Ter Neuzensche Courant - Zaterdag 2 November 1912. 52e Jaargang.
De Soon van den Bankier.
Binnenland.
TWSBDB BT i A ~n
FEUILLEION.
beperken der verzekering tot de loonarbeiders
had kunned wegnemen door de vrijwillige ver
zekering te steunen door een Rijksbijdrage. Bij
hoopt dat de Minister tegen een amendement
in die richting geen bezwaar zai maken, tenzij
de Minister zelf een zoodanige wijziging zou
vrillen aanbrengen.
Nog werd door spreker bepleit het openen
van de gelegenheid om na het bereiken van
den 35jarigen leeftijd nog in de verplichte ver
zekering te kunnen worden opgenomen, omdat
het vaak voorkomt, dat kleine werkgevers, door
tegenspoed in zaken als anderszins, ook na het
bereiken van dien leeftijd weder loonarbeider
moeten worden en zij zich -als dan van verzeke
ring zien uitgesloten.
Verder sloot hij zich aan bij hen die het
instituut van risico-overdracht in het ontwerp
wenscbeu opgenomen te zien ten aanzien der
in validiteits-verzekering.
Vervolgens verdedigde spreker de Staats-
pensionneering vooral cegenover den aanval van
den heer Lohman, die heeft beweerd dat
Staatspensionneering niets zou zijn dan een be-
deeling van slampampers en leegloopers.
Daarna kwarn Minister Talma aan het woord
die ontkende dat er van Regeeringswege ge-
boorzaamd zou zijn aan bevelen uit de Kanaalg
straat.
Het standpunt, dat invoering van de in-
validiteitsverzekering voor de ziekteverzekering
schadelijk zou zijn, verklaarde hij nog steeds
in te nemen, maar over den voorrang van
behandeling van het eene of het andere ontwerp
kunnen vragen rijzen van parlementairen
geenszins van politieken of elektoralen aard
die ten slotte leiden tot den voorrang van de
ouderdoms- en invaliditeitsverzekering.
Na de pauze verdedigde de Minister uitvoerig
het aangevallen rapport van prof. Kluyver.
De Minister behandelde o. m. de kwestie der
loonen in verband met de vraag of premie
van de arbeiders mag gevorderd worden en het
juist is dat de arbeiders te veel betalen. En
spreker vroeg of het houdbaar is van te veel
betalen te spreken als men vraagt 10 cent per
week van de laagste loonen, dat is 1j6 per uur
vergt van iemand die 60 uren per week werkt.
Het ontbreken van weduwenrente in het
ontwerp verdedigde de Minister hiermede, dat
bij de overweging er van, het dilemma zich
vcordeed dat of tot premieverhooging moest
worden overgegaan, wat niet goed geoordeeld
werd, omdat daardoor de lasten nog meer
zouden verzwaard worden of over te gaan tot
een Staatsbijdrage in de premie, wat als beginsel
niet kon aanvaard worden.
Daar het onmogelijk was een weduwenrente
zonder een der beide bovengenoemde middelen
in te stellen, met het oog op de finantieele
offers die zij zou vergen en het verkieslijk werd
gevonden een weduwe, die met kinderen'achter-
blijft, het bestaan te vergemakkelijken, werd
ten slotte gekozen de weezenrente.
Tot op dit oogenblik heeft de Minister daar
nog geen spijt van. De inzichten omtrent
weduwenrente zijn er nog lang niet aan toe
om te kunnen leiden tot een deugdelijke rege-
ling. Er is- alle aanleiding om dit vraagstuk
nader in degelijke studie te nemen.
De Minister betoogde voorts, dat invaliditeit
en ouderdom wel, doch ziekte en invaliditeit
niet bij elkander behooren.
Wat de Staatsbijdrage betreft, constateerde
hij, dat nog door eenige Nederlandsche regee-
ring, noch door eenige Nederlandsche politieke
partij ooit is bepleit een blijvende Staatsbijdrage.
1 en aanzien van hetgeen gesproken is over
de risico-overdracht, kondigde de Minister aan
een nota van wijziging, waarbij geregeld zal
worden dat arbeiders, in dienst van spoorweg-
maatschappijen of andere publiekrechtelijke
ondernemingen, bij het verlaten hunner dienst-
betrekking bij de Rijksverzekeringsbank zullen
worden overgeschreven en een renteboekje zullen
ontvangen, naar verhouding van het door hen
verdiende loon. Ook tegen eene verdere uit-
breiding van risico-overdracht zal de Minister
zich niet verzetten wanneer men die wenschelijk
acht.
De kwesties door den heer Vorsterman van
Oyen besproken, zal bij voorkomende gevallen
de rechter moeten uitmaken.
De Minister trachtte ten slotte aan .te toonen,
dat zijn wetsontwerp gaat in de richting die
hier te lande de laatste jaren was waar
te nemen. Opvolgende regeeringen hebben ont-
werpen tot verplichte verzekering ingediend.
In de avondzitting zijn de replieken aange-
vangen met eene rede van den heer De Jong,
afgevaardigde voor Hoorn. Te 11 ure werd de
vergadering die toen nog zeer slecht bezet was,
verdaagd tot heden morgen half 11, als wanneer
de heer De Jong zijn betoog zou voortzetten.
Naar de Nieuwe Rotterdamsche Courant
verneemt, ligt het in de bedoeling Hr. Ms.
pantserschip Gelderland, dat thans in de Middel-
landsche Zee kruist, bevel te geven om, wanneer
dit noodig mocht zijn, de reis tot Konstantinopel
voort te zetten, teneinde ter reede tegenwoordig
te zijn ter bescherming van de aldaar verblijf
houdende Nederlandsche onderdanen.
Relletjes op Java.
De correspondent van De Telegraaf te Batavia
meldt d.d. gisteren
//De oorzaak van de relletjes tusschen Chi-
neezen en Arabieren te Bangil, Cheribon en
Soerabaja, moet gezocht worden in het hinderlijk
optreden van de Chineezen, die, na het uitroepen
van de Chineesche republiek, een overdreven
eigendunk hebben gekregen.
Alhier en te Soerabaya is het nog onrustig."
Hetgeen over de oorzaak der relletjes wordt
medegedeeld voegt het Algemeen Handelsblad
hier aan toe, is eene bevestiging van het op
grond van waargenomen versehijnselen reeds
door ons uitgesproken vermoeden.
Hierbij zij er echter op gewezen, dat het
verkeerd zoude zijn, alle Chineezen op Java
over een kam te scheren. 't Moet daarom
worden betreurd, dat blijkbaar de goede ele-
menten, het met de kwade, die 't nu oogsten,
hetgeen zij zelven zaaiden, hebben moeten ont-
gelden.
Eigengerechtigde wraakoefeningen, hoezeer
in dit geval verklaarbaar zijn, behooren,
het spreekt van zelf, onder een geordend be-
stuur niet thuis. Het is dus te verwachten,
dat het gezag zich met krachtige hand zal doen
gelden om de rust te herstellen.
Dat het bestuur dan daarbij ook eens aan de
oorzaak denke en zich afvrage of het niet beter
ware eene lankmoedige houding te laten varen
tegenover dat deel der Chineesche gemeenteop
Java, dat die houding niet op de juiste waarde
weet te schatten.
TER NEUZEN, 1 November 1912.
Het weerbericht van het meteorologisch
instituut te De Bilt van heden luidt alsvolgt:
Hoogste barometerstand 771,9 Valentia,
Laagste 737,3 Haparanda.
Verwachtingen meest matige Noordweste-
lijke tot Westelijke wind, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen regen, zelfde temperatuur.
Wij herinneren de kiezers voor de Earner
van Koophandel en Fabrieken alhier dat de
stemming voor de verkiezing van 3 leden,
wegens periodieke aftreding van de heeren L. J.
van der Lubbe, J. A. van Rompu en P. J.
Portretten van JPrinses Juliana.
De fotograaf H. Deutmann in Den Haag heeft
twee nieuwe portretten gemaakt van Prinses
Juliana, beide sprekende beeltenissen.
Op het eene portret zit fl. K. H. op den
rechterkant van een grooten leunstoel en houdt
met beide handjes een groote garve bloemen
vast, met den onderkant van haar jurkje om-
wonden. Bloemen liggen er ook naast haar.
Heft hoofd iets gebogen, kijkt zij vriendelijk
den beschouwer aan.
Op bet andere staat zij bij dien stoel vol
bloemen, als bezig de bloemen uic te zoeken
en het hoofd even omwendend naar den be
schouwer toe.
De portretten doen het Prinsesje zien als een
mollig, zeer gezond kindje.
(Nieuwe Rotterdamsche Ct.)
Naar het Centrum bericht neetteen wetsont
werp, strekkende tot verbetering in de salari-
eering van de onderwijzers en inhoudend o. m.
den kindertoeslag, het departement van Binnen-
landsche Zaken verlaten.
TWEEDE KAMER.
In de avondzitting van Woensdag begon de
heer Goeman Borgesius, bij de voortgezette
behandeling van de invaliditeits- en ouder-
domsverzekering met te constateeren dat, moge
het woord afjakkeren, waarmede het tempo der
behandeling van het wetsontwerp is gekenschetst,
een hard woord zijn, en misschien niet geheel
pailementair, het daarom toch volkomen juist is.
Hij wil gaarne aannemen dat het met goede
bedoelingen is ingediend, nl. met de bedoeling
om de zwakken te steunen in hun moeilijken
strijd om het bestaan, doch daarom is het des
te meer te betreuren, dat men een wetsontwerp
met zulke goede bedoelingen opgezet, moet
bestrijden. Dit is echter noodig, daar het be-
oogde goede doel met dit ontwerp niet zal
worden bereikt en met deze slechte namaak
van het Duitsche verzekeringsstelsel ook niet
kan bereikt worden.
Hij verklaarde de technische-verzekeringsach-
tige groote fouten van het ontwerp uitvoerig
in het licht te zullen stellen en verklaarde
reeds bij voorbaat in hoofdzaak tot dezelfde
conclusies te zullen komen als de heer Duys.
Tijdens zijn betoog verzocht spreker tweemaal
aan den 4 oorzitter vergunning Donderdag zijne
rede te mogen voortzetten, wat door den Voor-
zitter werd geweigerd. De heer Borgesius ging
toen zitten en sprak niet verder door, waarop
de Voorzitter de vergadering sloot en den spreker
toch verlof gaf Donderdag verder te spreken.
Van die vergunning gisteren gebruik makende,
pleitte de heer Borgesius allereerst verlaging
van den leeftijdsgrens van 70 op 65jaar. Hij
rekende voor, dat die verandering is aan te
biengen met niet veel hooger kostpncijfers dan
de 4 piocent welke de Minister thans berekent
voor de grondslag verhooging.
Zou men het pensioen op 65jarigen leeftijd direct
willen invoeren voor het tegenwoordige geslacht,
dan zouden de kosten 50 millioen bedragen,
maar als men het geleidelijk zou willen doen
ten bate van het tegenwoordig geslacht dan
zou met 10 a 20 millioen kunnen volstaan
worden.
Spreker zette verder o. m. uiteen dat do
Minister het onbillijke en grievende van het
16)
De heer des huizes en hoofd der firma van
Bronseveld Schoonegevel ging niet zitten,
maar bleef bij den schoorsteen staan en zag
neer op den jongeling, die zijn uitverkorene was
geweest. Zijn uitverkorene, die zijne bijna
vaderlpke vnendelijkheid vergolden had met den
zwartsten ondank en laag verraad
//Gij begrijpt natuurlijk, Hartman, dat mijne
gevoelens omtrent deze zaak onbeschrijflijk pijn-
lijk zpn Ik ben hier niet gekomen om u te
veroordeelen, of u zelfs een verwijt te doen.
Het is te laat voor mij om dat te doen. De
gevolgen van uw eigen daad zullen u meer ver
oordeelen, dan mijne woorden zouden kunnen
en wat het verwijt betreftwel, ik moet tot
mpn groote spijt erkennen dat gij mijn ver
wijt met waardig zijt. Een man, die doen kon,
wat gp deedtwelMaar het heeft geen
nut hierop verder in te gaan. Het is mij genoeg
r-i u v.ertelle,n' welke gedragslijn ik persoon-
lpk besloten ben jegens u te volgen."
Hij schraapte zich de keel en vervolgde, voor
Evert eenig antwoord kon geven
//Tot op gisteren geloofde ik, dat uwe
schuldbekentenis bewees, dat gij ten minste
nog een beetje eergevoel hadt behouden
maar gisteren, bij de ontkenning van uwe schuld,
werd mijne laatste hoop op u den bodem in-
geslagen. Het maakte mij duidelijk, dat gij een
wreedaard zijt een man, die over de noodige
koelboedigheid beschikte zulk eene misdaad,
a's gij gedaan hebt, te plegen maar niet den
waren moed bezat, om de gevolgen te dragen.
Toen gij uw schuld ontkendet, dacht ik,°dat
het misschien mogelijk zou zijn u voor dieper
val te vrij waren al was het aileen om der
wille van uwe moeder en zuster, op wier leven
gij een smet geworpen hebt."
Evert slaakte een kreet en sloeg de hand
met een wanhopig gebaar voor bet gelaat.
z/Uwe zuster is nu ,een lid van mijne familie
geworden, en om harentwil zou ik veel gedaan
hebben", vervolgde de oude man bitter. ,/Hemel,
te denken, dat gij haar vergeten hebt, toen gij
uw helsch werk ten uitvoer brachtGij
deedt het vastberaden, met routine, systematisch
twee jaren lang Gij hebt de balansen
geflatteerd, opdat men uw vervloek-ten diefstal
fliet zou ontdekken Ik vraag u niet, waarom
gij niet om mijn zoon dacht terwijl gij
sedert twee jaren wist, dat hij Gerda zou h'uwen
en dat de naam van zijne vrouw, die eens
een Mevrouw van Bronseveld zou zjjn
tenminste vrij van smet moest zijn. Als er
nog maar een sprankje eergevoel in u was,
moest gij begrijpen, dat jaren van berouw en
wroeging niet kunnen herstellen het onrecht,
dat gij uwe zuster hebt aangedaan."
Het gelaat van Evert Hartman geleek op
een marmeren masker. Hij uitte geen kreet,
en weer sprak jouker Eoert
z/Maar neen, gij hebt om niets en niemand ge-
geven. Gij hebt niet geaarzelduwe zuster
om harentwilgij hadt* geen kracht ge
noeg om uwe handen rein te houdenGij
hadt den duivel in en die die moest
zijn duivelsch werk verrichten Uw beter ik
moet een oogenblik ontwaakt zijn, toen gij
uwe bekentenis deedt, maar de duivel had
weer de .overhand, toen gij getracht hebt haar
te herroepen. Te ontkennen, terwijl de zuster
getuige er van was, dat gij het haar gedicteerd
hebt, en mijn zoon het u met eigen oogen
zag teekenen Maar ik doorzie u natuurlijk.
Toen de doodvrees u overviel, hebt gij uwe
schuldbekentenis gedaan, maar nu gij weer
zult blijven leven, wilt gij die bekentenis
herroepen. Maar het is er te laat voor te
laat te laatEvenals het te laat zou zijn,
wanneer gij schuldig bevonden zoudt zijn op
uwe eigen bekentenis. Wat hebt gij gezegd
Evert had de lippen geopend om te spreken
maar er kwam geen antwoord. Hjj bewaarde
Scheele, is bepaald op aanstaanden Dinsdag 5
dezer, van des voormiddags II tot's namiddags
1 ure, in de Raadzaal.
Als een nieuwe ster aan het Ter Neuzensche
firmament is verschenen de korfbalclub//Astra".
Vele ingezetenen hebben de club van jonge
heeren en dames in de batterij alhier, onder
leiding van den heer Hille aan het werk kunnen
zien. Dat korfballen is echter zooals alle andere
bezigheden buitenshuis, meer een werk voor de
zomermaanden en met het invallen van den
winter hebben de leden zich toegelegd op
amusement binnenskamers.
Ze achten het doel hunner vereeniging, zoo
als van zelf spreekt, nuttig, hebben er ook geen
aardigheid in om maar steeds geheel in eigen
kleinen kring te blijven en willen ook anderen
van hun streven doen genieten, die wellicht
door mindere ambitie of door meer gevorderden
leeftijd niet meer in de gelegenheid zijn om
medewerkend lid te worden van de korfbalclub
en op de daarvoor aangewezen tijdstippen mede
te strijden in het be- en verwerken van den bal.
Zoo is uit //Astra" voor de wintermaanden
een dansclub ontstaau en zijn de dames en
heeren te rade gegaan om een amusanten
avond te organiseeren die niet alleen hen zelven,
maar ook familie en kenissen genot kon ver-
schaffen.
Die amusante avond had plaats op jl. Woens
dag, in het //Hotel Centraal" bij den heer
P. J. Visser. De zaal was keurig versierd, en
gaf terstond den1 indruk van een feest dat in
huiselijken kring werd gevierd, al was dit niet
geheel de bedoeling. Groen en bloemen, be-
nevens eene schitterende electrische verlichting
van het tooneelfront maakten de zaal gezellig.
Er waren vele genoodigden aanwezig, toen,
bij den aanvang de presidente, mej. B. van de
Sande, bij den aanvang aan de opgekomenen het
welkom toeriep, de welwilleudheid inriep voor
het pogen van de jeugdige vereeniging en deze
recommandeerde in den steun der opgekomenen.
Hierna vindt de uitvoering van het program-
ma aan. Het bevatte nummers voor piano,
viool en piano, eene comische vourdracht en
twee tooneelstukjes, benevens een tableaux
vivant.
De muzikale demonstraties der leden hadden
algemeen succes, alsook de voordraeht //De
nieuwe burgemeester," maar vooral was het
applaus voor de opvoeriug van //De Redacteur"
en //Consternatie".
De leden, zoo dames als heeren, die hunne
krachten hebben gewijd aan het welslagen van
den avond, kunnen daarop met voldoening
terugzien.
Aan het slot bleek ook van een stille kracht.
Niemand van het publiek had hem nog kunnen
ontwaren. Doch op uitnoodiging van het bestuur
werd na het uitvoeren van het laatste nummer
voor het voetlicht geroepen de heer Hille, de
instructeur der vereeniging.
Door de presidente werd hem, als blijk van
waardeering zijner werkzaamheden, narnens de
vereeniging een krans aangeboden.
Getroffen door die hulde dankte de heer Hille,
belovende zijn beste krachten te zullen blijven
aanwenden voor de belangen der vereeniging.
Na afloop van het programma, uitgevoerd op
het podium, ving het bal aan. Dit werd in-
geleid met een //Astra" polonaise onder leiding
van den heer Hille. Deze had veel succes.
Vervolgens ving het vrije bal aan, waaraan druk
werd deelgenomen en dat de aanwezigen nog
eenige uren gezellig bijeen hield en waarbij
ook nog voor eenige verrassingen was gezorgd.
Naar we vSrnemen is de propaganda-avond
voor //Astra" goed geslaagd, daar verschillende
genoodigden zijn toegetreden als donateur of
donatrice der vereeniging.
Gisterenmiddag hield een koe een groot
deel onzer gemeente geruimen tijd op de been.
Het beest was voor de slachtbank bestemd. De
rijksambtenaren hadden echter verschil met den
declareerenden slachter, en hielden het beest
aan zich. Of het daardoor was. of door wat
het stilzwijgen, ofschoon zijn gelaat verschrik-
king en bitterheid uitdrukte. Een gevoel alsof
hij stikken moest, beklemde hem de keel. Hij
zou Diet hebben kunnen spreken, zelfs al zou
zijn leven of dood toen hebben afgehangen van
het vinden van zijne woorden.
Jonker Eoert vervolgde onvermoeid
//Wanneer ik mijn plicht deed jegens de
firma, zou ik u ip handen van de jusfcitie leveren,
zooals gij verdient hebt. De firma heeft alle
recht, te eischen, dat de man, die haar ver-
trouwen schond en als een gewone diet' twee-
honderd veertigduizend gulden stal, straf ont-
vangt. Het feit, dat gij een belangrijk persoon
in de firma geweest zijt en op het punt gestaan
hebt deelgenoot te worden, maakt de zaak slechts
erger en uwe schuld grooter. Er is alles voor
te zeggen, dat gij aan het gerecht overgegeven
zoudt worden en slechts iets is er tegen, slechts
ietsen dat is, dat uw vader mijn oude,
dierbare vriend was. Vandaag voor het eerst
dank ik God, dat hij dood is."
(Wordt vervolgd).
