ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIE3LAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6174.
Dinsdag 19 Januari 1915.
55e Jaargang.
Ramer van Koophandel en Fabrieken
binnenland.
De Oorlog.
ABONNEMENT
ADVERTENTIEN
Dlt Blad versr.hijr.t Maandag-, Woensdag- en Vrijiagayond, nitgnzosderi op Feestiagea, bU He Firma P. J. VAH DE SABDE te Ter Neuzen.
Openbare Vergadering
Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie 1.40, voor Ned.-Indie en Amenka j 1.6o,
overig Buitenland 2.—.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
IP f 1 <c=* fr iTfc ffc 25.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij direct© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 uur op den dag der uitgave.
te Ter Neuzen.
op Donderdag den 21 Januari 1915, des
namiddags 7 uur.
De Yoorzitter,
A. C. LENSEN.
De Secretaris,
A. P. DE YOS.
De oorlogsleening
De Nieuwe Ct. wjjst er op, dat net. suc-
ces der oorlogsleening verre dat van de
historische leeuing van 1844 overtreft
Toen moest 's avonds van den dag der
sluiting van de inschrijving, Minister v. Hall
naar Amsterdam reizen om de 3 millioen,
die aan de gevraagde 127 ontbraken, door
zijn persoonlijken invloed bijeen te krijgen.
Thans zien de inschrijvers voor bedragen
van meer dan 10.000 hun^ deelneming
ponds pondsgewijze verminderd.
Toenwas bet drie percent, nu vijf.
Eet is onbetwistbaar dat de hooge rente
tot bet verkregen succes moet hebben bij-
gedragen of die gunstige voorwaarde dan
wel bet wettelijk dreigement van de dwang-
leening den meesten invloed heeft geoefend,
valt niet uit te maken. Degenen die de
rente te hoog hebben geacht en (gelijk ook
wij) de meening hebben uitgesproken dat
met een aanbod viae 41/g pGt, bad kuno&n
worden volstaan, mogen thans geneigd zijn
zich door de uitkomst in 't gelijk gesteld
te achten beter is het alle zelfgenoeg-
zaamheid ter zijde te stellen en zich te
verheugen over den voor ons land zoo
gelukklgen afloop van die toch in elk geval
stoute beroep op den geldelijken steun der
natie in een moeielijk tijdsgewricht.
Wij wenscben de Regeering met dezen
afloop hartelijk geluk.
Onder de vele bewij?en, die zij in de
jongste verloopen maanden reeds ontving
van het algemeene vertrouwen, dat het
volk in baar stelt en van de nationale be-
reidwilligheid om haar leiding te volgen,
moge dit misschien niet het koogste of
krachtigste zijn, het is gewis het klinkendste.
De llde Januari 1915 zal voor elk barer
leden een onvergetelijke datum blijven, nog
afgescheiden van zijn beteekenis in de ge-
schiedenis van ons land.
Nederland heeft niet noodig en zou noch
wijs, noch naar vaderlandschen aard hande-
len, van het welslagen dezer voor zjjn doen
ontzaglijke leening tegenover het buitenland
hoog op te geven. De omstandigheden
nopen onze Regeering gelukkig niet tot
deelneming aan den papieren oorlog, waarin
evenals in den werkelijken dien wij beleven,
nauwelijks een middel versmaad woidt.
Nederland's nationale credietwaardigheid
is door de medewerking van rijken en minder
vermogenden, van bezitters en middenstand,
ja zelfs van kleine luiden in niet zoo geriugen
getale, schitterend bevestigd.
Wat een Kamerlid in 1844 schreef//Een
schoone toekomst opent zich, daar, waar
men nog kort geleden die toekomst met
angst en bezorgdheid tegemoet zag
kunnen wij helaas, op dit oogenblik nog
niet herhalen. De verkregen 275 millioen
geven slechts opluchting, redden ons uit
onmiddellijken nood.
Volgens de vuwe cijfers, die de Minister
van Financien in zijn schriftelijk antwoord
aan de Tweede Earner gaf, zou in aan-
merking genomen het bedrag der vlottende
schuld hetwelk begin December 152 millioen
beliep, wegens de verdere mobilisatiekosten
in April tot ongeveer 180 millioen zou
oploopen en voorts met de 20 millioen
extra-uitgaven, tot die maand te verwachten
wegens den buitengewonen economischen
toestand, is te vermeerderen op een kas-
tekort van 200 millioen op 1 April a.s.
moeten worden gerekend.
Hierbij zijn de voorschotten aan de Ko-
lonien niet meegeteld, zoodat in den loop
van April of Mei de voile 275 millioen
zullen noodig zijn en zooals de minister
het uitdrukte „indien de oorlog nog
eenige maanden langer mocht duren, het
voorschot aan Indie geleidelijk als het ware
weer zal worden uitgestooten en opnieuw
door een allengs aangroeiend bedrag aan
vlottende schald zal moeten worden gedekt.
Intusschen behoeft dit in 1915 geen ern-
stige zorg te baren. Voor dit moeiliike
jaar is de finaucieele nood niet nijpend
meer en de mime overteekening der lee
ring schenkt mede eenige gerustheid. Zie-
hier altbans, in de onzeker blpvende naaste
toekomst, een steunpunt.
De groote leening.
De Minister van financieo, gelet op art.
4 van de Leeningwet 1914 (Stbld. no. 612),
maakt bekend
a. dat de totaal-som der inschrijvingen op de
vrijwil!igestaatsleening,bedoeldinde Leening
wet 1914, welke worden aanvaard, bedraagt
407,539,000, waarvan 142,461,000 recbt
op voorkeur deden gelden
b. dat de inschrijvingen van 10,000 en
minder, voor welke voorkeur is aange-
vraagd, ten voile worden toegewezen
c. dat de inschrijvingen boven JO,000,
voor zoover daarop volgens de bepalingen
van het prospectus voorkeur is aangevraagd,
mede ten voile worden toegewezen tot het
bedrag der gevraagde voorkeur
d. dat de inschrijvingen voor welke geen
voorkeur is aangevraagd en de inschrijvingen
boven 10,000, voor zoover daarop
geen voorkeur is aangevraagd, worden toe
gewezen voor vijftig ten honderd van bet
ingescbreven en niet reeds volgens het ver-
meide sub c toegewezen bedrag, met dien
verstande, dat bij de toewijzing elk bedrag
naar boven wordt afgerond tot bet naaste
veelvoud van f 100. (Bt Ct.)
Cacaovoorraad.
In verband met de groote aanvragen om
cacao heeft de Regeering den voornaam3ten
cacaofabrikanten in ons land opgedragen,
alvorens tot uitvoering van andere orders
over te gaan, eerst zorg te dragen, dat
een zekere voorraad cacaopoeder aanwezig
is (naar gelang van de capaciteiten der
fabrieken varieerend van 50,000 tot 100,000
kilo), waarover de Regeering ten alien tijde
moet kunnen beschikken. Bij niet-nakoming
van dit voorschrift zou van Regeeringswege
op eventueel aanwezige voorraden cacao
I beslag gelegd moeten worden. (Hbld.)
Geinterneerden.
De Belgische soldaten, behoorende tot de
linie-regimenten 714 en tot bet 3e regi
ment chasseurs, zijn gisteren uit de nieuwe
kazerne te Harderwijk naar het internee-
ringskamp overgebracht.
Belgische vluchtelingen.
Door tusschenkomst van de Commissarissen
der Koningin is, zoo meldthet N. v. d. D.,
aan de burgemeesters verzocht, spoedige
mededeelingen, of zich in de gemeente thans
Belgische vluchtelingen bevinden, die na uit
ons°land naar Engeland te zijn vertrokken,
vandaar zijn teruggekeerd naar Nederland
en, zoo ja, hoeveelvoorts, of er zich onder
bovenbedoelde vluchtelingen personen be
vinden, die in Engeland voor den militairen
dienstzijn afgekeurd, en, zoo ja, hoeveel.
Mijnen.
Vrpdagavond heeft een zeeloods gerap-
porteerd, dat hij op de boogte van Wierin-
gen een mijn voorbij gevaren was op een
afstand van 8 meter en dat hij alleen door
een snelle wending een botsing bad weten
te voorkomen.
Een kapitein der stoompont Enkbuizen
Stavoren heeft van den inspecteur der spoor-
I wegen telegrafisch bericht ontvangen, dat
tot nader order de ponten bij avond niet
meer mogen varen. Zeer waarschijnlijk
zal zich dit verbod ook wel uitstrekken tot
de avond-veerbooten op hetzelfde traject.
(Hdbl.)
Baar den.
Naar ons wordt medegedeeld, zal het Rijk
een gedeelte der paarden, op 4 Augustus
te Rotterdam gevorderd, op de veemarkt
alhier verkoopen. Deze paarden worden
afgeschaft wegens overcompleet, tengevolge
van bet gebruik maken van autotractiej in
hoofdzaak behooren ze tot bet Belgische
type.
Het ligt in bet voornemen, de paarden
te doen markten. Als vertegenwoordiger
voor het Rijk zal optreden de heer P. Oly,
te 's-Gravenhage, die door vier assistenten
I wordt bijgestaan. De algemeene rekening
berust bij den directeur van het Remonte-
wezen in Den Haag.
De paardeD, afkomstig van de verple-
gingsafdeelingen der lste en 2de divisie,
worden op 27 Januari, die der 3de en 4de
divisie waarschijnlijk op 11 Februari ge-
marktde dag tevoren is kijkdag en dan
worden de vorige eigenaars in de gelegen-
heid sesteld hun paarden terug te bekomen.
8 (N. R. Crt.).
Chilisal peter.
In een te Groningen gebouden vergadering
van aangeslotenen bij het Centraal Bureau
voor den cooparatieven aan- en verkoop
van kunstmeststoffen is meegedeeld, dat de
regeering in de groote beboefte van chili-
salpeter heeft voorzien door aankoop van
ongeveer 5000 waggons chili in Amerika.
Kardinaal Mercies*.
Naar aanleiding van de verklaringen van
Duitsche zijde over het gebeurde met kar-
dinaal Mercier, schrijf; de correspondent
van //De Tijd", die pas uit Belgie is terug-
gekomen,uit Roosendaal
Aangezien kardinaal Mercier om voor de
hand liggende redenen n.eslist moet weige-
ren, in deze dagen iemand van de pers, wie
dan ook, in zijn vertrekken toe te laten,
was bet onmogelijk uit den mond van Z.
Em. zelf een aaneengescbakeld verhaal te
doen van gebeurtenissen, die in het aarts-
bisdom Mechelen hebben jilaats gehad. Ik
kan echter vaststellen, dat aan Z. Em. Za-
terdag 2 Jan. geboden werd in zijn paleis
te blijven, en des Zondags 3 Jan. uitdrukke-
lijk verboden, om zich naar Antwerpen te
begeven, aangezien Z. Em. zich ter be-
schikking van den gouverneur moest hou-
den en Mechelen niet mocht verlaten. Offi-
cieel is dit verbod tot op beden nog niet
opgeheven, al hebben na eenig commentaar
de Duitsche bladen het incident voor gesloten
verklaard.
Ik geloof in den ^sst van Z. Em. te
bandelen, indien ik op de gebeurtenissen niet
vooruitloop en mij voorloopig bepaal tot de
mededeeling, dat Z. Em. tijdens het ver-
boor verklaarde dat bij aanwijzing en over-
tuiging van een enkele onjuistheid in zijn
herderlijk schrijven, zelfs ook maar in de
kleinste bijzonderheid, Z. Em. onmiddel-
lijk bereid zou zijn, deze onjuistheid in
het openbaar te berroepen. Ook verklaarde
hij tegenover de bewering van Duitsche
zijde, als zouden de feiten overdreven zijn
voorgesteld, dat hij van slechts een derde
van zijn dossier had gebruik gemaakt en
dus nog twee derde te zijner beschikking
had. Na de vrucbtelooze pogingen van den
gouverneur bij Zijne Eminentie, om bet
herderlijk schrijven van zoo min mogelijke
beteekenis te doen schijnen, gaf de gouver-
neur-generaal Von Bissing het reeds in
z/De Tijd" opgenomen bevel uit, waarin
aan de geestelijkheid van het bisdom Me
chelen opnieuw werd gelast, het herderlijk
schrijven niet te verspreiden.
Naar aanleiding van dit schrijven, heelt
Mgr. Evrard, deken van Brussel, een onder-
houd gehad met Z. Em. kardinaal Mercier,
met het gevolg, dat Z. Hoogeerw. aan zijn
priesters een brief deed toekomen van den
volgenden inhoud
//Niettegenstaande bet schriftelijk verbod
gisteravond ontvangen, wil Zijne Eminen
tie, dat lezing van zijn brief gegeven wordt.
Dit schriftelijk verbod is handig, maar
valsch. Z. Em. zeide mij //Noch monde-
ling, noch schriftelijk heb ik iets terugge-
trokken, noch heb ik iets teruggenomen
van de vorige instructies. Ik verzet mij
tegen het geweld, dat aan mijn herderlijk
ministerie wordt aangedaan". Ziedaar wat
de Kardinaal mij mededeelde.
Z. Em. voegde erbij //Men heeft alles
gedaan, om mij verzachtingen aan mijn
brief te doen toekennen. Ik deed het niet.
Nu zoekt men mijn geestelijkheid van mij
af te scheiden door te verhinderen, mjjn
brief te lezen. Ik deed mijn plicht. Mijn
geestelijkheid moet weten, of ook zij haar
plicht, zal doen."
volge van het stooten op mijnen in geheel
Duitschland, vooral in handel- en scheeps-
vaartkringen, groote deelneming wekte. De
herkomst van de mijnen kon ondanks het
nauwgezette onderzoek niet worden vast-
gesteld. Er bestaat dus de mogelijkheid
dat het Duitsche mijnen zijn geweest. Ten
einde nu uit collegiaal en menschelijk
medelijden de acbtergebleven betrekkmgen
van de bij bet ongeval om het leven ge-
komen Zweedsche zeelieden althans mate-
rieele hulp te geven is op initiatief van
de heeren Ballin, Heineken en anderen een
inschrijving geopend in Duitsche handels-
en zeevaartkringen. Deze inzameling bracht
200.000 mark op, welk bedrag aan de
reederij ,/Svea" te Stockholm is overge-
m aakt.
Oproep a am de ongehuwde
Betgen.
De //Daily Telegr." verneemt uit Havre,
dat de Belgische regeering besloot alleon-
gehuwde mannen van acbttien tot dertig
jaren op te roepen. Zij die geen militairen
dienst wensehen te verrichten zullen voor
nuttigen arbeid in den openbaren dienst
worden gebezigd. leder is verplicht binnen
drie dagen een verklaring af te leggen voor
den consul van de plants waar hij zich be-
vindt. Wie in gebreke blijft zal als over-
treder worden beschouwd en dienovereen-
komstig door de gendarmerie worden be-
handeld.
Duitsch medegewoel.
De ,/Hamb. Corr." zegt dat de ondergaDg
op 6 en 7 December van drie Zweedsche
stoombooten in de Botr.ische Golf ten ge-
Aan het Oosterfront.
De oorlogscorrespondent van de //Neue
Freie Presse" meldtDe vijand neemt op
alle deelen van bet front een verdedigende
houding aan en schijnt de jongste lichting
van rekruten af te wacbten, voor hij nieuwe
ondernemingen begint. Volgens met elkaar
overeenkomende bericbten van verkenners
en verklaringen van krijgsgevangenen komen
de transporten nieuwe manschappen steeds
zonder geweer aan het front en worden
eerst daar geleidelijk met vrijgekomen
geweren bewapend.
De ,/Reichspost" vermeldt een gesprek
met den legerkommandant Dankl. Deze
wees op het groote verschil tusschen den
tegenwoordigen oorlog en de oorlogen in
vroeger tijd, die in drie of vier slagen
werden beslist. Thans staat men na weken-
lange verbitterden strijd, ondanks de verme-
telste aanvallen en de roemrijkste daden,
telkens weer voor nieuwe kolossale fronten,
die steeds weer tijdroovende nieuwe groe-
peeringen en nieuwe aanvallen eischen.
Slechts een ding kan de beslissing brengen,
nl. de moreele kracht van het leger en van
bevolking. Wie bet taaist is en het hard-
Dekkigst weet vol te bouden, zal tenslotte
de zege behalen.
I Dankl sprak vervolgens over bet leger,
dat sedert het begin van den oorlog voor
Lublin en Iwangorod in hechte samenwer-
king met de dappere Duitsche wapenbroe-
ders, heeft gevochten, en later schouder
aan schouder met hen het Duitsche grond-
gebied voor een inval van den vijand heeft
bewaard. Met vast vertrouwen op onze in-
nerlijke kracht zoo eindigde de generaal
zullen wij verder strijden, doordrongen
van de overtuiging, dat de vastberadenbeid
van onze volken en de voorbeeldige dap-
perheid en taaiheid onzer troepen ons tot
de eind-overwinning zullen leiden.
Een wloot wan nagemaakie
oorlogsschepen.
Over een krijgslist der Engelsche admi-
raliteit, die op oorlogsschepen gelijkende
booten in de vaart wil brengen, verneemt
naar het Wolf-bureau seint de //Deutsche
Kriegszeitung" uit Amerika, dat in den
laatsten tijd door de Engelsche admiraliteit
meer dan honderd oude passagiersscbepen
opgekocht zijn, die in het gebeim met
cement en steen beladen, grootendeels door
houtgetimmerten op oorlogsschepen gelij-
kend werden gemaakt. De schepen, die als
echte oorlogsbodems gescbilderd zijn, heb
ben houten kanonnen en zelfs de inrich-
ting op het dek is zoo, als zij slechts
op oorlogsschepen voorkomt. Men moet
ze moeilijk van oorlogsschepen kunnen
onderscheiden.
Eenige van deze schepen zijn reeds te
Belfast in orde gebracht, met welk doel
wordt natuurlijk gebeim gehouden. De
meest waarschjjnlijke verondersteiling is,
dat de schepen moeten dienen om voor
Duitschland belangrijke havens en zeewegen
te blokkeeren. Er wordt gezegd, dat de
schepen aan de Belgische kust gebruikt
worden en door de Deensche wateren zullen
beproeven naar Kiel te gaau. Vernmedelijk
I echter is in minstens even groote mate
hun doel, aanvallen van onderze-booten en
Duitsche oorlogsschepen tot zich te irekken
en deze van echte oorlogsschepen af te
wenden.
In aansluiting met bet bovenstaande tele
gram kunnen wij nog mededeelen, schrijft
de Tel. dat de vroegere kapitein van de
Olympic", H. I. Haddock, in opdracht
van de admiraliteit te Belfast, de leiding
over de voorbereidingen heeft. Van de groo
tere schepen zijn voor dit doel aangekocht:
van de Whit Star-lijn de „Cevic", van de
Dominion-!ijn de „Merion", van de Royal
Mail Steam Packet-tijn de „Oruba" en de
„Orotava" en van de Cunard-lijn de „Cam-
pania."
Deze mededeelingen worden nog aange-
vuld door een bericht van de „New-York
Times", volgens het verhaal van een pas-
sagier, die met de Baltic" van de White
Star-lijn uit Liverpool te New-Vork aan-
gekomen is. V olgens dezen zegsman wordt
dag en nacht aan de schepen gewerkt. De
inwendige schotten worden voor het grootste
deel verwjjderd, dan wordt de scheepsromp
door ijzeren dwarsbalken versterkt en met
cement volgegoten. Later worden houten
torens, batterijen en masten op het schip
gezet en geheel in de kleur van oorlogs
schepen geschilderd. De passagier kreeg
door bemiddeling van een vriend op de
werf een oud passagiersscbip te zien, dat
met houten kanonnen toegerust^ was en er
zeer schrikaanjagend uitzag. Ter wij I hij
daar was, viel een schilder, die aan een
nagemaakten toren werkte, naar beneden
en brak door zijn val een der kanonnen.
Alle betimmeringen bleken van zeer lichte
constructie te zijn en er moest zeer voor-
zichtig mee omgegaan worden.
Op eenige van de kleinere schepen gaat
de arbeid zeer snel. Men vertelde, dat een
boot, die om vijf uur namiddags een vuil,
oud vrachtschip was om 8 uur op den avond
van den volgenden dag veranderd was in
een eleganten, kleinen kruiser, met acht
schijnbaar dreigende 15 centimeter-kanonnen
en stukken snelvuurgeschut.
Hoewel de Engelsche bladen over deze
voorbereidingen niets schrijven, schijnt bet
dat de plannen van de admiraliteit in ruimen
krrng bekend zprr. '6fezet;i'. wordt, dat zich
vele vrijwiiligers aamnelden om de nage-
maakte oorlogsschepen te bemannen.
Clandestine geldhandei te
Brussel.
Uit Brussel wordt aan de Tel. gemeld:
Zooals men weet, is de Beurs te Brussel
sedert verscheidene maanden gesloten en
bezet door een compagnie Duitsche soldaten,
die tot de tanden gewapend, een oog in bet
zeil houden en de gangeu bewaken der
tnannelijke en vrouwelijke bevolking van
Brussel, die op de Boulevard Anspach
wandelen.
Dit belet echter zekere financiers van
laag allooi niet, zich aan financieele operaties
te wagen. Het kan hun niet veel schelen,
dat de Beurs gesloten is, en doen hunne
zaakjes in zekere kofbehuizen in het centrum
der stad. Daar sehacheren ze met Neder-
landsche guldens, met ponden sterling en
vooral met Marken, daar laatstgenoemd
geldstuk, op bevel van den Duitscben
gouverneur-generaal in alle winkels en
magazijnen geaccepteerd moeten worden
tegen den koers van i'r. 1.25, zoodat hun
dit in staat stelt, een aardig winstje te maken.
Natuurlijk worden deze zaakjes clanaestien
gedreven, maar de Duitsche autoriteiten,
die overal hare verklikkers hebben, zijn er
tenslotte achter gekomen, dat deze financiers
vooral in hotel de Virlemont bijeenkwamen,
met bet resnltaat, dat eenige officieren en
soldaten er een inval deden. Alle individuen,
die daar hunne tenten opgeslagen hadden,
werden gearresteerd en de geldsommen, die
zjj bij zich hadden, in beslag genomen.
Tot een gezamenlijk bedrag van 74000 Mark.
Eenige uren later werden alien in vrijheid
gesteld maar zonder geld. Dat werd
goed en wel geconfiskeerd. De Duitschers
zijn practiscbe mensehen.
Een meisje ais kadet.
Zij heet Oletta Stepaniiw, is de docbter
van een Grieksch geestelijke uit Oekraine
en student in de letteren aan de hoogeschool
van Lemberg. Sinds het begin van den
oorlog heeft zij zich bg een Roetheensch
vrijcorps laten mlijven. Zij heeft vele ge-
vechten meegemaakt, in de loopgraven ge-
legen en vecht nu in de KarpaHren. Zij
heeft met haar mannelijke kameraden alle
ontberingen geleden en vele Russen ge-
vangen genomen. Zij is nauwelijks 20 jaar
oud, is met de militaire medaille versierd
en onlangs in rang bevorderd. Zij draagt
de uniform van kadet en heeft beui haar
kort laten knippen. Ze is thans tijdelijk
•te Weenen om naar haar vader te zoeken,
die in Boekawina zoek is geraakt. Als een
echte amazone gaat zij naar het leger terug,
zooira zij haar doel bereikt heeft.
Sigas*en als muni.
De //Berliner Zeitung am Mittag" ontleent
bet volgende aan den brief van een soldaat
die in Frankrijk te velde staat:
Onder de soldaten is een eigenaardig
NEUZENSCHE COURANT
