ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 6103.
Dinsdag 4 Augustus 1914.
54e Jaargang.
K ALMTE!
In oorlogsg-evaar.
ABONNEMENT:
ADVERTENTIEN
Telefoosi 25.
Bit Blafl Yerschijnt Maandag', Woensdag- en Vrjjdagavonil, uitgezonderd op Feestdagen, bij de Firma P. J. VAN DE 8ANDE te Ter Neuzen.
Per 3 maanden binnen de stad 1.Franco per post voor Nederland /1.10.
Bij vooruitbetalingvoor Belgie /1.40, voor Ned.-Indie en Amerika /1.65,
overig Buitenland 2.
Men abonneert zich bij de Uitgeefster, of buiten Ter Neuzen ook bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievenbushouders.
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regel meer 0.10.
Bij c&irecte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de
prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters en cliche's worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief.
Inzending van advertentien voor 1 imr» op den dag 'der uitgave.
schrijft de //Tel." in haar nummer van Zater-
dagavond. En waarlijk, er is wel wat
balmte noodig. De tijdsomstandigheden
zijn ernstig, dat zal niemand ontkennen,
maar het blijkt toch uit verschillende orn-
standigheden, dat er onnoodige onrust ge-
kweekt wordt door overdreven handelingen,
dat er door OHdoordachte bespiegelingen een
opwinding ontstaat.
We hebben ze hier niet, de banken,
zoodat men het houden van runs op banken
hier niet kan waarnemen, als alleen onze
door en door solide rijkspostspaarbank.
Degenen die zich laten opwinden om thans
hun geld daarvan onnoodig terug te vragen,
ze berokkenen zichzelve het verlies van de
rente en bemoeilijken ook het afwikkelen van
zaken, daar ze den geldspecievoorraad
drukken.
Hoeveel moeite berokkenen degenen die,
zonder daaraan voor zich zelve behoefte
hebben, hun papieren geid in specie trachten
om te zetten en dit vergaren, het dus aan
de circulatie onttrekken, vooral aan de
winkels van levensbehoeften, waai men door
gemis aan specie met de klanten niet kan
afrekenen.
Het kan worden toegegeven, dat men
tracht in verband met een kwaden dag
eenigen levensvoorraad in te slaan, maar
overigens behoeft er naar men van alle
zijden meldt, geen vrees te bestaan. Alle
groote bladen zijn het daaromtrent ge-
heel eens.
Zoo schrijft o. m. de //Tel."
//Wij doen een dringend beroep op den
nochterheidszin onzer landgenooten. Blijft
toch kalm
Wij zullen de laatsten zijn den ernst der
tijden te ontkennen, doch uit de gegevens
waar wij over beschikken en die ons uit
de allerbeste bron geworden, blijkt
ons, dat de toestand zoodanig is, dat er
voor Nederland geen onmiddellijk gevaar
dreigt. Mits men natuurlijk zijn hoofd
koel houdt. En dat dit geschieden zal
daarvan zijn wij, na de uitstekende maat-
regelen door de Regeering genomen, ten
voile overtuigd.
Met volkomen gerustheid gaan wjj de
toekomst te gemoet. Onze grenzen worden
streng bewaakt en wie onze neutraliteit zal
trachten te schenden, weet dat hij een vast-
beraden volk tegenover zich vindt.
Geeft onze militaire situatie, die door
de omliggende legers en vloten gee'erbiedigd
zal worden, dus geen ivd«n tot on.erustheid
onze economische toestand is gelukkig
van dien aard, dat wij ook da trover ons
niet behoeven op te wmdeu. En toch is
het, alsof een plotselinge kraukzini igheid
de menschen bevan-en h^-eft Dat er in
de eerste maanden en het is ahsoluut
uitgesloten dat de kritieke toestand langer
dan eenige weken duurt gebrekaau levens
behoeften zal OLitstaan, kunnen wij up gtond
van een door ons ingesteld uitgebreid onder-
zoek, pertinent tegenspreken. E r is van
alles genoeg en voor geruimen
t ij d. En wat onze geldmiddelen betreft
'tis eenvoudig krankzinnig de
angst, die men thans heeft voor het anders
zoozeer geliefde papieren geld. Wij zullen
het nog eens en als het noodig is nog
eens en elken nieuwen dag herhalen d e
positie van de Nederlandsche
Bank is zoo sterk, de goudvoor-
raad zoo groot dat wij geen
oogenblik bevreesd behoeven
te zijn, dat het bankpapier ook
maar een oogenblik zijn waarde
zal verliezen. Dwazen Want een
gulden is ten slotte ook maar iets meer
waard dan 40 cent
A1 die //runs" op de banken is eenvoudig
het werk van menschen, die hun hoofd
kwijt raken, anderen aanstekeu en daardoor
ten slotte een toestand zullen scheppen,
die een onmogelijkheid zou zijn als wij
de zaken met Hollandsche nuchterheid onder
de oogen hadden gezien.
01 zijn wij, die altijd prat er op gaan,
dat wij bij uitstek koelhoofdig zijn, ten
slotte toch niets meer dan een hersenlooze
.massa, die als kinderen b^ng worden voor
een spook, een angst toonen, waarover wij
over enkele weken vermoedelijk hartelijk
zullen lachen
Nog eens en voor het laatstkalmte
alleen kan ons redden
Al ontbreken op dit oogenblik nog de
officieele berichten omtrent den werkelijken
Europeeschen toestand, d. w. z. dat wij nog
niet met zekerheid vernamen hoe op dit
oogenblik de verhouding is van Duitschland
tot Rusland en Frankrijk, omdat zeer be-
trouwbaar en officieel lijkende berichten
dikwijls later weer worden tegengesproken,
vast staat het, dat de spanning steeds
grooter wordt en het aantal onder de
wapenen gekomen militairen in de Europee-
sche rijken thans schrikbarend moet genoemd
worden en dat, al wordt er misschien nog
nergens gevochten dan in Servie, er toch
zeer weioig noodig is, om de machtigste
legers van Europa met elkaar in botsing
te brengen. Trouwens dat onder de wapenen
houden van de legers wordt ook een gevaar,
al zou het kunnen zijn, dat de kosten van
het onderhoud der legers in werkeloozen
toestand bij eenigen duur zoo hoog worden,
dat men uit geldgebrek geen oorlog meer
zou kunnen voeren. Bestond daarop eenig
uitzicht, dan zou men kunnen wenschen
dat 't zoo gebeurde, daar dan alles bij gel-
delijk nadeel beperkt bleef en geen bioed
zou vloeien.
Wjj ontleenen omtrent den toestand sedert
het verschiinen van ons vorig nummer
onderstaande telegrammen aan de Tel.
BERLIJN, 1 Aug. (Reuter). Gisteravond
bewoog zich om kwart voor twaalf een
groote menigte onder het zingen van patri-
ottische liederen van ,/Unter den Linden"
naar de Wilhelmstrasze, waar zij halt maakte
voor het paleis van den rijkskanselier. Von
Bethmann Hollweg verscheen voor het
middenvenster van de congreszaal en werd
met stormachtig gejuich begrOet. Toen er
een oogenblik van st.ilte intrad, hield de
rijkskanselier met vaste en luidde stem
een toespraak. Hij zeide In dit ernstige
uur zijt gij voor het huis van Bismarck,
die met keizer Wilhelm den Groote en
veldmaarschalk von Moltke het Duitsche
Rjjk gesmeed heeft, uiting kotnen geven
aan uw vaderlandsliefde. Wij zouden in
het rijk, dat wij voor 44 jaren van vreed-
zameu arbeid hebben opgebouwd, ook verder
in vrede willen leven. De keizer stelde
alles in het werk om den vrede te hand-
haven. Tot op het laatste uur werkte hij
voor den vrede van Europa en op het
oogenblik werkt hij daar nog voor. Mochten
al zijn bemoeiingen tevergeefs zijn, mocht
ons het zwaard in de hand gedwongen
worden, dan zullen wij te velde trekken
met een goed geweten en in het bewustzijn
dat niet wij den oorlog wilden.
Wij zullen dan den strijd om ons voort-
bestaan, onze nationale eer, tot onzen laatsten
droppel bloed voeren.
In den ernst van di< oogenblik herinner
ik u aan het woord, dat eens prins Frederik
Karel den Brandenburgers toeriep //Laat
uw harten slaan voor God en uwe vuisten
op den vijand".
Het geestdriftig //Hoch"-geroep op den
keizer en den rijkskanselier vervolgde de
stoet onder het zingen der Wacht am Rhein,
zijn weg door de Wilhelmstrasse.
MiiNCHEN, 1 Aug. (Reuter). Gister
avond omstreeks elf uur trok een uit duizen
den personen bestaande volksmenigte naar
het Wittelsbacher paleis, waar zij den koning
onder het zingen van patriottische liederen
geestdriftige ovaties bracht. Terwijl het
gejuich steeds luider werd verscheen de
koning op het balkon en richtte hij tot het
volk een korte toespraak, waarin hij voor
de trouwe huldebetuiging dank zei. Wij
staan aldus de koning voor een
moeilijk uur en ik ben vast overtuigd, dat
het volk, zooals dit tot nu toe steeds het
geval is geweest, zich ook ditmaal trouw
om den heerscher zal scharen Mocht het
echter werkelijk ernst worden, dan smeek
ik de rijksten zegen voor de wapens van
mijn leger af.
De woorden van den koning werden door
de menigte met nieuwe ovaties ontvangen.
Daarop ging zij kalm uiteen.
KEULEN, 1 Aug. (Eigen tel.). Een tele
gram uit Berlijn aan de //Kolnische Zeitung"
verzekert, dat tusschen den tsaar en den
keizer een telegramwisseling heeft plaats
gehad, waarbij de tsaar den keizer verzocht,
dat deze er toe zou bijdragen om den vrede
te handhaven. De keizer heeft toen op zeer
tegemoetkomende wijze, met het oog op de
oude historische vriendschap tusschen beide
staten, gepoogd een bemiddelingsacte in te
leiden in den geest van de Engelsche voor-
stellen. Op het beslissende oogenblik, toen
de keizer zijn bemoeiingen reeds begonnen
was, volgde onverwacht het bevel tot alge-
meene mobilisatie in Rusland. Dat is een
ongehoorde gebeurtenis. Thans licht het
aan Rusland te toonen, of het van plan is
tot het uiterste, de weergalooze provocatie
van een vreedzaam volk, over te gaan.
BERLIJN, 1 Aug. (Reuter). De//Nord-
deutsche Allgemeine Zeitung" publiceert in
een speciale editie een artikel onder den titel
,De voorgeschiedeni s".
Na eerst uitgeweld te bebben over de
ontwikkeling van het Oostenrijksch-Servisch
conflict, wordt gezegd, dat, toen bleek dat
Rusland bij zijn rol als beschermer der
Zuid-Slaven ook nog ging streven naar de
vernietiging van deOostenrijkschHongaar-
sche monarchic, een leveusbelang van
Duitschland op het spel kwam te staan, nl.
het onverzwakte voortbestaan van de als
bondgenoot bij Duitschland aangesloten mo-
narchie, dat tot behoud van Duitschland's
positie als groote mogendheid te midden
van tegenstanders in het Oosten en Westen,
noodzakelijk is.
Daarna wordt er op gewezen hoe Duitsch
land met de grootste zeifverloochening van
alle mogendheden aan de pogingen tot be
houd van den Europeeschen vrede deelnam
en in het bijzonder de stappen der Engelsche
regeering, gedaan ten einde een overeen-
komst tusschen Weenen en Petersburg tot
stand te brengen, steunde, wordt er ten
slotte op gewezen, dat reeds den 26en Juli
betrouwbare berichten over Russiscbe mili
taire maatregelen ontvangen waren, naar
aanleiding waarvan de Duitsche regeering
zich nog op denzelfden dag genoodzaakt
zag een verklaring te publiceeren, dat de
voorbereidende militaire maatregelen in
Rusland, Duitschland tot tegenmaatregelen
dwingen zou, welke bestonden in de mobi-
liseering van het leger. Een mobiliseering
beteekent echteroorlog.
De Russische minister van Oorlog ver-
klaarde daarop aan den Duitschen militairen
attache, dat nog geen order tot mobilisatie
uitgevaardigd, geen paard gerequireerd en
geen reservist opgeroepen was. Deze ver
klaring werd den 29 Juli door den chef
van den Russischen generalen staf als nog
volkomen juist gehandhaafd, ofschoon be
trouwbare berichten geen twijfel overtieten,
dat ook aan de Duitsche grenzen in Rusland
militaire voorbereidingen in vollen gang
waren.
(Hier treedt in dit telegram een laeuue
in.) Het vervolgt. aldus
BERLIJN, I Aug. (Reuter). In het tele
gram van den tsaar aan den keizer gaf de
Russische souverein den innigen wensch te
kennen, dat de keizer hem moge helpen in
J dit zoo ernstige oogenblik. Hij smeekte
hem, het onheil van een Europeeschen
oorlog af te wenden. en al het mogelijke te
doen, om er den bondgenoot van terug te
houden, te ver te gaan.
Op denzelfden dag antwoordde keizer
Wilhelm met een breedvoerig telegram, lui
dende dat hij zijn taak als bemiddelaar, na
het beroep op zijn vriendschap en hulp
bereidwillig op zich had genomen. Dien-
tengevolge werd onmiddellijk de diplomatieke
actie in Weenen aangevangen. Terwijl deze
hangende was, kwam het officieele bericht
binnen, dat Rusland tegen Oostenrijk
Hongarije mobiliseerde. Dadelijk daarop
wees keizer Wilhelm er den tsaar in een
tweede telegram op, dat door deze Russische
tegen OostenrijkHongarije gerichte mobi
lisatie, zijne op verzoek van den Czaar aan-
vaarde taak als bemiddelaar in gevaar ge-
bracht, zoo niet onmogelijk gemaakt werd
Desniettemin werd de te Weenen begon
nen actie voortgezet, waarbij de door
Engeland gedane, in dezelfde richting loo-
pende voorstellen door de Duitsche regeering
warm werden onders.teund. Omtrent deze
bemiddelingsvoorstellen, zou heden te Wee
nen de beslissing vallen. Maar nog voor
zij viel, kwam bij de Duitsche regeering
het officieele bericht binnen, dat het mobi-
lisatiebevel voor het geheele Russische leger
en de vloot was uitgevaardigd.
Daarop richtte de keizer een laatste tele
gram aan den Czaar, waarin Z. M. er op
wees, dat de verantwoordelijkheid voor de
veiligheid zijns rijks hem tot het nemen
van defensieve maatregelen dwong. Hij
was met zijne bemoeiingen tot het behoud
van wereldvrede tot de uiterste grens van
het mogelijke gegaan en niet hij droeg de
aansprakelijkheid voor het onheil, dat thans
de wereld bedreigt. Hij is zijne vriendschap
voor den Czaar en het Russische volk steeds
trouw gebleven. De Europeesche vrede
zou ook nu nog behouden kunnen worden,
als Rusland ophield, Duitschland en Oosten
rijk te bedreigen.
Terwijl de Duitsche regeering op Ruslauds
verzoek onderhandelde, maakte Rusland zijn
geheele strijdmacht mobiel en bedreigde
aldus de veiligheid van het Duitsche rijk,
dat tot op dit uur nog geen enkelen buiten-
gewonen militairen maatregel had genomen.
Zoo is dan nu het niet door Duitschland
in het leven geroepen, veeieer tegen den
door de feiten aangetoonden wil van dit
land gekomen oogenblik daar, waarin de
krijgsmacht van Duitschland ten tooneele
gaat verschijnen.
PARIJS, 1 Aug. (Eigen tel.). Zoo hebben
wij dan misschien oorlog, op het oogen
blik, dat wat ik hier neerschrijft, verscbijnt.
Telegrammen uit Rome melden (officieel
weten wij dit hier nog niet) dat volgens
een vannacht om half een verschenen speciale
editie van het //Giornale d'ltalia", Duitsch
land zoowel aan Frankrijk als aan Rusland
een uhimatum heeft gericht, waarop het
antwoord eischt binnen de 12 uur.
Van Frankrijk verlangt Duitschland, dat
het zich verbindt, om onzijdig te blijven
indien de oorlog uitbreekt tusschen Rusland
aan den eenen kanten Oostenrijk-Duitschlaud
aan den anderen.
Het ultimatum, door Berlijn aan Petersburg
gericht. eischt, dat Rusland binnen de 12
uur zijn mobilisatie staakt.
Zooals ik zeide, weten wij officieel hier-
omtreut nog niets (ook wij hebben van
deze ernstige berichten geen bevestiging
ontvangen, Red.), maar het artikel van den
waarschijnlijk goed ingelichten oud-minister
van Buitenlandsche Zaken Pichon geiiteld
„De oorlog op handen", dat ik u reeds
seinde, neemt alien twijfel over de authen-
ticiteit der informatics van de /Giornale
d'ltalia" weg.
De stemming der bevolking hier is een
,n volkomen kalmte. ledereen ziet met
vastberadenheid den zoo goed als onver-
mijdelijk beschouwden oorlog, die aan
Frankrijk opgedwongen wordt, tegemoet.
Het mobilisatie-decreet is nog niet ge
publiceerd, maar is natuurlijk ieder oogen
blik te verwachten.
De menschen op straat spreken van niets
anders dan van den ophanden zijnden oorlog
Wanneer vertrekt u vragen de mannen
elkaar. ffIk den eersten dag". En ik den
tweeden Allons-y. Wij hebben nu einde-
lijk genoeg van al die provicaties. Ftms-
sons-en".
Dat is de algemeen overheerschende mee-
ming. //Laat er een einde aan komeu."
Wij leven hier sedert een jaar of tien,
sedert de eerste wrijving met Duitschland
j over Marokko in een toestand van bijna
onafgebroken spanning.
Drie-, viermaal leek het alsof het conflict
dat men hier tot elken prijs trachtte te
vermijden, zou uitbreken. Thans, nu het
door Oostenrijk-Duitschland gezochte //voor-
wendsel'', Servie in weerwil der pogingen
van Frankrijk, Rusland, Engeland en zelfs
van het triplicitische Italie, toch door Duitsch
land wel tot een algemeen Europeeschen
oorlog leidt, bezielt maar een gedachte,
deze natie van Charles Maupras der //Action
Fran9aise" tot en met Gustave Herve der
z/Guerre Sociale" voor het bedreigde met
voorbedachtee rade aangevallen vaierland
te strijden.
PARIJS, 31 Juli. (Eigen tel.). Te 8 uur
15 zijn 5 legercorpsen geraobiliseerd De
mobilisatie betreft de districten in het
Noorden, Oosten en Parijs.
WARSCHAU, 1 Augustus. (Eigen tel.)
Er heeft zich hedenavond plotseling een
totale wijziging in den toestand voorgedaan,
doordat alle lichlingen onder de wapenen
geroepen zijn.
Groote optochten van Russische studenten
die zich van vlaggen en cocardes in de
nationale kleuren badden voorzien, trokken
door de straten. Zij eischten een alge-
meenen oproep tot bewapening en deze
betooging miste hare uitwerking niet.
De oorlogskoorts bereikte tegen midder-
nacht haar hoogtepunt. Alle menschen,
zonder onderscheid van rang of stand, zijn
uiterst opgewonden. Weldra deden allerlei
wilde. onbevestigde geruchten de ronde en
een groot aantal personen nam de vlucht
naar het binnenland, uit vrees voor op
handen zijnde gevechten.
De financieele toestand te Warschau is
wanhopig.
LONDEN. 31 Juli. (Eigen tel.). Melding
makend van het bericht, dat de oorlogs-
toestand in Duitschland is afgekondigd,
merken de Engelsche bladen wijselijk op,
dat deze maatregel der Duitsche regeering
niets met een eigenlijke oorlogsverklaring
te maken heeft. Deze verklaring is te meer
noodzakelijk, daar het begrip van oorlogs-
toestand, zooals dit in Duitschland bestaat,
in Engeland niet bekend is. Men blijft
hier kalm, maar legt groote belangstelling
voor het verloop der gebeurtenissen aan
den dag.
Heden verzamelde zich een groote
menschenmenigte in den omtrek van Dow-
ningstreet, terwijl de ministerraad bijeen
kwam. Na afloop van den kabinetsraad
werd Lord Rothschild opnieuw op het mi-
nisterie van Buitenlandsche Zaken ontboden.
De #beurs was opnieuw gesloten, hoewel
men in leidende financieele kringen den
toestand niet ernstiger oordeelt. Een bankier
zeide mij, dat hij de toekomst niet te duister
mzag. De beambten van de Bank of Enge
land betalen vriendelijk de weinige vrees-
achtigen, die papieren geld in goud willen
omwisselea, uit. Een groot exporteur van
vee hoorde ik zeggeu, dat in Engeland nog
vleesch genoeg voor een maand is.
De //Westminster Gazet", wier relaties met
het ministerie van Buitenlandsche Zaken
welbekend zijn, merkt op, dat zij die den
toestand analyseeren en het aandeel over-
wegen, dat Engeland er in heeft, zullen
inzien, hoe noodzakelijk het is, dat dit land
de vrije hand boudt. Dit is noodzakelijk,
zoowel met het oog op de belangen van
Engeland zelf als met het oog op de rol
van bemiddeliug, die het land tusschen de
beide kampen der mogendheden te verrichten
heeft.
Ik hoorde hedenavond de meening uit-
spreken, dat, indien Engeland aan den oorlog
deelneemt, waarbij het, zooals Asquith op-
merkt, geen eigen belangen heeft, dit zou
leiden tot eene verdeeldheid in de liberale
partij en zelfs tot oneenigheid in den boezem
der regeering zelve.
Van het oorloystooneel.
De positie der partijen.
ROME, 31 Juli. (Eigen tel.) De oorlogs-
correspondent van de //Secolo" noemt den
strijd tusschen de Oostenrijksche en Servische
troepen bij Lesmtza onbelangrijk. Een
paar honderd Serviers hielden ettelijke
duizenden Oostenrijkers gedurende vijf uur
bezig. Zij trokken zich eerst na het in-
allen van den nacht terug, na den Oosten-
rqkers aauzienlijke verliezen te hebben
toegebracht. De Oostenrijkers rukteu niet
vooruit, vermoedelijk uit vrees voor een
nederlaag.
Volgens de verklaringen van het Servische
UZENSCHE COURANT.
Burgemeester en Wethouders van
TER NEUZEN maken bekend.dat
1. dat het kantoor van den gemeente-Ontvanger
is verplaatst naar de gemeentesecretarie.
2. tot tijdelijk gemeente-Ontvanger is benoemd
A. 1de Vos te Ter Neuzen.
3. het kantoor op nader bekend te maken tijd
zal geopend zijn.
Ter Neuzen, 3 Augustus 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
De Burgemeester van TER NEUZEN,
brengtter kennis van belanghebbenden
dat ter gemeentesecretarie gelegenheid bestaat tot
het aanvragen van vergoeding voor
a. de ecktgenooten van de landiveerpllchtigen
op Dinsdag4 dezev des namiddags van
3 tot 5 uur en
b. idem van de militieplichtigen op Woens-
dag 5 dezev, des namiddags van 3 tot 6 uur
Ter Neuzen, 3 Augustus 1914.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
