ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
De krijgsledrijven.
No. 6182.
Zaterdag 6 Februari 1915.
55e Jaargang.
DRANKWET. De vaart op de Noordzee.
VACCINATIE.
De Oorlog.
ABONNEMENT:
ADVERTENT1EN
BINNENLAND.
Telefoon 25^.
n» Di.H vorcrhiint iimUm-. w».»aU«-en TriidanaTond. Bitflezoaderd op Feestdagen, W lie Firma P. J. YAH DE 8ANDE te Tar Neuzeii
Per 3 maanden binnen de stad. 1Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1-65,
overig Buitenland 2.—.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecfeuren en Brievenbushouders. t
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij dir©ct€5 opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend,
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 liltr op den dag der uitgave.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
brengen ingevolge artikel 37 in verband met artikel
12, le lid der Drankwet, ter openbare kennis dat
bii hen is ingekomen een verzoekschrift om verlof
tot den verkoop van alcoholhoudenden, anderen
dan sterken drank van W1LLEM V ERLINDE Jacsz.,
wonende te Ter Neuzen, in het benedenlokaal van
het perceel plaafcselijk gemerkt 10/12 en gelegen
aan de Dijkstraat.
Binnen twee weken nadat deze bekendmaking
ie geschied, kan ieder tegen het verleenen van het
verlof schriftelijk bij Burgemeester en Wethouders
bezwaren inbrengen.
Ter Neuzen. 2 Februari 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZ1NGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretarie.
Burgemeester en Wethouders van HOEK
maken bekend, dat gelegenheid tot koste-
looae vaccinatie en hervaccinatie zal
worden gegeven op
Woensdag 17 Februari 8915,
tusschen een en twee ure, des namiddags
voor hen, die wonen in de kom, Hasjesstraat,
Mauritsfort en omstreken
op Donderdag 18 Februari
1915, op denzelfden tijd, voor hen,
die wonen in het Paradys, Boeregat, Knol
en omstreken, beide dagen ten huize van
den geneesheer.
Hoek, 5 Februari 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. WOLFERT, Burgemeester.
J. M. DREGMANS, Secretaris.
Het Berste Kamerlid W. Hovy.
Naar ,/De Standaard" verneemt, is de
heer W. Hovy, lid der Eerste Earner voor
Zeeland, wonende te Zeist, sedert eenige
weken ernstig ongesteld.
Ben nieuwe credietaanvraag van
11 millioen.
Een wetsontwerp is ingediend, waarbij
7.000.000 voor de S.S. en 4.000.000
voor de Holl. Spoor werden aangevraagd,
als voorschot in de kosten van uitvoering
van werken en van aanschaffing van rollend
materieel.
In de toelichting schrjjft de Minister van
Waterstaat, dat de buitengewone omstan-
heden, welke er toe geleid hebben voor
het dienstjaar 1914 een bedrag van
7.000.000 beachikbaar te stellen voor
voorschotten aan genoemde maatschappijen,
het wenechelijk doen voorkomen ook op het
9e hoofdstuk der Staatsbegrooting voor het
dienstjaar 1915 een bedrag voor dat doel
uit te trekken. De behoefte aan buiten
gewone maatregelen ten aanzien van werk-
verschaffing doet zich bij voortduring in
niet minderen omvang dan te voren ge-
voelen.
Begeeringsrneel.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft, na overleg met het bestuur
van de Vereeniging van Nederlandsche Meel-
fabrikanten en de sub-commissie voor de
voeding van mensch en dier uit het Koninklijk
Nationaal Steuncomite 1914, bepaald, dat
de verwerking van regeeringstarwe onder
controle zal worden geplaatst.
De Minister heeft aan het station voor
Maalderij en Bakkerij te Wageningen opge-
dragen, deze controle uit te oefenen en van
uiterlijk 14 dagen af gegevens voor nadere
voorschriften te verschaffen.
(Verbeterd bericht.)
Cacao.
Bij cacaofabrikanten te Amsterdam is,
naar het Hand, meldt, van uit Liverpool
telegraphiscb bericht ingekomen, dat, wat
Engeland betreft, bet uitvoerverbod van
cacaoboonen wederom is opgeheven. Tocb
zal het, wegens gebrek aan de noodige
scheepsruimte, nog wel eenige weken duren,
voor de talrjjke, thans in de haven van
Liverpool liggende ladingen cacaoboonen
onze fabrieken bereikt hebben.
Dinsdag vergaderden de cacaofabrikanten
hier te lande, ten einde, naar aanleiding
van de zoo zeer veranderde omstandigheden,
een nieuw prijsniveau voor cacaopoeder
vast te stellen.
Duitschland werklaart
de EEngelsche wateren tot
Qorfogsgebiedt
BERLIJN, 4 Febr. (Wolff.) Aan de
N. R. Crt. De Reiehs-Anzeiger bevat in
het officieele gedeelte de volgende van heden
gedagteekende bekendmaking van den chef
van den Duitschen marinestaf
le. De wateren rondom Groot-Britfanie
en Ierland met inbegrip van bet geheele
Engelsche Kanaal worden hierbij tot oor-
logsgebied verklaard. Van 18 Februari af
zal ieder in dit gebied aangetroffen vijandelyk
koopvaardijschip worden vernietigd zonder
dat bet steeds mogelijk zal zjjn daarbij de
gevaren die bemanning en passagiers dreigen
af te wenden.
2e. Ook onzijdige schepen loopen in bet
oorlogsgebied gevaar, daar met het oog op
het door de Engelsche Regeering op 31 Ja-
nuari bevolen misbruik van onzijdige vlag-
gen en de toevalligheden van den zee-oorlog
niet altijd kan worden vermeden dat een
aanval, op een vijandelyk schip gericht,
ook onzijdige schepen treft.
3e. De scheepvaart om de Noord laBgs
de Sbetlandsche eilanden, in bet oosteljjke
gedeelte van de Noordzee en in een strook
van ten minste 30 zeemijlen breedte langs
de Nederlandsche kust is niet
gevaarlijk.
Ter toelichting van bovenstaande bekend
making is aan de met Duitschland verbon-
den, de onzijdige en de vijandelyke mo
gendheden de volgende memorie meege
deeld
ffMemorie van de keizerlijk Duitsche
regeering over tegen maatregelen tegen
de met het rolkenrecht strijdige maat
regelen van Engeland tot het beletten
van den onzijdigen zeehandel met
Duitschland."
Sedert bet begin van den huidigen oorlog
voert Engeland tegen Duitschland den han-
dels-oorlog op een wijze die met alle volken-
rechtelyke beginselen spot. Wel heeft de
Engelsche regeering in verscheidene verorde-
ningen verklaard zich voor zoover het de
strijdmachten ter zee betreft te zullen houden
aan de Londensche verklaring inzake den
zee-oorlog, maar inderdaad zich aan de
nakoming van deze verklaring op belang-
rijke punten onttrokken, alboewel zijn eigen
gevolmacbtigden op de conference voor het
zee-oorlogsrecht te Londen haar besluiten
hebben erkend als bindend volkenrecht.
De Engelsche regeering plaatste een aan-
tal artikelen op de lijst van contrabande,
die niet, of slechts zeer indirect voor oor-
logsdoeleinden bruikbaar waren en daarom
volgens de Londensche verklaring en vol-
gens algemeen aangenomen regelen van
het volkenrecht in 't geheel niet mogen
worden aangemerkt als contrabande. De
Engelsche regeering heeft verder het onder-
scheid tusschen volstrekte en voorwaarde-
lijke contrabande metterdaad doen wegvallen
door alle voor Duitschland bestemde artike
len, die tot de voorwaardelyke contrabande
bebooren, aan inbeslagneming bloot te
stellen, zonder zich te bekommeren om de
haven waarin ze zullen worden gelost- en
zonder er op te letten of ze voor vyande-
lijke of vredelievende doeleinden zullen
worden gebruikt,
Zij deinst er zelfs niet voor terug de
Parijsche zeerechtverklaring te schenden,
daar haar strijdkrachten ter zee van onzijdige
schepen Duitsche eigendommen, die geen
contrabaude vormden, hebben weggenomen.
Zij heeft haar eigen verordeningen inzake
de Londensche verklaring overtreden door
tal van weerbare Duitschers door haar
strijdkrachten ter zee van onzijdige schepen
te laten wegvoeren en tot krijgsgevangenen
te maken.
te treffen, en ten slotte door uithongering
het geheele Duitsche volk aan den onder-
gang prijs te geven. De onzijdige staten
hebben zich in 't algemeen in de maat
regelen van de Engelsche regeering ge-
schikt.
Zij hebben niet bereikt, dat de Duitschers,
die in strijd met het volkenrecht van hun
schepen zijn afgenomen, weder zijn vryge-
laten.
Ook hebben zy zich in zekeren zin bij
de Engelsche maatregelen dieonvereenigbaar
zyn met het vrije gebruik der zee aange-
sl'oten, door blijkbaar onder drang van
Engeland, den doorvoer naar Duitschland
van artikelen die voor vredelievende doel
einden zijn bestemd, hunnerzijds door uit-
of doorvoerverbod te verhinderen.
Tevergeefs heeft de Duitsche regeering
de onzijdige mogendheden opmerkzaam ge-
maakt, dat zij zich de vraag moest voorleggen
of zij nog langer kon vasthouden aan de
tot dusver door haar in acht genomen
bepalingen der Londensche verklaring, indien
Engeland doorging met zyn optreden en de
onzijdige mogendheden al deze schendingen
der onzydigheid door EDgeland ten nadeele
van Duitschland bleven dulden.
Engeland beroept zich in zake zijn tegen
het volkenrecht indruischende maatregelen
op de levensbelangen, die voor het Britsche
ryk op het spel staan, en de onzydige
mogendheden schijnen zich te vergenoegen
met theoretische protesten en zoodoende
de levensbelangen van oorlogvoerende staten
als voldoende verontschuldiging voor elke
wijze van oorlogvoeren te aanvaarden.
Dergelijke levensbelangen moet nu ook
Duitschland voor zich zelven laten
gelden.
Het ziet zich daarom tot zijn leedwezen
genoodzaakt tot militaire maatregelen tegen
Engeland, die het optreden van dien staat
met gelijke munt zullen betalen.
Zooals Engeland het gebied tusschen
Schotland en Noorwegen tot oorlogsterrein
heeft verklaard, verklaart thans Duitschland
de wateren rondom Engeland en Ierland,
met inbegrip van het geheele Engelsche
Eanaal, tot oorlogsterrein en zal met alle
ten dienste staande middelen de vijandelyke
scheepvaart daar verhinderen. Tot dat doel
zal het van 18 Februari 1915 af elk vijan
delijk koopvaardijschip dat zich in dit
oorlogsterrein begeeft trachten te vernielen,
zonder dat het steeds mogelijk zal zijn de
gevaren af te wenden, die personen en
goederen bedreigen.
De onzijdigen worden derhalve gewaar-
schuwd aan dergelijke schepen geen man-
schappen, passagiers en waren toe te ver-
trouwen. Bovendien worden de onzijdigen
opmerkzaam gemaakt, dat het voor hun
eigen schepen dringend wenscbelyk is, dit
gebied niet binnen te varen, want ofschoon
de Duitsche strijdkrachten ter zee opdracht
hebben geen gewelddadigheden tegen onzy
dige schepen, voor zoover die als zoodanig
te herkennen zijn, te begaan, het is, in
verband met het door de Engelsche regeering
bevolen misbruik van onzydige vlaggen en
de toevalligheden van den oorlog niet altijd
te voorkomen, dat zij het offer worden van
een op een vyandelijk schip gemunten
aanval.
Hierbij wordt met nadruk opgemerkt
dat de scheepvaart ten noorden van de
Shetlandsche eilanden langs, in het oostelijk
gedeelte van de Noordzee en binnen een
strook van ten minste 30 zeemijlen breedte
langs de Nederlandsche kust geen gevaar
loopt.
De Duitsche Regeering kondigt dezen
maatregel zoo tijdig aan, dat zoowel vij
andelijke als onzydige schepen tijd hebben
hun beschikkingen ten aanzien van het
aandoen der in de tot oorlogsgebied ver-
klaarde wateren gelegen havens daarnaar
te treffen.
Victor Delille gevangen-
genomen.
Tenslotte heeft de Engelsche regeering
de geheele Noordzee tot oorlogsterrein ver
klaard en de doorvaart door de open zee
tusschen Schotland en Noorwegen voor de
onzydige scheepvaart zooal niet onmogelijk,
dan toch uiterst moeilijk en gevaarlijk
gemaakt, zoodat zij in zekeren zin een
blokkade van onzydige kusten en onzijdige
havens heeft ingevoerd tegen alle regelen
van het volkenrecht in.
Al deze maatregelen hebben blijkbaar
ten doel om in strijd met het volkenrecht
den onzijdigen handel te verlammen, en
daardoor niet alleen de oorlogvoering maar
ook de staathuishouding van Duitschland
Men mag verwachten dat de onzijdige
mogendheden de levensbelangen van Duitsch
land evenzeer zullen ontzien als die van
Engeland en er voor zullen zorgeu dat hun
onderdanen en hun eigendom verre blijven
van de gevaarlyke zone. Dit mag temeer
worden verwacht, daar het ook den ODzij
digen mogendheden ter harte moet gaan,
dat aan den tegenwoordigen verwoestenden
oorlog zoodra moge'yk een einde komt,
BERLLJN, 4 Febr. (E., van Duitsche
zyde.) De regeeringsverklaring inzake de
blokkade van Engeland, wordt door de
heele Duitsche pers met groote voldoening
begroet.
De correspondent van de Tel. te S7uis
schrijft:
Te Maldegem, tusschen Eecloo en Brugge,
staat 't kasteeltje, waar Victor Delille woon-
de. Zekeren nacht werd er gebeld. Duitsche
soldaten kwamen den heer des liuizes gevan-
gennemen. Delille moest dadelijk opstaan en
meegaan. Men voerde hem naar i llicit, dan
naar Gent. 1
Nu is 't bericht gekomen, dat hij tot vier
jaar gevangenisstraf veroordeeld is en in Ha
nover verblijft.
Waarom dit alles?
Niemand weet het rechte.
Er wordt veel verteld, veel vermoed
Toen de Duitschers te Maldegem kwamen,
schreef een overste reeds een bedreiging op
de deur van 't kasteeltje. Te Maldegem weet
ieder dat... En menigeen hoorde den overste
tot Delille zeggen: „Vous, pas gentilhomme".
Delille verbleef toen eenigen tijd in
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar, daar hij gemeen-
te-ontvanger was van Maldegem, achtte hij
het zijn plicht terug le keeren.
En alles ging goed, tot dien nacht
En waarom? zoo vraagt men.
Omdat Delille's blad door anderen in een
neutraal land verscheen?
Om die eerste bedreiging?
Vreeselijke straf voor Delille. Vier jaar op-
sluiting! God geve, dat het overdreven zij,
dit bericht
Want Delille is, met eerbied gezegd, een
vrijbuiter, een artistieke vrijbuiter
Hij wandelde zoo gaarne vrij en trank door
't Meetjesland, door Vlaanderens velden en
dwaalde langs dorpjes en gehuchten en had
over alles zijn eigenaardige meening. Banden
kon hij! niet verdragen, geen politieke, geen
letterkundige, geen kerkelijke banden, al was
hij overtuigd Katholiek en laamschgezinde.
Hij was de zelfstandigheid zelf.
Zoo'n man, Vlaming met hart en ziel, moest
in de Vlaamsche Beweging een afzonderlijke,
eigenaardige plaats innemen. Dat bleek uit
zijn werk. Delille was drukker. Hij begon op
't zolderkamertje van't louderlijk liuisje, ver-
grootte dan de zaak in moeders waschhok,
kreeg eindelijk een afzonderlijk gebouwtje...
en werkte nu in 't oud, gerestaureerd kas
teeltje van Maldegem.
Streuvels en andere letterkundigen waren
er menigmaal zijn gasten; schilders kregen
■er een hartelijk onthaal, als ze een lioekje
van 't Meetjesland op doek wilden brengen.
Beeldhouwers werden even oprecht verwel-
komd.
Delille werkte voor zijn volk. Voor een
halven cent daags, dus 3,60 frank te jare,
kreeg men zes boeken. Dat was de Duim-
pjesuitgave. En't vignet vertoonde Duimpje,
dat in cen kloef (klomp) die boeken bracht
tot het volk, dat men van laag-af opheffen
wilde, dat aan ontwikkeling zoo'n behoefte
had.
Dat hegreep Delille ook in zijn blad:„'tGe-
trouwe Maldegem
Eigenaardig al die titel. De heer van Mal
degem bleef in 1300 zijn graaf getrouw. Toen
Fransche benden het gewest overslrooniden,
toen de vrijheid gekluisterd scheen, verza-
melde de ridder op eigen kosten een leger en
leverde een heldhaftigen, wanhopigen strijd
te St. Laurens.
Ja, te St. LaurensDe namen keeren
terug. 't Was immers ook te St. Laurens, dat
in October 1911 kapitein Nyssens met zijn
veertig lansiers pen heldhaftigen, wanhopigen
strijd aanbond met 500 Duitschers!
Maldegem bleef getrouw.
En zoo bleef Maldegem ook getrouw aan
de Vlaamsche zaak en zulks drukte Delille
uit door den titel van zijn eigenaardig week-
blad, dat op 7000 exemplaren elken Zaterdag
wat geestesvoedsel bracht in hoeven, hui-
zekes en liutten.
t Blad verdoolde niet in politiek gehaspel,
t sprak van herwording en lierleving, 't gaf
't nieuws uit Europa op eenvoudige, soins
naieve wijze, 't was een spiegelbeeld van de
gebeurtenissen uit de streek.
Er stonden illustraties in, Delille teekende
ze soms zelf, of hij trok er op uit met de
camera, en aan zijn drukkerij was ook een
clicheerinrichting verbonden.
,,'t Getrouwe Maldegem" had lionderden
lezers in Amerika, t had er ook veel in Con
go en bleef aldus de stem uit t vaderland
voor veel uitgewekenen.
En ik verzeker u, dat tal van intellectuee-
len, dat groote mannen in Vlaanderen op het
blad geabonneerd waren om de eigenaardige
taal en stijl, de schat van folklore soms,
't kijkje in 't leven van't volk.
Delille heeft de kerk en den toren van Mal
degem gered, een monument, dat gesloopt
dreigdie te worden door oversten, die niets
voor kunst gevoelden. De redacteur van
,,'t Getrouwe Maldegem" bond den strijd aan,
die hardnekkig werd maar nog staart de
oude, goedige reus over Maldegem en Meet
jesland.
Delille heeft ontzaglijk veel Vlaamsch leven
gewekt in een streek, waar er zoo weinig
was, in dorpen, waar men hard werkte voor
't broodje, een pintje dronk, een pijpje smoor-
de, dan geeuwde en slapen ging.
En ik mag het zeggen, in de Vlaamsche
Beweging nam hij een eigenaardige, maar
eerste plaats in.
En de man, die zoo gaarne den wind om
zich heen voelde gieren, die smachten kon
naar veld en bosch, die vrij was zooals de
natuur vrij is, die in zijn parkje de boo-
men vrij groeien liet, die menigen lezer van
zijn blad er ook vrij in schrijven liet, die
moeilijk een half uur met een bezoeker in
dezelfde kamer zitten kon, maar al babbe-
lend door alle vertrekken dwaalde, vertrek-
ken, Vlaamsch van stijl, van versiering en
bemeubeling, die man zou nu in een vesting
zuchten.
Ontzettend!
O, kon 't bericht toch nog overdreven zijn,
al vreezen we
Delille laat een vrouw en zes kinderen in
angst en onzekerheid en droefheid aehter.
Ik zei reeds, dat over de reden dier gevan-
genneming allerlei praatjes loopen.
Is het om artikelen, vroeger verschenen?
Wij weten het niet zeker. De gevangenne-
ming, ©erst gemeld, dan weer tegengespro-
ken, op verschillende wijze verhaald, maar
nu toch bevestigd, heeft veel ontroering ver-
wekt. Victor Delille is een bekende persoon-
lijkheid bij hoogeren en eenvoudigen; gansch
Vlaanderen door en ook over de .grenzen had
hij veel vrienden.
Zal Frankpijk economisch
tan onder gaan
De bekende industrieel Sehrodter heeft
te Dusseldorp een voordracht gehouden over
de yzerindustrie tijdens den oorlog. fly
zeide, dat Daitsehland aan Frankryk indu-
strieele nadeelen heeft toegebracht, die dat
land op den duur moeten doen doodbloeden.
¥In het geheel hebben wij 3.7 pCt. van
het Fransche gebied met 8.2 pCt. van de
inwoners bezet, doch in dit relatief kleine
gedeelte wordt een enorm percentage van
de geheele industrieele productie van Frank-
rijk voortgebracht, n.l. kolen 68.3 pCt.,
yzererts 90 pCt., ruwyzer 85.7 pCt.,
gmeedijzer en poedelstaal 62 4 pCt., staal
in blokken 76 pCt., rails en dwarsleggers
76 pCt., balkyzer 88,3 pCt.. plaatyzer 63,2
pCt., draad 52.3 pCt., buizen 100 pCt.,
gietstaal 76.9 pCt. Dit aandeel van zijn
productie moet Frankryk sedert Augustus
missen."
Wij ontleenen daaromtrent aan de N.
R. Crt. de volgende telegrammen
Aan het Suezkanaal*
KAiRO, 3 Febr. (Reuter.) Yannacht
heeft de vijand getracht het kanaal by
Toessoen over te steken. Wij lieten ze
met hun brugmateriaal ongehinderd tot
aan den oever komen. Maar nauwelijks
waren zij met hun werk begonnen of onze
troepen voerden een aanval uit, die vol-
komen slaagde. De vijand vluchtte in
wanorde en liet al het materiaal in onze
handen. Yerscheiden verdronken er of
werden gewond. Yeertig werden er krygs-
gevangen gemaakt. Aan onze zyde drie
gewonden.
Zuid-Afrika.
PRETORIA, 4 Febr. (Reuter.) Vier
officieren en honderd burgers van Maritz'
kommando hebben zich te Kakamas over-
gege- en.
Vyfhonderd burgers hebben zich met
Kemp overgegeven.
PRETORIA, 4 Febr. (Reuter.) Van
Kemp's kommando hebben zich overgegeven
43 officieren en 486 burgers.
Er is reden te gelooven, dat een aan-
zienlijk aantal leden van de verdedigings-
macht die in opstand waren gegaan, van-
avond zich in Upington zullen overgeven.
Van het Westelijk gevechts-
terrein.
I PAR1JS, 4 Febr. (Reuter.) Het commu
nique van vanavond zegt Er valt niets
van beteekeDis te vermeiden dan het afsiaan
van drie aanvallen van de Duitschers in
Champagneten westen van Perthes, ten
noorden van Mesnil-les-Hurlus en ten noor
den van Massiges. Een nieuwe aanval van
Duitsche zijde op Bagatelle in Argonne is
Dinsdagnacht afgeslagen.
BERLIJN, 3 Febr. (Wolff) Ambtelijke
mededeeling uit het groote hoofdkwart.ier
Aan het front tusschen de Noordzee en
Reims zijn alleen artillerie-gevechten ge-
leverd.
TER
UZENSCHE COURANT
