Ter Neuzensche Courant - Zaterdag* 12 October 1912. 52e Jaargang.
De Soon van den Bankier.
Buitenland.
Landbouwberichten.
No. 5826.
TWJSBLDE BLAD.
F E RIL L E T 0 N.
Predikbeurten.
Omtrent den oorlog in den Balkan worden
zeer vele geruchten vermeld en beschouwingen
ten beste gegeven, maar positiefs valt er weinig
te melden. Gisteren heeft er een treffen plaats
gehad tusschen de Montenegrijnen en Turken,
bij Detsits. De Turksche batterij op den berg
werd tot stilzwijgen gebracht. Intusschen
duurde een hevig gevecht voor de Turksche
stad Toezi voort en de uitslag daarvan was
nog onbekend.
Het verzenden van berichten uit den Balkan
gaat reeds met vele bezwaren gepaard.
Yan de overige Balkan staten, die met Mon
tenegro een verbond hebben gesloten wordt'
gemeld dat zij krachtig aan het mobiliseeren
van hun leger zijn. Uit Servie wordt gemeld
dat de ijver voor den oorlog niet zoo groot is.
Ook wordt melding gemaakt dat R.usland,
dat eenerzijds met de groote mogendheden po-
gingeu aanwendt om den vrede te bewaren
Montenegro tot zijne oorlogsverklaring zou
hebben aangezet. In elk geval schijnt het
drijven van Montenegro bij de mogendheden
allerminst instemming te hebben.
TER NEUZEN, 11 October 1912.
Het weerbericht van het meteorologisch
instituut te De Bilt van heden luidt als volgt
Hoogste barometerstand 772.3 Hamburg
Laagste 748.8 Seydisfjord,
Verwachting zwakke, in het Noorden zwakke
tot matige winden, uit Zuidelijke richtingen,
toenemende bewolking, weinig of geen regen,
geriDge kans op nachtvorst, iets zachter overdag.
Gisteravond was kapitein Wakkee, van het
Rijnschip Cornelia Maria met zijn schip liggende
in de buitenhaven behulpzaam bij het ingevolge
het reglement voor het kanaal binnenboord zetten
van het anker. Door een of andere omstandig-
heid is hij daarbij met den arm bekneld geraakt,
waardoor hem naar wij vernamen een pink
werd hfgeknepen en de arm op twee plaatsen
gebroken werd. Het schip heeft heden de be-
stemming naar Gent vervolgd, terwijl de kapitein
in het ziekenhuis alhier is opgenomen.
In de Gazette de Hollande" lezen we,
dat de Noordelijke spoorwegmaatschappij in
Frankrijk haar bedoeling heeft te kennen ge
geven, in 1913 verschillende sneltreinen in te
lasschen tusschen Parijs en Gent. Dit natuurlijk
met het oog op de wereldtentoonstelling aldaar.
Dit bericht bevat ook de verrassende raede-
deeling, dat er een rechtstreeksche verbinding
komt tusschen Parijs en Ter Neuzen over Gent,
om de Franschen in staat te stellen, ook ons
gewest een bezoek te brengen.
Blijkens opgave in de St. Crt. van het
aantal gevallen van besmettelijke ziekten in de
week van 2 tot en met 8 October ter kennis
gekomen van den centralen gezondheidsraad
kwamen in dat tijdvak in Zeeland voor: 1
geval van typhus of febris thyphoidea te Olinge,
's Gravenpolder, Oud-Vossemeer en Rilland-Bath
1 geval van diphteritis te Duivendijke en te
Middelburg en 2 gevallen van die ziekte te
Ouwerkerk.
9)
Maar de jonge man aarzelde zichtbaar.
//Ik heb nog een paar belangrijke brieven te
schrijven, en moet ook een en ander laten in-
pakken," zei hij haastig. /,Laat eens zien,
wanneer gaat de volgende? Twaalf achttien
Dat gaat. Dien zullen wij nemen. In dien tijd
moet gij het u hier maar gemakkelijk maken,
mijnheer Karelse."
Ja, mijnheer."
De bediende nam zijn lorgnet weer af en
begon opnieuw de glazen te reinigen.
//Duar liggen de ochtendbladen, mijnheer
Earelse."
Robert, die op het punt stond de bibliotheek
te verlaten, keerde zich plotseling naar het
venster. Zijn oog was gevallen op iemand, die
door den hoofdingang het huis bad verlaten, en
nu voorbij het venster ging.
Het was de arts Bruinewold, die zijn rnorgen-
bezoek aan Evert Hartman had gebracht.
Dokter Bruinewold was hem geheel onver-
schillig, en toch bleef Robert van Bronseveld
hem nastaren, tot hij geheel uit het gezicht
verdwenen was.
En zelfs daarna, toen er niets meer te zien
was, bleef hij naar buiten staren, de oogen op
de ledige ruimte voor zich gericht want dit
uur was het bitterste van zijn leven en plot
seling, in zijne wanhoop, schoot hem een ge-
dachte te binnen.
De //St. Crt." van heden bevat de staat
van de gevallen van besmettelijke veeziekten
in Nederland geconstateerd gedurende de maand
September 1912, waarop Zeeland niet voorkomt.
Woensdag werd te Oostburg de algemeene
vergadering geopend van de cooperatieve ver-
eeniging tot verzekering tegen hagelschade.
De rekening door den penningmeester over-
gebracht werd na goedkeuring der overgelegde
bescheiden vastgesteld.
Uit het verslag over het laatste dienstjaar
bleek dat de maatschappij nog beschikt over
een reservekapitaal van ruim 73,000, doch dat,
wanneer zij thans hare inschrijvingen Grootboek
en certificaten 3 °/0 N. W. S. zou moeten ver-
koopen, deze ruim 10,000 minder zouden
opbrengen dan zij zijn ingekocht,
De aftredende leden van bet bestuur, de
heeren Chr. van Hijfte—De Jaeger, P. Beun Az.
en G. A. Vorsterman van Oyen, alsmede de
aftredende schatters Iz. de Bruijne en J. Ris-
seeuwKotvis werden met algemeene of
nagenoeg algemeene stemmen herkozen.
Nsf-vaststelling der begrooting overeenkomstig
het voorstel van 't bestuur werd de vergadering
door den voorzitter den heer L. B. Sturm ge
sloten. (Midd. Ct.)
In het Land van Hulst zijn veldarbeiders aan-
genomen om op Zuid-Beveland te komen werken,
wegens gebrek aan arbeidskrachten op dit eiland,
tegen een loon van f 3 daags, vermeerderd
met nog eenige voordeeltjes.
Zondag S3 October 1912.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5£ u., dhr. J. Fraanje.
Hij keerde zich haastig om, suelde bet ver-
trek uit, ging de gang over en bleef een
oogenblik aarzelend onder aan de trap staan.
Daarna ging hij naar boven en wandelde met
zenuwachtigen tred de gang door naar het ver-
trek, waar Evert Hartman lag.
Toen hij de slaapkamer bereikte, werd de
deur van binnen geopend en trad mevrouw
Hartman, de stiefmoeder van Evert en
daardoor ook de stiefmoeder van Gerda en zijn
seboonmoeder naar buiten.
De eigen moeder van Evert Hartman was
jaren geleden gestorven en zijn vader stierf
kort na zijn tweede huwelijk. De jongeman
bezat nu niemand meer van eigen bloed dan
zijne zuster Gerda de jonge vrouw van
Robert van Bronseveld.
z/Slaapt Hartman vroeg Robert van Bron
seveld op zulk een onvasten toon, dat zijne
schoonmoeder hem verwonderd aankeek.
z/Neen", antwoordde zij. //Hij is nu wakker.
Ik zal een boodschap naar den predikant zenden;
hij heeft het mij verzocht. Laat eens zien, beet
de predikant niet Thomassen
z/Dat is de naam van den nieuwen predikant,
maar hij is nog niet aangekomen", antwoordde
Robert. //Hij wordt binnen een paar dagen
hier verwacht, geloof ik."
Hij wachtte een oogenblik en vroeg toen,
daar zij op het punt was te vertrekken
„Is Evert alleen
z/De pleegzuster is bij hem."
z/Dank u."
Zooals mevrouw Hartman verzekerd had, was
er niemand anders dan de verpleegster en Evert
zelf in het vertrek.
RECHTSZAKEIi.
Arroadissements-Rechtbank te Middelburg.
De rechtbank heeft in hare zitting van 11 Oct.
de volgende vonnissen -uitgesproken
F. X. d. V., oud 44 j., arbeider te Oostburg
is wegen mishandeling veroordeeld tot 5 boete
of 5 dagen hechtenis, (eisch 15 of 15 dagen
hecht.)
W. J., oud 23 j., landbouwersknecht te
Biervliet is wegens strooperij veroordeeld tot
5 boete of 5 dagen hecht. (Eisch idem.)
Een Persdelict.
Heden werd voor bovengenoemde rechtbank
behandeld de zaak tegen Jhr. B. J. O. v. B.,
dagbladredacteur wonende te 's Gravenhage,
aan wien ten laste gelegd werd, dat hij on-
geveer in het begin van April 1912 te Middel
burg in No. 84 van de in Middelburg en
omstreken algemeen verspreide Middelburgsche
Courant heeft doen opnemen een door hem
gesteld st.uk getiteld //Van den Haagschen
toren" en ouderteekend vUw getrouwe toren-
wachter", in welk stuk hij opzettelijk de eer
en goeden naam aanrandt van Rudolpho Giovan-
nini, vroeger vertegenwoordiger van den Paus
bij de Nederlandsche regeering, door dezen ten
laste te leggen, dat deze als Roomsch-Katholiek
priester van plan was te trouwen met de weduwe,
die hem indertijd het hof maakte, met het
kenlijk doel om daaraan ruchtbaarheid te geven
Althans dat hij op tijd en plaats voornoemd
in bovengenoemd stuk R. Giovannini opzettelijk
heeft beleedigd met de volgende woorden //in
de stille week is hier niets te doen, alle pu-
blieke vermakelijkheden zijn gesloten. Wij
hebben alien tijd onze zonden te overdenken.
Daaronder vallen natuurlijk ook de zonden van
anderen, want wat zou het saai worden, indien
wij ons alleen met onze eigen zonden zouden
moeten bezighouden. Zoo is onlangs hier ver-
nomen, dat de gewezen internuntius Monseigneur
Giovannini, die een paar jaren geleden zooveel
van zich deed spreken, door zijn galante avon-
turen met enkele Haagsche dames, weldra van
plan is met de weduwe die hem indertijd het
hof maakte, te trouwen.
Na zijn vertrek uit Den Haag heeft bij de
Pauselijke diplomatie verlaten en is thans in
Belgie //in zaken", hetgeen zoo goed marcheert,
dat hij met de Haagsche vrouw zijner keuze
kan trouwen. Men begrijpt dat dit nieuwtje
//furore" doet in de Haagsche salons, waar men
d^'/.en priester-diplomaat nog niet vergeten is.
Met dit slot der Giovannini klucht voor oogen
kan men intusschen begrijpen, dat onze Roomsche
medeburgers indertijd niets van dezen vertegen
woordiger vaD den Paus wilden weten. Het was
een rare snijboon die Pauselijke monseigneur."
Als getuige was, behalve den beleedigde zelf,
gedagvaard de hoofdredacteur der Middelburgsche
Courant, de heer J. H. Deibel.
Als verdediger van beklaagde trad op Mr.
Q. ter Spill uit Den Haag, terwijl Mr. J. Adri-
aanse zich civiele partij stelde van den heer
Giovannini.
De behandeling der zaak werd door nleerdere
dames en heeren bijgewoond.
De heer Deibel als eerste getuige gehoord,
erkende het stuk te hebben doen drukken en
de courant is op de gewone wijze verspreid.
De tweede getuige de heer Giovannini, voor
wien als tolk optrad de heer Oberman, predikant
te Vlissingen, verklaarde zich door het artikel
De zuster een bedaard meisje met knap
uiterlijk bewoog zich zacht door het vertrek,
terwijl zij bedaard hare bezigheden verrichtte.
De gordjjneu waren neergelaten om het
morgenlicht te temperen. De zieke lag met
gesloten oogen. Niettegenstaande het dringende
van zijne boodschap hier, stond Robert van
Bronseveld stil en haalde diep adem bij het
aanschouwen van dat verwrongen gelaat voor hem,
Maar toen de oogleden zich plotseling openden,
ontroerde hij' nog heviger, want in de donkere
oogen, die zich toen op hem richtten, schitterde
een licht, dat hij er nog nooit te voren in
gezien had.
//Evert
De bezoeker riep dien naam met versehrikte
stem uit.
,/Zijt gij beter?"
De zieke glimlachte en stak met eene matte
beweging de hand uit.
z/ln zooverre beter, dat ik nader bij eene
betere wereld ben, Robert. Dat is de eenige
manier, waarop ik ooit beter zal worden."
De ander staarde hem aan.
z/En toch ziet gij er gelukkig uit stralend
gelukkig", riep hij verwonderd. //Gij ziet er
vervallen, bleek en verouderd uit natuurlijk,
maar de uitdrukking in uwe oogen doet iemand
veronderstellen, dat u een groot fortuin is te
beurt gevallen."
z/Dat is het niet, wat een mensch gelukkig
maakt", antwoordde Evert Hartman ernstig.
z/Er zijn betere dingen in het leven, Robert.
Gij, als jonggetrouwd man, moest dit weten.
Ja, er is veel beters in de wereld en het
beste is mij overkomen, voor eenige uren nog.
beleedigd gevoeld, o.a. door de woorden een
rare snijboon, en vooral ook voor wat betreft
het in het huwelijk treden.
Beklaagde erkende het stuk te hebben ge-
schreven, doch niet het doel te hebben gehad
te beleedigen, hij heeft hem nooit persoonlijk
gekend. Hij wist niet eens dat de getuige
priester was, het priesterdiplomaat sloeg op het
diplomaat zijn van het priesterschap.
Getuige zeide nu, dat alle pauselijke vertegen-
woordigers priesters zijn en hij in den Haag
zelf de mis opdroeg.
Beklaagde ontkende het eerste en wist van
het laatste niets af.
De officier vroeg, hebben wij hier te doen
met een smaadschrift of beleediging.
Als men van iemand zegt dat hij gaat
trouwen is dit in het algemeen niet beleedigend,
doch wel wanneer het een Katholiek priester
betreft, het stuk acht spreker dus beleedigend.
Men heeft hier te doen met eenvoudige belee
diging, dat bekl. niet wist dat Giovannini
priester was kon het O. M. niet aannemen en hij
eischte f 10 of 10 dagen.
Intusschen was de heer Giovannini heen-
gegaan en ook de civiele vordering was ver
vallen.
De verdediger jnichte deze twee feiten toe,
omdat daardoor voorkomen wordt, dat de namen
van respectabele menschen genoemd worden in
verband met deze zaak, zich dus bepalende tot
het ten laste gelegde feit zelf. Pleiter begrijpt
niet waarom men van een priester niet mag
zegcen, dat hij ffaat huwen, waarom men hem
niet mag gelijkstellen met Luther. Als men
bij v. aan een rabbijn verwijt, dat hij varkens-
carbonnade gegeten heeft, kan men dat toch
geen beleedigiDg noemen. Het rechtsgevoel
van pleiter is door het stuk niet geschokt, als
er geschreven was dat Giovannini nooit zou
trouwen was dit veel eerder een beleediging
geweest.
De dagvaardiging bestreed pleiter omdat
daar in staat dat Giovannini als Roomsch
Katholiek Priester zou gaan huwen. Het woord
snijboon kan moeilijk een aanklacht tegen ge-
tuige's karakter zijn. Deze uitdrukking was
een uiting van de meening in den Haag, over
getuige bestaand.
Pleiter vertrouwt dat vrijspraak zal volgen.
Het O. M. wees er op, dat beklaagde niet
voor de Pauselijke afgezant die achting voelde,
die men voor een persoon geplaatst tusschen
H. M. de Koningin en den Paus verschuldigd is.
De officier wilt niet beoordeelen of getuige
aanleiding tot het stuk gat.
De verdediger wees er op, dat, toen het stuk
geschreven werd, getuige reeds lang uit Den
Haag was en dus geen internuntius meer was.
Pleiter acht het kwestieus of Giovannini zijn
ambt goed volbracht; hij moest plotseling uit
Den Haag vertrekken.
Nog werd geeischt tegen C. L. v. d. B.
te St. Jansteen een maand hechtenis wegens
mishandeling zijner echtgenoote.
Bij beschikking der Arrond.-Rechtbank te
Middelburg is verwezen naar de terechtzitting
de zaak tegen J. A. L. d. L., redacteur van
De .Toekomst te Middelburg, beklaagd van een
voudige beleediging van den rijksveldwachter
Bijl te Retranchement in zijn genoemd blad.
Vrijdag 25 October a. s. zal voor de ar-
rondissements-rechtbank te Middelburg behan-
Maar dit is een hartsgeheim. Ik zal er u niet
meer van vertellen. Laten wij over u zelf
spreken, zoolang ik nog in staat ben te spreken.
Dat zal zoo heel lang niet meer duren, want
ik lijd verschrikkelijk. Maar gij, Robert, gij
ziet er zelf ellendig uit. Wat scheelt er aan?
Is er iets niet in orde
Xijn vriend en zwager knikte.
z/Ja, alles, alles is mis met mij", antwoordde hij
haastig. //Ik ben in groote moeilijkheid, Evert,
in moeilijkheid, ja zelfs in gevaar en ik heb
uwe hulp noodig. Gij moet mij helpen nog zelfs
meer ter wille van Gerda dan' voor mij zelf.'
Hij keek naar de zuster, die nog steeds het
vertrek op en neer ging. Hij behoefde geen
vrees te hebben, dat zij iets gehoord had, want
hij had zoo zacht gesproken, dat alleen Hvert
Hartman zijne woorden had kunnen opvangen.
De zieke las zijne bedoeling in den blik, dien
hij op de zuster wierp, en riep op zwakken toon:
z/Zuster! Wilt gij mij voor een paar minuten
met mijnheer van Bronseveld alleen laten
De zuster glimlachte toestemmend en verliet
zacht het vertrek.
Evert Hartman perste de lippen op elkander
en bewoog zijn hoofd op het heete kussen.
z/De pijn is verschrikkelijk ondragelijk,"
zei hij. //Zij plagen mij maar niet met medicijnen,
omdat zij weten, dat het nutteloos zou zijn.
Men moet een stervende niet nutteloos kwellen.
Daarvoor mag ik dankbaar zijn."
{Wordt vervolgd).
Hervormde lierk.
Ter Neuzen. 9 u., Ds. A. Timmerman, en 2 Ds. A.
Timmerman, Dankure voor den inge-
zamelden oogst. Doopsbediening.
Sluiskil. 9£ u., dhr. H. J. v. d. Ouden.
Axel. 9 u. en 2 u., Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamsiag. 9 u., Ds. G. van Dis, H. Avondmaal en
2 u., Ds. G. van Dis, Dankzegging.
Roek. 9 u., Ds. E. Raams Jr., H. Avondmaal en
2 u., Ds. E. Raams Jr., Dankzegging. Doop.
Sas van Gent. 9£ u., Ds. H. A. Akersloot van Houten Roos.
Hulst. 10 u., Ds. De Boer.
Gereformeerde Her ken.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. H. L. Both, van Eindbqven
en Js avonds 6 u., Ds. H. L. Both, Rede
in 't belang v. d. Evangelisatiehrbeid in
Brabant en Limburg.
Axel A. 9 u. en 2 u., Ds. -J. H. Lammertsma.
u Bl. 9 u. en 2 u., Ds. Chr. Bruins.
Zaamsiag. 9 u. en 2 u., Ds. M. Dijtenhoudt.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. H. v. d. Wal.
Oud-Gere for meer da gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en u., leeskerk.
Chr. Gereformeerde Kerk.
Zaamsiag. 9 u. en 2 u., leeskerk.
Lokaal Bethel" (Kandeelstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5J u., leeskerk.
Lokaal „Eben-Haezer" (Kerkhoflaan.
Ter Neuzen. 5J- u., dhr. J. J. Kense.
xi i
