. Drie ont-
ploften niet en de knal van de vierde werd
in de stad door slechts weinigen gehoord.
Nu is 't waar, dat het stadje Thielt 1 K.M.
van 't station ligt. Dit is de tweede bom-
aanslag hier geweest. De eerste was ern-
tiger, tijdens het bezoek van den keizer.
10 K.M. van Thielt te Ingelmunster en
nog 10 K.M. zuidelijker, te Kortrijk, werden
denzelfden middag (verleden Maandag) ook
bommen geworpener werd wat schade
aan de spoorwegwissels toegebracht. Maar
deze was al gauw hersteld.
De vliegmachines hebben als bommen-
werpers weinig beteekenis. Dat is tenminste
hier de ondervinding en Flaanderen heeft
ondervinding van deze nieuwe oorlogs-
methode vliegers zijn als verkenners meer
waard.
Zoo ziet de Thielsche bevolking ze dage-
lyks, als 't weer tenminste niet al te on-
stuimig is. Maar velen kijken niet meer
naar de vogels. Men wordt alles gewoon.
De Zeppelins hebben meer belangstelling.
Ook die zweven meermalen rond.
Onlangs reed een trein voorbij Gent.
Over de wagons lagen zeilen, waarop te
lezen stond //Overblijfsels van een Fransch
luchtschip". Maar 't was 't overschot van
de Zeppelin te Aalter-brug in de boomen
terecht gekomen. De Dnitschers hadden
dit ongeluk verborgen willen houden. Daar-
om ook werd van de plaats van 't onheil
het volk geweerd, maar och, het is hier
zoo stil, dat zulk een gebeurtenis een
welkome afieiding voor de gesprekken
vormt.
Bij Yperen woedt de strijd voort. 's Nachts
is het kanongeoulder soms zoo geweldig,
dat veel menschen 't bed verlaten en aan
de ramen of de achterdeur luisteren en
maar niet kunnen begrijpen, dat dit ge-
daver nog van zoover komt. Thielt ligt
hemelsbreedte toch 20 K.M. van 't front.
Gekwetsten zijn hier niet, maar wel stroomen
ze toe te Kortrijk, lsegem, Rousselaere,
terwijl ook Brugge vol ligt.
Men heeft hier heel wat moeten hooren
van de Ypernsieg" en de soldaten toonden
het in hun tfZeitungen", waar de zege met
dikke letters vermeld was. Maar de groote
overwinning is nog niet beslist. De wor-
steling duurt voort. Men hoort van tegen-
aanvallen en dat is voor het volk een teeken,
dat het Duitsche offensief niet naar des
Duitschers wensch gaat.
Te Thielt en in de omgeving is het
rustig. De kleinhandel gaat wel, maar de
eigenlijke zaken liggen stil. Soms is hier
nog al volk, dat uit't Zuiden naar't Noorden
of omgekeerd trekt en dan allicht op de
Thieltsche Kommandantnr moet zijn voor
't afstempelen der passen.
Ook de oorlogs-handel bestaat, bij v. het
opkoopen door burgers van zieke of afge-
tobde paarden, wat nu echter verboden is
geworden. De zieke paarden moeten naar
Gent. Menigeen had met dien handel een
buitenkansje. Op een naburig dorp moesten
soldaten vertrekken en boden ze een ziek
paard te koop aan. Ze vroegen 30 mark.
Men bood er vijf. Dertig riepen de mili-
tairen, of we slachten het. Een burger
betaalde de gevraagde 3om. Twee uur later
schonk 't zoogenaamde zieke paard 't leven
aan een veulen. Een onderofficier verkocht
een afgejakkerd paard voor 15 mark.
Toen de koop gesloten was, wilde hij
dezen verbreken, vermoedelijk omdat hij
meer kon krijgen. Maar de burger hield
vol, //koop is koop", en ging zijn beklag
doen bij een officier. Hij mocht den knol
behouden. Deze paarden werden verzorgd
en menig werkt nu op 't land, is in dienst
van den vrede O, de heerlijke omgeving
van Thielt, niet geschonden door den oorlog,
ligt zoo vreedzaam te blakeren in de lente-
zon. Maar de landman hoort het gebulder
van 't kanon en weet, dat vier uur gaans
van hem al maar door dooden vallen en
gewonden worden vervoerd.
Hij zaaitVoor wien Voor den
overheerscher Hij vraagt het niet, maar
arbeidt geregeld voort, en in 't harte blijft
de hoop.
"Hij is sterk, geducht sterk, maar zal
't niet kunnen houden", is de algemeene
overtuiging. Die //hij" is de Duitscher.
De koningin van Belgie en haar
Beiersche bloedverwanten.
De bekende Fransche schrijver Pierre Loti
is, volgens een bericht uit Parijs aan de
//National Tidende", door de koningin van
Belgie in audientie ontvangen. Loti bracbt
het gesprek op de Beiersche bloedverwanten
der koningin, waarbij deze zeide, dat ze
geen betrekkingen meer met haar bloed
verwanten had. Tusschen hen en haar was
een scheidsmuur opgericht, die nooit ver-
wijderd zou kunnen worden.
De strijd bij Yperen. Het
vervoer van gesneuvelden
en gewonden.
Vrijdag was een vreeselijke dag van
strijd in Flaanderen, aldus meldt men uit
Brugge d.d. 1 Mei aan de Tel., 's Morgens
heerschte een dikke mist, die echter om-
streeks negen unr optrok en toen begon
het gevecht uit de richting Yperen
Dixmuiden zoo geweldig te daveren als
wij sedert October niet meer gehoord
hebben. Zonder overdrijving mogen we
zeggen, dat het geen halve minuut van de
lucht was. Zonder ophouden dreunde de
zware slagen van ongeveer half tien voor-
middag tot de avond al eenigen tijd ge-
vallen was. In den nacht begon het weer
en hedenmorgen bulderden de kanonnen
al even geweldig als gisteren.
Het mag eentonig lijken, steeds te melden,
dat er vele gekwetsten aan- en doorgevoerd
worden, maar dit is zoo ontzettend, dat
het volk er aanhoudend over spreekt.
RoussMaere is er een centrum voor, met
zijn drie tramlijnen van BixschooteDix
muiden en Hooglede—Kortrijk en Brugge
eveneens. Uit wagons van een langen trein,
die traag over de spoorlijn naar Gent reed,
zag men bloed sijpelen. Menige soldaat is
bij aankomst op de plaats van bestemming
overleden. Ook onderweg werden lijken
nitgeladen, dan zijn er konvooien gesneuveld.
Vlaanderen is weer het oord van verschrik-
king en lijden en de vreeselijkste tooneelen
aan het front blijven daar nog voor het
volk verborgen, uitgezonderd voor de opge-
roepen burgers, welke lijken moeten op-
ruimen. Men heeft hier de vaste overtuiging
dat de lente-strijd aangebroken is, d'e tijd
zoo boopt men - waarop al maanden in
soldatenbrieven gezinspeeld was. De over
tuiging heerscht, dat er nu verandering
komen moet, maar de Duitsche soldaten be-
weren nog steeds, dat ze de Engelschen slaan.
Van een ooggetuige vernamen wij dat
bij Vrijdag 7 treinen met gewonden te
Gent had zien binnenkomen.
De actie tegen de Dardanellen.
De berichten, die ons van Turksche en
Engelsche zijde bereiken omtrent den strijd
bjj de Dardanellen, zijn zoo tegenstrijdig,
dat het moeilijk, zoo niet onmogelijk is, om
uit te maken, water bij de zeeengte eigenlijk
voorvalt, schrijft het Rott. Nwsbl. Maar
niet zijn de berichten uit de beide elkaar
vijandige bronnen met elkander in tegen-
spraak, het Turksche communique van
Vrijdag beweert zelfs juist het tegenover-
gestelde van wat dat van Donderdag ten
beste gaf. Toen heette 't, dat aan de Euro-
peesche zijde der Dardanellen zich geen
enkele vijand meer bevond. Overal was hij
op zijn schepen teruggedreven of anders bij
den bajonetaanval afgemaakt en gevangen
genomen. Het hevigst waren de gevechten
bij Kaba Tepe, waar de strijd twee dagen
en een nacht duurde, maar tenslotte eindigde
met de algeheele vernietiging van de land-
dingstroepen aldaar. Slechts aan de Azia-
tische zijde, bij Koem Kaleh, bevonden zich
nog eenige vijanden, die echter weldra ver-
dreven zouden worden.
Daarentegen vertelden de Tnrken Vrijdag
dat bij Koem Kaleh geen vijand meer staat,
maar dat dezen nog slechts bij Kaba Tepe
(waar hij den vorigen dag al in zee terug-
geworpen was hardnekkig standhoudt.
Bij het bombardement, dat tegen den
ingang van de zeeengte door een vloot van
zestien schepen plaats had, werden, volgens
de Turken, de //Jeanne d'Arc", de //Ven
geance", de //Triumph" en de //Majestic"
beschadigd, twee torpedobooten en 'n tor-
pedojager in den grond geboord en een
transportschip tot zinken gebracht, terwijl
de duizenden granaten der oorlogsschepen
slechts een paar manschappen doodden.
Sedert twee dagen had de vloot zich dan
ook volkomen teruggetrokken.
Dat zou alles heel mooi zijn, indien niet
juist van Engelsche zijde werd medege-
deeld, dat het bombardement van de vij-
andelijke stellingen aan den ingang der
Dardanellen al sedert vier dagen onafge-
broken voortduurt en steeds in hevigheid
toeneemt.
Bovendien, naar deze berichten te oor-
deelen, schijnt de landing dan toch wel
niet op zulk een algemeene mislukking te
zijn uitgeloopen, als de Turksche staf ons
zou willen doen gelooven. Immers staan
de verbondenen niet alleen nog steeds bij
Koem Kaleh, maar zij maakten zelfs in de
daarbjj gelegen vlakte van Troje 500 Tnr
ken gevangen, wat men gemeenlijk niet
pleegt te doen, wanneer men op het punt
staat om in zee gedreven te worden of
andersziDS in het nauw0wordt gebracht.
Bovendien melden deze berichten, dat de
Franschen bij Koem Kaleh zelf ook ge-
vangenen maakten.
Ook deelt men van Engelsche zijde mede,
dat de Turksche garnizoenen tusschen
Kilid Bahr en Kaap Helles, op Gallipoli
geheel zijn afgesneden, dat er 1200 gevan-
genen werden gemaakt en de verbonden
legers zich hebben vastgezet over het
nauwste gedeelte van het schiereiland, wat
niet geheel overeenstemt met de Turksche
mededeeling, dat er zich geen man der
der landingslegers nog op Europeeschen
oever zou bevinden
Voegen wij er nog bij, dat de Engel
schen bij het noordelijker gelegen Enos
aan de Golf van Saros zijn geland en reeds
32 K.M. binnenslands oprukten, terwijl ook
de haven van Smyrna onder vuur van
oorlogsschepen wordt genomen, dan ziet
het er niet naar uit, dat men de Turksche
overwinnings-berichten onvoorwaardelijk
moet aanvaarden. Integendeel hebben wij
den indruk, dat aan de Dardanellen de
kansen ten gunste van de verbondenen aan
het verkeeren zijn.
In elk geval wil het ons toeschijnen, dat
de toekenning van den eeretitel //Ghazi"
(overwinnaar) aan den sultan welke Zater
dag zou plaats hebben, eenigszins voorbarig
is geschied.
Een officieele mededeeling over de krijgs-
verrichtingen aan de Dardanellen van 25 tot
29 dezer zegtOp zes versehillende plaatsen
zijn troepen ontscheept onder dekking van
het vuur der geheele vloot. De krijgsver-
richtingen der eerste dagen hebben tenge-
volge gehad, dat sterke Engelsche, Austra-
lische en Fransche troepenmachten zich
hebben genesteld op 3 hoofdpunten en wel
de Australiers en Nieuw-Zeelanders op de
benedenhellingen van Saribair, ten noorden
van Kabatepe, de Engelschen op Kaap Tekeh
bij de Mortobaai, en de Franschen aan de
Aziatische zijde bij Koem Kale.
Op 26 April, bp 't krieken van den dag,
was de vijand nog in 't bezit van het dorp
Sedulbahr, dat een doolhof van holen, loop-
graven en versperringen vormt. Deze stel-
ling is door de Engelschen bestormd in een
frontalen aanval door de onbeschadigde
prikkeldraadversperringen. Op dit deel van
het schiereiland hebben wij dus voorgoed
vasten voet gekregen.
De bondgenooten rukten op 27 April
vooruit en bezetten des avonds de verschanste
linie van een punt ten noorden van Kaap
Teke naar de Totts-battery. Onderwijl
rukten de Australiers en Nieuw-Zeelanders
met groote onverschrokkenheid voorwaarts
en raakten herhaaldelijk met den vijand
slaags, die na verscheidene hevige tegen-
aanvallen werd teruggeworpen.
In den ochtend van 27 April ontstond
er een verwoed gevecht met een Turksche
afdeeling, die een aanval deed op Saribair,
na een hevige beschieting door de artillerie.
De Australiers en Nieuw-Zeelanders fnuikten
echter elke poging en slaagden er ten slotte
in tot het offensief over te gaan.
De Turksche troepen bij Koem kale
ondernamen den 26en eveneens tot viermaal
toe tegen-aanvallen, doch de Franschen
wisten al hun stellingen te behouden en
namen 500 Turken gevangen.
De verliezen van het landingsleger zijn,
zooals vaozelf spreekr, zwaar geweest en
de verliezen op de vloot zijn ook talrijk.
De ontscheping van het leger moest ge-
schieden in het gezicht van een met mo-
derne wapens uitgerusten vijandboven
dien waren zoowel onder water als op bet
land prikkeldraadversperringen aaDgebracht
en nog andere belemmeringen moesten
worden overwonnen.
Turksche oorlogsschepen hebben herhaal
delijk getracht tusschenbeide te komen,
maar verdwenen telkens bij de nadering
van het slagschip -Queen Elisabeth", dat
evenwel nog een Turksch transportschip
van 8000 ton heeft verrast en in den grond
geboord.
De Daily Telegraph" meldt, dat Turksche
vliegers hebben getracht, bommen te werpen
op de schepen der bondgenooten in de
Dardanellen.
TER
COURANT
