BEPROEFDE LIEFDE.
No. 5736. Ter Neuzensche Courant - Zaterdag' 3 Augustus 1912. 52" Jaargang.
Tied i lTet o if.
Predikbeurten,
Verslag1 over den Landbouw
TWBEDB ZBIj-A-ID.
TER NEUZEN, 2 Augustus 1912.
Het weerbericht van het meteorologisch
instituut te De Bilfc van heden luidt als volgt
Hoogste barometerstand 762.7 Horta.
Laagste bekende barometerstand 751.3Lerwick.
Verwachting tot den avond van 3 Augustus
Zwakke tot matige Westelijke tot Zuidweste-
lijke of Zuidelijke wind, gedeeltelijk bewolkt.
Later waarschijnlijk regen, zelfde temperatuur.
Ter gelegenheid van den jaardag van H. M.
de Koningin-Moeder woei heden van de open-
bare en vele particuliere gebouwen de driekleur.
Het muziekgezelschap//De Yereenigde Werk-
lieden" is voornemens deze gelegenheid heden-
avond te vieren door een korte muzikale
wandeling, waarna op de Markt een concert
zal worden gegeven.
Het is reeds geruimen tijd geleden, dat men
alhier in het openbaar een concert kon hooren.
Te hopen is het, dat het publiek, en vooral de
jeugd, blijk zal geven, dat men op gepaste
manier daarvan weet te genieten en storend
rumoer zal achterwege blijven.
Bij het overgangsexamen aan de R. H. B. S.
te Middelburg is alsnog bevorderd van de derde
naar de vierde klasse J. H. W. Koevoets te
Ter Neuzen.
-De werkzaamheden tot afsluiting van de
te dempen gemeentehaven trokken de laatste
dagen veler beiangstelling. Vooral was dit
gister het geval, toen de werkzaamheden zoover
waren gevorderd, dat de dam het water moest
keeren. Het ontbrak niet aan voorspellingen
omtreDt doorbraak, overstroomen enz.
De dam was, toen het water begon te vloeien
zoover gereed, dat er voldoende uitzicht bestond
om die, eer het water geheel gewassen was, op
de noodige hoogte te brengen. A1 spoedig
echter bleek dat het gevaar elders school. Eerst
een geringe doorsijpeling, in het midden, langs
de door den dam gelegde rioleeringsbuizen, die
doorsijpeling werd een straaltje, dat steeds
krachtiger werd en aan het afbrokkelen en
instorten van het mulle zand was het spoedig
te zien, dat de dam het tegen den steeds krach
tiger wordenden drang van het water niet zou
houden. Het duurde niet lang of er was in
het midden een bres, waardoor het water met
kracht heendrong, totdat het buiten en binnen
op gelijk niveau stond.
Nu gaat het water dus in de kade nog op
en af, als voorheen, bp elk tij den zandigen
dam afbrokkelende. Voor den aannemer is het
een schadepost van beteekenis.
Ook den aannemer van den bouw der H. B. S.
die met genoegen den. dam zag voltooien, valt
het niet mede, daar hij nu ook oponthoud
ondervindt.
Gisteren werd alhier in het //Hotel Cen-
traal" door den notaris Dregmans te Axel,
krachtens art. 1223/1255 B. W., geveild een
W oonhuis met aanboorigheden en erf te Ter
Neuzen, kadastraal bekend sectie L no. 1034,
groot 67 centiaren, eigendom van P. Ruben.
Hiervan werd kooper de heer P. Augustijn
te Axel voor f 1020.
De St. Crt. bevat de opgave van besmette-
lijke ziekten in Zeeland in de week van 24 tot
en met 30 Juli 1912. Er kwamen voor te
Colijnsplaat en te Vlissingen 1 geval van rood-
vonk en te Colijnsplaat 1, te Goes 2, te Hoek
Toen ze op de plaats hunner bestemming
waren aangekomen, hoorden ze, nog voor de
deur geopend was, het luide geschreeuw van
den zieke. Matthijs schoof zijn zuster wat op
zijde en trad het eerst de hut binnen. Weber
waande zich in de hitte van de koorts weerop
het slag veld. Hij zat rechtop in zijn bed, met
het eene been er buiten, terwijl hij wild in de
lucht schermde en krachtig weerstand bood aan
vrouw Horen, die hem met bijna mannelijke
kracht in het bed trachtte te houden. Hetlin-
nen verband om zijn hoofd was op zijde ge-
schoven, hetgeen den ouden man metzijuasch-
grauwen ruim veertiendaagschen stoppelbaard
een treurig, zonderling aanzien gaf.
//Wat riep hij, </je wilt me vangen, schurken
Tot gi uzelement sia ik jelui alien, zonder
genade
Matthijs was de weduwe ter hulpe gesneld,
maar zelfs aan hunne vereende krachten gelukte
het nauwelijks, den zieke op zijn bed te houden.
z/Bedaar dan toch, man," zeide vrouw Horen.
z/Blijf toch rustig, zie juffrouw Else is hier,
zp komt u eens bezoeken."
//Jufirouw Else? kom, ga weg, wat heb ik
met vrouwvolk te maken, als het er op los
gaatZiet gij daar die bajonetten niet blinken
Bommen en granaten Ziet, hoe onze overste er
op los slaat Hem na, wie geen hondsvot is I"
1, te Kloetinge 2 en te Zierikzee 1 geval van
diphtheritis.
Te IJzendijke circuleert bij de leden der
Ned. Herv. Kerk een lijst waarop goed ingetee-
kend wordt. Het doel dezer lijst is om de ge-
meenteleden in staat de stellen de kerk een blip -
vend aandenken te geven bij gelegenheid van
het driehonderdjarig bestaan der kerkelijke ge-
meente, welke gebeurtenis dit jaar feestelijk zal
herdacht worden.
St. Jansteen, 31 Juli 1912. Ter Raadzitting
van heden waren alle leden present.
Besloten werd
a. 1. Vermeulen, wegens woonplaatsver-
andering gedeeltelijk ontheffing van de betaling
van zijnen aanslag in den hoofdelijken omslag
dienst 1912, te verleenen.
b. Aan H. M. de Koningin een adres te
richten om ontheffing van het bepaalde bij art.
48, 5e lid der wet Lager Onderwijs, betreffende
voorziening vacature van Onderwijzer aan 0. L.
School Heikant.
c. het Burgerlijk armbestuur voor 1913
f 975,subsidie uitdegemeeutekaste verleenen.
d. uit den post onvoorziene uitgaven ge-
meentebegrooting 1912 42,35 op den post
advertentiekosten lager onderwijs over teschrijven.
e. de verordening regelende de jaarwedde
van het onderwijzend personeel aan de O. L.
school te wijzigen in verband met de aan-
haling van eenige artikels der Militie en Land-
weerwet.
f. den datum van ingang der benoeming van
den heer G. A. Boddaert onderwijzer aan 0. L.
School Heikant in plaats van 1 Augustus op 16
Augustus aanstaande te bepalen.
Aangeboden werd
lo de Gemeenterekening over het jaar 1911.
2de Gemeentebegrooting voor het jaar 1913.
Goedgekeurd de rekening over 1911 en de
begrooting voor 1913 van het Burgerlijk
Armbestuur.
Benoemd tot Commissieleden tot voorloopig
onderzoek gemeentebegrooting 1913 de heeren
A. P. M. Vermandel, H. Vergauwen en Th. Voet.
Heden werd bij de politie aangifte gedaan
dat van een landbouwersknecht Jansseus, een
horloge is ontvreemd uit zijn vest dat aan de
deur van den koestal hing.
Overslag. De heer A. van der Burg, directeur
der Nederlandsche vliegvereeniging te Gilze-
Rijen, steeg Donderdagavond om 7 uur en 50
minuten op het vliegterrein voor een jubelende
menigte op. Hij maakte een prachtige vlucht
over het terrein, verdween eenige oogenblikkeu in
de richting van Wachtebeke, streek weer over het
terrein en vloog over het Nederlandsch grond-
gebied. Na achttien minuten daalde hij op het
smalle vliegterrein, omgeven door hooge boomen,
juist op de plaats, waar hij naar boven gegaan
was. Hij werd door het comite rondgedragen
en geestdriftig toegejuicht. Men bood hem den
eerewijn aan, terwijl de heer Aug. Rougier uit
Wachtebeke hem gelukwenschte. Zondag zal
de heer Van der Burg, na eenige demonstraties
boven het terrein, naar Gent vliegen om een
krans te gaan leggen op het monument ter eere
van Daniel Kinet, dat Zondag onthuld wordt.
Ook Crombez komt per vliegmachine van Nieuw-
poort om een krans op het gedenkteeken te
leggen. Na afloop zal de heer Van der Burg,
waarschijnlijk vergezeld door den heer Crombez,
naar hier terugkeeren en op het vliegterrein
van den heer Kamiel Bauwens dalen.
Weer beproefde hij uit het bed te springen,
doch men hield hem met geweld tegen en
eindeljjk zonk hij uitgeput door de groote in-
spanning en door nieuwen hevigen aanval der
koorts, in zijn kussen achterover.
Eenige minuten heerschte er nu stilte in het
kamertje men hoorde niets dan de zware adem-
haling van den zieke.
z/Laten we hem nu niet storen," zeide de
weduwe. //Straks zal hij wel beter zijn."
Else zag haar aan de harde, scherpe trekken
der oude vrouw waren nog dieper geworden
en verrieden het grootste lichamelijk en geeste-
lijk lijden, maar ook zeiden die trekken aan
Else, dat vrouw Horen gereed en in staat was
het ergste te hooren.
z/Heeft n reeds gehoord, wat Gustaaf gedaan
heeft, moeder fluisterde Else haar toe.
Ja, kind. Het gebabbel der menschen over
hem is zoo luid, dat een doove het zelfs hooren
zou. Ik vermoedde ook wel, dat alles uitkomen
zoo. Zelt heeft hij de waarheid gezegd en dat
is beter, dan dat een ander het voor hem had
gedaan.
Misschien zien de rechters er een teeken van
berouw in."
z/Heeft u hem reeds gezien vroeg Else
met eenige aarzeling.
z/Neen, nog niet. In den eersten tijd is mijn
hulp hier noodig. Doodshootd heeft voor mijn
zoon zijn leven gewaagd, ik mag hem dus nu
niet verlaten. Gustaaf behoeft mijn steun ook
niet, want ik kan niets voor hem doen."
Doodshoofd begon weer onrustig te worden
en Matthijs maakte zich tot een nieuwe
De heer Van der Burg zal tusschen 4 en 5
uur opstijgen.
Men schrijft ons uit Middelburg
Bij het zoeken naar gouden tientjes zijn ten
nadeele van een winkelier hier ter stede 21 van
die geldstukken ontvreemd. Als verdacht van
dien diefstal zijn door de politie twee vreem-
delingen aangehouden, op wie 9 gouden tientjes
bevonden werden, die zij zeiden dat hun eigen
dom waren, doch die de winkelier als zijne
bezoekers herkend.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
De Directeur der Rijkspostspaarbank brengt
ter algemeene kennis dat alle spaarbankboekjes,
uitgegeven in de maand Augustus en waarop de
rente over het afgeloopen jaar nog niet werd
bijgeschreven, zoo spoedig mogelijk, ter verificatie
en reutebijschrijving bij hem worden ingewacht.
Voor de toezending daarvan kan gebruik
gemaakt worden van omslagen met gedrukt
adres, kosteloos aan de kantoren der Posterijen
verkrijgbaar.
Afgifte der boekjes tot voornoemd doel aan
die kantoren geschiedt tegen bewrjs van ontvang.
Zondag 4 Augustus 1912.
in 1911.
Aan dit verslag zij het volgende ontleend
Het jaar 1911 kenmerkte zich door een regen-
armen, bijzonder warmen zomer. Gedurende
de periode April-September viel er in het geheel
205 m.M. regen tegen normaal 359 rn.M. De
temperatuur was in Mei gemiddeld 2° C boven
normaal, in Juli eveneens 2°, in Augustus 3°
en in September 1°. Het aantal dagen, waarop
de temperatuur boven 25° steeg, was in Juli 12
(normaal 6), in Augustus 13 (normaal 4), in
September 6 (normaal 2). Op 28 Juli steeg
de temperatuur op versehillende plaaten tot 36°,
terwijl voorheen 34° het maximum was. On-
weersbuien waren betrekkelijk zeldzaam van
de 100 uren, die de zon aan den hemel stond,
scheen zij 49, tegen normaal 38. De betrek-
worsteling met den ijlenden man gereed.
De zieke prevelde eenige onverstaanbare woor-
den en begon daarna met doordringende stem
te zingen.
Het gezang eindigde in een dof gesteun.
Nu trad Else naar het bed. Zij boog zich
over den zieke been en legde zachtjes haar
hand op zijn brandend hoofd.
z/Weber, ken je mij zeide ze vriendelijk
en vleiend. Je hebt naar mij gevraagd en zie,
nu ben ik gekomen. Wil je mij niet aanzien
„Wa wat?" prevelde hij. Hij draaide
het hoofd om en keek Else aan. Men kon
het den man aanzien, dat hij zijn gedachten
poogde te verzamelen.
z/Ik ben 't Else Krussof.Ken je mij nu
z/Ja zeker, ja. Ik heb op u gewacht."
Hij richtte zich halverwege in zijn bed op,
steunende op eeh elleboog. greep Else's hand
en staarde haar aan.
z/Ik ken u," zeide hij toen langzaam.
z/Ge zijt Else Krussof. Ik wou u wat mede-
deeien wat was het ook weer Juist een
oud lied
Hij mompelde eenige versregelen en fluisterde
toen
z/Neen, toch niet, dat was 't niet."
Hij legde zich weer neer, maar hield haar
hand vast.
z/Wilt ge me niet iets van Gustaaf Horen
zeggen vroeg ze.
z/Juist, dat was't," riep hij levendig. //Loop,
juffer, loop en red hem hij zit in den ouden
toren bij de smokkelaars loop, de landratten
zijn hem reeds op de hielen Neen, toch
kelijke vochtigheidstoestand van de lucht was
in de maanden Juli, Augustus en September
gemiddeld 69 °/0 tegen normaal 77 °/0.
In het algemeen kan men zeggen, dat de
uitwerking van dezen abnormaal drogen en
warmen zomer voor de uitkomsten van het land-
en tuinbouwbedrijf minder ongunstig was, dan
aanvankelijk werd gevreesd. Wel was die uit
werking echter, al naar den aard der gewassen
en der grondsoorten, waarop zij geteeld werden,
zeer verschillend.
Terwijl de resultaten van den weide- en
voederbouw over het geheel slecht moeten
worden genoemd, heeft de akkerbouKspeciaal
op de kleizeer gunstige financieele uitkomsten
opgeleverd. De opbrengsten van de meeste
producten waren zeer goed, de kwaliteit uit-
stekend en de prijzen hoog. Zeer voordeelig
was de cultuur van aardappelen, suikerbieten,
uien, erwten en stamboonen. Inzonderheid ver-
dient de goede uitslag van den suikerbietenoogst
vermelding. Terwijl deze oogst in versehillende
West-Europeesche landen zeer tegen viel, was
de opbrengst hier te lande buitengewoon hoog.
Ofschoon de prijs over 't algemeen hoog was,
maakten toch zij, die op participatie leverden
en de deelhebbers van cooperatieve suikerfa-
brieken veel hooger prijzen dan zij, die op
telquelcontract verkocht hadden, 18,per
1000 K.G. was bij eene opbrengst van 40 a
50000 K.G. per H.A. geen zeldzaamheid.
Op het zand waren de uitkomsten van het
bedrijf over 't geheel ongunstig, doordat de in-
komsten daar grootendeels uit de veehouderij
moeten komen en deze onvoordeelig was. De
goede rogge- en aardappeloogst kon de eind-
rekening niet goed maken, evenmin als de hooge
zuivel- en veeprijzen.
Op de veenkoloniale dalgronden zijn de gelde-
lijke uitkomsten dooreengenomen goed te noemen.
Het hoofdgewas, fabrieksaardappelen, gaf ten
gevolge van het plaatselijk optreden van nacht-
vorsten zeer uiteenloop.ende opbrengsten. Door
de groote vraag van aardappelen voor Duitsch-
land waren de prijzen echter hoog. De groote
uitvoer was voorts oorzaak, dat de speculatieve
fabrieken het benoodigde -quantum aardappelen
bij lange na niet konden machtig worden.
De uitkomsten, verkregen met de versehillende
takken van tuinbouw waren over het algemeen
gunstig. Inzonderheid was 1911 een voordeelig
jaar voor de groententelers.
Door de droogte kwam in Duitschland van
den groentenverbouw weinig terecht, zoodat dit
land in veel sterkere mate dan andere jaren op
het buitenland was aangewezen, eene omstan-
digheid, die de prijzen enorm deed stijgen.
flier te lande deed de droogte aan de ont-
wikkeling van sommige gewassen ook wel
schade, vooral in de hooger gelegen deelen,
maar in de lager gelegen provincien Noord- en
Zuidholland, waar bijna 75 pCt. van de voor
groententeelt gebruikte gronden liggen, was de
opbrengst zeer bevredigend, zoodat de financieele
resultaten schitterend waren. Er zijn meerdere
voorbeelden, dat de geldelijke opbrengst van het
gewas den koopprijs van den grond, waarop
het was geteeld, evenaarde of zelfs overtrof.
Leerzaam in deze is het cjjfer, dat den omzet
aangeeft van de hier te lande bestaande veilingen
van tuinbouwproducten. Terwijl in 1910 geveild
werd voor 10 millioen guldensteeg dit bedrag
in 1911 tot 16 millioendus ongeveer 60 proceDt.
Ook de uitvoer van groenten nam toe, doch
lang niet in die mate. In 1910 werd in totaal
aan versche groenten uitgevoerd ongeveer
189 millioen E.G., in 1911 bijna 216 millioen
K.G., eene toename dus van 15 °/0.
Tot deze vermeerdering van den uitvoer
droegen vooral bij sluitkool (in 1910 35
niet. Het suist en trommelt me hier in
den kop, het is, alsof mijn verstand wordt
benomen."
Angstig keek zij rond.
wWas het ook Zaruba vroeg Else opnieuw.
Haar stem beefde bij deze vraag.
z/Nu weet ik het! Van Zaruba, juist, van
Zaruba Een teug brandewijn, snel
Else wendde zich tot vrouw Horen.
z/Ik mag 't hem niet geven, de dokter heeft
't verboden," zeide deze.
z/Naar den drommel met alle dokters riep
de zieke. //Het geldt hier een menschen leven
hier is het hangen of niet hangen Een
slok brandewijn hier, al is het de laatste, dien
ik proef."
Matthijshad reeds de flesch uit de kastgenomen
en reikte den ouden huzaar een kleinen aarden
kop vol van het verlangde vocht toe. Gretig
sloeg de man den vurigen drank naar binnen.
//He" zeide hij, diep ademhalend en met de
tong smakkend, //zoo iets geeft leven en denk-
kracht. Houd de flesch in de hand, Matthijs.
En nu, schrijf op, wat ik je zal voorzeggen.
Luistert ge goed Ge moet mijn woorden
opteekenen, want voor de tweede maal zal ik
het u wel niet kunnen vertellen."
Intusschen zochten alle drie ijverig overal
naar pen en inkt, maar zoo iets was natuurlijk
in het huis van Doodshoofd niet te vinden.
(Wordt vervolgd.)
Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. 9 u., leeskerk en 2 u., Ds. A. Timmerman.
Sluiskil. 9 u., dhr. H. J. v. d. Ouden.
Axel. 9 u. en 2 u., Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Zaamslag. 9 u., Ds. A. Timmerman, van TerNeuzen en
2 u., geen dienst.
Hoek. 9 u. 2 u., Ds. E. Raams Jr.
Philippine. 2 u., Ds. H. Akersloot van Houten Roos
van Sas van Gent.
Sas van Gent. 9£ u., Ds. H. A. Akersloot van Houten Roos.
Hulst. 10 u., Ds. De Boer.
Gereformeerde Kerken.
Ter Neuzen. 9 u. en 2 u., Ds. A. Scheele, van Veere.
Axel A. 9 u. en 2 u., Ds. Lammertsma.
r H. 9 u. en 2 u., Ds. Schippers, van Westzaan.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., Ds. 11. Uijtenhoudt.
Hoek. 9 u. en 2 u., Ds. H. v. d. Wal.
Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5£ u., dhr. ,T. Fraanje.
Oud-Gereformeerde gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5| u., dhr. Hubregtse, van
's Gravenpolder.
Clir. Gereformeerde Kerk.
Zaamslag. 9 u. en 2 u., leeskerk.
Lokaal Bethel" (Kandeelstraat).
Ter Neuzen. 9 u., 2 u. en 5J u., leeskerk.
Lokaal „Eben-Haezer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen. 5| u., dhr. J. J. Kense.