Ter Neuzsnaohe Courant
De Zoon van den Bankier.
Donderdag 20 Maart 1913. No. 5893.
IrWJDIEljDIE] BLAD.
FEUILLE'f ON.
Gemengde berichfen.
Scheepsramp bij IJmuiden.
BUITENLAND.
Hedenmorgen bracht de telegraaf ons de
vreeselijke tijding, dat de Koning Yan Grieken-
land, te Saloniki, op wandeling zijnde, was
doodgeschoten.
Hij is dus gevallen in eene nog kort geleden
door zijn leger veroverde stad, blijkens het be-
richt uiet door de hand van een overwonnene,
maar door iemand van zjjn eigen volk.
Uit de verschillende telegram men, die aan
de bladen gezonden zijn, kan men o. m. lezen,
dat de dader, zekere Alexander Schiras ontoe-
rekenbaar zou zijn.
De Koning werd langs achteren getroffen
door een revolverkogel. Hij werd dadeljjk
naar het hospitaal gebracht en is daar na
enkele oogenblikken gestorven.
Volgens een ander berieht wandelde de
Koning, vergezeld van zijn adjudant, toen de
kogel hem trof, die dwars door het lichaam
heen ging. De Koning zonk neer, in de armen
van zijn adjudant.
De generaals, de overheden en officieren van
alle rangen snelden op bet vernemen der droeve
tijding naar het hospitaal, waar onder eerbiedig
zwijgen van alien, Prins Nikolaas als militair
gouverueur den dood des Konings officieel mede-
deelde, en de aanwezige officieren trouw deed
zweren aan den nieuwen Koning Konstantijn.
TER NEUZEN, 15) Maart 1913.
Bij de Geref. gemeente te Rotterdam, is,
in de vacature Ds. Kessel tot predikant beroepen
Ds. Fraanje, alhier.
Gisteren werd alhier in het Hotel Cen-
traal" door den Notaris Van der Moer, voor
de gerechtigden tot de nalatenschap van den
heer D. Scheele Sr., in het openbaar geveild
een woonhuis met toebehooren, verdere opstal
en tuin, aan de Zandstraat te Ter Neuzen, groot
2 aren 96 centiaren.
Het perceel werd opgehouden op het hoogste
bod 4400, terwijl VVoensdag 26 Maart a. s.
eene herveiliDg zal plaats hebben.
Heden werd alhier door den Notaris Dreg-
mans te Axel, in het „Hotel des Pays-Bas"
ten verzoeke van de erven wed. R. van de Ree-
Weijns verkocht
lo. een woonhuis enz. te Ter Neuzen, aan
het Tuinpad, groot 1 are 54 centiaren. Hier-
van werd kooper de heer P. Hinders voor f 1100.
2o. Een woonhuis en erf aan het Molen-
zicht, groot 60 centiaren. Uiervan werd kooper
de heer F. van de Ree voor 600.
Tengevolge van den hevigen storm is
hedeuvoormiddag op den Molendijk een voer
stroo van den landbouwer Joz. de Jonge omge-
waaid.
~N--
Gisteren werd voor de rechtbank te Middel-
burg behandeld de reeds vroeger meermalen
vermelde zaak tegen de 48jarige E. L., echt-
genoote van L. v. S., te Vlissingen, beklaagd
van pogingen tot het opwekken van abortus.
Beklaagde kwam meermalen te Ter Neuzen,
zij wekte bij de politie verdenking, die haar
deed naspeuren en hetgeen ffaarbij ten slotte
aan het licht kwam, leidde tot het opmaken
van proces-verbaal.
De zaak werd met gesloten deuren behandeld.
Er werd tegen beklaagde 9 maanden gevange-
nisstraf geeischt.
Verdediger was Mr. Adriaanse, advocaat te
Middelburg.
wKoert", waagde zij te zeggen, terwijl zij
hem aanstootte, „kom, man, je zit zoo niet
gemakkeljjk. Koert, wordt tochO, miju
God! De dokter, de dokter 1" gilde zij.
De oude man had den mond geopend en
trachtte nog iets te zeggen, doch het waren
slechts onverstaanbare klanken, die hij uit-
bracht.
Ten laatste verstond mevrouw Van Bronse-
veld iets. Hij had naar Sanders gevraagd, die
reeds op haar geroep naar boven was gekomen.
Sanders boog zich over zijn meester heen en
mevrouw Van Bronseveld, die zich bewust was,
dat er iets verhandeld moest worden, dat niet
voor hare ooren geschikt was, trad naar
achteren.
Sanders schudde verscheidene malen hethoofd,
drukte daarna zijn meester de hand en verliet
het vertrek.
Wat de zonderlinge boodschap geweest is,
die de oude man aan Sanders gegeven had,
Engelsch stoomschip vergaan.
75 man gered
Zondagmorgen vroeg is, zooals reeds in ons
vorig nummer in 't kort werd gemeld, door
den hevigen storm het te IJmuiden binnen-
komende Engelsche koopvaardijschip yEastwell",
behoorende aan de reederij Tyzack en Brand-
foot te New-Castle, komende van Bassein met
een lading rijst, bestemd voor Zaandam, op
den kop van de Noordpier te IJmuiden geloopen
en gezonken. Slechts met de grootste moeite
zijn de 75 opvarenden gered door de beman-
ning van de sleepboot //IJmuiden".
Omtrent deze ramp meldt de Haagsche Cou
rant nader
Zaterdagavond was van IJmuiden vertrokken
de sleepboot //IJmuiden", kapitein Jan van der
Wiele, onder varensgezellen meer bekend onder
den naam Nannie van der Wiele, stuurman
Theo de Put en als derde man aan boord de
machinist M. Peters. Als runner of sleepboot-
agent ging mee H. Kaptein en als vletterman
G. Boonekamp. Doel van den tocht was een
te verwachten stoomschip doch niet de //East-
well", waarvan de komst nog niet bekend was,
daar het schip oorspronkelijk voor Rotterdam
beladen was en eerst te Algiers order voor
Zaandam had gekregen tegemoet te stoomen
om sleepdiensten aan te bieden.
Tegen 10 uur des avonds kwam de „Eastweli"
in zicht en besloot de kapitein van de sleepboot
dit schip zijn hulp aan te bieden. Beide schepen
bevonden zich toen ongeveer dwars voor Scheve-
ningen. Ondanks den storm uit het west-zuid-
westen, de hooggaande zeeen en het bui'ig weer
gelukte het den kapitein van de sleepboot langs
zij van de ,,Eastwell" te komen en sprongen
de runner en de vletterman over op zich zelf
reeds een proef van zeemanskunst en waag-
halzerij, waarvan alleen zeer geroutineerde zee-
lieden het geheim verstaan.
De //Eastwell" en de sleepboot //IJmvuiden"
stoomden toen op IJmuiden aan, waar ze te
ongeveer half 1 voorgaats kwatnen en de
//Eastwell" een halve inijl bezniden de gasboei
voor anker ging om den dag af te wacbten, en
de sleepboot, op het vernemen, dat de //Eastwell"
te 5 uur in den morgen het anker zou licbten,
binnen de pieren ten anker ging. Om des
morgens bijtijds gereed te zijn de //Eastwell"
te assisteeren, die accoord gemaakt had voor
twee sleepbooten, werd ligplaats gekozen bij de
uiterste ton.
Tegen 6 uur in den morgen van Zondag
stoomden de sleepbooten //IJmuiden" en//Visch-
ploeg" de //Eastwell" tegemoet om bij het
stoomen naar de sluizen te assisteeren. Er woei
een vliegende storm uit het west-zuidwesten,
die de zeeen zoo hoog opjoeg, dat ze aan beide
zijden van het schip oversloegen. Bovendien
liep een zware voorvloed.
De //Eastwell", die met de lichten der beide
vuurtorens in zicht de pieren naderde, werd
door den storm, de zeeen en den vloed zoodanig
uit den koers gedreven en naar de pier toegezet
dat de kapitein van de sleepboot het ongeluk
zag naderen toen blijkbaar door de zeeen het
schip slecht bestuurbaar werd, was de //East well"
in minder tijd dan noodig is om het te beschrijven
de Noordpier genaderd. Uiterste pogingen om
te voorkomen, dat het schip op de voor de pier
liggende reuzenblokken zou stooten, mociten
niet meer baten. Ze leden schipbreuk op de
kracht der woedende elementen. De geheele
equipage was aan het dek bijeen waarvan een
vijf-en-twintig op het voorschip en de overigen
op het middenschip.
Een verbijsterend oogenblik, een hevige
stoot, een angstwekkend gekraak en plots vliegt
heeft nooit iemand geweten. Ongetwijfeld heeft
zjj in verband gestaan met den geheimen vleugel,
waarvan het raadsel nooit opgelost is en waar
van wij onzen lezers niets naders kunnen ver-
tellen.
Het geheim is dus een geheim gebleven
en wij zullen er ons niet in verdiepen, daasr
dit nutteloos zou zijn.
Toen de dokter na eenige minuten kwam,
was de doodstrjjd ingetreden. Hij kon slechts
constateeren, dat //het einde nabij" en een half
uur later, ,/dat het voorbij was".
Zijne vrouw, dochter en schoondochter treur-
den bjj zijn sterfbed en Evert drukte zijn
tweeden vader vol eerbied en liefde de oogen
dicht
Beneden zaten zij zwijgend met hun vieren
bij elkander en wachtten
Bij ieder geluid schrikte Evert op, omdat
hij wist, wat er straks volgen zou.
Waar is Robert?" vroeg mevrouw Van
Bronseveld.
//Hij is uitgegaan", antwoordde zijne vrouw.
Daarop volgde weer een minuten lange stilte.
Toen Evert Hartman nog eens naar de sterf-
kamer ging, vond hjj de deur op een kier
de stoom van het de machinekamer binnen-
stroomende water den schoorsteen uit. Het
.schip was dwars wegclrijvende, midscheeps op
de blokken gestooten en alien zagen den dood
voor oogen.
Wat toen door den kapitein van de sleepboot
is verricht grenst, volgens het oordeel van
deskundigen, aan het bovenmenschelijke.
Niet bedacht op eigen lijfsbehoud, zonder te
bedenken dat zijn schip eenzelfde lot kon, ja
bijna moest treffen, heeft hij de haast on'gelooflijke
daad verricht met zijn schip tusschen de noord
pier en de //Eastwell" zich te wagen en met
de achterzijde van zijn schip de bakboordssteven
van de yEastwell" te naderen. Niettegenstaande
de sleepboot herhaalde malen werd terugge-
slingerd, mocht het met behulp van den stuur
man, den runner en den vletterman, welke
beide laatsten over boord gesprongen waren en
de sleepboot hadden bereikt, gelukken om de
zich op het voorschip bevindende schipbreuke-
lingen, waaronder het oudste dochtertje van den
gezagvoerder, van het schip te halen of op te
vatagen.
Met de doodsverachting, zulken zeelieden eigen,
heeft men zich met bovenmenschelijke inspan-
ning met de sleepboot tusschen en naast de
b' jkken moeten begeven om ook de overige
opvarenden, die het voorschip niet meer konden
bereiken, te trachtten te redden, waartoe men
noodzakelijk het reeds zinkende schip midscheeps
moest bereiken. Meer dan twintig maal werd
de sleepboot, die geen verbinding kon krjjgen,
met de //Eastwell" en waarvan het achterschip
reeds in de golven verdwenen was, door de
huizenhooge golven teruggeslagen, maar even
zoovele malen werd de poging herhaald, soms
zonder, doch dikwijls met succes bekroond en
konden telkens twee, drie of vier schipbreuke-
lingen opgenomen worden.
lnmiddels was de in de piereu liggende sleep-
boot //Cycloop" naar IJmuiden gestoomd om
een reddingvlet te halen en te bemannen, waarin
8 mannen onmiddellijk plaats namen om aan
het reddingswerk deel te nemen. Aan de plaats
des onheils gekomen waren juist de laatste
opvarenden gered, waarvan een door de beman-
ning van de sleepboot //Vischploeg" uit de
schuimende golven aap een wissen dood ont-
rukt was.
Bij de reddingspogingen heeft de kanaalloods
K. Smit, die te Dungeness aan boord gekomen
was, een been gebroken en werden drie der
opvarenden van de equipage gewond, waarvan
een ernstig. Deze gewonden behooren alien
tot de Britsch-Indische bemanning, die ongeveer
een vijftigtal van alle opvarenden uitmaakte.
Behalve de kapitein van de sleepboot hebben
z": :h tij dit wonderbare reddingswerk als helden
gedragen de stuurman, de runner eD de vletter
man, welke laatste zelf met veel moeite van een
zekeren dood was gered. Ook van den machinist
werd buitengewone krachtsinspanning geeischt,
daar hij alleen de machine moest bedienen en
alles er op gezet moest worden geen stoom te
verliezen. Een der eerst geredde stokers, een
zwartje, moest dan ook onmiddellijk na zijn
redding als stoker dieust doen, wat hij bereid-
wiliig deed.
Door de sleepboot //IJmuiden" aangebracht
aan den landiugssteiger te IJmuiden, werd den
kapitein, zijn echtgenoote en drie kinderen,
waarvan er een nog zeer jong was en de luiers
nog niet ontgroeid, een vriendelijk tehuis aan-
geboden door den heer S. C. L. Reijgersberg.
vice-consul voor Engeland, die eok voor de
terugzending der schepelingen naar Eugeland
zorg droeg. Diens echtgenoote en andere dames
en heeren van de reddingsbrigade verpleegden
en laafden intusschen de gewonden en andere
schipbreukelingen, waarvan het meerendeel werd
opgenomen in het wijkgebouw voor het Witte
Kruis, tevens reddingsstation voor schipbreuke
lingen en dat zoodanig voor de eerste maal
staan. Zacht duwde hij haar een eind open,
maar trok zich terstond weer terug.
Voor het bed gekni'eld, lag Robert van
Bronseveld en bad. Een klein, mat olielichtje
bescheen zijn bleek, verwrongen gelaat en
Evert Hartman wist, dat hij met het afsch.eid
van den doode, ook zijn afseheid van het leven nam.
Het gerucht ging, dat in het park van
z/Schoongelegen" Robert van Bronseveld, op
den avond van zijn vaders dood werd dood
geschoten.
Een revolver werd op eenigen afstand
gevondenzeker in doodsangst door den
laaghartigen moordenaar achtergelaten
Toen Evert Hartman behulpzaam was ge«
weest bij het binnenbrengen en het neer-
leggen van het stoffelijk overschot van Robert
van Bronseveld, zonderde hij zich een oogen
blik van de anderen af.
Hij wilde den uitersten wil van den doode
lezen. Hij nam den grijzen brief uit zijne
portefeuille. En onder het lezen van de
treurige bekentenis schoot zijn gemoed vol
en drupten langzaam tranen neer op de be-
schreven vellen papier. Tranen van innig
medelijden met den zvsakkeling, die, door
den speelduivel bezeten, geen middelen ontzien
had om zijne eer nog te redden.
sedert zijn oprichting voor dit doel in dienst
gesteld is. Dr. van der Horst, van IJmuiden
verleende daar den gewonden de noodige hulp.
De overige opvarenden werden ondergebracht
in het hotel Nieuwe Willem Barendz en in de
twee zeemanshuizen.
Geheel IJmuiden was den ganschen morgen
diep onder den indruk van dit zeer ernstig
ongeval, dat dank zij naastenliefde en mannen-
moed geen Jevens heeft geeischt.
De commissaris van politie was de eerste,
die den dapperen kapitein van de sleepboot met
ontbloot hoofd naderde en in treffende woorden
warmen dank bracht voor dit groote liefdewerk.
Schip en lading zullen zeer waarschijnlijk
verloren zijn. De ligging van het schip nabij
de pier in de richting Z. Z. O. naar N. N. W.,
levert groot gevaar voor de stoomvischvloot, en
voor groote schepen zal het vooreerst geraden
zijn, vooral des nachts, de grootste omzichtig-
heid in acht te nemen of tot den dag buiten
te blijven. Schuld, die iemand voor dit ongeval
zou kunnen trefifen, is voor zoover we vernamen,
niet aanwezig, doch dit zal een nader onderzoek
uitwijzen.
Gezagvoerder van het stoomschip is kapitein
W. Scurr uit Sunderland, Mevrouw Scurr en
de drie kinderen waren te Portland aan boord
gekomen. De lading was, naar ons medegedeeld,
in hoofdzaak bestemd voor de firma's Wessane
en Laan, Bloemendaal en Laan en K. Blans.
Het schip was voor eerste maal van New-
Castle naar Indie gevaren en dit was de eerste
reis met lading naar Holland. De verzekering
van het schip had bij Lloyds plaats.
Aan Prins Hendrik, die destijds den eersten
steen legde voor het reddingsstation, dat door
deze gebeurtenis voor de eerste maal aan zijn
schoone roeping kon beantwoorden, werd het
navolgende telegram gezonden, onderteekend
door den voor^itter, en leden van het Witte
Kruis en door den arts en leden van de redding-
brigade //Prins Hendrik."
z/Aan Z. K. H. den Prins der Nederlanden.
S.S. //Eastwell" gestrand en vergaan op
Noordpier IJmuiden. Alle 75 opvarenden gered,
29 man, waardoor 3 gewonden, opgenomen en
verzorgd in Witte Kruisgebouw. Alles wel.
Andere opvarenden in verschillende zeemans
huizen. Persoonlijk bezoek. Allen wel en
opgewekt. Wonderbaarlijke redding. Kranige
en buitengewone stoutmoedige hulpverleening
door sleepboot yLJmuiden", kapitein J. van der
Wiele, Eerbiedige groet van."
Volgen onderteekeningen,
Over de hartelijke ontvangst en de uitnemende
verzorging en verpleging waren alle schepe
lingen opgetogen, in het bijzonder de Indiers,
wien het was aap te zien, dat zij zooveel
zorg en hartelijkheid niet gewend waren.
Ofschoon er onder de mindere schepelingen
allerlei godsdienstige gezindten voorkwamen,
werd daarbij met de middagmalen rekening
gehouden. Den ganschen dag was ook detoe-
loop van vreemdelingen enorm, doordien in de
aangrenzende, gemeenten van het treurig feit
per bulletin was kennis gegeven.
Het stoomschip //Eastwell" had een inhoud
van 3115 netto reg. ton 7400 ton lading in,
waarvan 8000 ton rijst.
Maandag zijn de redders van de schipbreuke
lingen van de//Eastwell" te IJmuiden gehuldigd
in tegenwoordigheid van den ganschen gemeen-
teraad, den consul-generaal van Engeland en
verscheideue consuls en vice-consuls van andere
staten.
Telegrammen waren o. m. ingekomen van
H. M. de Koningin, Z. K. H. Prins Hendrik,
en van den Commissaris der Koningin in Noord-
flolland, Mr. Dr. Van Leeuwen.
De heer De Booij, vertegenwoordiger van de
N. en Z. floll. reddingsmaatschappij bood den
redders een gouden horloge met inscriptie en
een getuigschrift aan.
Arme ongelukkige
Ook een moord had hij op het geweten,
dien van Max Koning, den secretaris van zijn
vader, die bekend was geweest met zijne lage
handelingen.
Hij legde eene volledige bekentenis af van
zijn laster jegens Marie Hardenberg en smeekte
Evert Hartman, alles in het werk te stellen
Willem Hardenberg met zijne vrouw te verzoenen.
Hij noemde tevens het adres vau Willem Harden
berg, onder den naam van De Waard en deelde
mede, dat hij Marie Hardenberg berieht bad
gezonden, dat de kleiue Jan haar zou wachten
bij het groote, zwarte hek.
Daar zou de ontmoeting tusschen man, vrouw
en kind dien middag hebben plaats gehad.
Een laatste verzoek deed hij nog. Hij
smeekte Evert zijne vrouw, zijne moeder en
zijne zuster Paulina onkundig te la.ten van al
zijne zonden.
En Evert Hartman hield woord
Men giste men raadde maar niemand
vernam ooit de waarheid.
Het feit, dat de firma Van Bronseveld
Schoonegevel veranderde in //Hartman Har
denberg, voorheen Van Bronseveld Schoone
gevel", maakte aan alle verdenking een einde.
EINDE.
YAH
