De krijgs"bedrijven.
Volkstemming over den
Oorlog.
Zou niet meer dan ooit, nu, op dit oogen-
blik, een volksstemming den natien ten
zegen kunnen zijn? vraagt het //Centrum'
Gelooft men niet, dat, ten spijt van de
oorlogswoede en oorlogsroes, de vrede snel
zou wederkeeren, dat een verpletterende
meerderheid zich voor hetonmiddellijk beein-
digen van den moorddadigen strijd zou uit-
spreken, indien bij referendum daarover
werd besiist
Geen twijfel li]kt ons hier mogelijk.
En wat is welbeschouwd redelijker dan
dat men den volken recht van meesprekeu
geeft in een drama, dat zoo ontzettend in
zijn afmetingen, ook zoo gruwelijk in zijn
gevolgen is voor de massa
Het zijn geen huurlegers, zelfs geen
beroeps-legers meer, die elkander ontmoeten
op het slagveld, het zijn de volken
zelven, die tot den strijd worden geprest
en wier bloed bij stroomen vloeit.
Nimmer was de oorlog afschuwelijker
dan tegenwoordig en nimmer moet dieper
dan nu in alle lagen en kringen der maat-
schappij het besef zijn doorgedrongen, dat
hij zoo spoedig mogelijk moet worden be-
eindigd thans, en zoo zorgzaam mogelijk
voorkomen in de toekomst.
De diplomatic heeft zich bij het uit-
breken van dezen wereldbrand en wat
daaraan voorafging, niet van haar sterkste
zijde doen kennen.
De partij van het zwaard bleek mach
tiger dan haar beleid. En wat is er ge-
worden van het volkenrecht, welk resultaat
hebben de plechtige tractaten en geleerde
verhandelingen opgeleverd, waartegen met
ontzag en vertrouwen werd opgezien
Ontstellend van broosheid bleek zoo
veel van dit alles te zijn
Bij het sluiten en vooral bp het besten-
digen van den vrede, zal de volksinvloed
niet kunnen worden gemist.
Hij zal zich moeten doen gelden tot
steun eener goedwillende diplomatie.
En de vraag is gesteld, voor eens en
voor goed, of de beslissing over zoo vitale
volksbelangen mag blijven beperkt tot
eenige kleine kringen, die elkander dikwerf
bestrijden en met het woord of het drijven
van enkelen plotseling millioenen op het
slagveld brengen kan en bloeiende gewesten
doen verkeeren in puinhoopen.
De „Kronprinz Wilhelm"
in acfie.
Lloyd's meldtDe stoomschepen ,/Hemis
phere", //Highland Brea", //Potaro", het
Noorsche zeilschip //Semantha" en het
Eugelsche schip //Wilfrid" zijn waarschjjnlijk
door een Duitseh oorlogsschip tot zinken
gebracht. Alle leden der bemanning en
51 passagiers van de //Highland Brea",
zgn gisteren te Buenos Aires geland.
Het Duitsche stoomschip //Holger" kwam
te Buenos Aires aan met de passagiers en
bemanningen van de Engelsche stoom
schepen //Highland Brea", //Potaro", //Hemis
phere" en de zeilschepen //Wilfrid" en
z/Semantha", die door den hulp-kruiser
„Kronprinz Wilhelm" tot zinken gebracht
zijn.
De //Holger", die niet binnen 24 uur de
haven verliet, is geinterneerd.
De //Hemisphere", het eigendom van de
//Hemisphere Steamship Co.", te Liverpool,
was een stalen vrachtboot van 3486 ton.
Het schip was in 1897 te Sunderland te
water gelaten.
De y Highland Brea" was een boot van
7634 ion en behoorde aan de yNelson
Steam Navigation Co." Het schip wa3 in
1910 gebouwd.
De //Potaro" had een inhoud van 4419
ton, was te Belfast in 1904 gebouwd en
behoorde aan de Royal Mail Steam
Packet Co." te Londen.
Ean Engelsche kolenhoot
getorpedeerd.
Zaterdag vijf uur 's avonds hield een
Duitsche onderzeeer een Engelsche kolenboot
in de lersche Zee aan. De bemanning
kreeg vijf minuten den tijd om zich iu de
booten te begeven. Yervolgens werd het
schip tot zinken gebracht.
AL ZWERVEIMD.
Een Engelenmis De veldwachter aan
<le kerkdeur De vlag van den dood
marsch Een gecensureerde krant
- Burgers en militair werk -
Jt Onweert Een kerk-auto
Men schrijft van Vlaamsche zijde aan de
Tel.
Een heerlijke lentedag, de zon over t
land, zoelte in de lucht een morgen
van opstanding, nieuw leven, verrgzenis.
Hoe heerlijk was 'tin de natuur, op de
dijken, waar zoowaar de madeliefjes al hun
witte kopjes tusschen het gras opstaken,
langs de paadjes door de akkers, waar 't
wintergraan zoo forsch opgescboten scbeen.
De witte gevels van Middelburg in
Vlaanderen blonkener lag, van verre
gezien, iets vroolijks over 't dorpje
Maar uit den toren klonk de doodsklok.
Een man, met een kistje onder den arm,
stapte den ouden tempel binnen de vader
en familieleden volgden. 't Orgel ruischte
zacht voor de Engelenmis zoo toch noemt
men in Vlaanderen den korten lijkdienst
voor een kind gehouden.
y't Arm schaapje", zei me een vrouw.
z/'tls Woensdage versmoord in een kuipe
water. De Duitsche doktoor was er seffens l)
bg, die van de soldaten, want er is hier
geen andere doktoor, en ie heeft er lange
aan gewerkt, maar wat dood is, en komt
niet meer levend. En nu wordt 't dotske
begraven"
Een kind, jammerlijk aan zijn eind ge-
komen, en nu begraven. 't Dorp was on
der den indruk van deze ramp.
En terwijl de klok luidde zeker met
bijzondere toestemming bonkte ujt de
richting van Yperen gestadig het kanon.
Hier een kind verongelukt
En ginderWat herinnert ons dag aan
dag, en ook menigmaal 's nachts, dat ge-
donder van 't geschut
Och, wat helpt het, steeds weer te wijzen
op al die dooden, moedwillig uit't bloeiend
leven weggerukt
z/'tVeld zag grijs van de dooden", ver-
telde me eenige dagen geleden een boer van
de Ypersche linie gevlucht, omdat hij het
na vier maanden eindelijk toch niet meer
yherden" kon.
En hier gevoelde men met de smart van
die ouders mee, rouwde men over het kind,
waarvoor 't grafje gedolven was
Welk een vreeselijk wee moet er dan wel
gausch Europa door zijn
En toch strijden tot het bitter einde
0, aan de Yser hebben de Belgen over-
winningen bevochten, maar wat ben ik blij,
dat daarom nooit klokken werden geluid.
En we hebben toch nog klokkenzeker
wel een twintig te Veurne en een dertig
te Yperen, een tien te Poperinge en samen
een honderdvijftig op de vijftig dorpen van
't onbezette BelgiS.
Ze bleven stom, want ze zouden met die
ge immers ook de rouwe van duizenden
ouders, vrouwen, kinderen hebben geluid.
z/En zgn er al soldaten van Middelburg
dood?" vroeg ik aan de vrouw, die mg van
het kind had gesproken.
,/Een aan de Yser, 't was maar een
korte en ie moet versmoord zgn in't over-
stroomde land."
Dat kind verdronk en't gansche dorp
was onder den indruk. En vroeger zou dit
ongeluk in de gansche streek deernis hebben
verwekt.
Die soldaat verdronkdaar aan de
Yser en wie denkt om den dood van dien
enkeling temidden van duizenden en duizen
den slachtoffers Dat is immers in den
oorlog gebeurd.
0, wat zijn wij laag gezonken, wat is
het menschdom toch, dat zich in slaap liet
wiegen door de beschaving 0, mocht ein
delijk 't gevoel, 't zuiver gevoel opstormen
tegen beredeneerde theorie, hoe men die
ook met groote woorden als dit of dat
stelsel prijst en verdedigt en noodzakelijk
beweert, maar ons leidt tot een gruwelijken
oorlog als deze
Ik hoorde't klokgelui en't kanon, en weg
was alle heerlijkheid van dezen lentemorgen,
weg de zoelte uit de lucht,'t geschitter der
zon.
Middelburg scheen geen vreedzaam oord
meer, al viel het licht op een witten gevel
en kwamen scherp de letters uit yln de
Beurs. Bij E. L. Koopman en herbergier"
al viel dat licht op de roode daken, waar-
boven de blauwachtige rook uit de kavekes
keilde, viel dat licht op den hoogen, witten
molen, welke zgn wieken slap hangen liet.
Want dat licht blaakte ook in den geweer-
loop en op de bajonet van Duitsche soldaten,
die als afgezanten van 't groote leger, deze
kleine gemeente onder hun militairen druk
houden.
Denk eens, hier, 50 K.M. van het front,
moeten de menschen om 7 uur binnen zgn
mogen ze 's morgens niet voor 8 uur
opstaanWaarom Omdat de overste
zich een gebieder in 't klein, maar dan toch
een gebieder gevoelt
Ja, dat werd Zondag na de mis voor de
kerkdeur afgelezen.
In veel Vlaamsche dorpen bestaat uog
het oud gebruik, dat de veldwachter's Zon-
dags na de Hoogmis, als dus 't volk van
vde plaats" 2), maar ook dat van den //buiten"
't bedebuis verlaat, de besluiten van 't ge-
meentebestuur voorleest aan de kerkdeur.
En nu stond Zondag de veldwachter van
Middelburg aan het hek tusschen twee
Duitsche soldaten en las de bevelen, niet
van d' eigen magistraten, maar van den
vreemden gebieder. Een blad in Zeeuwscb-
Vlaanderen verschijnend, meldt het ook
en voegt er bij //De champetter (veld
wachter) las het van dat vroeg gaan
slapen en laat opstaan en wie had het
van een buitengemeente durven denken,
't volk schoot in een luiden lach en ging
aan 't ronken.
Zweis da, zweis da riep een Duitseher,
rood als een haantje.
De veldwachter las nog, dat geen enkel
paspoort voor Nederland of over de vaart
zou worden afgeleverd, en weer ronkte het
zzga, ga, ga
Ja, men moet nu een paspoort hebben
om naar den akker te gaan, een paspoort
tot aan 't kanaal, tien minuten van't dorp.
lemand, die zonder pas naar de mis
kwam, mocht anderhalf uur in de wacht
brommen
,Ze gaan nog een paspoort eischen om
te sterven, om van de wereld te mogen
gaan", zei me iemand, die over al dat
papier-gedoe maar niet zwijgen kon.
Ja, als ge vorst van Middelburg in Vlaan
deren zijt geworden, bg de gratie van de
sabel, moet ge toch ook regeeren
„Ze hebben nu al de keuns (konijnen)
opgeschreven", hoorde ik.
Och, laat ik ditmaal over 't requireeren
maar zwijgen
Ik zag de Duitsche soldaten in't zonnetje
heen en weer stappen. Aan de ladder, die
de grens afsluit, stond op Nederlandsch
grondgebied een vrouw, die tot eenige
mannen riep: yHaal N. eens, ik moet hem
spreken." Er wordt wel eens een praatje
aan de grens gehouden onder de censuur
van een schildwacht.
Dit zag ik ook te Eede, waar aan een
boom de vlag van Wurtemberg hangt,
rood-zwart.
Welk een drapeau is dat vroeg
ik aan een boer.
Van den doodmarsch, meneere.
Den doodmarsch
Ja, van den oorloge. Dat zwart is
de kleur van den dood, van rouwe, en't rood
van 't bloed.
Naief antwoord En toch, hoe waar
nu
Ook in Duitschland in Wurtemburg, is
er zooveel rouw om vergoten bloed.
De vlag van den doodmarsch Die
vlag hoort daar niet, waait er nu door de
macht van 't geweld, heeft zijn weg tot in
Vlaanderen gebaand, door bloed en over
lijken, langs verwoeste dorpen en steden.
Die vlag ook hier hoorden we van
Ieperen 't kanon.
Het volk kan zoo na'ief de waarheid
zeggen.
Aan dengrens stonden Wurtembergsehe
soldaten, landstormers, met 't kruis op de
pet. Een burger vroeg of hij even't land
in mochthij wees 't huis aan, waar hij
iemand spreken moest. Een overste werd
er bijgehaald. Ja, 't mocht, maar de censor
moest mee in de gestalte van een soldaat,
die in een naburige herberg zat, en voor
die gelegenheid zgn geweer over den
schouder hing.
Uit Belgie kwamen twee burgers, ook
onder 't geleide van een militair, die heel
gemoedelijk met hen een praatje voerde.
't Was ook zulk mooi weer, een echte lente
morgen. Maar die burgers mochten Neder
land niet in in de laatste Belgische woning
konden ze een persoon ontmoeten, die van
Nederland kwam en tot hier 't vaderland
betreden mocht en niet verder.
Veel Belgen. die naar Belgie weergekeerd
zgn, laten nu hun goed terugkomen en dit
wordt in dezelfde plaats door de Duitschers
onderzocht. Er stond juist een wagen
matrassen tot naspeuring gereed.
De witte huisjes van de Stroobrug blonken
ook in 't zonnelicht. Een half uur dieperin
ligt Maldegem, dat nu een bezetting van
300 man telt. Deze militairen zijn bg de
burgers ingekwartierd, meestal in de leeg-
staande huizen. Maldegem, dat lang vrij
bleef voor requisites, heeft nu ook zij a
deel gekregen en een goed deel.
Wie om de belasting naar Belgie terug
zou willen, behoeft zich niet ongerust te
maken, zoo hij in Oost- en M est-\' laanderen
woont, want bij besluit van den gouverneur-
generaal is die schatting niet invorderbaar
in de provincies Oost- en West-Vlaanderen,
welke niet onder 't algemeen bestuur zgn.
Vlaanderen behoort tot 't etappen- en
oorlogsgebied Het is nu meer dan de
andere gewesten 't kerkhof van lijken en
ru'inen, het groot hospitaal van gewonden.
En in mijn geest zag ik Maldegem en
Eecloo en Deinze, Thielt, Oudenaarde,
Gent... Elken dag krgg ik hier een
stroom brieven. Nieuws van mijn ouders,
van mijn zoon, van mijn zusters Wat
al wee spreekt uit die bladzijden O, kon
men alle angstigen geruststellen. In Neder
land, in Frankrgk, in Engeland, in Amerika
zelfs, wordt gezueht om familieleden in
dat gesloten Belgie. En in 'tland, daar
voor ons, wacht men ook op nieuws.
Er komt er bijna geen. Geen nieuws
van geliefden, geen nieuws van den oorlog.
J a, men leest een krant. Hier ligt er
een voor mij. 't Blad draagt drie titels,
„De Gentenaar", //De Land wacht", //De
kleine Patriot".
„De kleine Patriot", dat staat onder de
andere namen in kleiner letters en dat is
maar goed odk, want deze krant heeft
vroeger anders geschreven en stelt zich nu
onder de censuur van den overheerscher.
Interessante lectuur... 't Hoofdartikel is
ditmaal
,/De toestand der verschillige oorlogvoe-
rende landen", een overzicht van de bevol-
king, 't sterftecijfer, de inwoners der hoofd-
steden, de staatsschulden, 't krediet, de
krijgsuitgaven. En natuurlijk wordt Duitsch
land het eerst genoemd. En nu kunnen
de lezers eens nagaan hoe Duitschland in
alles uitblinkt. Aangroei der bevolking in
Duitschland van 18751910 52°/0, in En
geland 37°/0, Vermindering van sterfte-
cijfers, ten gevolge van bet toepassen van
gezondheidsmaatregelen 33°/0 in Duitsch
land, 28c/0 in Oostenrgk, 25% in Frank-
rijk en maar 2.1% in Rusland. (Engeland
wordt nu maar niet genoemd).
Voor de hoofdsteden staat Berlijn voor-
aan. Inkomsten Duitschland 8 milliard
534 millioen, Engeland 4 milliard 166
millioen, Frankrgk 3 milliard 566 millioen.
En nu vertelt men aan de lezers nog hoe
Duitschland die inkotasten verkrijgt.
Indien men de soliditeit of de betaalkracht
wil nagaan, welke de wereldfinancien aan
elk land toekennen, dan heeft men maar
te zien, aan welken intrest hem (sic) geld
geleend werd", schrijft het blad, En dan
moeten de lezers toch weten, dat de wezen-
lijke intrest in Duitschland tusschen 3.75
en 3.92 en in Frankrijk 3.15 is.
Verkwikkelijke lectuur van al die geld-
cijfers voor menschen, die een zware be
lasting moeten opbreDgen en schier geen
inkomsten hebben.
En zouden de lezers niet't verband snappen,
al wijst er de redactie niet op, tusschen de
laatste statistiek
yln 1912 heeft Duitschland uitgegeven
voor mi'itaire doeleinden 1409 millioen
mark of 21.17 mark per inwoner", en den
tegenwoordigen toestand van Belgie.
No kan men in dien zondeflingen en al
heel kleine(n) patriot eens lezen, hoe goed,
hoe voordeelig, gezond, betealkracbtig het
onder Duitseh bestuur is
't Blad vertelt dan een „Treinbotsing te
Praag", iets over de Aardbeving in Italie",
over den toestand te Oudenaarde, te Dender-
monde, de yGeheimzinnige misdaad te Ant-
werpen", yOnderlinge bijstand en oorlog
<reeft wat gewoon nieuws over Gent en orn-
geving. over de, schrik met, lezer, yde Zes-
dagen-koers te New-\ork enz.
En van den oorlog: de verschillendecom
munique's, met bovenaanDuitsche be-
richten van het Groot Hoofdkwartier.
,/Offieeele mededeelingen", en enkele nieuw-
tjes, als: „Aankoop van paarden". //Het
gebed voor den vrede", //De Czaar naar
't front", Duikbooten voor Engeland". De
Ge'interneerden van Leeuwarden naar Olde-
broek overgebracht", Fransche luchtvaar-
ders in Nederland ge'interneerd", e.a.
Als ge nu zoo over uw besprongen land,
uitgemergeld volk, al maar door worstelend
leger, over 't groote onrecht in Belgie
gesohied, schrijven moet, legt ge uw pen
liever neer, zelfs voor een kleine(n) Patriot.
Natuurlijk bevat 't blad nog een schimp-
scheut voor hen die't land verlaten bebben.
Welnu, ik heb hedenmiddag burgers
gezien, die in 'tland gebleven zijn. Ze
waren bij het Hazegras (Knokke) aan't werk
voor de Duitschers.
En 't was een pijnlijk gezicht. Zeker, ze
worden betaald, ze verdienen „vuuf frank
en een kluute" (5.10 fr.) daags. Ik oordeel
niet, maar, als ge als jonge kerel daar
meewerkt aan verdedigingswerken voor den
reus, die een klein land besprong, en nu
uw eigen volk onder zijn druk houdt, dan
moest ge u schamenDan is er edeler
werk te verriehten. Er waren aan een
ander front ook schansgravers noodig. De
koning, die zijn leven durft wagen, heeft
hen geroepen.
Men zie hier geen critiek in op hen, die in
Belgie zgn gebleven. Verre vandaar 'tis
een zegen voor't volk, hetwelkniet heengaan
kon, dat onverschrokken en onvermoeibare
mannen standhielden op hun post. Maar het
gaat hier in veel gevallen om een gewetens-
zaak ffDe kleine Patriot" ware een veel groo-
tere patriot geweest, zoo hij uitgeweken ware.
Er viel voor hem iets anders te doen dan
aan de lezers te vertellen hoe voordeelig
en gezond het onder Duitseh bestuur is.
Maar, Belgen, die bleven, Belgen,. die
gingen, hebben heerlijke plichten vervuld.
Dat men toch met al die vervloekte critiek,
welke op praatjes, op nijd, op afgunst
steunt, ophoude
Ik zag die burgers aan f werk bij 't
Hazegras, zei ik, want, ja al zwervend was
ik naar 't Zwijn verdoold. Het was er stil
en verlaten. In de verte een man, die
door het water der kreek baadde En
overigens geen levend wezen. Geen ander
geluid dan het eeuwige lied der zee. Ze
lag daar zoo eenzaam ook, zoo lenig de zee
onder wier oppervlakte de dood rondschiet
de zee, die men niet veilig meer bevaren
kan, welke het tooneel zal worden van
menig drama nog.
De zon dook, de dag zou in nevelen
eindigen. En wat later een langgerekt
gerommel. Dan weer en nog. 't Kanon
Op de dijken verschenen menschen,
meenend, dat zich weer een aviateur boven
de stellingen der Duitschers waagde en
beschoten werd. Neen 't donderde. Ik
begaf me in een kleine herberg en ieder
sprak er over onweer vroegere ongelukken
werden opgehaald. Een vertelden van
twee mannen, door den bliksem op een
molen doodgeslagen. Hjj had ze gezien
en beschreef den staat van hun lichaam.
En ieder huiverde.
Maar moest men dan eens de slachtoffers
van dien anderen bliksem zien, waarvan
we dag aan dag het gedonder hooreu O,
zoo al het volk eens een slagveld bezoeken
kon, juist na een geweldigen strijd, zou er
dan nog oorlog in de wereld zijn
Toen ik huiswaarts reed, hoorde ik een
luid geratel op den steenweg. De Duit
schers hielden oefening met hun kanonnen.
Wat later werd er veldgodsdienstoefening
aan't Hazegras gehouden. Een veldprediker
was met een automobiel van Knokke gekomen,
een kerk-autoOpent men de achter-
deuren, dan zijn deze de vleugels van
't altaar. Er werd daar, in de natuur, bij
een groenen dijk van Noord-\ laanderen
gebeden, gezongen en gepredikt en gecom-
municieerd.
Zonderlinge tegenstellingen toch in de
wereld. A. HANS.
J) Dadelijk.
Dorpskom.
3) Vlag.
Terugtocht uit Oost-Pruisen
wolgens de Russische lezing.
De groote Russische generale staf geeft
naar Reuter uit St. Petersburg seint
de volgende lezing van den terugtocht uit
Oost-Pruisen
Nadat de Duitschers zich door een reeks
van buitengewoon verwoede en hardnekkige
aanvallen, welke hun ontelbare slachtoffers
kostten, hadden overtuigd van de onmoge-
lgkheid om door onze linie op den linker-
oever van den Weichsel (Midden-Polen) te
breken, gingen zij eind Januari over tot
de tenuitvoerlegging van een nieuw plan.
De vijand had in het binnenland de for-
matie van verscheidene nieuwe korpsen
voltooid en van zgn westelijk front bracht
hij troepen over om ook deze tegen ons
in het veld te brengen. Bij deze operatie
trok de vjjand weer partij van zjjn zeer
ontwikkeld net van spoorwegen.
Belangrijke strijdkrachten werden in Oost-
Pruisen vooruit geschoven, waarmede men
ons 10e leger trachtte te verslaan, dat
krachtig versterkte stellingen innam langs
de Angerap en de Mazurische meren. Om
het welslagen van deze poging te verzekeren,
brachten de Duitschers ook een gedeelte
van bun troepen van de Bzura- en de
Pawka fronten naar den rechteroever van
den Weichsel. De samentrekking van Duit
sche troepen in Oost-Pruisen werd .^gu.
op 4 Februari opgemerkt, dochdeomvang
daarvan kon eerst eenige dagen later vast-
gesteld worden.
Daar bet bij gebrek aan spoorwegen on-
mogelijk was, om met den noodigen spoed
op het front in Oost-Pruisen de onmisbare
troepenmacht bijeen te brengen, ten einde
den drang van den vijand te kunnen weer-
staan, besloten onze bevelhebbers het boven-
vermelde leger uit Oost-Pruisen terug te
trekken naar de grens en verder in de
richting van de Njemen en de Bobr.
Bij deze beweging werd echter de rechter-
vleugel van het lOe leger door een talrijt?
vijandelijke macht opgedrongen, bedreigd
met omsingeling van die zijde en gedwongen
tot een zeer snelle omtrekkende bewegin*
in de richting Kowno.
Door deze snelle beweging werd de flank
van het volgende korps ontbloot, dat daar-
door in een uiterst moeiljjke positie kwam,
waaraan slechts enkele afgescheiden afdee-
lingen wisten te ontkomen. A nde're korpset
van het 10e leger, die zonder ophouden met
hardnekkigheid doorstreden, trokken lang-
zaam terug in de hun aangegeven richtingen,
daarbij dapper den aanvallenden vijand te-
rugslaande, waarbij zij hem zware verliezen
toebrachten. De operaties werden zeei
bemoeilijkt, aangezien de wegen diep onder
de sneeuw lagen en dus onberijdbaar warec
voor automobielen, zoodat de legertreinen
vertraging hadden en dikwgls hun bestem-
ming misten.
Langzaam, stap voor stap terugtrekkende,
hielden onze korpsen, die den linkervleugel
van het 10e leger vormden, den vijand
gedurende negen dagen tegen over een af-
stand, die anders binnen vier dagen wordt
afgelegd.
Op 19 dezer kwamen deze korpsen, terwijl
zij terugtrokken op Augustowo, uit dt
gevechtssfeer en namen de hun aangewezet
plaatsen in. Onderwijl ging het Duitsche
front voort zich te ontplooien in de om-
streken van Ossowiec, op de wegen vat
Lomza naar Edvabno, ten noorden van
Kadzidly, en halverwege Plock en Plonzt,
Op sommige plaatsen waren deze gevechlec
zeer hardnekkig.
Uit bovenstaande blijkt weer eens
dnidelijk, hoe men de oflicieele kunst vat
berichtgeven verstaat, en hoe men -
zonder nu juist tegenslagen te verzwijgen
den lezer omtrent den omvang in het
onzekere laat.
Van Duitsche zijde is gemeld dat vele
duizenden manschappen werden gevanget
genomen en een groot aantal fouragewagens,
artillerie enz. werd buitgemaakt. Daar-
omtrent wordt in bovenstaande alleen ge-
zegd ydat een legerkorps in moeilijke
positie kwam, waaraan slechts enkele af
gescheiden afdeelingen wisten te ontkomen'
en ydat legertreinen vertraging hadden en
dikwgls hunne bestemming misten."
Vooral dat laatste is mooi gevonden,
Het Russische bericht bevestigt o. i. vol-
komen een groot succes der Duitschers, al
is het dan ook dat dit nog geenerlei
eindbeslissing brengt.
Het Duitsche hoofdkwartier meldde Maan-
dag
De vervolging na de wintercampagne bj
de Masurische meren is geeindigd. Bij de
verovering van de wouden ten Noord-Wes-
ten van Grodno en bij de gevechten der
laatste dagen in het gebied van de Bobr
en Nasef zgn tot heden een commandeerende
generaal, twee divisie-commandanten, vier
andere generaals en c.a. 40.000 man gcvan-
gengenomen, terwijl 75 kanonnen en een
nog niet vastgesteld aantal machine-gewereu
alsmede een groote hoeveelheid ander oor-
logsmateriaal buitgemaakt zgn.
Het totaal aantal krggsgevangenen in
den slag aan de Masurische meren gemaakt,
stijgt hiermede tot 7 generaals en ruim
100.000 man, terwijl 150 kanonnen en
een nog niet te overziene hoeveelheid
oorlogsmateriaal, waaronder tal van machine-
geweren. Zware kanonnen en munitie
werden door den vijand meermalen be
graven of in de meren geworpen. Zoo
werden gisteren bij Lotzen uit het Wid-
minnermeer acht zware kanonnen gehaald
Het lOe Russische leger van generaal
baron Sievers kan hiermee als volkomen
vernietigd beschouwd worden.
De nieuwe gevechten bij Grodno en ten
Noorden van Suchawola, beginnen zich te
ontwikkelen.
De gevechten ten Noord-Westen van
Ossourec en Lomza, alsmede bij Prassnjz
worden voortgezet.
In Polen, ten Zuiden van de
had niets nieuws plaats.
Qe Duitsche pers over den
strijd in Oost-Pi*uisen>
De Duitsche pers drukt, naar yYolfl
seint, natuurlijk haar groote vreugde uit
over het eindresultaat der wintercampagne
bg de Masurische meren.
De //Deutsche Tageszeitung" legt er den
nadruk op, dat de volkomen vernietiging
van het tiende Russische leger beteekent
dat meer dan 200,000 man aan Russische
zijde in dezen nieuwen slag verloren werden.
Blgkbaar is ook de geheele artillerie ver
loren. Het is duidelijk, dat het hier gwt
om een der reusachtige successen van de
krggsgeschiedenis, waar zelfs Leipzig
Sedan, zoo wel zuiver militair als wa
betreft het aantal strijdende troepen, bg
achterstaan.
Ook de yVossische ZeituDg" vergelgti
de getallen van Sedan met het bericht van
thans en meent, dat de offers der Iiussen
grooter zgn dan de verliezen der Fransohen
bij Sedan.
Het Berliner Tageblatt" schrijft>-lec
kleine resten van de Russische atdeehng®
kunnen nog de Narew-en Bobr-Iinie berer
van
I
