ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6159.
Zaterdag 12 December 1914.
54e Jaargang.
De Oorlog
ABONNEMENT:
ADVERTENT1EN
Teiefoon 25.
nit Blad vsrschunt Maandag-, Woensdag- ea VrijdagavoBd, nitgezondr d op Feestdagon,
isij de Firma F. J. YAH BE 8AHDE te Ter Keazen.
De strijd in Belgie
Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amenka 1.65,
overig Buitenland 2.—.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij aile
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij dissect© opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt e
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tanef.
Inzending van advertentien voor 1 our op den dag der uitgave.
Lolgevitllen wan twee Seder-
landers in Belgie.
Men schrijfc van Vlaamsche zijde aan
de Tel.
Twee jonge raannen van Sluis wilden te
Knokke aan Zee, dus anderhalf uur over
de Belgische grens, een dame en haar kind
halen, om beiden naar Nederland te brengen.
Ze moesten de Duitsche posten verschalken
en gingen daarom Dinsdagmorgen, 1
December, al om vijf uur ofc weg. Tn de
duisternis trokken ze bij St. Anna ter
Muiden, de schreve over, bereikten yeilig
de gehuchtjes //De Vrede" en //'t Kolf",
treuzelden daar in den omtrek wat om niet
voor 't gestelde uur in de straten van Knokke
te verschijnen. Want de Duitschers hebben
daar, als overal elders, een uur van buiten-
komen en binnengaan (in de woningen
namelijk) gesteld, geregeld naar den Duit-
schen tijd, dien zij de Belgen met' alle
geweld willen opdringen, wat maar niet
gelukt.
De beide reizigers kwamen dus trefielgk
te Knokke aan, bezochten de dame en
spraken met deze at, 's anderendaags om 4
uur ('s ochtends natuurlijk) den tocht naar
Nederland te aanvaarden.
's Woensdags dus schoven de mannen
voorzichtig naar bun adres, de dame en t
driejarig kind kwam even stil naar buiten
en de reis ving aan.
't Ging opperbest. Geen posten, geen
patrouille's 't Kolf voorbij, de Vrede
voorbij, dan naar St. Anna ter Muiden.
Slijk en plassen zulke bagateilen -
moest men natuurlijk niet meerekenen.
Nog vijf minuten, fluisterde een der
gidsen. Hij onderscheidde reeds als een
zwarte vlak tegen de sehemering den ver-
vaarlijken toren van 't veilige St. Anna ter
Muiden.
Haltklonk het plotseling. Daar
doemen Duitsche soldaten op. Midden in
een weide werd het viertal aangehouden.
Nu maar getracht zich uit te praten.
't Hielp nietMee naar de wacht, ginds
op de hoeve. Bier lagen militairen in de
zoetste rnst. Een korporaal en een soldaat
waren echter wakker gebleven, namen de
gevangenen over en leidden ze naar de
hoofdwacht aan den straatweg St. Anna—
Westkapelle, waar de Duitschers reusachtige
boomen op de baan gelegd hebben.
Hier geschiedde 't eerste onderzoek. De
beide Sluizenaren moesten zich moedernaakt
uitkleeden broek, jas, ondergoed, schoenen,
kousen, alles werd uitgeschud en nagespeurd.
Er konden eens geheime stukken in zitten.
Maar de Duitschers vonden niets dan een
trouwboekje, een geboorte-acte, een pas-
poorten zoo goed als ledige
portemonaiesDus ook geen sprake van
ffspionnengeld".
De dame was in een ander vertrek geleid.
Wie daar 't onderzoek deed, dat wisten
onze zegslieden niet. Wei hoorden ze, dat
er in een taschje drie brieven gevonden
werden Och, wie neemt nu al eens niet
gaarne een brief mee, om vrienden een
dienst te bewijzen 't Waren misschien
ook wel oude epistels.
Allerlei vragen Vanwaar Waarheen
Waarom Enz.
Een driewielige kar kwam voor, een bos
stroo er in. De dame die weende en snikte
en jammerde moest met haar kind opstappen,
de twee mannen het voertuig volgen, twee
soldaten met geladen geweer sloten den
korten stoet, een boer zette 't paard aan
en voort ging het over Westkapelle naar
Knokke.
In 't dorp en langs de baan bekijks ge-
noeg.
Zoo'n optocht maakt indrukmisschien
houden de Duitschers daarom zooveel van
dergelijk vertoon.
En als ge overste zijt
De gevangenen werden naar t raadhuis
van Knokke gevoerd. Daar moet een
voornamere Kommandantur" zetelen dan
te Westkapelle Zijn zegslieden beweer-
den, dat 't een krijgsraad was. Misschien
is 't dan een krijgsraad. 't Was nn zoowat
half elf geworden.
De burgemeester moest bij het nieuw
onderzoek als getuige fungeeren.
Ot hjj die dame kende Neen, of hij die
heeren kende Evenmin.
't Verhoor duurde niet lang. Misschien
wisten de rechters reeds alles van t geval,
door de telefoon.
Als de burgemeester 't antwoord der ge
vangenen hij was ook zoowat tolk
overbracht en dit in 't Fransch wilde doen,-
gebood de overste: *Deutsch sprechen."
Ja, Duitsch kennen of niet. het toch
spreken Een incidentje stoorde het verhoor.
Een heer trad binnen, de schoonvader
der dame. Met een brief kwam hij bevestigen,
dat de man van de gevangene een militair
dokter was te Antwerpen en zijn echtgenoote
bij zich wenschte.
Toen gebeurde er iets zonderlings.
De overste, die 't verhoor leidde, werd
zoo woedend en „als een briescbende leeuw",
verhaalde een mijner zegslieden, sprong
bij over de tafel en gelastte den bezoeker
onmiddellijk been te gaan.
En hij schreeuwde zoo luid, dat 't volk
op 't plein voor 't raadhuis staan bleef en
verwonderd vroeg, wat er 'daar binnen wel
gebeuren mocht.
De officier verkiaarde toen, dat hij de
mannen kon laten fusilleeren, maar heel-
genadiglijk veroordeelde hij ze slechts
tot.... tien dagen gevang op water en
brood.
Hoe 't met de dame en haar kind afltep,
wisten de avonturiers nietze hadden alleen
gezien, dat ze vijfhonderd francs borg moest
storten.
De Slmzenaars werden nu onder geleide
van een soldaat met revolver, naar een
keldertje onder't Germania-hotel, dat groot,
schoon, nieuw gebouw aan de Lippenslaan,
geleid en daar zouden ze dan tien dagen
cn nachten mogen //brommen".
't Vertrekje had enge grenzen, aan 'teinde
glinsterde wat lichteen sehemering
eigenlijk maar. Gelucht kon't niet worden.
Een schildwacht werd voor de deur geplaatst.
Boven stapten oppassers heen en weer.
't Waren mannen van den landstorm, die
meestal op dergelijke wijze, dus, als wach-
ters, den ,/Weltkrieg" meemaken, en 'tis
gelukkig voor hen; 'tzijn meest alien va-
ders velen vader van soldaten aan
't front.
Daar Westkapelle met zijn spitsen toren.
Nu rechts af. Ginds de molen van Schapen-
brug.' Een goede, oude kenuis, boven de
boomen. St. Anna's reuzentoren.
Kgk, Holland's vlag, en de gestalten der
Nederlandsche schiluwachten. Nog eenige
schreden gelukkig de laatste post voor
bij vlug over de boomen geklauterd
en dan hadden ze weer de veiligen vader-
landschen bodern onder de voeten
Toen gauw naar huis
En zoolaug er Duitschers in Vlaanderen
vertoeven, niet meer over de //schreve".
,/'t Waren lange, lange uren", verzekerden
me de gevangenen.
Wie zou dat niet willen gelooven
't Werd Woensdagavond. 't Werd Donder-
dagmorgen. Donderdagmiddag. Den kogel
vreesden de opgeslotenen wel niet meer.
Maar men moest hen eens gebruiken om
loopgraven te maken of voor andere mili-
taire°bezigheden Wanneer zouden ze vrouw
en kinderen terug zien Wat zou men
thuis wel denken
Droevige gepeinzen genoeg.
't Werd Donderdagavond. Stappen klonken.
andere dan die der wakers.
In gevangenschap let men op elk ge-
luid.
Zes heeren traden binnen, vier in militaire
en twee in burgerkleeding.
't Derde onderzoek. En weer fouilleering.
Bij 't scheiden gaf een der heeren de
troost, dat de gevangenschap wel verkort
zou worden.
'tWerd Vrijdagmorgen, Vrijdagavond,
Zaterdagmorgen
De vrijheid lokte wel, maar kwam toch
niet.
Zouden de rechters bun vonnis gewgzigd
hebben
Nieuwe angst weer.
Triestige Zondag.
Een nieuwe week begon. De oppassers
zeiden toch, dat 't Maandag was. En altijd
nog in dat hokje. Even mochten ze er
uit° als ze aan een natuurlijke behoefte
moesten voldoen en zeer getrouw werden
ze dan door den schildwacht gevolgd.
Boven ging 't levendig toe. In de zaien
van 't hotel dansten de Duitschers op de
tonen der muziek. Daar werd gezougen
en gedronken. Wijn gmoeg immers.
Requisitioaneeren is gemakkelijk. Waarom
verzetten de Belgen zich ook tegen
't machtige heir
't, Werd Dinsdagmorgen.
O, die Dinsdagoebtend, 8 December....
Weer klonk een vreemde stap. Een officier
trad in't keldertje en bracht de zoo welkome
tijding, dat de gevangenen vrij waren.
Om negen uur, Belgische tijd, mochten
de beide mannen vertrekken. Een militair
vergezelde ze. Hij vertelde, daterVrijdag
te Brugge een spion doodgeschoten was.
Dat beteekende zooveel als een waar-
schuwiDg.
,/Als ge weer gevangen wordt genomen,
zult ge er zoo goed niet van af komen,"
verzekerde hij. ,/En wie bij nachte over de
grens gaat,zondergenade wordt „geschossen."
En zoo stapte het drietal voortnu
royaal over de koninklijke baan.
Qe avontupen wan een
biascoop-opepateup.
Te Amsterdam is, naar de Tel. meldt,
aangekomen de hee<" Karels, vertegen-
woo^rdiger van het huts Gaumont te Parijs,
Belg van geboorte, die een hoogst avon-
tuurlgken tocht als operateur dwars door
de vuurline heen achter den rug heeft.
Bij het uitbreken van den oorlog was hij
te Brussel, als garde-civique onder de
wapenen. Bij de bezetting van Brussel
werd hij naar Antwerpen gestuurd en voor
het bombardement ontwapend. Na de
ontwapening schafte hij zich een burger
pakje aan en ging hij te voet naar Brussel.
Daar meldde hij zich weer bij het huis
Gaumont, die hem eenige duizenden meter
film en een toestel verschafte. Aldus ge-
wapend ging de heer Karels op weg. Het
eerst richtte hij zijn schreden naar het
verwoeste Leuven.
Een tijd lang slaa/jde hij er in van de
gruwelijke verwoesting«n eenige opnamen
?e mak'en, Doch een patrouille snapte hem
en hij werd gearresteerd. Men dacht met
een spion te doen te hebben. Zijn toestel
werd hem afgenoraen en met de handen
in de hoogte liet men hem een uur lang
tegen een muur staan. Reeds dacht hij,
dat hij 't lot van zoovele ongelukkige land-
genooteu zou deelen, toen hij voor een
officier geleid werd, die beweerde van ^de
cinematografie op de hoogte te zijn. Em
nog ongebruikte film hadden de Duitschers
aan het° daglicht blootgesteld en de slimme
officier vond het een „verzachtende om-
standigheid", dat er op de film niets
te zien was.
De heer Karels bood den officier toen
aan een opname speciaal voor hem te maken.
En deze nam dat voorstel aan, beloofde hem
de vrijheid, als hij voor hem een film wilde
maken van zijn troep. Dadelijk werd het
toestel in gereedheid gebracht, de troep
defileerde en de heer Karels draaide, tot
groote voldoening van den officier. Zelfs
wees de officier hem nog verschillende
plekken, die hij moest opnemen en gewilhg
voldeed de operateur aan dit verzoek. Na
deze operatie nam hij den officier mede
naar een donkere kamer, knipte vlug het
bovenste, dus ongebruikte stuk film af, pakte
dit netjes in een blikken trommel en gaf
het den officier, tevens alle aanwijzingen
crevend voor de wgze voor verzending,
opdat het ontwikkeld kon worden. De
opname zelve, de onderste rol der film, had
hij veilig in zijn zak geborgen.
Overgelukkig met zijn film stelde de
officier den heer Karels in vrijheid.
Deze wandelde nu van Leuven naar Hal.
Zijn plan was naar de kust te gaan met
vermijding van Brussel en dan te zien of
hij naar Engeland kon ovevsteken. Nu eens
loopend, dan weer meeiijdende met een
vriendelijken koetsier, kwam hij over Doormk
en Kortrijk tot Dixmuiden. Toen hij daar
aankwam waren de gevechten in voile gang.
Van beide zijden had men het te druk om
zich met hem bezig te houden. Zonder
het zelt te weten, bevond hij zich nabg
Dixmuiden midden in de vuurlinie. Hij
wist dit pas nadat een Fransch officier hem
had medegedeeld, dat bij niet langer op-
namen kon maken daar hij juist in de lime
stond, d e bestreken werd door de f ransche
mitrailleurs. Hij ging verder, doch werd
door een Fransehe patrouille gearresteerd.
Doch toen hij voor den wachtcommandsint
werd gevoerd, was het misverstand spoedig
opgelost. Alleen verzocht men hem dat
hij zich zoo gauw mogelijk achter bet front
der troepen zon begeven. Hij voldeed aan
dit bevel, maar was toch nog in staat
I menige interessante opnane te nemen aan
de Yser, nabij Yperen en in de loopgraven.
Van de Yser ging hij naar Boulogne,
vanwaar hij per boot overstak naar lolke-
stone. Hij begaf zich toen met zijn kilo-
meters-oorlogsfilm naar het Gaumont-filiaal
te Londen, waar hij met gejuich werd
binnengehaald.
Twee dagen na zijn aankomst te Londen,
trilden de oorlogsbeelden van den heer
Karels al op de doeken der Londensche
bioseoop-theaters.
Hij bracht zelt zgn film naar Parijs en
kwam .van Parijs langs den gewonen weg
der laatste maanden, dat is via Boulogne
en Folkestone, naar Amsterdamom ook
hier het resultaat van zijn arbeid te ver-
toonen.
De heer Karels, die als vertegenwoordiger
der Gaumont-fabriek geregeld Amsterdam
bezocht, is in de Amsterdamsche bioscoop-
wereld een zeer bekend persoon.
He ouepgave wan Lodz.
Van Russische zij de geeft men thans toe,
dat Lodz gevallen is, maar houdt stellig
vol dat het prijsgeven der stad niet het ge-
volg is geweest van een nederlaag, en zelfs
dat°de Russen er niet toe gedwongen zijn.
Nu kunnen de feiten in het Russische
berieht aangehaald, volkomen juist zijn, d.
w. z. het kan volkomen waar zgn, dat de
Duitschers eerst een dag na het vertrek der
der Russen uit Lodz de verlaten en de door
de troepen ontruirade stad hebben bezet,
maar toch blgft het een feit, dat eer het
zoover kwam, er bloedig gevochten is ten
noorden en ten zuiden der stad, en al ge
looven wij inderdaad niet dat de verovering
van Lodz van groot strategisch gewicht is,
het gaat toch niet aan, haar voor te stellen
als iets dat den Russen eer genoegen heeft
gedaan dan het omgekeerde.
Natuurlijk zullen de Duitsche berichten
over de door de Russen bij deze geiegenheid
geledeu verliezen overdreven zijn, gelijk ook
wel het geval zal wezen met een opgave
van Russischen kant van het Duitsche ver-
liezencijfer, waarin het aantal in de gevechten
om Lodz gevallen Duitschers op 100,000
wordt gescbat. Dat spelletje van elkander
voortdurend enorme verliezen aan doodeu,
geweDden en gevangenen toe te dichten en
over de eigen verliezen heen te glijden, be-
gint al even kinderacbtig te worden als het
spreken over strategische terugtochten wan
neer er een nederlaag geleden is.
Generaal won ffloltke.
Het Wolfbureau meldt uit Berlijn dat
de geneeskundige behandeling, die generaal
von Moltke te Hamburg moest ondergaan,
is afgeloopenhij is hier teruggekeerd
zgn gezondheidstoestaud is gelukkig veel
verbeterd, maar is toch nog steeds van dien
aard, dat hij voorloopig nog niet bij het
leger te velde kan gaan. Men is voorne-
mens hem een andere functie te geven,
zoodra zgn gezondheid dit veroorlooft. De
waardigheid van chef van den generalen
staf van het leger te velde is den minister
van Oorlog von Falkenhain, die de werk-
zaamheden daaraan verbonden gedurende de
ongesteldheid van von Moltke ad interim
heeft overgenomen, met behoud van zijn
ministerieele functie, nu definitiet opge-
dragen.
/Generaal von Moltke voor goed als
chef van den staf afgetreden en de Keizer
bedlegerigDe spraakmakende gemeente
fian zoo schrijft »het N. v. d. D^
aan deD gangde ziekte van den Keizer
toeschrijven aan wanhoop over den staat
van zaken in den oorlog, en Moltke's heen-
gaan aan het doodloopen van den Duitschen
veldtocht in het westen. Ot er eenige
waarheid in zou schuilen
De Keizer lijdt bijna ieder jaar vrij ern-
stig aan de ademhalingsorganenanders
placht hij in den herfst een reis te maken
om het gure jaargetij te outgaan, b.v.
bracht hg eens eenige OctoberwekeD aan
de Engelsche zuidkust door; maar dat gaat
nu moeilijk, en de Keizer heeft in de laatste
maanden de vermoeienissen van den veld
tocht mede ondergaan, zoodat het geen
wonder is dat zijn kwaal hem overvalt.
En of daar ook psychische depressie kan
bijkomen over het schiphreuk lijden van
den veroveringstocht naar Parijs en over de
duizenden eu duizenden zijner onderdanen
die het leven moeten laten wie zal het
zeggen
Maar dat generaal von Moltke alleen om
gezondheidsredenen zou zijn heengegaai, van
de eerste plaats onder of naast den Keizer
men moet na'ief zijn om het te gelooven,
en zeer zeker zou, wanneer zijn afwezigbeid
te velde zwaar was gevceld, de chef van
den grooten legerstaf, die dan toch den
oorlog naar twee fronten heelt voorbereid
ijlings op zijn post zgn teruggekeerd na de
volbrenging van zijn badkuur m Homburg,
zelfs al was hij misschien nog niet geheel
genezen, ook von Hindenburg is wel rec-h1:-
streeks van een badplaats, waar hij berstel
voor zijn geschokte gezondheid zocht, naar
het oorlogsterrein vertrokken
't Is blijkbaar niet waar geweest, dat
Hindenburg's rechterhand, von Ludendorf,
de zaak in het westen moet gaan opknappen,
nu het daar niemand aDders gelukt, want
von Falkenhayn, minister van oorlog in
Pruisen, goed bekend uit menig geruchtma-
kend geval in Duitschland's binnenlandsche
politiek (de gebeurtenissen in Zabern, de
tweegevechts-quaestie) biijft nummer een in
het groote hoofdkwartier in het westen.
Een „Taube" neengesclioien.
De //Daily Chronicle" meldt dat Maan
dag een //Taube" boven Bar-le-Duc vloog.
Het vuur der Franschen dwong de vlieg-
machine echter terug te keeren in de rich-
ting der Argonne. Bij Chairmont werd zij
echter neergeschoten. Het toestel vloog in
brand en de drie inzittende Duitschers
kwamen in de vlammen om.
De verliezen der Serviers en
Klontenegrijnen.
Aan de //Daily Chronicle" wordt uit
Milaan gemeld, dat de Servische premier
in een interview verkiaarde, dat de Serviers
100.000 man verloren hadden.
Koning Nikita van Montenegro verkiaar
de, dat de Montenegrijnen, hoewel zij een
derde van hun oorspronkelijke strijdmacht
verloren hadden, niet alleen hun eigen
grondgebied tegen een inval verdedigen,
maar ook den oorlog voeren in het vijan-
delijk gebied.
Een Servisch succes.
De Daily Chronicle" meldt: De corres
pondent van de //Secolo' seint uit Nish
aan zijn blad, dat men daar zeer verheugd
is over een groote Servische overwmning
op den rechtervleugel aan de Kolubara en
op den linkervleugel bij Yaljevo, waar de
Serviers Malyen en Suhobor bezetten. De
Oostenrijkers zouden in Noord-Westelgke
richting op de vlucht geslagen zijn met
achterlating van een aantal gewonden en
een hoeveelheid munitie en provisie. Zij
werden door de Serviers aehtervolgd en
waren niet in staat nieuwe stellingen te
bezetten of zich te verschansen. De Serviiirs
namen 8000 Oostenrijkers gevangen, onder
wie vijf hooggeplaatste militaire autoritei-
ten. Bovendien veroverden zij 6 stukken
berggescbut, 10 snelvuurkanonnen, een
hoeveelheid geweren en patronen en een
veldtelefoon.
Keukenafva! als veevoeder.
De oorlog maakt, bij alle verkwisting,
zuinig. Zoo is men er in Duitschland
thans op bedacht het keukenafval, dat in
een groote stad aardig wat bedraagt, op te
zamelen voor veevoeder. In Keulen is nu
een aparte afhaaldienst bij de gemeente-
reiniging ingericht voor het keukeDafval,
dat als vee- en varkensvoeder nut kan
hebben.
Begin* het Russische men-
schenmateriaai op te raken
Het Russisch consulaat te Kopenhagen
maakt volgens de Landeszeitung fur Meck
lenburg, de oproeping bekend van aile ja-
reu onder den Russischen landstorm, tie zoo-
genaamde rijksweer. Het berieht dar voor
loopig slechts 8 klassen van den Russi
schen landstorm zijn opgeroepen. wordt
daardoor aangevuid. De Duitsche Maden
trekken daaruit het misschien we! wat ge-
waagde besluit, dat het reusachtig men-
schen-materiaal reeds zoodanig is uitge-
put dat Rusland genoodzaakt is, den laat-
sten man op te roepen.
Volgens het Wiener Fremdenblatt be-
staau de Russische colonnes in Galicie
j^rooU-ndeels reeds uit Aziatische Mongo
lian, Kalmukken, Toengoezen en Tataren.
Ook dat zou bewijzen, dat Rusland zijn
laatste reserves reeds heeft in 't vuur ge
bracht. De aanval op Przemysl wordt al
slapper, zegt het blad, daar de i roepen,
die daar opereerden, voor een deel naar
het oorlogsterrein in Russisch-Polen war
den gezonden.
De strijd bij de Yser, De gezond-
heidstoestand der Duitsche troepen.
Een bomaanslag te Hazebrouck,
Aan de Teiegraaf wordt van Woensdag
uit Sluis gemeld, dat de geruchten van
.vooruitgang der verbondenen tusschen
Yperen en Dixmuiden nog altijd de ronde
doen. De weg naar Rousselaere ligt voor
1 1i ihwhm Hi ll"i i m I ■Mf
