ALGEMEEN NIEUW8- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6155
Donderdag 3 December 1914.
54e Jaargang.
■$rm
Gemeente-V eldwachter.
Bode-concierge.
De Oorlog
I K®
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoon 25.
Bit Blad verschijnt Maandag-, Woensdag- en Yrljdaoavond, nitgezonderd og Feestdagen, hij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Tor Neuzen.
BEK ENDM AK I N G.
■gsmanoBMnmBBs
Per 3 maanden binnen de stad 1.—i Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Ainerika J 1,6j,
overig Buiteniand 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten I er Neuzen ook bij alie
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij dil"GGte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor I UUP op den dag der uitgave.
De Burgemeester der
gemeente ZAAMSLAG roept
sollicitanten op naar de met 1 Januari a s.
vacant komende betrekking van
Jaarwedde 600.—, vrjje bovenkleeding
en uitrustingstukken.
Sollicitanten niet ouder dan 35jaren van
sterk gestel, gelieven zich met gezegeld adres
en aanbevelingsstukken te wenden tot den
Burgemeester voor 15 Oecemfoetr» a,s.
Verplichte pensioenstorting 3 °/0.
Zaamslag, den lsten December 1914.
De Burgemeester voornoemd,
JOB. DE FEIJTER.
Burgemeester en Wethouders
der gemeente ZAAMSLAG roe-
ptTn op sollicitanten naar de met 1 Januari
a. s. vacant komende betrekking van
Jaarwedde 100.— benevens vriie wo-
ning, vuur en licht.
Verplichte pensioenstorting 3 °/0.
adres te wenden tot den Raad der gemeente
voor of op 15 Becembei1 a. s.
Nadere inlichtingen zjjn ter secretarie te
bekomen elken werkdag van des voormid-
dags 0 tot 12 ure.
Zaamslag, den lsten December 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. DE FEIJTER, Burgemeeste-.
J. STOLE Lzn., Secretaris.
Van Brugge naar Zeeuwsch-
V laanderen.
Men schrjjft aan de Telegraaf van
Vlaamsche zijde, dato 28 November
Karel, zullen we hem maar noemen, wiens
lotgevallen ik hier verhaai, want hij heelt.
zjjn naam liever niet in de krant. Hij is
een mijner vrienden, hij is Nederlander, bij
is ongehuwd, hij is eerljjk.
Meer persoons- of karakterbeschrjjving is
niet noodig.
Karel dan vertoefde al eenige weken te
Brugge en wilde nu naar zjjn woonplaats,
in Zeeuwsch- Vlaanderen, terug.
Hij ging naar de Kommandantur, om
een pas doch kreeg er geen.
Dan maar met zjjn gewonen, vaderland-
schen pas, waarop bij altjjd als eerr recht-
geaard Nederlander vertrouwd had, de reis
aanvaard. Deze kennis gaf een paar brieven
mee, die een som geld en wat boodschap-
briefjes inhielden, en Dinsdagmorgen, toen
't elf uur op den Halletoren gestagen had,
maar de koppige Bruggelingen het naar
hun oude, goede klok nog voor tien hielden,
stapte Karel de grijze veste uit, den weg
naar Eecloo op, om via l.Jzendjjke den
geboortegrond te bereiken.
Naar Eecloo is 't een wandeling van vjjf
uur maar dat is een kleine karwei in
dezen tjjd.
Karel trof het echter buitpugewoon. Een
rjjtuigje reed hem achterop er zaten drie
man in en er was plaats voor vier.
Mag ik mee vroeg de reiziger.
Ja, als ge oris vrjj houdtklonk
't antwoord.
Met pleizier
En Karel stapte op De tocht naar
't vaderland zette goed in en veilig werd
Eecloo bereikt, nadat men hier en daar aan
zoo'n Vlaamsche afspanuiug eeus gedronken
bad... Ja, nu dan maar op betere tjjden.
Karel nam afscheid van zjjn nieuwe keu-
nissen die maakt men tegenwoordig veel
en wachtte de tram af.
Die tram naar IJzendijke, weleer als iets
achterlijks bekend, is nu beroemd geworden.
Karel maakte er dus ook gebruik van
en kwam op 't Hoogkasteel, 't laatste
stationnetje voor Nederland.
Allen aussteigen klonk het.
Daar had je 't al
De reizigers moesten in een zaal gaan
en werden daar gefouilleerd.
Karel kwam ook aan de beurt. Een soldaat
haalde uit zjjn zak de boodschapbriefjes en
't geld.
Drie-honderd-drie-en-vijfi.igfrank; zoo-
veel geld
Karel moest zeggen hoe hij er aan kwam
en ook wat die brief] es beteekenden.
De uitleggingen voldeden den overste niet
en onze reiziger mocht naar't dorpje Water-
vliet terngkeeren in 't gezelschap van twee
soldaten. Een dezer trok zjjn geweer open
en de kogels toonend, zeide hjj
Ziet ge die boonen Die krjjgt gij
in uw ljjf als je probeert weg te loopen.
Karel deed zoo op plechtige wjjze zijn
intrede op Watervliet's nederig gemeente-
huis, waar ook al 'n soort van Komman
dantur was. Een der leidslieden vertelde
aan den overste de zaak van die boodschap-
brietjes en 't geld.
Uitkleeden klonk het.
Karel moest alles uitspelen alleen zijn
bemdeke mocht hjj aaDhouden.
O, wee, daar vond men in zjjn kleeren
nog eenige brieven
So, so zei een Feldwebel gewichtig.
Briefen und vor Militiir.
//Brieven voor Belgische geinterneerden,
door de familie meegegeven", zei mijn
vriend.
z/Jawohl, jawohl."
Maar dan ook de pas, die niet in orde
was.
De Duitschers sloegen even raad en onze
reiziger werd al weer verder van de grens
gevoerd, naar de wacht aan 't uiteinde van
het dorp. Brieven kwjjt. boodschappapier-
tjes kwjjt, geld kwjjtOf, om de som
wat af te ronden, hielden de hfeeren
350 franc en kreeg Karel de overige 3 zil-
verstukken, om, zooals de Feldwebel zei,
„etwas zu kaufen."
De wacht bevond zich in een berberg
en de gevaugenene kon daar wat brood en
een kom koffie nuttigen en zich dan te slapen
leggen bij de soldaten op een stroozak,
's Woensdagsmorgens, na een eigeu betaald,
sober ontbjjt drie franc is niet te veel
moest Karel weer naar bet geiueentehuis
terug. Daar stak men hem op de tram en
mijn vriend zag een uurtje later't triestige
Eecloo weer.
Men gat hem daar voorloopig een plaatsje
in den kelder van 't raadhuis.
Wer ist das? vroeg een soldaat, die
't in Eecloo niet bjjster pleizierig vond, en
wien misschien deze afwisseling wel welkom
was.
Een verdachte
Een spion
Vielleicht.
Vor der Kopf geschosseu zei de soldaat
tot Karel, die het geval al ernstiger begon
te vinden.
Een drietal uur later kwam een auto-
mobiel voor.
Die wa3 voor den gevangene. Soldaten,
met de bajonet op 't geweer, namen voor
en achter hem plaats. Ook een luitenant,
die op de jacht ging, reed een eindje mee.
De automobiel sukkelde nog al wat, reed
naar Ursel, dan Bruggewaarts, dan weer
terug en kreeg tocb eindeljjk den weg naar
Gent te pakken, waar hjj de verdachte voor
't statige Gerecbtshof afzette.
De soldaat, die voor hem verantwoordeljjk
was, en dit ook tot mjjn vriend gezegd had,
eveueens wjjzend op de patronen in zijn
geweer, gaf zjjn beschermeling aan de wacht
over en Karel kreeg een ander gezelschap.
Zjjn nieuwe makkers schonken hem eten
brood, koffie en 'n stuk rolmops. Nog drie
gevangenen werden binnengeleid en weldra
verschenen er twee Duitsche beeren in
burgerkleederen, om het verhoor te doen.
Karel moest eerst verschjjnen.
En in Duitsch-Nederlandsch ontknoopte
zich een gesprek.
Dat geld De gevangene moest ver-
antwoorden, hoe hij aan die som kwam.
Dan die brieven. Ja, een medemensch een
pleizier willen doen, je ben tocb op de
wereld, om elkaar te belpen.
De pasNeen, die was niet in orde,
dat bekende Karel oprecht.
Wat hjj deid? Schilder.
Was De heeren begrepen't niet, maar
toen de verdachte de beweging van verven
maakte, klonk het: //Ha, Anstreicher
Wat hjj te Brugge gedaan had 01 bij
gebuurd was? En naar nog veel rnetr
waren de ooderzoekers nieuwsgierig.
Alles werd op scbrift gesteld en Karel
moest dat onderteekenen.
Een der drie andere gevangenen had bet
lastiger. Die was van Selzaete herwaarts
gekeerd. Men bad in den trein onder zjjn
zitplaats een pak. Engelsche couranten ge-
vonden. Naast hem, op de bank stond een
bakje met onschuldige Kwatta-chocolade.
De reiziger beweerde, dat die kranten hem
niet toebehoorden. Ja, hoe ze daar kwamen,
dat wist bij niet. lede/een kan ze achter-
laten. Men had bem misschien wel een
kool willen stooven. Hjj was naar Ter
Neuzen geweest, om cbocolade.
Drijffc gij daar handel in vroeg een
der heeren.
Ja.
Hoeveel geld hadt ge bij u, toen ge
van Gent vertrokken zjjt
Vjjf en twintig frank.
Wat kost die cbocolade
Elf frank.
Waar is de rest van 't geld?
De treinkosten, 't hotel, enz.
Maar de Duitschers eischten een juiste
rekening en dat liep niet al te vlot.
En ge zat twoede klasse?
- Ja.
Ge ziet er anders niet r.aar uit, om
tweede klas te reiaen. Waarom deedt ge
dat
Om rustig te zitten.
Eu ge bekent niet, dat die kranten u
toebehooren
Ik kan het niet bekennen, want ze
zijn van mjj niet.
De tweede gevangene was een mossel-
leurder, die naar Bouchaute aan de Braak-
raan rt ed en dertig brieven voor ge'interneerde
militairen bij zich bad.
Men wil de arm jongens, die van hun
famitie gesetieiden zijif; de moeders en
vrouwen tocb gaarne belpen, he
De derde liep intusscben in een gebeden-
boek te prevelen, als verwachtte hjj't ergste
en wilde hij den vrijen tijd nog aan zjjn
ziel bestederu
Karel trachtle een gesprek met hem aan
te knoopen, maar de magere, schrale, ge-
brilde man kende alleen Fransch en wat
Duitsch.
Warum siud Sie t ier vroeg mjjn
vriend.
Briefen
Viel?
Dreibunderd
Driehonderd brieven in een pakje
'c Dnurde geruimen tijd eer 't verhoor
afgeloopen was toen moesten de vier ge
vangenen bij de wacht bljjven. Ze konden
op een bank slapen. De mosselleurder
suurkte al gauw, zooals een recbtvaardig
geweten dat toelaat. De man van de drie
honderd brieven staarde hemelwaarts en
prevelde al maar door. De derde dacbt
aan die verwenschte kranten en de Kwatta
en het reizen in tweede klas. En Karel
lag nu, zat dan weer overeind, want die
harde bank plaagde hem buitengewoon,
Donderdagmorgen moesten de gevangenen
met twee soldaten naar den kerker op de
Coupure. De burgers staarden hen meeljjdend
na en zeiden
Zeker Belgische soldaten.
De cipier op de Goupure vroeg
Zjjt ge niet verkeerd? Hier komen
zy, die levenslang krjjgen.
Nein, nein, wir muszen bier sein,
beweerde een soldaat.
De schrik sloeg Karel om 't harte.
Laat mjj uw papier eens zien hernam
de cipier. En danJa, ge zijt verkeerd.
Ge moet ze in 't gevang van de Nieuwe
Wandeling brengen.
Nog een lange toebt door de stad.
Nu was men aan 't goede adres: Een
soldaat zoekt de zakken af, of d» aange-
houdenen soms geen wapens bij zich hadden.
Karel, die nog oud-vaderlandsche galgen
of bretellen droeg, moest die afstaan
Hjj mocht ze eens gebruikt hebben om
zich te verhangen
Dan duwde men hem in een cel.
't Werd al erger en ergerWelk een
onrust, wat al scbrikbeelden Door allerlei
droevige gedacbten geplaagd, stapte hij 't
hokje been en weer, tot plots een luik
opengerukt werd, een kop in de opening
verscheen en 't gebiedend klonk
Essen nap
Dat heidenscb woord verstond onze ge
vangene niet, al ging het driftiger nog
Essenuap, Essennap
De militair trad nu met 't heele ljjf
binnen, trok een deur open, greep een kom
De chocolade-koopman, die hier blijkbaar
b;doeld wordt, is naar wij vernamen sedert Zondag
o >k vrijgelaten.
en vulde die met een ratjetoe, die eigenlijk I van wie in weerwil van een vreeseljjk sterk
soep beette Met een looden lepel van geweervuur nauwelyks een viel.
wel twee kilo's at Karel zijn soep uit een
looden kom, die zeker een gewicht van
vieu geijkte Nederlandsche ponden bezat.
't'Smaakte slecht, maar als men nu
honger heeft.
Na den maaltjjd wandelde de opgeslotene
maar weer op en neerZon hi) hier
lang moeten bljjven Een week, een
maand, een jaar En wat zouden ze thuis
wel denken
Wie weet wat er in die brieven stond
Wees dan al menschlievend
't Hoog kasteel. zoo vlak bij den ge
boortegrond geweest en nu in een eel van
de gevangenis te Gent
Gevoel u dan al sterk als neutraal
Nederlander
De uren kropen om. Soms hoorde Karel
zuchten. Naast hem zat ook een gevangene.
Was het misschien hjj met de drie honderd
brieven, die zich nog altjjd op den dood
voorbereidde
't Werd donker. In de gang ontstak men
een gaspitje. Maar dat vaal schjjnsel was
haast nog triestiger dan 't duister.
Er klonken stappen. Zou het weer de
soldaat zjjn om de ,/Essenap" van vier pond
De deur werd geopend.
Kommen Sie mitklonk het. Wat
nu weer
Karel ademde dra de buitenlucht in. Hjj
zag weer menschen in 't overigens sombere
Gent, waar de bevolking juist op brood-
rantsoen van 250 gram per boofd was ge
steld geworden.
Dat wist de gevangene toen nog niet.
-- Zjjn eigen geval was al erg genoeg.
De soldaat stapte met hem op de electrische
tram en mjjn vriend las weer deernis met
zjjn lot op 't gelaat van menigen man, van
menige vrouw vooral, die misschien aan
baar eigen jongen bij 't leger dacht. Want
ieder hield dezen Nederlander natuurlijk
voor een aangehouden Belgisch soldaat
Karel werd weer in 't Paleis van Justitie
geleid. En o, welk een verrassing, bij
kreeg zjjn geld terugdrie honderd
vijftig frankmaar niet de boodschap-
papiertjes, noch de brieven. Een schrob-
beering als dessert't Mocht niet meer
gebeuren.
Mjjn vriend vroeg een pas. Zoo'n
avontuur kon nog eens voorvallen en hjj
wenschte nu juist geen herhaliug.
Dan moest hjj maar naar Brugge terug-
gaan. Hier kon hjj geen pas krjjgen.
Karel had weinig lust de reis via Ursul
of Eecloo te maken. Den volgenden dag
vertrok hjj over Selzaete naar Sas-van-Gent
Aan de grens moest hij weer parlemen-
teeren maar was nu fortuinljjker. En
of hjj een zucht van verlichting slaakte,
toen hjj den neutralen, nu vrijen vader-
landschen grond onder de voeten drukte
Karel zal niet meer zonder goede pas
naar Belgie gaan,
Hoe het met zjjn lotgenooten afliep,
weet hjj niet.
l)e „Malachite"
Het Wolffbur. meldt, dat de //Echo de
Paris" de volgende mededeeling uit Haver
ontving over het gebeurde met het Engel-
sche stoomschip //Malachite". De stoom-
boot werd op weg van Liverpool naar
Havre eenige mijlen noord-westelijk van die
plaats door een Duitsche onderzeeboot tot
zinken gebracht. De commandant van den
onderzeeer gaf de bemanning van de stoom-
boot tien minuten tijd om het schip te
verlaten, kort daarop werd de //Malachite'
in den grond geboord.
De onderzeeboot verdween en de be
manning van de stoomboot kon zich naar
Havre redden.
Eerst toen de Duitschers dicnt bjj de
Engelsche loopgraven gekomen waren, be
grepen zjj de krjjgslist, waardoor hun vuur
veel te hoog aangelegd was. De Duitschers
hadden kleine dwarslatten aan hun geweren
gebonden, waarover zij hun mantels hadden
gebangen, terwjjl zjj de helmen op de
bajonet hadden gezet. Eerst op 't laatste
oogenblik wierpen de Duitschers de ver-
momming af en er ontstond een gevecht
van man tegen man, waarvan het gevolg
was, dat de beide linies thans slechts 400
meter van elkaar verwjjderd zjjn.
Kostbare tabak.
In een ver vooruitgeschoven loopgraaf in het
Argonoerwoud was al veertien dagen lang
de tabak heel schaarsch geworden en ten
slotte was er niets meer te rooken. Wie
een sigarenpeukje vond, achtte zich zelfs
den koniDg te rjjk, als bjj dit 's nacht op
'n eenzaamen post uit zijn tabakspjjp kon
oprooken. Ten slotte waren er ook geen
peukjes meer te vinden. Toen de nood van
de rookers zoo hoog gestegen was. verscheen
in de loopgraven een officier van gezondbeid,
die een goedgevulden sigarenkoker had.
Men den algemeenen nood bewogen, had
de arts weldra al zjjn sigaren uitgedeeld,
op een na, die hjj zelf wilde rooken, maar
die hjj toch uit medelijden aan vier andere
officieren afstond. Ten einde nu het genot
daarvan zoo billjjk mogeljjk te verdeelen,
zouden de vier door een skatspel uitmaken
hoeveel trekken ieder mocht doen. Op een
gegeven oogenblik, toen een der officieren
juist vjjf trekken genomen had, werd hij
door den dienst weggeroepen.
Met een weemoedigen blik op de sigaar
vertrok hjj ijlings. Maar hjj had met no-
beldenkende kameraden te doen. Want toen
hjj even op zjjn post was, verscheen een
ordonmans met de brandend sigaar; die op
militaire wjjze rapporteerde#Luitetiant
heeft 5 trekken te goed aan de sigaar".
En vijf rookwolkjes werden in den nacht
in het Argonnerwoud omhooggedreven.
Duitsche oorlogsschatting.
De //Maasbode" verneemt uit de beste
bron, dat behalve de oorlogsschatting in
vele Belgische steden thans van Belgie iD
zjjn geheel een oorlogsschatting zal worden
geheven van 35 millioen francs per maand.
Vrjjdagmiddan heeft het Duitsch gouver-
nemeut voor de provincie Brabant de
voornaamste Belgische bankiers bijeenge-
roepen en deze mededeeling gedaan, onder
ojjvoeging, dat dit geld besteed wordt aan
onderhoud van Duitsche troepen in Belgie
ten getale van 250 000 man. In de ver-
gadering is terstond geprotesteerd, de hef
ting is er onrechtvaardig genoemd. Men
wees op de bedragen, die reeds door de
steden werden opgebracht. Het antwoord
luidde, dat de schattingen der steden moesten
worden beschouwd als te dienen voor de
weduwen der gevallenen. Deze nieuwe
oorlogsschatting werd opgelegd wegens
het schieten op Duitsche soldaten door
Belgische burgers.
Verder werd meaegedeeld, dat't de wensch
der Duitsche overheid was, dat de Nationale
Bank van Belgie weer zal geopend worden
voor de circulatie.
Treinverbinding met Antwerpen.
Ingevolge beschikkiug van de militaire
autoriteiten te Antwerpen. mogen tot nader
order van Roosendaal naar Antwerpen C. S.
dagelijks drie treinen loopen, vertrekkende
en 11.20's ochtends en 3 uur's namiddags.
Er mag maar een trein per dag van Ant
werpen G. S. naar Roosendaal terug; aan-
komst te Roosendaal 11.56 's ochtends.
Een geslaagde Duitsche kriggslist.
Een telegram van de Standard zegt over
de gevechten bjj BixschootenOp 21 en
22 November verscheen een groote me-
nigte Duitsche vliegtuigen boven de En
gelsche posities. Er werden echter geen
bommen geworpen. Zij vlogen zoo hoog,
dat een beschieting geen resultaat zou op-
leveren. De //Tauben" hadden blijkbaar
slechts de opdracht de Eu^elsche stellingen
zoo goed mogelijk te verkennen om den
stormaanval voor te bereiden. Ofschoon
de Engelschen daardoor gewaarschuwd
waren, gelukte den Duitschers toch de
volgende krjjgslistIn den morgennevel
van den volgenden dag zagen de Engelsche
regimenten in de loopgraven achter Bix
schooten een lange rjj enorm groote, in
veldgrjjs gekleede soldaten op zich toekomen^
De algemeene toestand.
Terwijl de geheele aandacht gevestigd is
aldus schrjjtt het Hbl. op het Ooste-
lijke oorlogstooneel, in Polen, waarHinden-
burg met zjjn leger poogt den Russischen
aanval in Duitschland te verhinderen of
tenminste te bemoeiljjken, meent de //Times"
dat de verdediging van de Duitsche stellingen
in het Westen steeds meer belangrjjk wordt.
Het Franscbe communique zegt dat daar
de Duitsche bevelhebbers den troep uitputten
door de tallooze, maar niet met voldoende
kracht ondernomen aanvallen. Er zjjn thans
nog 20 of 21 actieve legercorpsen, benevens
16 reservekorpsen en minstens 7 korpsen
gevormtl uit laud weer, reserves en land-
storm-formaties, dus ongeveer 44 Duitsche
legerkorpsen op het Westeljjke oorlogs
tooneel, die met de cavalerie en de artillerie
- _jp prs*
■WvJ V !J
wmgx
COURANT
De Burgemeev'ter der gemeente TKR NEUZEN,
brengt bij deze ter openbare kennis. dat met ingang
van 1 December 1914, worden ingetrokken de door
den Heer Kapitein Commandant der Kustbatterij
in deze gemeente uitgevaardigde bepalingen omtrent
het bakken van brood.
Ter Neuzen, den 1 December 1914.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
OolliuHigntcii grdimrem *neh met "gvmegelrl
