ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6121.
Dinsdag 15 September 1914.
54e Jaargang.
De Oorlog1.
ABONNEMENT
ADVERTENTIEN
Telefoon 25.
Bit Blad verschijnt Maandag^, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Neuzen.
Per 3 maanden binnen de stad 1.Franco per post voor Nederland 1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 our op den dag der uitgave.
VEREEMiGDE VERGADERING
BEIDE KANIERS
op Zaterdag 12 September 1914,
tot sluiting van de zitting van
de Staten-Generaal.
De heer van Voorst tot Voorst bekleedt
den voorzittersstoel.
De Voorzitter laat, volgens de H. Crt.,
door den griffier van de Eerste Earner
voorlezen een koninklijk besluit van 5
September 1914, n°. 37, waarbij de Minister
van Binnenlandsche Zaken wordt gemachtigd
heaen te drie uur des middags, zich te
begeven naar de vergadering der Staten-
Generaal, ten einde in een vereenigde ver-
gader'ng der beide Earners de zitting in
naam .der Eoningin te sluiten.
De Voorzitter benoemt in de commissie
die den Minister in het gebouw zal ont-
vangen en uitleiden, de heeren van der
Eun, van de Velde, van Deventer, Bavinck,
de Muralt en Bongaerts.
Eort daarna treedt de Minister, vooraf-
gegaan door de commissie, de vergaderzaal
binnen.
De beer Cort van der Linden, Minister
varV Binnenlandsche Zaken, neemt plaats
acnter de Ministerstafel, en houdt de
volgende rede
Mijneheeren
Het beeft Harer Majesteit de Eoningin
behaagd my op te dragen de zitting van
de Staten-Generaal in haar naam te sluiten.
Verschillende wetten zijn metmedewerking
van de Staten-Generaal tot stand gebracht.
Andere waren in voorbereiding toen de
oorloi die aan onze grenzen woedt, aan
alien lechtmatigen wetgevenden arbeid een
einde heeft gemaakt.
Zeer belangryke noodmaatregelen, waar-
by de Regeering een groot vertrouwen van
de Staten-Generaal moest vragen, zijn ver-
volgens aangenomen.
De Eoningin heeft mij opgedragen aan
u, mynebeeren, baar dank te betuigen voor
uw ijver en voor uwe toewijding aan's Lands
belang.
In naam der Eoningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik deze zitting
der Staten-Generaal te zijn gesloten.
De Minister wordt door de commissie
uitgeleid, en nadat deze in de vergaderzaal
is teruggekeerd, sluit de voorzitter de ver
eenigde vergadering.
Crediet-aanvraag van 81/, millioen
guldenter bestrijding van de
werkloosheid.
Ingediend is een suppletoire Waterstaats-
begrooting 1914, verhoogende het eindcyfer
met 81/, millioen gulden voor de uitvoering
van verschillende werken ter bestrijding
van de werkloosheid, gevolg van bestaande
buitengewone omstandigheden. Daarvan is
f 7.000.000 bestemd als voorschot aan de
spoorweg-maatschappijen, voor het uitvoeren
van werken en het doen van betalingen.
In de toelichting wordt o. a. het volgende
gezegd
In verband met de thans bestaande bui
tengewone omstandigheden is 'tnoodzakelijk
maatregelen te nemen, om door werkver-
schaffing juist in dit jaargetijde de te ver-
wacbten werkloosheid zooveel mogelijk te
verminderen. Daartoe zullen niet alleen
alle werken, die thans onderhanden zijn,
zoo krachtig mogelijk moeten worden voort-
gezet, doch tevens zullen zooveel mogelijk
nieuwe werken onmiddellijk moeten worden
aangevangen, waarbij voornamelijk dient te
worden gelet op die soort werken, waarbij
veel handenarbeid kan worden aangewend.
O.m. staan werken aan het Wilhelmina-
kanaal en aan de visschershaven te iJinuiden
op het pogram van uitvoering.
Het ligt overigens in de bedoeling niet
alleen waterstaatswerken, die het Rijk zelf
uitvoert krachtig ter hand te nemen, doch
ook de werken tot wegaanleg waarbij
veel handenarbeid wordt gevorderd.
Teneinde ook op het gebied der spoor-
wegen zooveel doenlijk aan vele handen
arbeid te verschaffen, is overleg gepleegd
met de S.S. en de H. IJ. S., die zich bereid
verklaard faebben, in deze zooveel mogelijk
steun te verleenen.
De maatschappijen echter hebben tenge-
volge van de mindere ontvangsten, door de
buitengewone omstandigheden veroorzaakt,
niet de beschikking over voldoend kasgeld
om de aannemers van werken onmiddellijk
te betalen.
Nu is directe betaling, juist met het oog
op de huidige omstandigheden, als onver-
mijdelijk te beschouwen. In verband hier-
mede wordt voorgesteld ten laste der staats-
begrooting aan genoemde maatschappijen
voorschotten te geven resp. tot een bedrag
van 4 millioen en 3 millioen gulden.
Die voorschotten zullen voor ongeveer
de helft moeten dienen ter besrtijding van
kosten van nieuwe werken en leveringen,
en overigens betrekking hebben op ver-
schenen vorderingen, wegens loopende
werken en leveringen.
Het ligt in de bedoeling de voor deze
voorschotten te besteden bedragen te vinden
door uitgifte van schatkistbiljetten.
Neutraliteit.
Van verschillende zijden zijn den Minister
van Oorlog gevallen ter oore gekomen van
militairen, die verzuimden de noodige voor-
zichtigheid in acht te nemen in huu gesprek-
ken nopens de oorlogvoerendeh.
In verband met de handhaving van eene
strikte neutraliteit is het zijn verlangen,
dat ieder militair zich onthoude in het
openbaar goed- of afkeuring uit te spreken
over de handelingen der oorlogvoerenden,
dan wel zijn vooriiefde voor, of zyn afkeer
van een dezer te verkondigen.
De Minister heeft zulks ter kennis doen
brengen van alle commandanten van leger
en landweer. (Hbl.)
De Officieren Beimers en Verhulst.
Onze gezant te Rome heeft aan den
Minister van Buitenlandsche Zaken gemeld,
dat, volgens bericht aan hem van den Roe-
meenschen gezant te Durazzo, de noodige
orders zyn gegeven om de twee gevangen
genomen Nederlandsche officieren, de heeren
Reimers en Verhulst, in vrijheid te scellen.
(.Hand".)
V itvoer-Smokkelarij
Men schrijft uit Limburg aan de ffN. Ct."
Op het oogenblik is een zeer groot deel
der kommiezen, anders aan de grensplaatsen
gestationneerd, onder de wapenen. De ge-
wone posten zijn zwak of niet en meestal
zijn er kommiezen van andere plaatsen
gedetacheerd.
Die vreemde kommiezen zijn in de streek
onbekend. Er wordt dan ook heel wat uit-
gevoerd, wat niet uitgevoerd mag worden.
Zoo gaat tarwemeel met groote hoeveel-
heden eerst naar woningen op de grens en
later de grens over Daar Duitschland. Ook
veel paarden.
Daar de soldaten van de landweer, aan
de grens geplaatst, meest uit de omgeving
vandaan zijn en ongaarne tegen hun dorps-
genooten, van wie zij bovendien soms als
burger min of meer afhankelijk zyn, zullen
optreden, is betere bezetting van de kommies-
posten langs de grenzen, met het oog op
den uitvoer, hoogst gewenscht.
Het blad heeft den inhoud van deze mede-
deeling, met enkele bijzonderheden die daar-
aan nog waren toegevoegd, terstond ter
kennis van de Regeering gebracht, maar
meent er toch tevens openbaarheid aan te
moeten geven.
Broodvoorziening
Op een onder voorzitterschap van den
burgemeester, in tegenwoordigheid van den
directeur van den Gemeentelijken Eeurings-
dienst van voedingsmiddelen en den chef
van het Gemeentelijk Statistisch Bureau,
ten stadhuize te 's Gravenhage gehouden
vergadering met directeuren van broodbak-
kerijen en patroons in het bakkersbedrijf
in deze gemeente is met het oog op de
bijzondere tijdsomstandigheden het vraagstuk
der broodvoorziening aan de orde gesteld.
Proefnemingen, in de laatste weken zoowel
op het Gemeente-Laboratorium als in het
bakkersbedrijf en dus in de practijk genomen,
hebben geleerd, dat uit een mengsel van
tarwemeel, waaraau ongeveer 30 percent
rijstmeel is toegevoegd, een smakelijk brood
is te bereiden, waarvan de voedingswaarde
practisch overeenkomt met die van ongebuild
tarwebrood (bruinbrood).
In verband met bet resultaat dezer proef
nemingen is op deze byeenkomst besloten,
met ingang van 14 September a. s. onder
den naam //noodbrood" verkrijgbaar te
stellen een brood, bereid uit een mengsel
van tarwemeel met ongeveer 30 procent
rijstmeel. Dit brood zal in winkels
worden verkocht tegen 61/,cent per 500
gram (5 ons), met een speling in het gewicht
tot een maximum van 5 procent. Aan huis
bezorgd zal de prijs zijn 71/a cent. De prijs
van het noodbrood zal geen wijziging onder-
I
gaan, zoo de grondst ifen niet belangrijk j
in prijs worden verboogd.
(N. R. Crt.)
De JVoordam.
Het stoomschip Nooidam van de Holland-
Amerika-lijn, op 1 September van New-York
naar Rotterdam vertrokken en Woensdag-
avond door een Engelscben kruiser naar
Queenstown opgebracht, zou volgens eeD
Exchange-telegram 123 Duitsche reservisten
en voor Duitschland bestemde goederen
aan boord hebben gehad. De Duitsche
reservisten zijn als krijgsgevangenen weg-
gevoerd. (N. R. Crt.)
De Tambora
Het stoomschip Tambora van den Rot-
terdamschen Lloyd is te Rotterdam aange-
komen.
De Hollandia.
Van het stoomschip Hollandia, dat t£
IJmuiden uit Buenos-Ayres is aangekomen,
werd bij de Eaap-Verdische eilanden een
honderdtal Duitsehe reservisten door een
Engelsch oorlogsschip van boord gehaald.
Later moesten in Plymouth, waarheen het
schip werd opgebracht, nogruim 50 Duitsche
passagiers ontscheept worden. Daarentegen
mocht in laatstgenoemde haven een aantal
in Engeland wonende Duitschers, die reeds
geruimen tijd gevangen waren gehouden,
aan boord gaan om via Amsterdam naar
huis terug te keeren.
Van de lading behoefde in Engeland
niets gelost te worden. (Hdbl.)
Voor de uitgeweken Belgen.
Naar gemeld wordt heeft de directie van
de Nederlandsche Bank op verzoek van de
Nationale Bank van Belgie besloten, uit-
sluitend ten behoeve van naar Nederland
uitgeweken Belgen, ter voorziening in hun
levensonderhoud, Belgisch bankpapier en
in Belgie gangbaar goud- en zilvergeld in
te wisselen tegen den koers van f 47,75
de frs. 100.
De gelegenheid tot inwisselen zal, te
beginnen met Maandag 14 dezer, worden
opengesteld bij de hoofdbank te Amsterdam,
de bijbank te Rotterdam, en bij de ageut-
schappen te Middelburg, te Maastricht en
te Zwolle.
De belanghebbenden zullen niet meer dan
frs. 50 per persoon en per dag kunuen
inwisselen, nadat zij zich behoorlyk hebben
ge'identificeerd eu ten genoegen van de
directie van de Nederlandsche Bank hebben
aangetoond, dat zij het geld voor levens
onderhoud noodig hebben.
In geval van twijfel zal daartoe eene
schriftelijke introductie van den Belgischeu
consul gevorderd worden. (Hbl.)
Encycliek van Paus Benedictus.
De ,/Osservatore Romano" bevat den tekst
van een encycliek van Paus Benedictus XV.
Na er op te hebben gewezen, dat hij zijn
persoon te gering acht voor zijn verheven
taak, verklaart hij niet te twijfelen aan de
goedheid van God, die hem die zware taak
heeft opgelegd en hem nu wel den noodigen
moed en de noodige krachten zal verleenen.
De Paus geeft vervolgens te kennen, welk
een afschuw en verdriet hij heeft, nu bij
moet zien het verscbrikkelijk schouwspel
van den oorlog eu hoe een groot deel van
Europa te vuur en te zwaard vernield wordt
en rood ziet van christenbloed.
Hij omhelst met een gevoel van vader-
lijke liefde alle kinderen der kerk en ver
klaart, niets te. willen nalaten, dat het einde
van deze ramp zou kunnen bespoedigen,
zooals reeds Pius X heeft gedaan. Hij bevfeelt
verder alle kinderen der kerk, in het bij -
zonder ben, die tot de gewijde orden behooren,
God in het openbaar en in stilte te smeeken
dat de oorlog zal ophouden.
Prins Joachim van Pruisen
gewond.
Officieel wordt medegedeeldPrins Joachim
van Pruisen is Woensdag door een granaat-
kartetsschot gewond. De kogel ging door
de rechterdij zonder beenderen te kwetsen.
De Prins was als ordonnans-officier op het
gevechtsterrein werkzaam geweest. Hij is
naar het diehtstbij gelegen garnizoens-
Iazaret overgebracht.
Prins Joachim is de (jongste) zoon van
keizer Wilhelm. Hij is deD 17en Dec. 1890
geboren en dus bijna 24 jaar,
Prins Ernest van Saksen-Meinin-
gen gesneuveld.
De Duitsche keizer heeft den hertog van
Saksen-Meiningen telegrafisch meegedeeld,
dat prins Ernest van Saksen-Meiningen, de
zoon van den voor Namen gevallen Frenderik
van Saksen-Meiningen, den broer van de
groothertogin van Saksen, is gesneuveld
en den 20sten Augustus te Maubeuge met
militaire eer begraven.
Prins Ernest was 23 September 1895
in Hanover geboren en luitenant van de
infanterie.
De aankomst der llussen tegen-
gesproken.
Ondanks de zeer besliste verzekeringen
van enkele Engelsche bladen, over de aan
komst van Russisc'ne troepen in Engeland,
die van daar naar Frankrijk werden vervoerd,
schijnt het wel vry zeker, dat dit een ver-
zinsel is. In Frankrijk tenminste zijn geen
Russische troepen aangekomen. (Hbl.)
Een vliegmachine bij Mechelen.
Een Taube-vliegtoestel is Yrijdag bij
Mechelen naar beneden geschoten. Een
officier werd gedood, een ander gevangen
gedomen. Het toestel bevatte negen bommen.
Duitsch schip aangehouden.
Een Britsch oorlogsschip bracht naar
de haven te Eingston op het stoomschip
,/Bethania", van de HamburgAmerika-
lyn, en nam 400 man gevangen.
Het vergaan van de ^Pathfinder
Officieel wordt thans gemeld, dat de
Engelsche kleine kruiser //Pathfinder", die
door een zeemijn zou zyn vernield, tot zinken
werd gebracht door een Duitsche onder-
zeeboot,
Zuid-Afrika en de oorlog.
Generaal Botha heeft, volgens een Reuter
telegram, in het parlement het volgende
voorstel gedaan. De vergadering verzoekt
eerbiedig aan koning George om den Belgi
scheu koning haar oprechte bewondering
uit te spreken en sympathie te betuigen
voor het Belgische volk in zijn heldhaftigen
strijd tot verdediging van zijn vaderland.
Wy vertrouwen, dat waar het keizerrijk
(Groot-Brittannie) in oorlog is, dientenge-
volge ook Zuid-Afrika in oorlog is met den
gemeenschappelijken vijand. (Toejuichingen.)
Sir Thomas Smartt, de leider van de
oppositie, wenschte Botha geluk met zijn
toespraak en verzekerde de regeering van
den steun van zjjn partij. Hij vroeg aan
het Zuid-Afrikaansche volk na te gaan wat
de positie der kleine staten als Nederland en
Denemarken zou zijn, indien Duitschland als
overwinnaar uit den strijd kwam.
Duitsche krijgsgevangenen.
Volgens opgave van den Duitschen Gene-
ralen Staf waren er tot den llden September
in Duitschland ongeveer 220,000 krijgs
gevangenen aangekomen, die als volgt over
de verschillende nationaliteiten verdeeld
worden
Franschen 1680 officieren, 86,700 min-
deren.
Russen 1830 officieren en 91,400 min-
deren.
Belgen 440 officieren en 30.020 min-
deren.
Engelschen 160 officieren,7350 minderen.
Onder de officieren zijn twee Fransche
generaals, onder de Russische krijgsgevan
genen twee commandeerende en dertien
andere generaals, onder de Belgen de com
mandant van Luik. Een groot aantal andere
krijgsgevangenen bevindt zich nog op weg
naar de kampen voor krijgsgevangenen.
De bij Maubeuge gevangen genomen
40,000 Franschen en de bij Tannenberg
krijgsgevangen gemaakte Russen zijn daar-
onder niet begrepen.
Duitsche krijgsgevangenen te
Antwerpen.
Omtrent de driehonderd te Antwerpen
aangebrachte Duitsche krijgsgevangenen
schrijft het Hbld. v. Antw.
Het was een bataljon van den Landstorm
van Burg, bij Maagdenburg, het 66ste
regiment, dat na een gevecht zich bad
moeten overgeven en onmiddellijk naar
Antwerpen gevoerd werd, waar het Woens-
dagavond ten 111/2 ure aankwam en den
nacht in de wachtzaal van de Zuidstatie
doorbracht. Na zich aan ons munitiebrood
te hebben te goed gedaan, en door eene goede
nachtrust verkwikt te zijn, zouden de ge-
vangenen gistermorgen ten 10 uur de
statie verlaten om naar de plaats hunner
gevangenschap te worden gebracht. Hoe
het mogelijk is, begrijpt niemand, maar
de tijding was in minder dan geen tijd
door de stad verspreid en tienduizenden
van menschen bewogen zich door alle
straten, die naar de Zuidstatie leiden. En
vandaar zouden zij naar de Schelde gaan,
dat wist ook iedereen maar langs waar
Sommigen meenden dat de trein hen nog
moest aanbrengen en zou doorrljden tot
aan de vlotbrug en stonden tegen de tralies
^er loodsen het voorbijrydeu van dien trein
af te wachten. Anderen liepen in de rich-
ting der Begijnenstraat, in de onderstelling
dat men ze naar de gevangenis zou brengen.
Nog anderen vormden de haag langs de
Zuider- en Nijverheidsleien en dezen hadden
het 't best voor. Voor de statie schaarde
zich ook eene onafzienbare menigte, die
door eene sterke politiemacht in bedwang
moest worden gehouden. En, eens dat de
Duitschers de statie verlaten hadden in
rang waren opgesteld, vormde "zich langs
de voorzijde een escort gendarmen te paard,
terwijl weerskanten een dichte haag gen
darmen te voet en liniesoldaten, met de
bajonet op 'tgeweer het opdringen van het
volk en het ontsnappen der gevangenen on-
mogelijk maakten.
De mannen zagen er beklagenswaardig uit.
Dezen droegeu eene politiemuts, genen eenen
leeren sjako en anderen waren blootshoofds.
De grijze tuniek hing hun als een zak om
het lijf en hunne blikken zegden genoeg,
dat zij veel liever duizend mylen van bier
zouden zitten, dan zoo in groep over onze
schoone boulevards te wandelen.
Maar ook, hun tocht door de stad was
geen triomftocht, in 't geheel niet. Nooit
hoorden wy een concert van gefluit en
gejouw dat te vergelijken was aan 't geen
wij daar hoorden. En menigeen zal gedacht
hebben Moest mijn vrouw dat hooren
want men moet weten dat het alien bejaarde
mannen zijn van rond de 40 jaar en daar-
boven, mannen die huis en have hebben
moeten verlaten om hier de eerste, de
jongere soldaten te vervangen, welke door
Duitschland naar de strijdende fronten
werden gezonden.
Aan de Teniersplaats sloeg de stoet de
Leysstraat in en de Meir op om, langs de
Schoenmarkt, Groenplaats en Reyndersstraat
naar de Scheldekaai te worden gebracht.
Daar ligt, aan de loodsen 18 en 19 de
in beslag genomen Dnitsche stoomboot
Gonelo, en deze was hen tot verblijfplaats
aangewezen, zoodat zij stellig niet zullen
gedacht hebben zoo verre van huis den
vaderlandschen bodem onder de voeten te
zullen krijgen.
Misschien ook is die verblijfplaats maar
tijdelijk dat zullen verdere omstandigheden
moeten beslissen.
In alle geval staan zij onder de bewaking
der mansehappen van ons pontonierscorps.
De burgemeester van Antwerpen heeft den
lOen dezer de volgende proclamatie tot
zijn burgers gericht
Ik verzoek met nadruk mijn medeburgers,
hun kalmte en hun waardigheid te bewaren
bij de aankomst in onze stad van vijandelijke
soldaten, door ons leger gevaugen genomen.
Welke ook de gevoelens mogen zijn
tegenover den vijand, tengevolge der rampen,
waaronder onze medeburgers zoo wreed
lijden, verzoek ik de bevolking, zich van
alle kreten en van elke vijandelijke be-
tooging te onthouden tegenover deze ge
vangenen, ten einde onze stad te vrijwaren
in baar goede faam, die te midden dezer
gebeurtenissen ongeschonden moet blijven.
Plannen van het Belgische leger.
Een der oorlogscorrespondenten van de
z/N. R. Crt." meldt
Zoo even komt mij van iemand, die in
Belgische militaire kringen uitstekend be-
kend is, een nieuwtje ter oore. De man
had een telegram uit Antwerpen ontvangen,
volgens hetwelk de Belgische generate staf
uit die stad naar elders overgebracht is.
Waarheen, was nog niet officieel bekend.
Die verplaatsing zou, altijd volgens mijn
zegsman, hiermede in verband staan, dat
uit de stelling van Antwerpen, waar op
het oogenblik 150.000 man troepen liggen,
(en wel in zekeren zin werkeloos), een groot
gedeelte zal uittrekken om tegen de Duit
schers, die nog in Belgie zijn, op te rukken.
Volgens de geruchten, die er in omloop
zijn, zouden er op bet oogenblik maar
honderdduizend msn Duitsche troepen in
Belgie zijn, en dan nog meerendeels land-
stormmannen.
NEUZENSCHE
Jtn
VAN DE
