R
A I g e m e e n
Nieuws- en Advertentieblad
eeuwscli-Viaaadereii.
No. 5996
Donderdag 20 November 1913.
53 Jaargang.
Binnenland.
BBBSTB BLAX>.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postYoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika1 1,65 en voor
het overige Buitenland 2,—. Men abonneert zich bp alle Boekhande-
!a3rs, Postdirecteuren en Brievenbushoadere.
ADTEKTENTIENi
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elken regei meer
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
prgs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsraimte berekend
0,10.
•dvertentie wordt de
Telefoon No. 25.
Inzending van advertentien v6or 1 uur op den dag der uitgave.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag.
In de gisteren gehouden vergadering zette de
heer Rutgers zijne Maandag aangevangen rede
voort en verdedigde, blijkens het verslag der
H. Crt., de vorige regeering tegen het verwijt
dat zij een verkeerde schoolpolitiek heeft ge-
volgd.
Verder verdedigt hij de van vele zijden ge-
wraakte onderwijzersregeling op Soemba. Ver
der zet spreker uiteen, dat de geheele Mina-
hassa-kwestie met opgedrongen kerstening niets
te maken heeft en bespreekt daa'rna de dessa-
scholen, wier neutraliteit niet boven verdenking is.
Verder betoogde spreker dat niet de ver-
onderstelde kersteningspolitiek van de vorige
regeering, in Indie reactie heeft gewekt, maar
dat die reactie voortgebracht is door de wijze
waarop van vrijzinnige zijde commentaar is
geleverd op de regeeringspolitiek.
Ook spreker houdt vol dat de Sarekat Islam
niet is bei'nvloed door de politiek der vorige
regeering en hij vraagt overlegging van het
geheime dossier betreflende de oprichting der
S. I.
Tenslotte hield hij beschouwingen over de
verhouding van den Gouverneur-generaal tot
den Minister en vroeg dezen laatste of de ge-
ruchten juist zijn dat den Gouverneur-generaal
een andere gedragslijn is opgelegd en overleg
ging van de gewisselde telegrammen nopens het
al dan niet aanblijven van den heer Idenburg.
De heer De Savornin Lohman betoogt, tegen-
over hetgeen omtrent de verhoudingen van den
Gouverneur-generaal en den Minister van Ko
lonien gezegd is, dat niet vol te houden is dat
de Gouverneur-generaal eenvoudig een ambtenaar
is, zonder eigen verantwoordelijkheid, die slechts
de bevelen heeft uit te voeren welke het departe-
ment van Kolonien hem geeft. Voorts ontkent
spreker en tart hij de linkerzijde het tegendeel
te bewijzen, dat de Gouverneur-generaal het
Christendom zou hebben opgedrongen.
Spreker houdt daarna beschouwingen over de
onderwijspolitiek en wenscht daarbij dat den
inlander de vrije keus wordt gelaten tussschen
de gouvernements- en de christelijke scholen.
Na de pauze komt de Minister van Kolonien,
de heer Pleyte, aan het woord. Hij betoogt
tegenover den aanval van den heer Van Veen
op 's Ministers persoon, dat spreker geen plaats
in het nieuwe vrijzinnige Kabinet kreeg als
voormalig concentratie-cadidaat in Amsterdam
IX, want het parlement stond, door zijn extra-
parlementair karakter, geheel buiten de con-
centratie. Een Minister in een extra-parlementair
Kabinet staat dan vrij de politieke gedragslijn
zelf vast te stellen, in overleg met zijn ambt-
genooten. Echter is van een Minister, die in
den verkiezingsstrijd met de vrijzinnige con-
centratie heeft samengewerkt, niet te verwachten
dat hij kersteningspolitiek zou voeren, den
schoolstryd naar ludie zou helpen overbrengen
en zou ingaan tegen het koloniale beleid van
de vrijzinnige regeeringen.
Zich verder verdedigende tegenover de grieven
geuit tegen spreker's redevoeringen in den
verkiezingstijd deed spreker uitkomen dat hij
wel de politiek der Indische regeering, maar
nooit de persoon van den tegenwoordigen
Gouverneur-generaal in het debat betrokken
heeft.
De Minister verklaarde met nadruk dat hij
nooit invloed heelt gehad op den inhoud van
de //Locomotiefen geen enkele aansprakelijk-
heid heeft voor artikelen in verschillende Neder-
landsche dag- en weekbladen.
De Minister zet uiteen waarom, naar zijn
overtuiging, de Gouverneur-generaal Idenburg
kon aanblijven. De Ministerstoch heeft de vaste
overtuiging dat, ook al zou overleg tusschen
den Gouverneur-generaal en den Minister on-
mogelijke blijken, de Gouverneur-generaal tot
geen daad zal overgaan, die in stryd is met
spreker's beginselen, welke den Gouverneur-
generaal bekend zijn,
Hierna behandelde spreker zeer uitvoerig de
geestelijke stroomingen in de laatste jaren in
den Archipel .en voornamelijk op Java tnerk-
baar geworden. Al dadelijk verklaarde de
Minister geen gevolg te kunnen geven aan den
aandrang tot overlegging van de geheime dos
siers en andere rapporten in zake de Sarekat
Islam.
In elk opzicht moet voorzichtigheid betracht
worden in uitlatingen ten opzichte van den
Javaan, een onvoorzichtigheid, welke in den
laatsten tijd niet betracht is, tot spijt van vele
vriendea van de zending, in kringen van de
zending. De zending kan goed werk doen,
dat ontkent spreker niet, maar zij bedenke dat
voor den inlander zijn nationaliteit alles is.
Aanvankelijk was de Sarekat Islam vrij van
godsdienstige motieven, haar grooten aanhang
nochtans heeft zij wel degelijk verworven door
de neiging tot reactie tegen de der Regeering
toegeschrevene kersteniugs-politiek bij den
Javaan.
De vergadering werd daarna verdaagd tot
morgenochtend 11 uur, wanneer de Minister
zijn rede zal vervolgen.
TER NEUZEN, 19 November 1913.
Het weerbericht van het meteorologisch
instituut te De Bilt van heden luidt als volgt
Hoogste barometerstand 775.4 St. Mathieu
en Coruna.
Laagste barometerstand 740,0 Bodo.
Verwachting tot den avond van 20 November
Afnemende tot matige, later weer toenemende
westelijke tot zuidwestelijke wind, toenemende
bewolking, later wellicht weer regen en iets
zachter.
Gisteren werd alhier door Burg, en Weth.
dezer gemeente aanbesteed
a. Het scboonhouden en verwarmen gedurende
1914 van de openbare school A. Hiervoor
werd ingeschreven door L. J. van der Velden
voor het schoonhouden ad 90 per jaar, het
verwarmen met schepkolen voor 4,50 en het
verwarmen met stukkolen voor 5 per 100 uren.
b. Het schoonhouden en verwarmen voor
school B. Hiervoor werd ingeschreven door
P. de Mul voor het schoonhoudeu ad f 90
per jaar en het verwarmen met schepkolen voor
5 per 100 uren.
c. Het schoonhouden en verwarmen van
school C met vergaderlokaal. Hiervoor werd
ingeschreven door P. de Mul voornoemd, voor
dezelfde bedragen als voor school B.
d. Het schoonhouden, verwarmen en ver-
lichten van school D te Sluiskil. Hiervoor
werd ingeschreven door D. M. Scheele ad
f 5,90 voor het verwarmen met stukkolen per
100 uren, f 2,20 voor het verlichten per idem,
en 92 voor het schoonhouden, per jaar.
Voor het ophalen gedurende 1914 en 1915
van asch en vuilnis aan de huizen der bewoners,
van het gehucht Driewegen en van de buurt
Baandijk, werd ingeschreven door
a. voor Driewegen door J. Schoonakker
voor j 50 en
b. voor deA Baandijk door M. Rouw voor
50, per jaar.
Het werk is aan deze inschrijvers gegund.
-Ter gelegenheid van de heden alhier ge
houden jaarlijksche paarden- en veemarkt waren
aangevoerd 25 paarden, 1 stier, 6 ossen, 44
koeien, 17 vaarzen, 14 kalveren en 132 varkens.
De uitgeloofde premie's werden toegekend
als volgt
Voor den schoonsten dekhengst, minstens 2
jaar oud, niet aanwezig.
Voor het schoonste ruinpaard, minstens 2
jaar oud, f 4 aan de Gebr. Loof te Ter Neuzen.
Voor het schoonste merriepaard, minstens 2
jaar oud, le premie f 5 en 2e premie 2 aan
J. J. Huijssen te Ter Neuzen.
Voor het schoonste jongpaard, tusschen 1 en
2 jaar oud, le premie f 5 aan wed. K. de Koejjer
te Ter Neuzen, en 2e premie 2 aan J. J.
Huijssen te Ter Neuzen.
Voor het schoonste veulen beneden het jaar
f 4 aan J. J. Huijssen te Ter Neuzen.
Voor het grootste getal paarden van denzelf-
den eigenaar, minstens 3,/ 4 aan J. J. Huijssen
te Ter Neuzen.
Voor den schoonsten hit, 4 aan A. de
Kraker te Ter Neuzen.
Voor den schoonsten springstier van minstens
1 jaar oud, niet aanwezig.
Voor het schoonste stuk rundvee, stieren
uitgezonderd, uit de kantons Hulst en Ter
Neuzen, le premie 4 aan A. Schelleman
te Axel, 2e premie 2 aan Joost van der Bent
te Ter Neuzen.
Voor het schoonste stuk rundvee van buiten
die kantons niet aanwezig.
Voor de beste baatgevende of kalfdragende
koe, le premie 5 en gedenkpenning met
getuigschrift aan Th. Buysse te Bouchaute,
2e premie 2 aan P. Dieleman te Ter Neuzen.
Voor de schoonste kalfdragende vaars, aange
voerd uit de kantons Hulst of Ter Neuzen,
le premie 4 en 2e premie 2 aan A. Schelleman
te Axel.
Voor de schoonste vaars 4 aan P. Diele
man te Ter Neuzen.
Voor het schoonste rund van 1 tot 2 jaar,
zonder tanden, 4 aan A. Schelleman te Axel.
Voor het schoonste kalf van 1/2 tot 1 jaar
oud 5 aan O. Bossche te Selzaete.
Voor het vetste stuk rundvee (stieren uitge
zonderd), fb aan P. Dieleman te Ter Neuzen.
Voor het grootste getal rundvee van een
eigenaar, 4 aan A. Schelleman te Axel.
Voor het grootste getal schapen, niet aan
wezig.
Voor het grootste getal varkens boven de
6 stuks, f 2 aan C. Swets te Axel.
Voor het grootste getal varkens boven de
25 stuks, 5 aan J. de Meij te Zuiddorpe.
Aan den kooper van het grootste getal paarden,
niet toegekend.
Jl. Maandag was de bemanning van het
Rijnschip R. S. G. 15 in de voorhaven alhier
bezig om, overeenkomstig het reglement, voor
het opschutten, het vooranker aan dek te halen.
Dat werk vlotte niet te best. De david, waar-
aan het anker werd opgeheschen bleef eerst vast
staan en maakte ten slotte plotseling een
sterke zwenking, waardoor de kapitein J. van der
Zee door het anker werd getroffen en aan het
hoofd verwond, terwijl hij ook over pijn aan de
beenen klaagde. Ofschoon de verwondingen
zich in den aanvang vrij ernstig lieten aanzien
is de toestand van den kapitein, naar we ver-
nemen, thans naar omstandigheden bevredigend.
Het is van zoo goed als algemeene be-
kendheid, dat de bietenoogst dit jaar verre blijft
beneden dien van vorige jaren en dat, door het
gunstige weer het steken en vervoeren ook
viugger gaat dan het vorig jaar, terwijl men
ook niet hoorde van gebrek aan werkkrachten.
Naar uit Sas van Gent aan de Midd. Grt.
geschreven wordt, is de campague aan de fa-
brieken aldaar reeds zoover gevorderd, dat reeds
meer dan de helft van de te verwachten hoe-
veelheid bieten is verwerkt. Binnen een 14
dagen zal het met de leveringen vermoedelijk
zoo goed als afgeloopen zijn. De verwerking
der bieten houdt vrij wel gelijken tred met de
aangevoerde partijen, zoodat met grond kan
verwacht worden dat binnen een drietal weken
de geheele campagne haar beslag zal gekregen
hebben.
Dit maakt een groot verschil met het vorig
jaar, toen aan de cooperatieve suikerfabriek de
laatste peeen pas midden Januari verwerkt
waren.
Volgens een ruwe schatting zou de totale
bietenopbrengst alleen in Zeeuwsch-Vlaanderen
100 millioen K.G. bedragen.
De werkzaamheden voor het aanleggen
van tramwegen in Zeeuwsch-Vlaanderen is thans
reeds zoover gevorderd, dat eerstdaags zal worden
overgegaan tot het aanbesteden van het maken
der aardebanen, van de kunstwerken en hetleggen
van spoor en wissels met alle bijkomende werken
van de lijn IJzendijkeSas van GentDrie
SchouwenBelgische grens in de richting van
Moerbeke.
Bij het Maandag te Venlo gehouden examen
voor de vrije- en ordeoefeningen slaagde o. m.
de heer A. E. M. Pladet van Westdorpe.
De N. Z. Crt. meldt dat de heer Van
Dalsum de vorige week aan de liberale Staten-
club zou medegedeeld hebben, dat, wanneer door
haar bij de verkiezing van een buitengewoon
lid der Staten algemeen op hem gestemd werd,
hij ook op zichzelf zou stemmen. (Door de
afwezigheid van 2 rechtsche leden was zijne
verkiezing dan verzekerd geweest). Daar de
liberale club weigerde op dat aanbod in te
gaan, stemde de heer Van Dalsum op den heer
De Veer.
Naar uit Antwerpen aan de Midd. Crt.
gemeld wordt, bestaat bij het Belgisch ministerie
van zeewezen het voornemen nog twee motor-
booten te doen bouwen voor den reededienst
te Vlissingen, alsmede twee motorkotters voor
den dienst buitengaats.
Een Belgisch blad, dat zegt zijne inlichtingen
aan het ministerie zelf te hebben bekomen,
meldt dat de Minister er op rekent dat de
nieuwe loonstandaard, die onlangs bij den loods-
dienst is ingevoerd, het eerste jaar 150,000 fr.
voordeel aan den Staat zal bezorgen en dat dit
cijfer zal stijgen tot een a l1/2 millioen francs
per jaar, welk bedrag zal worden aangewend
in het belang der Belgische koopvaardijvloot,
schoolschepen enz.
Naar gemeld wordt, kan binnen kort de
oprichting van eene spoorwegmaatschappij voor
Zuid-Beveland tegemoet gezien worden. Door
de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoor-
wegen zal een vast plan voor het in exploitatie
brengen van een spoorweg in Zuid-Beveland,
uitgaande van de op te richten maatschappij,
voor de a. s. zomerzittiug van de Prov. Staten
worden iugediend.
Sas Tan Gent. De Belgische sleepboot
//Wolverine" van Gent, voer Maandag, van
TerNeuzeu komende, tegen het vaste deel der
brug over den middelsten kanaalarm alhier,
waardoor aan brug en pijler schade werd toe-
gebracht. De sleepboot was gewoon onder het
vaste deel der brug door te varen, wat in ge-
wone omstandigheden voor deze boot geen be-
zwaar is. De waterstand was echter jl. Maandag
gestegen tot 17 c.M. boven normaalpeil, waar
door de voorsteven den ijzeren dwarsligger van
het bruggenhoofd raakte, dat daardoor verbogen
werd. Nadat eene borgtocht van f 1200 was
gestort, kon de sleepboot de reis voortzetten.
Hulst. Het bestuur van het waterschap
Willem Hendrik en Klein Kieldrecht, besteedde
j.l. Maandag in de ,/Koning van Engeland"
alhier aan het maken van een 422 M. langen
weg in den Klein Kieldrechtpolder en het met
keien bestraten van dezen weg met aausluitingen
aan een .bestaande keibaan, ter totale lengte
van 460 M.
Voor de uitvoering van dit werk waren 7
biljetten, als: J. H. van der Ven, Koudekerke
voor 4550 J. F. Adriaansen-Polfliet, Groe-
nendijk, voor 4448Job. Wolfert, Hoek,
voor 4432; E. A de Waal, Lamswaarde,
voor 4380R. Verschelling, Ter Neuzen,
voor 4260 Em. Bleijenberg, St. Jansteen,
voor 4098 W. Adriaansens, Hontenisse,
voor 4062.
Raming 4245. Het werk is gegund.
Middelburg. Aan het gebouw van het
Provinciaal Bestuur werd heden aanbesteed het
herstellen of vernieuwen van eenige Provinciale
Waterstaatswerken en wegen met hun onder-
houd gedurende drie jaar, ingaande 1 Jan. 1914.
Voor perceel 8, steiger met toegangsweg te
Borsselen, raming 847, was eenige inschrijver
de heer J. de Bree Fz. te Ter Neuzen voor
768 per jaar.
Voor de perceelen 12, straatweg wederzijds
Sluis, raming f 3476, 13, straatweg van den
grooten weg van Breskens naar Groede en dig
Dit fc' «il vertchllDt W ueniiAajr. en %'r dafiivond, ■ltjfeiosil r.I o|s by de Vlrnit I". J. US IS* IASDI, tm ltmw S«aseo,
