ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. No. 6149. Donderdag 19 November 1914. 54e Jaargang. De Oorlog ABONNEMENT ADVERTENTIEN Telefoon 25. Dit Blad verschijnt Maandag-, Woensdag- en VrtliagaYond, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. TAN DE SANDE te Ter Nenzen. De strijd in Belgie. Per 3 maanden binnen de stad 1.—Franco per post voor Nederland 1.10. Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika 1.65, overig Buitenland 2. Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders. Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief. Inzending van advertentien voor 1 liur op den dag der uitgave. De algemeene toestand. Het gehuil van den killen noorden wind, en Me eerste sneeuwval kondigen, met niet te weersprefeen duidelijkheid, den naderen- den winter aan, aldus schrijft het Alg. Hbl. En dat is voor de krijgsverrichtingen in het westen en in het oosten eene leelijke tijd. Sneeuw is gevallen en niet weinig in de Vogezen, mist, dikke mist, hing boven de loopgraven aan de Aisne. En daardoor wordt den beiden partijen belemmerd de noodige waarnemingen te doen, zoodat nu de tijd aanbreekt waarin plaats is voor verrassingen. Tot nog toe warer. die vrpwel uitgesloten. Het nieuwe oog va4' de aanrukkende troepen, de vliegmachine, nam elke gelegenheid weg om door een verrassenden aanval op een nauwkeurig verkend punt eenig succes te behalen. Geen enkele beweging van de vijandelijke macht kon worden volvoerd, zonder dat het waakzame oog van een vlieger het zag en het den commandant der tegenpartij mede- deelde. Daaraan is voor een groot deel de stilstand in de bewegingen der beide partijen toe te schrijven. Langs de lange linie, die zich van de Zwitsersche grens tot aan de Noordzee uitstrekt, is wel eens rei gele genheid gewee3t voor de eene of andere partij om 'door de linies heen te breken, maar zoodra daartoe maatregelen werden genomen, troepenversterkingen werden aan- gevoerd, artillerie en mitrailleurs werden verzameld, werd daarvan door de vliegers melding gemaakt, en de tegenpartij kon zich gereed rnaktn dien aanval te weerstaan, of af te weren. Onder de bedekking van den nacht werd dan nog wel eens een poging gewaagd, maar de opzet was verraden, vooidat tot de uitwerking kon worden overgegaan. Thans komen de mist, de vroeg invallende duisternis, de korte donkere dag en de lange nacht de pogingen der troepenaanvoerders te hulp. Geholpen door den mist pogen de beide partijen elkander dichter te naderenen de //Times" meldt zelfs dat aan de Aisne de loopgraven tusschen 50 en 300 Meter van de ijzerdraadversperringen der tegen- partjj worden aangelegd. Maar de gelegen heid, om met een aanzienlijke troepenmacht op eenig punt door de linies der tegeopartjj te breken, is nog niet gekomen. De Duitschers hebben er moeite genoeg voor gedaan. Vooral in het gedeelte tnssehen La Bassee en de zee. De Pruisische Garde heeft verleden week met alle kracht gepoogd bij Yperen door de linies der Fransch- Engelsche strpdmacht te trekkenmaar ondanks den moed en de vastberadenheid, waarin in Engelsche berichten over dien aanval hulde werd gebracht, konden de Duitschers niet tot Yperen doordringen. Wel drongen de Duitsche troepen op drie plaatsen door de vijandelijke linie, doch zij konden van dat tjjdelijk voordeel geen ge- bruik maken, daar hun belet werd verder terrein te winnen. Het moet een verschrikkelijke strijd ge weest zijn, die daar werd geleverdaan beide zjjden waren de verliezen ontzettend groot. En hoewel de aanval gedeeltelijk gelukte, ontbrak de gelegenheid er partij van te trekken. Zjj kwamen door de vij andelijke linie heen maar hadden er niets aanwant zij waren niet krachtig genoeg meer om hun aanval door te zetten De herhaalde aanvallen op dien uitersten rechtervleugel, waarbij op de meest roeke- looze wpze met menschenlevens wordt om- gegaan. moeten een strategisch doel hebben. Anders zouden zij volkomen onbegrijpelijk zijn. In het ffVaderland" bespreekt de oud Minister van oorlog, generaal Staal, dat doel. De generaal zet voorop, niet goed te begrijpen, waarom de 'Duitschers hier nu met alle geweld den aanval willen door- zetten. ,/De offers die zij hier brengen zijn veel te groot om aannemelijk te maken, dat het hun om een schijnmanoeuvre te doen is en dat zij de aandacht willen afleiden van een ander punt der lange slaglinie, waarop zij tenslotte den beslissenden slag zouden willen toebrengen." En de generaal kan moeilijk aannemen, dat het hun te doen zou zijn om Calais en Duiokerken. Zooals hp reeds vroeger opmerkte, hebben zij aan die plaatsen weinig of niets, zoolang hunnerzijds geen sprake kan zijn van een krachtige poging tot landen in Engeland. En daarvan kan geen sprake wezen, zoolang zij blijkbaar nog op het vasteland niet beschikken over een voldoende overmacht om daar den slag te winnen waarop het voor alles aankomt." Het eenig denkbare acht de generaal dat zij //geen kans ziende om op eenig punt der lange slaglinie in een doorbreking van deze te slagen, op den uitersten vleugel met inspanning van alle kraih'en de overwinning willen trachten te behalen, teneinde althans op eenig punt een beslissing te verkrijgen." En dan vervolgt hp z/Het is niet geheel onmogelijk, dat de uitputtingsstrijd, die nn van weerszijden op dit oorlogstooneel wordt gevoerd, er vooral als koude, regen en wind hun fatalen invloed doen gevoelen toe leidt, dat op een zeker oogenblik de Verbondenen physiek en moreel zoo op geraken, dat als hun Westelijke vleugel bezwijkt, de Duitschers de oprollings-tactiek met enorm succes zouden kunnen toepassen en de troepen hunner tegenpartij als 't ware //en deban- dade't overhoop werden geworpen. z/Treedt echter bp de Verbondenen zulk een inzinking uiet in, dan is niet te ver- wachtenlo. dat een succes van de Duitschers op den Westelijken vleugel van zoo overweldigenden, stormenderhandschen aard zou zijn (de voortgang, voor zoover die er is, is juist in tegenstelling zoo geheel//voet voor voet"), dat d§ Ver bondenen op een zeker oogenblik geheel omver geloopen zouden worden, en 2o. dat een nederlaag van de Verbondenen om en bij Yperen als vanzelf vernietigend zou werken op het verdere gedeelte hunner slaglinie. z/lk heb vroeger al eens uitgelegd, dat, en waarom, de oprollingstaetiek wel snel en groot succes beloolt bij betrekkelijk kleine gevechtsfronten, doch veel van haar kracht verliest bij lange dito. De hoofd- zaak is, dat bp deze laatste gelegenheid bestaat om, buiten de werking van de ver- rassiug en van het vuur van de omtrekking tydig een nieuwen vleugel of fllank op te stellen, altijd als de strijders over de geheele linie niet moreel en physiek zoo geschokt zijn, dat een nederlaag op een punt de geheele slaglinie op den loop doet gaan dit laatste nu bij de Verbondenen niet het geval, dan zouden zij allerwaar- schijnlijkst, na een terugslag om en bp Yperen, hun Westelijken vleugel terug- trekken (bij v. achter de Soroma opstellen) en deze op een geschikt punt weder doen aausluiten aan het overige standhoudende gedeelte hunner slaglinie. Op die wijze zou den zij lo. het verband over zee met de Engelsche basis behouden 2o. Parijs blijven dekken3o. den Duitschen Westelijken vleugel in bedwang kunnen houden, als deze na de behaalde overwinning bij Yperen zich op Parijs zou willen werpen, of het Ooste- lijk gedeelte der slaglinie van de Verbon denen in de flank zou willen nemen, en 4o. een mogelijke verwarring bij hun terug- geslagen afdeelingen niet voorfplanten op de rest hunner slaglinie, waarvoor wel ge- vaar zou bestaan als die afdeeling'en in Ooste- lijke, in plaats van in Zuidelijke richting teruggingen. //in die nieuwe lijn zou de weerstand van voren af aan kunnen beginnen, waarbij de Verbondenen voor zouden hebben, dat voor hen tijdwinst alles is, aangezien iedere dag de toestand van de Duitschers tegenover de Russen gevaarlpker maakt. De Duitschers hebben daarom haast en daarom hebben juist de Verbondenen geen haast en is voor hen de goede strategie //tijdwinnen." Tenzij zij bij machte zouden zijn om zelf een be slissenden slag aan de Duitschers op dit oorlogsterrein toe te brengen, dan zouden zij natuurlijk den afloop van den oorlog kunnen en moeten bespoedigen door op hunne beurt tot een krachtig offensief over te gaan." In dit verband is het een fout geweest van de Duitsche bevelvoerders dat zij zoowel in het Oosten als in het Westen offensief zijn opgetreden. Hnn bedoeling was aan de Verbondenen op het westelijk oorlogstooneel zoo spoedig mogelijk een beslissenden slag toe te bren gen en de Russen met behulp der Oosten- rijkers tegen te houden. Na het terugslaan der eerste Russische aanvallen, hadden de Duitschers met detensief optreden kunnen volstaan en met alle kracht moeten optreden op het Westelijk oorlogsveld. Dat zij dit niet hebben gedaan en hun troepenmacht te veel hebben verdeeld, wreekt zich nu. De toestand in het Westen is niet schit- terend die in het Oosifin wordt bedenkelpk. Tegenover de oprukkende zeer talrpke Russische legers moesten de Duitschb en Oostenrijksche troepen terugtrekken, en daardoor is niet alleen het verband tusschen de beide legers verbroken, maar schpnen de Russen zich als een wig tusschen het Duitsche en Oostenrpksche leger te hebben gedrongen. wijze verlichting te brengen in hun vreeselijk lpden. Blijkbaar waren ze in allerpl, zonder eenig voorloopig verband, in den trein ge- gooid en werden ze, met den meest moge- lijken spoed, naar Duitschland gevoerd. Op menige plaats hebben de Duitschers hun dooden ontgraven, ze in kisten gelegd en naar het vaderland gezonden. Te Antwerpen valt weer meer en meer alle verkeer, alle beweging, alle bedrijvig- heid stil. Uit Antwerpen wordt dd. 16 Nov. aan de Tel. gemeld Natuurlijk is de naamdag van koning Albert hier niet in het openbaar gevierd geworden. Geen mensch zelfs heeft het gewaagd, zijn vlag uit te steken. Maar met gansch hun hart waren gisteren zeker al de Antwerpenaren bij onzen heldhaftigen jongen vorst, bij den engel, die zijn troon deelt en bp onze, arme soldaten, die ginder verre in West-Vlaanderen aan den over- weldiger voet voor voet het laatste lapje betwisten van den vaderlandschen grond En binnen menig huis, goed beveiligd tegen luistervinken, werd dan ook wel diep- treurig feest gevierd, terwijl buiten de wild- warrelende sneeuw de doode stad in een blanke lijkwa hulde. Nieuws sijpelt slechts bij heele kleine droppeltjes hier door. De officieele berich ten, die de bladen mogen meedeelen, komen regelmatig vier-vijf dagen te laat. De bla den zelf, al zijn ze pas verschenen, ruiken muf en schimmelig. Berichten, die minder gunstig luiden voor de Duitschers, worden, als wachtwoorden, van oor tot oor gefluisterd. Men weet van sommigen, dat ze in t geheim nummers van De Telegraaf" ontvangen en van andere vertrouwde bladen uit Nederland. Men benijdt ze, maar men verraadt ze niet en tracht mee te deelen van hun weelde. Van personen, die de vorige week ver- toefden tusschen Mechelen en Aalst, weet ik, dat de Duitschers gansch den weg van de zee naar de Duitsche grens in staat van verdediging zijn aan 't brengen. Dat klopt met al de berichten uit Vlaanderen, die erop wijzen, dat zij in Belgie slechts voet voor voet acbteruit zullen trekken, als het geluk wil, dat zij ooit daartoe gedwongen worden. Te Haeltert, dat nabij Aalst ligt, tegen de baan van Kortrijk naar Brussel, zijn al de achtergebleven manivn door de Duit schers voor graafarbeid geprest. Zp moeten breede grachten delven naar aanduiding van de Duitsche offlciereo, en daaraan werken van 9 tot 12 voormiddag, en van 1 tot 4 uur in den achternoen. Daarvoor ontvangen ze een dagloon van 3 frank 50. Bij het invallen der duisternis moeten zp het werkterrein verlaten en wordt het hun, onder bedreiging met den dood, ver- boden, er nog terug te beeren. Des anderendaags zijn die grachten dan altijd weer gevuld. De boeren denken, dat de Duitschers daar des nachts hun lijken Kgraven, doch het lijkt veel waarschijnlijker, dat er in die grachten mijnen zijn gelegd, al is het dan niet duidelijk, waarom ze zoo breed moeten zijn. Maar als gansch de weg tusschen het huidige front en de hoofdstad op die manier met mijnen is doorstreept, dan wordt het voor de geallieerden natuurlijk geen kleine kunst om naar Brussel op te rukken Op dezelfde manier worden grachten gegraven rood Mecheh-n. De Duitsche soldaten zelven hebben langsheen den Noor- delijken muur op de begraafplaats te Mechelen een breede 1< opgraaf aangelegd en daarvoor ettelijke honderden kinderlijkjes opgedolven, die ze een eind verder in een wpden kuil, hebben gestopt. Dit byenawerk heeft onder de bevolking van Mechelen en den omtrek een veront- waardiging vol walg en afschuw T-rwekt Ik sprak een persoon, die in een station op de lijn van Kortrijk naar Brussel een trein met Duitsche gewonden zag stilstaan, die van het front kwam. Deze trein bestond geheel uit goederenwagens. Enkele dezer waren zoo overladen, dat de arme gewon den verplicht waren, overeind te blijven staan, de een tegen den andere. Voor de halfgeopende deuren had men ijzerdraad gespannen, omdat de ongelukkigen bij 't rijden er niet uit zouden vallen. Andere wagons waren en bleven hermetisch geslo- ten, maar door alle reten en spleten lekte het bloed er uit. Er was niemand in dat station om de gewonden te laven of op eenige andere De gelnterneerden. Ter gelegenheid van den naamdag van den koning van Belgie kwamen Zondag de ge'interneerde officieren met hun dames te Amersfoort bijeen in de societeit //Amicitia Door kolonel Janssens werd uit aller naam een telegram gezonden aan den koning. Na de Hoogmis in de Lieve Vrouwekerk werd een plechtig Te Deum gezongen door den aalmoezenier abbe De Ridder, geassis- teerd door twee Belgische geestelijken. Ook bp deze kerkelpke viering waren tegen- woordig alle officieren met hun dames, be- nevens zeer veel vluchtelingen. Op het interneeringsterrein werd eveneens bp de godsdienstoefening de koning herdacht. Het ij tier en kruis. Uit Brussel wordt aan de Niederrheinische Volkszeitung gemeld, dat 2 Crefelder land- weermannen uit handen van den veldmaar- schalk Vonder Golts, wegens hun dapperheid voor Antwerpen betoond, het ijzeren kruis kregen. Het zijn vader en zoon, De vader Kottmann, is 71 jaar oud en neemt onder aanvoering van zpn zoon, die het bevel heeft over een afdeeling wielrijders, aan alle oefeningen en patrouille-ritten deel. Hp is onlangs tot ouderofficier bevorderd. Tegen Duitsche aanvallen op de Engelsche kust. Aan de //Daily Telegraph" wordt pit Ramsgate gemeld, dat er een zeer ver- hoogde werkzaamheid is waar te nemen bp Duins, sedert de ramp van de //Niger", de Engelsche kanonneerboot, die daar door de Duitschers is getorpedeerd. Er moeten maatregelen zpn genomen om een herha- ling van dergelijke aanvallen door vijande- lpke schepen te voorkomen. Er heerscht algemeen vertrouwen, dat deze maatregelen van de marine-autoriteiten afdoende zullen blijken en dat er geen reden voor onge- rustheid behoeft te bestaan. De heilige Oorlog. Naar uit Berlijn gemeld wordt heeft Keizer Wilhelm aan den Duitschen Kro m- prins telegrafisch van Turkpe's optreden op de hoogte gesteld. Het telegram luidde #De sjeik ul Islam heeft een fetwa afge- kondigd, volgens welke iedere Muzelman, tot het uiterste tegen de onderdrukkers van de Islam, Engeland, Rusland en Frankrijk, moet optrekken. Deze fetwa zal in de ge heele Muzelmansche wereld worden ver- spreid en is reeds aan de bedevaartgangers naar Mekka verzonden. Dit beteekent de heilige oorlog voor de geheele Islamitische wereld." Uit Konstantinopel wordt door het blad z/Terschuman flakikat" gemeld, dat de kadi van Medina en de mufti van Mohamme- daansche sekten der Hanefitten en Echasjiten (wachters aan het heilige graf van den profeet) hebben geseind dat de bevolking aan den heiligen oorlog zal deelnemen. De plechtige afkondiging van den heiligen oorlog heeft, naar uit Berlijn gemeld wordt, alle Turksche standen diep getroffen. De ,/Tanin" jubelt over het vernielen van het Russische gedenkteeken bij San Stefano als een omverhalen van een schandteeken van slavernp en vernedering. In het oude Serail van Topkapoe ontving de Sultan in 'tbijzijn van den grootvizier, den sjeik ul Islam en eenige Ministers, voor den mantel des profeten opgesteld, eenige afgevaardigden van de groote volks- verzameling buiten het paleis en hield daarbij een toespraak, waarin hp zei dat d§ oorlog tegen drie mogendheden gevoerd werd ter verdediging van de rechten van Turkije. Wp vertrouwen, zei de sultan, op den goddelpken steun en de hulp der profeten en ik ben vast overtuigd dat wij zullen overwinnen." Aan de Yser hebben we hier ook weer het kanon ge- hoord, zoo wordt uit Sluis d.d. 16 Nov, aan de Tel. gemeld. De Duitschers hebben hun plan eenigs- zins gewrjzigd en wagen opnieuw pogingen om bp Nieuwpoort over de Yser te dringen. Heftig zijn die aanvallen echter nog niet geweest. Bp Dixmuiden vorderden zij even- min en bp Yperen dezelfde deining in de strijdlinie. Het weer wordt er wel wat beter op. Ook heden echter nog regen en wind in Vlaanderen. 't Is er kil en guur. Er wordt nogal eens spoedig van een geteisterde stad gezegd, dat ze er bij neer ligt. Over de verwoesting van Dixmuiden wilde ik ook nadere berichten afwachten. Thans kan ik u bevestigen, dat er van deze arme stad slechts enkele doorschoten huizen meer bestaan. Dixmuiden was trouwens niet groot, maar bezat een eigenaardig historisch karakter. De Vlaamsche schilder Baertsoen, die, evenals veel kunstgenooten, hier rpke stof voor doeken vond, stelt op het oogenblik verscheidene schilderpen met hoekjes uit Dixmuiden te Londen ten toon. Dixmuiden had maar een kleine uitge- breidbeid. Het station toch, vlak bp de stad, stond op het gebied van Eeten, een dorp, dat evenmin meer bestaat en zoo gaat het arme Belgie stuk voor stuk te niet. Rond Dixmuiden verbrande, geteisterde of vernielde dorpen, gehuchten en hoeven. Gaten in de wegen, waarin een wagen kan verzinken, overstroomde akkers, neerge- schoten of verbrande molens. Ook Noordelpker in Vlaanderen werkt de verwoesting voort. Den ganschen Zon- dag-namiddag rinkelden te Sluis de ramen van ontploffiogen ginds over de grens. Er moeten gisteren weer bruggen opgeblazen zpn, welke het juist zijn, kan ik nog niet te weten komen, want aan de zijde, waar die ontploffingen klonken, is de grens nog immer streng gesloten. Wie zich een hon- derdtal meter over de grens waagt, wordt teruggejaagd door de schildwachten. Offi cieren komen van uit Brugge per motor- boot op het kanaal, de posten aan de grens bezoeken. De talrijke kanalen in het Noor den van Vlaanderen bewijzen den Duitschers goede diensten. Van uit Brugge vertrekken meermalen booten met allerlei materieel geladen in de richting van Nieuwpoort. Een landman, die van de zijde van het strijdtooneel gevlucht was, karakteriseerde wel eigenaardig dien bangen strijd. //Het is gelijk een mollenoorlog", zei hp, //ze zitten op sommige plaatsen geen honderd meter van elkaar, maar in den grond, en het is of ze elkander toch niet durven na deren, maar plotseling soms in den nacht, begint de strijd en toen ben ik gevlucht, omdat ik niet langer die slachting, die wagens met gekwetsten en die treinen met dooden kan ziea". Hij vertelde ook, dat veel lpken verder vervoerd worden. ,/Het is om gek te worden, al zoo veel dagen die karavanen van zwaar gewonden", zei hij. Veel Nederlandsche sportliefbebber3 zullen met genoegen vernemen, dat de Belgische kapitein, commandant der lansiers, Nijssens, zoo bekend om zpn kranige stukjes in het springconcours bp de paardenrennen te Amsterdam en den Haag, aan de beterhand is. Kapitein Nijssens had de zoo gevaar- Ipke opdracht, den terugtocht der Antwerp- sche troepen naar Ostende te helpen dekken. Het was een ware //tache de sacrifice". Met vijftig lansiers verschanste hij zich eindelijk in Oost-Vlaanderen, nabij de Nederlandsche grens. Nadat hij tweemaal met zpn onver- schrokken mannen dwars door de Duitschers heengerend was, hoopte hij langs de grens naar de kust op te rukken en zich bp de Belgische troepen te voegen. Vpfduizend Duitschers kwamen hem bp St. Laurent bestoken. De aanvoerder der Duitschers zond eerst den burgemeester van St. Laurent als parlementair, om kapitein Npssens te beveleu, die plaats op te geven, erbij voegende, dat hp daar met groote macht en artillerie stond. Kapitein Npssens antwoordde//Zeg aan den Duitschen com mandant, dat ik niet zpn bevelen, maar wel zijn aanval afwacht en dat hij hier tegenover soldaten van Luik staat." Daarop ontstond gevecht. Om de vijandelijke stelling te verkennen wilde de moedige aanvoerder geen zijner mannen opofferen, maar ging zelf op een hoogte staan. Hij werd er het mikpunt van een heftige fusilade een kogel wondde hem aan het hoofd, eene andere vloog door een pand van zpn jas, een derde drong in de heup en kwam er langs de dp uit. Kapitein Nijssens stortte ter aarde. ,/Denk aan de brug rechts", riep hij nog, //man nen, houdt stand zoolang gij kunt. Breng mp niet over de grens. Laat mij in Belgie

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensche Courant / Neuzensche Courant / (Algemeen) nieuws en advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1914 | | pagina 1